Page #1
--------------------------------------------------------------------------
________________
SOS diez
રાત્રિ-પ્રવચનો.
'વિધિ-વિજ્ઞાન, ડાઈનીંગ ટેબલની ડાહી ડાહી વાતો, 'ભવિષ્યવાણીઓ, બ્રહ્મચર્ય, ટેન્સન ટુ પીસના ધ્યાન પ્રયોગો.
'ટ્રસ્ટી સંહિતા, વિજ્ઞાન અને ધર્મ, એપોલો ચંદ્રયાત્રા, 'આત્મા અને પુર્નજન્મ, તત્વજ્ઞાન, જૈન ધર્મના વૈજ્ઞાનિક સત્યો, *
'દેવયોનિ, પ્રાસંગિક ચર્ચાઓ
આચાર્ય શ્રી વિજય રશ્મિરત્નસૂરીશ્વરજી મ.સા.
For Persona
PrivaAsenly
wwänelibrary.org
Page #2
--------------------------------------------------------------------------
________________
S )002 છે અશિ==ીeT8ીળો]
વિધિ વિજ્ઞાન, ડાઈનીંગ ટેબલની ડાહી ડાહી વાતો, ભવિષ્યવાણીઓ બ્રહ્મચર્ય, ટેન્સન ટુ પીસના ધ્યાન પ્રયોગો, ટ્રસ્ટી સંહિતા, વિજ્ઞાન અને ધર્મ,
એપોલો ચંદ્રયાત્રા, આત્મા અને પુર્નજન્મ, તત્વજ્ઞાન, જૈન ધર્મ વૈજ્ઞાનિક સત્યો, દેવયોનિ, પ્રાસંગિક ચર્ચાઓ
જિનગુણ
* પ્રવચનકાર :
પ.પૂ.દીક્ષાદાનેશ્વરી યુવાજાગૃતિ પ્રેરક આચાર્ય ભગવંત શ્રી ગુણરત્નસૂરીશ્વરજી મ.સા.ના શિષ્યરત્ના યુવા પ્રવચનકાર પ.પૂ.આચાર્ય ભગવંત શ્રી રશ્મિરત્નસૂરીશ્વરજી મ.સા. છઠ્ઠ સંસ્કરણ : 55,000 નકલ સાતમુ સંસ્કરણ : 3000 નકલ
| કિંમત રૂ.20/
પ્રકાશક – પ્રાપ્તિસ્થાન 1
જિનગુણ આરાધક ટ્રસ્ટ ૧૫૧, ગુલાલવાડી, કીકા સ્ટ્રીટ, મુંબઈ - ૪૦૦ ૦૦૪. ફોન : ૨૩૪૭ ૪૭૯૧ / ૨૩૮૬ ૭૫૮૧
મુકક : સિદદાર. ગ્રાફિક્સ, અમદાવાદ. ફોળ. : (૦૭૯) ૨૫૬૨૦૫૭૯, મો. ૯૮૨૫૨-૬:૪૭૬૫.
ક
થક છે "
Page #3
--------------------------------------------------------------------------
________________
વિનય
ત્યાગ
બળ
- શુભ દિવાળી નૂતન વર્ષાભિનંદન .. ભગવાન મહાવીરના શાસનમાં આરાધના કરતાં આપ સૌની આરાધના જોમવંતી બને આરાધક ભાવ સાથે વેગવંતી બને એવી નૂતન વર્ષે મંગલ ભાવના પાઠવીએ છીએ. નૂતન વરસ બને સરસ
અનન્તલબ્લિનિધાન ગણધર ભગવંતશ્રી ગૌતમસ્વામીજીનાકેવલજ્ઞાનના દિવ્ય દિવસથી શરૂ થતા નૂતન વર્ષનો સુવર્ણ સૂર્યોદય. જીવનયાત્રાના મંગલ માર્ગમાં, અધ્યાત્મના અજવાળા, અભિનવ આશા, અપૂર્વ અભિલાષા, ઉચ્ચ ઉર્મિઓ, દિવ્યદૃષ્ટિ, પાવન પ્રેરણા, સાત્વિક સંપત્તિ, સૌમ્ય સુખ અને શાશ્વત શાન્તિનો પુનિત પ્રકાશ પાથરે... એવી ભવ્ય ભાવના સાથે પરમકૃપાળુ પરમાત્માને પવિત્ર પ્રાર્થના...
સૌ...ને..પ્રા...H..થ...જો ૧. ભગવાન મહાવીર જેવી .................... ક્ષમા ૨૩. ધન્યકુમાર જેવું . તપ તેજ પુણ્ય ૨. ગૌતમ સ્વામીજી જેવો............ ૨૪. શાલિભદ્ર જેવી ............. સંપત્તિ (ત્યાગ) ૩. જંબૂસ્વામીજી જેવો ............... ૨૫. કયવનાશેઠ જેવું........................ સૌભાગ્ય ૪. ભરત ચક્રવર્તી જેવો....................... વૈરાગ્ય ૨૬. જીર્ણશેઠ જેવો ............... ભાવ ૫. બાહુબલી' જેવું....
૨૭. સુદર્શન જેવું... ...................... શીયળ ૬. બ્રાહ્મી-સુંદરી જેવી......................પ્રેરણા ૨૮. વંકચૂલકુમાર જેવું નિયમપાલન ૭. સ્થૂલભદ્રજી જેવું............ નૈષ્ઠિક બ્રહ્મચર્ય ૨૯. સંપ્રતિરાજા જેવી............... જિનભક્તિ ૮. વ્રજસ્વામીજી જેવી............ શાસનપ્રભાવના ૩૦. કુમારપાલરાજા જેવી..... ભક્તિ આરાધના ૯. સિદ્ધસેનદિવાકરસૂરિ જેવી... કાવ્ય પ્રતિભા ૩૧. વિમલમંત્રી જેવો.............. ધર્મકલાપ્રેમ ૧૦. કાલકાચાર્ય જેવી.
૩૨. વસ્તુપાલ-તેજપાલ જેવી સંઘભક્તિ ૧૧. હરિભદ્રસૂરિ જેવી ............................ સ્તુતિ ૩૩. ઘરણાશાહ જેવું.................... શિલ્પનિર્માણ ૧૨. હેમચન્દ્રાચાર્ય જેવા ........................ ગુરુ ૩૪. પેથડશા જેવી. ... ....... તીર્થરક્ષા ૧૩. હીરસૂરિજી જેવું .... અહિંસાપ્રવર્તન ૩૫. જગડુશાહ જેવું ...............દાન ૧૪. મહો. યશોવિજયજી જેવી ..... મૃતોપાસના | ૩૬. મયણાસુંદરી જેવી ........ ૧૫. ચંદનબાળા-મૃગાવતી જેવી....... ક્ષમાપના ૩૭. સુલતાશ્રાવિકા જેવું.............. સમ્યગ્દર્શન ૧૬. યાકિનીમહત્તરા જેવો...............મર્યાદપ્રેમ ૩૮. અનુપમાદેવી જેવી ... ૧૭. શ્રીપાલકુમાર જેવું................ નવપદધ્યાન ૩૯. ચંપાશ્રાવિકા જેવી........................... તપસ્યા ૧૮. કૃષ્ણમહારાજા જેવું............... ગુરુવન્દન | ૪૦. પ્રેમસૂરિજી જેવો ................. સંયમપ્રેમ ૧૯. શ્રેણિકમહારાજા જેવી....... જિનોપાસના ૪૧. ભુવનભાનુસૂરિજી જેવી ... ભવ્યતા ૨૦. પુણિયાશ્રાવક જેવું... ............ સામાયિક ૪૨. જયઘોષસૂરિજી જેવો............. આગમઘોષ ૨૧. અભયકુમાર જેવી ... શુદ્ધ મૈત્રીબુદ્ધિ ૪૩. જિતેન્દ્રસૂરિજી જેવી............ જિતેન્દ્રિયતા ૨૨. મેઘકુમાર જેવી... ..............દયા | ૪૪. ગુણરત્નસૂરિજી જેવા.................... ગુણ
... શાસન રક્ષા
......... શ્રદ્ધા
••••••• ભાવના
.. મહિમા.. પ્રભુવીરના નિર્વાણથી ભાવ દીવો ગયો માટે દેવોએ દ્રવ્ય દીવા પ્રગટાવ્યા અને દિવાળી પર્વ થયું. વીર-વીર કહી વિલાપ કરતાં ગૌતમ સ્વામીને કેવળજ્ઞાન થયું એનો હર્ષ એ જ નૂતન વર્ષ!
For Personal & Private Use Only
Page #4
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૧) વિધિ અને વિજ્ઞાન
૧) દિશા બદલો દશા બદલાઇ જશે. ૨) વિધિની દિશા પકડો, મુક્તિ મળી જશે. ૩) શ્રાવકોએ શું કરવું? શું ન કરવું? એ તમામ વાતો જ્ઞાનીઓએ કરૂણા કરીને વગર
પૂછ્યું બતાવી છે. ૪). આઠ જીવન કર્તવ્યો: ૧. દેરાસર બનાવવું. ૨. ઘર દેરાસર બનાવવું. ૩.
ભગવાનની પ્રતિમા ભરાવવી. ૪. પ્રતિષ્ઠા કરાવવી. ૫. દીક્ષા મહોત્સવ કરાવવો. ૬. આચાર્ય પદવી આદિ પદ મહોત્સવ કરાવવો. ૭. આગમ લખાવવા. ૮. પૌષધશાળા બનાવવી. વાર્ષિક ૧૧ કર્તવ્યો: ૧. શ્રી સંઘ પૂજન. ૨. સાધર્મિક ભક્તિ. ૩. યાત્રાત્રિક. ૪. સ્નાત્ર મહોત્સવ પ. દેવદ્રવ્યની વૃદ્ધિ. ૬. મહાપૂજા. ૭. રાત્રિજાગરણ. ૮. શ્રુતજ્ઞાનની ભક્તિ. ૯. ઉદ્યાપન ૧૦. તીર્થ પ્રભાવના. ૧૧. આત્મશુદ્ધિ. આઠ ચોમાસાનાં કર્તવ્યો: ૧. નિયમ લેવા. ૨. બહાર ગામ જવું નહિ એવું દેશાવગાસિક વ્રત લેવું. ૩. સામાયિક કરવું. ૪. અતિથિસંવિભાગ. પ. વિવિધ તપો કરવા. ૬. અધ્યયન કરવું-નવું ભણવું (નવા સૂત્રો યાદ કરવા) ૭. સ્વાધ્યાય કરવો. ૮. જયણા પાળવી. પર્યુષણના ૫ કર્તવ્યો: ૧. અમારિ પ્રવર્તન. ૨. સાધર્મિક વાત્સલ્ય. ૩. ક્ષમાપના. ૪. અઠ્ઠમ તપ. ૫. ચૈત્ય પરિપાટી. માનવ જીવન મુનિ બનીને મોક્ષે જવા માટે જ છે. સાધુ મહાવ્રતધારી હોય તો શ્રાવક મહાવ્રત પ્યારી હોય. શ્રાવક જીવનની ઉત્તમતા અણુવ્રતોના પાલનથી આવે છે. શ્રાવકને દરરોજ છે : કર્તવ્યો અવશ્ય કરવા જોઈએ... દૈનિક છઃ કર્તવ્યો: ૧. દેવપૂજા ૨. ગુરુ ઉપાસના ૩. સ્વાધ્યાય ૪. સંયમ ૫. તપ અને ૬. દાન. દૈનિક – ૬ કર્તવ્યોની યાદ કરવા જેવી ગાથા :
ગુડનાઈટ - ૧
For Personal & Private Use Only
Page #5
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેવ પૂજા ગુરપાસ્તિ-સ્વાધ્યાય સંયમ તપઃ |
દાન ચ સવ્રુહસ્થાનાં (પ) કર્તવ્યનિ દિને દિને II દિવસ ઉગેને આથમે એની વચ્ચે ૬ કર્તવ્ય પૂરા કરે એજ સાચો શ્રાવક કહેવાય
.. સર્વ પ્રથમ શયન વિધિ.. ૧) સૂર્યાસ્ત બાદ ૧ પ્રહર (લગભગ ૩ ક્લાક) પછી ઉંઘવું. વાળા પછીનું વાળું –
પરિવારભેગો કરી ઘરના વડીલ પ્રવચનની વાતો સંભળાવે. જેથી સંતાનોમાં ધર્મના
સંસ્કાર પડે, પ્રવચન શ્રવણ નો રસ જાગે અને દેવગુરુની મહિમા વધે. ૨) લગભગ ૧૦ વાગે સૂવું અને ૪ વાગે ઉઠવું. યુવાનોને ૬ કલાકની ઉંઘ કાફી છે. ૩) સુવાની મુદ્રા - ઉલ્ટા સોયે ભોગી, સીધા સોયે યોગી; ડાબા સોયે નિરોગી,
જમણા સોયે રોગી. ૪) ડાબા પડખે સૂવું. ૫) સૂતાં સાત, ઉઠતાં આઠ નવકાર ગણવા. સાત ભયને દૂર કરવા સાત નવકાર
ગણવાના અને આઠ કર્મને દૂર કરવા આઠ નવકાર ગણવાના. સાત ભય: ૧. ઈહલોક ભય ૨. પરલોક ભય ૩. આદાન (ચોરી)નો ભય ૪. અકસ્માત ભય ૫. વેદના ભય ૬. મરણ ભય ૭. અશ્લોક (અપયશ)નો ભય. આઠ કર્મ: ૧. જ્ઞાનાવરણીય ૨. દર્શનાવરણીય ૩. વેદનીય ૪. મોહનીય ૫.
અંતરાય ૬. નામ ૭. ગોત્ર ૮. આયુષ્ય ૬) ૧. સોનાનું કોડિયું, રૂપાની વાટ, આદેશ્વરનું નામ લેતાં સુખ જાય રાત.
૨. નવકાર તૂ મારો ભાઈ, તારે મારે ઘણી સગાઈ, અંત સમયે યાદ આવશોજી, મારી ભાવના શુદ્ધ રાખશોજી. ૩. કાને મારે કુંથુનાથ, આંખે મારે અરનાથ, નાકે મારે નેમિનાથ, મુખે મારે મલ્લિનાથ, સહાય કરે શાંતિનાથ, પરચો પૂરે પારસનાથ, જ્ઞાન મારા ઓશિકે, શીયલ મારે સંથારે ભર નિદ્રામાં કાળ કરૂં તો વોસિરે વોસિરે વોસિરે. “આહાર, શરીરને ઉપધિ, પચ્ચખું પાપ અઢાર, મરણ આવે તો વોસિરે, જીવું તો આગાર” આ રીતે શરીરના અંગોમાં પરમાત્માની સ્થાપના કરવી.
ગુડનાઈટ. ૨
For Personal & Private Use Only
Page #6
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭) સૂતી વખતે શ્રીનેમિનાથ - પાર્શ્વનાથ પ્રભુના સ્મરણથી દુઃસ્વપ્નો નો નાશ થાય.
શ્રી ચંદ્રપ્રભસ્વામીના સ્મરણથી સુખનિદ્રા અને શ્રી શાંતિનાથ ભગવાનના સ્મરણથી ચૌરાદિનો ભય નાશ પામે (આચારોપદેશ) દિશાજ્ઞાન :- દક્ષિણદિશામાં પગ રાખીને ક્યારેય સૂવાનું નહીં, યમ અને દુષ્ટ દેવોનો વાસ છે, કાનમાં હવા ભરાય, માથામાં લોહી ઓછું પહોંચે, સ્મૃતિભ્રંશ, મોત અને મોત જેવી બિમારીઓથાય, આ વાત વેજ્ઞાનિકો અને વાસ્તુ શાસ્ત્રીઓએ પણ જાહેર કરી છે. પૂર્વમાં માથું રાખીને સૂવાથી સન્માર્ગે લઇ જનારી બુધ્ધિ મળે. પશ્ચિમમાં માથું રાખીને સૂવાથી ચિંતા વધે દક્ષિણમાં માથું રાખીને સૂવાથી આરોગ્ય-ધનની પ્રાપ્તિ થાય. ઉત્તરમાં માથું રાખીને સૂવાથી મૃત્યુ અને બિમારીઓ આવે. (હિતોપદેશ માલા)
પ્રા શિરઃશયને વિદ્યા, ધનલાભશ દક્ષિણે
પશ્ચિમે પ્રબલા ચિન્તા, મૃત્યુતાનિસ્તોત્તરે / ૯) માથું અને પગ તેરફ દીવો રાખવો નહિ. ડાબી કે જમણી બાજુ ઓછામાં ઓછો
પાંચ હાથ દૂર દીવો હોવો જોઈએ. ૧૦) સૂતી વખતે માથે દિવાલથી ઓછામાં ઓછું ત્રણ હાથ દૂર હોવું જોઈએ ૧૧) પગની પાસે ખાંડણી કે સાંબેલું રાખવું નહિ. ૧૨) સાંજના સમયે (સંધ્યાકાળે) ઊંઘ લેવી નહિ. ૧૩) શય્યા (ગાદલા) ઉપર બેઠા બેઠા ઊંઘ લેવી નહિ. ૧૪) ઘરના ઉંબરા ઉપર માથું રાખીને ઊંઘ લેવી નહિ. ૧૫) હૃદય ઉપર હાથ મૂકીને છતના પાટ (નાટ) નીચે અને પગ ઉપર પગ ચઢાવીને
સૂવું નહિ. ૧૬) સૂર્યાસ્ત પહેલાં સૂવું નહિ. ૧૭) પગની સામે શય્યા ઊંચી હોય તો અશુભ છે. એટલે પગ નીચે કંઈ રાખવું નહિ. ૧૮) શય્યા (ગાદલા) ઉપર બેસીને ખાવું અશુભ છે. (બેડ ટી પીવાવાળા સાવધાન!)
ગુડનાઈટ...૩
For Personal & Private Use Only
Page #7
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૯) સૂતાં સૂતાં ભણવું નહિ. ૨૦) સૂતાં સૂતાં તમાકુ ખાવું નહિ. (તમાકુ ક્યારેય ખાવું જ નહિ). ૨૧) કપાળ ઉપર તિલક રાખીને સૂવું નહિ તે અશુભ છે. ૨૨) પથારી પર બેસીને સુડી આદિ કોઈપણ અસ્ત્રાથી સુપારીના ટૂકડા કરવા નહિ. ૨૩) ઊંઘના પાંચ પ્રકારઃ ૧. જલ્દી જાગે તે નિદ્રા. ૨. મહેનતથી જાગે તે નિદ્રા
નિકા૩. બેઠા-બેઠા કે ઊભા ઊભા ઊધે તે પ્રચલા, (ઘોડાને આ નિદ્રા હોય છે.) ૪. ચાલતા ચાલતા ઊંઘે તે પ્રચલા-પ્રચલા ૫. દિવસે વિચારેલું રાત્રે ઊંઘમાં કરે તેથીણદ્ધિ નિદ્રા. થીણદ્ધિ ઊંઘવાળો જીવ પ્રાયઃ નરકમાંથી આવેલા અને નરકમાં
જનારો હોય છે. ૨૪) ડાબા પડખે સૂવું સ્વાથ્ય માટે પણ લાભપ્રદ છે. શાસ્ત્રીય વિધાન પણ છે. સંથારા
પોરસીમાં વામપાસેણ’ શબ્દ આવે છે. આયુર્વેદમાં વામકુક્ષિ કહેલું છે. શરીર વિજ્ઞાન અનુસારે સીધા (ચત્તા) સૂવાથી કરોડરજ્જુને નુકશાન થાય છે. ઊંધા
- સૂવાથી આંખો બગડે છે. ૨૫) ભણવા અને જાપ માટે પૂર્વ અને ઉત્તર સન્મુખ દિશા ઉત્તમ છે. દક્ષિણ સન્મુખ
જમવા બેસવું નહિ. ૨૬) ઝાડે (ઠલ્લે) જવું હોય ત્યારે સૂર્ય-હવા અને ગામને પૂંઠ ન કરાય. ૨૭) દિવસે ઉત્તરને પૂંઠન કરાય. રાત્રે દક્ષિણને પૂંઠ ન કરાય. વાસ્તુ શાસ્ત્ર કહે છે પૂર્વ
- પશ્ચિમને પૂંઠ ન કરવી. ૨૮) શ્રાદ્ધગુણ વિવરણઃ લક્ષ્મીનું સ્થાન પૂર્વ દિશામાં, રસોડું અગ્નિ ખૂણામાં, શયન
દક્ષિણ દિશામાં, શસ્ત્રાદિક નૈઋત્ય ખૂણામાં, ભોજન પશ્ચિમ દિશામાં, ધાન્ય
સંગ્રહ વાયવ્ય ખૂણામાં રાખવું જોઇએ. ૨૯) વિદ્યા પ્રાપ્તિ માટે ભક્તામરની ત્રણ ગાથાઓ :
ભક્તામરની ગાથા નંબર-૩ (ત્રણ); ૬ (છ); ૨૦ (વીસ). કોઈ પણ એક ગાથા ત્રણ વખત બોલી ગણધરોને વંદન કરી જ્ઞાનના પાંચ ખમાસમણા આપી ધાર્મિક સૂત્રો ગોખવા બેસીએ તો જલ્દી યાદ રહી જાય છે.
ગુડનાઈટ...૪
For Personal & Private Use Only
Page #8
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨) સવારે ઉઠવાની વિધિ
સવારે ચાર ઘડી (૯૬ મીનીટ) બાકી રહે ત્યારે અર્થાત - બ્રહ્મ મુહૂર્તમાં ઉઠવું જોઇએ. “શ્રાવક તૂ ઉઠે પ્રભાત ચાર ઘડી રહે પાછલી રાત”
... અંગ્રેજીમાં કહેવત.. Early to bed and early to rise is the way to be healthy, wealthy and wise.
આજના વૈજ્ઞાનિકોએ સિધ્ધ ક્યું છે કે જે માણસ રોજેરોજ સૂર્યોદય પછી ઉઠે છે તેની મગજ શક્તિ નબળી પડે છે, વધારે ઉંઘ લેવી શરીર અને મનને હાનિકારક છે. એમ કેલિફોર્નિયાના રિસર્ચ ડૉક્ટરોએ સાબિત ક્યું છે. જુવાન માણસે ૬ ક્લાકથી વધારે સૂવું નહીં બાળકોએ – ૮, વૃધ્ધોએ – ૪-ર આ વાત આજના વૈજ્ઞાનિકોએ હમણા સિધ્ધ કરી છે, પણ ભગવાન મહાવીર સ્વામીએ ૨૫૫૮ વર્ષ પહેલા આ વાત કહી હતી કે ૬
લાકથી વધારે ઉંઘવું ન જોઇએ, એટલે આસરે ૧૦.૦૦ વાગ્યે સૂવાનું થાય તો ૪.00 વાગે જાણી શકાય કહેવત છે આહાર અને ઉંઘ જેમ વધારો તેમ વધે અને જેમ ઘટાડો તેમ ઘટે. પથારીમાં બેસી આંખો બંધ રાખી અંજલીબધ્ધ પ્રણામ કરી પછી ૮ નવકાર ગણવા. સૂતાં સાત, ઉઠતાં આઠ. શા માટે ? આઠ કર્મોને કારણે જ સંસારની અંદર પરિભ્રમણ છે માટે એ આઠ કર્મોનો નાશ કરવા ૮ નવકાર પછી અંજલીને ખોલી હાથમાં સિધ્ધશિલા અને એની ઉપર બિરાજમાન ૨૪ તીર્થકર અને અનંતસિધ્ધોનાં દર્શનભાવથી કરવા. ૨૪ ભગવાનના નામ પણ લઇ શકાય. વૈદિક આદિ દર્શનોમાં પણ કહેવાયું છે કે,
કરાગ્રે વસતિ લક્ષ્મી, કરમશે ચ સરસ્વતી. સવારે ઉઠીને સહુ પ્રથમ પોતાના હાથના અગ્રભાગના દર્શન કરનારને લક્ષ્મી મળે છે અને મધ્યભાગના દર્શન કરનારને સરસ્વતી વિદ્યાની પ્રાપ્તિ થાય છે. એક પંથ બે કાજલાભ પણ થાય અને મોક્ષનું લક્ષ્ય પણ મનમાં રહે માટે આપણા પૂર્વજો આવી રીતે સવારે હાથ જોતા, સિધ્ધશીલાના દર્શન કરતા.
• સવારનું ચિંતન આચારાંગાદિ આગમ સૂત્રોના અનુસારે રોજ સવારે એવું વિચારવું જોઇએ “૬ મે મારામો? પુખ્વાઝો?.... હું કોણ છું? ક્યાંથી આવ્યો છું? કઇ દિશાથી
ગુડનાઈટ.૫
For Personal & Private Use Only
Page #9
--------------------------------------------------------------------------
________________
આવ્યો છું? મારા કર્તવ્યો શું છે? હું ક્યાં જઇશ? મને કેવું દુર્લભ અને ઉતમ જિના શાસન મળ્યું છે? મારાદેવ ગુરુ અને ધર્મ કેટલા મહાન છે? આ માનવ જન્મમુનિ બની મોક્ષમાં જવા માટે છે. સંયમ ન મળે ત્યાં સુધી મારે મારું જીવન કેવું બનાવવું? પ્રતિજ્ઞા વગરનું જીવન પશુતુલ્ય છે. નિયમ તો લગામ છે, અંકુશ છે. એ હાથી-ઘોડા પર લાગે, ગધેડા પર નહીં મને મોક્ષમાર્ગ કયા ઉપકારી ગુરુદેવે બતાડ્યો છે? કોણે એ માર્ગ પર મને સ્થિર કર્યો છે? મારા ધર્મમિત્ર કોણ છે? ભુલક્કડ ગોપીચંદની જેમ મારા ઉપકારી ઉત્તમ દેવ-ગુરુને ભૂલતો તો નથી ને? મેંકઇ કઇ પ્રતિજ્ઞાઓ લીધી છે? નાનામાં નાની પ્રતિજ્ઞા પણ લીધા પછી વારંવાર આ રીતે દરરોજ યાદ કરીએ તો વધુ લાભ મળે.
જે સિદ્ધાત્માની કૃપાથી મારો આત્મા નિગોદમાંથી બહાર નિકળ્યો, સાતમી નરકથી પણ અનંતગુણી વેદનાથી મારો છુટકારો થયો, એ પરમોપકારી સિદ્ધ ભગવન્તોને મારા કોટી-કોટી વંદન હો.
...પથારીથી નીચે ઉતરવાની વિધિ જમણા હાથની તર્જનીને નાક પાસેલઇ જઇ જે સ્વરચાલતો હોય એ પગ પથારીથી નીચે મૂક્યો. ડાબો સ્વર (ચંદ્ર સ્વર) ચાલે તો ડાબો પગ પહેલાં નીચે મૂકવો. જમણો સ્વર (સૂર્ય સ્વર) ચાલતો હોય તો જમણો પગ નીચે મૂકવો. બંને = સુષુમ્ના સ્વર ચાલે એ વખતે પરમાત્માનું ધ્યાનાદિ કરવું પણ પથારીથી ઉતરવું નહીં!
(૩) સવારે ઉઠવાની વિધિ
સવારે બ્રહ્મમુહૂર્તમાં (લગભગ ૪ થી ૪-૩૦ વાગે) ઉઠવું જોઇએ. વૈજ્ઞાનિકોએ જાહેર કર્યું છે કે સૂર્યોદય પછી જાગવાથી યાદ શક્તિ ઓછી થાય છે. ૬ મહિના સુધી બ્રહ્મ મુહૂર્તમાં ઉઠવાથી બ્રાહુમઔષધિ જેવી અસર થાય છે. યાદ શક્તિ વધે છે. અંજલીબધ્ધ પ્રણામ કરી આઠ કર્મને દૂર કરવા આઠ નવકાર ગણવા.
વિવેક:- પથારી ઉપર બેસીને નવકાર ગણવા હોય ત્યારે મનમાં ગણવા.
અંજલીબધ્ધ પ્રણામની વિધિ જમણા હાથની આંગળી ઉપરઆવે એ રીતે હાથ જોડવા. સવારે સહુપ્રથમ પુરુષોએ
ગુડનાઈટ.. ૬
For Personal & Private Use Only
WWW.jainelibrary.org
Page #10
--------------------------------------------------------------------------
________________
પોતાનો જમણો હાથ જોવો, બહેનોએડાબો હાથ જોવો જોઇએ. હાથમાં રહેલસિધ્ધશિલા અને એની ઉપર બિરાજમાન ૨૪ ભગવાનના દર્શન કરવા જોઇએ. સવારે સૂર્યોદય સુધી મૌન રાખવાથી ઘણા ફ્લેશથી બચી જવાય છે. સૂર્યોદય સુધી મૌન પાળવું. નહિતર હિંસક બિલાડી આદિ જાગી જવાથી તમામ પાપ આપણને લાગે.
...પથારીથી નીચે ઉતર્યા બાદ... સ્વપ્ન શાસ્ત્ર પ્રમાણે સારા સ્વપ્ન આવ્યા હોય તો જાગવું. ખરાબ સ્વપ્ન આવ્યા પછી સૂઇ જવાથી એ સ્વપ્ન નિફ્લ જાય છે.
સારું સ્વપ્ન આવ્યું હોય તો ગહુલી કાઢી વંદન કરી ગુરુ મહારાજને કહેવું, ગુરુ મહારાજ ન હોય તો દેરાસરમાં ભગવાનને કહેવું છેવટે ગાયના જમણા કાનમાં કહેવું.
ઇચ્છા, કુસુમિણ દુસુમિણ ઓહડાવણë રાઇય પાયચ્છિત્ત વિરોહણë કાઉ. કરું? ઇચ્છ, કુસુમિણ કરેમિ કાઉં.
ચોથાવત ભંગ (સ્વપ્ન દોષાદિ)નાં સ્વપ્નનાં પાપના વારણ માટે ૪ લોગસ્સ સાગરવરગંભીરા સુધી, બીજા દોષ હોય તો ૪ લોગસ્સચદે સુનિમ્મલયરા સુધી ન આવડે તો ૧૬ નવકારનો કાઉસગ્ન કરવો જોઈએ જેથી ખરાબ સ્વપ્નનું ફળ નાશ થાય અને સારા સ્વપ્નનું ફળ મજબૂત બને.
ત્યારબાદ અનુકુળતા હોય તો અવશ્ય પ્રતિ કરવું જોઈએ. નહિતર સાત લાખ અને ઇશાન દિશામાં સીમંધરસ્વામી + દક્ષિણ દિશામાં શત્રુંજયને ત્રણ ખમા આપવા. દિવસનાં પાપ ધોવા સાંજનું પ્રતિક્રમણ છે અને રાતનાં પાપ ધોવા સવારનું પ્રતિક્રમણ કરવું. સંસારમાં પાપ ડગલેને પગલે લાગવાનું છે માટે બને સમય પ્રતિક્રમણ અવશ્ય કરવું જોઇએ. સવારે શત્રુંજય ભાવ વંદના સાથે નવકારશીનું પચ્ચખાણ હોય તો છઠ્ઠનો લાભ થાય, આયું. = ૧૫ ઉપવાસ, ઉપ = માસખમણનો લાભ મળે છે. કાયોત્સર્ગના નિયમ :- આરાધનાના તમામ કાઉસગ્ગ સાગરવર ગંભીરા સુધી, પ્રતિક્રમણના કાઉસગ્નચંદેસુ નિમ્મલયરા સુધી અને કર્મક્ષય અથવા શાંતિનો કાઉસગ્ગ સંપૂર્ણલોગસ્સ નો કરવો જોઈએ. હવે ક્યાદેરાસરે જવું જોઈએ? પ્રભુ આદિનાથ, શાંતિનાથ, પાર્શ્વનાથ કે મહાવીર સ્વામી?
ગુડનાઈટ... ૭
For Personal & Private Use Only
Page #11
--------------------------------------------------------------------------
________________
પહેલાં ઘર દેરાસરમાં દર્શન કરવા. ત્યાર બાદ સંઘ હસ્તકનું કોઈપણ ભગવાનનું દેરાસર હોય ત્યાં સર્વ પ્રથમ જવું. એ પણ સંઘનું સન્માન છે. પછી બીજા દેરાસરોમાં દર્શન કરવા જઈ શકાય.
દેરાસર કેટલા પ્રકારના? પ પ્રકારના દેરાસર હોય છે. ૧) મંગલ ચેત્ય: બારસાખ ઉપર ભગવાન પાર્શ્વનાથની મંગલમૂર્તિ ૨) ગૃહ (ભક્તિ) ચૈત્ય ઘર દેરાસર) ૩) શાશ્વત ચેત્ય: દેવલોકોમાં - નંદીશ્વરાદિમાં જે શાશ્વત દેરાસરો છે. ૪) નિશ્રાકૃત ચેત્ય: અમુક શેરીવાલા કે ગચ્છવાલા કે સોસાયટીનું પર્સનલ ૫) અનિશ્રાકૃત ચૈત્ય: સંઘનું દેરાસર.
.. મંગલ ચૈત્ય આજે ઘર ઘરમાં અશાંતિની આગ છે. કારણકે શાસ્ત્રમાં બતાવેલ માર્ગને જીવો અનુસરતા નથી.
.. જૈન શાસ્ત્રાનુસાર ગૃહ વાસ્તુ શિલ્પ... ઘરના મુખ્ય બારસાખ ઉપર જૈનો પાર્શ્વનાથાદિની મૂર્તિ અને અષ્ટમંગળ રાખે. (જૈન સિવાયના લોકો ગણપતિની મૂર્તિ રાખતા.) બારણા ઉપર મંગલ મૂર્તિ હતી, નીચે ઉંબરો હતો. આ બન્નેથી ઘર સુરક્ષિત રહેતું, માટે જ ઉંબરાનું પૂજન કરાતું.
ઘર શિલ્પ વિશે... ૧) ઘર સારી કામવાળા સજ્જનો રહેતા હોય એવા લત્તામાં હોય જેથી સંતાનના
સંસ્કાર ન બગડે. ૨) ઘરમાં યુધ્ધનાં ચિત્રો ન રખાય, અશાંતિ પેદા કરે (આજે નવી ફેશન ચાલી છે,
મહાભારતનું યુધ્ધ ચિત્ર રાખે છે.) ૩) ઘરમાં સિને ક્લાકાર કે ક્રિકેટરોના ફોટાન રખાય. કારણકે એ જીવો જેટલું પાપ કરે
એ બધું આપણને લાગી જાય (માટે ટી.વી. પણ ન રખાય.)
ગુડનાઈટ..૮
For Personal & Private Use Only
Page #12
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪) ઘરના બારસાખ ઉપર મંગલમૂર્તિ અને અષ્ટમંગલ હોવા જોઇએ. બીજો પણ
ફાયદો છે. આ જૈનનું ઘર છે, તેમ ઓળખાઇ જાય. જેમ મુસ્લીમો ચાંદ રાખે,
અજેનો ગણપતિ રાખે તેમ ૫) વાસ્તુશાસ્ત્રમાં ઉલ્લેખ મળે છે કે પૂર્વ દ્વાર ઉત્તમ, પશ્ચિમ દ્વાર શુભ, ઉત્તર દ્વારા
કુબેર દ્વાર ધન-વૈભવ, દક્ષિણ દ્વાર નિષેધ, દક્ષિણ દ્વારા ઘરમાં અશાંતિ ઊભી કરે
છે. (સામે રાજમાર્ગ ન હોય તો.) ૬) ઘરમાં વધારે દ્વાર નહિ હોવા જોઈએ. નહીં તો શીલની સુરક્ષા ને ખતરો રહે છે. ૭) વૃક્ષ અને જિનમંદિરના ધ્વજની છાયા દિવસના બીજા-ત્રીજા પ્રહર (સવારે ૯ થી
સાંજે ૪) માં ઘર પર પડવી ન જોઈએ. બાકી સમય ધ્વજની છાયા શુભ છે.
(વાસ્તુસાર ગા. ૧૪૩) ૮) માર્થાનુસારીના ૩૫ ગુણોમાં ઉચિત ઘરનું વિધાનક્યું છે. ઘરની આસપાસ સમાન
ધર્મ-સમાન સંસ્કારવાળા કુટુંબો હોવા જોઈએ. જેથી બાળકોના સંસ્કાર બગડે નહિ. સારા પાડોશીથી સંગમ શાલિભદ્ર બન્યો. અને ખરાબ પાડોશીના કારણે શેઠ મમ્મણ સાતમી નરકે ગયો. સંયુક્ત કુટુંબનો મોટો ફાયદોઃ વૃદ્ધ માતા-પિતાની સેવા થાય. બાળકોનું સંસ્કારણ થાય. ઘરની તમામ મર્યાદાઓ સાચવી શકાય.
૫ જૈન શાસ્ત્રાનુસાર ગૃહ વાસ્તુ શિલ્પ (ચાલુ) ૧૧) • આરંભ સમારંભ ઘણાં થાય અને તીવ્ર આસક્તિ પોષાય માટે શ્રાવક જરૂરત
પડે તો તૈયાર ઘર લે, નવું બંધાવે નહિ. . • પહેલા કડિયો મકાનની પહેલી ઈટ માલિક પાસે મૂકાવતા જેથી પાપ માલિકને
લાગે.
• પહેલા ઘરના દરવાજા નાના હતા, દિલ મોટા હતા. • માથા ઉપર પાઘડીનું હેલમેટ હતું, જેથી માથું SAFE રહેતું. • પહેલા ઝઘડો થયો સાસુ-વહુનો એક નવું તીર્થ ઉભુ થયું કાવી. આજે ઝઘડો
થાય તો શું ઉભું થાય? નવું ઘર...!
ગુડનાઈટ... ૯ For Sersonal & Private Use Only
Page #13
--------------------------------------------------------------------------
________________
• જે ઘરમાં પ્રવેશ કરતાં નમ્યો તે આખો દિ નમતો રહેશે માટે પહેલા ઘરના
દરવાજા નાના હતા. દેરાસરનું શિલાન્યાસ કરવાથી પુણ્યના ઢગલા થાય અને ઘરનું શિલાન્યાસી
કરવાથી પાપના ઢગલા થાય. • ઉપાશ્રય-દેરાસર એવા બનાવવા જોઈએ કે ઘરે જવું ફિક્કુ લાગે. • ઘરના ઈશાન ખૂણામાં લોઢાનું વજન ન રખાય, કારણ કે દેવ દિશા છે. (પ્રભુ
સીમંધર સ્વામી ઇશાન દિશામાં છે.)
