Book Title: Devnar Ka Katalkhana Bharat Ke Lie Kalank Roop
Author(s): Padmasagarsuri, Narayan Sangani
Publisher: Devnagar Katalkhana Virodhi Jivdaya Committee
Catalog link: https://jainqq.org/explore/008709/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // ahiMsA paramo dharma // (Ahimsa is the highest Dharma ) devanAra kA katalakhAnA bhArata ke lie kalaMka rUpa * lekhaka * PADMAiindia muni panasAgara zrIyuta nArAyaNajI puruSottama sAMgANI prakAzaka* devanAra katalakhAnA virAdhI jIvadayA kamITI UMDI vakhAra, bhAvanagara - - - - - -- - - ntikkvaikrraippttumaiyai MA000000 For Private And Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org he dayAmaya ! he dayAmaya ! kyA dayA kA sindhu aba nirjala banA hai ? lahalahAtA dharma kAnana Aja kyA maruthala banA hai ? 1 caMDa kozika ke bujha sake hiMsAgni Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eka dina dhamakI dIvAlI phira yahAM chAyA aMdherA, nAtha mAnava ko yahAM agha-ogha ne hai punaH gherA / mukti pAkara vizva ke upakAra se bhI mukta kyA muma ? hameM nava sandeza bhejA, hona itane zakta kyA tuma ? cetanA kA bhAgya nirmAtA punaH pudgala banA hai // 2 basa mara rahe pyAse papI hai. isa rahe dAnava subudha dayA maitrI baha gae Aja hiMsA udadhikA hai gagana dvArA, taka pahu~cA kinArA / sabala kA AhAra svAmI ! Aja phira nirbala banA hai // kAka amRta pI rahe haiM, Aha bhara kara jI rahe haiN| aiTama-: - pralaya - jaladhAra prabodhaka, kucha nayA udbodha bhejA, pesA nAtha ! dharma payoda bhejA / ( anusaMdhAna TAiTala 3 upara ) For Private And Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 55555555555555555555 // ahiMsA paramo dharmaH // ( Ahimsa is the highest Dharma) devanAra kA katalakhAnA bhArata ke lie kalaMka rUpa -: lekhaka :prazAMtabhUti vidvatratna upAdhyAya zrI kailAsa sAgarajI mahArAja ke ziSya pU. munirAja zrI kalyANasAgarajI ma. ke ziSya muni padmasAgara 99999:555555) For Private And Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir -: prakAzaka :devanAra katalakhAnA virodhI jIvadayA kamITI. UMDI vakhAra, bhAvanagara prathama AvRtti hiMdI 2000 vi. saM. 2019: dinAMka : vijayA dazamI tArIkha. 28-9-1963 mudraka :-kAMtilAla jasarAja zAha mudraNasthAna :-vijaya prinTarI dANApITha pAchaLa, bhAvanagara. For Private And Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir do zabda muni pama sAgarajIkA (devanAra kA katalakhAmA bhArata ke lie kala karUpa) nAmakA nibaMdha mujhe Adyanta paDhane kA avasara milA, aura usake lie "do zabda " likhane kA mujhe jo suavasara prApta huA, tadartha maiM apane svayaM kA mahA puNyazAlI smjhtaa| bAja svataMtra bhArata meM hiMsA ke itane "Sadha saMsthAna" khula gae haiM, aura nita nae nae khulate jA rahe hai / inako dekhakara, kisI bhI bhAratIya saMskRti poSaka ke dilameM atyanta duHkha hogA ki hama kisa lie bhArata ko svataMtra banAnA cAhate the| hamAre kaI zUravIroMne svataMtratA kI vedI para balIvAna kyoM diyA ? unakA Azaya yahI thA ki-hamArA svataMtra bhArata rAmarAjya" bane / bhAratIya saMskRti ko sanmukha rakhakara, dharmAnusAra rAjya kartA rAjya kareM / ahiMsaka nIti apanAveM / ye saba bAteM kevala kalpanA mAtra banakara hI raha gii| bAja to deza meM cAroM ora udyogoM ke nAma para hiMsA baDha rahI hai / maiM yaha cAhatA hU~ ki, ina yojanAbhoMkA sakhta virodha kiyA jaae| kiMtu saMgaThana ke abhAva meM sarakAra virodhoM For Private And Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ke prati lakSa nahIM detI hai| isa lie hama saba saMgaThita hokara isakA virodha pradarzita kreN| devanAra katalakhAnA unhI hiMsaka yojanAoM meM se eka hai / " jo ki bhArata ke lie kalaMka rUpa hai|" isa bAta ko samajhAne le lie munizrI ne aneka pahaluoM ko dRSTi meM rakhakara, apanI tarka zakti se sarakAra kI nIti jo ki hiMsA poSaka haiM, paMgu banA diyA hai| munizrI ne kevala tarka zakti se hI nahIM apitu saba dharmo ke pramANabhUta AdhAra ko lekara yaha. sthApita karane kA prayAsa kiyA hai, ki sampUrNa vizva sukhI taba hI banegA, jaba vizva bharake jIva mAtra " ahiMsya" mAne jAeM / ___AzA hai isa nibaMdha se bhAratIya janatA ke hamaya meM ahiMgaka bhAvanA kA zrota bhegaa| dinAMka :vijayA dazamI 28-9-63 hama haiM Apake ahiMsA dharmApAzakadevanAra katalakhAnA virodhI jIvadayA kameTI UMDIvakhAra, bhAvanagara ( saurASTra) For Private And Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // OM hI ahU~ namaH // purA vacanavizvake sabhI dharmAne " ahiMsA dharmakA prANa hai yaha eka AbAjase mAnA hai|" koI bhI dharma cAhe to yaha jaina-vaidika bauddha IsAI-pArasI yA islAma kyoM na ho koI bhI dharma kA aisA siddhAnta nahIM hai ki koI jIva ko duHkha pahuMcAne se yA usakA ghadha-hiMsA karane se puNya hotA hai, api tu pratyeka dharma kA yaha mUla siddhAnta hai ki koI bhI jIvako duHkha mata-pahucAo, kAI bhI jIvakA dhadha mata karo / duHkha pahuMcAne se thA usakA bagha karane se mahAn pApa hotA hai / sabhI dharmA kA yahI mantavya hai ki ahiMsA ke pAlana meM jo manuSya jitanA Age baDhA huA hai vaha utanA hI mahAn arthAt vizvameM vahI sarvazreSTha manuSya hai. jo ki mahAn ahiMsaka haiN| yadyapi una sabhI dharmo meM jaina dharma kI mAnI huI bhahiMsA sUkSmAtisUkSma hai| ahiMsA ke viSaya meM jitanI gaveSaNA-khoja jainadharma ne kI haiM yahAM taka kAI sAyada hI pahuMca sakA ho / jaina dharma kA ahiMsAkA viSaya kevala manuSya yA pazu takahI sImita nahIM hai, kintu ekendriya se lekara sa carAcara vizva taka vyApta hai / vizvakA kAI bhI prANI isameM bAkI nahIM rahatA / jaina dharma ne ahiMsA kA vicAra jisa taraha sUkSma rIti se kiyA hai, usI taraha AcAra meM bhI usako pUrNatayA utArane kA prayatna kiyA For Private And Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hai| jaina dharma ke pramukha anuSThAna ahiMsAkA caritArtha karane ke liye hI nirdhArita kiye gaye haiM / bhagavAn mahAvIra ne 'AcArAGga sUtra meM pharamAyA haiM ki : , (6 'savve pANA sadhe bhUyA savve jIvA savye sattA na daMtavvA na ajjAveyanvA na parighettavyA na ubaddaveyabvA esa dhamme suddhe nIe sAsae samecca lAya kheyannehi paveipa " " sarva prANa, sarva bhUta, aura sarva jIvoM aura sarva satvoM kA na mAranA cAhiye, na pIDita karanA cAhiye na unako mArane kI buddhi se grahaNa hI karanA cAhiye, yahI dharma zuddha nitya aura zAzvata hai / " tathApi ahiMsA puNyajanaka hai aura hiMsA pApajanaka hai, isameM kisI kA bhI vaimatya nahIM hai| hiMsA sarva pApoM kI janetA hai / yaha sabane svIkArA hai / For Private And Personal Use Only aisI paristhiti meM bhArata jaise dharma pradhAnadezameM apane mAmulI svArthako siddha karane kI bada murAdase yAMtrika sAdhanoM dvArA hajAroM kI saMkhyA meM niraparAdhI pazuoMkA katala karanA yaha atyaMta zarma janaka bAta hai / eka pazu yA eka pakSike jIvana ko bacAne ke liye apanA sarvArpaNa karanevAle kaI puruSoM kI jIvanI se jisa bhAratakA itihAsa atyujjavala hai, vahI Aja hajAroM mUka pazuoM kI katleAma karake usa itihAsa ko kalaMkita karaneke liye bhArata sarakAra taiyAra huI hai / aise to bhAratameM choTe bar3e kaI sthAna mAjUda haiM, (jo nahIM hone cAhiye ) phira bhI vartamAnameM ares ke samIpa 'devanAra' meM Adhunika tama yaMtra sAmagrIbAlA Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rAkSasI katalakhAnA banAne kI yojanA kI gaI hai aura isake dvArA bhArata sarakAra aneka jIvadayApremI dharmIjanatA kI komala bhAvanAoM kA khUna karane kA adhama kRtya kiyA hai| isa samasyAko hala karane ke liye pratyeka bhAratavAsI kRtapratijJa bane aura isakA sakriya virodha kare / muni zrI pannasAgarajIne "devanAra kA katala khAnA bhAratake lie kalaMka rUpa" mahAnibandhameM ahiMsA ke viSaya meM acchA vivecana kiyA hai| mAMsabhakSaNa dhArmika aura zArIrika ubhaya dRSTise hAnikAraka hai, usakA pramANa dekara ahiMsA ke viSayameM sarva dharmoM kA eka dezI vacana bhI isa viSayameM uddhRta kiye haiN| isa nivandhako dekhanese munizrI kI sarvato mAhiNI pratibhA kA acchA paricaya prApta hotA hai| munizrIkA kSayopazama aura parizrama isa viSayameM sarAhanIya haiN| isa mahAnibandhakA paDhakara pratyeka bhAratavAsI aise hiMsA vidhAyaka kAryo kA joradAra virodha kara apanA dharma adA kare yahI bhaavnaa| zramaNopAzaka ghyAkaraNAcArya -muni hemacandra vijaya For Private And Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org lekhaka kI kalama se bhArata sarakAra kI hiMsA poSaka nIti ke dekhakara, mujhe aMtaravedanA jAgRta huI, aura maiMne apanI aMtaravyathA ko vyakta karane ke lie " devanArakA katala khAnA bhArata ke liye kalaMka rUpa nAmakA nibaMdha likhA / " Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mere likhane kA Azaya yahI hai ki bhAratIya prajA isa nibaMdha se jAgRta baneM, aura eka svarase isa hiMsaka yojanA kA virodha kare / isa nibaMdha ko pUjya gurUdeva prazAntamUrti vidvadvaratna upAdhyAya zrImat kailAsasAgarajI mahArAja kI sat preraNA va zubha AzirvAda se likhapAyA hai, isaliye maiM unakA RNi haiM / sAthahI isa nibaMdha ke liye pUjya vyAkaraNAcArya vidvatvarya munirAja zrI hemacaMdravijayajI mahArAja ne apanA zubha samaya nikAlakara jA " purovacana" likhane kA kaSTa uThAyA hai, usake liye maiM unakA AbhArI hU~ / samavasaraNa kA vaDA bhAvanagara (saurASTra) 1-9-63 mujhe AzAhI nahIM apitu vizvAsa hai ki janatA isa nibaMdha ko paDhakara lAbha uThAyegI, tathA apanI AvAja rAjanetAoM ke kAnataka pahuMcAkara devanArakI hiMsaka yojanA kA baMda karAyegI / tabhI maiM apane prayAsa kA saphala mAnUMgA / pU. gurudevazrI kalyANa sAgarajI mahArAja kA caraNa reNu -- muni padmasAgara For Private And Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // ahiMsA paramo dharmaH / / devanArakA katalakhAnA bhAratake lie kalaMka ruup| aise to bhArata eka AdhyAtmika evaM dharma prANa deza hai| AdhyAtmikatA aura dharma kA agara koI prANa hai to vaha ahiMsA hI hai| ahiMsAtmaka saMskRti hI bhArata kI prAcInatama saMskRti rahI hai| pazcAt kinhI anya kAraNAMse naise ki-duSkAla, svAdalolupatA, iSTa vastukI prApti hetu pazu balI Adi ke kAraNoM se isa dezameM mAMsAhAra kA pracAra huaa| bAdameM kramazaH usameM vRddhi hotI rhii| videzI yAtrIyoMkI DAyarImeM tatkAlIna bhArata ke viSaya meM bahuta kucha likhA huA milatA hai| usameM mAMsAhAra karanevAle vyaktiyoMke viSayameM bhI kucha likhA huA pAyA jAtA hai| __ phAhyAna jisane I. sa. 399 se 14 taka uttara bhAratakI yAtrA kI thI, apanI DAyarImeM likhatA hai, "cAMDAloMke sivAya koI bhI vyakti kisI bhI jIvakA vadha nahI karatA hai| na koI madyapAna hI karatA hai, aura na kAI jIvita