૬ જૈન શાસ્ત્રાનુસાર ગૃહ વાસ્તુ શિલ્પ (ચાલુ) ૧) ઘરમાં કાંટાવાળા વૃક્ષો રાખવાનો નિષેધ છે. (પૂજા માટે ગુલાબ વગેરે સિવાય) ૨) અસતિ પોષણનો નિષેધ હોવાથી શોખ ખાતરકૂતરા-બિલાડી, પોપટ-મેના આદિ
ન રાખવા જોઇએ. ૩) ઘરમાં શોકેસ કેવો હોવો જોઇએ?
જેને જોઇને આનંદ થાય, પ્રાયઃ આવતો જન્મ ત્યાં થાય. શોકેસમાં વાઘ-બિલાડી જોઇ છોકરાઓ રાજી થાય, અને એ વખતે આયુષ્ય બંધાઇ જાય તો ખલાસ, આવતા ભવમાં એને વાઘ-વરુના ભવમાં જવું પડે. શ્રી ધર્મનાથ ભગવાન વખતે – ઉંદરડાને જોઇને સાધુ રાજી થઇ ગયા, એ સાધુએ ઉંદરડાનું આયુષ્ય બાંધ્યું અને ઉંદરડા બન્યા. ઇડિયટ બોક્સની ઉપમાને વરેલ ટી.વી., વિડિયો અને ચેનલોના દ્રશ્યો ભવાંતરમાં આત્માની કેવી ઘોર ખોદી નાંખે છે, એ આનાથી સમજી શકાય છે. વાલીઓ જાગો! દીકરા-દીકરી વહાલા હોય તો, આ પાપ નિમિત્તોને દૂરથી સલામ કરો. શ્રાવક કૂળમાં જન્મેલ સદ્ગતિમાં જ જવો જોઇએ, દુર્ગતિમાં જાય જ કેમ? ઘરના શોકેસમાં અથવા છોકરાઓને રમવાના રમકડા, હિંસક સાધનો ન રાખો. (બંદૂક, ટૅક, ગન આદિ.) ફ્રાંસના મિત્તરાં પાસે જુલુસલઇ છોકરાઓ ગયા અને હિંસાના ભાવ પેદા કરે તેવા (ગન જેવા) રમકડાઓ ઉપર પ્રતિબંધ મુકાવ્યો, માટે ઘરના શોકેસમાં દર્શન, જ્ઞાન, ચારિત્રના ઉપકરણો રાખવા જોઇએ. (ચરવલો,
ગુડનાઈટ..૧૦ For Personal & Private Use Only
Page #14
--------------------------------------------------------------------------
________________
ન
પાતરા, તરપની, ઓઘો, ચરવલી, પુંજણી વગેરે.) આ ઉપકરણોના દર્શન કરવાથી આ ભવ તો સુધરે જ, પરભવ પણ સુધરી જાય, ભવોભવ સુધરી જાય. દર્શન માટે રાખેલ ઉપકરણો સાધ્વીજી પાસે ન બનાવી શકાય, બહેનો શીખીને ઓધો વિગેરે બનાવે, પાત્રા રંગે એ ઉચિત છે. એજ રીતે ચરવલો સાધ્વીજી પાસે બનાવીને ન લેવાય. દર્શન માટે રાખેલ ઉપકરણો નિર્દોષ હોવાથી અવસરે નિર્દોષ વહોરાવવાનો લાભ મળી જાય.
ટી.વી. બ્રહ્મા, ટી.વી. વિષ્ણુ, ટી.વી. દેવો મહેશ્વરઃ । ટી.વી. સાક્ષાત્ પરમ બ્રહ્મા, તસ્મૈશ્રી ટી.વી. ગુરવે નમો નમઃ ।। આજનો માનવી બીવીને છોડવા તૈયાર છે, ટી.વી. નહીં છોડે !
ઓ પૂજ્ય વાલીઓ ! જાગો અને સમજો..!
જો આપને આપના સંતાન પ્યારા હોય, એમનું ભવિષ્ય તમે વિચારી શકો એવી બૌદ્ધિક ક્ષમતા હોય તો હવે ટી.વી. નો બહિષ્કાર કરો.
આજની લેટેસ્ટ ન્યૂઝ ...
કેનેડાની એક માસુમ ૧૪ વર્ષની છોકરી પર નરાધમોએ બલાત્કાર ગુજાર્યું.
આ પાપાચારનો મૂલ ટી.વી. ના ભયંકર સેક્સી દશ્યો હતા. ૧૩ લાખ હસ્તાક્ષર ભેગા કરી ઓટોવામાં પ્રાઇમ મિનીસ્ટર ને હાથોહાથ પત્ર પહોંચાડી ધમકી ભર્યા શબ્દોમાં વિનંતી કરવામાં આવી, જો ટી.વી. પર અશ્લીલ અને હિંસક દશ્ય બંધ કરવામાં નહીં આવે તો ભયંકર પરિણામની ચેતાવની આપી. સંપૂર્ણ સેનેટે પત્રને ખુબ ગંભીરતાથી લઈ અને સંપૂર્ણ દેશમાં અશ્લીલ અને હિંસક પ્રસારણ પર પ્રતિબંધ લગાડી દીધો. (ભારતના માંધાતાઓની આઁખો ક્યારે ખુલશે ?)
ભાયખલાની જેલમાં કેદ ૨૫૦ બાળકોએ કહ્યું અમે જે પણ મર્ડર આદિ ભયંકર અપરાધ કર્યા છે એનું મૂલ ટી.વી. છે. ભાવનગરમાં કેટલા’ય મુસ્લિમોએ મળીને પોતાના ટી.વી. સેટો તોડી નાંખ્યા છે. (સૌરાષ્ટ્ર સમાચાર) વીડીયોગેમથી પણ બાળકોમાં હિંસક વૃત્તિ પેદા થાય છે.
મીઠાશ વગરની સાકર, સુવાસ વિનાનો ફૂલ જેમ અર્થહીન છે, તેમ સંસ્કાર વિહોણા સંતાન સંતાપ ને આપવાવાળા થાય છે.
ગુડનાઇટ... ૧૧
For Personal & Private Use Only
Page #15
--------------------------------------------------------------------------
________________
. ઘર દેરાસર.... લાભો: ઘરમાં પૂજાનું સ્થાન અવશ્ય હોવું જોઈએ. એના વગર વાસ્તુ અધુરી છે. ઘરના બધા મેમ્બરો પૂજા કરે દર્શન કરે, નાનાથી મોટા તમામ વ્યક્તિઓ અનેક પાપોથી અટકે છે. કારણકે મનમાં ભાવ જાગે છે “આપણા ઘરમાં ઘર દેરાસર છે, આપણાથી આવું ન કરાય” નાના છોકરાઓ પણ સહેજે સંસ્કારી બની જાય. • ઘરમાં બનતી સારી વસ્તુ, સીઝનની પહેલી કેરી ભગવાન આગળ ધરવાનું
મન થાય. • અંગત ગાડી, અંગત ઓફિસ, અંગતફ્લેટ હોય તો અંગતદેરાસર કેમ નહિ? • જાતજાતના ટેન્શનથી ઘેરાયેલ માણસને રિલેક્સ થવાનું સ્થાન ઘર દેરાસર) • ક્યારેક ચતુર્વિધ સંઘનાપગલા થઇ જાય, ક્યારેકછારીપાલકસંઘની પધરામણી
થઇ જાય, આ ભગવંતો, સાધુ-સાધ્વી ભગવંતો જેવા મહાન પુણ્યશાળી આત્માઓના પગલા અનાયાસે વગરબોલાયે થઇ જાય. પાંચ તિથિ પદેરાસર
અવશ્ય જવાનું હોય છે, માટે અનેક ગુરૂભગવંતોનો લાભ મળી જાય. • રાજા રાવણ, ઉદાયન રાજા, પેથડશાહ આદિના ઘર દેરાસરો પ્રસિધ્ધ છે.
(પરમાત્માની સાથે કાલી – ઘેલી વાતો કરવી હોય, રાવણ મંદોદરીની જેમ મન મૂકીને નાચવું હોય, પાપના પશ્ચાતાપમાં પોક મુકીને રડવું હોય તો તે માટે ઘર દેરાસર જરૂરી છે. શ્રાવક કર્તવ્યમાં એક ઘર દેરાસર અને યથાશક્તિ એક નાનકડી મૂર્તિ પણ ભરાવવી જોઇએ. શક્તિ હોય તો હીરા, માણેક, સ્ફટિક, સોના, ચાંદીની મૂર્તિ ભરાવે. છેવટે આરસની મૂર્તિમાં જેટલા પરમાણું એટલા વરસના દૈવિક સુખની પ્રાપ્તિ થાય છે.)
આશાતના થતી હોય તો આશાતના ને દૂર કરો, ભગવાન ને કેમ દૂર કરો છો ? દા.ત. નાક ઉપર માખી બેસે તો, માખીને ઉડડાય, પરંતુ નાક ન કપાય..વડોદરાની હોટલ એમ્બેસેડરમાં ચોથા માળે મુનિસુવ્રતસ્વા. ના ઘરદેરાસરમાં કાચબો ભક્તિ કરે છે. વિશાખાપટ્ટનમ (પં. રશ્મિરત્ન વિ.ની જન્મભૂમિ) ઘર દેરાસરથી વિકાસ પામ્યું. સાબરમતીનો સંઘ ઘર દેરાસરથી જ વિકાસ પામ્યો છે.
ગુડનાઈટ.. ૧૨
For Personal & Private Use Only
Page #16
--------------------------------------------------------------------------
________________
.. ઘર દેરાસરની વિધિ... ૧) સંઘ દેરાસરનું મુખ ખાસ કરીને પૂર્વ અથવા ઉત્તર સન્મુખ હોય છે, પરંતુ ઘર
દેરાસરમાં પ્રભુનું મુખ પશ્ચિમ અથવા દક્ષિણાભિમુખ જોઇએ. કારણકે એમાં પૂજા કરનારનું મુખ ફરજિયાત પૂર્વ અથવા ઉત્તર સન્મુખ જોઇએ • પશ્ચિમ દિશામાં મોટું રાખીને પૂજા કરવાથી ૪ થી પીઢી નષ્ટ થાય. • દક્ષિણ દિશામાં મોટું રાખીને પૂજા કરવાથી સંતતિ વધે નહિ. • અગ્નિકોણ દિશામાં મોટું રાખીને પૂજા કરવાથી ધન હાનિ. • વાયવ્ય કોણ દિશામાં મોટું રાખીને પૂજા કરવાથી સંતતિ હાનિ • નૈઋત્ય કોણ દિશામાં મોટું રાખીને પૂજા કરવાથી કુલ ક્ષય. • ઈશાન કોણ દિશામાં મોટું રાખીને પૂજા કરવાથી સંતતિ ક્ષય.
ઉત્તર
વાયવ્ય
ઈશન્ય
પશ્ચિમ
- પૂર્વ
મૈત્ય | આગ્નેય
દક્ષિણ
.. ઘર દેરાસર માટે કેટલીક સમજણ... ૧) મુખ્યત્વે અંજનશલાકાવાળા ભગવાન ઘર દેરાસરમાં રાખવા જોઇએ જેમ યંત્ર
શક્તિથી લોઢુ રોબર્ટ બનીને કામ કરે છે. તેમ મંત્ર શક્તિથી બિંબ પરમાત્મા બને છે. અંજનશલાકા મહાપવિત્ર વિધાન છે, એ વખતે પ૬ દિકકુમારી આદિની
સ્થાપના, મંત્રોચ્ચારો સાથે થતી હોય છે. (તે સિવાય માત્ર નાટક રૂપે રજુઆત
યોગ્ય ન ગણાય.) ૨) અંજનશલાકાના ભગા રાખીએ તો રોજ પૂજા સેવા, આરતી જરૂરી છે. જ્યાં ભગ.
રાખેલ હોય ત્યાં ટેરેશમાં કોઇના પણ પગ ન આવે તે માટે ઇંટનું સૂપ (ઘુંમટ) જેવું બનાવવું જોઇએ. M. C. આદિનું પાલન થવું જોઇએ.
ગુડનાઈટ . ૧૩
For Personal & Private Use Only
Page #17
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩) બહુમાળની બિલ્ડીંગમાં ભીંત ઉપર ભીંત આવે છે, માટે કબાટમાં ભગ. રાખીએ
તો કોઇ બાધ નથી. ૪) અઢાર અભિષેકના ભગ. દર્શનીય છે, પર્દો ર્યો અથવા કબાટ બંધ કરો તો કોઇ
આશાતના થતી નથી. વાસક્ષેપ પૂજા થાય. દીવો, ધૂપથાય બે દિવસ રહી જાય તો ચાલે, ફોટાના પણ ૧૮ અભિષેક કરાવવા જોઇએ. સવારે ઉઠીને ઘરમાં ઘર દેરાસર હોય તો સર્વપ્રથમ ઘર – દેરાસરમાં દર્શન કરવા, ત્યારબાદ શ્રી સંઘના
દેરાસરે દર્શન કરવા જવું. ૫) ભગવાનને ઉંચા આસને બિરાજમાન કરવા. ૬) ભગવાનની જમણી બાજુ દેવ અને ડાબી બાજુએ દેવી બિરાજમાન કરવા અથવા
ઉપર નીચે ગોખલો પણ રાખી શકાય. ૭) શ્રી સંબોધ પ્રકરણમાં પૂ આ શ્રી હરિભદ્રસૂરિજી મ. સા. જણાવે છે કે જેની
સામાન્ય મૂડી (રૂા. ૧૦૦) હોય એને પણ ઘરમાં ઘર દેરાસર રાખવું જોઈએ.
આગળ જતા લખ્યું છે, જેના ઘરમાં ઘર દેરાસર નહિ એ ઘર ઘર નહીં, સ્મશાન છે. ૮) સંસ્કારોની કતલના આજના યુગમાં ઘરને બચાવવાના બે જ ઉપાયો છે.
૧) કાં તો ઘરે દીક્ષા થાય. ૨) કાં ઘરે ભગવાન હોય.
.. ઘર દેરાસરનું વિધાન. ૧) ઘરમાં પેસતાં આપણી ડાબી બાજુએ ૧.૫ હાથ ઉંચાઈએ જિન મંદિર બનાવવું.
ઇશાન ખુણામાં પૂજાનું સ્થાન ઘરમંદિર બનાવવું. ૨) ઘર દેરાસરમાં પંચધાતુના ભગવાન, પરિકરવાળા, પોતાની નામ રાશિના રાખવા. 3) ઘરમાં વડીલના અથવા સભ્યોના નામથી ભગવાન રખાય (દીકરીના નામથી નહિ) ૪) ૧-૩-૫-૭-૯-૧૧ ઈચથી મોટા ભગવાન ઘર દેરાસરમાં ન રખાય. ૫) ઘરદેરાસરમાં આરસપાષાણના ભગવાન ન રખાય. (સમયાવલી-આત્મપ્રબોધ,
પ્રતિષ્ઠાકલ્પ, વત્થસાર, બિંબ પરીક્ષા) ૬) પરિકર વગરના ભગવાન ઘર દેરાસરમાં ન ચાલે
ગુડનાઈટ... ૧૪
For Personal & Private Use Only
Page #18
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭) ઘર દેરાસરના શિખર પર ધ્વજદંડ ન કરવો. પણ આમળસાર કળશ કરવો.
(વાસ્તુસાર પ્રાસાદ,૬૮) ૮) ઘરદેરાસરની પ્રતિષ્ઠા અધિકમાસમાં થઇ શકે છે. માઘમહિના માં નિષેધ કહેલ છે.
નામરાશિના જ ભગવાન રખાય. ખરતર ગરઘવાળા મલ્લિનાથ, નેમિનાથ,
મહાવીર સ્વામિ ઘર દેરાસરમાં નિષેધ કરે છે. તપાગરઘમાં નિષેધ નથી. પ્રશ્નઃ વહેલું ઉઠવાનું કહ્યું પણ વહેલુ ઉવું કઇ રીતે? જવાબઃ ૧) વહેલા ઉઠવા માટે જ વહેલા સૂવાનું કહેવાય છે.
૨) મનના બે ભેદ છે. સુષુપ્ત મન અને જાગૃત મન (Consious Mind and sub Consious Mind) ચેતન મન અને અવચેતન મન. સુષુપ્ત મનને આદેશ આપવામાં આવે તો વહેલું જાગી શકાય છે. રાતના સુતા પહેલા નવકારગણી ત્રણવાર મનને આદેશ કરવાનો કે મારે આટલા વાગે ઉઠવું છે. આ રીતે, ઓટૉ સજેસન થેરોપી દ્વારા બોડી એલાર્મ ગોઠવી શકાય. આજ રીતે કોઇપણ વ્યસન કે ખોટી આદત ને છોડવા માટે સૂતાં પહેલા અવચેતન મનને આદેશ આપવાથી કામ થઇ જાય છે. દા.ત. સિગારેટનું વ્યસન હોય તો, દરરોજ સૂતી વખતે મનને આદેશ આપો કે હું સિગારેટ જોઇશ તો મને ઉબકા આવશે અને ૨-૪-૧૦ દિવસે ઉબકા આવવા માંડશે, અને એને છોડવું પડશે. આ વાત આજના મનોવૈજ્ઞાનિકો જાહેર કરે છે. જૈન શાસન તો કહે છે કે, “મન કે જીતે જીત હૈ
મન કે હારે હાર.” મનને મજબુત કરો ધાર્યું કરી શકશો. પ્રશ્ન: વહેલા સૂવા માટે શું કરવું જોઇએ ? જવાબ : જમવા અને સૂવાની વચ્ચે ચાર કલાકનો ગેપ જોઇએ, એમ આજનું વિજ્ઞાન
કબુલે છે, જૈન શાસ્ત્રમાં તો આ વાત હજારો વર્ષોથી લખાયેલી છે. સૂર્યાસ્ત પહેલાં જમી લેવું. રાત્રિભોજન કરવું નહીં. જૈન દર્શન કેટલું સાયન્ટિફિક છે !
ગુડનાઈટ. ૧૫
For Personal & Private Use Only
Page #19
--------------------------------------------------------------------------
________________
સૂચના: ઘર દેરાસર કે દેરાસર અથવા જાપ કરવા માટે પોતાના નામ અને રાશિ પ્રમાણે
કયા ભગવાન આવે તેની સૂચિ અહીં અપાય છે.
નામનું આધાક્ષ
અ આ
ઇ ઈ ઉ ઊ એ ઐ
ઓ ઓ
ક કા કિકી |
કુરૃ
કે કે કો કૌ |ખ ખિખખે ખો
નમિ ૧જ્ઞા
૧લે ભાંગે | વાસુપૂજ્ય ૩| વાસુપૂજ્ય ૩૩] ચન્દ્ર ૧લ્લા | નમિ ૧|| દેતા | મુનિસુવ્રત ૨ પ્રી | મુનિસુવ્રત ૨ જિનનામ | વિશ્વો. લભ્ય દેતા શ્રી કુંથુ. | વિમલ ૩ડતા | મુનિસુવ્રત ૨ પ્રી / ૬.૮ ડદેતા, બવ પ્રી ૬૮ દેતા
૬૮ બલિ વર્ગ.
તા, બવા
૨જા ભાંગે, જિનનામ
મહા રમી લાપ) વર્ધમાન ૩ પ્રી ૯૪
મુનિસુવ્રત ૨ – બવ
૩જા ભાંગે | વિમલ૩, | વિમલરુબગ | પપ્પભ૨ મહાવીર ૨
પાર્શ્વ૨, પ્રી ધર્મ ૧|| જિનનામ પ્રિી રા૧૨,બગ દેતામહારા| પ્રીલ/૫, ડગ ડદેત, બવ.
૯૫, , બવ બયોતા, દેતા ચંદ્ર-૧મા પ્રીપ, બગ
મહાવીર ૨ દાદ, ડગ, દેતા
પ્રી ૯પ બવ નામાન્તરોપયોગી વિધિપ્રી ૯પ ધર્મડગડદેતા, | ધર્મનાથ તા, 1 વર્ધમાન ડદેતા | સંભવશીતલ વિમલઆદિ શાંતિદેતા જિનનામ | ડદેતા ડબયો | ચંદ્રપ્રભડગ | અજિત-સંભવી અભિનંદનતા | ડદેતા, શાંતિ | ડદેતા સંભવ ચન્દ્રમભક્તા
શાંતિ બગ | દેતા. | પ્રીર/૧૨ અનંતતા | અનંત- અર | ડદેતા શીતલ સંભવ પ્રી ૬૮ | ધર્મડગ દેતા
અરજ્ઞા દેતા.આદિ તા. તા, શાંતિતાનું શ્રેયાંસા નમિડગડદેતા.
શ્રેયસ પ્રી ૬૮ | શ્રેયાંસપ્રી ૬૮ | અનંતતા, ડભિનંદની સંભવ-અજિત | દેતા, વિમલ
અરk,
૬૮ દેતા પ્રી રા૧૨ | બયોડતાડજિત શ્રેયાંસ- વિમલડગ
પ્રી ૨.૧૨ સંભવ1 અભિનંદન બયો પ્રી ૨/૧૨ ૬ોદતા, અજિત
પ્રી રાવ દેતા
ગગિ | ગુગે |
ગો
| ૨૧૦૪૧૦
ચચિ |
| ચંચે ચો
છ૧૦
જ જિજુ જે જો
પાર્થરતા | પાર્જ ૨ પ્રી | નેમિ ૧| | મુનિસુવ્રત ૨ પ્રી મહા ૧II દેતા
બવ |૯૫ તા બવ. પ્રી ૬૮ બયો | ૬/૮ ડહેતા બવ/
ધર્મ દેતા | મુનિ ૧ી દેતા નમિ ૧ મલિના |
મુનિ ૧|| ધર્મ વડદેતા પ્રી .૮ દેતા | નમિલદેતા
મલિ ૧IIદેતા
પદ્મપ્રભ ૨ પ્રી ૬૮ડબયો બવ
નમિલ પ્રી ૨ ૧૨ મલિ ૧૫.
પ્રી રા૧૨
મહા ૨ પ્રી ૬ા પાર્શ્વ૨ પ્રી ડદેતા બયો ૯૫ ડબયો બવ બગ બવ
ધર્મ લીલાપ, | ચન્દ્રપ્રભ પ્રી ચન્દ્રપ્રભ ૬૮ ડદેતા પ્રી લાપ
મહા ૧// પ્રી ૯૫
સુપાતા | સુમતિક્તા | સુમતિડદેતા | સંભવ, શીતલ | વિમલ, સંભવ | શાંતિ, શ્રેયાંસ સંભવ શાંતિ
| શાંતિ, વાસુપૂજ્ય પ્રી | સુવિધિદેતા, | કુંથતા વાસુ. | દેતા, શાંતિ | દેતા અભિનંદન ડદેતા, સંભવડતા| દેતા શિતલ | ચન્દ્રપ્રભડદેતા, ૨૧૨ બયો |વાસુપૂજ્યબયો, સુપાર્શ્વ પ્રીપ ડદેતા,અનંતદેતા દેતાશીતલતા, અનંત પ્રી ૨/૧૨, દેતા, આદિ | વિમલદેતા, કુંથુમી ૯૫ સુપાર્શ્વ પ્રી ૯પ, ડબયો. અજિત અરડદેતા, આદિ અનંત અર શાંતિનું અર પ્રી રા૧૨ | જ્ઞા, શ્રેયાંસ | અભિનંદન બયોડદેતાડજિત ડબકું બયો | દેતા બગ દેતા, શ્રેયાંસ પ્રી પ્રી ૨ ૧૨ વિમલ પ્રી ૨/૧૨/ મી ૬૮ દેતા | પ્રી ૬૮ તા. પ્રાપ | દેતા, અજિત શીતલડબેબગ ૬૮દેતા, વિમલ
ડદેતા, શીતલ | વિમલબયોતા, બ ગણ. બગડદેતા, | આદિ શાંતિ | તા બયોઅજિત
પ્રી ૯૫ આદિ અજિતપ્રી આદિક્તા બગ દેતા બગ પ્રિી ૨ ૧૨ દેતા
પ્રી ૯ોપ તા. રા૧૨ દેતા
ગુડનાઈટ... o For Personal & Private Use Only
Page #20
--------------------------------------------------------------------------
________________
# ૧૦
1 ટી2 |
|
ઠ૧૦
| ડિડડેડી
મહા ૧ તા
નેમિન ડદેતા
અનંત ૨ પ્રી દાદ ડદેતા અર રા. પ્રી ૬૮ ડદેતા.
અજિતરા | આદિ ૨ા, ધર્મ | આદિ ૨ અનંત અજિતરી દેતા
oll દેતા. અનંત રા ડદેતા અર | નમિા તા ધર્મ II ૨ll તા, અર રા| રો ધર્મ જ્ઞા
નમિ ૧ પ્રી ૨/૧૨] નામ પ્રી ૯પ નમિ પ્રી ૯ોપ | અનંત ૨, અર | અજિત રા પ્રી | અનct"; "
અજિત રો પ્રી આદિ રો પ્રી ૬.૮| સુવિધિ રમી લા, મલ્લિ ૧| | આદિ રમીલાપ | Rા પ્રી દાઢ જ્ઞાાપશીતલ ૨ બવ લીપ સંભવ ર બવ હતા અનંત ૨ | | ૬૮ બયો બવ પ્રી ૨ ૧૨ તા. ધર્મા પ્રી રા૧૨
| પ્રી ૯પ અર ૨ ડદેતા સંભવ ૨ 'તા બવ
શાંતિ ર બગ બિવ જ્ઞા
આદિ ૨ા પ્રી લાપ, સંભવ રડતા બવ. શીતલર ડદેતા શાંતિ ૨ પ્રી ૯પ | શ્રેયાંસ ૨ પ્રી | બવ, શ્રેયાંસ૨ પ્રી બવ, શીતલ રમી
૯૫ બવ
૯પ બવ ૯૫ બવ
અભિનંદન-અનંત, મહાવીર વર્ધમાન | ચન્દ્રપ્રભ દેતા અર-અજિલ્ડદેતા | પ્રી રા૧૨ મલ્લિી વિમલ પ્રી ૬/૮ આદિડતા, વર્ધમાન પ્રાપ. | ડદેતા મહાવીર લા, વિમલ
પ્રી રા૧૨ શ્રેયાંસડદેતા ડડ્યો
વિમલદેતા ચન્દ્રમભદેતા મહાવીર મુનિસુવ્રત પ્રી ૯૫
ચન્દ્રપ્રભતા | મહા હતા વર્ધતા| પદ્મ દેતા વિમલલ્લા
| મલ્લિક્તા કુંથુ | મહOબગ ડદેતા મુનિસુવ્રત ડગલા વિમલપ્રી ૯પ પ્રી ૯૫
બગ ચંદ્ર પ્રીકાપડગ
૧૦ | ણ ૧૦ | ત
| તિતુત |
ત
| થ ૧૦
દિ
|
દુ
આદિરા | આદિ ૨ા | શાંતિ ૧II | સુવિધિ ૧| અજિતરા | અનંત ૨ા દિતા, શીતલ દેતા, પાર્થ- | ડદેતા. અનંત હતા, અર | ૧૫ દેતા | સુપાર્શ્વ ના ર. ડદેતા |રા ધર્મ તા| અર ૨II
પદ્મપ્રભ || | મહા / તા | શીતલ ૧II.
દેતા, વિમલ ૧ | તા. વાસુપૂજ્ય ૧ બયો
સંભવ ૧| | મહા || જ્ઞા
ડદેતા | વિમલ ૧ મુનિ / તા, શ્રેયાંસ વાત, શીતલ લાલ,
શીતલ ૨ બવ સંભવ ર બવ | મહા પ્રી| પદ્મ પ્રી | સુવિધિ ૧ | નમિ ૧// પ્રી | શ્રેયાંસ ૧ | વિમલ ૧બયો, નમિન પ્રી
શીતલ ૨ | ૨/૧ર જ્ઞા|૨૧૨ દેતા! પ્રી ૨/૧૨ ૨/૧૨ તા, | ૨૧૨ જ્ઞા, ધર્મ | પ્રી રા૧૨, મલ્લિ ડદેતા બવા સંભવ ૧II
ડદેતા મલ્લિ ા પ્રી| મુનિ ! પ્રી લાપ બયો. પ્રી ૨/૧૨તા. 'પ્રી લાપ
૨I૧૨ જ્ઞા.
નમિ | | અજિતરા અભિનંદન |વાસુ પ્રી લાપ મહા // બયો રા૧૨ક્તા. શાંતિ ૧II બયોશાંતિ ના પ્રી| અભિનંદન પ્રી લાપ | પ્રી ૯પ પ્રી ૯પ બયા,શીતલ | બગદેતા | અભિનંદન | હતા. સંભવ ૨/૧૨ તા| , અનંત ૨ શ્રેયાંસ ૨ પ્રી
૧|બગ તા, શીતલ ના પ્રી | ૨ ડવ, અનંત ૧ પ્રી ૯પ | બયો, આદિ ક્વિ,અર ૨ ડવ, કાપ બવર્ગ | મહા પ્રી | રા૧૨ | -અર ૨ ડવ, દેતા આદિ ૨ ડદેતાંડવર્ગ | અજિતર
| ૨.૧૨ બયો | બગલા અજિતર દેતા દેતાધ્વર્ગ, | અજિત ૨ તાલ્વ, બગડદેતા.
ક્વ આદિ રક્તા અજિતર | જ્ઞાશ્વર્ગ શ્રેયાંસ ના અભિનંદન
હવ, શ્રેયાંસ | જ્ઞાધ્વર્ગ, ૯૫ ડગલૂ
ડ્યોડ દેતા મહાવીર- | વિમલક્તા | ધર્મતા | નેમિ પ્રી | નેમિડદેતા
ચંદ્રપ્રભ બયો. | ચંદ્રપ્રભ પ્રી વર્ધમાન મલ્લિ ચંદ્ર-પ્રભતા નમિડબયો | ૧૨ ડદાતા
૯૫ બયો પ્રી. ૯પ | મુનિ પ્રી ૯પ
ડદેતા
ગુડનાઈટ.... ૧૭
For Personal & Private Use Only
Page #21
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેદો | ધ૧૦ | નનિનુને | |
નો
|
પપિ
|
|
પેપો
| ઉ૧૦
વિમલ ૧, સંભવ શીતલ ૧|| | મુનિ II દેતા, | સુમતિ ના | શીતલ ૧ વર્ટ |સંભવ ૧ શીતલ| સુવિધિ વડદેતા | શીતલ ૧ વર્દ્ર | ૧ી દેતા મહા વર્ધમાન ૧ | શ્રેયાંસ ૧||
વિમલ / દેતા ૧ દેતા,
મહા ૧|| , શીતલ// ના મહાવીર II | દેતા, / તા.
સંભવ ૧ તા | વિમલ ક્લા
શ્રેયાંસ ૧ | શ્રેયાંસ ૧ પ્રી ૯પ | પ્રી ૯પ
વાસુપુજ્ય પ્રી | મલ્લિ ૧ી. ૬.૮ પદ્મપ્રભ | પ્રી ૯૫
બયો
નમિ પ્રી નિમિ૧, મલ્લિ મલ્લિ પ્રી ૨૧૨ મલ્લિ | | પ્રી ૯૫ ૬૮ડતા, નમિ પ્રીરા૧૨ શાંતિ
પ્રી ૬૮ તા ૧| પ્રી રા૧૨ લા, ધર્મ || પ્રી ૯૫
સુપાર્શ્વ૧ મી
અર૨
| દેતા ]
[.
અભિર દેતા | આદિ રડવ, અજિત ૨ દેતા શાંતિ ૧પ્રી૬14 હવ, અનંતડવી અભિનંદન૨ |, આદિ ૨ પ્રી તાબગ, શીતલ
રડતા, પાર્શ્વ પ્રી ક્રેતા II ડવ, રા૧૨ ડતા, વ્રતાપી ૨/૧૨ક્ત
૨૧૨ લા અનંતર દેતા અનંતર પ્રી બગ, વિમલ લખી
વધ | ડદેતા અરર |લાપ ક્વઅર ૨૯પ બગ,અજિત
બયો બગ. દેતા ધ્વ
૨તા બગડવું આદિ રમી રી૧૨
ડદેતા બગડ્ઝ ચંદ્રપ્રભ પ્રી ૯૫
ચંદ્રપ્રભ | કુંથ દેતા, નમિ| આદિ ધર્મદેતા. | આદિ અનંત | કુંથી લાપ | આદિ અભિનંદન પ્રી ૬૮ ડગ | ચંદ્ર ડદેતા, અનંત, ડદેતા, અર ધર્મ | બધો ડદેતા, નેમિ, ડદેતા અનંત
તા, અરધ્ધા, | ના, ચંદ્ર તા, | આદિ બગડદેતા, | દેતા અર-નમિ મહાવીર અજિત, અજિતપ્રી ૯૫] અજિત પ્રી ૯૫| પ્રી લાપ પ્રીકાપ મુનિ | મુનિ મહાપ | બર્ગ મુનિ પ્રી પ્રી કપિ
લાપ ડગ
બબિબુ | બેબો |
ભાભિ
|
ભ
|
મે
|
ભો
[.
મમિ અમે
વિમલ II તા
- વર્ધમાન |
પ્રી રા૧૨
સંભવ ૧ પ્રી | પારા તા | મહા // વર્લ || શીતલ ૧ વિમલ શાંતિ ૧ વિમલ | વાસુ liડદેતા ૨/૧૨, મુનિ ૧ સુપાર્શ્વ ૧ તા! શીતલ ૧ | દેતા | | દેતા મલ્લિ | સુમતિ ૧ પ્રી ૯પ શ્રેયાંસ્ય પદ્મરાતા
મહાવીર | | દેતા ૧ પ્રીપ | સુવિધિ ૧
મલિ પ્રી લાપ
સંભવ ૧ | મહાવ, વદ્ધ | સુમતિ ૧ પ્રી પ્રી ૨ ૧૨ | પ્રાં ૯પ દેતા | લાપ
| મલિના પ્રી
૯પ
સંભવ ૧ |મહા | પ્રી ૯પ બયો દેતા | પદ્ધ I પ્રી ૯૫
મા ૧ મી | વાસુપૂજ્ય | શીતલ ૧ બગ. ૯૫, વર્ધ II | ડગ વિમલ બયો પ્રી ૯પ
બગડદેતા શાંતિ ૧ પ્રી ૯પ બ ગણ
શાંતિ ૧ પ્રી ૯પમલિ || પ્રી ૯પ દેતા
પદ્મ ૨ પ્રી ૨/૧૨
લા, સુવિધિ ૧ પ્રી લાપ વિમલ પ્રી ૬૮ બગ ડદેતા, શાંતિ પ્રી ૯પ બગ શીતલ ૧ પ્રીપ બગ
ધર્મક્તા, | અજિતઅનંતનેમિનાથ તા | આદિનાથ | અભિનંદન તા | ધર્મદેતા નમિ | નેમિ પ્રી ચંદ્રપ્રભા | ડદેતાઅર | આદિનાથતા અભિનંદનદેતા ધર્મ પ્રી ૬૮ | દેતા ચંદ્ર દૈતા. ૨૧૨ જ્ઞા અજિત | અભિનંદનપ્રી
અનંતડદેતા, | ડતા , આદિ | અભિનંદન પ્રી ૨૧૨ તા
અડદેતા, નમિ| ચંદ્ર પ્ર ૨૧૨ ૨ ૬૮ તા. પ્રી ૯પ | દેતા, નમિ પી |
લાપ દેતા
અનંત પ્રી ૬/૮ ડદેતાઅર પ્રી ૬૮ડદેતા. નમિ પ્રી૫, આદિ પ્રી ૯૫
ગુડનાઈટ .. ૧૮
For Personal & Private Use Only
Page #22
--------------------------------------------------------------------------
________________
યચિય | થેચો | રરિ | સુરેશે |
લ | લિલુલેલો | વિવુ
તેવો
સુમતિ , | સુપાર્શ્વ I તા સુમતિ / દેતા શાંતિ 1 ડદેતા શાંતિ , શ્રેયાંસનું શ્રેયાંસ | ત | કુંથુન દેતા | સુવિધિ | | સુવિધિ II દેતા શીતલ || દેતા | ડદેતા, |
૨ ભવ || તા
સંભવ || પ્રી ૨/૧૨
સંભવ | પ્રી ૨૧૨
સુપા / જ્ઞા
વિમલક્તા
સુમતિ || કુંથુ ના પ્રી વિદ્ધ ૧ પ્રીરા૧૨ વિમલ | પ્રી પ્રી ૯પ દાઢ ડદેતા બયો તા, સંભવ | રી૧૨ દેતા,
પ્રાપ શીતલા પ્રી ૯૫
શ્રેયાંસ | પ્રી ૯૫
ચંદ્ર ૨ મી ૬/૮
દેતાધ્વ
ચંદ્ર ૨ હતાલ્વ | વર્તુપ્રીલાપ વર્લ્ડ પ્રી ૯૫ ડદેતા
શાંતિ પ્રી ૬૧૮ | શીતલ | બ |વાસુ ૧ પ્રી ૯૫ તા બગ | ગણ શાંતિ ! | બયો, વર્બ ૧ પ્રી પ્રીપ બગ| રી૧૨ બયો
દેતા બગ
ધર્મ પી લાપ | પાર્શ્વજ્ઞાનેમિપાર્થતા, પદ્મ| ધર્મતા, મહા ધર્મદેતાલ્વ | નમિમદ્ધિ ધર્મના, અજિતઅનંતતા
જ્ઞ, અજિત | તા. પદ્મતા પ્રી રા૧૨, | પ્રીરા૧૨ લા| ધર્મદેતા, મુનિ અભિનંદનદેતા.અજિત મહા | અરતા, મુનિ બગલ્લા, આદિ, આદિ બગદ્ધ નેમિ પ્રી ૨૧૨| અભિનંદન પ્રી| ડદેતા, નમિમલિ મુનિડતા અનંત પ્રીપ પ્રી ૯૫, પ્રી રા૧૨ બગ| વિમલબયો | અજિતબિગ | લાપ નમિયો પ્રી રા૧૨, અનંત અરશ્રી ૨ ૧૨
અભિનંદન પ્રી ડદેતા, વિમલ | બગડદેતા આદિ દેતા બગ તા મદ્ધિ | અર આદિ પ્રી | ડદેતા, આદિ
રી૧૨ ના,માડા પ્રીપ બગ બયોક્તા | લાપતા | પ્રી ૯પ
પ્રી લાપ દેતા
શ ૧૦.
૫ ૧૦
સસિસ
સેસો
હું
તો
| અજિત / દેતા
અભિનંદન || આદિ || અનંત અર | | અનંત || દેતા અજિત 1 ડદેતા અર II દેતા આદિ . તા.