pazuoMkA vyApAra hI karatA hai|" jI. TI hrIlara dvArA li khata "bhArata-varSakA itihAsa" dvItiya bhAga ena sAMga apanI DAyarI meM likhanA hai ki "samrATa harSa ke prayatma se bhArata-varSa ke pAsake pA~co dvIpAmeM mAMsa bhakSaNa aura pazuvadha baMda ho gayA thaa|" vizva paryaTaka rAma nivAsI mAkapAlA-jisane I. sa. 1260 se 1295 taka bhArata kI yAtrA kI thI, apanI DAyarImeM likhatA hai ki-" cAMDAloke sivAya koI bhI vyakti mAMsa Adi nahIM For Private And Personal Use Only Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir khAtA hai, koIbhI vyakti jIvoMkI hatyA nahIM karatA hai| yadi kisIko pazu mAMsakI jarurata ho to use araba yA dUsare dezeAMse videzIyoMko bulAkara pazuvadha ke lie naukara rakhanA paDatA hai|" Aja jitanA to mAMsAhArakA pracAra pUrva meM yahAM nahIM thAyaha uparokta bAtoMko paDhanese acchI taraha jJAta ho gayA hogaa| mAMsAhArameM vizeSa vRddhi yavanoM aura AMgleoke zAsana kAlameM huii| unhoMne apanI pAzcAtya saMskRtikI nIva DAlane ke lie ise upayukta sAdhana samajhakara, jIva hiMsA aura mAMsAhArakA panapane diyaa| bhAratakA janamAnasa bhI usa samaya itanA jAgRta va zasakta nahIM thA kI usakA prabala virodha kara ske| yadda hai mAMsAhAra aura jIvahiMsA ke pUrva kAraNa / mAnavakA bar3appana kara aura dayAhIna banane meM nahIM hai| mAnava kudaratakA sarvazreSTha prANI hai, vahI jo nirdoSa aura mUge pazuoMko mArakara khA jAya, athavA use satAne aura usa para amAnuSI atyAcAra karane meM rasa le to usakA baDappana kahAM rahA? manuSyakA bar3appana kara, niSThura, aura dayAhIna banane meM nahIM hai, parantu dharmAtmA banane meM, prANI mAtrake prati prema va dayA evaM sahAnubhUti pUrNa vyavahAra rakhane meM hai| veda bhI yahI kahatA hai| "mitrasya cakSuSA sarvANi bhUtAnI smiiksse|" yajuveMda. arthAt-sarva prANIko mitravat dRSTi se dekho, cAhe vaha mAnava ho yA pazu va pakSI ho| AjakA mAnava svayaMkA jyAdA sabhya mAnatA hai, parantu vahI sabhya mAnavane Aja saMsArameM hiMsaka vAtAvaraNa phailA rakkhA hai| kyA yahI usakI sabhyatA hai? mAMsabhakSaNa hI hiMsAkA mukhya kAraNa hai| Ajakala vizvameM mAMsabhakSaNakI prathA dina pratidina baDhatI jA rahI hai| bhArata bhI usa aMdhAnukaraNameM Age bar3hatA jA rahA For Private And Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hai| bahuta duHkha aura zokakI bAta to yaha hai, ki svayaM apanI kedrIya sarakAra bhI khArAka aura pauSTika mojana kI samasyA ke halake lie, leAgoM kI AdatoMme parivartana karAkara mAMsAhAra ko protsAhana de rahI hai| manuSyakA sahaja svAbhAvika bhojana mAMsa nahIM hai| yadi vaha svabhAvase mAMsAhArI hotA to usakI zarIra racanA bhI mAMsAhArI pazuoMkI taraha hotI, parantu vaisA nahIM hai| bAlaka zikSA dIye binA mAMsa nahIM khAtA hai kyoMki usako mvabhAva se hI usameM prema nahIM hai| jabakI billIkA baccA cUheko dekhakara turata use mArane ke lie dauDa paDatA he, jaba bAlaka aisA nahIM karatA, kyoMki usakA prema svabhAva se phalAhAra kI tarapha rahatA hai| jo loga mAMsAhArI nahIM hote haiM, ve loga mAMsa dekhanA bhI pasaMda nahIM karate, kyoMki use dekhakara unhe aruci padA hotI hai| sabhya dezAme pazuvadhake lie ekAMtame baMda divAlAMvAlA sthAna niyata hotA hai, aura mAMsa Adike dukAnoM ke lie bhI alaga vyavasthA rahatI hai| usake bibhatsa dRzyoMkA gupta rakhA jAtA hai| usake vibhatsa dRzyoMkI kalpanA mAtra mAMsa se ghRNA karAne ke lie yatheSTha hai| mAMsa svayaM svAdiSTa nahIM hotA ! mAMsa khAnemeM khUba svAdiSTa batAyA jAtA hai, kiMtu manuSya prAyaH jyAdAtara vanaspati khAnevAle jIvoMkA hI mAMsa khAtA hai| usameM vanaspatike tattvo se svAdiSTa banAne kI prakriyA nahIM hotI to vaha svAdiSTa nahIM banatA, mAMsAhArI manuSyoMkA siMha, vAgha, kuttA Adi ke mAMsase kyoM svAbhAvika aruci va ghRNA paidA hotI hai ? isalie ki ve svayaM svabhAvataH zAkAhArI haiN| aura zAkAhAra ke tattvAM ke binA mAMsa Ana dadAI nahI hotaa| Aja cAroM aurase zuddha ghI, dUdha-nahIM milane kI AvAja AtI hai| isakA kAraNa yahI hai-ki-pratidina hajAroM kI saMkhyAmeM For Private And Personal Use Only Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gAya, baila, bakare, bheMDa, Adi jIvAMkA vadha kara diyA jAtA hai, agara ve na kATe jAeM to bhArata meM dUdha, dahI aura ghI ko nahareM bahane laga jAMe / Aja yaha koI vicAra nahIM karatA hai ki pazuoMkA kATa kara hama kisa prakAra dUdha, ghI prApta kara sakeMge ? paMDita madanamohana mAlaviyajIne eka sthAna para likhA hai ki pahale rAkSasaloga manuSyakA mAMsa khAte the, aba manuSya pazuoMkA khAte haiM, yaha sabase baDA pApa hai / 66 93 isI mAMsAhAra ke saMbandhameM RSi dayAnaMda sarasvatIne eka sthAna para yahAM taka likha diyA hai ki " hai mAMsAhArIyoM ! jaba amuka samaya ke bAda pazu nahIM milege, taba tuma manuSyAMce mAMsa ko bhI nahIM choDeMge, kyA ? " manuSyako mAMsAhAra choDakara apanI mAnavatAkA udAtta paricaya denA cAhiye / manuSya hamezA mAMsAhArake upara nahIM raha sakatA / eka samaya igleMDameM eka prathA calI ki koI khetI nahIM karebheMDa, bakarA, bala Adi pazuoMkA pAlA, jisase pUrNatayA mAMsAhAra para rahA jA sake, parantu yaha prathA jyAdA dina nahIM cala sakI kAraNa ki manuSya sadA mAMsa para jIvita nahIM raha sakatA / taba phalAhAra aura dUdha para jIvana paryaMta nirvAha karanevAle vyakti Aja bhI maujUda hai| manoraMjana ke lie jIvako duHkhI karanA bhayaMkara kArya hai ! jisake svAda, Arthika svArtha, dhArmika aMdha vizvAstra, zikAra, vilAsitA aura manoraMjana ke lie Ajake mAnava ko apane hAtha pazu pakSIyoMke raktase raMgate hue zarma nahIM AtI hai / isakA eka udAharaNa Apa paDege to ApakI AMkhe bhI zarma se nIcI ho jaaegii| igle Dake eka bhAgake logoMne apanI AbAna For Private And Personal Use Only Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhapanI AvAjako teja karaneke lie jhIMgUra (eka prakArakA kIr3A) kA rasa (zoravA ) pIte the / kyA yaha vilAsItAke zAkhako pUrNa karane kI mUrkhatA nahIM hai ? kyA yaha nirdayatApUrNa kArya nahIM hai ? Aja te| vivAha, janma meM khuzI ke avasaroM para AmISa bhojana denekI eka prathAsI cala gaI haiM, AmISa meojana binA to pArTI ko adhUrA samajhA jAtA haiM / kitanI pAzavikatA hamAre aMdara A gaI hai| hama svayaM apane itihAsa ko kalaMkita kara rahe hai| mAMsAhArase zarAba pInekI Adata par3atI hai| DA. hegakA kahanA hai ki aphIna, kokIna, aura zarAbakI taraha mAMsa bhI uttejaka hai| aura jaba usakI Adata paDajAtI hai taba manuSya jyAdA uttejaka padArtho kI icchA karatA hai / aura aMta meM usakI aisI dazA ho jAtI hai ki uttejaka padArtha bhI use uttejana nahIM de sakatA / pariNAma yaha hotA hai ki-ziradarda, udAsInatA, niba latAse vaha grasita ho jAtA hai| zarAba choDanA hai, to mAMsa choDa dijIye / mAtma-hatyAkA kAraNa bhI mAMsAhAra hai| Do. hegakA kahanA hai, ki mAMsa ora zarAbake sevanase manuSyakI snAyU itanI kamajora bana jAtI haiM ki vaha jIvana se nirAza hokara AtmahatyA karaneke lie bhI udyata ho jAtA hai / usakI vicAra zakti bhI naSTa hotI calI jAtI hai| igleumeM jyAdA Atma-hatyAkA kAraNa mAMsAhArakohI Thaha. rAyA gayA hai| mAMsa, madya, aura maithuna ina tIna cIjoMke sevanase manuSya kA jIvana nirAzAmaya bana jAtA hai / uparyukta bAtoMse mAMsAhAra karanekA kyA pariNAma AtA haiM, yaha hama hI soca le ! yadi ina pariNAmoM se bacanA ho to mAMsAhAra hameM choDanA hI pddegaa| For Private And Personal Use Only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAnava saba khA jAtA hai| mAMsa para jIvita rahanevAle pazuoMkA bhI AhArakSetra parimita hotA hai| siMha Adi jyAdAtara banacarokohI khAtA he| magaramaccha jalacara jIvakohI jyAdAtara khAtA hai, parantu sRSTi kA sarvazreSTha prANI mAnava-kuttA, billI, cUhA, sarpa, gilerI, meDa, bakarA, gAya, baila, sUara, machalI, kIDA, makoDA sabakousakA hAnIlAma yogyAyogya kA vicAra kie vinA hI peTameM homa detA haiM / taba phira mAnava meM aura dAnavameM aMtara hI kahAM rahA? isa dRSTise mAnava pazusebhI gayA bItA haiN| mAMsAhArake virUddha DAkTaroMkA abhiprAya / I. DAkTaroMkA kahanA hai-"mAMsAhArIyoMko bhojana nalI choTI hotI hai aura zAkAhArIyoMkI laMbI. phala aura zAka kI apekSA mAMsa meM jaldI saDana paidA ho jAtI hai. laMbI nalImeM mAMsa jyAdA samaya taka nahIM raha sakatA hai aura aMdara saDana paidA karatA hai, isI liye mAMsa aneka rogAMko padA karanevAlA aprAkRtika mojana hai|" 2 "mAMsAhArase bala nahIMbaDhatA hai, kintu jo bala samajhanemeM AtA hai vaha kevala uttejanA mAtra hai, mAMsAhArI hRSTa puSTa dikhAI detA hai, kSaNika parAkrama bhI dikhA sakatA hai, lekina vaha sthAI rUpase parAkramakA nahIM dikhA sktaa|" DA. hega. 3. " mAMsAhAra se AcAra vicAra para to prabhAva paDatAhI hai, parantu usake bhakSaNase mAnava-svAsthya parabhI bahuta burA prabhAva par3atA hai| mAMsameM proTInakI mAtrA bahuta jyAdA batAI jAtI hai, jisase zarIra puSTa banatA hai; ese to proTIna zarIra kI AvazyakatAnusAra zAkAhArase upalabdha ho jAtA hai| jarUrata se jyAdA proTIna hAnIkAraka hai|" For Private And Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir -amerIkana yela yunivarsiTIke Do. rasela eca. ciTiMDana. P. H. D kRta. phijIyolojikala ekonamI." pustaka meM se / 4. "jisa dezameM tathA jisajAtimeM jitanI adhika mAtrAmeM mAMsa khAyA jAtA hai, vahAM utanI adhika mAtrAmeM kensarakI bimArI pAI jAtI haiN|" -Do. rasela kRta 'saba jAtIyoMkI zakti aura khArAka " pustakameMse / 5 " doSavAlA mAMsa khAnese kensarakI bimArI hotI hai|" -phrAMsa ke DA. laksazaima pheniyara. 6. " mAMsAhAra jaise amAnuSika bhojanakA pariNAma jaldI yA derase svAsthya para paDegA hI, hRdaya va mutrAzaya svakArya karanA chADade ge, aura usake phala svarUpa kSaya, kensara, saMdhivAta, Adi roga paidA hoNge| -merI esa brAUna kRta-"zAkAhArake pakSameM yuktiyAM' pustkmeNse| ___7. "maiM paise vyaktiko jAnatA hU', jisane mAMsa khAnA choDa diyA, usake pariNAma svarUpa vaha svasthya ho gayA, kabjiyAta, apasmAra, saMdhivAta Adi rogAMse mukta ho gayA / merA dRDha vizvAsa hai ki-mAMsAhArIyoMkI apekSA zAkAhArI kama bimAra paDate haiN|" -Do. menarI paraDo. 8. mAMsameM yurikagesa bahuta banatA hai, aura isa gesa se aneka prakArakI bimArIyA~ utpanna hotI haiM / mAMsa choDa denese ve roga dUra ho jAte haiN| - - Do. S. T klAuTsana. M. D. 1. Do hega apanI pustaka " DAyaTa eNDa phUDa"-khAdya padArtha aura bhojana nAmakI pustaka ke pRSTa 129 meM likhate haiM ki For Private And Personal Use Only Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "mAMsa bhakSaNa sustI lAtA hai, usase mastaka, mAMsa pezIyAM, haDDI tathA zarIrameM khUna kA daurA kama par3ajAtA hai, isa prakAra kI jo nyUnatA cAlahI to pariNAma meM-svArthavRtti, lolupatA, kAyaratA, adhaHpatana, hAsa, aura Akhira meM vinAza nizcita hai|" 1. mAMsa anAvazyaka asvAbhAvika va ahitakara hai| 2 annase kama puSTIkAraka hai| 3. dAMtokI saphedI para bhI usakA kuprabhAva par3atA hai| 4. Alasa, bhArIpana prAtaHkAlInathamameM bhI aruci utpanna karatA hai| 5. mAMsa zarAbapInA Adi samastadurguNoMkA AmaMtrita karatA hai| anubhavahIna DaoNkTarAMne mAMsAhArako baDhAvA diyA / DokaTaroMke prayogake lie prativarSa hajArerAjIvoMkA mArA jAtA hai, agara ve thoDI buddhise vicAra kare to unhe zAta hojAyegA ki-jisa vanaspatiko khAkara pazu, hRSTa puSTa aura balavAna banate haiN| aura phira usI pauSTika tatva ko unake mAMsase nikAla kara usako davAkA rUpa dete haiM, agara ve sIdhA vanaspatImeMseM hI ve poSTikatatva nikAlanekA prayatna kareM to itane niSijIkI hatyA to na ho, aura sAtha hI jo mauSadhIkA duSprabhAva par3atA hai vaha bhI na hone paaye| mAMsa derase pacatA hai| nIcekI tAlikAse Apako jhAta ho jAyegA ki mAMsa, anna aura zAkAdikI apekSA derase pacatA hai| mojanakA nAma, kisa prakAra pakAyA huA, pacanekA samaya, cAvala ukAlakara pakAyA huA, 1 ghaMTA anAsapAtI pakA huA, For Private And Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra bhojanakA nAma jaya TI dUdha gomAMsa meMDa, bakarekAmAMsa, zorabA mUgekA gosta machalI sUarakA mAMsa www.kobatirth.org kisa prakAra pakAyA huA seka kara pakAyA huA, " ukAla kara garama kiyA huA, garama karake pakAyA huA vastunAma gehu gehUM kA ATA gehUM kA maidA masUra kI dAla mUMga " " 93 " 13 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pacanekA samaya 2 ghaMTA 3 // mAMsAhAra kI upayogitA sUcaka anukramaNikA / 3.0 2.69 * 5 / / / 3 3 // 4 mA For Private And Personal Use Only 5 / zd "3 0.5 X 99 x "9 zarIrakA mukhya bhAga mAMsa jo zarIrameM 42 pratizata rahatA haiM, aura yaha proTinase banatA hai, proTInase zarIrako ghaDanevAlA koza ( Cells) bhI banatA hai / carbI aura kArboja zakti utpannakaratA hai / khanija (namaka) haDDIko banAtA hai / isI uddezya se bhojana karanemeM AtA hai / .99 nIcekI anukramaNikAmeM yaha batAyA gayA hai ki kauna kauna sI vastuoM meM uparyukta pAMca pArtha kitanI kitanI mAtrAmeMrahatI hai / 99 " proTIna carbI kAbeji khanija pAnI 11.47 2.04 70.90 3.14 11.3 10.7 1.1 72.4 0.5 x 7.9 1.4 76.4 25.47 55.03 23.69 53.45 99 x x x Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vastukA nAma ur3ada : badAma - mUMgaphalI gAya kA dUdha bhaisakA dUdha karekA mAMsa www.kobatirth.org 10 proTIna: carbI. 22.33 1.95 24.00 27.5 3.5 6.11 18.0 gAya va bailakA mAMsa 20.0 mUrge kA mAMsa 22.7 aMDA I 54.0 45.5 4.0.. 7.45 5.0. 1.5 4.1 16.12 31.39 kAbeja 55.22 10.0 15.7 3.5 4.17 X 0.6 1.3 X Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir khanija X For Private And Personal Use Only pAnI X 3.0 6.0 2.5 7.5 0.75 87.25 0.85 81.40 1.0 760 1.2 76.0 1.1 70.4 1.01 51.3 uparyukta tAlikA se to yaha siddha hogayA ki pauSTika padArtha sAtvika vastuoM meM jyAdA hai| vijJAnake nAmapara avaijJAnika kArya: AjakI zikSita prajA vaijJAnikoMpara jyAdA vizvAsa rakhatI hai / unako apane rASTrakA gaurava mAnatI hai / jaba kisI samaya RSimuniyAMkA rASTrakA pratIka mAnAjAtA thaa| unhI vaijJAnikAM ke anuyAI Aja aise kaI mithyAsaka mAMsAhAra va jIva hiMsA lie dete haiM, jaise ki khAdyAbhAva, kRSiko hAni pahucAne, zArirIka pule, aura vaijJAnika sAdhana evaM davA Adike lie / paraMtu ina. tarkoM meM kucha bhI tathya nahIM hai, apane bacAvakA ekamAtra miyA bahAnA hai / pazu aura mAnavake madhyake aMtarakA jaba vicAra karege, taba jJAtahogA ki Ajake loga kitane hada taka pAzavika vRttise grasita haiM / aba unake praznoMpara bhI thoDA vicAra eva dRSTipAta kara leN| Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prathama prazna hai khAdyAbhAva :khAdyAbhAvake kAraNoMkA. jaba Apa sUkSma vicAra kareMge, taba ApakA jJAta hogA ki-khAdyotpAdanameM pazudhana kitanA upayogI hai| bhArata Aja kAmI dhanADhya deza nahIM hai, ki hara vyakti TrekTara yA anya yaMtra upakaraNa Adi rakha sake / dUsarIbAta yaha bhI hai ki yAMtrika khetIse jamInakA rasakala bhI mArA jAtA hai / kadAca yAMtrika khetIle prathama kucha varSoM ke lie. lAbha bhale hI dIkhalAI de, paraMtu bAdameM usa bhUmImeM paidAbArI ghaTa jAtI hai| kucha kRSi vizeSajJoMkA bhI aisA hI mata hai / sAthahI khetIkeM lie atyanta upayogI jo khAda padArtha hai vaha phira kahAMse prApta ho sakegA ? jo guNa prAkRtika khAdameM milegA, vaha kAI kRSimA khAdameM thoDehI milasakegA ? pazuoMkI.. rakSAse hI AjakI khAdya samasyA hala hosakatI hai...anya kinhI upAyAMseM nahIM / aura isI yatravAda aura yaMtrIkaraNake kAraNoMse hI tA.Aja . logoMmeM akarmaNyatA aura bekArI bar3ha rahI hai| agara isa samasyAkA. hala karanA hai to hiMsAtmaka-yaghavAdako choDakara.. gRhaudyoga Adi para lakSa denA pdd'egaa| tabhI isa samasyAkA hala ho sakatA hai| anyathA nhiiN| aba dUsarA prazna hai kRSi ko kSati pahuMcAnekA :yaha prazna bhI galata hai| pahile jana aise sAdhanoMkA AviSkAra nahIM huA thaa| usa samaya bhI loga peTabhara khAnA pAte the / aura yahAMse anyatra khAdyapadArtha meje jAte. the| usa samayake logoMne to kabhI aisI zikAyata nahIM kI, ki hamAre kRSiko pazuoMke dvArA kSati pahuMcatI hai| abato usase bhI eka kadama Age baDhakara vidyAre, kSudra jIvajaMtuoM takakA bhI nahIM chor3ate / vizAmake nAmapara. DI. DI. TIH Adi viSailI davAoMkA chiDakAva karake unakAmI nAza karadete haiN| paraMtu jarA soce-jaba una viprailI davAoMkA prabhASa kSudra jIvajantuoMpara paDasakatA hai, tor3A For Private And Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bahuta usakA viSelA prabhAva hamAre svAsthya para bhI paDegA hii| aura usa viSale tatvakA aMza hamAre khAdya padArthAmeM bhI aayegaa| isIkA hI to Aja pariNAma yaha hai, ki dinapratidina aneka prakArakI bimAriyAM bar3ha rahI hai, jinakA ki pahile kabhI nAmo nizAna taka nahIM thaa| bIcAre kIDe Adi kSudra jIva to kRSivijJAna ke anusAra hamAre lie baDe upayogI jIva haiM / miTTIko ve mulAyama va kRSiyogya banAye rakhate haiN| DI. DI. TI. Adi viSaile padArtha chIMTakara to hama apane svayaMkA nukasAna kara baiThate haiN| bahutase vaijJAnikoMne bhI viSailI davAoMke chiDakAvakA virodhakiyA hai, aura kararahe haiN| isa prakAra inakA yaha prazna bhI bhramapUrNa hai / aba tIsarA prazna haiM zarIra puSTI kA :to yahaeka jAmI-pahacAnI bAta hai ki mAnava zarIrakI racanAko dekhate hue "mAMsa" mAnavakA prAkRtika AhAra nahIM hai| bhayaMkara tAmasI evaM rAkSasI padArtha hai| bimArIyAM va kuvAsanAoM ko AmaMtrita karanevAlA hai, aura apanI jaTharAgni bhI use pacAne meM asamartha hai| isa dRSTIse mAnasika pavitratAkA nAza karatI hai, krodhako baDhAnevAlA hai, aura viSaya vAsanAoMkA uttejita karanevAlA hai / isaliye bhI vaha mAnavamojya vastu nahIM hai / aura phira pazuke mAMsakA AhAra bhakSaNa karanese mAnavatA thoDe hI mAyegI, pazutA hI AyegI ! - jaba vaha AhAra bimArIko svayaM AmaMtrita karatA hai, taba usameM svayaM koI kisI prakArakI pauSTikatA nahIM hai, yaha bAtatA bhApa acchI tarahase samajha gaye hoMge ? jaMgalI prANIyoMmeM bhI jaise geDA, hAthI, jaMgalIbhaiMsA Adi zAkAhArI haiM, phira bhI zaktimeM siMhase kucha Age hI haiM / zarIrako rogAMse dUra rakhanA For Private And Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hai, baliSTha bananA hai, to saMyamI bananA paDegA / aura saMyama taba hI surakSita raha sakegA, javaki-Apa pUrNatayA sAttvika aura zAkAhAra krege| ___ AhArake sAtha saMyamakA aura saMyamake sAtha zarIrakA labandha hai| isI liye to Aja videzoM meM bhI zAkAhAra kA pracAra dinoMdina vaDhatA jArahA hai / aura vaijJAnikAMne bhI usakI upayogitA para dhyAna denA zurU karadiyA h| mAMsAhAra karane se bala nahIM baDhatA hai| Do. hegane eka pustaka likhA hai, jisakA nAma hai Diet and food "pathya aura mojana " usameM likhA hai, "mAMsAhArI prathama zaktikA anubhava karatA hai, lekina bAdameM vaha turata thaka jAtA hai, jaba zAkAhArI apanI zaktikA prayoga zanaiH zanaiH karatA hai" unhone isa prakArake kahe udAharaNoM kA ullekha kiyA hai / I.1 jana 1890meM kveTA ( pa. pAkistAna meM eka agreja sipAhIyoM ke eka dala ke madhya rassI khecane kI mpardhA huI thI, usa bAta para ve likhate haiM ki-aMgrejoMke hAtha rassI khIMcate hue chilajAte the, aura aMtameM ve rassI choDa dete the, jabaki bhAratIya sipAhI rassI khIMcehI rahate the| 2. balina (jarmanI) meM " zAkAhAra kA vijaya" nAmakA zirSaka vahAM ke "DelI nyUjha" meM chapAthA, jisameM likhA hai ki "14 mAMsAhArI aura 8 zAkAhArIyoMmeM 70 mIla paidala calanekI spardhA lagI thii| saba zAkAhArI AnadapUrvaka niyata sthAna para pahile hI pahuMca gaye, jabaki mAMsAhArI eka ghaTe pazcAt niyata sthAna para pahuMca pAye / mAMsAhArIyoM meM se kaI eka to 35 mIla pArakarake vahIM para hI baiTha gaye / " yaha hai mAMsAhArI kA bala! 3. mi. je. bresana mahodaya (igleDa) jinakI umra 70 varSI hai, aura ve pUrNatayA zAkAhArI haiM, unhoMne laDanake khAdya pracAra For Private And Personal Use Only Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sammelana meM kahAthA ki " yuddhavibhAga kI aura se mujhe AzA milI ki sainIkoMko zAkAhArI banAveM, maiM sAyakala para skATa. leMDa isIkArya ke lie AyA-mArgameM mujhe ATha dina lage / maiM sainiko ke zAkAhArI banAneke lie zikSaNa detA rahA, isase unameM itanI zakti AgaI ki ve makAna banAneke kAmameM AnevAle baDe baDe pattharabhI AsAnI se uThAlete the, aura unakA svAsthya bhI bahuta acchA rhaa|" 4. "laMDana vejiTerIana esosiesana" kI sekreTarI kumArI epha. i. nikalsanane san 1905 meM 6 mahine taka 10 hajAra bAlakAMkA nirAmiSa bhojana karAyA thA, tathA "launa kAunTI kAnzila" dvArA utane hI bAlakAMkA AmISa mojana karAyA gayA, 6 mahine pazcAt donoM daloM ke bAlakAMkA DokTarI parIkSaNa karAyA gyaa| jisameM siddha hogayA ki-mAMsa khAnevAle bAlakoM kI apekSA zAkAhArI bAlaka adhika svasthya, aura sphUrtisapanna pAe gaye / taba se "laDana kAunTI kauzila" kI prArthanA para usakI dekharekhake nIce "laMDana vejiTerIyana esosiesana" dvArA laMDana ke hajAroM garIba bAlakoMkA nirAmiSa bhojana diyA jAtA hai / ina uparokta udAharaNoM se spaSTa ho gayA ki mAMsAhAra sebala nahIM baDhatA hai| isa prakAra kI mAnyatA mAtra mithyA bhrama hai| cauthA prazna hai vaijJAnika sAdhana evaM davAoMkI -: yaha bhI mAnane jaisI bAta nahIM hai| buddhikA sadupayoga nahIM karake Aja isakA bar3A hI durUpayoga kiyA jA rahA hai, zAyada hI kabhI aisA huA ho! Aja hama pratyakSa dekha raheM