કુંથુનન્ના | આદિ II દેતા | આદિ / ડદેતા, | શાંતિ ૨. જ્ઞા
અજિત | તા | સંભવ II દેતા, અજિત / ક્લા
અનંતા || ડતા અર શ્રેયાંસ ૨/ તા
તા, શાંતિ રા. જ્ઞા, શીતલ ૨ તા, અભિનંદન ||
ચંદ્ર ૧ બવ હતા, | અજિત પ્રી ૯પ
સુમતિના, | ચંદ્ર ૧. બયો શ્રેિયાંસર / પ્રી ૬૮| આદિ / પ્રી ૬૧૮ | આદિ I પ્રી ૬૮
જ્ઞા, અજિત | | દેતા, શીતલરા | તા, અનંત પ્રી કાપડબયો
પ્રી રા૧૨ તા | પ્રી ૬૮તા લાપ અર પ્રી ૯૫
સુપાર્શ્વ પ્રી
અજિતાબગડદેતા
[અનંત / પ્રી ૯પ | કુંથુન ન્ગ જ્ઞા આદિ / બુગ જ્ઞા
અર I પ્રી ૯પ તા| મહાવીર તા | સંભવ-શીતલ | પપ્રભ પ્રી ૬૮ | શીતલડતા, | વિમલમુનિસુવ્રત | ચંદ્ર ૧ પ્રીપ | નમિતા, મલ્લિ વિમલનમિગ્રી | દેતા, ધર્મતા | ડબયો, નેમિપ્રી | શ્રેયાંસ-મુનિસુવ્રત પ્રી ૬,૮ડગ ધર્મનાથ | લા મહાવીર રી૧૨ હતા, | વિમલડતા, | ૬૮ડયો, | પ્રી ૨ ૧૨ તા,
મુનિસુવ્રત ના | વર્ધમાન-દ્ધા ધર્મ મલ્લિ પ્રી ૨ ૧૨ | શ્રેયાંસ પ્રી ૯૫ વાસુપૂજ્ય-પાર્શ્વ પ્રી શાંતિ બયો તા,
વિમલ પ્રી લાપ લા, શ્રેયાંસ | મુનિ પ્રી ૯પ ૯૫ ડબયો, શાંતિ- સંભવ પ્રી ભયો દેતા
| શીતલ બગડદેતા. | લાપ દેતા
અહીં આપેલ આઠ કોષ્ટકમાં આપેલ નિશાનીઓનો અર્થ ડતા : ગૃહસ્થનો તારો દેવથી મળતો નથી, | ડબયો : ગૃહસ્થની યોનિ નિર્બળ છે (દોષ નથી) ડદેતા : દેવનો તારો ગૃહસ્થથી મળતો નથી. | ડબવ : ગૃહસ્થનો વર્ગ નિર્બળ છે (દોષ નથી) " યો : ગૃહસ્થની યોની દેવથી મળતી નથી. બગ : ગૃહસ્થનો ગણ દેવથી બળવાન છે. ડગ : ગૃહસ્થનો ગણ દેવથી મળતો નથી. બયો : ગૃહસ્થની યોનિ દેવથી બળવાન છે. ડવ : ગૃહસ્થનો વર્ગદેવથી મળતો નથી | બવ : ગૃહસ્થનો વર્ગદેવથી બળવાન છે.
ગુડનાઈટ. ૧૯
For Personal & Private Use Only
Page #23
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮પ્રભુ દર્શનની શાસ્ત્રીય વિધિ વીતરાગ ભગવાનના દર્શન પાપનું નાશ કરે છે, વીતરાગ પ્રભુને વંદન વાંછિતને પૂરે છે, વીતરાગ પ્રભુની પૂજા લક્ષ્મીને અર્પે છે, માટે જ પરમાત્મા સાક્ષાત્ કલ્પવૃક્ષ છે. પ્રભુ દર્શનની ઇચ્છા થઇ ત્યારથી જ લાભ શરૂ થઇ જાય, ઉપવાસ, છઠ્ઠ, અઠ્ઠમ, ૧૫ ઉપવાસ, ૩૦ ઉપવાસાદિ લાભ મળે છે. કષાય ક્લેશ થયો હોય તો મગજને શાંત કરી દર્શન કરવા જવું. જેથી દર્શનમાં મન લાગે. દર્શન કરવા જઇએ ત્યારે દૂધનું ટમલર કે શાની થેલી લઇને ન જવું. જે સ્વર ચાલતો હોય એ પગ ઘરની બહાર મૂકીને દર્શન કરવા જવું. શુભશુકનો જોઇને પ્રભુને મળવા જવું ઉઘાડા પગે પગપાળા દર્શન કરવા જવાથી યાત્રાનો લાભ મળે છે, જયણા પળાય છે. દેરાસરની ધજા જોતાં જ હાથ જોડી માથું નમાવી “નમો જિણાણ” બોલવું. ગજવામાં ખાવા-પીવાની વસ્તુઓ ન રાખવી, એઠું મોટું હોય તો ચોક્કુકરી લેવું. દર્શન માટે સ્નાન કરવું જરૂરી નથી. (હાથ મોં ધોઇને અંગ શુધ્ધિ કરી લઇએ તો ચાલે.) • દેરાસરનામુખ્યદ્વારમાં “નિસાહિ” કહીને પ્રવેશ કરીએ ત્યારે પુરૂષોએ પોતાના
ડાબા હાથથી અને બહેનોએ પોતાના જમણા હાથથી અંદર પ્રવેશ કરવો. મુખ્ય દ્વારમાં નીચે શિલ્પાનુસારે દ્રષ્ટિ દોષ નિવારણ માટે અલગ્રાહ રાગ દ્વેષના પ્રતીક સ્વરૂપે વાઘ અને સિંહ મુકેલ છે, એ બેની વચ્ચેની જગ્યાએ હાથથી સ્પર્શ કરવો. એ બન્નેને રાગદ્વેષના પ્રતીક માની ‘હું રાગ દ્વેષ ઉપર પગ મૂકીને અંદર જાઉં છું માટે ગમે તેવા સંયોગો આવે તોય દેરાસરમાં રાગ
દ્વેષ નહિ કરું.” એવી ભાવના ભાવવી • ભગવાનના દર્શન થતાં જ “નમો જિણાણ” બોલવું
ભગવાનની આજ્ઞા માથે ચઢાવવાના પ્રતીક સ્વરૂપે લલાટે તિલક કરવું. (પુરૂષોએ બદામ આકારે, બહેનોએ ગોળ તિલક) “તિલક માટે આપેલ બલિદાન” અજયપાલના કુર હઠાગ્રહ ૧૯ યુગલો ગરમાગરમ તેલમાં તળાઇને ખત્મ થઇ ગયા પણ તિલક ભૂસ્યું નહિં. એ બલિદાનને યાદ કરી તમામ માતા-બહેનોને સૂચન છે કે સવારે દીકરાને ટૂથબ્રસનું જેમ પૂછો છો, તેમ “દિકરા! તિલક કેમ ન લગાડ્યું? જા પહેલા લગાડી આવ. તિલક
ગુડનાઈટ... ૨૦
For Personal & Private Use Only
Page #24
--------------------------------------------------------------------------
________________
વગર જૈનનો દિકરો શોભે નહીં! તિલક આખો દિવસ રહે એ રીતે લગાડવું. પત્ની-શેઠ માલિકને વફાદાર રહેનારો માણસ શું તિલકને બેવફા બને?” મારે માથે પ્રભુનું તિલક છે. આ યાદ આવતાં જ ઘણા પાપથી બચી જશો. તિલક રાત્રે કાઢી નાખવું જોઇએ. ચંદનની સુગંધે સર્પનો ભય ક્યારેક થઇ શકે માટે. • દર્પણમાં જોઈને તિલક કરવું એનું બીજું નામ ‘કાળદર્શન છે. હુંકાળને આધીન
છું. દિવસે-દિવસે હુંમોતની નજીક જઈ રહ્યો છું. બાળકથી યુવાન અને યુવાનથી વૃદ્ધ થઈ રહ્યો છું. આત્મકલ્યાણ સાધી લઉં અને હે ભગવાન! તું તો કાળથી
પર છે. તું જરા મરણથી મુક્ત છે. એવું જ સ્વરૂપ મારે પ્રગટ કરવું છે. • નિમિત્ત શાસ્ત્ર પ્રમાણે કાળ દર્શન એટલે મૃત્યુ નજીક આવે ત્યારે શરીરમાંથી
છાયાના પુ લોનીકળતા બંધ થાય...ક્યારેક મોટું ન દેખાય. ક્યારેક વિકૃત દેખાય તો સમજવું મૃત્યુ નજીક છે. જેથી સાધના કરી લેવાય દર્પણનો અર્થ દર્પણ, દર્પ એટલે અહંકાર, દર્પણ એટલે અહંકાર ન કર, આય નો (INC) હું નથી. દર્પણ આગળ અહંકાર તોડવાનો છે. ત્યાં જ
માણસ અહંકાર કરી બેસે છે. (વિજ્ઞાન - મૃત્યુ નજીક આવે ત્યારે માણસનું આભા મંડળ (Aura) કાળું શ્યામ બને છે. માણસ ક્રોધ કરે ત્યારે પણ આભામંડળ કાળું બને છે. માટે જ આપણા શાસ્ત્રોમાં લખ્યું છે. ક્રોધ એ મૃત્યુ છે.)
પ્રભુને ત્રણ પ્રદક્ષિણા આપવી. ત્રણ પ્રદક્ષિણા આપવાથી ૧૦૦વર્ષના ઉપવાસ = ૩૬,૫૦૦ ઉપવાસ (છત્રીસ હજાર પાંચસો ઉપવાસ)નો લાભ મળે છે. પ્રદક્ષિણા
જ્યોતિષશાસ્ત્રની દૃષ્ટિએ પણ મહામાંગલિક છે. ૧) જ્યોતિષશાસ્ત્રાનુસારે પ્રયાણ કરવા પૂર્વે ત્રણ પ્રદક્ષિણા આપવાથી મુહુર્તના તમામ
દોષો દૂર થઇ જાય છે, કારણકે જિન મંદિર મહામંગલ કહેવાય છે. ૨) દેરાસરમાં ૧૦ ત્રિકનું પાલન કરવું. (૧) નિસાહિત્રિક (૨) પ્રદક્ષિણા ત્રિક (૩)
પ્રણામત્રિક (૪) પૂજાત્રિક (૫) અવસ્થાત્રિક (૬) પ્રમાર્જનાત્રિક (૭) દિશાત્યાગ ત્રિક (૮) આલંબન ત્રિક (૯) મુદ્રા ત્રિક (૧૦) પ્રણિધાન ત્રિક.
ગુડનાઈટ. ૨૧
For Personal & Private Use Only
Page #25
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૯) પ્રદક્ષિણાનો અર્થ
૧) શ્રેષ્ઠ દક્ષિણા=મોક્ષ મેળવવા પ્રભુ તારી પાસે અમે આવ્યા છીએ. ૨) દક્ષિણ એટલે જમણો હાથ ભગવાનની જમણી બાજુથી જે અપાય એ પ્રદક્ષિણા
રત્નત્રયીની આરાધના અને ભવ ભ્રમણને મટાડવા માટે પ્રદક્ષિણા અવશ્ય આપવી
જોઇએ ? ૩) ત્રણ જગ્યાએ નિસહિ બોલવાની છે. • પ્રથમ નિસાહિ મુખ્ય દ્વાર ઉપર - સંસારની તમામ પાપપ્રવૃત્તિઓ અને વિચારણાઓને હું મન, વચન, કાયાથી નિષેધ કરું છું. દેરાસરની કાજો કાઢી
શકાય, ૧૦૦ ઉપવાસનો લાભ મળે છે. • ત્રણ પ્રદક્ષિણા પૂરી થયા પછી પ્રભુના ગભારા પાસે બીજી વાર નિસીહિ.
દેરાસરસંબંધી વાતોનો પણ ત્યાગ કરું છું. • ધૂપ, દીપ, સાથીયો બાદ અને ચૈત્યવંદન પહેલા ત્રીજી વાર નિસાહિ
બોલવી - દ્રવ્યપૂજાનો ત્યાગ કરું છું. મુખ્ય દ્વાર ઉપર નિહિ બોલીને જઇએ ત્યારે શું શું કરવું? ભગવાનના સમવસરણમાં હું પહોંચી ગયો છું અને પ્રદક્ષિણા આપું છું. એવી ભાવના ભાવવી. જેમ સમવસરણમાં મૂળ ભગ. એક બાજુ હોય, ત્રણ દિશામાં એમની મૂર્તિ હોય, તેમ અહિં પણ મૂળનાયક એક દિશામાં, ત્રણ દિશામાં મંગલમૂર્તિ રાખેલ હોય,
માટે પ્રદક્ષિણામાં જ્યાં ભગ ના દર્શન થાય “નમો જિણા” બોલવું. ૫) ત્યાર બાદ ભગવાનની જમણી સાઈડમાં પુરૂષો અને બહેનોએ ડાબી સાઇડમાં
ઉભા રહીને દર્શન કરવા. પ્રભુ સ્તુતિગાવવાથી અતિશયપુણ્ય બંધાય છે. પંચાશકગ્રંથમાં કહ્યું છે કે આવડતી હોય તો ૧૦૮ સ્તુતિઓ દરરોજ ગાવવી. સ્તુતિ બોલતી વખતે બીજાને ખલેલ ન પહોંચાડો, ભક્તિમાં બીજાને અંતરાય ન પડે એ ધ્યાન રાખવું, એમાં પણ લાભ છે. પરમાત્માની આંખોને એકીટસે જોવાથી “ત્રાટક” થાય છે.
ગુડનાઈટ... ૨૨
For Personal & Private Use Only
Page #26
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬) સ્વદ્રવ્યથી પૂજા કરવાનો આનંદ અનેરો હોય છે માટે ધૂપ ઘરેથી લાવો તો વિશેષ
લાભ થાય, અથવા ધૂપધાનીથી ધૂપ કરવો. (ચાલુ હોય એવો) ૭) ધૂપ અને દીપપૂજા ગંભારા બહાર રહીને કરવી. ભગવાનની એકદમ નજીક કે
નાની પાસે ધૂપદાનીને લઈ જવી અવિધિ છે. ૮) ધૂપ-દીવો કરતાં નાકથી ઉપર અને નાભિથી નીચે નહિ એ રીતે ધૂપ-દીપ કરવા. ૯) ધૂપ બળીને સુવાસ આપે છે. આકાશમાં ઉંચે ઉડે છે એ જ રીતે હું પણ મોક્ષ તરફ
ઉર્ધ્વગમન કરું. ૧૦) કેવલજ્ઞાનનો દીવો મારામાં પ્રગટ થાય એવી ભાવના ભાવવી.
ધૂપ-દીપ પૂજાર્યા બાદ ધૂપ ભગવાનની ડાબી બાજુ અને દીપક જમણી બાજુ સ્થાપિત કરવો.
૧૦
... બેનો ને સૂચના ... દેરાસરમાંદર્શન-પૂજન કરવા જતાં બહેનોએ ખૂબજ મર્યાદાપૂર્ણ ભારતીય સંસ્કૃતિને અનુરૂપ વસ્ત્રો પહેરવા, જેથી કોઇના વિકાર ભાવમાં નિમિત્ત ન બનાય. પાપ ખરાબ તેમ પાપમાં નિમિત્ત બનવું તે પણ ખરાબ છે. દેરાસરમાં અંગોપાંગ દેખાય તેવા પારદર્શી કે ચુસ્ત વસ્ત્રો પહેરીને આવવું તે તારક તીર્થકરની ઘોર આશાતના છે. દર્શન પૂજન કરતી વખ્ત બેનોએ માથે ઓઢવાનો આગ્રહ રાખવો.
.. સ્વસ્તિકની સમજ .... મોક્ષમાં જવાની એક જ ગતિ છે મનુષ્ય ગતિ!દેવગતિ ઉંચી ખરી પણ મોક્ષ માટે આડી ! તિર્યંચો જન્મ આડા પણ જીવે સીધા. (મનુષ્યો જન્મ સીધા પણ જીવે આડા) તિર્યંચ આડી ગતિ કહેવાય છે અને નીચે લઈ જાય તે નરકગતિ સાથિયા એટલે ચાર ગતિરૂપ સંસારમાં હું પરિભ્રમણ કરું છું. ત્રણ ઢગલી એટલે દર્શન જ્ઞાન ચારિત્રની આરાધનાથી મને મોક્ષ મળજો.
ગુડનાઈટ. ૨૩
For Personal & Private Use Only
Page #27
--------------------------------------------------------------------------
________________
મનુષ્યગતિ
દેવગતિ
ગ્ર
તિર્યંચગતિ
નરકગતિ
. સ્વસ્તિકની મહત્તા.... ૧) જર્મનીના હિટલરના નાઝી સેનાના ઝંડા ઉપર ઉંધા-ત્રાંસા સ્વસ્તિનું નિશાન
હતું. ઈસાઈઓનું ક્રોસ પણ સ્વસ્તિકમાંથી બનેલ છે. ૨) “જીસસલીડ ઈન ઈન્ડિયા” પુસ્તકમાં લખ્યું છે કે જીસસ જૈન સાધુને ભારતમાં
આવીને મળ્યા.
અક્ષત પૂજામાં મુઠ્ઠીમાં ચોખા લઇ પહેલા સાથિયો, પછી ત્રણઢગલી ભરેલી કરવી, અંદરખાડોન કરવો. સિધ્ધશીલા અર્ધચંદ્રાકાર ઉપર સીધી લીટી કરવી. ચંદ્રમાનો આકાર ખોટો છે. સાથિયાની ઉપર નૈવેદ્યમાં સંપૂર્ણ થાળ (રોટલી-દાળ-ભાત-શાક બધું જ) લોટો પાણી પણ મૂકવો જોઈએ. જે વસ્તુ પ્રભુને ચઢે નહીં, એ વસ્તુ શ્રાવકના મોઢામાં જાય નહીં. આવો નિયમ હોવાથી ઘણાં પાપથી બચી જવાય. જેમ કે બ્રેડ, પાઉં, કંદમૂળ, કેડબરી, પેપ્સી, આઈસ્ક્રીમ આદિ ઘણું અભક્ષ્ય ઘરમાં આવતું બંધ થઈ જાય. સાથિયા પર નૈવેદ્ય મૂકવું. ત્રણ ઢગલી ઉપર પૈસા મૂક્વાની જરૂર નથી. પૈસા પૂજા નથી. દ્રવ્યઅર્પણની વિધિ છે માટે પૈસા ભંડારમાં નાંખવા. સિધ્ધશિલાની ઉપરની લીટી પર ફળ મૂકવું. ત્રીજી નિસીહિ બોલીને ચામરથી નૃત્ય પૂજા કરવી. નૃત્ય પૂજા કરતાં રાવણે તીર્થક્રનામ કર્મ બાંધ્યું. જે પ્રભુ આગળ નાચે એણે દુનિયામાં બીજે ક્યાંય નાચવું પડતું નથી. દર્પણમાં પ્રભુના પ્રતિબિંબને પંખો નાખવો. “મારા હૃદયમાં પ્રભુ વસો” એ ભાવના કરવી. ચૈત્યવંદન કરવું. ચૈત્યવંદન વખતે કોઇ પાટલો લઈ લે કે સાથિયો ભૂંસી કાઢે તો વાંધો નથી. મૂળનાયકની માળા ગણવી, દર્શન પૂજનનો આનંદ અભિવ્યક્ત કરવા ઘંટ વગાડવો. આજના સાયન્સ સાબિત કરી આપ્યું છે કે ઘંટનાદ કરવાથી કાનની અનેક બિમારીઓ દૂર થાય છે. ભગવાનને પૂંઠ ન થાય તેમ બહાર નીકળવું. બહાર બેસીને બાર નવકાર ગણવા. આજ્ઞાચક્રમાં ભગવાનને ઉપસ્થિત કરવા કોશિશ કરવી. ફરીથી “હે પ્રભુ! જલ્દી તારા દર્શને આવીશ' એવી લાગણી સાથે જવું.
// ઇતિ દર્શન વિધિ સંપૂર્ણ
ગુડનાઈટ.. ર૪
For Personal & Private Use Only
Page #28
--------------------------------------------------------------------------
________________
.. પ્રાસંગિક ... ૧) જે નવકાર ગણે છે, એને ભવ ગણવા પડતા નથી. ૨) યોગીની પાસે આવો યોગી ન બની શકો તો, ઉપયોગી અવશ્ય બનો. સંતની પાસે
આવી સંત ન બનો તો શાંત અવશ્ય બનો. ૩) આગ ભરેલો અંગારો નદીમાં ડૂબકી મારે છે ને કરી જાય છે, ગમે તેવા ટેન્શન -
હૈયા બળાપો હોય, પ્રભુ શરણે આવી જાઓ, ઠરી જશો. ૪) ભક્ત શાસનના બનાવો, દેવગુરુના બનાવોતરી જશો. પોતાના ભક્ત બનાવવાની
ઘેલછા છોડો) નાની-નાની વાતમાં શાસનને છિન્ન ભિન્ન ન કરો. તીર્થો પર આક્રમણ, શાસન પર આક્રમણ આવી રહ્યા છે. કમરકસી શાસન રક્ષા – તીર્થરક્ષાના પ્રણ કરો.
... માળાની વિધિ ૧) હાથ ઉપર માળા આવર્તેથી ગણી શકાય. ૨) અથવા સુતરની માળા શ્રેષ્ઠ છે.
નાકથી ઉપર નહીં, નાભિથી નીચે નહીં, એ રીતે માળા પકડવી. ૪) ચાર આંગળી ઉપર માળા રાખી અંગૂઠાથી ગણવી.
(અંગુષ્ઠથી ગણવામાં મુક્તિ, તર્જનીથી વૈરિનાશ, મધ્યમાથી સુખપ્રાપ્તિ,
અનામિકાથી વશીકરણ, કનિષ્ઠાથી આકર્ષણ) ૫) ફૂમતાને આદરથી આંખે અડાડવું. મેરુને ઓળંગવો નહીં. નખ અડાડવો નહીં
૬) માળા જમીનને અડાડવી નહીં. નાકથી ઉપર અને નાભિથી નીચે ન લઈ જવી. - ૭) માળા ગણવા પૂર્વાભિમુખ અથવા ઉત્તરાભિમુખ બેસવું. દષ્ટિ નાસિકા ઉપર અને
એકાગ્ર મને માળા ગણવી. ૮) એક આસન, એક સ્થાન, એક મુદ્રા હોય તો માળાનો સુંદરલાભ મળે છે. ૯) દરેક સભ્યની માળા જુદી હોય તો સુંદર “માળા વિધિ પૂર્ણ.”
ગુડનાઈટ ર૫
For Personal & Private Use Only
Page #29
--------------------------------------------------------------------------
________________
|| |_| |_|
|
[3][4][5][12 I[7][8][9]no | ||Ho 9]8][7] [1][2][3][4]. [2][7][6][11]] ] I[6][1][2][11][] 11][2][1][6][] Jio][11][12]\ 5|[] [1][2][9][Ho|||| [5][4][3][12][] 12| 3][4][][] [9][2][7][6][] - નંદાવર્ત || શંખાવર્ત | દક્ષિણાવર્ત | ૐકારાવર્ત.
1][2][3][12] | | |[2][6] T[3][2] 9 10 [6][5][4][11][][IL || 5 || 1 ||3][][][1][4][7][11][] [7][8][]ho]IL ||8||4][7][]LI[5][8||8||12|| |
લકારાવર્ત || નવપદાવર્ત ||. શ્રીંકારાવર્ત ]
(૧૧) પૂજા વિધિની વૈજ્ઞાનિકતા પૂજાનું મહત્વ
ઉપસર્ગોનો નાશ કરે વિદનની વેલડીઓ કાપે, મનની પ્રસન્નતા બક્ષે આ ત્રણેય કામો જેનાથી થાય એ પ્રભુપૂજા જેનું દર્શન મનને આનંદ આપે એનો સ્પર્શ વધુ આનંદ આપે. પ્રભુના દર્શને મન ખુશ થાય તો પ્રભુના સ્પર્શે ભક્ત મન ઝુમી ઉઠે. દર્શન એ નયણના વિકારોને મારે છે અને સ્મરણ એ મનના વિકારોને મારે છે.
.. ત્રિકાળ પૂજા.... સવારે શુદ્ધ સામાયિક્તા કપડામાં અધ્ધરથી વાસક્ષેપ પૂજા = ૧ રાતનું પાપ નાશ. બપોરે નવા અને રોજ ધોયેલ પૂજાના વસ્ત્રોથી અધ્યકારી પૂજા = ૧ ભવનું પાપ નાશ. સાંજે સૂર્યાસ્ત પહેલા આરતી-મંગલદીવો પૂજા = ૭ ભવનું પાપ ના(શ્રાદ્ધવિધિ) - ત્રણ પ્રકારની પૂજા :- અંગ પૂજા - અભ્યદય કરે છે. અગ્ર પૂજા – વિઘ્ન હરે છે. ભાવ પૂજા - મોક્ષ આપે છે.
પ્રશ્ન :- પૂજા માટે સ્નાન કરીયે તો હિંસા થાય કે નહિ ?
ગુડનાઈટ. ૨૬
For Personal & Private Use Only
Page #30
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉત્તર :- હિંસા ત્રણ પ્રકારની છે. • અનુબંધહિંસા:- જેના વગર મજેથી જીવી શકાય દાત. ટી.વી., ફીજ,
લર, બાથ, વોટર પાર્ક વગર હજારો વર્ષોથી ચાલતું હતું, ક્રિકેટ મેચ વગર ચાલી શકે છે. રાવણ વધ, હોલી દહન જોયા વગર ચાલી શકે છે. નાટકસરકસ જોયા વગર ચાલી શકે છે. આવા અનર્થદંડ જેવા પાપો અને હિંસાઓ ને અનુબંધ હિંસા કહેવાય છે. એનો ત્યાગ જરૂરી છે. હેતુ હિંસા:- જમ્યા વગર ચાલી ન શકે. પીવા માટે પાણી જોઇએ. રસોઇ બનાવવા માટે અગ્નિની હિંસા કરવી પડે છે. જીવવા માટે જરૂરી આ હિંસાને હેતુહિંસા કહેવાય. આ હિંસામાં હૃદયમાં દુઃખ હોય કે “હું મોક્ષે ન ગયો માટે
મારે ખાવું પીવું પડે છે” તો ઓછું પાપ બંધાય. • સ્વરૂપ હિંસા:- પૂજા માટે સ્નાન કરીયે. વ્યાખ્યાન માટે જઇએ, ગુરુવંદન
માટે જઇએ. આ દરેક માં દેખીતી રીતે હિંસા છે. પરંતુ હિંસાના ભાવ ન હોવાથી પાપ લાગતું નથી.
• પૂ. અભયદેવ સૂમ.... કૂવાનું ઉદાહરણ આપે છે. તરસ્યો માણસ પાણી પીવા કૂવો ખોદે તો તરસ વધે છતાં સહુને પાણી પીવા મળે. એમ પાણીથી સ્નાન કરવામાં હિંસા દેખાય છતાં ભાવથી અહિંસા છે. મહારાજ સાહેબ કેમ પૂજા ન કરે ? જેને દ્રવ્ય (પૈસા)નો રોગ હોય એદ્રવ્ય પૂજા કરે સાધુ ભાવ પૂજા કરે છે.
૧૨ પૂજા માટે સ્નાન વિધિ • રાત્રે સ્નાન રક્ત સ્નાન કહેવાય છે. માટે રાત્રે નહાવું નહીં સૂર્યોદય પછી જ
સ્નાન કરી પૂજા કરવા જવું. સૂર્યોદય પહેલાં પૂજા કરીએ તો અવિધિ
અજયણા થાય. • પૂર્વ દિશા તરફ મુખ રાખીને પૂજા માટે ઓછામાં ઓછુ પાણીથી સ્નાન કરવું.
મેળ વાળું પાણી ૪૮ મિનિટમાં સૂકાઇ જાય એવી ગોઠવણ કરવી.
ગુડનાઈટ. ૨૭
For Personal & Private Use Only
Page #31
--------------------------------------------------------------------------
________________
ચર્બીવાળો સાબુ લગાડવાથી શુદ્ધિ કેમ થાય? માત્ર થોડાં જળ થી સ્નાન કરવું જોઇએ. ઉત્તરદિશા તરફ મોઢું રાખીને પૂજાના વસ્ત્રો પહેરવા. ગર્મ-ઠંડુ પાણી મિક્સન કરવું. ગીઝરમાં અળગણ પાણી ઉકળે છે, એ વાપરવું યોગ્ય નથી.
• વસ્ત્ર શુદ્ધિ ... સુખી અને સંપન્ન માણસે કુમારપાલ રાજાની જેમ દરરોજ નવા વસ્ત્રોથી પૂજા કરવી. અથવા પૂજા ર્ક્યુ બાદ દરરોજ પાણીમાં પલાડવા જેથી પરસેવો નીકળી જાય પુરુષોને બે વસ્ત્રો (ધોતિયુને ખેસ) અને બહેનોને ત્રણ વસ્ત્રો રાખવાના છે. વસ્ત્રો ફાટેલા બળેલા કે કિનારી ઓટલા ન જોઇએ • પૂજા માટે શુદ્ધ રેશ્મી વસ્ત્રોનું વિધાન છે. રેશ્મીવસ્ત્રો અશુદ્ધ પરમાણુઓને
પકડતાં નથી. • ધોતિયું પહેરતા ધ્યાન રાખવું કે નાભિઢાંક્વી નહીં અને ખેસ એ રીતે પહેરવો
કે પેટ ઢંકાઇ જાય. • રૂમાલ રાખવો અવિધિ છે. ખેસથી આઠ પડનો મુખ કોષ બાંધવો. • બની શકે તો ઘરના તમામ સભ્યો એક જ ટાઇમે પૂજા કરવા જવું સામૂહિક
પુણ્ય બંધાય. જોનાર અનુમોદના કરીને ધર્મ પામી જાય. • સવારે વહેલાં સરબગીચામાં ફ્લના છોડને પીડા ન થાય તે રીતે કપડું હળવેથી
ડાળીયે બાંધવું. પોતાની જાતે લોખરે એ લેવા. સડી ગયેલા કે કીડી – કીડા
થી યુક્ત લો છોડી દેવા. પૂરા ખીલેલા સુગંધી ફ્લો લેવાં. • અને જો ચૂંટવા પડે તો બહુજ કોમળતાથી ચૂંટવા. • લો ધોવાના નથી. ખંખેરીને ધૂપાવવાથી ચાલી શકે.
ફ્લોલાવીને માળા ગુંથવી. ફ્લો વધવા નહિ. ડોરીથી હળવી ગાંઠ આપી માળા તૈયાર કરવી. શક્ય હોય તો દેરાસના પાણીનું ટીપું ય વાપરવું ન પડે એ રીતે ઘરમાં શુદ્ધ કૂવાના પાણીથી ઓરસિયા ઉપર કેસર વાટીને તૈયાર કરવું.
ગુડનાઈટ. ૨૮
For Personal & Private Use Only
Page #32
--------------------------------------------------------------------------
________________
• પૂજા કરીને તરત વસ્ત્ર બદલવા. પરસેવો વગેરે થાય માટે પૂજાના વસ્ત્રો બદલી
સામાયિક વગેરે કરવું.
પૌષધ અને દ્રવ્યપૂજા સામાયિક અને પૌષધમાં રહેલ શ્રાવક-શ્રાવિકાઓ જ્ઞાનની તથા ગુરુની વાસક્ષેપાદિથી પૂજા કરી શકે નહિં. કારણ કે તે દ્રવ્યપૂજા છે અને દ્રવ્યપૂજાનો વિરતિમાં ત્યાગ હોય છે.
- સેનપ્રશ્ન
ઘરમાં એમસીનું કડક રીતે પાલન થવું જોઇએ. પ્રશ્ન:- અડાડ થતી હોય તો દર્શન-પૂજા કેટલા દિવસ બંધ રાખવી?
ઉત્તર :- જો આના કારણે દર્શન-પૂજા બંધ કરાય તો મોટા પરિવાર વાળાઓને દર્શન પૂજા સર્વથા બંધ જ થઇ જાય. એ બિલકુલ યોગ્ય નથી. માટે પાણીનો છાંટ લીધા પછી દર્શન થાય અને સ્નાનથી શુદ્ધ થઇ ગયા બાદ પૂજા થાય. પૂજાના વસ્ત્રોની પોટલી બાંધી અધ્ધર રાખવી જેથી છોકરાઓથી અડીઅડ થાય નહિ. પૂજાના વસ્ત્રો પહેર્યા બાદ અડાઅડ ન થાય એ ધ્યાન રાખવું - પ્રશ્નઃ- ઘરમાં જન્મ-મરણ સૂતક હોય તો પૂજા કેટલા દિવસ બંધ રાખવી?
ઉત્તર:- ભારતમાં બે સંસ્કૃતિ મુખ્ય હતી. શ્રમણ સંસ્કૃતિ અને બ્રાહ્મણ સંસ્કૃતિ. જૈન ધર્મશ્રમણ સંસ્કૃતિમાં આવે છે. સૂતકની વાતો મુખ્યત્વે બ્રાહ્મણ સંસ્કૃતિમાં આવે છે. - જો જન્મ-મરણ સૂતકથી દર્શન-પૂજા બંધ કરવાના હોય તો ભરત ચક્રવર્તીની જીંદગીમાં
ક્યારેય પૂજાન થાય. કારણ કે એક લાખ બાણું હજાર એમનો સ્ત્રી પરિવાર હતો. તો પછી તેમને જન્મ-મરણ સૂતક રોજ ચાલુ જ રહે. જૈન ડૉક્ટરને તો રોજનું સૂતક જ લાગી જાય. માટે સ્નાન કર્યા પછી કોઈ બાધ જણાતો નથી.
જગદ્ગુરુ શ્રી, હીરસૂરીશ્વરજી મ.સા.ના શિષ્યરત્ન આ. વિજયસેનસૂરીશ્વરજી મ.સા. “સેન પ્રશ્ન' નામના ગ્રંથમાં જણાવે છે કે...
ગુડનાઈટ... ૨૯ For Personal & Private Use Only
Page #33
--------------------------------------------------------------------------
________________
પ્રશ્ન :૨૪:- જન્મ-મરણના સૂતકમાં પ્રભુ પૂજા ક્યારે કરી શકે ?
ઉત્તર:- જન્મ-મરણ સૂતકમાં પણ સ્નાન કર્યા પછી પ્રતિમાની પૂજાનો નિષેધ જાણ્યો નથી એટલે પૂજા ન થાય તેમ જાણ્યું નથી. (સેન પ્રશ્ન તથા ચાલો જિનાલય જઈએ પૃષ્ઠ - ૨૦૮)
સૂતના દિવસોમાં ભગવાન શ્રી મહાવીર સ્વામીના પિતા શ્રી સિદ્ધાર્થ રાજાએ સેંકડો-હજારો અને લાખો શ્રી જિનપ્રતિમાઓની પૂજા કરી અને કરાવી હતી.
...પરમ પવિત્ર શ્રી કલ્પસૂત્ર સટીક જે ઘરે પુત્ર-પુત્રીનો જન્મ થાય છે તે ઘરનાં પાણીથી દેવપૂજા ન થાય તેવા અક્ષરો શાસ્ત્રમાં જાણ્યા નથી.
..શ્રી હીર પ્રશ્નોત્તર मानव को ऐसा नियम होना चाहिये कि मैं पूजा किये बिना कोई भी वस्तु, यहाँ तक कि पानी भी नहीं, तो उस मानव को सूतक व पातक कुछ भी नहीं है।
પંચેન્દ્રિય મૃતકને સ્પર્શ કરનાર ગૃહસ્થ સ્નાન કરે એટલે શુદ્ધ થઈ જાય.
શ્રી આચાર દિનકર જન્મનું સૂતક ફક્ત માતા-પિતાને જ હોય છે. માતાને દશ દિવસ અને પિતા તો
સ્નાન કરે એટલે શુદ્ધ થઈ જાય છે. ચાંડાલ, રજસ્વલા સ્ત્રી, પતિત, પ્રસૂતાબહેન, મૃતક અને મૃતકને અડનારઆમાંથી કોઈનો પણ સ્પર્શથઈ જાય તો સ્નાન કરવાથી શુદ્ધિ થઈ જાય છે.
મનુસ્મૃતિ - ઉપકરણ શુદ્ધિ ... ઉત્તમમાં ઉત્તમ ઉપકરણો વાપરવા જોઇએ. શક્ય હોય તો હીરા જડેલા સોનાના તમામ ઉપકરણો, અથવા ચાંદીના છેવટે પિત્તલના. આજે દેરાસરોમાં જર્મનસિલવરનો પ્રચાર વધ્યો છે. એમાં નિકલ નામનું અશુદ્ધ તત્ત્વમિક્સ થાય છે. એ નવપરાય તો સારું. પૂજાની ડબ્બી પણ પ્લાસ્ટિક, એલ્યુમેનિયમ, સ્ટીલ કરતાં ચાંદી કે પિત્તલ આદિની યોગ્ય ગણાય. આભૂષણો પહેરીને દ્ધ જેવા બનીને પૂજા કરવા જવું. ક્યારેક ઉત્તમભાવો જાગી જાય તો પહેરેલા આભૂષણો પાણીમાં ધોઈને તુરત પ્રભુને ચઢાવી શકાય.
ગુડનાઈટ... ૩૦
For Personal & Private Use Only
Page #34
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪) પૂજા માટે ઘરેથી પ્રયાણની વિધિ ૧) પોતાના વૈભવનુસાર ઋધ્ધિ સમૃધ્ધિ સાથે પરમાત્માની પૂજા કરવા જવું. ૨) દાન પણ સાથે આપવાનું રાખીએ તો ધર્મની પ્રશંસા થાય. ચપ્પલ પૂજાના બની
શકે જ નહિ. ખુલ્લા પગે આવવું જોઇએ. (જેમાઘરોમાંચપ્પલ પહેરીને ફરવાની ફેશન ચાલુ થઇ છે. ચપ્પલ પહેરીને ગોચરી વહોરાવવાની અવિધિ ને ઘોર આશાતના ચાલુ થઇ છે. અવિધિને ન રોકિયે તો એ ક્યાં સુધી પહોંચી જાય કાંઇ કહેવાય નહિં.) પગ ધોવા માટે પાણી થોડું લેવું. (અળગણ ન હોવું જોઈએ.) પગ ધોયા બાદ
પાણી ધૂળમાં ૪૮ મિનિટમાં સૂકાઇ જાય તેવી વ્યવસ્થા ગોઠવવી. ૩) કેસર રૂમમાં પ્રવેશ કરી મુખકોશ બાંધી પછી કેસર ઘસવું. મુખકોશ નાક અને મોટું
ભેગું બંધાય એવી રીતે બાંધવું. ફક્ત મોટું બાંધવું આશાતના છે. ૪) ચાંદલા માટે કેસર જુદુ રાખવું. પાંચ અંગે ચાંદલો કરી શકાય. લલાટ, બે કાન, કંઠ, હૃદયને નાભિ.