hai, ki vaijJAnika sAdhana hamAre lie AzirvAda rUpa haiM ? yA abhizApa rUpa? agara Apako vizvAza na ho to pUchIye unase jo dvitIya vizvayuddha kI balIbedI para caDha cUke haiM ! yA rUsa aura amerIkAkI janatA se pUchiye, ki For Private And Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kyA Apaloga sukhI haiM ? zAMtimeM hai ? vaijJAnika sAdhanAMse sajita Apa apaneko kaisA mAnate hai ? isa prazna kA uttara unase hI Apako mila jAyegA ki vijJAnake sAdhana vinAzake lie haiM yA vikAzake lie ! isI prakAra Apa hiMsAjanya davAoMkA leM / usake aMdara rahe hue padArthoke nAma lenese hI apane kA dhRNA AtI hai / taba usa vastukA hama upayoga kaise kara sakate haiM ? aura ina davAoMkI pratikriyA bhI kharAba hotI hai / sAtha hI yahAM ke jalavAyU ke pratikUla bhI haiM / bahuta se DaoNkTarene aisI bahuta sI davAoM kA AviSkAra kiyA aura usakA prayoga karake bhI dekhA, jaba usakI pratikriyA kharAba najara AI to use baMda karadenA pdd'aa| kyA yaha kisIke jIvanake sAtha khilavADa nahIM hai ? kyA una kI yaha rAkSasI dimAgakI upaja nahIM haiM ? vaijJAnikoM kI khAja to apUrNa hai, aura apUrNa hI rhegii| eka hI bastuke lie ve Aja kyA kahate haiM, aura kala usI bastu ke lie ve kyA kaheMge kisI ko patA nahIM hai / bAdameM vaijJAnikoMmeM mata 'kyatAkA bhI pUrNa abhAva vidyamAna hai / eka hI vastutatvake lie koI kyA kahatA hai, koI kyaa| minna bhinna vicAra haiN| taba phira hama unapara hI kyoM vizvAsa kareM ! hama unapara kyoM na vizvAsa kareM-pUrva RSimuniyoM para-jinake vicAroMmeM kabhI bhI aMtara nahIM AtA / jinakA upadeza yathArthatA se bharAhuA hai / jinake vacana meM saMdeha kI guMjAiza nahIM hai / unakA chor3akara phira hama kayoM ina apUrNa vaijJAnikAMke bacanekA mAnya kareM ? bhautika vijJAnake sAtha jaba taka AtmavijJAna nahIM sIkhe ge, tabataka vaijJAnikoM kA vijJAna apUrNa hI rahegA ! pazu aura mAnava ke hiMsAke uddezyameM bhI antara hai ! vicAre pazu do hI kAraNoM se hiMsA karate haiM / eka sva rakSA For Private And Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (jaba kisI ora se unhe AkramaNakA bhaya rahatA hai) aura dUsarA kSudhA tRptike lie taba mAnava zirpha dAica jIbhake lie uttama sAttvika bhojya padArthako choDakara gade mAMsakA bhojana karatA hai| pazuoMke pAsato hiMsAke sAdhana bhI simIta hai| pazuke pAsa to nakha, dAMta, sIMga, Adi hiMsAke mAdhana haiM, jabaki mAnavane use mAraneke lie aneka prakAra ke sAdhana banA rakkhe haiM / pazu jaba sAmane Akara zikAra karatA haiM taba mAnava chipakara duSTa buddhise zikAra karatA hai| paraMtu pazuse bhI Age eka kadama mAnava kahalAnevAlA vyakti pAzavika vRttike vaza hokara, use rASTrIya AMtarrASTrIya vyApArakA rUpa detA hai / ina vastuoM para dRSTipAta karane se jJAta hojAyegA kihamAre aMdara kitane hadataka pAzavika vRtti AgaI hai| aura ina uparokta kAraNoMko dekhane se hameM mAlUma hogayA ki " pazuvadha" karane kA uddezya kyA hai| Aja kitanI dAnavatA bar3ha gaI hai ! Adhunika pAzcAtya zikSA hI hiMsAko jananI hai ! AjakI pAzcimAtya zikSA bhI isI prakAra kI hai, vidyAlayoM meM baccoMke komala aura aparipakva mastiSka meM vijJAna ke nAma para aisI hiMsaka bAte bhara dI jAtI haiM, jinakA pariNAma yaha hotA hai ki, unake aMdarase dharma bhAvanA, aura dayAlutA ke vicAra cale jAte haiM / bhaviSyameM ve eka niSThura hRdayI nAgarika banate haiM / hiMsaka vRttivAle banate hai / kyoM ki ghara prte| unhe saMskAra mila nahIM pAtA haiM, aura zAlA yA kAlijameM unheM vijJAna ke nAma para vahI hiMsaka dhAte sIkhAI jAtI hai| agara koI vyakti ina bAtoM kA virodha kare, to Ajake tathAkathita sabhya kahalAnevAle vyakti use asaMskArI, aura asabhya kaha kara saMbodhita kareMge ! Aja isIkAraNa se to vizvazAMti nahIM hone pA rahI hai| kAraNa yahI hai ki sabakA mAMsAhArI aura hiMsaka For Private And Personal Use Only Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir banAkara sabake dimAga aura cittakA bhI hiMsaka banA DAlA hai| jaisA AhAra hogA, vaisAhI vicAra AyegA, aura phira vartana bhI usI prakArakA hogA / isa prakArake akhAdya bhakSaNase phira ahiMsAkI bhAvanA, yA vizvamaitrI va zAMtikI bhAvanA kahAMse AyegI, krUratA aura jar3atA hI aayegii| manovaijJAnika dRSTi se bhI jabataka Apa hiMsAjanya vastuoMkA tyAga nahIM kareMge, tabataka ApameM ahiMsaka vicAra nahIM A sakate, agara Apako svayaMvikRta se saskRta bananA hai to sarvathA jIva hiMsAkA tyAga karanAhI pddegaa| sarakAra bhI hiMsAko pretsAhana de rahI hai ! ___ AjakI sarakAra bhI ise aura protsAhana de rahI hai| joki yahAMkI saMskRti va sabhyatA ke lie kAlakUTa viSake tulya hai| hamArI sarakAra janasamudAyoMke vicAroMkI upekSA kara rahI hai| agara lokatatra ko jIvita rakhanA hai, to janatAke vicAroM kA pAdara karanA hogA / jinhoMne unhe apanA mata dekara vidhAna sabhA yA lokasabhAmeM mejA hai| ve unakA pratinidhitva karane ke lie gaye haiM, na ki svAmitva karaneke lie gae haiM ! be janatAko AvAjakI avahelanA nahIM kara sakate / ___ anekavAra janatAke vicAroM evaM virodhekA damana kiyA gayA hai| hiMdu koDabila, pablika TrasTa ekTa, Adi na jAne kitane kAyade kAnUna dharma aura saMskRti ke viruddha pAsa karake apanI manamAnI karane kA udAharaNa de deyA hai| aba to aura bhI Age matsya, mUrgi aura mAMsa udyoga mAdi na jAne aise kitanehI udyoga inake dimAga meM bhare paDe haiM ! ___kyA yahI lokata trIpanA haiM ? kyA isase logoMke diloMko aura unakI dharmabhAvanA ko Thesa nahIM pahuMcatI hai ? agara ise hI hama lokatatrIzAsana kaheMge, taba phira tAnAzAhI zAsana kise kaheMge? For Private And Personal Use Only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 18 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir cUnAvI sabhAmeM to khUba AzvAzana diyA jAtA hai, parantu ve ina AzvAsanokA kitanA pAlana karate haiM, yaha janatA Aja acchI tarahase samajhane laga gaI hai ! rAjanetAoM kA lakSa zirpha cunAva takahI simIta rahatA hai ! rAjasthAnameM kucha dinoM pahile eka sarkyulara ( AjJApatra ) nikAlA gayA thA, jisameM AjhAdI gaIthI ki havyakti ko TiDDI. (TI) mAranA - paDegA / agara koI nahIM mAregA to vaha kAnUna se sajA kA pAtra hogaa| kyA yahI dharma nirapekSa kahalAne bAlI sarakArakI dharma nirapekSatA hai ? paraMtu jo ahiMsA dharma meM vizvAsa rakhate haiM, ve to phAMsIke takhte para bhI caDha jAyeMge, parantu aisA akRta kArya, adharma to nahIM kareMge / jaba usa AjJApatrakA khUba pratikAra huA, taba kucha usameM DhIla dIgaI, kAraNa yahathA ki isase virodhinetA lAbha na uThAleM / inakA jo bhI kArya hotA hai, usakA lakSa cunAva taka hI simIta rahatA hai / Age cAhe kuchabhI ho, usase inhe koI saMbandha nahIM / isI prakAra jaba bambaI ke samIpa " devanAra" meM Adhunika tamayaMtra se sajjita yAMtrika 6< vadhazAlA " banane jArahI dhI, taba usakA jabaradasta pratikAra huA, aura kudaratI pApAdayavazAt cInake sAtha yuddha chir3a jAnese kAryako kucha dinoM ke liye sthagita kara diyAgayA / aba punaH usa hiMsaka yojanAko kAryA nvita karaneke lie prayatna kiyA jArahA hai / isake virodhakA uttara ve isa prakAra dete haiM ki dezakI yojanAoMkI pUrtike likhe bidezI mudrA cAhiye / Aja isa prakArakI hiMsAse, mUka pazuoM ke rakta aura mAMsa se dravya prAptakara aura vaha dravya janatA ko khilAkara jana mAnasake mAnasika pavitrakA nAza kiyA jA rahA hai / yaha to eka prakAra se anIti, bhraSTAcAra aura anAcArake lie rAjamArgakA kArya kara rahA hai| jisa prakArakA ana For Private And Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aura dravya milegA usI prakArake vicArAMkA nirmANa hogA ! agara yojanA pUrNa karanI hai, to aura bhI anya kaI sAtvika upAya haiM / usake lie alpa bacata yojanAkA kAryAnvita kreN| sAdAI pUrNa jIvanayApana kareM / be phajula kharca baMda karade, phira eka paisA bhI bAhara se maMgAne kI AvazyakatA nahIM rhegii| baDe hI zarma kI bAta hai ki jahAM kroDoM araboM kA kharca hotA ho, vahAM zirpha 30-35 lAkha rupaye kI vArSika Ayake liye janatAke virodhekA sAmanA karake kArya karanA sarakArake lie eka adradarzitA pUrNa kArya hogaa| hiMsaka yojanAeM rASTriyatA bhI nahIM panapane degI aura ina kAryoM se rASTrIyatA yA bhAvanAtmaka ekatA bhI nahIM panapAyegI bhAratIya RSi muniyoMkI hama bahuta duAI dete rahate haiM / kyA unhoMne kahIM para bhI hiMsA kA upadeza diyA hai ? kyA una mahA puruSAMkA yaha vAkya yAda nahIM hai ? " mA hiMsyAt sarva bhUtAni '' kisI jIbakI hiMsA na karo, " Atmavat sarva bhUteSu " apane Atma tulya sarvajIvoMko smjhaa| kyA yaha prArthanA yAda nahIM hai jo mahAtmA gAMdhI pratidina kiyA karate the| "vaiSNava janato tene kahIye je pIr3a parAI jAne re / paraduHkhato upakAra karetAye mana abhimAna na ANe re / " isI vastuko pyAsaRSine isa prakAra kahA hai :"aSTAdaza purAneSu vyAsasya vacanadvayam , paropakAra puNyAya, pApAya para pIDanam // aThAraha purANoMkA sAra ina do vacanoM meM samAveza ho jAtA hai / paropakAra se puNya, aura para pIr3A se pApa kI prAptI hotI hai| - agara yaha vAkya yAda na hoto-eka bhAratIyatAke nAte bhI ise yAda karale ! jIvana vyavahAra meM utAre' / Aja yaha vicAra For Private And Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 20 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhUla rahe hai, sattAke madameM ahaMkArake nazemeM / parantu yAda rakkheM, apanI saMskRti yA dharma ko naSTa karake koI bhI deza jAtI, yA dharma jivita nahI raha sakatI haiN| agara dezako AbAda banAnA hai. aura apanA AtmavikAza karanA hai, to avazya apanI saMskRti aura dharmako jIvita rakhanA hogA / aura vaha jIvita rahegI saMpUrNa ahiMsAke va vahArika pAlanase / dharma prANa dezake lie badhazAlAeM lAMchanarUpa haiM ! jahAM pUrva meM hama vizvako ahiMsA evaM sabhyatAkA pATha paDhAte the, vahI Aja hama haiM ki harabAta meM dUsaroMkA mUha tAkate haiM / ve Aja sabhya saMskRta va vyavahArika kahalAte haiM, jabakI hama asabhya asaMskRta, gha avyavahArika kahalAte haiM / kAraNa yahIki hama apanI saMskRtikA apanehI hAthoM se khUna kara rahe haiM / aba bhI ceta jAMya | vartamAna meM jo cInake sAtha tanAva cala rahA hai, use dekhate hue aura bhI rASTrIya ekatA kI AvazyakatA haiM / sarakAra agara aise avasaroM para janatA ke virodhoMkI aura durlakSa rahegI to vaha eka adUradarzitA sUcaka kArya hogA / aisI sthitimeM sarakArako samasta badhazAlAe, mUgi udyoga, matsya udyoga Adi hiMsaka pravRttiko zIghrAtizIghra baMdakara denA cAhiye / jisase rASTrako ahiMsaka samAjakA bala bhI prApta ho| isase rASTrako ekAMta lAbha hI hogA, nukasAna nahIM / isase rASTrIya ekatAmeM bhI abhivRddhi hI hogI / merI bhArata sarakAra se yahI nivedana haiM ki isa prakArake rAkSasI yojanAoMkA tathA AsurIvRttikA tyAga kara devI vRttiko hRdaya meM dhAraNa kareM; jisase deza va prajAkA kalyANa ho / sAthahI puNyopArjana kara hameM bhI saMtoSa pradAna kareM / For Private And Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 21 AryajanatA bhI isakA virodha kare 1 prANIvadhako dekhakara jo apanA hRdaya dravibhUta na ho to kyA hama mAnava kahalAne ke adhikArI rahege ? apanI mAnavatA ke TikAne ke lie maiM Arya janatA se namra nivedana karatA hUM ki, isa prakAra kI vadhazAlA kA tana, mana dhanase ekAkAra hokara virodha kareM | parantu Thahariye ! jarA soca samajhakara virodha karIe ! Ajakala ke kaI vyakti vadhazAlA Adi kA virodha to karate haiM / parantu apanI vAkU paTutA se janatA ko gumarAha bhI karate haiM / be karate haiM ki, Aja mAMsAhArIyoM kI saMkhyA dinAM dina baDhatI jArahI hai, isa lie hama ise kAnUna dvArA baMda nahI karA sakate Adi 66 " jIvAMkI bhalehI hiMsA hotI rahai, hama use dekhate rahaiM, muMhase usake virodhake lie AvAja taka bhI na nikAleM / For Private And Personal Use Only aura jIaint hiMsA prati udAsIna va upekSita rahajAnA yaha kaunasI dayA hai, mAlUma nahIM ? hamArI ahiMsA koI mAnava takahI simIta nahI hai simAtIta hai. prANI mAtra taka vyApaka hai, aura rahegI / sarva jIvAMkI rakSA ke lie hama prayatna kareMge / pUrva meM jahAM eka eka kSudra jIvoM ke lie bhI svaprANa arpaNa karane ke bahuta se udAharaNa smRti purANa Adi granthoM meM pAye jAte haiM / vahAM Aja zipha bolane meM bhI hama itane anuhAra bana gaye haiM, kyA kaheM kaisI dayanIya dazA hamArI bana cUkI hai / hama viveka rakkhe, jIvAMkI avagaNanA yA upekSA nahIM kareM | agara Apa virodha meM Arthika yoga nahI de sakate haiM to koI harja nahIM - TAlsaTAyane kahA hai ki- "It does not Cost to be Kind " dayAlu banane meM koI paise kI jarurata nahIM haiM, Apa tana mana vacana se bhI virodhameM sakriya yoga de sakate haiM / Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bahumatIkI jo bAte karate haiM-ki mAMsAhArI dinodina baDhate jA rahe haiM, Adi-yaha bAta bhI bhramapUrNa hai / agara pUrNatayA ahiMsAkA pracAra va hiMsA kA virodha kiyA gayA hotA, to Aja itane mAMsAhArI na banane pAte / mAMsAhArI jana jaba virodha ke kAraNoM se paricita hote to unameM bhI avazya mAMsAhAra choDane kI bhAvanA paidA hotI ! AjakA pratyakSa pramANa : __ AjakA pratyakSa pramANa yaha hai ki yuropameM isakA vyavasthita pracAra hone se ve loga dinoMdina adhika saMkhyAmeM zAkAhArI banate jArahe hai / aura hama virodhake abhAvameM mAMsAhArI banate jA rahe haiN| ___ " aba dUsarI bAta yaha rahI ki itane vizAla jana samudAya kA mAMsAhAra se kaise chur3AyA jAya ? saMbhavita nahIM hai Adi..." yaha to kAyaratA pUrNa bhASA haiM, aura isI prakArake kAyaratA sUcaka zabdoM ke kAraNa hI to hama mAMsAhAra nahIM chuDA sake ! eka-eka mahA puruSAMke vacanoM se jaba kroDoM vyakti prabhAvita bana sakate haiM, unake anuyAI bana sakate hai, unakI batalAi AcaraNAko yathecchA pUrvaka pAlana bhI kara sakate haiM / taba kyA hamAre meM itanI bhI zakti nahIM ki hama 5-25 ko bhI zAkAhArI yA ahiMsaka na banA sakeM ? Aja lAkhoM kI saMkhyAmeM bhAratameM sAdhu saMta hai, agara sabhI sAdhu saMta cAhai to sva udyama se bhAratakA pUrNatayA zAkAhArI banA sakate hai| thoDA samaya jarura lagegA, parantu saMbhavita jarura hai| hama kAnUnakA bhI parivartana karA sakate haiM / aba rahA bahumata aura kAnUna kA prazna-to yaha bhI kAI khAsa bAta nahIM hai| abhI hAla hI kI bAta haiM paMjAba sarakArane eka For Private And Personal Use Only Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 23 sarkulara (Adezapatra ) nikAla kara jAhira kiyAthA ki, "pajAba ke hara vidyAlayoM meM dupaharI ke lie baccoM ko 1-1 aMDe die jaaNe"| hAMlA ki pajAba meM mAMsAhArIyoMkA bahumata hai, phira bhI jaba isa bAta kA vyavasthita virodha huA, taba paMjAba sarakArakA jhUka jAnA pdd'aa| aura a De kI jagaha phala aura dUdhakA prabandha karanA paDA / yaha kase huA? vahAM to zAkAhArI alpa saMkhyaka. hI hai / saba kucha ho sakatA hai, manobala Ara kArya karane kI zuddha niSThA cAhiye / kyA bhArata aura pAkistAna kA vibhAjana bahumata ke vAdhAra para huA thA ? dUsarA udAharaNa leM bhArata pAka vibhAjanakA, donoM dezAMkA vibhAjana kisa bAdhAra para huA thA, bahumatI ke AdhAra para ? vibhAjanakA mAMga bahumatabAleAMne kiyAthA yA alpa mata vAloMne ? 40 kroDa vyaktiyoM va unake diloMko duHkha pahucAkara ke 8 kroDa vyaktiyoM ne pAkistAna banAliyA ki nahIM / bahumata vAle usa samaya kucha kara sake ? yA sattA grahaNa karane vAle hI kucha pratikAra uThA sake ? AkhIra vibhAjana mAnya karanAhI pddaa| kyoM ki unake aMdara kucha kArya kara chuTane kI niSThAthI kara btthe| hama dekhate hI raha gaye, agara ve bhI isI prakAra bahumatI kI kAyaratA pUrNa bAte karate to kyA pAkistAna banA pAte ? haragIja nhiiN| gauhatyA kisake lie ? Aja bhI jo gauhatyA horahI hai vaha kyA bahumatavAlAMke lie ho rahI haiM ? 40 kroDa vyaktiyoMkI bhAvanA ko ThukarAkara, zirpha 4 koDavyaktiyoM kI tuSTi ke liye hI gauvadha kiyA jA rahA haiM / jIva rakSAke lie upadeza dene vAlekA sAmpradAyika vyakti kahAjAtA hai| For Private And Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aisA kyoM ho rahA hai ? bahumata to usakA virodhI hai| agara Aja Apa jAgrata hai, sazakta haiM, aura kucha kattavya niSThA agara Apa meM haiM to avazya Apa kisI bhI kArya meM saphalIbhUta ho sakate haiN| hama kama nahIM hai mAnasika durbalatAko tyAge ! Aja to hameM isa bAta kA garva haiM, ki itanA utAra caDhAva dekhane para bhI pAzcAtya zikSA pAne para bhI hama bahuta bar3I saMkhyAmeM vidyamAna haiM, AbAda hai / agara hamameM saMgaThana hogAjaisA ki smRtikAroMne kahA haiM, "saMghe zakti kalau yuge" kalI. yugameM saMgha zakti hI balavAna hai, zreSThatama zakti hai| to hama saba kucha kara aura karA sakate hai, kAnUna bhI parivartita karA sakate haiM / parantu aise kAyaratA sUcaka va upekSA pUrNa bhASaNoMse yA lekhAM se nhiiN| saccI kattavya niSThA, arpaNa buddhi, aura ahiMsaka vicAroMse kara sakate haiN| hama apane nAgarika adhikArakI rakSA kareM ! bhAratIya saMvidhAna meM alpa saMkhyakoM ko apane hitoM ke sa rakSaNa kA adhikAra diyA gayA haiM / kyA na usa adhikAra kA hama upayoga kreN| jabakI 40 koDa vyaktiyoMkI upekSA karake zirpha 4 koDa vyaktiyoMkI tuSTI ke lie gau Adi pazuoMkI hiMsA kI jA sakatI hai, to hameM bhI adhikAra hai, pUrNatayA ki jIva hiMsA baMda kraadeN| kucha derake lie bhalehI mAMsAhArIyoM ko duHkha hogA, parantu isa duHkha me bhI unake lie ekAMta lAbha nihita hai / aura jaba ve isakI vAstavikatA se paricita hogeM taba ve svayaM hI isa ghora hiMsA kA virodha kreNge| For Private And Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMsArameM to adhArmika hI jyAdA mileMge ! saMsAra meM to hamezA se hI bahumata vAlekA adharma aura akartavya kI aura pravRti rahI hai, aura hai / to kyA unakI bahumatI dekhakara unhe vaisehI rahane diyAjAya ? nahIM, sajjana aura saMta puruSAMkA yahI to kArya hai ki unakA sat pravRtti kI aura DhAleM, unake jIvana ke vikAza meM patha pradarzaka baneM / "sAndhoti svapara hitAni kAryANi iti sAdhu" apanA aura dUsaroMkA dono ke hita ke lie jo kArya kareM vahI sAdhu haiN| agara saMta puruSa hI unhe upekSita dRSTi se dekheMge, taba to ve svayaM hI doSa pAtra bana jaayege| isa prakAra uparokta bhramapUrNa bhASaNoM va lekhAM kI aura dhyAna na dekara, jIva hiMsA kA virodha kreN| usake lie cAhe kitanAhI mUlya kyoM na cukAnA paDe hamezA tatpara rahaiM / mAnasika durbalatA ko tyAge, jAgrata va sazakta bane / khaDe hojAyeM virodha ke lie. paropakAra ke lie jo zarIra, ghana Adi sAmagrI prApta huI hai, usakA sadupayoga kreN| isa viSaya meM eka UrdU kavine kahA hai :"maranA bhalA hai usakA, jo jItA hai khudake lie, aura jInA bhalA hai usakA, jo jItA hai, auroM ke lie|" vahI vAstavika jIvana hai jo auroM ke kAma AtA ho| ApabhI dUsaroM ke lie jInA sIkheM, aura paropakAra rata bane / vizva ke sarva dharmAne ahiMsA ko mAnyatA dI hai ! ahiMsA dharma kA prANa hai, yaha sabhI gharmA ne mAnA hai| ahiMsA kA Aja vyavahArika pAlana nahIM hone se hI to itanI For Private And Personal Use Only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir arAjakatA phailI huI hai| Aja isa zadvakA loga manamAnI artha karake vizvako dheAke meM DAla rahe haiM / aajte| zAMti ke lie azAMti, ahiMsA ke lie hiMsA, ho rahI hai| jaba Apa nimna likhita dharmagranthoMke sAra ko paDhegeM, taba Apa svayaM samajha Ayege ki pazu hiMsA karake, unheM dukha pahuMcA karake kabhI bhI hama zAMti aura sukhakA anubhava nahIM kara sakege / unakI hAya kabhI niSphala nahIM jaayegii| ApakA agara iha laukika va pAralaukika sukha prApta karanA hai, Atmatatva kA vizuddhikaraNa karanA hai to ina dharma vAkyoM ko jIvana aura AcaraNameM utaare| jaina darzana bhagavAna mahAvIrakA pahalA upadeza yahI hai " savve jIvA na hantavvA " Live and let live " jIo aura jIne do, prabhu mahAvIra ne to yahAM taka kahA hai ki "dAnANa seDha abhayappahANa" sarva dAnemeM zreSTha abhayadAna hI hai| svayaM prabhu ke dikSA ke pazcAt jo una para ghora upasarga hue usa samaya bhI prabhu apane vicAroM aura anoM se calAya mAna nahIM hue| unakA yahI upadeza thA "savve jIvAvicchanti jIviU na marijiU" sarva jIva jInekI icchA rakhate hai, kisI ko bhI maraNa priya nahI haiM / phira kyA adhikAra hai ki hama unakI hatyA kreN| eka aMgreja vidvAna ke za dvo meM yahI bAta dekhiye "What you can not give life to any Creature you should not take. jaba Apa kisIko jIvana nahIM de sakate to use lene kA bhI Apako adhikAra nahIM haiN| vedAnta darzana sarve vedAna tat kuyuH sarve yajJAna bhArata; sarve tIrthAbhiSekAca, yat kuryAt praanninaaNdyaa| For Private And Personal Use Only Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 2 3 5 www.kobatirth.org 27 sarvaveda, sarvayajJa, tathA sarva eka prANI ke dayA ke tulya meM aura bhI likhA hai / .. tila sarva mAtra tu yo mAsaM bhakSaye naraH / sa yAti naraka gheoraM, yAvazcaMdra divAkarau // mahAbhArata tila aura sarpava mAtra bhI agara mAMsa kA bhakSaNa kare, to vaha narkagAmI hotA hai / tIrthoM kA abhiSeka bhI nahIM A sakatA / bAge Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "> manuSya aura pazuoM kA na mAra / yajurveda 16-3. pazuoM kI rakSA * he puruSoM aura nArIyoM tuma donoM yajurveda. karo. " " jo manuSya, mAnava, ghor3A yA se tRpta hotA hai, jo manuSya jo prajAko dUdha se vaMcita rAjA