. કેસર ઘસવાની વિધિ... ૧) શિયાળામાં - કેસર કસ્તુરી જેવા ઉષ્ણ પદાર્થો વધારે અને ચંદન-અંબર જેવા
પદાર્થો ઓછા લેવા. ઉનાળામાં – ચંદન-અંબર, બરાસ વધારે, કેસરનો ભાગ
ઓછો. ચોમાસામાં - બન્ને સરખા ભાગે. ૨) સામગ્રી સાથે પ્રદક્ષિણા આપવી. ૩) તમામ સામગ્રીઓ ધૂપાવવી, ફળ-ફૂલને ધોવાની જરૂરત નથી. ૪) ગંભારો ભગવાનનો અવગ્રહ છે. માટે મુખકોષ બાંધીને નિસીહિ કહી એમાં પ્રવેશ
કરવો. * ૫) ગભારામાં સ્તુતિ-સ્તવન-સ્તોત્ર વિગેરે ગાવા કરતાં ગંભારા બહાર ઉભા રહી
સ્તુતિ ભક્તિ કરવી
ગુડનાઈટ... ૩૧
For Personal & Private Use Only
Page #35
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬) અભિષેક પૂજાનું જૈનશાસનમાં અતિશય મહત્વ છે. દેવતાઓ પ્રભુનો જન્માભિષેક
કરવા માટે જ દોડીને આવતા હોય છે. ૭) અભિષેક જળ આંખે, મસ્તકે ઉત્તમાંગમાં લગાવાય છે. અભિષેક જળ કાંઇ
માલિશનું તેલ નથી કે પગ આદિ શરીરે ઘસી દેવાય.
(૧૫) અભિષેક પૂજાનું મહત્વ ૧૮ અભિષેક, લઘુશાંતિસ્નાત્રમાં ૨૭ અભિષેક, અષ્ટોત્તરીમાં ૧૦૮ અભિષેક વિગેરેમાં અભિષેક પૂજાનું જ મહત્વ છે.
... પ્રભાવ ..
૧) જરાસંઘે ફેકેલી જરાવિદ્યાહવણજલથી ભાગી ગઇ. ૨) શ્રીપાલ અને સાતસો કોઢિયોનો કોઢ રોગ અભિષેક જલથી દૂર થયો. ૩) કોઢથી પીડાતા અભયદેવસૂરિજી પર અભિષેક જળ છાંટતા સ્વસ્થ થયા. નવાંગી
ટીકાકાર બન્યા. ૪) પાલનપુરના પ્રહલાદ રાજાનો દાહરોગ પણ દૂર થયો. ભગવાનનો જન્માભિષેક
કરતી વખતે ૬૪ ઇન્દ્રો અસંખ્ય દેવો સાથે આવે છે. ઇન્દ્ર પોતાના પાંચ રૂપ બનાવે છે. માગધ-વરદામ-પ્રભાસતીર્થ-ગંગા સિંધુ વિગેરે નદીના પાણીમાં ક્ષીર સમુદ્રનું પાણી ઉમેરી ભાવવિભોર બની અભિષેક પૂજા કરે છે. ૮ જાતિના કળશ :- ૧) રત્ન ૨) સુવર્ણ૩) ચાંદી ૪) રત્નસુવર્ણ૫) રત્નચાંદી ૬) સુવર્ણચાંદી ૭) રત્નસુવર્ણ અને ચાંદી ૮) માટી. દરેકના ૮-૮ હજાર કળશ. ૮ x ૮૦૦૦ = ૬૪૦૦૦ x ૨૫૦ = ૧,૬૦,૦૦,૦૦૦ (એક કરોડ, સાઇઠ લાખ) વાર અભિષેક થાય છે.
.. ભાવના...
“પ્રભુનો જન્માભિષેક હું કરું છું. મારા હૃદયનાં સિંહાસન પર અનંતા કાળથી બેઠેલા મોહ રાજાને પદભ્રષ્ટ કરી પ્રભુનો રાજ્યાભિષેક કરું છું. પ્રભો! અભિષેક તારો થાય છે, શુદ્ધિ મારી થાય છે.”
ગુડનાઈટ... ૩૨ For Personal & Private Use Only
Page #36
--------------------------------------------------------------------------
________________
... અભિષેક વિધિ. ગભારામાં પ્રવેશ કરીએ ત્યારે અડધું અંગ નમાવવું હાથ જમીનને અડાડવા નહિં.
મુખકોષ બાંધીને નિશીહિ કહીને ગભારામાં પ્રવેશ કરવો. પંચામૃત અભિષેક જળ તૈયાર કરવું. ૧) જળ ૨) ગાયનું દૂધ ૩) દહીં૪) ઘી ૫) સાકર. ગાયનું દૂધ મળી શકે તો ઉત્તમ દરેક ઘરથી નાની વાટકી પણ દૂધ લાવવામાં આવે તો ઉત્તમ લાભ મળી શકે.
પહેલા મોરપીંછીથી પ્રભુને પૂંજી - વાસી લો થાળીમાં લઈ ત્યારબાદ આંગી ઉતારી ભીના વસ્ત્રથી કેસર ઉતારવું. બે હાથથી કળશ પકડી ભગવાનને કળશ અડકે નહીં તેમ મૌનપણે મસ્તકથી અભિષેક કરવો.
૧૬) અભિષેક પૂજામાં કેટલીક સાવધાનીઓ ૧) અભિષેક જલ પગમાં ન આવે એ ધ્યાન રાખવું. ૨) નાના ભગવાનને અભિષેક માટે લઇ જાઓ ત્યારે પ્રભુની આજ્ઞા લેવી જોઇએ.
“અણુજાણ ભય'...“હે પરમાત્મા આપ મને કૃપા કરીને આજ્ઞા આપો. હું પૂજા માટે આપને ગ્રહણ કરવા ઇચ્છું છું ત્રણ નવકાર ગણીને બહુમાન સાથે પ્રભુને ગ્રહણ કરવા. પંચ ધાતુના પ્રતિમાજીને એક હાથથી ન પકડો, બન્ને
હાથમાં બહુમાનથી લ્યો. ૩) સવાઇ આંગી બનાવવાની ભાવના હોય તો ફરી અભિષેક કરી શકાય. ૪) અભિષેકમાં વાળાકુંચીનો આડેધડ ઉપયોગ કરવામાં આશાતના છે. કેટલાય
ભગવાનનાં અંગો ઘસાઇ જાય છે. (જરૂરી હોય તો પાણીમાં પલાડવાથી કુણાશ
આવશે.) ૫) ક્યાંક કેસર રહી જતું હોય તો દાંતમાંથી કણી હળવેથી કાઢીએ એમ ઉપયોગ કરવો
જોઇએ.
૬) અભિષેક જળ આંખે લગાડી એજ હાથે પૂજા કરીએ તે યોગ્ય નથી, કાં તો તુરત
બહાર જઇ હાથ ધોવા જોઇએ (અભિષેક જળની કુંડીમાં હાથ ધોવાથી દોષ લાગે.)
ગુડનાઈટ. ૩૩
For Personal & Private Use Only
Page #37
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭) અભિષેક જળનો નિકાલ - કોઇનો પગ ન આવે એવી જગ્યાએ પરઠવવું. તુરત
સુકાઇ જાય, જીવજંતુ ન પડે એનો ખ્યાલ રાખવો. કુંડી રાખવી અથવા નદીમાં
એક બાજુ પરઠવવું. ૮) મુદ્રા - કળશને બન્ને હાથમાં લઇ કળશને સહેજ નમાવવો. એને સમર્પણ મુદ્રા
કહેવાય છે. પ્રભો! સંસારવૃક્ષના ત્રણ મૂળિયા છે. અગ્નિ - સ્ત્રી અને સચિત્તજળ. અગ્નિ અને સ્ત્રી છોડી શકાય. સચિત્તજળ એ સંસારના પ્રતીને આપણા ચરણે અર્પણ કરું છું. અને ક્યારે બનીશ હું તારા જેવો વીતરાગી” આ અર્પણની, ભાવના. પહેલા દેવ પછી ગુરૂ પછી દેવદેવી. પરિકરમાં રહેલ તમામનો અભિષેક પ્રભુ સાથે જ કરી શકાય. એ પ્રભુના અંગ તરીકે જ સ્વીકાર્ય છે. (યક્ષ-યક્ષિણીની સ્થાપના હોય તો એમનો અભિષેક જુદો.)
• અંગલુછણા... ૧) ત્રણ અંગલુછણા ફરજિયાત કરવાના હળવા હાથે કરવા. અંગલુંછણા થાળીમાં
રાખવા. ૨) અંગલુછણા દરરોજ ધોવાના હોય છે. ૩) અલગ ડોરી ઉપર સુક્વવાના. ૪) નીચે પડી જાય તો નવા લેવાના ૫) દરેક વ્યક્તિ વસ્ત્રપૂજા તરીકે પોતાના ઘરથી, અંગલુંછણા લાવે તો વધુ લાભ મળે. ૬) પહેલુ જાડું, બીજુ પાતળું, ત્રીજુ એકદમ પાતળું. જો પાણી રહી જાય તો નિગોદ
થવાની શક્યતા છે, જીવાત ઉત્પન્ન થઇ જાય, પ્રતિમાજી શ્યામ પડી જાય, માટે ભગવાન અને પરિકરએકદમકોરા કરવા, જરૂરત પડે તો તાંબાની સળીનો ઉપયોગ
કરીને પણ પ્રભુની પલાઠી કોરી કરવી. ૭) કેશર અને કપૂરથી મિશ્ર સુગંધી જળ વડે ત્રણ ભુવનના સ્વામિને સ્નાન કરાવવું.
બાદ કેશર તથા ચંદનને બરાસથી મિશ્રીત કરીને ભાવપૂર્વક જિનબિંબની પૂજા કરવી.
- શ્રાદ્ધદિનકૃત્ય
ગુડનાઈટ... ૩૪ Por Personal & Private Use Only
Page #38
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૧૭) ચંદન પૂજા
૧) ચંદનથી વિલેપન પૂજા કરવાની. ૨) જો આંગી બનાવવી હોય તો પ્રભુના અંગ ઉપર વિલેપન કરી શકાય. નહીંતર
પ્રભુના ચરણે વિલેપન પૂજા કરી લેવી. ૩) આચારોપદેશ ગ્રંથ :- કેશરથી યુક્ત એવા ઉત્તમ ચંદન વિના પૂજા થઇ શકતી
નથી.
... આંગી.... ૧) વિલેપન કર્યા પછી આંગી કરવી. ૨) સોનાના વરખની આંગી ઘણા અંતરાયો તોડી નાંખે છે. (ફાલના-વરકાણામાં
રોજે-રોજ એક ભાઇ તરફથી સોનાના વરખની આંગી થાય છે.) આંગીમાં વરખ
વાપરી શકાય, કારણકે સોનું ચાંદી અશુધ્ધિને પકડતું નથી. ૩) એલ્યુમિનિયમ અને સીસાવાળા વરખ ભગવાનને ચોંટી જાય છે. માટે શુધ્ધ વરખ
વાપરવાનો આગ્રહ રાખવો. ૪) આંગીમાં ઉત્તમ દ્રવ્યો વાપરવા. પ્લાસ્ટીકના નંગો કે રૂ વાપરવું નહીં
- કેસર પૂજા. ૧) વાટકીમાં આંગળી નાખતા નખ અંદર જાય નહી તેનું ખાસ ધ્યાન રાખવું. ૨) નખની અંદર રહેલું કેસરસુકાઇને જમતી વખતે પેટમાં જાયતો દેવદ્રવ્યના ભક્ષણનું
મોટું પાપ લાગે છે. ૩) પૂજા કરતાં ખણજ આવે તો સહન કરવું પણ ખણવું નહિ. શરીરને હાથ અડાડીએ
તો હાથ ધોવા પડે.
ગુડનાઈટ. ૩૫
For Personal & Private Use Only
Page #39
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૮ ૧૯ પ્રાસંગિક દેવદ્રવ્ય ચર્ચા અને સૂચનો ૧) ચઢાવા બોલીને તરત જ ભરી દઇ પછી એ ચઢાવાનો લાભ લેવો. ૨) એ શક્ય ન હોય તો ઘરે પહોંચતાં જ પહેલા દેવદ્રવ્યના પૈસા ભર્યા પછી જ મોમાં
પાણી નાખવું. ૩) દેવદ્રવ્યના પૈસા પેઢીમાં કે બેંકમાં રાખવાની કે વ્યાજે ફેરવવાની જરૂરત નથી. ૪) જીર્ણોદ્ધારમાં તરત જ વાપરી લેવા જોઇએ. દેરાસરોને આબુ જેવી કોતરલી થી
મઢી દેવા જોઈએ. ૫) નિર્માલ્ય દ્રવ્ય (બદામ વગેરે) ફરી ચઢાવવી નહી. ૬) ગભારામાં પ્રવેશ કરીએ ત્યારે જમણો પગ અંદર મુકવો. ૭) ડાબો સ્વર ચાલતો હોય ત્યારે પૂજા કરવી. ૮) પ્રભુની પૂજા નવ અંગે જ કરવાની છે. ૯) ચરણ અંગુઠે પૂજા કરવાથી ૧OOO ઉપવાસનો લાભ મળે છે. ૧૦) પૂજા અનામિકાથી જ કેમ?
• દરેકઆંગળીનું નામ છે. પણ પૂજાની આંગળીનુંનામજનથી. માટે અનામિકા • બીજી દરેક આંગળી જુદા જુદા કામ માટે ફીક્સ કરેલી છે. આ આંગળીને
માત્ર પૂજાનું જ કામ. ૧૧) વારંવાર એક જ અંગુઠા પર પૂજા કરવાની કોઇ વિધિ નથી. ૧૨) જ્યાં ટીકા છે. ત્યાં પ્રભુ પૂજા કરવી. ૧૩) મસ્તક, કંઠ, હૃદય-નાભિના બદલે છાતી-પેટ પર ટીકા હોય તો મૂળ સ્થાને પૂજા
કરવી. ૧૪) ચરણ અંગુઠાથી પૂજા કેમ?
અનેક રહસ્યો છે. વિનય માટે ચરણસ્પર્શ કરાય છે. કલિકાલ સર્વજ્ઞા
ગુડનાઈટ. ૩૬ For Personal & Private Use Only
WWW.jainelibrary.org
Page #40
--------------------------------------------------------------------------
________________
હેમચંદ્રસૂમ.સા. કહે છે કે રાત્રે સૂતી વખતે ડાબા નાકથી શ્વાસ ખેંચી જમણા અંગૂઠામાં દ્રષ્ટિ કેન્દ્રિત કરી હોય તો અનેક દોષો (સ્વપ્નદોષો વિગેરે) નાશ પામે
૧૫) નવ અંગ સિવાય હાથમાં કે લંછણ પર પૂજા ન કરાય. ૧૬) જો કેસરના રેલા ઉતરતા હોય તો પહેલા કપડાથી રેલા સાફ કરવા, પછી પૂજા
કરવી.
૧૭) સર્વપ્રથમ શક્ય હોય તો મૂળનાયક ભગવાનની પૂજા કરવી, પછી આરસના ભગવાન
ત્યાર બાદ પંચધાતુના ભગવાન પછી સિધ્ધચક્ર ભગવાન, ગુરૂપૂર્તિ, દેવ અને દેવી. લંછન-પરિકરમાં રહેલહાથી-ઘોડા-વાઘાદિની પૂજાનકરાય પ્રભુના હાથમાં
પૂજા ન કરાય ૧૮) નવાંગી પૂજાનું મહત્વ (વિધાન) છે, માટે ફણાની પૂજા જરૂરી નથી, છતાં ફણાની
પૂજા કરવી હોય તો અનામિકાથી કરવી, કારણકે ફણા પ્રભુનું જ અંગ તરીકે છે. ૧૯) અષ્ટમંગલની પાટલી અક્ષત પૂજા રૂપે છે. પ્રભુની આગળ ધરવી જોઇએ. આડી
અવળી મુકાય નહીં. કેસરમાં આંગળીઓ કરીને આલેખન કરી શકાય. ૨૦) પૂજારીને નોકર નહિ, પ્રભુના ભક્ત તરીકે સાચવો. ૨૧) ભગવાનના ખોળામાં માથુ મુક્વાનું કે પગ દબાવવા વગેરે નહીં કરવું. ૨૨) દેવ-દેવીની નવાંગી પૂજા ન થાય. ખમાસમણું ન અપાય. જમણા અંગૂઠાથી
સબહુમાન તિલક કરવું. ભગવાન કરતાં દેવ-દેવીની વધારે મહિમા-પૂજાકરવી એ
યોગ્ય નથી. ૨૩) ભગવાનની મૂર્તિમાં વસેલા ભગવાન અને ભગવાનના અપાર ગુણોના દર્શન
કરવાની કોશિશ કરવી. ૨૪) પ્રભુ દર્શન અને પૂજન ભવરોગને મટાડી મોક્ષસુખ આપે છે. માટે “પ્રભો! મને
મોક્ષ આપ’ એવી સુંદર ભાવના ભાવો. “પ્રભો! પાપી છું મારો ઉદ્ધારકો ની વિનમ્ર ભાવના રાખો.
ગુડનાઈટ. ૩૭ For Personal & Private Use Only
Page #41
--------------------------------------------------------------------------
________________
••• લાભ...
• પ્રભુ ચરણોમાં લ રાખે તો ત્રણ છત્ર પ્રાપ્ત થાય છે, સુગંધી શરીર અને
ત્રિલોક પૂજ્ય બને છે. • સુગંધી ધૂપથી પૂજા કરે તો માસક્ષમણ. (૩૦ ઉપવાસ) • વાસક્ષેપપૂજાથી સર્વ વિશ્વવાસિત થાય છે. • પૂજા કરવાથી દેવપૂજ્ય બને છે. અખંડ અક્ષતપૂજા થી અખંડ સંપત્તિની
પ્રાપ્તિ થાય છે. આરતીપૂજાથી સંસારમાં કદી આર્તધ્યાન થાય નહિં. ' • પુષ્પપૂજામાં સોયથી છેદ કર્યા વગર માત્ર ગાંઠ આપી બનાવેલી માળા
પહેરાવાથી એટલી સ્વર્ગ દેવિયો. નૃત્યપૂજા થી ઐરાવણ હાથીનું સ્થાન, અંગસેવાથી આવતા જન્મમાં ક્યારેય ફેકચર વગેરેન થાય. પ્રભુની ભ્રમર કરાવે તો એક ક્ષણ પણ પળક ફરકાવીનપડે એવો દેવજન્મ. ચક્ષુ બનાવે તો આંખોનો રોગ આવતો નથી. જેમ આકાશનો કોઇ માપ નથી તેમ ભાવપૂજા (ચૈત્યવંદન) ના ફળનું તો કોઈ માપ જ નથી. ,
(૨૦ પૂજામાં કેટલીક સાવધાનીઓ
૧) બીજા ભગવાનને પૂજાર્યા પછી એ કેસરથી મૂલનાયક ભગવાનની પૂજા થઇ શકે
છે. પણ વિવેક તરીકે મૂળનાયકની પૂજા સર્વ પ્રથમ કરવી. સિદ્ધચક્રજીની પૂજા
પછી પ્રભુ પૂજા થઇ શકે છે કારણ કે ત્યાં ગુણ પૂજા છે. ૨) કેસર જેટલું જોઇએ તેટલું જ લેવું જોઇએ. થાલી-વાટકી પૂજાના ઉપકરણો છે.
પૂજા ર્યા બાદ જ્યાં ત્યાં મૂકીને ન જવાય ૩) થાલી-વાટકીનું પાણી પણ કોઇના પગમાં ન આવવું જોઇએ.
- ફૂલ પૂજા.. ૧) ફૂલ ભગવાનને સૂંઘાડીને ચઢાવવાની કોઇ વિધિ નથી. ૨) બહાર શુદ્ધફૂલો ન મળતા હોય તો સામૂહિક અથવા અનુકૂળ વ્યવસ્થા ગોઠવી
ગુડનાઈટ. ૩૮
For Personal & Private Use Only
Page #42
--------------------------------------------------------------------------
________________
શકાય. પુષ્પપૂજાનો લાભ જબરદસ્ત છે. નાગકેતુ-કુમારપાળ-પેથડ-ધનસારછેડાશેઠ વગેરે લપૂજાના દાખલાઓ છે. ફૂલની એક પાંખડીનું પુણ્ય ૬૪ ઇંદ્રો મળીને આપી શક્તા નથી. ખીલેલા સુગંધી ફૂલો ચઢાવવા. નીચે પડેલા ફૂલ ચડાવવા નહીં (નીચે પડેલા ફૂલ ચઢાવવાથી ચંડાલનો ભવ મળે.) લ ન મળે તો લવિંગાદિ નહિ, પણ ચાંદીના ફૂલ કે કુસુમાંજલિ ચઢાવી શકાય. સ્નાત્રમાં કુસુમાંજલિનો અર્થ :- ખોભો ભરીને ફૂલ એટલે કુસુમોની અંજલિ,
એ ન મળે તો ચોખામાં કેસર નાખીને ચઢાવવા. ૫) અંગ પૂજા થઇ ગયા પછી ધૂપ દીપ પ્રગટાવવા. ગંભારામાં ધૂપ-દીપ ન લઇ જવા ૬) ધૂપ-દીપ - અક્ષત - નૈવેદ્ય – પૂજા – આરતી – મંગલદીવો નિશીહિપછી
ચૈત્યવંદન કરવું 100 વર્ષ જૂના ભાવવાહી સ્તવન બોલવાના, બિભિત્સ લ્મિી રાગોમાં સ્તવનો ગાવવા ઉચિત નથી માટે આશાવરી, ભીમપલાસ, ટોડી, યમનકલ્યાણ, માલકૌંસ, કેદાર, ભૈરવ, બહાર, મેઘ, મલ્હાર આદિ ભક્તિરાગોમાં સ્તવનો ગાઇશકાયભક્તિગીતો ચૈત્યવંદનબાદ પ્રાર્થનારુપે બોલી શકાય ત્યારબાદ “હે પ્રભો! તું જ મારો આધાર છે” રોગાદિની કલ્પના કરી “હે પ્રભો! સમાધિ આપી મારા ભાવ પ્રાણોની રક્ષા કરો” ની પ્રાર્થના કરવી. પ્રભુની આંખો અથવા તિલકમાં એકાગ્ર થઇ “ત્રાટક યોગ અને પ્રભુમય બની “લયયોગ કરવો. ચામર-દર્પણપૂજા કરી ઘંટનાદ કરી પ્રભુને પૂંઠ ન પડે તેમ બહાર નીકળવું.
(૨૧) ડાયનિંગ ટેબલની ડાહી-ડાહી વાતો
૧), ભજનની વાત પૂરી થઇ હવે ભોજનનો વિચાર કરીયે. ૨) ગડબડ થાય છે ભોજનમાં,ભંગ પડે છે ભજનમાં માટે ભોજનની વાતો કરવાની છે. ૩) પ્રભુ મહાવીરે ૩૦ વર્ષ સુધી દેશનાનો ધોધ વહાવ્યો એમાં ભક્ષ્યાભઢ્યની ખૂબજ
સૂક્ષ્મતા બતાવી છે. જે બીજે ક્યાંય જોવા ન મળે. ૪) તત્કાલીન અમેરીકન પ્રેસીડેન્ટ બિલ ક્લિન્ટનના ડાયટિશિયન ડૉક્ટરે પુસ્તક
ગુડનાઈટ . ૩૯
For Personal & Private Use Only
Page #43
--------------------------------------------------------------------------
________________
બહાર પાડ્યું છે, એમાં જૈનડાયટ' ને યોગ્યમાં યોગ્ય કહ્યું છે. કંદમૂળ તામસી છે,
ન ખવાય, એ પણ એમાં લખ્યું છે. તામસી ખુરાક માણસને તામસી બનાવે છે. ૫) “પોટેટો (બટેટા)માં ઝેર છે, કેન્સરને કરે છે” આજે વૈજ્ઞાનિકો કહે છે. જૈન
દર્શનમાં પરાપૂર્વકાળથી બટેટાનો નિષેધ કરેલો છે. ૬) જૈનની ઓળખતરીકે (૧) રોજ જિનપૂજા (૨) કંદમૂળત્યાગ (૩) રાત્રિભોજન
ત્યાગ આટલું તો હોવું જ જોઇએ. ૭) જેનો જાગો ! અભક્ષ્ય સાથે “જૈન” શબ્દ જોડી છેતરપીંડી કરાય છે. જૈન પાઉં,
જૈન પીઝા, જૈન આમલેટ, જૈન આઇસ્કિમ આદિ (જૈન આમલેટમાં કાંદા નથી
હોતા પણ ઇંડાનો રસ હોય છે. ચેતતા રહેજો.) ૮) એક્વાર પેટ અભડાઇ ગયું, તો જીવન અભડાઇ જશે. ૯) જેનું રસોડું ભ્રષ્ટ એનું જીવન ભ્રષ્ટ થતાં વાર નથી લાગતી. ૧૦) અન્ન અને મનની હોટ લાઇન છે. જેવું અન્ન તેવું મન આહારતેવો ઓડકાર.
જેસાખાઓગે અન્ન, વૈસાબનેગામન.જૈસાપાઓગે પાણી, વૈસીનિકલેગી
વાણી. ૧૧) ત્રણ ડિશની ચર્ચા ખાસ કરવાની છે. ૧) મારવાડી ડિશ ૨) કચ્છી ડિશ
૩) ગુજરાતી ડિશ. મારવાડીઓ પાપડને, કચ્છીઓ છાસને અને ગુજરાતીઓ અથાણાને ભોજનનું અંગ માને છે. એમાં ભક્ષ્યાભઢ્યની સર્ચલાઇટ નાંખવાની છે.
. મારવાડી ડિશ... ૧) ચોમાસામાં પાપડ અભક્ષ્ય છે. તે સિવાય ૮ મહિના અભક્ષ્ય નથી. ૨) શેકેલા પાપડ અને ખિચિયા બીજા દિવસે વાસી બને છે. એમાં રહેલ ક્ષાર
વાતાવરણમાંથી ભેજને પકડે છે. તળેલા પાપડ મિઠાઇના કાલે ચાલે છે. ૩) વાસી વાનગીઓ:- જેમાં પાણી રહે, એ તમામ વસ્તુઓ વાસી છે. એમાં અનેક
જીવો ઉત્પન્ન થાય છે.
ગુડનાઈટ.. 80 For Personal & Private Use Only
Page #44
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪) રોટલી-ભાખરી-બ્રેડ-પાઉ-પીઝા બીજા દિવસે વાસી કહેવાય છે. ૫) શીરો-લાપસી તળી દેવાય તો પણ બીજા દિવસે વાસી છે કારણકે એમાં પાણીનો
અંશ રહે જ છે. દુધીનો હળવો બીજા દિવસે વાસી થાય છે. ચુરમા માટે મૂઠિયા
તળીને ભૂકો કર્યા પછી શેકીને બનાવો તો જ ચાલે નહિંતર વાસી કહેવાય. ૬) ગુલાબ જાંબુન, જલેબી, સૂતરફેણી અને બંગાળી મિઠાઇ વગેરેની ચાસની કાચી
હોય છે માટે બીજા દિવસે અભક્ષ્ય છે. ૭) માવાના પેંડા-બરફી-માવો જો ઘી માં સેકાઇ લાલન પડે તો બીજા દિવસે અભક્ષ્ય
છે. કારણકે એમાં પાણીનો અંશ રહી જાય છે. (બજારની મીઠાઇમાં વજન વધે
માટે પ્રાયઃ દરેકમાં પાણી રાખતા હોય છે.) ૮) દહીં-છાસમાં કરેલ પૂડી-પોલૈયા બીજા દિવસે ચાલી શકે પણ પછી અભક્ષ્ય બને છે. ૯) રાત્રેવડુબનાવવી અજયણા છે. સવારે અજવાળું થાય તે પહેલાં વસ્તુ બનાવવાથી
અજયણાનો દોષ લાગે છે.
૨૨
૧) બુંદીના લાડવામાં પાણીનો હાથ લગાડે, કેસર પલાડી મિઠાઇ ઉપર છાંટે એમાંય
પાણીનો અંશ હોય છે. ૨) દૂધમાં બનાવેલ પૂડી બીજા દિવસે અભક્ષ્ય છે.' ૩) દહીં:- બેરાત ઓળંગવું ન જોઇએ. બે રાત પૂરી થાય એની પહેલા છાસ બનાવી
દીધી હોય તો એ પણ બે રાતઓળંગવી ન જોઇએ છાશનાથેપલા કેવડા બનાવ્યા
હોય તો એ બીજા દિવસે ચાલી શકે છે. ૪) જલેબીમાં આથો લાવવા માટે વપરાતું કેમિક્લ (હાડ્રો) અભક્ષ્ય છે. ખીચિયા,
પાપડ વહેલા બનાવવામાં અજયણાનો દોષ છે એ ધ્યાન રાખવું. રાતે બનાવવાથી અંદર જીવો પડે છે. “હિલીંગ બાઇસનલાઇટ' પુસ્તકમાં લખ્યું છે, ગમે તેટલી પાવરફૂલ લાઇટ હોય તોય કમળના ફૂલને ખિલવવા સૂર્યનો પ્રકાશ જ કામ લાગે છે.”
ગુડનાઈટ...૪૧
For Personal & Private Use Only
Page #45
--------------------------------------------------------------------------
________________
... કચ્છી ડિશ... ૧) કચ્છીઓને છાસ ખાસ જોઇએ. ખિચડી અને છાસ ખાય, એ દ્વિદળ કહેવાય ૨) જેની બે ફાડ થાય અને તેલ ન નીકળે એવું ધાન્ય કઠોળ કહેવાય. ૩) કઠોળ સાથે કાચું દહીં, કાચું દૂધ, કાચી છાસન ચાલે, દ્વિદળ થાય. એમાં અનેક
જીવોની ઉત્પત્તિ તરત જ થઇ જાય છે. ૪) છાસ પણ પાણીની જેમ ઉકાળેલી હોય તોજ કઠોળ સાથે ચાલે.. ૫) છાસ પીવી હોય તો થાળી, વાટકા એકદમ કોરા કરી લીધા પછી જ ચાલે -
ભક્ષ્ય પણ અભક્ષ્ય કઇ રીતે બને? કડીભક્ષ્ય છે પણ બનાવવાની રીતમાં ગરબડ થાયતો અભક્ષ્યથાય. છાસ ઉકાળ્યા વગર તરત જ લોટ નાંખવામાં આવે છે તે અભક્ષ્ય કહેવાય.
.. પ્રાસંગિક .... ૧) સંજ્ઞા પ્રધાન, પ્રજ્ઞાપ્રધાન જીવનો બહુ જીવ્યા, હવે આજ્ઞા પ્રધાન જીવવાનો શુભ
સંકલ્પ કરો. ૨) આહાર-નિદ્રા-ભય અને મૈથુન આ ચાર કામો તો પશુઓમાં પણ હોય છે, વિવેક
જ મનુષ્યમાં વધારે છે. ખાવા પીવાની દરેક બાબતમાં જો માણસ વિવેક ને
અભરાઇએ ચઢાવી દે, તો એ માણસ પશુ જ છે. ૩) ગમે તે ખાવું નહિ, ગમે ત્યાં ખાવું નહિ, ગમે તેટલીવાર ખાવું નહિ. સૌરાષ્ટ્રના
પટેલભાઇએ આ ત્રણ નિયમો પાળી જૈનશાસનના એક સાચા શ્રાવક બની સમાધિ મૃત્યુ મેળવ્યું.
૧) લિલોત્તરી આઠમ-ચૌદસન ખવાય, પણ બ્રેડ-બટર તો કોઇ દિવસન ખવાય. ૨) બ્રેડ વાસી હોય છે. એમાં ઢગલાબંધ બેઇંદ્રિય જીવો ઉત્પન્ન થયેલા હોય છે. ૩) બટર (માખણ) તો ૬ મહાવિગઈમાં આવે છે, એ તો ખવાય જ નહીં છાસથી
અલગ પડતાં જ એમાં પાર વગરના ત્રસ જીવો ઉત્પન્ન થઇ જાય છે.
ગુડનાઈટ... ૪ર For Personal & Private Use Only
Page #46
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪) છાસની સાથે રહેલ માખણ અભક્ષ્ય નથી. સેંડવીચ-દાબેલી પણ અભક્ષ્ય છે. ઘી
બનાવવા માટે પણ માખણમાં છાસ થોડી રાખેલ હોય તો જ ચાલી શકે છે. ૫) ચીજ Cheese :- તાજા જન્મેલ વાછરડાના આંતરડામાંથી બનેલ Renet
નાંખીને બનાવવામાં આવે છે. બ્રેડ ઉપર લગાડીને આ આપતા હોય છે. તદ્દન અભક્ષ્ય અને માંસાહાર છે. સાંભળ્યું છે કે બ્રેડ-પીઝા-સેંડવીચ-દાબેલી-બટર અને ચીજ આ અભક્ષ્યોનું આજે ધૂમ વેચાણ છે.
... અભક્ષ્યોથી અભડાયેલ આજનું ટાઇમટેબલ... ૧) બ્યુટી વિધાઉટ એલીટી-ડાયના ભાટનાગરે ટુથપેસ્ટોનો સર્વે ર્યો છે. પેસ્ટોમાં
હાડકાનો પાઉડર ઉમેરવામાં આવે છે. અમર પાઉડર વિગેરે અભક્ષ્ય ન હોય એવા
પણ મંજન ઘણા મળતા હોય છે. ૨) ભાવનગર કોલ્ડ સ્ટોરેજમાં સરકારે રેડ પાડી. ૧ વર્ષનું શીખંડ અને એમાં લાંબી-૨
ઇયેલો ખદબદતી હતી. એ ઇયલોને કચડી કેસર સુગંધ નાખી લગ્નમાં સપ્લાય
કરવામાં આવે છે. ૩) બહારના ખાવા-પીવાના વધી જવાના કારણે ડૉકટરોની કમાણી તગડી થાય છે. ૪) સાંજે ખવાતી નાસ્તા કચોરીમાં દહીંનખાય માટે અભક્ષ્ય છે. (લોટ નો કાળ પણ
ખબર નથી હોતો માટે બજારની તમામ વસ્તુઓ ખાવાની પરેજી રાખો.) ૫) વાસી ભોજન:- વાસી ખાવું નહીંનેખવડાવવાનું પણ નહીં ગાય-કૂતરાને પણ વાસી રોટલી ન અપાય.
... દ્વિદળ... ૧) છાસ બહુ ગર્મ કરીએ તો ફાટી જાય. જાણકારોથી જાણી શકાય છે કે મીઠું-લોટ
નાંખીને હલાવતા રહેવાથી એ ફાટે નહીં ને બરોબર ઉકાળ્યા પછી જ વાપરી
શકાય. નહીંતર અભક્ષ્ય થાય. - ૨) મોટા જમણવારમાં દહીંવડા ન બનાવવા જોઇએ. દહીં બરાબર ગર્મન કરી શકે. ૩) દ્વિદળ ખાવું એ વિરુદ્ધાહાર છે. એનાથી કોઢરોગ થાય છે. એવું આયુર્વેદ કહે છે.
ગુડનાઈટ... ૪૩
For Personal & Private Use Only
Page #47
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪) દહીંવડા - મેથીના થેપલા - ખમણ - પનોલી વિગેરે તમામમાં છાસ-દહીં ગર્મ
કર્યા વગર વપરાય તો દ્વિદળનું ભયંકર પાપ લાગે છે.
(૨૪) આગમવાણી
ઇંદ્રિયોમાંરસનેન્દ્રિય ઉપરકાબૂ કર્મોમાંમોહનીય કર્મપર વિજય, વ્રતોમાં બ્રહ્મચર્ય, ગુપ્તિમાં મનગુપ્તિ (મનનો કંટ્રોલ) આ ચારેય વસ્તુ જીવનમાં દુર્લભ છે. ૧) વૈદિકવાણી - જિતં કેન? રસો હિ યેન જેણે જીભ પર વિજય મેળવ્યો હોય,
એજ સાચો વિજેતા. જો વિવેકના દરવાજા ખુલી જાય, તો લાલીબાઇના તોફાનો બંધ થાય. માણસ ભાણે બેસે ત્યારે એની અસલિયત બહાર આવે છે. વ્યાપાર મેં નરમ, હુકુમત મેં ગર્મ, ધર્મમેંશર્મ. શર્મથી પણ ધર્મમાં આગળ વધાય છે. હું આવા ઉત્તમ કુળમાં, મારાથી આવા અભક્ષ્યો ખવાય? જે બેશર્મ હોય એ ધર્મ માટે નાલાયક ઠરે છે. જેની આંખ માંથી શર્મના જળ સૂકાઇ ગયા હોય, એની સાથે વ્હેલામાં વહેલી તકે
છેડો ફાડી નાંખો, ઘણા પાપથી બચી જશો. ૩) જાણ્યા પછી આચરવાની તૈયારી રાખશો, તો જ તરશો. ૪) વૈજ્ઞાનિક જગદીશચંદ્ર બોઝે વનસ્પતિમાં જીવ સિધ્ધ કર્યા પણ ૮-૧૪ લીલોત્તરી
છોડી? ડેવિડ એટનબરોએ ફિલ્મ “ધ લિવિંગ પ્લાનેટ માં માછલી આદિ અનેક જીવજંતુઓની વાતો ભેગી કરી પણ પાપથી વિરામનપામ્યો. ચોર ચોરી કરી જાય નગોપીચંદ કહે “હું જાણું છુ એ જાગવામાં ધૂળ પડી કહેવાય. ભક્ષ્યાભઢ્ય સમજ્યા પછી અભક્ષ્ય ભોજન બંધ કરતા જાઓ પછી જુઓ આરાધનામાં કેવો જોમ જોશ
અને જુસ્સો આવે છે. ૫) બજારની વસ્તુ છે હજાર, પણ અજયણાનું પાપ છે બેશુમાર, ૬) મલ્ટીનેશનલની હજારો કંપનીઓ આવી રહી છે, ટી.વી. પર લવલી લવલી
લલનાઓ તમને અભક્ષ્ય ખાણી-પાણી માટે લલચાવશે. મન ઠેકાણે રાખજો નહિંતરડાગલી ચસકી જશેને ડુબી જશો.