aise manuSya ko kaThora cAhiye / atharvaveda 5-3-25. anya pazu paMkSI ke mAMsa abadhya gau ko mAratA hai, rakhatA hai, he agni ! aura daMDa yA mRtyU daMDa denA aura bhI aneka RSi muniyoMne apane Atma kalyANa ke lie ahiMsA kA pAlana kiyA hai, aise bahuta se udAharaNa vedAnta darzana meM pAye jAte haiN| zivI kabUtara kI rakSA ke lie apane zarIra ko DAlA thA / kyoM ki vaha jAnate the ki " Life is to all " " sabako apanA prANa pyArA hotA hai / kasoTI ke avasara para bhI ve khare utare / rAjAne to eka hI arpaNa kara dear " aise bauddha darzana bhagavAna buddha ne grahastha avasthAmeM tIra lage hue haMsa ke prati dayA pragaTa kI thI, aura dikSIta hone ke pazcAt unhI ke ziSya devadatta ne eka samaya unake pA~va para eka bar3A paththara pheMkA, For Private And Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jisake kAraNa unheM kAphI coTa lagI, phira bhI apakArI ke prati upakAra dRSTi rakhate hue, buddhane usa para dayA kI aura anya ziSyoM ko samajhAkara, devadatta kA marane se bcaayaa| pITaka, jAtaka Adi bauddha grantho meM aise bahuta se dayAlutAke udAharaNa pAye jAte haiN| dayAlutA ke viSaya meM eka lekhakane yahAM taka likhA hai ki-" Peradise is open to all kind hearts" " dayAlu AtmA ke lie svargakA daravAjA sadA khulA rahatA hai|" islAma W / muzalamAna Izvarako rahImAna kahate haiM, isakA artha hai dayAlu, inake majahaba meM 40 dina kI eka dharmakriyA hotI hai, jisako "sillA" kahate haiM / sillAmeM baiThane vAle vyakti kisI bhI prakArakA mAMsa nahIM khAte, usakA kAraNa yaha hai ki mAMsa (najIsa) kharAba padArtha honese khudAkI baMdagI meM khalala pahuMcAtA hai|" "jaba ve loga (sAlesarIana) meM se (tarakIta ) meM praveza karate haiM tava ve turata mAMsa kA tyAga karadete haiM / " "paigaMbara hajarata mahammadanabI sAhaba ne eka sthAna para likhA hai ki"phalAtaja alubUtu takuma makAbarala hayavAnAta" arthAt-tU pazupakSIyokA kabara apane peTameM mata karanA / 4 kurAne zarIphake surA ana Ama, AyAta-142meM khudAne kahAhai ki-baminala ana bAme hamUlavata vapharzA kula mimmA rajaka kumullA ho" arthAt-" allAhane copage jAnavara sAmAna DhAne ke lie paidA kie hai, aura vanaspatI va anAja khAne ke lie For Private And Personal Use Only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 5 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 29 utpanna kIe haiM, ve - vanaspatI aura anAja tuma khAo / yo svayaM muhammada paigaMbara sAhaba ekabAra jaba nadI meM snAna kara rahe the taba usameM DUbate hue eka vicchuke| unhone bacAyA thA / bicchu ke bAraMbAra DaMka dene para bhI use nadI meM se bAhara nikAla hI diyA, jaba unake ziSyoM meM se ekane kahA ki, "jaba yaha bicchu bArabAra Apake hAthameM DaMka mAra rahA hai, to ise DUbane hI dijIye" tava paiga bara sAhabane yahI kahA ki, "yaha yazu hote hue bhI apanA svabhAva nahIM chor3atA haiM, taba hama to mAnava haiM, apanA sahaja svabhAva jA dayAlutA kA hai vaha kyeN| choDe / "" mAnavakA mana Aja vikRta bana gayA hai, mahApuruSoMke vacanoMkA manamAnI artha karake vizvameM azAMti ko baDhAvA derahA hai / tabhItA Aja hama saba duHkhI haiM ? mahammada paiMgabara sAhaba i. sa. 570 meM janme the, 602 meM apanA mata calAyA, aura kurAna kI racanA kI kurAnakI sarI-ana-Ama meM likhA hai "ki khUna, sUara kA - mAMsa, mauta se mare hue kA mAMsa, mUrti ke Age balI dIpa hue pazuoMkA mAMsa ghAta karake mAre hue prANI kA mAMsa, koI dUsare prANI dvArA vadha kie hue kA mAMsa nahIM khAnA / " 7 kurAna ke surAulamAyada, sipAra 4 maMjala 2 AyAta 3 meM likhA hai- " makkA ke hRdameM koI kisI jAnavara kA zikAra nahIM kareM, koI bhUla se zikAra kare to use apanA jAnavara vahAM de denA cAhiye, athavA usakI kismata lekara garIboM ko khilA denA cAhiye / "" isase spaSTa hogayA hogA ki muzlima majahaba meM bhI mAMsa se paraheja rakhane kI AjJA dI gaI hai / For Private And Personal Use Only Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 5 www.kobatirth.org 30 << isAI : jaba lArDa kAiTa kA zulI para caDhAyA gayA thA, usa samaya unhoMne yahI kahA thA ki "Thou shall not kill. " Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Izvara inhe kSamA karanA, ye ajJAnI hai eka gAya yA baila ko mAranA eka manuSya kA vadha karane ke tulya hai, eka strIko mAranA vaha eka kuttAkA galA kATane ke samAna hai / ( isAIyata ) 3 maiM na to ghara se baila lUMgA, ma tumhArI pazuzAlA meM se bakarAhI lUMgA, kAraNa ki vanameM rahanevAle jIvajantu aura pahAr3oM para rahanevAle hajAroM pazu saba hamAre haiM,... paramezvara ko dhanyavAdarUpI balI caDhAnA......! " ( bAIbala stotra saMhitA ) IzvarakI prathama AjJA yaha hai ki jabataka prakAza hai, tabataka kAma karo, aura jabataka zvAsa hai sabataka dayAkA pAlana karo | ( raskina) pazuoMkA khAo mata, usI prakAra usakA zikAra bhI na karo yahI hamArA aura kudarata kA neka dharma haiM / ( phiradausI ) For Private And Personal Use Only esa samaya laMDanameM vizva vikSAta nobala pAritoSika vijetA jyArja barnADazA ke sammAna meM eka meojana samAra bhakA Ayojana kiyA gayA thA, usa samAraMbha meM mAMsa se banI huI aneka prakArakI cIjeM bhI thIM, jyorja barnADazA ne upasthita sajjanoMko saMbodhita Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 31 karate hue usa samaya kahAki-" My dear friends, My abdomen is not burving place for dead bodies," arthAta merA peTa koI ina mUko dATanekA kabarastAna nahIM hai|" Age unhoMne kahA ki jabataka pazu hiMsA hAtI rahegI tabataka vizvazAMti asaMbhavita haiM, vizvazAMtike liye pazuvadha zIghra baMda karadenA cAhiye, kAraNa ki pazuhiMsA se karatA baDhatI hai, aura vahI krUratA vizvayuddhoM ko jagAtI hai / " isa prakAra se sabhI dharmacAryA ne eka svara se ahi sAkI puSTI kI hai| parantu aphasosa haiM ki Aja isakA vyavahArika va kriyAtmaka rUpa se pAlana nahIM ho rahA hai / isI liye hamArI ahiMsA Aja nisteja dikhalAI derahI hai| manasA, vacasA, karmaNA trikaraNa zuddhipUrvaka agara hama usakA pAlana kareMge, to avazya meva Atmika bala evaM akhaDa zAMti prApta hogii| maiM sAzanadeva se hArdika prArthanA karatA hUM ki isa prakArakI jIvahiMsA, katalakhAnA, aura mAMsAhArake virodhake lie sabako Atmabala pradAna kare / vizvake samasta prANIyoMko sadbuddhi pradAna kreN| hamArI aMtima icchA :hamArI aMtima yahI hArdika icchA hai ki,-vizvameM sampUrNa jIva hiMsA baMda hojAya, aura pUrNarUpase ahiMsaka sAmrAjyakI sthApanA ho / jayavIra / OM zAMti: - devanAra katalakhAnA virodhI bhAvanagarakI janatAkA jAhira prastAva devanAra katalakhAnAke virodha bhAvanagarakI sAmAjika, sAMskArika, aura dhArmika saMsthAeM va Ama janatA ke sahakAra se dinAMka For Private And Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 32 28-7-63 ravivAra ke dina zrI kRSNakumArasiMhajI TAUnaholameM eka virATa sabhA milIthI / pUjya jainAcArya zrI meruprabhasUrijI mahArAja aura upAdhyAya zrI kailAsasAgarajI mahArAja ne jIvadayA ke viSaya para preraka va mananIya pravacana kiyAthA / pazcAt sanAtanadharma mahAsabhA ke pramukha zrI nAraNajIbhAI sAMgANI ne katalakhAne baMda hone cAhiye aura prANI hiMsA sadAke liye baMdahonI cAhiye isa viSaya para apane mantavya vyakta kiyethe / zrI jasava MtarAya rAvalane bhI bhAratIya saMskRti kA khyAla dete hue bhagavAna kRSNa, bhagavAna mahAvIra, bha. buddha va mahAtmAgAMdhIjI ke jIvarakSA viSayaka jo bodha the usapara jora dekara jIvahiMsA kataIbaMda hojAya, usake liye apane vicAra pragaTa kiye the / tad pazcAt svAmI zrI atulAnadIne uparyukta viSayoM kA samAveza karate hue preraNAtmaka pravacana kiyAthA, aura janatAmeM dharma kI rakSA keliye jAgRti kA udaya ho tathA kisa prakArase jIva hiMsA baMda hosake usake liye mArga darzana bhI diyAthA / usake bAda ramaNikalAla mAgIlAla zAha ( bakubhAI) kI aura se devanAra katalakhAnA ke virodha kA prastAva peza karane meM AyAthA, aura usa prastAva ko zrI rAmarAyabhAI vakIla, zAha jIvanalAla goradhanadAsa, aura zrI bAlakRSNa zukane prAsaMgika pravacana ke sAtha samarthita kiyaathaa| sAthahI sarvAnumata se pasArita kiye hue prastAvake bAda zrIgiradharabhAI vAsANIne devanAra kata nAnA virodhI jIvadayA kameTI kI kAryavAhI kI rUparekhA dI thI, aura sabakA AbhAra vyakta kiyA thA / dinAMka 28-7-63 ke dina bhAvanagara TAUna hAlameM devanAra katalakhAne kA virodha karaneke liye zaharanivAsI janoMkI jAhira sabhAkA prastAva : dayA karuNA aura anukapAke prerakatatvoMse nirmita apanI bhAratIya saMskRti ke mUla meM kuThArAghAta karatI bhArata sarakAra, mahArASTra sarakAra aura bambaI myunisipala ko pereizana kI devanAra For Private And Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir katalakhAnA yojanA ko mAnako bhAvanagarakI jAhira sabhA sakhta virodha karatI hai| nirdoSa mUge prANIyoM ko mArakara usake carma, mAMsa aura asthi Adi videzo meM becakara dravya sampAdana karane kI aura videzI huDiyAM prApta karane ko avyavahArika va pApA. cArI yojanA se bhAvanagara kI janatA bahuta duHkha kA anubhava karatI hai| bhAratakI ati prasiddha satya, ahiMsA kI nIti ke aMcalameM isa prakAra kI bhaya kara hiMsAtmaka va khataranAka yojanAeM sAre deza ke-liye kalaMka rUpa hai| AjAdI prApta hone ke bAda sva. mahAtmA gAMdhIjIkI rAmarAjya sthApana karane kI tIva mahecchA thI. kilI kA jIva dubhAya vaisA ve icchate nathe, prANI mAtrakA rakSaNa honA cAhiye aisI unakI dRDha mAnyatA thI / Aja apane rASTrapitAkI usa pavitra bhAvanA para, aura apanI nasanasa meM otapreta banI huI jIvadayA kI bhAvanA para AghAtajanya jeA ghAva ho rahai haiM. usakeliye sampUrNa deza kI janatA aba jAgRta banI haiM / isa prakArakI rAkSasI, vRtti ko rokane ke liye janatA apanA kartavya samajhakara virodha pradirzita karatI hai| yaha sabhA bhArata sarakAra aura mahArASTra sarakAra kA dhyAna khIMcatI hai ki / bhAratavAsI gAya Adi parameopayogI prANI haiyahI nahIM mAnatI kiMtu sAthasAtha gAyako sarvadeva mayI vizvakI mAtA, vRSabhakA pitA ke samAnadeva, aura anyajIvoMko Atmavat mAnatI hai| sarakAra apanI nizcita ko huI nIti aura zAsana vidhAna (Contritution ) kI avagaNanA karake isa prakAra ke ghora hiMsAjanya katalakhAnA ko khar3A karane kA vicAra karake, ahiMsApriya sahiSNu logoM ke dilameM bhayaMkara AghAta pahucAne ko taiyAra huI hai| yaha sacamuca atyanta zarmajanaka kRtya hai / For Private And Personal Use Only Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 'bhAratavAsIyoMkI bhAvanA kI avagaNanA karake yAMtrika katala. khAnA bAMdhane kI yojanA jo sarakArane banAI hai, vaha lokazAhI ke viruddha niSThura, avyavahArika, aura lajA janaka