ગુડનાઈટ... ૪૪
For Personal & Private Use Only
Page #48
--------------------------------------------------------------------------
________________
૭)
શાક અને ચટણીના મસાલાઓમાં પ્રાય: લસણ (Garlic) અને આદુ (Jinger) નાખેલ હોય છે. અનંતજીવોની આમાં હિંસા થાય છે.
- ચા વિરુધ્ધ છાસ ૧) હજારો વર્ષોથી છાશ પીવાતી હતી પણ વિલાયતી ચા જવલ્લેજ વપરાતી. ચા થી
હોજરી ખલાસ થાય ભૂખ મરી જાય વાઘ જેવો માણસ બકરી જેવો બની જાય એવાઘબકરી.! લાલ ઘોડા જેવો માણસ કાલો ઘોડો બની જાય છે. આયુર્વેદમાં કહ્યું છે, છાશ તો દેવો ને પણ દુર્લભ છે. નાતામાં ગોળની રાબ, થુલી જેવી
વસ્તુઓનો વપરાશ હતો, બ્રેડ બટર પાઉં જેવા અભક્ષ્ય અને વિરુદ્ધાહાર ન્હોતા. ૨) ફૂટ સલાડ વિરુદ્રાકાર છે. એમાં અભક્ષ્ય કસ્ટર્ડ પાઉડર વપરાય છે. ૩) ગ્રીન સલાડથી કેન્સર થાય છે, એવું સાંભળવા મળ્યું છે. કાચું ખાવાનું જિનશાસનને
માન્ય નથી. સ્ટેડિંગચિનના કારણે બેનોમાં પગની બિમારિયો વધી છે. જેટલું મોડર્ન બનવા
જાય છે માણસ, એટલી જ પછડાટ ખાય છે. મોડર્ન બનવાની ઘેલછા છોડો. ૪) દ્વિદલ:- બાસ્કેટમાં મગ સેવ હોય છે, ઉપર કાચું દહીં ભભરાવે છે એ દ્વિદલ છે
માટે અભક્ષ્ય. ૫) જમણમાં શીખંડ કર્યું. ખમણ ચોખાના, કડી ચોખાની, શાક દુધીનું, પરંતુ કડીમાં
વધાર હતો મેથીનો, થઇ ગયું દ્વિદલ. દહીં ભાત જોડે અથાણું ખાય. અથાણામાં મેથીના કુરિયા હતાં. થઇ ગયું દ્વિદલ.
હવે દ્વિદલની સૂક્ષ્મતામાં જઇએ. ઉત્પત્તિ અને નિકાલ. ૭) નિકાલ એટલે કઠોળના વાસણ અને દહીં-છાશના વાસણ સાથે ધોવામાં આવે તો
પણ અપાર ત્રસ જીવોની હિંસા થાય છે. માટે દહીંના વાસણ જુદા સાફ કર્યા પછી
તે પાણી ધૂળમાં પરઠવી દેવામાં આવે તો આ પાપથી બચી શકાય. પ્રશ્ન :અભક્ષ્ય ભોજનથી ભવાંતરમાં શું થાય ? ઉત્તર : અભક્ષ્ય ભોજનથી પાપ બંધાય, પાપથી દુર્ગતિમાં ભયંકર દુ:ખ વેઠવું પડે છે.
ગુડનાઈટ.... ૪૫ For Personal & Private Use Only
Page #49
--------------------------------------------------------------------------
________________
(૨૫ ચાલો નરકનો ઇન્ટરવ્યુ લઇએ અભક્ષ્ય ભોજનકરનારા હજારો, લાખોઅને અસંખ્યાતાવર્ષ સુધી નરકની પીડાને પામે છે. પરમાધામી દેવો એમને યાદ અપાવીને ભયંકર ત્રાસ આપે છે. “વાસી ખાધુ હતું? દ્વિદળ ખાધુ હતું અથાણામાં બેઇંદ્રિય જીવો હતાં, છતાં સ્વાદવશ બની મજેથી ખાતો હતો, તોલે હવે તારા મોઢામાં ગરમાગરમ સીસુરેડું છું. તારા જ શરીરના ટૂકડા કરી તને ખવડાવું છું, ભઠ્ઠી-વન પર તને જ શેકી નાખું છું.” મેંદો, સોજી અને ફાઇન બેસનની અનેક વેરાયટીજ પ્રેમથી ખાતો હતો, તોલે એમ કહી કાચી સેકંડમાં ભડથું થાય, એવી અગ્નિમાં નાંખે.
તમામ પાપોની જેમ અભક્ષ્ય ખાનપાનના પરિણામો નરકમાં બહુજ ભયંકર આવે છે.
ક્ષણ માત્રના સ્વાદના કારણે અભક્ષ્ય ભોજનોને ડાયનીંગ ટેબલ પર ન પધરાવો.
ચેક કરો, દિવસ દરમ્યાન અડધાથી ઉપર પાપો જીભને આભારી છે. એના બે કામો છે, ચાખવું અને ચખાડવું (મેથીપાક ચખાડવો) બન્ને ડેન્જરસ છે.
. મેંદો, સોજી, રવો, ફાઇનલેસન... ૧) આજે મેંદાનો વપરાશ ખૂબજ વધી ગયો છે. ૨) સ્વાથ્ય માટે મેંદો જોખમી :- મેંદામાં ચીકાસ હોવાથી આંતરડામાં ચોંટી જાય
છે. અને પેટ બધા રોગોનું મ્યુઝીયમ બની જાય છે, “પેટ સબરોગો કીજડ”. ૩) બજારનો મેંદો કેટલા દિવસનો એ ખબર ન પડે! તાજો હોય તોય ઘઉં જોયા વગર
દળતાં હોય છે. ૪) મેંદામાં ઇયળ, ધનેરા જલ્દીપડે છે. એજ રીતે બહારની સોજી, રવો, ફાઇનબેસનમાં
પણ સમજવું. ૫) કેપ્ટન કૂકનો તૈયાર લોટ અભક્ષ્ય છે.
ગુડનાઈટ. ૪૬
For Personal & Private Use Only
Page #50
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨ અભક્ષ્યમાં ઝેર (તમાકુ, સીગારેટ, બીડી) ... ૧) ઝેર અભક્ષ્ય છે, છતાં આજે ઉંધું ઘાલીને ખાય છે. ૨) તમાકુથી મોઢાના કેન્સર થાય છે. “ધૂમ્રપાન, ખતરે મેં જાન”, સીગરેટ બીડીથી
ફેફસાનું કેન્સર થાય છે. અમેરિકામાં “નો સ્મોકિંગ ડે” ઉજવાય છે. એકટરો હાથ જોડીને વિનવણીઓ કરે છે. “સિગારેટ છોડો”એકલાખડોક્ટરોએ સિગારેટ
છોડી છે. ૩) ૨૪-૯-૯૩ ઘૂમતે આઇના,ઝી. ટી.વી.માં બતાવ્યું હતું કે ગુટખામાં ગરોળીને
તળીને તેનો પાવડર કરીને મેળવવામાં આવે છે. ૪) લાખો યુવાનોને મરતાં જોઇ હવે તો સરકાર પણ ચેતી ગઇ છે. ઠેરઠેર રાજ્યો માં
પ્રતિબંધ મૂકવા માંડી છે. ગુટખા ખાનારને સજા અપાય છે. ધૂમ્રપાન કરનારને પોલિસ દંડ ફ્ટકારે છે.
... દિલ... ૧) કાચું દહીં અને કાચા દૂધ સાથે કઠોળનો કણ અડતા દ્વિદલ થાય છે. ૨) જમતાં દ્વિદલ થાય, બનાવતાં દ્વિદલ થાય. એ બતાવ્યું. ૩) ઘંટીમાં ચણાને દળ્યા બાદ તેના પછી ઘઉં દળવામાં આવે તો ચણાના લોટમાં
કણિયા ભળી જાય તેથી રોટલી, ખાખરા જોડે પણ દહીં ન ખવાય. દહીં કોઇની
જોડે પણ ન ખવાય તો સારું. ૪) ચણાના લોટનો ડબ્બો, ઘઉં - ચોખાના લોટનો ડબ્બો જુદો જ રાખવો. નહિતર ' એમાં ય દ્વિદલની શક્યતા છે. ૫) આ કાળના અજોડ ત્યાગી વિદ્યાગુરુ સ્વર્ગસ્થ મુનિશ્રી મોક્ષરત્ન વિજયજી મ.સા.
એ નાની ઉંમરમાં તમામ મેવા-મિઠાઇ, ફૂટ-ફરસાણનો ત્યાગ કર્યો હતો, આપણે તો માત્ર અભક્ષ્ય જ છોડવાની વાત છે. (૫ રશ્મિરત્નવિ લિખિત “આંખે આંસૂ ની ધાર’ વાંચો. હિંદીમાં પુસ્તકનું નામ છે બરસ રહી અંખિયો.')
ગુડનાઈટ. ૪૭
For Personal & Private Use Only
Page #51
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬) ઉત્તરાધ્યયનમાં પ્રભુ મહાવીરે ચાર વસ્તુ દુર્લભ બતાવી છે. ૧) માનવ જન્મ
૨) ધર્મનું શ્રવણ ૩) શ્રધ્ધા ૪) આચરણ સાંભળવું, સમજવું, સ્વીકારવું અને જીવનમાં ઉતારવું દુર્લભ છે.
(૨૬) ગુજરાતી ડીશ
૧) છુંદો અને મુરબ્બો અભક્ષ્ય નથી. ૨) કટકીમાં ચાસની કાચી હોય તો અભક્ષ્ય છે, પાકી હોય તો અભક્ષ્ય નથી. ૩) આમળાનો મીઠોમુરબ્બોઅભક્ષ્ય નથી. બાકી તમામબોળ અથાણાઓમાં બેઇન્દ્રિય
જીવોત્પત્તિ થાય છે. મીઠું નાંખવાથી પાણી છુટે છે, માટે કાચી કેરી, કેર, ગંદા,
લીંબુ, મરચાં, ટિંડોળા આદિ તમામ અથાણાઓ ન ખાવા જોઇએ. ૪) બજારના અથાણાઓમાં એસિડ પણ નાંખવામાં આવે છે. પેટને ભયંકર નુકશાન
થાય છે. ૫) મેથીનો મસાલો :- મેથી ધાન્ય છે, શેકેલા ધાન્યનો કાળ હોય છે માટે મેથીના
કુરિયા શેકેલા હોય તો મિઠાઇના કાલે જ ચાલે. શેક્યા વગરની મેથીનો કોઇ કાળ
નથી. ૧ વરસ પણ ચાલી શકે છે. ૬) શેકેલ ચણાનો પણ કાળ હોય છે માટે એની ચટણી ચોમાસામાં ૧૫ દિવસ,
શિયાળામાં ૧ મહિનો, ઉનાળામાં ૨૦ દિવસથી વધુ ન ચાલે. આયંબિલખાતામાં
પણ ચણા-મમરા-ધાણી નો કાળ ધ્યાન રાખવો. પૂછીને જ લેવા. ૭) સીંગદાણાની ચટણીનો કોઇ કાળ નથી. ૮) રર અભક્ષ્યમાં કાચું મીઠું આવે છે. શ્રાવકોએ કાચું મીઠું ઉપરથી લેવું ન જોઇએ. ૯) નીતિશાસ્ત્ર પ્રમાણે જમતી વખતે ન બોલવું જોઇએ. શાંત મનથી ખાધેલું પચે છે,
નહિંતર ગેસ બને છે. પગ પર પગ ચઢાવવા નહીં. બેસવા માટે આસન જમીન પર
રાખવું જોઇએ. ૧૦) નીતિવાક્ય - ૫ વાગે ઉઠવું, ૧૦ વાગે જમવું, ૫ વાગે જમવું, ૧૦વાગે સૂવું.
ગુડનાઈટ ... ૪૮
For Personal & Private Use Only
Page #52
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧) પનીર જે દિવસે બનાવે એ દિવસે જ ચાલે, આઇસ્ક્રીમમાં કસ્ટર્ડ પાઉડર અને
જીલેટિન આવે છે. બર્ફમાં અપાર જીવોત્પત્તિ છે. પેપ્સી વિગેરે ઠંડા પીણાઓમાં કેન્સર કરે તેવા પદાર્થો હોય છે. બિસલરી આદિ અળગણ પાણી છે. સરકારે પણ હવે પ્રતિબંધ મૂકી દીધો છે. એના કરતાં ઉકાળેલું પાણી પીવાથી દ્રવ્ય - ભાવ બેય આરોગ્ય સચવાય. બજારના ફરસાણ પશુઓની ચરબીમાં તળાય છે. એવું મુંબઇમાં જાહેર થયું છે.
સ્ટોપ...! લુક..! એન. ગો..!
... રાત્રિભોજન ભયંકર પાપ-નરકનું પહેલું દ્વાર ... વાંચો ધ્યાનથી... રત્નસંચય ગ્રંથમાં અને પૂ. જ્ઞાનવિમલસૂમ.એ રાત્રિભોજન ત્યાગની સક્ઝાયમાં
કહ્યું છે :- રાત્રિભોજનના દોષો સર્વજ્ઞ સિવાય કોઇ કહી ન શકે. ૧) ૯૬ લવકોઇ માછીમારતમાછલી મારે એટલું પાપ માત્ર ૧ સરોવર સૂકવવાથી
થાય. ૧૦) ભવ સરોવર સૂકવવાથી વધુ પાપ ૧ વાર જંગલમાં દાવાનળ સળગાવવાથી
થાય. “ ૩) ૧૦૮ ભવ દાવાનળ સળગાવો એથી વધુ પાપ ૧ વાર કુવાણિજય (અનીતિના
ધંધા)થી થાય. ૪) ૧૪૪ ભવ કુવાણિજય થી વધુ પાપ ૧ વખત આળ ચઢાવવાથી થાય. ૫) ૧૫૧ ભવ સતત આળ આપવી એથી વધુ પાપ ૧ વખત પરસ્ત્રીગમનથી થાય. ૬) ૧૯૯ ભવ સુધી સતત પરસ્ત્રીગમનથી વધુ પાપ માત્ર ૧ વખતના રાત્રિભોજનથી
થાય. ઓહ! રાત્રિભોજનમાં કેટલું પાપ? • સક્ઝાયમાં આગળ જતાં પૂ. જ્ઞાનવિમલ સૂરિજી કહે છે કે, “રાત્રે ખાધાથી
નિયે નરકે ભેજે.” રાત્રિ ભોજન કરનારને નરકમાં જવું જ પડે છે. પાપની ભયંકરતા સમજાવવા આ બધુ પૂર્વના મહાપુરુષોએ બતાવેલ છે. • રાત્રિભોજનથી અનેક બિમારીઓ થાય છે જેમ એસીડીટી, અલસર આદિ.
ગુડનાઈટ. ૪૯
For Personal & Private Use Only
Page #53
--------------------------------------------------------------------------
________________
• મુંબઇના એકભાઇને વરસોની ખજવાળની બિમારી રાત્રિભોજન ત્યાગ કરતાં
ની સાથે જે સારી થઇ ગઇ. • ડૉનું કહેવું છે કે ભોજન અને શયનની વચ્ચે ઓછામાં ઓછા ૩-૪ ક્લાક
નું અંતર હોવું જોઇએ. આયુર્વેદ કહે છે પેટ સૂર્યમુખી કમલ છે, જે બપોરે ૧૨ વાગે સંપૂર્ણ રૂપથી ખીલે છે અને સૂર્યાસ્તની સાથે બંધ થઇ જાય છે. આના પછી કાંઇ પણ ખાવામાં આવે તો તે પચતું નથી અને પેટની કાયમી બિમારિયો પેદા કરે છે. રાતે ખાધેલ ખોરાક બ્રહ્મચર્યને પણ બાધક છે. જૈનધર્મના અનુસારે - કેવલજ્ઞાની પણ રાત્રિભોજનના અનન્ત દોષોનું વર્ણન કરવામાં સક્ષમ નથી. વાતાવરણના અગણિત જીવોની હિંસાના કારણે રાત્રિભોજનને મહાપાપ માનવામાં આવ્યું છે. પ્રત્યેક વર્ણના અગણિત ત્રણ કાયના જીવ ઉત્પન્ન થાય છે. માટે રાત્રિભોજન માંસ સમાન અને પાણી પીવું ખૂન સમાન છે. યોગશાસ્ત્રના અનુસાર - રાતના ખાવાવાળો, શિંગડા - પૂંછ વગરનો પશુ છે. રાત્રિમાં ભૂત-પ્રેત આદિ અન્નને એઠું કરે છે. માટે સૂર્યાસ્ત પછી ન ખાવું
જોઇએ. • કેવલજ્ઞાનીને બધું જ દેખાય છે કે અહીં જીવ છે અહીં જીવ નથી, તો પણ એ
જીવોને જુદા કરી શક્તા નથી, તો પછી આપણે કેવી રીતે જાણીએ? રામાયણના અનુસારે :- વનમાલા લક્ષ્મણને કહે છે જો તમે મને ભૂલી ગયા
તો વિશ્વમાં રાત્રિભોજન કરનારને જેટલું પાપ લાગે છે, તેટલું પાપ લાગશે. • ચત્રિભોજનથી તત્કાલિક નુકશાન - જૂ આવે તો જલોદર થાય, કીડીથી
બુદ્ધિ મંદ થાય, માખીથી ઉલ્ટી થાય, કરોળિયાથી કોઢ થાય, વીંછીથી તાલ વિંધાય, ઝેરી જન્તુથી મરી જવાય. ઉત્તમ પશુ પક્ષી પણ રાતના ખાતા નથી. કબુતર, ચક્લી, કાગ, પોપટ, ગાય,
ભેંસ આદિ. • રાત્રિભોજનના ત્યાગથી ૧૫ ઉપવાસનો લાભ મળે છે. સૂર્યના પ્રકાશમાં
ગુડનાઈટ .. ૫૦
For Personal & Private Use Only
Page #54
--------------------------------------------------------------------------
________________
સૂક્ષ્મ જીવાણું ઉત્પન્ન થતાં નથી. વિદેશમાં મોટા-મોટા ડૉક્ટરો મેજર ઑપરેશન દિવસે જ કરે છે. ભોજન પચાવવા માટે જરૂરી ઑક્સીજન સૂર્યની
ઉપસ્થિતિમાં મળે છે. • રાત્રિભોજન કરવાથી ફળ :- પરલોકમાં ઉલ્લે, ઘુવડ, ગીધ, ભૂંડ, સાપ,
વીંછી, બિલ્લી, ચંદનગો આદિના અવતાર મળે છે. જ્યાં રાતના જ ખાવા મળે. અન્ય ધર્મના અનુસારે - જૈનેતર ધર્મના ગ્રન્થ માર્કન્ડેય પુરાણમાં કહ્યું છે
કે સૂર્યાસ્ત પછી અન્ન માંસના બરોબર અને પાણી ખૂનના બરોબર છે. • પદ્મ પુરાણ પ્રભાસખણ્ડના અનુસારે - નરકના ચાર દરવાજા છે.
રાત્રિભોજન, પરસ્ત્રીગમન, અથાણું અને અનન્તકાય સૂર્યાસ્તનું સૂતક માને
• સ્કન્ધ પુરાણના અનુસાર :- હે સૂર્યદેવ! આપના અસ્ત થયા પછી પાણી
પીવું રક્તના બરાબર છે. • યોગવાશિષ્ટના અનુસાર -ચાતુર્માસમાં જે રાત્રિભોજન નથી કરતા એમણી
બધી ઇચ્છાઓ પૂર્ણ થાય છે. • સ્કન્ધ પુરાણ ના અનુસાર :- સૂર્યાસ્ત પહેલા ભોજન કરવાવાળાને ઘેર
બેઠા તીર્થયાત્રા નો લાભ મળે છે. • ઋષિવર ભારતના અનુસાર - ચાતુર્માસમાં રાતના ભોજન કરે તે પાપને
ધોવા માટે સેંકડો ચાન્દ્રાયન તપ કરતો પણ ધોવાતું નથી. આજથી ૪૦૦ વર્ષ પહેલા દીવમાં જેનોના ૪000 અને અજેનોના ૮૪,૦OOઘરોહતા ૫૦૦-૫૦૦ પૌષધજગદ્ગની નિશ્રામાં થતાં તમામ
કોમના ઘરોમાં રાત્રિભોજન બંધ રહેતું હતું. ૭) આમ રાત્રિભોજનના ત્યાગમાંઆત્મિક, શારીરિક, માનસિક, બૌદ્ધિક અને આર્થિક
લાભો સમાયેલા છે. માટે ગુરુ ચરણે જઈ રાત્રિભોજનની બાધા વહેલામાં વહેલી તકે સ્વીકારી લો.
ગુડનાઈટ. ૫૧
For Personal & Private Use Only
Page #55
--------------------------------------------------------------------------
________________
૮) ખસખસ અભક્ષ્ય છે. ૯) દાડમ, જામફળના બીજ કડક હોય છે માટે અચિત્ત થાય નહિ, સચિત્ત શ્રાવકને ન
ખવાય.
૧૦) લીંબુ, કાચા-પાકા કેળા, કેરી લીલોતરી જ કહેવાય માટે આઠમ, ચૌદશ, પાંચમ
ના દિવસે ન ખવાય. પજુસણ, ઓળીમાં પણ ન વપરાય ૧૧) ટમાટર સોસ અભક્ષ્ય છે. જૈન સોસમાં લસણ ન નાંખે, પરંતુ વાસી તો હોય જ છે. ૧૨) ફ્લાવરમાં ત્રસ જીવોની ઘણી હિંસા છે. કેન્સર કરે છે માટે ન વાપરવું. ૧૩) કેરી આર્કા નક્ષત્ર પછી નવાપરવી. ટીન પેક રસ અભક્ષ્ય છે. ૧૪) અજાણ્યા ફળ, તુચ્છ ફળ, ચલી બોર, પીલુ, ગુંદી, જાંબુ ન વાપરવા.
શ્રાવક માટે ભક્ષ્યાભઢ્યઃ કોકોકોલા, પેપ્સી આદિ તમામ ઠંડા પીણાઓ અભક્ષ્ય છે. તેમાં અળગણ અને વાસી પાણી હોય છે. કેન્સરજનક કેમીકલો અને કેફી દ્રવ્યો ઉમેરવામાં આવે છે. હમણાં જતુનાશક્તા પુરાવા મળતાં સરકારે તત્કાલ પ્રતિબંધ મૂક્યો છે, તેવા સમાચાર છે.
કોલ્ડ ડ્રીંક્સમાં જલદ એસિડઃ દાંતને આગ બાળી શકે નહીં, જમીન ગાળી શકે નહીં, પણ પેપ્સી, કોકોકોલાના પીણામાં દાંતને દસ દિવસ રાખો, દાંતનું નામો નિશાન મટી જશે! હવે વિચારો પેટની કોમળ માંસપેશીઓની શું હાલત થતી હશે? અમેરિકામાં
ધી અર્થ આઈલેન્ડ જનરલ” નામના સામાયિક સંશોધન કરી જાહેર કર્યું છે કે પ્રત્યેક કોકાકોલા-પેપ્સીની બોટલમાં ૪૦ થી ૭ર મિ ગ્રામ સુધીના નશીલા તત્ત્વો જેવા કે આલ્કોહોલ, ઈસ્ટરગમ અને પશુઓમાંથી મળતાં ગ્લિસરોલ મળે છે.
પ્રસંગઃ દિલ્હીમાં ઠંડા પીણા કોન્ટેસ્ટમાં ૮ બોટલ પીનાર એક વિદ્યાર્થીનું ત્યાં જ મોત થયું. ત્યારબાદ ત્યાંના પૂરા એરિયામાં ઠંડા પીણાઓ પર પ્રતિબંધ મૂકાયો છે. માટે
ગુડનાઈટ.. પર
For Personal & Private Use Only
Page #56
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઠંડા પીણાના પ્રત્યાખ્યાન (બાધા, સોંગદ) કરો. (કલ્યાણ ઓગષ્ટ ૨૦૦૦)
કોલગેટઃ કોલગેટમાં ભૂંડ, ભેંસ, બકરા આદિના હાડકાનો પાવડર ઉમેરવામાં આવે છે. વિદેશમાં તો “આ ઝેર છે” એવી ચોખ્ખી વોર્નિગ લખેલી હોય છે. બાળકોને અડવા દેવું નહીં એવું પણ લખેલું હોય છે.
સાબુદાણાઃ સેલમના TOPPEO નામનાં કંદમૂળને સડાવી હજારો ઈયળોને છુંદી સાબુદાણા બને છે માટે અભક્ષ્ય છે.
મેગીઃ બે મિનટ માં તૈયાર થતી નુડલ્સ સેવમાં કૂકડાનો રસ હોઈ શકે છે. બ્રેડ ઈડાનો રસ હોઈ શકે છે.
આઈસ્ક્રીમ આઈસ્ક્રીમમાં કસ્ટર્ડ પાઉડર અને જીલેટિન આવે છે માટે તે અભક્ષ્ય છે. મેનકા ગાંધીએ સાબિત કર્યું છે કે કતલખાનાનાં ફર્શ પર પડેલ પૂંછડી આદિ ભાગોના પાઉડરથી હાર્ટનર બનાવી આઈસ્ક્રીમમાં ઉમેરવામાં આવે છે.
હોટલ અથવા લારીનું ખાવું જોખમી છે સ્વાથ્ય અને આત્મા બેય માટે હાનિકારક છે. ગટરના પાણીથી આથો લાવવો, કપડા ધોવાના જલદ સોડાથી ખમણ બનાવવા, ઈયળોથી ખદબદતાંલોટનો ઉપયોગ આદિના કારણે ભયંકર હિંસા અને સ્વાથ્ય માટે હાનિકારક છે.
હોમથી હોટેલ અને હોટેલ થી હોસ્પીટલ. નોંધઃ અહીંનીચે આપેલા કોષ્ટકોમાં ઘણી જગ્યાએ પ્રાણિજ પેદાશના વપરાશ વિશે હોઈ શકે એવો ઉલ્લેખ કરેલો છે. એનો અર્થ ‘શક્યતા હોય પણ, ના પણ હોય એવો લેવો.
ગુડનાઈટ
૫૩
For Personal & Private Use Only
Page #57
--------------------------------------------------------------------------
________________
(‘જીવનસૌંદર્ય પુસ્તકમાંથી સાભાર ખાદ્ય પદાર્થો, સૌદર્યપ્રસાધનો, દવાઓ અને અન્ય તમામ માહિતી અહીં આપેલ છે.)
-
ક.| ખાદ્ય પદાર્થોના નામ વપરાતા પદાર્થો | શામાંથી મેળવાય છે? આઈસ્ક્રીમ
ઈડા, જિલેટીન, કસ્ટર્ડ પાવડર પક્ષી અને પ્રાણી ૨. | આઈસકેન્ડી
જિલેટીન હોઈ શકે પ્રાણી ૩. | એકસ્ટ્રા સ્ટ્રોંગ (પીપરમીટે) જિલેટીન હોઈ શકે પ્રાણી ૪. | ઈડ (અહિંસક?) જિલેટીન હોઈ શકે મરઘી, માછલાંનો ભૂકો વગેરે
ખાવા આપવામાં આવે છે. ૫. | કસ્ટર્ડ પાઉડર દૂધ અને ઈડાનું મિશ્રણ કરીને | પક્ષી
બનાવાય છે ૬. | કાજુ (તળેલાં) પ્રાણિજ, ચરબીમાં તળેલાં | પ્રાણી
હોઈ શકે
ઈડા ૮. | ખાદ્યતેલો
વિટામીન એ અને ડી (હેલ, કોડ જેવા જળચરો)
ભેળવેલા હોય તો ૯. | ખારી બિસ્કીટ
પ્રાણિજ ચરબીમાં તળેલી | પ્રાણી
છે
હોઈ શકે
૧૦ ઘી (શુદ્ધ અથવા વનસ્પતિ). એ માર્ક કે ખાતરીનું ન હોય, | પ્રાણી
તથા ખુલ્લું વેચાતું હોય તો
ચરબીની ભેળસેળ હોઈ શકે ૧૧. | ચીઝ (તાજું પનીર નહિ) રેનીન, રેનેટ
કતલ કરેલા ડુક્ષ્મી
હોજરીનો રસ પેપ્સીન
કતલ કરેલા તુરતના જન્મેલા
વાછરડાની હોજરીનો રસ ૧૨. ચોકલેટ અને ટોફી જિલેટીન, ઈડા,મટન ટેલો પક્ષી અને પ્રાણી
(અમુક પ્રકારની) અને બીફ ટેલો ૧૩. યુગ ગમ (પીપરમીટ) | જિલેટીન
તલ કરેલાં જનાવરોના હાડકાં, ચામડી વગેરે માંથી નીકળતો રસ.
ગુડનાઈટ...પ૪ For Personal & Private Use Only
Page #58
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪.1 કેન્ડી નટ્સ (પીપરમીંટ)
| જિલેટીન
કતલ કરેલાં જનાવરોના હાડકાં, ચામડી વગેરે માંથી નીકળતો રસ,
જિલેટીન
પ્રાણી
| ૧૬. તમાકુ (સુગંધિત)
અંબર, કસ્તુરી અર્ક વગેરે | પ્રાણી, માછલી હોઈ શકે
જિલેટીન કે ઈડાં હોઈ શકે | પ્રાણી, પક્ષી
| પક્ષી અગર પ્રાણી
| ૧૮. બિસ્કીટ (કેટલીક જાતો) | ઈડાં કે વિટામીન એ અને
ડી ભેળવેલાં હોઈ શકે ૧૯. બેબી ફૂડ
પ્રોટીન, કેલ્શિયમ બ્રેડ (ભારે જાતની) ઈડાં હોઈ શકે
પ્રાણિજ હોઈ શકે.
પક્ષી
માખીઓ
મધ (જંગલી) . ૨૨. મીઠાઈ
ક્યારેક ઘીને બદલે ચરબી | પ્રાણી વાપરેલી હોઈ શકે
પ્રાણિજ સુગંધી હોઈ શકે
પ્રાણી
૨૩. સિગારેટ (સુગંધિત) ૨૪ વેજીટેબલ ઘી
| માછલી
વિટામીન એ અને ડી ભેળવેલાં હોય તો.
૨૫
વેફર (તળેલી)
પ્રાણિજ ચરબીમાં તળેલી હોઈ શકે
| ર૬. સોપારી (સુગંધિત)
પ્રાણિજ ચરબીમાં તળેલી | પ્રાણી
હોઈ શકે
| ૨૭. સોસ-જેલી
જિલેટીન
પ્રાણી
ગુડનાઈટ... પપ
For Personal & Private Use Only
Page #59
--------------------------------------------------------------------------
________________
ર
નું
ખ. | સૌંદર્ય પ્રસાધનોના નામ | વપરાતા પદાર્થો | શામાંથી મેળવાય છે? ૧. | અગરબત્તીઓ (કેટલીક) પ્રાણિજ સુગંધ પ્રાણીઓ ૨. અત્તરો (કેટલાક) કેટલાક પ્રાણિજ હોઈ શકે પ્રાણીઓ આફ્ટરશેવ લોશનો | પ્રાણિજ સુગંધ હોઈ શકે કસ્તુરી મૃગ, સિવેટ વ્હેલ
બીવર (કસ્ટોરિયમ માટે) કેશતેલો, મસાજ માટેના તેલો| પ્રાણિજ સુગંધ હોઈ શકે કૉલન વોટર
પ્રાણિજ સુગંધ હોઈ શકે ક્રીમ સ્નો
સ્ટીયરેટ, એસ્ટ્રોજન, પ્રાણિજ પ્રાણીઓ, મટન ટેલો
સુગંધની વપરાશનો સંભવ ૭. કાજળ (આંજણ)
પ્રાણીઓ, મટન ટેલો ૮. | ટૂથપેસ્ટો
ગ્લિસરીન, પ્રાણિજ સુગંધી, | પ્રાણીઓ
હાડકાંની ભૂકી વગેરે હોઈ શકે ૯. નખ રંગવાની પોલીશ માછલીના ભીંગડાં માછલી ૧૦. પ્રીક્લી હીટ પાઉડર પ્રાણિજ સુગંધ પ્રાણીઓ
ફેસ અને ટેલ્કમ પાઉડર પ્રાણિજ સુગંધ પ્રાણીઓ ૧૨. લિપસ્ટિક
સ્ટીયરેટ, મધમાખીનું મીણ | પ્રાણી અને માખીઓ ઈડા, પ્રાણિજ સુગંધી કે | ગ્લિસરીન પ્રાણિજ હોઈ શકે
| ગ્લિસરીન પણ હોઈ શકે ૧૪.| સાબુનાહવાના તથા ધોવાના | મટન ટેલો, પ્રાણિજ સુગંધ, | ગ્લિસરીન પ્રાણિજ હોઈ શકે
પ્રાણિજ ચરબી હોઈ શકે | ૧૫. હેર ટૉનિક
પ્રાણિજ વિટામીન અને | પ્રાણીઓ
પ્રોટીનો હોઈ શકે ૧૬. હેર ડાઈ
સ્ટીયેટ, ઓલિયેક, પ્રાણીઓ
પ્રાણિજ સુગંધ ૧૭. હેર રીમુવર
પ્રાણિજ સુગંધ પ્રાણિજ સુગંધ પ્રાણીઓ
પ્રાણીઓ
૧૮. હેર એ
ગુડનાઈટ..૫૬ For Personal & Private Use Only
Page #60
--------------------------------------------------------------------------
________________
ગ. દવાઓના નામ વપરાતા પદાર્થો શામાંથી મેળવાય છે? ૧. | એસ્ટ્રોજન (હોર્મોન) દવા અને સૌંદર્ય પ્રસાધનમાં | ગર્ભિણી ઘોડીમાંથી
વપરાય છે કસ્ટોરિયમ
દવા અને સૌંદર્ય પ્રસાધનમાં | બીવને મારીને
વપરાય છે. કેસુલ (દવાઓ ભરવાની) | જિલેટીન
હાડકાં, ચામડાં વગેરે માંથી ૪. | કેલ્શિયમવાળી દવાઓ પ્રાણિજ હોઈ શકે ભેળવેલા | હાડકાં, છીપ
હોય તો
ગ્લિસરીન
ભેળવેલાં હોય તો દવા, ટૂથપેસ્ટ, સૌંદર્ય પ્રસાધનો
૬. ડાયાબિટીસવાળાઓ માટે | ઈસ્યુલીન
૭. | થાઈરોઈડ ગ્રંથિની બિમારીઓ થાઈરોઈડ
| સાબુ બનાવવા, વપરાતા મટન | ટેલો અને પ્રાણિજ ચરબી
માંથી (વનસ્પતિ ગ્લિસરીન પણ હોઈ શકે) કતલ કરેલાં બકરાં વગેરે પશુના પેન્ક્રિયાસમાંથી કતલ કરેલાં પશુઓની થાઈરોઈડ ગ્રંથિમાંથી કતલ કરેલાં પશુઓની ગ્રંથિમાંથી પ્રાણીઓ પ્રાણીઓના લીવરમાંથી વહેલ, કોડ, હેલીબટાદિ જળચરોમાંથી
૮. | દમની દવા
એડ્રેનેલિન
૯. | પ્રોટીનવાળી દવાઓ, ટોનીકો | પ્રાણિજ હોઈ શકે ૧૦. | લીવર એસ્ટ્રેટવાળી દવાઓ | પ્રાણિજ ૧૧. વિટામીન એ અને ડી | પ્રાણિજ
વાળી બનાવટો
શામાંથી મેળવાય છે?
પ્રાણીઓ માછલીઓ
અન્ય વસ્તુઓના નામ | વપરાતા પદાર્થો પશુઓને અપાતા ખાવામાં | હાડકાંનો ભૂકો મરઘાં ઉછેર કેન્દ્રમાં મરઘાંઓને માછલીનો ભૂકો અપાતાં ખાવામાં ગુંદર, બુક બાઈન્ડિગ માટે | પ્રાણીજ હોઈ શકે વપરાતો સરસ, પોસ્ટલ સ્ટેમ્પની પાછળનો ગુંદર, રેઝીન, લાકડાં વગેરેમાં
વપરાતો ગ્લે ૪. | રાસાયણિક ખાતર પ્રાણિજ હોઈ શકે.
કતલ કરેલાં પશુઓના હાડકાં
પ્રાણીઓ
ગુડનાઈટ પ૭
For Personal & Private Use Only
Page #61
--------------------------------------------------------------------------
________________
... મોજશોખની વસ્તુઓ... વિવિધ ચામડાની વસ્તુઓ સુટકેસ, બ્રીફકેસ, હેન્ડબેગ, દૂરબીન, કેમેરા રાખવાની ડબીઓ વગેરે.
જાતજાતનાં બ્રશઃ હજામતનાં, બૂટપાલીશનાં, દીવાલ રંગવાના, ચિત્રકારોનાં, સફાઈ માટેનાં બ્રશ વગેરે કતલ કરેલાં પશુઓના, મારેલા નોળીયાનાં, સેબલના, ઊંટનાં અથવા જીવતાં ડુક્કરનાં ખેંચી કાઢેલા વાળમાંથી બને છે.