kArya hai / bhArata vAsIyoMkA pracaNDa virodha jagane se pahile hI isa yojanA ko choukara janatA janArdanakI vina tiko sarakAra satoSa pradAna karegI, aura mahAtmA gAMdhIjIke pavitra Adezako "jIo aura jIne do" kI nIti ko apanAyegI / pesI AjakI sabhA vinati karatI hai| devanAra katalakhAnA virodhI jIvadayA kameTI uDIvakhAra, bhAvanagara tA. 28-7-63, (saurASTra) For Private And Personal Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pracaNDa sabhA dvArA ghora virodha ! devanAra katalakhAnA ke niSedhArtha bhAvanagara ke nAgarikoM kI sampUrNa haDatAla, virATa jalUsa tathA zrIyuta sAMgANIjI kA atIva mananIya bhASaNa !! devanAra meM honevAle bhayaMkara yAMtrika katalakhAnA ke sambandha meM apanA tIvra virodha aura sakhta nApasandagI pradarzita karane ke liye bhAvanagara ke nAgarikAMne tA. 4-10-62 guruvAra ko sAre zahara meM sampUrNa har3atAla manAyI aura nagara ke khAsa-khAsa bAjAroM meM virAT jalUsa ghumAkara TAuna hola meM zrI mukuTalAla kAmadAra kI adhyakSatA meM eka pracaMDa sabhA kA Ayojana kiyA gyaa| sabhA meM bIsa hajAra se bhI adhika anatAkI upasthiti meM zrIyuta nArAyaNajI puruSottama sAMgANI ne eka nimnalikhita ati mahatvapUrNa prastAva upasthita kiyaa| aura zrI rAmarAya desAI ke anumodana tathA zrI ravizakara jozI aura zrI gIradharalAla zyAmajI ke samarthana se sarvAnumati se svIkRta kiyA gyaa| prastAva kA svarUpa : bhAvanagara ke nAgarikoM kI TAuna hola meM ekatrita yaha virAra sabhA bhArata sarakAra, mahArASTra sarakAra tathA bambaI myunisipala kAraporezana dvArA devanArameM kariba do karoDa rupayoMke vyayase 126 pakaDa bhUmimeM eka bhayaGkara yAMtrika katalakhAnA sthApita kiyA jA rahA hai| jisameM gAyoM, baileMA, bhaisoM, meMDo, bakariyoM tathA sUaraAdi prANiyoM kA nitya prati cha ghanToM meM 6500 kI saMkhyA meM kAla ho sake aura una prANiyoM kA mAMsa, khUna, haDDI camaDA, For Private And Personal Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir carabI, jIbha tathA AMte' Adi aGga upAGgo ke pAra se kredde| rupayA paidA ho sake aisI vinAzaka bhayaMkara romAMcakArI yojanA taiyAra kI haiM usake prati ghora ghRNA pava tiraskArapUrNa dRSTi se dekhatI hai aura usakA tIvra virodha karatI hai| yaha sabhA bhArata sarakAra aura mahArASTra sarakArakA dhyAna usa ora AkRSTa karanA cAhatI hai ki bhAratIya prajA gAyoM, bailoM tathA bhaiso Adi prANI kevala dUdha, dahI, ghI, makkhana, maTThA aura gobara dene vAle tathA anAja utpanna kara logoM ko jIvana pradAna karane vAle hai, itanA hI nahIM kintu gAyoM kA sarvadevamayI vizva kI jananI aura vRSabha ko pitA samAna deva tathA itara jIveMA ko apanI AtmA ke samAna mAnatI hai / bhArata sarakAra bhI aisI uccatama bhAratIya saMskRti aura dhArmika mAnyatA ke kAraNa ahiMsA aura paMcazIla ke siddhAntoM ko svIkAra kara garva kA anubhava karatI hai / phira bhI sarakAra apane nizcita dhyeya aura zAsana vidhAna kA anAdara kara pese bhayakara katalakhAnA khar3A kara ghAra hiMsA dvArA ahiMsApriya sahiSNuleogoM ke hRdaya kA bhaya kara. AghAta pahuMcA rahI hai yaha atyaMta kheda evaM lajjAkA viSaya hai gAyo, balA tathA anya upayogI prANiyoM kA badha kAnUna dvArA sarvathA banda kareM aisI Agraha pUrNa mAMga Aja aneka varSoM se prajA karatI A rahI hai, usa mAMga ko svIkAra karane ke bajAya sarakAra kucha bace bacAye gAyoM bailoM kA bhI sarvathA saMhAra ho jAya aisA mArga grahaNa kara rahI hai, jisameM bhArata aura bhArata kI prajA una jIvoM ke AdhAra se jIvita raha sakI hai vaha mI ni:sandeha samApta ho jAyagI / aisI bhISaNa paristhitimeM gAyoM bailoM ko dhArmika dRSTi se pUjya mAnane vAlI bhArata kI cAlIsa karoDa hindU janatA aise mayaMkara hiMsAjanya kRtya ko dekhakara For Private And Personal Use Only Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uzkerAhaTa Ara Aveza meM Akara cAhe jisa prakAra usa katalakhAnA ko banane se rokane ke liye kaTibaddha ho jAya aura deza bhara meM bhaya kara kSobha evaM azAnti utpanna kara deM yaha kisI prakAra bhI vAMgchanIya nahIM hai / ataH vaha sabhA usa duHkhada sthiti ko rokane ke liye bhArata sarakAra, mahArASTra sarakAra, bambaI myunisipala kAraporezana aura saba deza hitaiSI sajanoM se sAgraha anurodha karatI hai ki durAgraha kA tyAga kara isa prajAtantra rAjya meM prajA kI icchAnusAra prajA-pratinidhiyoM kA yaha anivArya kartavya hai ki ve devanAra katalakhAne kI vinAzaka yojanA sarvathA banda karanekI avilamba ghoSaNA kare aura prajA meM vyApta asantoSa aura azAnti kA dUra karate hue una mUka prANiyoM ko bayAkara punya ke bhAgI bane / zrI sA~gANIjI kA bhASaNa - uparokta prastAva upasthita karate hue zrIyuta nArAyaNajI puruSottama sAMgANIne apane bhASaNa meM kahA ki bhUka evaM pArAvAra kaSTa sahana karane para bhI mahAna upakAraka prANiyoM ke prati apanI anukampA evaM jIvadayA kI bhAvanA dikhalAne ke liye Apa bhAvanagara ke saba prajAjanAMne sAre zahara meM sampUrNa haDatAla manAyI, virATa jalUsa sammilita hokara tathA TAuna hola ke vistRta bAga ke maidAna meM itanI bRhada saMkhyA meM Apa apane hArdika bhAvoM ko vyakta karane ke liye upasthita hue haiM isake liye maiM Apa saba mahAnubhAvoM ko dhanyavAda detA huuN| sajjanoM ! Aja tA. 4 akTUbara ke dina saMsAra ke kinane hI buddhimAna evaM jIvadayA ke premI loga * vizva prANI dina" manAte hai, aura jIva hiMsA nahIM karanekA upadeza dete haiM / kintu lAkhoM varSa purAnI bhAratIya saMskRti aura dharma kA to ye rada For Private And Personal Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 38 siddhAnta aura Adeza tathA upadeza hai ki prANI mAtra ke prati prema aura dayA kI bhAvanA rakhanA / hindU dharma kI aisI bhavya bhAvanA evaM divya udghoSaNA hai, ki prANI mAtra sukhI ho, saba jIva niroga rahaiM, sabakA kalyANa ho aura koI bhI jIva kabhI bhI duHkhI na ho / lAkhoM varSo taka tapa, tyAga, samAdhi, yoga tathA bhakti kI sAdhanA kara Izvara sAkSAtkAra ko prApta karane vAle hamAre prAtaH smaraNIya prAcIna maharSiyoM ne mana, vacana, karma se ahiMsA kA itanI sImA taka apane jIvana meM pAlana kiyA thA ki ekAnta araNya meM sthita apane AzramoM meM zera, vyAghra, bheDiyA, hariNa, sAMpa nevalA, biDAla, mUSaka Adi prANIgaNa apane svAbhAvika vaira tathA bhaya kA parityAga kara paraspara premabhAva se paka sAtha meM rahakara khelate the / aisI ahiMsA ke ucca Adarza kI rakSA ke liye mahArAja zivi ne eka kabUtara ke prANa bacAne ke liye badale meM apane zarIra kA mAMsa kATakara diyA thA / aura Aja kitane duHkha Azcarya evaM durbhAgya kI bAta hai ki aisI sarvazreSTha saMskRti ko isa deza meM bhArata ke jimmevAra sAzakagaNa gAyoM, bailAM, bhai sAM Adi prANiyoM kA yAntrika katalakhAnA khola kara lAkhoM kI saMkhyA meM unakA vadha karAkara bhArata ke aura anya dezoM ke logoM ko unakA mAMsa khAne khilAne ke liye tatpara ho rahe haiM / itanA hI nahIM yadi ina saba prANiyoM kA mAMsa sabake liye paryApta na ho sake to patIsa karoDa rupayoM ke vyaya se machalI aura isa karoDa rupayoM ke bhaya se muragI pAlana se mAMsa kI pUrti karAnA cAhate haiM / isase adhika krUratA aura AsurIpana aura kyA ho sakatA hai ? gAya kI agAdha mahimA jagatkartA jagadIzvara ne sRSTi racane ke sAtha hI samudra maMthana dvArA devoM ke poSaNa ke liye amRta utpanna kiyA aura surabhi For Private And Personal Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAmaka kAmadhenu gAya tathA usakI saMtati rUpa bachar3A, bachI, baila utpanna kara amRta samAna dUdha, dahI, ghI, maTThA tathA manAna. khilA-pilAkara logoM ko tRpta kiyaa| aise jIvana-pradAtA mAtApitA samAna gAyoM tathA baileAM ko mArakara udara meM svAhA kara jAnA isase adhika pazutA va kRtaghnatA aura kyA ho sakatI hai? vedAdi zAstra kahate haiM ki aisI parama upayogI evaM upakArI vizva jananI gAya ke zarIra meM brahmA, viSNu, maheza tathA indra, candra, sUryAdi devAne aura maharSiyoM tathA gaGgA, yamunA, lakSmI bhAdi ne vAsa kiyA hai. ataH yaha sarva devamayI hai / gAya kA itanA adbhUta mahAtmya haiM ki usake darzana, sparza, sevA, pAlanapoSaNa, rakSaNa tathA dAna se manuSyoM ke pApa dagdha ho jAte haiM aura sakala manorathoM kI siddhi hotI hai| isa kAraNa hI sAkSAt bhagavAna zrI kRSNa ne naMge paira vanoM meM le jAkara unako gharAyA bhAra govarddhana parvata uThAkara indra ke kopa se unakA rakSaNa kiyaa| tathA gopAla aura govinda kA biruda dhAraNa kiyaa| isa kAraNa se mahArAja nahuSa gAya ke dAna se mahaSi vyabana ke aparAdha se mukta hue the| isa kAraNa ho gAyoMke haraNa karanevAle AtatA. yiyoMko daMDa dekara narapuGgava mahAtmA ajunane bArahabarSe kA panavAsa svIkAra kiyA thaa| isa kAraNa se mahArAjA nRga, bhagavAna rAma, bhagavAna zrI kRSNa tathA yudhiSThira mAdi mahAnubhAva nitya hajAroM gAyoM kA supAtra brAhmaNoM ko dAna diyA karate the, aura isa kAraNa hI zera ke paje se mukta karAne ke liye mahArAjA dilIpa ne apanI deha arpaNa kara usa prasanna huI gAya ke varadAna se mahArAjA raghu jaise pratApI putra ko prApta kiyA thA / gAyoM ke vinAza kI yojanA kA lakSAMka aba jaba ese pUjya aura parama hitakArI nideSa prANiyoM kI sevA suzruSA karane ke bajAya lAkhoM kI saMkhyA meM katala karane For Private And Personal Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org I vartamAna meM andAja 1966 1971 1976 1981 ke liye hone vAle devanAra katalakhAne ke niSedha ke liye - grAmagrAma aura nagara - nagara se virodha uTha khaDA huA hai taba bambaI myu0 koraperezana ke kamiznara mI. zekha aura manubhAI zAha bacAva karane nikale haiM / mI. zekha kahate haiM ki devanAra meM koI nayA katlakhAnA nahIM bana rahA hai, kintu kevala bAMdarA kA katalakhAnA usa sthAna meM le jAyA jA rahA hai / sajjanoM! yaha kahanA sarvathA asatya hai / kyoMki bhArata sarakAra ne jo tIsarI paMcavarSIya yojanA banAI hai usameM devanAra (bambaI), kalakattA, madrAsa aura dillI ina cAra sthAnoM meM do do karoDa rupayoM ke kharca se arthAt ATha karoDa rupayoM kI lAgAta se DenamArka tathA yUnAiTeDa nezansa ke niSNAtoM kI salAha anusAra ye vizAla yAntrika katlakhAne sthApita karane kA nizcaya huA haiM / sarakAra dvArA prakAzita mAMsa bAjAra ke riporTa meM tIsarI paMcavarSIya yojanA meM mAMsa kA utpAdana nIce likhe anusAra baDhAne ke lakSAMka taya kiye gaye haiM / lakSyAMkA samaya go mA~sa baMgAlI maNameM dUsare pazuoM kA mA~sa vartamAna meM andAja 1,51,27,800 1966 2,15,37,500 1971 2,56,75,000 1976 3,24,67,500 1981 4,42,75,000 anya saba prakAra ke pazuoM kA mA~sa 1,76,82,000 3,34,12,500 6,50,10,000 10,20,25,000 11,55,25,000 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 