.. કેટલીક પ્રાણિજ પેદાશોની વપરાશ વિશે જાણકારી... ' એસ્ટ્રોજનઃ ગર્ભિણી ઘોડીઓના મૂત્રમાંથી મેળવાય છે. એને મેળવવા માટે ઘોડીઓને બાંધેલી દશામાં સતત ગર્ભિણી રાખવામાં છે. કતલ કરેલાં જનાવરોની ગ્રંથિઓમાંથી પણ મળે છે. એનો દવાઓ અને સૌંદર્ય પ્રસાધનોમાં ખૂબ ઉપયોગ
થાય છે. ૨) ઓલિયેટ્સઃ કતલ કરેલાં પશુઓમાંથી મેળવાય છે. એનો સૌંદર્ય પ્રસાધનોનાં
કીમોમાં ખૂબ ઉપયોગ થાય છે. ૩) ઈસીંગ્લાસઃ માછલીમાંથી મળતો જિલેટીન જેવો પદાર્થ. સૌદર્ય પ્રસાધનોમાં,
જેલી, સરસ તથા આલ્કોહોલિક પાણી બનાવવામાં એનો ઉપયોગ થાય છે. ૪) કસ્ટર્ડ પાઉડર કેટલાકકસ્ટર્ડ પાઉડરમાં ઈડાંવપરાયાં હોય છે. પુડિંગ, આઈસ્ક્રીમ,
ફૂટ સલાડ વગેરેમાં ઉપયોગ કરાયેલો હોઈ શકે. ૫) કેસ્ટોરિયમઃ પશ્ચિમના દેશોમાં નર બીવર નામના પ્રાણીને મારીને તેની
ગ્રંથિઓમાંથી કાઢવામાં આવે છે. એનો ઉપયોગ સૌંદર્યપ્રસાધનો અને હાર્મોનની
સારવારોમાં થાય છે. ૬) કોચિનિયેલ મેક્સિકોમાં થતી એક જાતની જીવાતની માદાના શરીરની સુકવણી
કરીને બને છે. આનો ઉપયોગ કેટલાક ખાદ્ય પદાર્થોમાં તથા સૌંદર્ય પ્રસાધનોમાં
લાલ રંગ તરીકે થાય છે. ૭) ગ્લિસરીન ગ્લાઈસેરોલ–સાબુ બનાવવામાં જો પ્રાણિજ ચરબી વપરાઈ હોય તો તે સાબુની ઉપ-પેદાશ એટલે પ્રાણિજ ગ્લિસરીન વનસ્પતિ તેલ વપરાયું હોય તો
ગુડનાઈટ... ૫૮
For Personal & Private Use Only
Page #62
--------------------------------------------------------------------------
________________
વનસ્પતિ ગ્લિસરીન, મોટો ભાગ પ્રાણિજ ગ્લિસરીનનો હોય છે. તેનો ઉપયોગ દવા, ટૂથપેસ્ટ, ક્રીમ, કાજલ, શેમ્પ, મલમ, રબર, સ્ટેમ્પપેડની શાહી, કેટલાક પ્રકારની ટોફી વગેરેમાં ટકાઉપણું તથા મુલાયમતા લાવવા માટે થાય છે. ચરબી કતલ કરેલાં કોઈપણ પ્રકારના જનાવરમાંથી મેળવાય છે. એનો ઉપયોગ બજારની હલકા પ્રકારની મીઠાઈઓમાં, સસ્તા પ્રકારની રાંધેલી વસ્તુઓમાં, સસ્તી ખારી બિસ્કિટ કે આવી બીજી વસ્તુઓને ઘી કે તેલની બદલીમાં તળવામાં, શુદ્ધ અથવા વનસ્પતિ ઘીમાં ભેળસેળ કરવામાં, સાબુમાં તથાઘણીવાનગીઓમાં બહોળો
ઉપયોગ થાય છે. ૯) જિલેટીનઃ કતલ કરેલાં જાનવરોનાં હાડકાં અને ચામડાંમાંથી મેળવાય છે તેનો
ઉપયોગ જેલી, પુડિંગ, આઈસકેન્ડી, કેટલાક પ્રકારની એકસ્ટ્રા સ્ટ્રોંગ પીપરમીંટ, મ્યુઈગ-ગમ, ચોકલેટ અને ટોફિઓ, દવાઓ, ચલણની નોટો, અમુક રંગો,
છાપવાની શાહી વગેરેમાં થાય છે. ૧૦) પ્લેસેન્ટાઃ કતલ કરેલાં ઢોરનાં બચ્ચાંમાંથી મેળવાય છે. તેનો ઉપયોગ સૌંદર્ય
પ્રસાધનો અને હોર્મોનની સારવારમાં થાય છે. ૧૧) પેપ્સીન કલકરેલાં ડુક્કરના પેટનો રસ છે. તેનો ઉપયોગ ચીઝ બનાવતી વખતે
મેળવણ તરીકે થાય છે. ૧૨) મટન અને બીફ ટેલોઃ કતલ કરેલાં ઘેટા-બકરાંમાંથી મેળવાયું હોય તો મટન
ટેલો અને ગાય-બળદમાંથી મેળવાયું હોય તો બીફટેલો કહેવાય છે. તેનો ઉપયોગ
નં. ૮માં જણાવ્યા પ્રમાણે થાય છે. ચોક્લેટમાં પણ હોઈ શકે છે. ૧૩) મીણઃ પાળેલી મધમાખીનું મીણ પ્રમાણમાં ઓછું મળે છે. મીણની વધુ પેદાશ
જંગલમાં મધપૂડા તોડીને થાય છે. દરેક મધપૂડો તોડતી વખતે ૧૦ થી ૩૦ હજાર મધમાખી, તેની ઈયળ, ઈંડાં વગેરેનો નાશ થાય છે. મધપૂડો નીચોવીને મધ કાઢી લીધા પછી જે વધે તેને તપાવી, ઓગાળી, ગાળીને ઠરાવાયતેમણ. એનો ઉપયોગ
મીણબત્તી, બાટિક-કળા, પોલિશ, મોચીનો દોરો, લિપસ્ટિક વગેરેમાં થાય છે. ૧૪) રેનિન-કેરેનેટઃ જમ્યા પછી બે-ત્રણ દિવસની અંદર કતલ કરેલાં વાછરડાના
પેટનો રસ. એનો ઉપયોગ પેપ્સીનની જેમ ચીઝ બનાવતી વખતે મેળવણ તરીકે થાય છે.
ગુડનાઈટ..૫૯
For Personal & Private Use Only
Page #63
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૫) લેસીથીન ઈડામાંથી મેળવેલું હોઈ શકે. સોયાબીનમાંથી અથવા સિવૅટિક પણ
હોઈ શકે. એનો ઉપયોગ સૌંદર્ય પ્રસાધનોમાં તથા પરદેશી ચોકલેટોમાં થાય છે. ૧૬) લાઈઃ કત્વ કરેલા ડુક્કરની ચરબી. તેનો ઉપયોગ સૌંદર્ય પ્રસાધનોમાં થાય છે. ૧૭) સિવેટઃ બિલાડી જેવા સિવેટ નામના નર જનાવરના પેટની ગ્રંથિમાંથી દર ૮
૧૦ દિવસે નીચોવીને ઢાતો પદાર્થ તેનો ઉપયોગ સૌદર્ય પ્રસાધનોમાં સુગંધ
તરીકે થાય છે. ૧૮) સ્ટીયરેટ મટન ટેલોમાંથી મળે છે. એનો ઉપયોગ ક્રીમ, લિપસ્ટિકાદિમાં થાય છે. ૧૯) હોર્મોનઃ ક્તલ કરેલાં જનાવરોમાં મેળવાય છે. એનો ઉપયોગ ઔષધો, ક્રીમ
વગેરેમાં ઘણો થાય છે.
(૨૮) પૂજ્ય ગુરુભગવંતોને વહોરાવવાની વિધિ
૧) એવું કહેવાય છે કે ભાવ પૂર્વક ગોચરી વહોરાવવાથી આરાધનાનો છઠ્ઠો ભાગ મળે
૨) જીરણશેઠની જેમ ઉપાશ્રયમાં જઇ વંદન કરી ગોચરીની વિનંતી કરવી જોઇએ. ૩) નયસાર-ધન્નાસાર્થવાહ સુપાત્રદાનથી જ સમ્યકત્વપામ્યા અને તીર્થકરબન્યા. ૪) સુપાત્ર દાન વિધિ - દાન શ્રધ્ધાપૂર્વક, ભક્તિ પૂર્વક, દાનની મહત્તા સમજીને,
સ્વાર્થવૃત્તિ વગર આપવું. એથી પ્રકૃષ્ટ પુણ્ય બંધાય અને ઉત્કૃષ્ટ નિર્જરા થાય. ૫) ગોચરીના ટાઇમે શ્રાવકના ઘર ખુલ્લા હોય શ્રાવક વાટ જોતો હોય. કારણ સાધુ
બેલ વગાડી ન શકે. ઘર બતાવવા નોકર કે પૂજારી નહીં, ખુદ શ્રાવકોએ જવું. ૬) “ધર્મલાભ સંભળાય ત્યારે ઉભા થઇ વિનયપૂર્વક “પધારો...પધારો” બોલવું. ૭) પાટલા ઉપર થાળી મૂકી એમાં મ.સા.નું પાત્રે મૂકાવવું. ૮) ઘરના તમામ સભ્યોએ લાભલેવો. સંસ્કાર પડે માટે નાના છોકરાઓ પણ વહોરાવે. ૯) મ.સા. પધારે ત્યારે લાઇટ-પંખો–ટી.વી.-ગેસ-રેડિયો બંધ-ચાલુ ન કરાય.
ગુડનાઈટ... ૬૦ FOT Personal & Private Use Only
Page #64
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૦) ગોચરીના ટાઇમેટી.વી.-રેડિયો ચાલુનરખાય સર્વથાબંધ રાખો. અથવા ગોચરીના
ટાઇમે તો અવશ્ય બંધ રાખવા જોઇએ. ૧૧) કાચા પાણીથી હાથ નહીં ધોવાના. નવા વાસણ-ચમચા નહીં બગાડવા. ઢોળાય
નહીં એ રીતે વહોરાવવું. ૧૨) મેનુની જેમ બોલિયે તો મ.સા.ને માંગીને વહોરવું પડે માટે વિનંતી કરીને વહોરાવતા
૧૩) ચંપલ પહેરી ને વહોરાવવું અવિનય છે. ૧૪) કેળું અડધુ જ વહોરાવવું. કાળ પૂરી ઉતારવી નહીં ૧૫) રસોઇ બનાવતા પહેલાં મ.સા.ને યાદ ન કરવા અને બનાવ્યા પછી ભૂલવા નહીં ૧૬) સ્પે. આધાકર્મી ગોચરી મ.સા.ને ઉદ્દેશીની નિષ્કારણ બનાવવી નહિ. રસોઈ
બનાવતી વખતે મ.સા. નજરમાં રાખીને વધુ ન બનાવાય. ૧૭) શાકભાજી, ફુટવગેરે વનસ્પતિ, કાચું પાણી અગ્નિવગેરેને અડીને વહોરાવાય નહિ. ૧૮) ગરમદુધ વગેરે ફૂંક મારીને હોરાવાય નહિ.
૨૯
ભય વગર ભગવાન યાદ નથી આવતા, ભય વગર ભગવાન ભૂલી જવાય છે.
ભગવાને ભાગાભાવિના લેખઃ ભગવાન મહાવીર, મહાભારત, ચંદ્રગુપ્ત મૌર્ય, નોસ્ટ્રાડેમસની ભવિષ્યવાણીઓ. - ભગવાન મહાવીર દ્વારા બતાવેલા પાંચમાં આરામાં પ્રગટ થનારા ૩૫ બોલો ૧) શહેર ગામડા જેવા થશે. (૪૪૪ દેરાસરવાળી ચંદ્રાવતી નગરી આજે ક્યાં છે?) ૨) ગામડા સ્મશાન જેવા થશે. (ગામડાઓમાં જૈનોની વસ્તી સાવ ઓછી થઈ ગઈ છે.) ૩) સુખી માણસો નિર્લજ્જ બનશે. ડાયનાની વાતો આખી દુનિયા જાણે છે. સુખી
ઘરના રહીશોને ક્લબના રવાડે ચઢી ડ્રગ્સ, ડ્રીંક્સ અને ડર્ટી સિન્સ (બિભત્સ ચિત્રો)માં ફસાવવાના ચાન્સીસ વધારે છે.
ગુડનાઈટ... ૬૧
For Personal & Private Use Only
Page #65
--------------------------------------------------------------------------
________________
કુલવંતી સ્ત્રીઓ મર્યાદાઓ તોડી અંગોપાંગ પ્રદર્શન કરશે. સ્ત્રીના પગની એડી ન દેખાય તેવી વસ્ત્રમર્યાદાભારતીય સંસ્કૃતિમાં કુલવંતી સ્ત્રીઓ પાળતી હતી. આજની ટુંકીવેશભૂષા, બ્યુટી સ્પર્ધાઓમાં બિકીનીઓમાં સજ્જ થઈ વિશ્વ સામે પરેડ કરતી
વિશ્વ સુંદરીઓ લજ્જાને ક્યાં મૂકી દેતી હશે? ૫) સાધુઓ કષાયવંત થશે. તમામ આક્રમણો સામે એક બનીને ઝઝુમવાને બદલે
નાની-નાની વાતમાં ‘અમે સાચા, તમે ખોટા’ કહી શાસનની વ્યવસ્થાને છિન્નભિન્ન કરતાં ધર્મગુરુઓ જિનશાસનની કઈ રીતે રક્ષા કરશે? એ લાખ રૂપિયાનો
સવાલ છે. ૬) રાજા યમ જેવા થશે ૭) કુટુંબી દાસ સરીખા ગણાશે. વહુઓ સાથે નોકરાણી જેવો વ્યવહાર થશે. ૮) પ્રધાનો લાંચ લેનારા થશે. ૯) પુત્રો સ્વચ્છેદાચારી થશે. ૧૦) શિષ્યો ગુરુની સામે થશે. ૧૧) દુર્જન પુરુષો સુખી થશે. ૧૨) સજ્જન પુરુષો દુ:ખી થશે. ૧૩) દેશ દુર્ભિક્ષાક્રાંત થશે. ૧૪) પૃથ્વી દુષ્ટ સત્વાક્લ થશે. ૧૫) બ્રાહ્મણ અસ્વાધ્યાયી-અર્થલબ્ધ થશે. વિદ્યા વેચાશે. ૧૬) સાધુઓ ગુરુની નિશ્રામાં નહીં રહે. ૧૭) સમકિતી દેવ અને મનુષ્ય અલ્પબલી થશે. ૧૮) મનુષ્યને દેવ-દર્શન નહીં થાય. ૧૯) વિદ્યામંત્ર ઔષધિ આદિનો પ્રભાવ નહિંવત્ રહેશે. ૨૦) ગોરસ રસહીન - કસ્તુરી આદિ વર્ણપ્રભાવ હીન. ૨૧) બલ-ધન આયુ હીન.
ગુડનાઈટ. ૬૨
For Personal & Private Use Only
Page #66
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨૨) માસ કલ્પ યોગ્ય ક્ષેત્ર નહીં રહે. ૨૩) શ્રાવકની ૧૧ પ્રતિમાઓનો વિચ્છેદ. ૨૪) આચાર્ય શિષ્યોને નહીં ભણાવે. ૨૫) શિષ્યો ક્લહ કરનાર થશે ૨૬) મુંડન કરાવનાર સાધુ થોડા હશે. (દીક્ષા લેશે, પણ પાલન કરનારાઓ ઓછા). ૨૭) આચાર્યો પોત-પોતાની સમાચાર પળાવશે. ૨૮) પ્લેચ્છ (મોગલ)ના રાજ્ય બલવંત થશે. ૨૯) આર્યદેશના રાજા ઓછા બળવાળા થશે. ૩૦) મિથ્યાષ્ટિ દેવ બલવંત થશે. ૩૧) જૂઠ કપટ બહુ વધશે. ૩૨) સત્યવાદિઓ નિષ્ફળ થશે. ૩૩) અનીતિ કરનાર ફાવશે. ૩૪) ધર્મ કરવામાં સંપૂર્ણ સફળતા નહીં મળે. ૩૫) ગમે તે જાતિ સાથે લગ્ન કરશે.
ચંદ્રગુપ્ત મૌર્યના ૧૬ સ્વપ્નોનું ફળ વ્યવહાર સૂત્રચલિકામાં
આચાર્ય શ્રી ભદ્રબાહુસ્વામીએ બતાવ્યું છે. | ક્રમ | સ્વપ્ન
કલ્પવૃક્ષની તૂટેલી ડાળ રાજા દીક્ષા નહીં લે અકાળે સૂર્યાસ્ત કેવલજ્ઞાન વિચ્છેદ થશે. ચારણી બનેલો ચંદ્રમા જુદી જુદી સમાચારી થશે ભૂત નાચતા જોયા મિથ્યામતનો પ્રચારવધશે. પોતાની જાતને
ભગવાન કહેવડાવી લોકોને ભરમાવશે) | ૫. | બાર ફણાનો નાગ મોટાબાર દુષ્કાળ પડશે.
-
0
%
જ
ગુડનાઈટ...૬૩ For Personal & Private Use Only
Page #67
--------------------------------------------------------------------------
________________
wi o
j
j
ai
દેવ વિમાન પાછું વળ્યું જંઘાચારિણીની લબ્ધિનો વિચ્છેદ થશે ઉકરડામાં કમળ
બધી કોમ વ્યાપારી બનશે. ઘોર અંધારું
નવા - નવા ધર્મો ઉગી નીકળશે. ત્રણ દિશામાં સરોવર સૂકાઈ | ધર્મ ત્રણ દિશામાં ખાસ નહીં રહે, દક્ષિણ દિશામાં રહેશે ગયા છે. સોનાની થાળીમાં કૂતરો લક્ષ્મી નીચના ઘરે વાસ કરશે.
ખાય છે. | વાંદરો હાથીને ચલાવે છે. | હાથી જેવા ભારત દેશ ઉપર વાંદરા જેવા
ચંચલ નેતાઓ રાજ કરશે. ૧૨. સમુદ્ર મર્યાદા તોડીને તારાજી | ઘરમાં દીકરા-દીકરીઓ મર્યાદા નહીં સાચવે વહુઓ
સર્જે છે. (કંડલામાં અને સાસુઓને હેરાન કરશે. સ્ત્રીઓ સંસ્કૃતિની ઉત્તમ બંગાલમાં સમુદ્ર હાહાકાર મર્યાદાઓને બંધન માનશે. મર્યાદહીન જીવન પદ્ધતિ મચાવી દીધો.) ચારે કોર તારાજી સર્જશે. ગધેડા ઉપર રાજકુમાર રાજાઓ ઉત્તમ એવા જૈન ધર્મને છોડી અન્ય ધર્મો સ્વીકાર ઝાંખારત્નો જોયા ભરત ક્ષેત્રમાં સાધુ - સાધ્વીના મનમેળ ઓછા હશે. વિશાલ રથને નાના- જૈન શાસનની ધુરાને નાના-નાના સાધુઓ વહન વાછરડાઓ ખેંચે છે. કરશે. લગ્ન કરેલા દીક્ષા લેનારા ઓછા મળશે. મહાવત વગરના હાથી લડે છે. માંગ્યા મેહ વર્ષે નહીં
મહાભારત (વ્યાસજી કૃત)માં પાંડવોના પાંચ સ્વપ્નો અને
તેના ફળ શ્રી કૃષ્ણજીએ બતાવ્યા.
પાંડવોના નામ સ્વપ્ન ૧. યુધિષ્ઠિર | સફેદ હાથી બે મોઢે આજના કળીયુગના નેતા સરકાર અને પ્રજા ખાય છે.
એમ બંનેના ખજાના ખાલી કરશે. ૨. ભીમ ગાય વાછરડાનું દુગ્ધપાન | માતા-પિતાઓને દિકરાઓની ગરજ કરવી કરે છે.
પડશે. પાણી પણ પૂછીને પીવું પડશે. એક નવો પૈસો પણ ધર્મમાં પૂછ્યા વગર વાપરી નહીં શકે.
ગુડનાઈટ. ૬૪
For Personal & Private Use Only
Page #68
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩. અર્જુન | કાગડાઓ કૃષ્ણ-કૃષ્ણ | કળીયુગમાં ધર્મના નામે ઠગનારા વધશે ધર્મના કરે છે.
નામે ધતિંગ વધશે. જન્માષ્ટમી, નવરાત્રિ આદિ
માં નાચ-ગાનની કેટલી વિકૃતિઓ પેસી ગઈ છે ! ૪. નકુલ
ત્રણ કુંડમાં વચ્ચેનું કુંડ | માતાપિતા કરતાં સાસુ-સસરા વધુ વ્હાલા ખાલી છે પહેલા કુંડમાંથી લાગશે. ભાઈ ભૂખે મરશે, ભાઈબંધ લહેર કરશે ઉછળીને ત્રીજા કુંડમાં | બેનને ધિક્કારશે, સાળા-સાળીને સત્કારશે.
પાણી જાય છે. ૫. સહદેવા
પ્રલય પવનથી ડુંગરાના | એક વિશાળ શિલા તણખલાના કારણે પડતાં શિખરો તૂટીને પડે છે. અટકી ગઈ. કળીયુગમાં મોટા તપ-જપ નાશ
પામશે. પ્રભુ નામનું સ્મરણ પતનથી બચાવશે.
પહેલાં કહેતા કે - “માતા તીરથ પિતા તીરથ, તીર્થ છે ગુરબાંધવા;
વચ્ચે વચ્ચે સાધુ તીરથ, સબ તીરથ અભ્યાગતા.” હવે કહે છે કે - “સાસુ તીરથ સસરા તીરથ, તીરથ સાળા-સાળી;
વચ્ચે વચ્ચે સાળી તીરથ, સબ તીરથ ઘરવાળી.”
.. વિદેશી ભવિષ્યવાણીઓ.... ચર્ની અને જીન ડિક્શન આવનાર સમયને ભયંકર બતાવે છે.
નોસ્ટ્રાડેમસઃ આ ભવિષ્યવેત્તાએ ૪૩૦ વર્ષ પહેલાં ભવિષ્યવાણીઓ “ધ સેન્જરીઝ” નામની પુસ્તકમાં કરી છે. ઈન્દિરા ગાંધીનું મૃત્યુ, રાજીવ ગાંધીનું માનવ બોંબથી મૃત્યુ વગેરે કહેલું. વિશ્વના ભાવી માટે એનું કથન છે કે આકાશમાંથી પીળો દૈત્ય દુષ્કાળ, ભૂકંપ હોય કે બોમ્બ વિસ્ફોટનાઅગનગોળાઓ હોય ગમેતે. વર્લ્ડટ્રેડ સેન્ટરની ઘટના હમણાં જ થયેલી છે.) સેટેલાઈટ દ્વારા જૈવિક બોમ્બ ટી. વી. સ્કીન વડે ઘર-ઘરમાં પ્રવેશ મેળવી શકશે. જેથી પ્લેગ જેવી બિમારીઓ ઉભી થાય. ઈંગ્લેન્ડ ટાપુ બનશે. વિશ્વ યુદ્ધ – અણુયુદ્ધ રૂપે ચીન-આરબ હાથ મિલાવી ખ્રિસ્તી પ્રજાની સામે પડશે. વિશ્વની ૬૦-૭૦% પ્રજાના માથે મૃત્યુનો ભય વર્તાય. બચશે કોણ? જે ગુરુના વારને પવિત્ર માનશે. સફેદ વસ્ત્રોમાં અને અહિંસા-શાંતિમાં માનનારા બચશે. ચેરિયન નામનો મહાન વ્યક્તિ ઈ. સન ૨૦૦૭ પછી સંપૂર્ણ વિશ્વમાં અહિંસાનો વાવટો ફરકાવશે. કચ્છ, ચીન
ગુડનાઈટ... ૬૫ For Personal & Private Use Only
Page #69
--------------------------------------------------------------------------
________________
અને તાઈવાનના ભયાનક ભૂકંપો, નાના મોટા ભયંકર યુદ્ધો, ભયંકર કોમી રમખાણો, ભયાનક દુષ્કાળો, ભયંકર જળસંક્ટ એ બધું શું એનાખ્યાલમાં આવી ગયું હશે. આ પણ એક સંશોધનનો વિષય છે. થશે કે નહીં થાય એ પછીની વાત છે, સાવધ રહેવામાં સાર
. મદ્રાસની દેવવાણી ... કાળ બહુ જ ભયંકર આવી રહ્યો છે. માટે ઘર-ઘરમાં શ્રી નમસ્કાર મહામંત્ર, શ્રી ઉવસગ્ગહરં સ્તોત્ર, શ્રી સંતિકર સ્તોત્રનો જાપ કરવો. પ્રત્યેક ઘરમાં આ ત્રણેય જાપ ચાલુ કરાવવા.
શાંતિ માટે : 38 લ શ્રી શાંતિનાથાય નમઃ સમાધિ માટે : ૩ર્વી શ્રી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથાય નમઃ ઘેર્ય માટે ૩ૐ હ્રીં શ્રી મહાવીર સ્વામિને નમઃ શાંતિ અને મંગલ નિમિત્તે દરેક ઘરમાં મહિને ૧ આયંબિલ થવો જોઈએ.
... ભવિષ્યવાણીઓનો ટુંકસાર .... જીવ! તું જાગી જા, આરાધનામાં લાગી જા, પાપથી ભાગી જા. કમ સે કમ આવતાં બે વર્ષો માટે તમામ પાપો ઉપર બ્રેક લગાડી દો કાં પાપો ઘરાડી દો!
(૩૦) "ટેન્શન ટુ પીસ'ધ્યાન પ્રયોગો
૧) ચિન્તા ચિતા છે બાળી નાંખશે. ચિંતાથી દૂર રહો. આજે માણસને ઘરમાં, દુકાનમાં,
વ્યવહારમાં, વ્યાપારમાં દરેક જગ્યાએ ચિંતા છે, ચિંતા એટલે ટેન્શન. ૨) વિપશ્યના, પ્રેક્ષા, રેકી, ટી એમ આદિ તમામ ધ્યાન પ્રક્રિયાઓ શરીરના રોગો દૂર
કરવાની વાતો કરે છે. જેના દર્શન કહે છે માત્ર શરીરનું જ વિચારવું એ આર્તધ્યાન
સાધનાની ત્રિપુટી - આત્મસ્વરૂપજ્ઞાન, ભેદજ્ઞાન, આત્માનું સતત સ્મરણ
ગુડનાઈટ
૬૬
For Personal & Private Use Only
Page #70
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩) નવકાર ધ્યાન સહુથી વધુ (safe) સુરક્ષિત છે. ૪) નવકાર યોગ:- પંચપરમેષ્ઠિયોને વિવિધ મુદ્રાઓ સાથે નમસ્કાર કરવા. ૫) આસન :- ભગવાનની મુદ્રામાં બેસી શકાય તો શ્રેષ્ઠ છે.
... ધ્યાન પ્રક્રિયા... ૧) પૃથ્વી ધારણા - મેરુપર્વતની શિલા ઉપર પદ્માસનમાં તમે બેઠા છો. ૨) અગ્નિ ધારણા - હદયમાં ધ્યાનાગ્નિ ઉત્પન્ન થઇ છે. ક્રોધ બળે છે, રાગ દ્વેષ
મોહ અને સંપૂર્ણ કર્મો બળીને ખાખ થઇ રહ્યા છે. ૩) વાયુ ધારણા:- પ્રલયકારી પવન વાય છે અને બધી રાખ ઉડી ગઇ છે. ૪) જલ ધારણા:- સિદ્ધોની કૃપાવૃષ્ટિમાં નિર્મલતા પ્રગટ થઇ રહી છે. ૫) તત્ત્વભૂ ધારણા - આત્માનું નિર્મલ સ્વરૂપે પ્રગટ થયું છે તેમ વિચારવું.
ત્યાર બાદ નવકારને હૃદય મંદિરમાં સ્થાપિત કરવો. ધ્યાનના ચાર પ્રકાર:- પિંડસ્થ ધ્યાન, ૨. પદસ્થ ધ્યાન (હૃદયમાં નવકાર) ૩. રૂપસ્થ ધ્યાન (સમવસરણ ધ્યાન) ૪. રૂપાતીત ધ્યાન નવકાર ધ્યાન:- રોમ રોમમાં નવકાર વસી જાય એ રીતે નવકારને શ્વાસ સાથે લોહીનાએક-એક કણમાં અને મગજના ૧/૧-રઅબજસેલમાંનવકારનો ધબકાર ચાલતો હોય, એ રીતે કમસેકમ ૩નવકારદરરોજ ગણવા. નાડીના દરેક ધબકારમાં
“નમો અરિહંતાણ પદને વાસિત કરી શકાય. ૭). અર્ડ ધ્યાન:- શ્વાસ લેતાં કાઢતાં “ૐ હ્રીં અષ્ઠ નમઃ” ૮) ઓમ:- પંચ પરમેષ્ઠિનું બીજ મંત્ર છે. અ=અરિહંત + અ અશરીરી સિદ્ધ =
આ + આ (આચાય) =આ + ઉ (ઉપાધ્યાય) =ઓ + મ્ (મુનિ) =ઓમ્ ૯) હ = ૨૪ તીર્થકર ભગવંતોનું બીજ મંત્ર છે. ૧૦) “શિવમસ્તુ” ની મંગલભાવના દરરોજ ભાવવાથી પવિત્ર Vibrations ક્રિયેટ ન થાય છે.
ગુડનાઈટ... ૬૭
For Personal & Private Use Only
Page #71
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૧) માનસમૃત્યુપ્રયોગ - આંખો બંદ કરી કાલ્પનિક રીતે મૃત્યુની છેલ્લી ક્ષણ ઉભી
કરવી. “મારું આયખું ખુટે જે ઘડીએ” ગીતના સંવેદન વડે પ્રભુને પધારવાની કાકલૂદીભરી વિનંતી-પ્રાર્થના સંવેદનો અનુભવવા. મૃત્યુ પછી પુણ્ય પાપ સિવાય
કશુંજ સાથે નથી આવતું. એવો અનુભવ કરવો. ૧૨) માનસ યાત્રા પ્રયોગ :- મનથી અષ્ટાપદ કે સિદ્ધાચલ પહોંચી ભરતચક્રીએ
ભરાવેલરત્નના પ્રતિમાના દર્શન કરવા સીમંધરસ્વામીની ભાવયાત્રા કરવી વગેરે
(૩૧) બ્રહ્મચર્ય
૧) વાસનાથી વીર્ય બળે છે, ક્રોધથી ખૂન છે. ૨) જો એક કરોડ સોનામહોરોનો દાન દરરોજ આપીયે અથવાતો સાતમાળનું સોનાનું
દેરાસર બનાવીયે, એના કરતાં બ્રહ્મચર્યનો લાભ વધારે છે. એ વ્રત જગમાં દીવો મેરે પ્યારે બ્રહ્મચારી વચનસિદ્ધ હોય છે. એ ધારે તે કરી શકે છે. એની ઇચ્છાશક્તિ જબરદસ્ત હોય છે. આજે દુનિયાની કોર્ટના કેસોનો સર્વે ૧) સ્ટમક (પેટ) ૨) સેક્સ (વાસના) ૩) અને ઇગો (અહંકાર) એમાં પણ વાસના વિકારના કારણે અનેક પાપાચારો વધ્યા છે. મરણ બિંદુપાતની સાતધાતુઓનો રાજા વીર્ય છે. વીર્યનાશ એજ મોત છે. અનેક રોગો ઉત્પન્ન થાય છે. આંખો નિસ્તેજ, બેસી ગયેલા ગાલ, કમરનો દુખાવો, શરીર તૂટવું, વધારે પડતી આળસ, ઊંઘ નહીં આવવી, ભૂખ મરી જવી, ક્યાંય
ચિત્ત ન ચોંટવું. જીવનમાંથી રસ ઉડી જવો વિગેરે. ૪) શારીરિકિ, માનસિક બિમારીઓ (સાયકોસોમેટિક) (Psyco-somatic)થાય
છે. કોઇપણ વાતનો નિર્ણય ન લઇ શકે. ૫) શરીર વિજ્ઞાન :- માણસ જે ભોજન કરે તેનું દર અઠવાડિયે ક્રમશઃ રસ, લોહી,
માંસ, મેદ, અસ્થિ, મજ્જા અને વીર્યમાં રૂપાંતરણ થાય છે. પૂરા ઓગણપચાસ દિવસે સાતમી ધાતુવીર્ય બને છે. એક મણ આહારમાંથી એક તોલો વીર્ય બને છે.
ગુડનાઈટ ૬૮
For Personal & Private Use Only
Page #72
--------------------------------------------------------------------------
________________
પરમાત્મધ્યાન, આત્મધ્યાનવડે એને ઊર્ધ્વગામી બનાવી ઓજસમાં એનું રૂપાંતરણ કરી શકાય. અઢી તોલા એ અમૂલ્ય જીવનશક્તિનો નાશ વાસનાત્મક વિચાર
ધારાઓથી થાય છે. ૬) વાસનાત્મક દુર્વિચારો ને નાબુદ કરવા વિજયશેઠ-વિજયાશેઠાણીના અદ્ભુત
બ્રહ્મચર્યને યાદ કરો. ભગવાન નેમિનાથ અને સ્યુલિભદ્રસ્વામીના બ્રહ્મચર્યને યાદ કરો. તથા વાસના અને વિકારોના વિજય માટે મંત્ર.
“શ્રી પ્રેમસૂરિ સદ્ગુરુભ્યો નમઃ”
ઉૐ હ્રીં નમો ઘોર બંભયારિણે ઝીં ઝીં સ્વાહા” ૭) અનિચ્છાએ પણ ચક્રવર્તીનો ઘોડો બ્રહ્મચર્યનું પાલન કરે છે તો દેવલોકમાં જાય છે. ૮) ઇંદ્ર બ્રહ્મચારીઓને વંદન કરી સિંહાસન ઉપર બેસે છે.
આજ દિવસ સુધી વાસના-વિકારોને પરવશ થઈ જે કોઇ આંખના કેકાયાના પાપો કર્યા હોય, ગુરુચરણે પ્રાયશ્ચિત્ત લઇ શુદ્ધ બની જાઓ અને પ્રભુ પાસે આંખ અને કાયાની પવિત્રતા માટે અન્તર્મનથી પ્રાર્થના કરો.. શુદ્ધિ તમારા હાથમાં છે, સિદ્ધિ તમારા હાથવેંત છે.
(૩૨) દેરાસરમાં મૂકવા જેવી નિયમાવલી
૧) દેરાસરનું રોજ સવારે ૬-૦૦ વાગ્યે દ્વાર ખોલવું જોઈએ. કોઈ કારણ વિશેષ હોય
તો સવારે પ-00 વાગ્યે દ્વાર ખોલવું. ૨) દેરાસર સૂર્યોદય પછી ખોલવું જોઈએ. માંગલિક કરવાનો સમય બપોરે એક વાગ્યે
રાખવો જોઈએ. જેથી મધ્યાહ્ન પૂજાનો લાભ મળી શકે. અગર વહેલું માંગલિક
કરવામાં આવે ને કોઈની પૂજા બાકી રહી જાય તો? ૩) સવારે સૂર્યોદય પછી જ ભગવાનનો પક્ષાલ કરવો જોઈએ. દેરાસરમાં બોલાતા
કોઈપણ ચઢાવા કોઈની રાહ કે પ્રતિક્ષા જોઈને રજા અપાય નહીં. ૪) પ્રભુના પક્ષાલ માટે કોઈ ભાઈ કે કોઈ બહેન બાકી છે તેમ કરીને ભગવાનનો
ગુડનાઈટ ૬૯
For Personal & Private Use Only
WWW.jainelibrary.org
Page #73
--------------------------------------------------------------------------
________________
પક્ષાલ રોકી ન રખાય તેવું ખાસ બનતું હોય છે. માટે તેનું ખાસ ધ્યાન રાખવું ગભારામાં પક્ષાલના દૂહાક્ત મનમાં બોલી શકાય ગભારામાં કંઈપણ બોલવાથી આશાતના થાય છે. ગભારામાં પૂજાદરમિયાન કોઈપણ સ્તવન, રત્નાકરપચ્ચીસી
કે કોઈ સ્તુતિ બોલવી નહીં. ફક્ત પૂજા કરતાં નવ અંગના દૂહા મનમાં બોલવા ૫) દેરાસરમાં કોઈપણ એક પૂજારી રોજ માટે રાખવો જરૂરી છે. અગર દર ચાર છે
મહિને નવો પૂજારી આવે તો પૂજાવિધિ સચવાય નહીં. અજાણ્યા પૂજારીને ધાતુની પ્રતિમાને ફૂંડીમાં ડૂબાડીને લેતા જોયા છે. તો આવા પૂજારી કરતાં પ્રભુની પૂજા સુવ્યવસ્થિત કરી શકે તેવા કાયમી પૂજારીની વ્યવસ્થા કરવી જોઈએ. બને ત્યાં સુધી ભગવાનના અંગભૂંછણા શ્રાવક-શ્રાવિકા કે પૂજારીએ ધોવા જોઈએ. આ બધો જ વહીવટ સંઘના આચારયુક્ત ટ્રસ્ટીઓએ સંભાળવો જોઈએ. જેથી
તીર્થકર નામ કર્મ બંધાય ૭) ગભારામાં પ્રવેશ કરતાં પહેલાં પૂજા કરનારે અડધાનાકથી ઉપરઆઠપડનો મુખકોષ
બાંધીને પ્રવેશ કરવો જોઈએ. ઘણાં ભાઈ-બહેનો અને બાળકો ફક્ત મોઢા ઉપર જ
બાંધીને પૂજા કરતાં જોયા છે. આ અવિધિ છે. જેનાથી આશાતનાનો દોષ લાગે છે. ૮) પ્રભુ દર્શનમાં સ્તુતિ, ચૈત્યવંદન, સ્તવન એવા શાંતિથી કરવા કે બીજાને અંતરાય
ન પડે. ૯) પુરુષોએ ભગવાનની જમણી બાજુએ અને બહેનોએ ડાબી બાજુએ ઉભા રહીને
દર્શન પૂજા કરવી. ૧૦) પૂજાના વસ્ત્રોમાં ચપ્પલ પહેરી ન શકાય.
... ટ્રસ્ટી સંહિતા... ૧) ટ્રસ્ટ એટલે શ્રદ્ધા વિશ્વાસ જેના હૈયામાં પરમાત્મા ઉપર અટૂટ શ્રદ્ધા હોય એજ
ટ્રસ્ટી' કહેવાય. ૨) જે ટ્રસ્ટી “હું સંઘનો સેવક છું, મારા અહોભાગ્ય મને સંઘની સેવાનો લાભ મલ્યો
છે”....એમ સમજે એજ મહાન પુણ્ય મેળવી શકે.
ગુડનાઈટ... ૭૦ For Personal & Private Use Only
Page #74
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩) સુંદર વહીવટ કરે, દેવદ્રવ્યાદિ નો પાઇ-પાઇનો હિસાબ તપાસે એ તીર્થકર નામ
કર્મ બાંધે
૪) જે નામ માત્રના ટ્રસ્ટી બને, વહીવટ વ્યવસ્થામાં ભાગનલે, અવરનવર દેખરેખ
ન કરે, દેવ દ્રવ્યાદિ ના ગોટાલા ઉપેક્ષાભાવે ચલાવ્યે રાખે અથવા “મારે શું....
કરનાર કરશે એમ વિચારે એ ભયંકર કર્મો બાંધે છે. ૫) જે સમય આપી શકે અને વહીવટમાં જેને સમજ હોય એને જ ટ્રસ્ટી બનવું જોઇએ. ૬) ટ્રસ્ટીનું જીવન પણ આદર્શભૂત હોવું જોઇએ. જોનારને સભાવ જાગે એવું અંગત
જીવન હોય તો જ ટ્રસ્ટીપદ શોભે. દીપે. રોજ પરમાત્મદર્શન, પરમાત્મપૂજા, ગુરુ પ્રત્યે અહોભાવ, પ્રવચનશ્રવણ, રાત્રિભોજન ત્યાગ, કંદમૂળત્યાગ, ગુટખા-દારૂસિગારેટ-જુગાર આદિ સાત વ્યસનોં નો ત્યાગ. પોતાના વ્યવહારિક પ્રસંગોમાં પણ જૈન ધર્મવિરુદ્ધાચરણ ન થાય તેની પૂરે પૂરી કાળજી. (દા.ત. લગ્નસમારંભમાં
પણ કંદમૂળ આદિ અભક્ષ્ય તો ન જે આવવા દે.) ૭) ટ્રસ્ટીના જીવનમાં આચાર ચુસ્તતા તો હોવી જ જોઇએ. ૮) ભગવાનની આજ્ઞાનુસાર સંયમજીવનની ઉત્તમ સાધના કરતા ગમેતે સમુદાયનાકે
પક્ષના સાધુ-સાધ્વી જુએ કે ટ્રસ્ટીનું મસ્તક તરત જ ઝુકી જાય. આટલો વિવેક તો
દરેક ટ્રસ્ટીમાં હોવો જ જોઇએ અને વેચાવચ્ચના કામમાં પોતે અંગત રસ લે. ૯) “મારા જ કર્મેહું સુખી દુઃખી છું એમ દઢ વિશ્વાસ રાખનારટ્રસ્ટી ભૂલેચૂકે ડોરા
ધાગા કે મંત્રોના ચક્કરમાં પડી શિથિલાચારી સાધુઓને પ્રોત્સાહન આપનાર ન બને શિથિલાચારી સાધુ-સાધ્વીઓના મા-બાપ બની એમને પણ ઉગ્ર વિહારી
બનાવી મોક્ષના પથિક બનાવે. ૧૦) ટ્રસ્ટી તરીકે પોતે પોતાની ફર્જ સમજે કે ચઢાવો બોલતાંની સાથે જ પોતે પોતાની
રકમ તરત જ ભરી દે અને બીજાને પણ તરત રકમ ભરવાનું સૂચન કરે જેથી
વ્યક્તિ દેવદ્રવ્યાદિનો ભક્ષક ન બને. ટ્રસ્ટના પૈસા પોતે પોતાના ઘરમાં ન રાખે ૧૧) જે તે તીર્થ કે ગામના પોતે ટ્રસ્ટી હોય ત્યાં સંપૂર્ણ સમય અથવા વધુમાં વધુ સમય
આપવાની જેની તૈયારી હોય, એજ ટ્રસ્ટી પદને દીપાવી શકે.
ગુડ નાઇટ... ૭૧ For Personal & Private Use Only
Page #75
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૨) ટ્રસ્ટીનું હૃદય વિશાલ હોવું જોઇએ. કરકસરી હોય પણ કંજૂસ ન હોય. ઉદાર
હોય પણ ઉડાઉન હોય. વાણીમાં મીઠાસ, વ્યવહારમાં સહૃદયી, આશ્રિતો ઉપર વાત્સલ્ય પરિણામી અને કામની કદર કરનાર અને ભૂલ જુએ તો પ્રેમથી કે જરૂરત
પડે તો થોડી કડકાઇ લાવીને પણ ભૂલને સુધારનાર હોય ૧૩) ટ્રસ્ટીને કોઇ પણ વ્યક્તિ પ્રશ્ન પૂછે કે ફરિયાદ કરે તો પ્રેમથી જવાબદારી પૂર્વક
સમતારાખી સંતોષકારી જવાબ આપે. તોછડાઈ કે ઉદ્ધતાઇ કદાપિ આવવા ન દે. યાદ રાખજો - જેના ટ્રસ્ટી પ્રેમાળ અને હસમુખા ત્યાંના નોકર ચાકરાદિ પણ
પ્રેમાળ અને હસમુખા રહેવાના. ૧૪) સહુને હાથજોડી મીઠો આવકાર આપે, કુશળ ક્ષેમ પૂછી પ્રેમથી સલાહ સૂચન
અંગીકાર કરે, સુધારા કરે એ જ ટ્રસ્ટી પુણ્યવંતા કહેવાય. ૧૫) ટ્રસ્ટીઓની મિટીંગમાં પોતે અચૂક હાજર . ભગવાનની આજ્ઞા વિરુદ્ધ થતું હોય
તો એને રોકાવે. ૧૬) ગીતાર્થ અને જ્ઞાની ગુરુભગવંતોના માર્ગદર્શનમાં જ શાસ્ત્રાનુસારી વહિવટ ચલાવે. ૧૭) કોઇ પણ વાતમાં પોતાનો અહં કે ઇગો કે કદાગ્રહ ન રાખે. “મારું તે સાચું નહિ,
સાચું તે મારું માનનારા હોય.” ૧૮) પેઢીમાંથી શાસનકામ સિવાય ફોનટ્રસ્ટી કરે, તોય પૈસા ચૂકવવા જોઈએ. નહિંતર
સાધારણ દ્રવ્યની હાનિ થાય છે. પેઢીના કામ સિવાય ત્યાં ગાદી પર બેસાય પણ
નહિ.
૧૯) અળગણ પાણી-પૂજારી કે ચોકિદાર દેરાસરની જગ્યાએ કંદમૂળ ભક્ષણ બીડી
આદિ – પૂજાના કપડામાં ખાતા-પીતાતો નથી ને? માત્રુ-ચંડિલ જતા તો નથી
ને? એ ધ્યાન રાખવું. ૨૦) ભગવાનની પેઢીની ગાદી પરબેસીને બીડી-સિગરેટ-ગુટખાઆદિતોનજ જોઈએ
ગુડનાઈટ... ૭ર F1 Personal & Private Use Only
Page #76
--------------------------------------------------------------------------
________________
૩૩) વિજ્ઞાન અને ધર્મ આમને સામને
. સર્વશ્રેષ્ઠ મંત્ર એટલે નવકાર. ૧) ૧૪ પૂર્વમાં ૧૦માં પૂર્વનું નામ વિદ્યાપ્રવાદ પૂર્વ છે. ૨) ૧૦માં અંગ પ્રશ્નવ્યાકરણમાં પણ વિદ્યામંત્રાદિ હતા. હવે બધું વિચ્છેદ થયું છે.
હમણાં કોઈ વિધિ મળતી નથી. ૩) આઠ પ્રભાવકોમાં પાંચમા પ્રભાવક મંત્ર સિદ્ધ હતા. ૪) મંત્રના અધિષ્ઠાયક દેવો હોય છે, વિદ્યાની અધિષ્ઠાયિકા દેવી હોય છે. ૫) શ્રેષ્ઠમાં શ્રેષ્ઠ મંત્ર નવકાર છે. તેના ૬૮ અક્ષરો છે. ૬) એક એક અક્ષર ઉપર ૧૦0૮ વિદ્યાદેવીઓનો વાસ છે. માટે બીજા કોઈપણ
મંત્રનાં ચક્કરમાં પડવા કરતાં “જય નવકાર કરે ભવપાર”. ૭) બીજામંત્રના સમય જુદા જુદા હોય છે. નવકાર મહામંત્ર ગમે ત્યારે ગણી શકાય છે. ૮) અન્ય તંત્ર શક્તિઓ પ્રાયઃ રોદ્ર છે, ભયાનક છે, હિંસક પણ હોય છે. નવકારની
તંત્ર શક્તિ અચિંત્ય છે, સૌમ્ય છે. શ્રધ્ધાથી ગણનારને તત્કાળ ફળ આપે છે. સાંપ ફૂલની માળા બને, અગ્નિ સુવર્ણ સિંહાસન બને, નાગ ધરણેન્દ્ર બને, સમડી
સુદર્શના બને.. આ બધો નવકારનો મહાપ્રતાપ છે. ૯) સિદ્ધચક્ર જેવો કોઈ યંત્ર નથી. શ્રી હીરાભાઈ (ગિરધરનગર), શ્રી હિંમતભાઈ
(બેડા) શ્રી બાબુભાઈ આદિ દરરોજ સિદ્ધચક્ર યંત્રની પૂજા, પૂજન અને આરાધના - ' કરે છે.. ૧૦) બે પ્રતિક્રમણ, પાંચ પ્રતિક્રમણના સૂત્રોગણધરભગવંત આદિ મહાપુરુષોએ રચેલા
છે. તે તમામ સૂત્રોમાં મંત્રશક્તિઓ પડેલી છે. ૧૧) શ્રી ઉવસગ્ગહરં સ્તોત્ર, શ્રી સંતિક સ્તોત્ર, શ્રી ભક્તામર સ્તોત્ર, શ્રી શાંતિપાઠ,
શ્રી ઋષિમંડલ સ્તોત્ર આદિનો મંત્રપૂર્ણ પ્રભાવ આજે પણ જાણી શકાય છે.
ગુડનાઈટ. ૭૩
For Personal & Private Use Only
Page #77
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉ૪એપોલો ચંદ્રયાત્રા તથ્ય શું? ૧) જેબૂદ્વીપની અંદર બે સૂર્ય બે ચંદ્ર છે. સૂર્યચંદ્ર શાશ્વત પદાર્થો છે. આજના સૂર્ય ચંદ્ર
કાલે દેખાતા નથી. એકાન્તરે આવે છે. કાલે બીજી જોડી આવે છે. એક લાખ યોજનનો મેરુ પર્વત છે. એક યોજન બાબર૩૨૦૦ માઈલ!મેરુ પર્વતના તળેટીના પ્રદેશની સમભૂલાથી ૭૯0 યોજન ઊંચે તારામંડળ, ત્યાંથી ૧0 યોજન ઊંચે સૂર્યનું વિમાન, ત્યાંથી ૮૦ યોજન ઊંચે ચંદ્રનું વિમાન, ત્યાંથી ૪ યોજન ઊંચે શુકનું વિમાન, ત્યાંથી ૩યોજન ઊંચે ગુરુનું વિમાન, ત્યાંથી ૩યોજન ઊંચે મંગળનું વિમાન ત્યાંથી ૩યોજન ઊંચે શનિનું વિમાન, આમ કુલ ૧૧૦યોજનમાં સંપૂર્ણ
જ્યોતિષ ચક્ર આવેલ છે. ૨) સૂર્ય ચંદ્ર બંને દેવ વિમાન જ છે. અંદર દેવો રહે છે. આ વિમાનો રત્નથી બનેલા
છે. ધૂળ તો ત્યાં છે જ નહિ! સૂર્યપોતે ઠંડો છે, પણ તેના રત્નો આતપનામકર્મના ઉદયથી બીજાને ગરમી આપે છે. ચંદ્રના વિમાનમાં લાગેલા રત્નોની વિશેષતા છે
કે તે ઉદ્યોતનામકર્મના ઉદયે પ્રકાશ આપે છે. ૩) એપોલોની ચંદ્ર યાત્રા સંપૂર્ણ બોગસ વાત છે. ગધેડાને શીંગડા? વાંઝણીને દિકરો?
આકાશનું લ? જેમ આ ત્રણ વાત બોગસ છે તેમ આ પણ કંપ્લીટ ઈમ્પોસીબલ અને હમબગ વાત છે. “એપોલોની ચંદ્ર યાત્રા વિજ્ઞાનનું મોટામાં મોટું હમબગ છે.”
સર્વપ્રથમ ચંદ્ર અને પૃથ્વી વચ્ચેનું અંતર... ૧) રશિયા, અમેરિકામાં ૭ લાખ, ૧૩ લાખ અને ૨૨ લાખ માઈલનું અંતર
માનવામાં આવે છે. ૨) ફ્રાંસ, જર્મનીમાં પ લાખ, ૧૩લાખ, ૨૧ લાખ માઈલનું અંતર માનવામાં આવે છે. ૩) અમેરિકાની આર્મી સીગ્નલ કોરના વૈજ્ઞાનિકોએ સન્ ૧૯૪૬માં મોક્લેલ પ્રકાશનું
પરાવર્તનનું ગણિત રડાર અને બીજા યંત્રો દ્વારા સાબિત કર્યું તો ૨:૨.૧ સેકંડ આવેલ. આ યંત્ર ઉપર ૬,૬૬,000 હજાર કિ.મી. દૂર છે. તેવો આંકડો આવ્યો.
ગુડનાઈટ... ૭૪ For Personal & Private Use Only
Page #78
--------------------------------------------------------------------------
________________
૪) જ્યારે બધા રોકેટો ર લાખ ૩૦ હજાર માઈલનું અંતર માનીને છોડવામાં આવે
છે. રશિયાએ ચંદ્રલોકમાં સૌ પ્રથમ જે રોકેટ મોલ્યું તેને કલાકના ૧૨,OOO માઈલની ઝડપે મોકલ્યું. તેને ચંદ્ર ઉપર ૩૪ કલાક પહોંચતા થયા.
૧૨,000૪૩૪=૪ લાખ ૮ હજાર માઈલ થયા ૫) અમેરિકાનું રેંજર યાન કલાકના ૬,000 માઈલની ઝડપથી ૬૭ કલાકે પહોંચ્યું
એટલે ૪ લાખ, ૨ હજાર માઈલ થયા. ૬) બેમાં સત્ય શું? ૧ મિનિટ કે ૧ માઈલની ભૂલ થાય તો પણ રોકેટ સળગી જાય.
તેમાં ૬ હજાર માઈલનો તફાવત? પેપર પાઠ્ય-પુસ્તકોમાં ર લાખ ૩૦ હજાર
માઈલ ચંદ્ર દૂર છે તેમ જાહેર કરવામાં આવે છે. ૭) ક્યાં ર લાખ? ક્યાં ૪ લાખ? ૮) અમેરિકાના આર ડી. પબ્લીકેશનના The Wond Atlas માં વાયુમંડલમાં ભિન્ન
ભિન્ન પટ્ટાઓ.. પૃથ્વી પર ૨૦૦ માઈલ સુધી આયનોસ્ફીયર નામનું વાતાવરણ તેની ઉપર એક્ઝોફીયર તેમાં Cosmic Rays હોવાથી રેડીયોવેઝ પાછા ફરતા નથી. રર.૧ લાખ માઈલ દૂર રહેલ Apollo ના અવકાશ યાત્રીઓ સાથે
વાતચીતનલાઈવ ટેલીકાસ્ટ કેવી રીતે સંભવે? ૯) એપોલો પૃથ્વીના ૧૯૦ માઈલના આયનોસ્ફીયરની મર્યાદાથી દૂર ગયું નથી. ૧૦) એપોલોની બારી પર ધુમ્મસ, બરફ જામે શી રીતે? વાતાવરણનથી તો ઝંડો ફરક્યો
કઈ રીતે?. આ પ્રશ્નનો જવાબ આર્મસ્ટ્રોંગ દિલ્હીમાં આપી શક્યો નથી.(ગુ.સ) ૧૧) જો રોકેટ ૨ લાખ ૩૮ હજાર માઈલ દૂર ગયું હોય તો નાસા સંસ્થાએ કેનેડીથી
નાતાલનો સંદેશો ટેબલેટ લો. વિ વાર્તાલાપ કઈ રીતે ર્યો? ૧૨) સભ્ય હોવાથી માટી ભારત આવી. અહીં તપાસી. બીજી માટીથી કાંઈ વિશેષ નથી. ૧૩) પૃથ્વીનો વ્યાસ ૭૯૨૬ માઈલ અને ચંદ્રનો વ્યાસ ૨૧૬૦ માઈલ વૈજ્ઞાનિકો માને
(૧૪) એટલે ચંદ્ર કરતા પૃથ્વી ચાર ગણી પહોળી થઈ. એનો અર્થ પૃથ્વી ચારગણી મોટી
ગુડનાઈટ.... ૭૫ For Personal & Private Use Only
Page #79
--------------------------------------------------------------------------
________________
દેખાવી જોઈએ. માટે અહીંથી ચંદ્ર રકાબી જેવો દેખાય તો ત્યાંથી પૃથ્વી કથરોટ જેવી દેખાવવી જોઈએ. પ્રકાશિત તમામ ફોટાઓ ચંદ્ર જેવડા જ દેખાય છે. સ્પષ્ટ અર્થ છે, જ્યાં ઉતર્યા ત્યાંથી ચંદ્રના ફોટા લઈ પૃથ્વીના નામે પ્રસિદ્ધ કર્યા.
... અવકાશ યાત્રીઓના વિરોધાભાસી નિવેદનો... ૧) પૃથ્વી ચાંદીના સિક્કા જેવી. ૨) સફેદ ચમકતા ગોળા જેવી. ૩) ટેનીસ ગોલ્ફ બોલ જેવી. ચંદ્ર પર પ્રચંડ ગરમી છે. વરસાદ પડતો નથી. લાવારસ ઉકળીને સુકો ભેટ ધરતી
જેવો છે. નીલ કહે છે કે “મારા બુટ ૭ ઈચ કાદવમાં...!” ૨) ચીન પાકિસ્તાન ચંદ્ર યાત્રાને તૂત ગણે છે. (ગુ. સતા. ૨૪-૮-૬૯) ૩) અમેરિકાની ઘણી સંસ્થાઓએ તથા કોંગ્રેસમેનોએ ચંદ્ર યાત્રાની શંકા કરી નાસાને
પ્રશ્નો પુછાવ્યા છે. નાસા નિરૂતર છે. લગભગ ૧૦ કરોડ અમેરિકનો ચંદ્ર યાત્રાને
માનવા તૈયાર નથી તેમ બીલ કેયસીંગ કહે છે. ૪) ચંદ્ર યાત્રાના આ સ્ટંટમાં આર્મસ્ટ્રોંગ ચંદ્ર ઉપર ૧૬૦ મિનીટ ચાલ્યો તેનો ખર્ચ
૧૮૦ અબજ રૂપિયા અથત એક મિનીટનો ૧ અજબથી વધુ ખર્ચ થયો તેમ જાહેર કરાયું. એપોલો ઉડ્ડયન વખતે જનતાને ત્રણ માઈલ દૂર ઊભી રાખવામાં આવી હતી.
- ચંદ્રયાત્રા પડયંત્ર છેઃ અમેરિકન પુસ્તક.. દક્ષિણ કેલીફોર્નિયામાં રોકેટ ડાઈન નામની અમેરિકાની કંપનીના રીસર્ચ ડીપાર્ટમેન્ટના ટેકનીકલ વિભાગના વડા ૭૧ વર્ષના મિ બીલ કેયસીંગે જાનના જોખમે “We never went to moon” નામનું પુસ્તક પ્રકાશિત કરેલ છે. ૧૦૦ પેજના આ પુસ્તકમાં રણપ્રદેશ જેવા નીવાડા રાજ્યના એક ટુડીયોને ૪માં ચંદ્રના ઉતરાણનું શુટીંગ થયું અને જગતના એક અબજ લોકોને ૧૯૬૯માં જીવંત શુટીંગ બતાવી અમેરિકાએ છેતરપીંડી કરી છે. તેવું ૯૨ ફોટા અને નકશાઓના આધારે સાબિત કર્યું છે. આ પુસ્તક જંબુદ્વીપ રીસર્ચ સેન્ટર, પાલીતાણાની ઓફિસમાં છે.) ગુજરાત સમાચારની કોલમ આસપાસમાં સિદ્ધાર્થ શાહે આ પુસ્તકની વિગતવાર માહિતી આપી હતી. ગુજરાત
ગુડનાઈટ. ૭૬
For Personal & Private Use Only
Page #80
--------------------------------------------------------------------------
________________
સમાચારમાં પણ પ્રકાશિત થયેલ છે કે વાતાવરણ વગર ત્યાં ઝંડો ફરકાવ્યો કઈ રીતે?
ડેવીડ પર્સ અને મેરી બેન બેનટે પાંચ વર્ષના સતત પરિશ્રમ બાદ ‘હીસલ બ્લોઅર્સ' પુસ્તક ૧૯૯૭માં પ્રકાશિત કર્યું છે. (સમભાવ- ર૫-૮-૯૭)(આપણી ભુગોળ પુસ્તકના આધારે)
. ૧૪ રાજલોકના વિશે રજુનું માપ.... ૩,૮૧,૨૭,૯૧૭ (ત્રણ કરોડ, એક્યાશી લાખ, સત્તાવીસ હજાર, નવસો સત્તર) મણ વજનનો એક ભાર થાય છે. એવા હજાર ભાર અર્થાત્ ૩૮ અરબ, ૧૨ કરોડ, ૭૯ લાખ, ૭૦ હજાર મણ વજનનો લોખંડનો ગોળો છ માસ છ દિવસ છ પ્રહર અને છા ઘડીમાં જેટલું અંતર કાપે એટલું લાંબુ અંતર એક રજુનું હોય છે
(૩૫) આત્મા અને પુનર્જન્મ
૧) આત્માના અસ્તિત્વનો સ્વીકાર કરનાર આસ્તિક છે. ૨) આત્માના અસ્તિત્વનો ઈન્કાર કરનાર નાસ્તિક છે. ૩) સમકિતના સ્થાનમાં પહેલું સ્થાન છે. “હું આત્મા છું” એમ માનવુ. ૪) આ આર્ય દેશના રગ રગમાં “હું આત્મા છું” એવો ઘોષ દરેક ભક્તિમાં ગૂંજતો. ૫) “હું કોણ છું” આલાખ રૂપિયાનો સવાલ મોટા મોટા દાર્શનિકોને અને માંધાતાઓને
પજવે છે. હું એટલે આ માટીનું શરીર તો નહીં જ “મારું શરીર બોલીએ છીએ
માટે હું અને મારુI and My બને Entity જુદી જ છે. ૬) ઘણી મથામણ અને અપાર ખર્ચ પછી આત્માને વૈજ્ઞાનિકો સિદ્ધ કરવા મથે છે.
જિન શાસનના પ્રભાવે જેનોને આત્માનો સ્વીકાર સાહજિક થઈ જાય છે
. વૈજ્ઞાનિકો અને તત્વચિંતકોના મંતવ્યો. ૧) દાર્શનિક ઈમેન્યુઅલકાન્ટ કહે છે. “હું કોણ છું?” એનો મને કોઈ જવાબ આપે
તો - I would give him my half kingdom. મારું અડધું રાજ્ય આપી દઉં.
ગુડનાઈટ.. ૭૭
For Personal & Private Use Only
Page #81
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨) એક મોટા વૈજ્ઞાનિકે કહ્યું: The Last Research would be to find out
“Who Am I?” છેલ્લું રિસર્ચ હશે “હું કોણ છું?” • પોલબ્રટનઃ બાઈબલમાં આત્મા અને પુનર્જન્મની વાત હતી. પરંતુ કેટલાક
સ્વાર્થી તત્ત્વોએ એમાંથી કાઢી નાંખી છે. આત્મા અને પુનર્જન્મનો સ્વીકાર અવશ્ય કરવો જ જોઈએ. આલ્બર્ટ આઈનસ્ટીનઃ સમગ્ર પ્રકૃતિમાં કામ કરનાર જો કોઈ તત્ત્વ હોય તો તે ચેતના જ છે. “I believe that intelligence is manifested in Nature." સર એ. એસ. એડિટનઃ આ સંસારમાં કોઈ અજ્ઞાત શક્તિ કામ કરે છે.
એને હું ચેતના કહું છું. • “વગ્રેટ ડીઝાઈન” નામના પુસ્તકમાં દુનિયાના અનેકવૈજ્ઞાનિકોએ સામૂહિક
અભિપ્રાયો આપ્યા છે. “આ વિશ્વમાં ચેતના શક્તિ કામ કરે છે, એમને
એમ કંઈ બનતું નથી.” - સર ઓલિવર લોજ એક દિવસ વિજ્ઞાનને એ અજ્ઞાત તત્ત્વનું અન્વેષણ
કરવું જ પડશે. ફીનિક્લ (એરીઝોના)ની ખાણમાં માલિક જેમ્સ કીડનીએ ૧૯૫૧માં મરતા પહેલાવીલમાં લખેલું “મૃત્યુ સમયે શરીરમાંથી આત્માનીકળે છે.” એના જે વૈજ્ઞાનિક પુરાવા આપશે તેને બે લાખ ડોલરનું ઈનામ આપવામાં આવશે. અમેરિકાની છવૈજ્ઞાનિક સંસ્થાઓએ ઈનામ માટે ઉમેદવારી નોંધાવી સર્વોચ્ચ અદાલતમાં પુરાવા રજુ કર્યા છે. પહેલા વિજ્ઞાન આત્માને “Protoplasm'' માનતું હતું. આત્માના અસ્તિત્વને સ્વીકારતુ નહોતું. હવે મોટા મોટાવૈજ્ઞાનિકો પણ આત્મવાદી બનતા જાય છે. પેલું ગીત...“હિંસાના તાંડવમાં રાચનારા લોકને એકદિ જરૂર પસ્તાવું પડશે. પ્રભુ મહાવીરનાચીંધ્યારાડે જાવું પડશે.”
. જાતિસ્મરણ.... ૧) પુનર્જન્મના અનેક દાખલાઓ પુરાવાઓ તૈયાર છે.
ગુડનાઈટ.. ૭૮
For Personal & Private Use Only
Page #82
--------------------------------------------------------------------------
________________
૨) અમેરિકાના પ્રખ્યાત ડીપ હિપ્નોટીસ્ટ સર એલેકઝેન્ડર કેનને ૧૩૮૩ પ્રયોગો
કરી “ધ પાવર વિધીન” પુસ્તક છાપ્યું છે. ૩) “રિઈનકારનેશન દ સેકન્ડ ચાન્સ” વગેરે પૂર્વજન્મ વિશેના ૮00 પુસ્તકો
વિદેશમાં છપાયા છે. ૪) એક બહેનને હાઈડ્રોફોબીયા પાણીનો સખ્ત ડર હતો. પાણી જુએ ને એ ભાગે.
હીપ્નોટીઝમથી ખબર પડી કે પૂર્વજન્મમાં એ નિગ્રો હન્સી હતી. એને પાણીમાં
ડુબાડવામાં આવી હતી. માટે આ ભવમાં એ પાણીથી ગભરાતી હતી ૫) એકમાણસલીફ્ટથી બહુ ગભરાતો હતો. હીપ્નોટીઝમથી ખબર પડી કે એ પૂર્વજન્મમાં
ચાઈનીઝ જનરલ હતો. તેનું મૃત્યુ લીફ્ટ ફેલ થવાથી લીફ્ટમાં જ થયું હતું. ૬) ટેન કેસેસ ઓફ રીઈનકારનેશન્સ' પુસ્તકમાં સોલીડ પ્રૂફ સાથે ૧૦ પ્રસંગો
આપ્યા છે. ૭) જયપુર રાજસ્થાન યુનિવર્સિટીના પેરાસાયકોલોજી વિભાગના વડા ડૉ. એચ. એમ.
બેનર્જીએ પુનર્જન્મના પ્રમાણભૂત પCO કિસ્સા ભેગા કર્યા છે. ૮) બારેલા શહેરની કરીમ ઉલ્લાહ પાંચ વર્ષનો હતો. એને પૂર્વજન્મની સ્મૃતિ થયેલી.
ઈક્રમ અલીની વિધવા પુત્રી ફાતિમાને જોઈને બોલી ઉઠ્યો કે “આ મારી બીબી છે!' ૯) બદાયુમાં શ્રી કૃષ્ણ ઈન્ટર કોલેજ બનાવનાર ધનવાન શેઠ કૃષ્ણ ગોપાલ મારીને - બરેલીના કાયસ્થ શ્રી બદામીલાલ સક્સેનાને ત્યાં સુનીલ નામનો બાળક બન્યો. ૧૦) બંગાળની કોર્ટમાં પૂર્વજન્મમાં સ્મૃતિના આધારે પહેલીવાર ગુનેગારને સજા થઈ. ૧૧) પ્રસિદ્ધ નર્તકી બલાબયાન કહે છે કે “હું ગત જન્મમાં પુરુષ હતી અને વિખ્યાત
નૃત્યકાર હતી, મારું મૃત્યુ ઓપરેશનમાં થયું હતું. આ વાત માર્કો એશિયન ન્યુઝ
સર્વિસમાં આવી હતી. ૧૨) ચાણસ્માનો બાળક પૂર્વજન્મમાં વિરમગામના પટેલ હતો. ૧૩) છાપીમાં પટેલ બાલિકા પૂર્વજન્મમાં બાલ સાધ્વી હતી. પાલિતાણામાં પગ ચૂકી
જતાં ખાઈમાં ગબડી પડતાં સ્વર્ગવાસ થયો. પગામ સક્ઝાય આદિ કડકડાટ બોલી શકે છે.
ગુડનાઈટ. ૭૯
For Personal & Private Use Only
Page #83
--------------------------------------------------------------------------
________________
૧૪) પૂર્વજન્મમાં લોકોના પગો ક્રૂરતાથી કાપી નાંખ્યા તો આ ભવમાં તેના પગ ચોંટી
ગયા એ વિદેશી બહેને આંસૂ સાથે પ્રાયશ્ચિત કરતાં અપૂર્વ સુધારો થયો. આ રીતે તમામ એંગલોથી “આત્મા છે અને પુનર્જન્મ પણ છે.” આ વાત સાબિત થઈ જાય છે.
૩૬ તારક તત્ત્વજ્ઞાન
વિશ્વની રચના ૬ દ્રવ્યોથી થયેલી છે. • ધર્માસ્તિકાયઃ ગતિમાં સહાય કરે છે. ઉદા. જેમ માછલીને તરવામાં પાણી
સહાય કરે તેમાં આધુનિક વિજ્ઞાન આ દ્રવ્યને “ઈથર” ના નામથી સ્વીકાર
કરે છે.
અધર્માસ્તિકાયઃ જીવ કે જડને સ્થિર થવામાં આ દ્રવ્ય સહાય કરે છે. જેમ ઘરડા માણસને ઊભા રહેવામાં લાકડી ટેકારૂપ બને છે, સ્થિર થવામાં સહાય કરે છે તેમાં આકાશાસ્તિકાયઃ જીવ અને જડને રહેવા માટે જે જગ્યા આપે, આના બે ભેદ છે. લોકાકાશ અને અલોકાકાશ ચૌદ રાજલોની અંદર રહેલા આકાશને લોકાકાશ કહેવાય છે. એની બહાર અલોકાકાશ હોય છે. પુદ્ગલાસ્તિકાયઃ પુરણ અને ગલન જેમાં થાય એ પુદ્ગલ! રૂપ, રસ, ગંધ, સ્પર્શથી યુક્ત જે જે વસ્તુ દેખાય એ તમામ પુદ્ગલાસ્તિકાયના જ રૂપ છે. શબ્દો પણ પુદ્ગલ છે. માટે જ એનું રેકોર્ડીંગ થઈ શકે છે. સી. ડી. કેસેટ વગેરે બને છે. અન્ય તમામ દર્શનકારો શબ્દને આકાશનો ગુણ માનતા હતા“શબ્દગુણકમાકાશમ્! માત્ર જૈન દર્શને જ છાતી ઠોકીને જાહેર કર્યું“અકાદિઃ પીદ્ગલિકો વર્ણ” શબ્દ પુદ્ગલ છે. શબ્દની જેમ અંધકાર,
ઉદ્યોત, પ્રભા, આતપ, છાયાદિ પણ પુદ્ગલો જ છે. • જીવાસ્તિકાય ચેતના એટલે જ્ઞાન જેમાં હોય તે આત્મા આ પાંચ દ્રવ્યો અસ્તિકાય કહેવાય છે. અસ્તિ=પ્રદેશ, કાય=સમૂહ. પ્રદેશોના
ગુડનાઈટ. ૮૦
For Personal & Private Use Only
Page #84
--------------------------------------------------------------------------
________________
સમૂહને અસ્તિકાય કહેવાય છે.
ધર્માસ્તિકાય, અધર્માસ્તિકાય, લોકાકાશ અને જીવમાં અસંખ્યાત પ્રદેશ છે. અલોકાકાશમાં અનંત પ્રદેશ છે.
પ્રદેશ એટલે અવિભાજ્ય નાનામાં નાનો અંશ. એ જ અંશ જ્યારે છૂટો પડે ત્યારે પરમાણુ કહેવાય.
પુલાસ્તિકાય સિવાયના ચાર દ્રવ્યોના ત્રણ ભેદ છે. સ્કંધ, દેશ અને પ્રદેશ પુલાસ્તિકાયના ચાર ભેદ છે. સ્કંધ, દેશ, પ્રદેશ અને પરમાણું.
કાળઃ નવાને જુનું કરે તે કાળા જૈન દર્શનનું કાળ ગણિત ખૂબ જ સૂક્ષ્મ છે. વિજ્ઞાન એક સેકન્ડ સુધી પહોંચ્યું હતું-હવે કહે છે એક સેકન્ડના પણ દસ હજાર ભાગ કરી શકાય છે. જૈનદર્શન કહે છે કે આંખના પલકારામાં અસંખ્યાત સમય હોય છે. સશક્ત યુવાનના એક શ્વાસમાં નિગોદના ૧૭.૫ ભવ થાય છે. ૧ યુલક ભવ=૨૫૬ આવલિકા. ૪૮ મિનિટમાં ૩,૭૭૩ શ્વાસોચ્છવાસ પ્રમાણે ૬૫,૫૩૬ ક્ષુલ્લક ભવ થાય છે.
નવતત્ત્વઃ જીવ, અજીવ, પુણ્ય, પાપ, આશ્રવ, સંવર, બંધ, નિર્જરા અને મોક્ષ. અભવી જીવ મોક્ષ સિવાયનાં તમામ તત્ત્વો માને છે.
સમકિતના ષ સ્થાનઃ (૧) આત્મા છે. (૨) આત્મા નિત્ય છે. (૩) આત્મા કર્મોનો કર્તા છે. (૪) આત્મા કર્મોનો ભોક્તા છે. (૫) મોક્ષ છે. (૬) મોક્ષનો ઉપાય છે.
મોક્ષમાં જવાનો ઉપાય દર્શન, જ્ઞાન અને ચારિત્રની આરાધના છે. સર્જના ज्ञान चारित्राणि मोक्षमार्गः !
(૩૭) જૈન ધર્મના વૈજ્ઞાનિક સત્યો
જૈન ધર્મ જેવું વિજ્ઞાન ક્યાંય નથી.
ઈસાક એસિમોવનું કથન: “વિજ્ઞાનમાં ધર્મનહોય તો તે આંધળું છે અને ધર્મમાં વિજ્ઞાન ન હોય તો તે પાંગળું છે. ધર્મ અને વિજ્ઞાન પરસ્પર પૂરક છે.”
જિનશાસનની તમામ ક્રિયાઓનું મુખ્ય ફળ કર્મક્ષય કરાવી મોક્ષ આપવાનું જ છે.
ગુડનાઈટ.૮૧ For Personal & Private Use Only
Page #85
--------------------------------------------------------------------------
________________
છતાં આનુષંગિક ફળોમાં. સવારઅને સાંજ બંને સમય ઊભા ઊભા પ્રતિક્રમણ કરનારને આસન અને વ્યાયામની આવશ્યકતા ન રહે.
વિધાનઃ ઉકાળેલું પાણી પચવામાં એકદમ હલકું, નિરોગી અને વારંવાર થતી જીવ હિંસાના પાપથી બચાવે.
વિજ્ઞાન કાચું પાણી ત્રણ ચાર ક્લાકે માંડ પચે, ગરમ કરી ઠંડુ એક ક્લાકે પચે, ગરમ પાણી અડધા ક્લાકમાં પચી જાય.
વિધાનઃ પાણીમાં અસંખ્યાત જીવો છે.
વિજ્ઞાનઃ ફ્રાન્સના સર એંડ નામના વૈજ્ઞાનિકે સાબિત કર્યું છે કે ૨૯ગ્રામ (૨.૫ તોલા) પાણીમાં ત્રણ અરબ માણસો સેકન્ડના પાંચની ઝડપથી દિવસ રાત ગણે તો ચાલીસ લાખ વર્ષલાગે એટલામોલેક્યુલ્સ છે. જૈન ધર્મકહે છે કે એક એક મોલેક્યુલ્સમાં અસંખ્યાતા જીવ છે.
કેપ્ટન સ્કોર્સે તો પાણીમાં રહેલા હાલતાં ચાલતાં ત્રસ જીવોની ગણતરી બતાવી છે. જૈન દર્શન કહે છે પાણી પોતે પણ જીવ છે.
ખ્રિસ્તી ધર્મ માનવદયાની વાતો કરે છે. વૈદિક ધર્મ પશુ-પંખીનાં દયાની વાતો કરે છે. જૈન ધર્મપૃથ્વી, પાણી, વનસ્પતિ આદિને પણ બચાવવાની વાત કરે છે માટે જ જૈન ધર્મને માનનારો શ્રેષ્ઠ પર્યાવરણ રક્ષક કહી શકાય છે.)
વિધાનઃ વનસ્પતિમાં જીવ છે, સુખદુ:ખની લાગણી પણ હોય છે.
વિજ્ઞાન સર જગદીશચંદ્ર બોઝે કેસ્કોગ્રાફ યંત્ર વડે સાબિત કર્યું કે વનસ્પતિમાં જીવ છે. રશિયાના વૈજ્ઞાનિકે લાઈ ડિટેક્ટર મશીન પર આવતાં ગ્રાફથી સાબિત કર્યું કે ઝાડપાનને આપણા સારા નરસા વિચારોની અસર થાય છે. કુહાડી લઈને નજીક જવાથી ભયની લાગણી થાય છે. પ્રભુ મહાવીરે આવાત રપપ૭વર્ષ પહેલા કહેલી “વણકફઈઆ જીવા” આ પૂર્વે પણ અનંતા તીર્થકરોએ અનંતા કાળથી આજ વાત કરી છે. માટે જ જૈનોમાં પાંચ તિથિ, બાર તિથિ આદિમાં લીલોત્તરી ત્યાગ કરવાનો સુંદર રિવાજ છે.
એકેન્દ્રિયમાં જેમ હર્ષ અને શોકની લાગણી થાય છે તેમ વાસનાદિ પણ હોય છે.
ગુડનાઈટ... ૮૨ For Personal & Private Use Only
Page #86
--------------------------------------------------------------------------
________________
અશોકવૃક્ષ પરયુવાન સ્ત્રીનું એઠું તાંબુલ પડે અને એ વિકસિત થાય, સોળ શણગાર સજેલી સ્ત્રીના મુખનો પડછાયો કુવામાં પડે અને પારો બહાર ઉછળે એ કામ સંજ્ઞાને બતાવે છે. નિધાન ઉપર પોતાના મુળીયા ફેલાવે એ વનસ્પતિમાં રહેલ પરિગ્રહ સંજ્ઞા બતાવે છે.
પ્રાસંગિક ધનને મૂર્છાથી જમીનમાં સંતાડી દેવામાં આવે તો જીવ, ઉંદર, સાપ કે એવા ઝાડમાં જન્મ લે છે.
હમણાં જાહેર થયું વિમાન રાઈટ બ્રધર્સે સર્વ પ્રથમ ઉડાવ્યું એ વાત ખોટી છે, મુંબઈના બીચ પર ભારતીયે સર્વ પ્રથમ વિમાન બનાવી ઉડાવેલું. રામાયણના પ્રસંગોમાં તો ઢગલાબંધ વિમાનોની વાત આવે છે.