25,54,000 1,18,75,000 2,23,75,000 6,95,62,500 7,12,50,000 For Private And Personal Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prAcIna kAla meM bhArata meM gAyoM kI saMkhyA karor3oM aura araboM kI hI nahIM, kintu saMkhyA kI ginatI kA aMtima aMka parAI kA hai isase bhI adhika thii| usa samaya gAyoM baileMA, maiMso Adi pazu-dhana hI saccA dhana mAnA jAtA thA / gAyoM baileN| kI esI agaNita saMkhyA ke kAraNa bhArata meM dUdha, ghI kI nadiyAM bahatI thIM / ghara-ghara meM atulita samRddhi evaM anna-bala ke bhaMDAra bhare rahate the / loga, bala, buddhi, zAna, vijJAna. dIrghAyuSya, sadAcAra, pavitratA aura paropakAra sampanna the| aura jAti dharma saMskRti gAyoM tathA deza ke liye sarvasva samarpaNa karane kA sadaiva tatpara rahete the / yahI kAraNa thA ki svarga ke devaloka meM bhI bhArata meM janma lene kI AkAMkSA udbhavati thii| aisI agAdha mahimA sampanna gAyoM bakoM kI rakSA tathA poSaNa ke liye hamezA loga tatpara rahete the, aura gauhatyA karane vAle ko dehAMta daMDa kI zikSA dI jAtI thii| hinduoM ko to svabhAvataH gAyoM ke prati Adara aura pUjyabhAva thA kintu bAvara, humAyU, akabara, jahAMgIra, bahAdurazAha aura haidaraalI jaise musalamAna bAdazAhoM ne bhI gAyoM kI mahattA samajhakara govadha bandI ke pharamAna nikAlakara govadha para pratibandha lagA diyA thaa| taba kitane kheda kI bAta hai ki hinduvAnI kI kokha meM utpana hue bhArata ke ye sapUta apane keA hindu kahane meM bhI zarmAte haiN| aura devanAra jaise bhaya kara katalakhAne kholakara lAkhoM gAyoM bailoM aura bhai so Adi kI katla karAke mAMsAhAra ko bar3hA rahe hai| isakA eka mAtra kAraNa hinduoM kI nirmAlyatA evaM napusakatA hI hai tathA aise adhargI go mAMsa bhakSakoM ko voTa dekara adhikArAruDha banAye haiM vahI haiM / dezI rAjAoM aMgrejoM ko vidA karane ke bAda prajA me kisI ke sAtha bhArata ko beca nahIM diyA hai aura na kisI ke nAma For Private And Personal Use Only Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ke nAma rahana kara diyA hai| kintu svatantratA prApti ke liye jisa prajA ne aneka duHkhoM evaM yAtanAyeM sahI thI usane apanA rAjya arthAt prajAtantra kI sthApanA kI hai / prajA ne rAjatantra ko calAne ke liye jina sabhyo athavA pratinidhiyoM ko ghATa dekara lokasabhA aura vidhAna sabhAoM meM nirvAcita kara bheje haiM unakA cAhiye ki ve prajA kI icchAnusAra prajA ke hita ke liye kArya kareM agara ve aisA nahIM karate haiM to prajA kA adhikAra hai-ki vaha una pratinidhiyoM ko unake sthAna se haTAyeM aura unake gunhAhita kAryoM ke liye unako sajA de| tathA una sthAnoM para dusare yogya puruSoM ko nirvAcita karake meje|| bhArata kI prajA isaliye svatantratA aura svarAjya cAhatI hai, ki karoM kA bojha halakA ho athavA na ho / zuddha evaM zIghra nyAya mile / apane paramparA prApta dharma kA yatheSTa pAlana kara sake aura gAyoM baileN| Adi pazudhana' kA rakSaNa ho sake / kintu bajAya isake una loga sevakoM ne apane adhikAra ko sthira rakhane ke liye nayI-nayI yojanAoM ke nAma para saikaDoM prakAra ke naye-naye kara lAda kara, videzoM se araboM rupayo ke RNa meM deza kA DubA. kara, deza meM jo kucha utpAdana heAtA hai usakA videzI mudrA prApti ke lAbha meM videzoM meM niryAta kara jIvana pradAtA pazuoM kA badha karAkara tathA khAna-pAna, auSadhi Adi pratyeka padArtho meM mizraNa se logo kA jIvana rogiSTa, kaMgAla evaM nArakIya banA huA haiM / samAjavAdI sthApanA ke nAma para jAti-pA~ti, varNAzrama vyavasthA, sadAcAra, pavitra khAna-pAna, lagna-maryAdA tathA saMskRti dharma kA uccheda hone para logoM kA ghora adhaHpatana ho rahA hai| aisI paristhiti meM sajanA ! aba ApakA yaha pAvana kartavya hai ki Apa apane hita ahita aura zatru-mitra ko pahicAna kara apane mahAn pratApI pUrvajoM ke mArga kA anugAmI banane kA nizcaya kre| For Private And Personal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org saMkhyA meM baca hotI hai aura gAya baila kaTate kaTate aba kevala 15 karoDa kI saMkhyA meM baca pAye hai| prati varSa prAyaH eka karoDa kI pAye hai / prati barSa prAyaH eka karoDa kI katala unake mAMsa, haDDI, camaDA, khUna, AMteM Adi videzoM meM bheje jAte hai / sarakArI riporTa ke anusAra san 1955-16 meM gAya aura bachaDA - bachaDI kI khAleM 80,70,000 videzoM meM mejI gaI thI aura bhArata meM bATA tathA phleksa ke jUtoM ke kArakhAnoM meM 30,00,000 khAleM kAma meM lAI gaI thI / Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhArata meM baDe baDe 21 baMdaragAha hai usameM bambaI, kalakattA tathA madrAsa baMdaroM se hI san 1952 ke julAI se san 1953 ke jUna taka 56,38,000 rupayoM ke mUlya kA gAyoM baloM kA mAMsa AMte, jIbha Adi videzoM meM bheje gaye the / gAyoM tathA bachaDoM kI katla se nIce likhe anusAra khAle' videzoM meM bhejI gaI thI 1951-52 45,67,080 18,53,044 san 1946-47 1955-56 gAyoM kI khAla - 625,000 53,92,738 bachar3oM kI khAla - 1,20,000 26,77,625 jor3a - 7,45,000 64,20,124 80,70,363 gauvadha ke kAraNa aura vAre dAne kI yogya vyavasthA na hone ke kAraNa sarakArI riporTa ke hI anusAra sAta varSa ke andara 2,71,89,694 mana gAya kA dUdha kama ho gyaa| ataH sarakAra ne nIce likhe anusAra videzoM se pAuDara, makhana, ghI, panIra Adi AyAta kiyA : For Private And Personal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra varSa 1939-40 1951-52 1955-56 www.kobatirth.org 1953-54 1954-55 1955-56 varSa Dha mUlya- rupayoM meM 80,86,000 6, 35, 78000 91,19,87000 gAyoM, baila, bhaiMsa, bakarI Adi saba pazuoM ko carane ke liye gA~va-gA~va meM gocara bhUmi rahatI thI usako bhI jota dene se Aja pazu bhUkhoM mara rahe haiM / tathA cAre aura dAne kI dezameM sakhta kamI ho rahI haiM / phira bhI videzI mudrA prApti ke piche pAgala banI huI sarakAra kisa prakAra cArA dAnA khalI videze meM bheja rahI hai seA dekhiye varSa cArA-dAnA, vajana TanoM meM 764 25126 68, 725 khalI, vajana TanoM meM vajana - TanoM meM 6594 26,738 48,921 6119 39397 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dUdha, ghI, makhana, dahI tathA chAcha Adi se gobara khAda Adi se pazuoM ke svAbhAvika mRtyu se prApta 1953-54 8,12,794 1954-55 1,47,96.519 1955-56 1,62,702 5,30,10,214 jIvita go vaMza se pratyeka varSa meM apAra AmadanI hone ke sambandha meM kRSi niSNAta mi0 olIvarakA mata khetI kA kAma karane se bailoM dvArA prati varSa Aya ru0 612 karoDa Aya ru0810 karoDa Aya ru0 270 karoDa bhUmya rupayoM meM 2,33,991 5.10,663 For Private And Personal Use Only 167,01, 1ba0 mUlya rupayoM meM camaDA haDDI Adi se Aya ru0 555 karoDa jor3a ru0 1908,5 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ataH kahane kA tAtparya yaha hai ki bhArata ke logoM ko sasammAna eva sukha pUrvaka jiMdA rahanA hai to uparokta tathyoM para gaMbhIratA pUrvaka vicAra karanA caahiye| aura devanAra jaise bhaya kara katlakhAne kA cAhe jisa prakAra hone se rokanA caahiye| balidAna kI vedI meM apane ko heAmakara bhI pazudhana kA rakSaNa karanA caahiye| adharma pApa nAstikatA aura ghora hiMsA ke kAraNa deza aura duniyA para Aja kitane anAcAra, pApAcAra, durAcAra, atyAcAra va bhukhamarI roga duHkha bhUkampa aura yuddhoMkA bhaya tulAImAna ho rahA hai| usako pratyakSa dekhakara aura svayaM anubhavakara sattAdhIzAMko cetanA aura samajanA cAhiye / tathA logoM ko bhI saMskRti dharma tathA pazudhana kA AtmoddhAraka mAnakara unakI rakSA ke liye kaTibaddha ho jAnA cAhiye aisA samaya kA takAjA hai aura hamArI yaha antima prArthanA hai| jIvadayA ke zubha kArya meM madada dene vAloM ke nAma :300) zrI jaina zve. mU. tapAgaccha zrIsaMgha nAgaura haste-seTha zrImAn suganamalajI sAhaba botharA nAgaura (rAjasthAna) 51) zrI jaina dharma prasAraka samA, bhAvanagara anya dAtAoM kA nAma vArSika riporTa meM chApA jaayegaa| For Private And Personal Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org 46 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahApuruSoM ke vacana Religion is a prime necesity for all. dharma yaha saba ke liye mukhya jarUrI cIja hai / phra 5 Wan Let this be your motto that, what is trututh is mine. (6 " saccA hai vahI merA hai yaha siddhAnta ApakA honA cAhiye, nahIM ki merA haiM vaha saccA | Wan Wan Wan Master your Passions and heaven is not far. pAMcoM indriyoM ke viSayoM para kAbU prApta kareM, to Apake liye svarga dUra nahIM haiM / Wan phra Wan Every ounce of pleasures brings its pound of pains. sarasava jitanA viSaya sukha meru parvata jitane duHkhoM kA utpanna karatA hai / For Private And Personal Use Only Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nAtha ! tumane pazu bacAye, cAra dina ko kyA bacAye vizva rakSaka yadi bane the, bIra kyo zivapura sidhAye ? dekhalA naramedha kA yaha vizva bhISaNa thala banA hai| terI bhArata bhUmi jothI svarga sI jaina sthalI, Aja banane jA rahI hai vadhasthalI yavanasthalI / gAya kATanA to hamArA rAjanaitika nyAya hai, carma bAhara mejanA rASTrIya acchI Aya hai| bhArata bane yUropa, aisI nItibAlA dala banA hai // lAja satiyoM kI bacAlo, varNa medAdika miTAdA, nAtha ! phira zramaNatva kA saMsAra meM DaMkA bjaado| mUka pazuoM kI suno tuma bhUka vANI sarva jJAnI / aura eTama ko banAdo, Atmabala se Aja pAnI / kucha kRpA ho, vedanA se siddha bharmasthala banA hai| apanI Atma zuddhi ke liye AIye hama kucha pratijJA kreN| hama pratijJA kareM ki Aja se hiMsA janya sarva vastuoM kA hamezA ke lie tyAga kara deNge| 2. hama pratijJA kareM ki Aja se sarva akhAdya va apeya padArtho kA hamezA ke lie tyAga kara dege| 3. hama pratijJA kareM ki Aja se paka karma kA chor3akara anya kisI bhI prANI ko zatru nAhIM maanege| For Private And Personal Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Remember that self control, self sacrifice, self confidence, self riliance are the chief qualities for a man to be great. yAda rakkheM ki-yAtma saMyama, Atma bhAga, Atma zraddhA, aura Atma vizvAsa ye AtmA kA ucca kakSAmeM le jAne vAle mukhya guNa haiN| Fear of God is the begining of wisdom. paramAtmA se DaranA, yaha jJAnIpane kI zurUAta hai| As you sow so shall you reap. jaisA kareMge, vaisA paayege| Have equal eyes towards all. sarva kA eka samAna dRSTi se dekho| aura ima vAkyoM kA prAtadina manana va ciMtana kreNge| 1. May good be to all the world. jagata ke prANImAtra kA kalyANa ho / 2. May all ever do good to all. prANI mAtra dUsaroM ko sahAya bhUta bane / 3. May all evil be destroyed. saba ke doSoM kA nAza ho| 4. May all people be happy. sArA vizva saMpUrNa sukhI bne| // zubhama bhavatu // For Private And Personal Use Only