આજે નિશાન પર ત્રાટકી શકે એવા મિસાઈલ્સ શોધાયા છે. રામાયણમાં એવા શસ્ત્રોનો ઉલ્લેખ મળે છે કે જે સેંકડો માઈલ દૂર રહેલ નિશાનને ખત્મ કરી પાછા મૂળ સ્થાને આવી જતા. માટે ભારતમાં વિજ્ઞાન હતું તો ખરું જ, પણ આત્માના હિતકર વિજ્ઞાનને જ મહત્ત્વ અપાયું.
એટમ બોમ્બની પાછલ પડેલું આજનું વિજ્ઞાન વિનાશના પંથે હીરોશીમા અને નાગાસાકી સર્જે છે. આતમ બોમ્બથી સજ્જ બનેલા આપણા પૂર્વ મહર્ષિઓ વિકાસના પંથે કર્મોના ફુરચે ફુરચા ઉડાડી અક્ષય સુખના સ્વામી બન્યા છે. ' ઉડતી રકાબીઓ પહેલા માનતા હતા કે ઉડતી રકાબીઓ મંગલ ગ્રહથી આવે છે. હવે ના પાડે છે કે મંગલમાં જીવન વાયુ નથી. વિજ્ઞાન પાસે જવાબ નથી, જૈન ધર્મ પાસે જવાબ છે. આ દેખાતું વિશ્વ જાણીતું વિશ્વ ભરતક્ષેત્રમાં માત્ર એક ટપકા જેટલું છે. “દેર આર ઈનફિનીટ અર્થસ” (ઈજાક એસિમોવ) કહી, હવે વિજ્ઞાન પણ અન્ય ધરતીનો સ્વીકાર કરે છે. તાજેતરમાં અમેરિકન વૈજ્ઞાનિક પ્રો. મેકડોનાલ્ડ એવો દાવો કર્યો છે, કે બીજી દુનિયામાંથી ઉડતી રકાબીઓ આપણા દેશની મુલાકાત લઈ રહી છે. એ અંગે મારી પાસે કોઈ ખુલાસો નથી. અમેરિકન વિદ્વાન ડૉ. બ્રુકે આપણી પૃથ્વી જેવી બીજી દશ કરોડ પૃથ્વી જણાવી છે. (ધર્મયુગ હિન્દી તા. ૮-૭-૬૭.) અમેરિકન ઈન્ફર્મેશન સર્વિસ બુલેટીન તા. ૪-૧૧-૬૩ ના અંકમાં પૃથ્વી અનેક હોવાનું જણાવ્યું છે. રશિયન વૈજ્ઞાનિકે પણ હવે જેટલી પૃથ્વી દેખાય છે તેટલા માપવાળી બીજી એક કરોડપૃથ્વી માની છે! જૈન શાસને આના કરતાં અસંખ્યાત ગણી પૃથ્વી મોટી માની છે.
ગુડનાઈટ..૮૩ For Personal & Private Use Only
Page #87
--------------------------------------------------------------------------
________________
30
પૃથ્વીનો આકાર કેવો? કોલેજીયનનો પ્રશ્ન પૃથ્વી દડા જેવી ગોળ છે અને ફરે છે. ઉત્તરઃ પૃથ્વી ગોળ દડા જેવી નથી. પૃથ્વી ફરતી નથી. સૂર્ય ફરે છે. - પૃથ્વી ગોળ દડા જેવી છે વિજ્ઞાન - વિજ્ઞાનનો પુરાવો નંબર ૧.
ઘોઘા બંદરકે અલંગથી જોઈએ, સમુદ્રમાં દૂરથી સ્ટીમરઆવતું હોય ત્યારે સર્વપ્રથમ તેની ટોચ-ચીમની તુતક દેખાશે. પછી જેમ જેમ નજીક આવશે તેમ તેમ નીચેનાં ભાગો દેખાશે પછી જહાજ આખું દેખાશે. સ્કુલોમાં આજ રીતે સહુ ભણ્યા છે અને હજુ ભણી રહ્યા છે. કારણ બતાવાયું કે પૃથ્વીની ગોળાઈ આડે આવે છે.
પાંચ ક્લિોમીટરે ૧૧ ઈચની ગોળાઈ નો, ૧૦ ક્લિોમીટરે ૬ ફુટની ગોળાઈ નડે માટે સ્ટીમર દેખાતું નથી.
પૃથ્વી ગોળ છે.” એમાં જે અનેક કારણો શીખવવામાં આવે છે એમાં આજ કારણ એવું છે કે સમુદ્ર ક્નિારે દુરબીન દ્વારા આપણે ચકાસી શકીએ.
» જૈન શાસ્ત્રના પુરાવા... મુંબઈ ભાવનગરના સમુદ્ર ક્વિારે પાવરફુલ દુરબીનથી જોયું, સંપૂર્ણ જહાજ દેખાય છે. તુતક નહોતું, જહાજ જ હતું, મુંબઈ વાલકેશ્વરમાં પત્રકારોને પૂ. પં. અભયસાગરજી નિર્દેશિત સંસ્થાએ ચેલેંજ ફેંક કે પૃથ્વી ગોળ છે, એનો એક પણ પુરાવો આપો એક લાખ રૂપિયા ઈનામ! કોઈ સાબિત ન કરી શક્યું.
પુરાવોનં.૨ઃ બીજી મહત્ત્વની વાત ગુરુત્વાકર્ષણે પાણી ગોળાઈમાં રહે છે એ વાત પણ ખોટી ઠરી છે. કારણકે ગુરુત્વાકર્ષણનો આખો સિદ્ધાંત જ કાલ્પનિક સાબિત થયો છે.
રેલ્વેના પાટા ભેગા કેમ દેખાય છે? પાટા ભેગા દેખાય, પતંગ ટપકા જેવી દેખાય એમાં ગોળાઈનહિ આપણી દૃષ્ટિની સીમા જ કારણ છે. દષ્ટિની ખાસિયત છે કે અમૂક સીમા પછી ટપકા જેવી દેખાય.
ગુડનાઈટ.૮૪
For Personal & Private Use Only
Page #88
--------------------------------------------------------------------------
________________
પાઠ્યપુસ્તકોમાં ભણાવાય છે. પૃથ્વી કરતાં સૂર્ય ૧૧૦ ગણો મોટો છે. આપણી પૃથ્વી જેવા લાખ ગોળ દેખાતા સૂર્યમાં સમાઈ જાય છતાં થાળી જેટલો નાનો દષ્ટિના સીમાના કારણે દેખાય છે. જૈનદર્શન તો સૂર્ય કરતાં પૃથ્વીની લંબાઈ-પહોળાઈ વધારે માને છે.
(૩૯ભૂત-પ્રેત-પિશાચ શું છે? ૧) જે માનવના દિલમાં અહિંસા સંયમ અને તપ હોય છે. તેને દેવ પણ નમસ્કાર કરે
અસલ કરતાં નક્લ ચઢી જાય છે. ચાર્લી ચેપ્લીન કોન્ટેસ્ટમાં ૨પર ઉમેદવારો
હતા, અસલી ચાર્લી ચેપ્લીનનો નંબર પાંચમો આવ્યો. ૩) અધ્યકારી પૂજા દેવોની પૂજાનું અનુકરણ છે. દેવોને પૂજા કરતાં ગમે તેવા ઉંચા
ભાવો આવે તોય ૪થા ગુણઠાણાથી આગળ વધી ન શકે. ૪) માનવ પૂજા કરતાં હાઈજમ્પ લગાવી ૧૩માં ગુણઠાણે પહોંચી શકે છે. ૫) અભિષેક કરતાવરરાજા કેવળજ્ઞાની બન્યા છે, લપૂજા કરતાં નાગકેતુ કેવળજ્ઞાની
બન્યાં છે. માટે જ અનુત્તરમાં રહેલા દેવો પણ માનવ જન્મ ઝંખે છે. કારણ કે
મોક્ષમાં જવાનું પાસપોર્ટ સંયમ આ એક જ જન્મમાં મળે છે. ૬) કોઈને મંગલનડે, કોઈને રાહુનડે, કોઈને શનિનડે, પણ ખરેખર આ ગ્રહો કોઈને
નડતા નથી. તમામ ગ્રહો પરમાત્માના ભક્ત છે. દસમો ગ્રહ સહુને નડે છે એનું નામ છે પરિગ્રહ ! એને દૂર કરવા ૧૧મો ગ્રહ લાવો પરમાત્માનો અનુગ્રહ! " વિજ્ઞાન કહે છે કે ભૂત પ્રેત જેવું કશું નથી, માનસિક બિમારીઓ જ છે. જેન જીવા વિજ્ઞાન કહે છે દેવોની ૧-૨ જાત નથી. ૧૯૮ જાત છે. એમાં વ્યંતર આદિ હલકી કોટીના દેવો પણ હોય છે. પુણ્ય ઓછું હોય, જ્ઞાન ઓછું હોય અને કૌતુવૃત્તિથી ભરેલા હોય.
જો કે સાચા પ્રસંગો ઓછા હોય છે, એક બીજાને દબાવવા નાટકો વધુ ભજવાય છે. “હું તો જીવતી ડાકણ છું” એમ કહી ધમપછાડા કરી નાટક ભજવતી વહુ જ્યારે પોતાની માને સાસુ સમજી બોલી ઉઠે છે “દેખ બુઢિયા કાચાલા, સિરમુંડા મુંહ કાલા”
ગુડનાઈટ...૮૫
For Personal & Private Use Only
Page #89
--------------------------------------------------------------------------
________________
ત્યારે માતૃભક્તયુવક બોલી ઉઠ્યો “ખ બંદ કી ફેરી, મામેરીકે તેરી” અને ડુપ્લીકેટ ડાકણ ભાગી ગઈ.
માણિભદ્ર, પદ્માવતી વગેરે દેવ-દેવીઓ કાંઈ નવરા નથી કે જ્યાં ત્યાં જે તે વ્યક્તિમાં આવવા માંડે! જો સાચા હોય તો તીર્થોની રક્ષામાં કે શાસનની રક્ષામાં કેમ નથી મોકલતા! ત્યાં ખાસ જરૂરત છે. માટે ભોળવાઈ જવું નહિ, સાવધ રહેવું. દેવોના પ્રસંગો શાસ્ત્રોમાં બન્યા જ છે. માટે દેવશક્તિ નથી એમ પણ નથી કહેવું ૧) પ્રભુ મહાવીરને ઉપસર્ગ કરવા આમલકી ક્રીડા વખતે દેવ, શુલપાણી યક્ષ, એક
રાતમાં ૨૦ ઘોર ઉપસર્ગો કરતો સંગમ આદિ દેવો જ હતા. ૨) ભગવાન પાર્શ્વનાથ ઉપર ભયંકર ઉપસર્ગ કરી વરસાદ વરસાવી નાક સુધી પાણી
લાવનાર મેઘમાળી દેવ હતો. ૩) દંડકરાજાના રાજ્યને બાળી નાંખનાર બંધક ઋષિનો જીવ દેવ હતો. ૪) દ્વારિકા નગરીનો દાહ કરનારદ્વૈપાયન ઋષિનો જીવ દેવ હતો. | નવરાત્રી આદિ પ્રસંગોમાં રાત્રે સ્ત્રીઓએ બહાર ફરવા નહિ જવું જોઈએ, તંત્ર શાસ્ત્રની દ્રષ્ટિએ એવા દિવસોમાં હલકા દેવોના ઉપદ્રવો વધુ સંભવે છે.
માત્રુ, ઠલે જતાં “અણુજાણહ જસ્સગ્ગહો.... વોસિરે” -ત્રણવાર કહેવાની પરંપરા સુંદર છે. આ બોલવાથી ક્ષેત્રના અધિષ્ઠિત દેવતાઓ ગુસ્સે થતા નથી. જુના માણસો ખોખારો ખાતા, એમનો ઉદ્દેશ્ય પણ આજ હોવો જોઈએ. નવકાર જેનાં હૈયામાં હોય એને કોઈ હલકા દેવો હેરાન કરી શકે નહિ.
“ગમો જિણાણે જિઅભયાણ” આ જાપથી પણ તમામ ભયો દૂર થાય છે.
પ્રાસંગિક ચર્ચા
» શાસન રક્ષા માટે કમર કસો... જૈન ધર્મવમ્બિયોના હદયને આઘાત પહોંચે તેવી કેટલીક વાતો પ્રકાશમાં આવી છે. જેથી જૈન સમાજ ઘણો જ ક્ષુબ્ધ, દુઃખિત અને વ્યથિત થયો છે. સરકારને આનું તરત
ગુડનાઈટ . ૮૬
Fuf Personal & Private Use Only
Page #90
--------------------------------------------------------------------------
________________
જ નિરાકરણ કરવું જોઇએ. જૈનન્યાયવિદોએ પણ આ વિષયમાં રસ લઇ ધર્માવલંબીઓ જૈન પર થતા આ આક્રમણો પર સજાગ થઇ ધર્મરક્ષાનું કામ કરવું જોઇએ.
.. વિષયઃ કેટલાક વિવાદિત મુદ્દાઓ.. ૧) દિલ્લી વિશ્વવિદ્યાલયના ઇતિહાસના વડા ડૉ. ડી. એન. ઝાએ “પવિત્ર ગાયમાંસ અને ભારતીય આહાર પરમ્પરા” (હોલી કાઊ બીફ ઇન ઇંડિયન ડાયેટરી ટ્રેડિશન) પુસ્તકમાં પ્રાણીમાત્ર ના અત્યંત દયાલુ ભગવાન મહાવીર પર માંસભક્ષણનો બદનીયત ભરેલો નિરાધાર આરોપ લગાડ્યો છે. ગૌતમબુદ્ધ અને બ્રાહ્મણો પર ગાયમાંસ ભક્ષણનો આરોપ લગાવ્યો છે. આ પુસ્તક પર શીધ્ર પ્રતિબંધ લગાડવું જોઇએ.
2) National Council of Educational Reasearch and Training (NCERT) GIRL usled yaas Ancient India : A History text Book for Class XI લેખક Ram Sharan Sharma એ Chapter 10 પૃષ્ઠ 92 માં લખ્યું છે કે જેનોએ પોતાનો ધર્મ પ્રાચીન બતાવવા માટે (૧) તીર્થકર કાલ્પનિક બતાવ્યા છે. (૨) પાર્શ્વનાથ ભગવાન રાજાથી સાધુ બન્યા, કાંઇ વિશેષ યોગદાન નથી. (૩) મહાવીર સ્વામી જૈન ધર્મના સાચા સ્થાપક છે. (૪) જૈન ધર્મનું શિલ્પમાં કાંઇ વિશેષ યોગદાન નથી. (૧૪૪૪ સ્તંભવાળો રાણકપુર, આબુના વસ્તુપાલ તેજપાલ મંદિર, વિમલવસહી આદિ વિશ્વના અજોડ શિલ્પ છે. આ વાતને લેખક જાણી જોઇને ભૂલી ગયો છે.)
..... Seems to have been created to give antiquity to jainism Page No. 92
..... But his spiritual successor Vardhaman Mahaveer was the real founder of Jainism. Initially, like the Buddhists, the Jainas were not image worshipper. Later they began to worship Mahaveer and also the twenty three Tirthankars - Page No. 94
(આ વાત સાવ ખોટી છે. અષ્ટાપદ તીર્થ ભગવાન આદિનાથના વખ્ત બન્યું છે એમાં ૨૪ તીર્થકર ની ૨૪ મૂર્તિયો ભરત ચક્રીએ સ્થાપિત કરી. શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથની મૂર્તિ ગયા ચોવીશીની છે માટે મૂર્તિપૂજા અનાદિકાલની છે.) Jain art in ancient times is not as rich as Buddistart(રાણકપુર-આબુ આદિ બેનમૂન જૈન શિલ્પના ઉદાહરણ છે) આ વિવાદિત અંશો ને હટાવી સાચા તથ્ય લખવા જોઇએ.
ગુડનાઈટ૮૭ For Personal & Private Use Only
Page #91
--------------------------------------------------------------------------
________________
સમીક્ષા - (૧) કલ્પસૂત્ર - ત્રિષષ્ટિ -ચઉપન્ન મહાપુરુષ ચરિયું આદિ ગ્રંથોમાં ઋષભદેવ થી મહાવીર સ્વામિ સુધી બધા તીર્થકરો ના જન્મ-જીવન-સમય આદિ બતાડવામાં આવ્યા છે તો પછી એમને કાલ્પનિક બતાવવાનો દુઃસાહસ કેમ? કોઇ પણ ધર્મ ના વિષયમાં ટિપ્પણ કરવાનો અધિકાર બીજાને હોઈ શકે જ નહીં
(૨) ભગવાન આદિનાથ અને નેમિનાથ નો ઉલ્લેખ વૈદિક ગ્રંથોમાં પણ છે.
(૩) મહાવીર સ્વામિ જૈન ધર્મના સ્થાપક નથી. એતો રિન્યુઅલના રૂપમાં શાસન સ્થાપના કરે છે. બધા તીર્થકર શાસન સ્થાપના કરે છે. (૩) યંગલીડર બીજી ઓક્ટોબરમાં છાપેલી ગૂજના અનુસાર :
બાલાજી ટેલી ફિલ્મના બનાવવાવાળા એકતા કપૂર દ્વારા નિર્દેશિત ધારાવાહિક “ક્યોંકિ સાસ ભી કભી બહુ થી..” સ્ટાર પ્લસ ચેનલમાં સોમવાર થી ગુરુવાર રાત્રે ૧૦.૩૦ વાગે તારીખ ૨૭ ડિસેમ્બર ૨૦૦૧ ગુરુવારના રક્ષા ચાચી અને ચિરાગના સંવાદમાં જેનોના મહાપવિત્ર તીર્થધામ પાલિતાણાને હનીમૂન પોઇન્ટ ના રૂપમાં દર્શાવવું અક્ષમ્ય અપરાધ છે.
૪) રાજસ્થાન હાઇકોર્ટના એક ફેસલાના સંદર્ભના રૂપમાં કહ્યું છે કે જૈન ધર્મ આદિનાથે નિકાળેલો નવો પંથ છે. આ ભ્રામક તથ્ય છે. કેમ કે હિન્દુઓ નો સહુથી પ્રાચીન ગ્રંથ વેદ છે એન એમાં પણ જૈનોના પ્રથમ તીર્થકર આદિનાથનો ઉલ્લેખ છે. આદિનાથ આ ચોવીશીના પ્રથમ તીર્થકર છે. આની પહેલા અનન્ત તીર્થકર થઇ ગયા છે. અને જૈન ધર્મને હિન્દુધર્મની શાખા બતાવવી પણ ઉચિત નથી, કેમકે હિન્દુ નામનો કોઇ ધર્મ નથી. રાજસ્થાન પત્રિકાના સંપાદક શ્રી કપુરચંદ કુલીશ ની યાચિકા પર સુપ્રીમ કોર્ટનો ફેસલો છે કે “હિન્દુત્વ એક જીવન શૈલી છે, સંસ્કૃતિ વાચક શબ્દ છે.”
૫) ભગવાન મહાવીરના જીવન પર “વિમલ ગુણોત” નામના કોઇ વ્યક્તિ દ્વારા ૧૦૪ એપીસોડ વાળી ટી.વી. સીરિયલ “જય ભગવાન મહાવીર” બનાવવામાં આવે છે. જેમાં ભગવાન મહાવીરનો રોલ “હમ તો મોહબ્બત કરેંગે” ના નિર્માતા આશિષ સિંહ કરશે એવું સાંભળવામાં આવ્યું છે. આનું ચારેકોરથી વિરોધ ચાલી રહ્યું છે. ભગવાન મહાવીરનું અલોકિક વ્યક્તિત્વ તુચ્છ વામન માનવ કરેં આ તીર્થકરોની ઘોર આશાતના છે. અંજનશલાકા આદિ પ્રસંગોમાં પણ મૂર્તિ જ સ્થાપિત થાય છે. પંચ લ્યાણકના
ગુડનાઈટ...૮૮
For Personal & Private Use Only
Page #92
--------------------------------------------------------------------------
________________
ઉત્સવમાં ભગવાનની મૂર્તિ જ રાખવામાં આવે છે. કેમકે એમનું પાત્ર કોઇ વ્યક્તિ કરે, આ જૈન શાસ્ત્રોને માન્ય નથી. મુંબઈમાં લલિત પર માટે (ભાયંદર) કર્મચક્ર પિક્સર માં જૈન સાધુનો રોલ ભજવી સાધુપદની ગરીમાને ધક્કો પહોચાડ્યો છે.
૬) ભગવાન મહાવીરના ર૬૦૦માં જન્મ કલ્યાણકના વર્ષે દિલ્લીથી સરકાર દ્વારા જાહેર કરેલા ટિટના પોર્ટફોલિયોમાંશાશ્વત મહામંત્રનવકારસાથે છેડખાની કરવામાં આવી છે. “મો અરિહંતાણ’ ના બદલે “અમો અરહંતા છાપ્યું છે અને નવપદના બદલે પાંચપદ છાપ્યા છે. (જાપમાં કોઇ પાંચ પદ કરતા હશે પણ સંપૂર્ણ નવકારના રૂપમાં તો ૯ પદને બધા નિર્વિવાદ રૂપથી માને છે.)
૭) કયાલાલ માણેકલાલ મુન્શી લિખિત “પાટણની પ્રભુતા” હિન્દીગુજરાતી પુસ્તકમાં આનંદસૂરિનામના પાત્રને જાસૂસના રૂપમાં પેશ કરવો, જૈન સાધુત્વનું ઘોર અપમાન છે. ગુજરાત આદિ યુનિવર્સિટીયોમાં વર્ષોથી આ પુસ્તક કોર્સબુક્ના રૂપમાં ચાલે છે. એનો પ્રબલ વિરોધ થવો જોઇયે.
૮) આચાર્ય ચતુરસેન દ્વારા પાટણના ઇતિહાસ પર લિખિત પુસ્તકમાં જૈન મતાવલંબી કપર્દીમંત્રી ના વિષયમાં અન્ય પાત્રોથી અસહનીય અપશબ્દોં ને બોલાવી
શાંતિપ્રિય જૈન સમાજની લાગણી ને આઘાત પહોંચાડી છે. . કેટલીક વાતો ઈર્ષ્યા-દ્વેષથી લખાતી હોય છે તો કેટલીક અજ્ઞાનતાથી. જે પણ
હોય આ વાતોને રોકવી જોઈએ જેથી એનું પુનરાવર્તન ન થાય. જૈન સમાજ શાંતિપ્રિય છે પણ એમની ધર્મભાવનાઓથી ખિલવાડ કરવામાં આવે અથવા કોઇ કરે તો એમને સડક પર ઉતરી આવવા માટે મજબુર થવું પડે. સરકાર અને ન્યાયાલયોં એ આમાં હસ્તક્ષેપ કરવો જોઇયે. - ' કેવા કેવા આક્રમણો જૈન શાસન પર આવી રહ્યા છે એનો આ ચીતાર આપ્યો છે. અસ્તુ...!
.. પ્રતિક્રમણનાં ઉપકરણો નું મહત્વ • ગૌતમસ્વામીનો પ્રશ્ન :- પ્રતિક્રમણ અને પ્રતિક્રમણના ઉપકરણોનો લાભ કેટલો?
પ્રભુ મહાવીરનો ઉત્તર :(૧) ૫,૫00 સોના મહોરો ખર્ચ શ્રી ભગવતી સૂત્ર આદિ આગમો લખાવવાથી જે
ગુડનાઈટ..૮૯
For Personal & Private Use Only
Page #93
--------------------------------------------------------------------------
________________
પુણ્ય બંધાય તેટલું પુણ્ય પ્રતિક્રમણની ઈચ્છા માત્રથી થાય છે. ૨) ૫,૫૦૦ ગર્ભવતી ગાયોને કતલખાનાથી છોડાવવામાં જેટલું પુણ્ય બંધાય તેટલું
પુણ્ય એક મુહપત્તિના દાનથી બંધાય છે. ૩) ૧૦ કરોડ ગાયોને કતલખાનાથી છોડાવીએ એટલું પુણ્ય પ્રતિક્રમણનો ઉપદેશ
આપવા માત્રથી બંધાય છે. ૪) ૨૫ હજાર શિખરબંધી બાવન જિનાલયો બાંધે તેટલું પુણ્ય ચરવળાનાદાન માત્રથી
થાય છે. ૫) ૧કરોડમાસક્ષમણ અથવા ૧ કરોડપંખીનાપાંજરાક્રાવેતેટલું પુણ્ય ૧ કટાસણાના
દાન માત્રથી થાય છે. ૬) ૮૮ હજાર દાનશાળાઓ બાંધવા જેટલું પુણ્ય એક ગુરુવંદન કરવાથી થાય છે. ૭) ૮૮ હજાર શિખરબંધી જિનાલયો બંધાવી એમાં ૫૦૦ ધનુષ્યની કાયા પ્રમાણ રત્નમયી પ્રતિમાઓ સ્થાપે તેટલું પુણ્ય માત્ર એક ઈરિયાવહિયાથી થાય છે.
. આધાર ગ્રંથ. આવશ્યક - પન્નવણા - જીવાભિગમ - ભગવતી સૂત્ર
ગૃહસ્થોએ સ્વાધ્યાય માટે ઘરમાં વાંચવા અને
વસાવવા લાયક શુદ્ધ ગુજરાતીના ખાસ ગ્રંથો ૧) ઉપદેશમાલા:ગુજરાતી ભાષામાં (જૈનઆત્માનંદ સભાભાવનગરથી પ્રકાશિત) ૨) ઉપમિતિ ભવ પ્રપંચ કથા : ગુજરાતી ભાષામાં (મોતીલાલ ગિરધારીલાલ
કાપડીયા) (આ બંને ગ્રંથોના મૂળમાં લખેલું છે કે આ ગ્રંથો વાંચી-સાંભળી સુખમય સંસાર
પર વૈરાગ્ય ન જાગે તો તે અનંત સંસારી.) ૩) પ્રશમરતિ વિવેચનઃ આચાર્ય શ્રી ભદ્રગુપ્તસૂરિ મ. સા., મહેસાણા ૪) જ્ઞાનસાર વિવેચનઃ આચાર્ય શ્રી ભદ્રગુપ્તસૂરિ મ. સા., મહેસાણા. ૫) શાંત સુધારસ વિવેચન : આચાર્ય શ્રી ભદ્રગુપ્તસૂરિ મ.સા., મહેસાણા
ગડનાઈટ... ૯o FO? Personal & Private Use Only
Page #94
--------------------------------------------------------------------------
________________
૬) પરમ તેજ ભાગ ૧-૨ (લલિત વિસ્તરા) : આચાર્ય શ્રી ભુવનભાનુસૂરિશ્વરજી
મ. સા. (દિવ્ય દર્શન કાર્યાલય, કલિકુંડ) ૭) નાકોડા ટ્રસ્ટ સંચાલિત હિંદીમાં વિશ્વ પ્રકાશપત્રાચારપાઠ્યક્રમ’ (જૈન પરિચય,
જૈન વિશારદ અને જૈન સ્નાતક એમ ત્રણ વર્ષનો ડીગ્રી કોર્સનો નિ:શુલ્ક
અભ્યાસક્રમ કરવો. આજ સુધી ૯૦ હજાર ભાગ્યશાળિઓએ લાભ લીધો છે. ૮) આંખે આંસુની ધાર : પૂ. પંન્યાસ શ્રી રશ્મિરત્નવિજયજી મ. સા. લિખિત પૂ.
ત્યાગી તપસ્વી સ્વ. શ્રી મોક્ષરત્નવિજયજી મ. સા.નું જીવન ખાસ વાંચવું અને
વંચાવવું (બરસ રહી અંખિયાં) ૯) જો જે કરમાય ના (ભવ આલોચના) ...! ૧૦) સચિત્ર જૈન રામાયણઃ ગુરુદેવશ્રી ગુણરત્નસૂમ લિખિત છેલ્લા બન્ને પુસ્તકો માર્મિક છે.
. ગુરુ વંદન વિશે... ગુરુમહારાજને સ્વાધ્યાયાદિમાં વિક્ષેપ ન પડે એ રીતે વંદન કરવા. જમણા હાથનો પંજો ખુલ્લો રાખવો.
.સામાયિક વિશે... • રોજ એક લાખ હાંડી સોનાનું દાન આપે એનાથી વધારે લાભ એક સામાયિકમાં
છે. ૯૨૫ ૯૨૫ ૯૨૫ પલ્યોપમનું દેવાયુષ્ય બંધાય છે. એક એક સામાયિક કરીને પાર્યા વિના ત્રણ સામાયિક સુધી ચાલે પણ દર ૪૮ મિનીટે સામાયિક લેવાની ક્રિયા કરવી પણ પારવી નહિ. જો ચોથી સામાયિક લેવી હોય તો પારીને ચોથી સામાયિક લેવી. ચાલુ વ્યાખ્યાનમાં સામાયિક આવી ગઈ હોય તોય પાળવાની જરૂરત નથી. સામાયિકમાં ગાથા ગોખવી, સ્વાધ્યાય કરવો. માળા ગણી શકાય. સામાયિક કે પચ્ચખાણ પારતી વખતે જમણા હાથની મુઠ્ઠી વાળવી. પ્રશ્ન :- બીજનો ચંદ્ર શા માટે જોવાય છે? ઉત્તર :- સીમંધરસ્વામી પાસે તરત પહોંચે છે, શાશ્વત જિનાલયના દર્શન થાય
ગુડનાઈટ... ૯૧
For Personal & Private Use Only
Page #95
--------------------------------------------------------------------------
________________
અને નિમિત્ત શાસ્ત્રાનુસારે ઉદયનું પ્રતિક છે. ચોથનો ચંદ્રમાં જોવાથી લંક આવે છે. આયુષ્યના ત્રીજા ભાગે (૨૩) આગલા ભવનું આયુષ્ય બંધાય. દર ત્રીજા દિવસે તિથિ આવે અને તે તિથિના દિવસે આયુષ્ય બંધ થાય તો સદ્ગતિ અને પરમગતિ સુલભ બને માટે બીજ, પાંચમ, આઠમ, અગિયારસ અને ચૌદસ આદિ તિથિના દિવસે સામાયિક, પ્રતિક્રમણ, પૂજા, જાપ, ધ્યાન, લીલોતરી ત્યાગ, બ્રહ્મચર્યપાલન આદિ કરવું જોઈએ. તારીખ કરતાં તિથિને યાદ રાખવી જોઈએ. તિથિ આરાધના કરવા કામ લાગે છે. રાજસ્થાન પાલી - સિરોહી જિલ્લામાં પ્રાયઃ પ્રત્યેક ૮-૧૦ કિ. મી.માં તીર્થ પ્રાચીન ભગવાન અને બાવન જિનાલય મળે. અંજનવિધાન સિવાય છપ્પન-
દિકુમારિકા આદિ કાર્યક્રમો માત્ર નાટકરૂપે ભજવવા યોગ્ય નથી. • માણસ નનામો જન્મે છે. નનામીમાં જાય છે. છતાં નામ માટે આખી જિંદગી
ધમપછાડા કરે છે. કેવું આશ્ચર્ય? જેટલું ગુપ્ત કરીએ, એટલું પુણ્ય વધે. અચલગઢમાંડુંગરપુરના રાજા સોમદાસના મંત્રી સાદરા ઓસવાળે ૧૪૪૪મણની પ્રતિમાઓ ભરાવેલી. સમ્રાટ સંપ્રતિએ સવાલાખદેરાસરો અને સવા કરોડપ્રતિમાઓ ભરાવી. જે પ્રતિમા ઉપર નામ ન હોય, હાથની કોણીમાં બે લાડવા મૂકેલા હોય, મુખાકૃતિ અભૂત હોય એ પ્રતિમા સમ્રાટ સંપતિએ ભરાવી કહી શકાય.
વડાલીમાં બાવન પ્રતિમા નીકળેલ છે. • પાટણ - વિરોચન નગર અને વંથલીમાં પણ અનેક પ્રાચીન પ્રતિમાજીઓ
જમીનમાંથી મળી આવેલ છે. વિધિપૂર્વક ઘર આંગણે દીવા-ધૂપથી પ્રતિમા ભરાવવાથી વિશેષ પ્રભાવ દેખાય.
પ્રભુને માનનારા ઘણા, પણ પ્રભુનું માનનારા ઓછા
ગુરુને માનનારા ઘણા, પણ ગુરુનું માનનારા ઓછા • દેવ અને ગુરુની અદ્ભૂત ભક્તિના પ્રભાવે અનુપમા દેવી મહાવિદેહ ક્ષેત્રમાં આઠ
Fગુડનાઈટ. હર Use Only
Page #96
--------------------------------------------------------------------------
________________
વર્ષે દીક્ષા લઈ નવમા વર્ષે કેવળજ્ઞાની બનીને હાલ સીમંધર સ્વામી સાથે વિચરી
રહ્યા છે. • વસ્તુપાળના છેલ્લા શબ્દો “જૈન ધર્મમળ્યો પણ હું હારી ગયો કારણ કે દીક્ષા
વગર જાઉં છું.” જૈન ઈતિહાસની ધરાર ઉપેક્ષા થઈ છે. સમ્રાટ સંપ્રતિ, સમ્રાટ ખારવેલ, સમ્રાટ કુમારપાળ, સમ્રાટ વિક્રમાદિત્ય હેમૂ આદિ જૈન રાજાઓનો ઉલ્લેખ ભારતીય ઈતિહાસમાં જાણી જોઈને કરાયો નથી.
• • •
ઈતિહાસ કે આઈને મેં
• પ્રભુ મહાવીર જન્મ ચૈત્ર સુદ ૧૩, સોમવાર, તા. ૨૩-૪-૫૯૯ B.C. દીક્ષાઃ કાર્તિક વદ ૧૦, સોમવાર, તા. ૨૯-૧૨-૫૬૯ B.C. કેવળજ્ઞાન વૈશાખ સુદ ૧૦, રવિવાર, તા. ૧૫-૧૦-૫૫૭ B.C. નિર્વાણઃ કાર્તિક વદ ૩૦ (આસો વદ) પ૨૭ B.C. વીર નિર્વાણ: સંવત્ ૬૦૯ વિ. સં. ૮૪ રથવીરપુરનગરમાં શિવભૂતિ મુનિ દ્વારા દિગંબર પંથનો પ્રારંભ, સ્ત્રીમુક્તિ-કેવળી ભુક્તિનો નિષેધ. વીર નિર્વાણ સંવત્ ૨O૧ સન ૧૪૮૫ લોંકાશાહ દ્વારા સ્થાનકવાસી ધર્મ-શ્રી ભૂપાજી પ્રથમ સાધુ. મોગલોના પ્રભાવથી મંદિર મૂર્તિનો વિરોધ. વિ. સં. ૧૬૫૩ લવજી ઋષિ દ્વારા મુખ પર મુહપત્તિ બાંધવાની પ્રરૂપણા. વીરનિર્વાણ સંવર૨૮૭ સન ૧૭૬૧માલવા (રાજ.)ના જૈનમંદિરની શાળામાં રાતવાસો રહી સ્થાનક્વાસીથી અલગ થઈ આચાર્ય ભીખણજી સ્વામીએ તેરાપંથ પ્રચલીત કર્યું. દયાદાનનો વિરોધ કર્યો પાયચંદગચ્છ આદિ.
અચલગચ્છ : અમાવર
ગુડનાઈટ... ૯૩
For Personal & Private Use Only
Page #97
--------------------------------------------------------------------------
________________
ખરતરગચ્છ : છે: કલ્યાણકની પ્રરૂપણ. ત્રિસ્તુતિક પંથ : સમ્યગ્દષ્ટિદેવદેવીની અનુમોદનાને વંદના માની ચોથી થાય નો.
વિરોધ.
નિશ્ચય વાદી શ્રીમદ કાનજી દાદા ભગવાન આદિ જૈન ધર્મની મૂલ પરંપરા થી વિરૂદ્ધ જઈ એવા અનેક પંથો નીલ્યા છે. તત્ત્વને સમજનાર જ બચી શકે છે. બાકી ઘણા કુપંથે-ઉન્માર્ગે ભૂલા પડી જાય છે.
નકલ
જે
નું
ઉત્તમ સાહિત્ય આજે જ મંગાવો... આ ખર્ચ નથી પણ રોકાણ છે... યુવપ્રવચનકારપ. પૂ. પંન્યાસ પ્રવર શ્રી રશ્મિરત્નવિજયજી મ. સા. લિખિત-સંપાદિત સાહિત્ય
(ગુજરાતી સાહિત્ય “મા નિશાનવાળા પુસ્તકો પ્રાપ્ય છે.) ક્રમ પુસ્તકનું નામ
કિંમત ૧. | આંખે આંસુની ધાર
૧,OOO ૪૦. એક હતી રાજકુમારી (સતી અંજના)
૨,OOO ૧૦૧.૦૦ તુફાનોને કહી દો
૧,OOO - ૧૦.OO * ટીવી, ટી.વી. ટી.વી.
૨,OOO
૫.CO ઐસી લાગી લગન ભાગ ૧
૨૦,OOO ૩0.00 ઐસી લાગી લગન ભાગ ૨
૫,OOO ૨૦.00 જૈનમનોવિજ્ઞાન
૧૦,000 ૧૦.CO ગુડનાઈટ - ૧
૨૫,OOO ૧0.00 ગુડલાઈફ
૨૦,૦૦૦ ૧૦.૦૦ આદિ જિન સંધ્યા ભક્તિ (ગુ.હિં)
૪,000 ૧૦.00 * પ્રભુ દર્શનની શાસ્ત્રીય વિધિ
૨,OOO ૫.00 * ચાલો ભક્તિ કરીએ
૧,OOO ચાલો વિધિ કરીએ
૧,OOO ૧૦.00 * ગુડનાઈટ - ૨ (વિજ્ઞાનાધારિત)
૧,OOO ૫.૦૦ * ગુડનાઈટ - ૩
૧,OOO
૧૦.OO * ગુડનાઈટ - ૪
૨,
૫.CO ગુડનાઈટ (નવીનતમ)
૭,000 ૨૦.00 ૧૮. | જૈન યોગધ્યાન પદ્ધતિ (નવીનતમ)
૧,OOO ૧૦.00
નિઃશુલ્ક
જે
જે
૧૭. |
ગુડનાઈટ. ૯૪
For Personal & Private Use Only
Page #98
--------------------------------------------------------------------------
________________ ain Education International સિધ્ધચક્ર ગ્રાફિક્સ, 079-25620679,94281-16307 For Prsonal & www.l ibrary org