Book Title: Agam 43 Mool 04 Uttaradhyayan Sutra Shwetambar
Author(s): Sudharmaswami, Purnachandrasagar
Publisher: Jainanand Pustakalay
Catalog link: https://jainqq.org/explore/021045/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir ।। कोबातीर्थमंडन श्री महावीरस्वामिने नमः ।। ।। अनंतलब्धिनिधान श्री गौतमस्वामिने नमः ।। ।। योगनिष्ठ आचार्य श्रीमद् बुद्धिसागरसूरीश्वरेभ्यो नमः॥ ।। गणधर भगवंत श्री सुधर्मास्वामिने नमः ।। ॥चारित्रचूडामणि आचार्य श्रीमद् कैलाससागरसूरीश्वरेभ्यो नमः ।। आचार्य श्री कैलाससागरसूरिज्ञानमंदिर पुनितप्रेरणा व आशीर्वाद राष्ट्रसंत श्रुतोद्धारक आचार्यदेव श्रीमत् पद्मसागरसूरीश्वरजी म. सा. जैन मुद्रित ग्रंथ स्केनिंग प्रकल्प ग्रंथांक:१ आर आराधना जैन महावीर कोबा. अमतं तु विद्या श्री महावीर जैन आराधना केन्द्र शहर शाखा आचार्यश्री कैलाससागरसूरि ज्ञानमंदिर कोबा, गांधीनगर-श्री महावीर जैन आराधना केन्द्र आचार्यश्री कैलाससागरसूरि ज्ञानमंदिर कोबा, गांधीनगर-३८२००७ (गुजरात) (079) 23276252, 23276204 फेक्स : 23276249 Websiet : www.kobatirth.org Email : Kendra@kobatirth.org आचार्यश्री कैलाससागरसूरि ज्ञानमंदिर शहर शाखा आचार्यश्री कैलाससागरसूरि ज्ञानमंदिर त्रण बंगला, टोलकनगर परिवार डाइनिंग हॉल की गली में पालडी, अहमदाबाद - ३८०००७ (079)26582355 For Private And Personal Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatir.org Acharya Shri Kailashsagarsun Gyanmandir For Private And Personal Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirn.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir देवसूरतपागच्छसमाचारीसंरक्षक-सुविहितसिध्धांतपालक बहुश्रुतोपासक-गीतार्थ-चारित्रचूडामणि-आगमोध्धारक पूज्यपादआचार्यदेवेश श्रीआनंदसागरसूरीश्वरजीमहाराजा संशोधित-संपादित ४५आगमेषु ॥श्रीउत्तराध्ययनसूत्र। • आलेखन कार्य - प्रेरक - वाहकः . प्रवचन प्रभावक पू. आ. श्री हेमचन्द्रसागरसूरिजी म.सा. शिष्यरत् पू. गणिवर्य श्री पूर्णचन्द्रसागरजी म.सा. • आलेखन कार्य वाहक संस्था . पूज्यपाद सागरजी महाराजा संस्थापित जैनानंद पुस्तकालय - सुरत For Private And Personal Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir आलेखन कार्ये किंचित् संस्मरणाणि | * आलेखन कार्ये आशीवृष्टिकारका : पू. गच्छा. आ. श्री सूर्योदयसागर सूरीश्वरजी म.सा. पू. आ. श्री. नरेन्द्रसागर सूरीश्वरजी म.सा. पू. आ. श्री अशोकसागर सूरिजी म.सा. पू. आ. श्री जिनचन्द्रसागर सूरिजी म.सा. पू. आ. श्री हेमचन्द्रसागर सूरिजी म.सा. आलेखन कार्य के चित् मार्गदर्शका : पू. आ. श्री दोलतसागर सूरिजी म.सा. पू. पं. श्री हर्षसागरजी म.सा. पू. गणीश्री सागरचन्द्रसागरजी म.सा. पू. गणी श्री नयचन्द्रसागरजी म.सा. पू. गणी श्री अक्षयचन्द्रसागरजी म.सा. पू. मुनि श्री लब्धिचन्द्रसागरजी म.सा. माहिती दर्शक पत्र - आलेखन कार्ये सहयोग प्रदाता : मुनिश्री आगमचन्द्रसागरजी म.सा. श्राद्धगुण संपन्न श्री नरेन्द्रभाई मुक्तिलाल महेता (सूईगामवाल - प्रथम संस्करण - सं. २०६१, का. सु.५. कूति - २५० -कोऽधिकारी...?- श्रूत भाण्डागारं श्रमण प्रधान चतुर्विध संधाश्च - संग्राहकालय - जैनानंद पुस्तकालय, गोपीपुरा, सुरत। - व्यवस्थापका : श्री उषाकांतभाई झवेरी- श्री नरेशभाई मद्रासी-श्री श्रेयस के. मर्चन्ट -आवास : निशा-११ले माले ,गोपीपुरा, काजीनु मेदान, तीनबत्ती, सुरत. दूरभाष - २५९८३२६(०२६१) - मुद्रण कार्यवाहक श्री सुरेश डी. शाह (हेष्मा)-सुरता संपादक श्री - For Private And Personal Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kouttirth.org "પ્રા-થનો ૫ થ્ ારિતા પાળી દુષમા-રોષ રુષિયા, ; અપ્પા જૈ ં ન્તા...! ન જૂનો નટ્ટ નિયમો ॥ દુષ્મકાળે જિનાગમ-જિન પ્રતિમા ભવિયણ હું આધારા...!! ભવાટવીમાં ભ્રમિત પ્રાણીને ભીમ મહાટવીમાંથી બહાર લાવનાર મિથ્યાત્ત્વરૂપ અંધકારમાંથી પ્રકાશ તરફ ગતિ કરાવનાર શ્રુતજ્ઞાનની મહત્તા અદ્વિતીય કક્ષાની છે. શ્રુતજ્ઞાનનો મહીમા પરમ મનનીય અને માનનીય હોવાના કારણે પ્રભુ શાસનમાં પરમ આધાર ભૂત કરણ તરીકે ગણના કરી છે. આગમએ વીર પ્રભુની વાણી સ્વરૂપ છે. આગમોની રચના કાળ :- પ્રભુ મહાવીર સ્વામીના શાસનની અપેક્ષાએ વીર નિર્વાણ સંવત પૂર્વે ૨૯, વિક્રમ સંવત પૂર્વે ૪૯૯ વર્ષે વૈશાખ સુદ એકાદશી દિને તારક તીર્થંકર પ્રભુ મહાવીર દેવની ત્રિપદીને પામી આદ્ય ગણધર અનંતલબ્ધિ નિધાન શ્રી ઈન્દ્રભૂતિ (ગૌતમસ્વામીજી) આદિ એકાદશ ગણધરોએ આગમોની રચના કરી તેજ ક્ષણે પ્રભુએ તેની યથાર્થતા-ગણાનુજ્ઞા-શાસનાનુજ્ઞા આદિના વાસક્ષેપથી જાહેર કરી. Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir ગણધર ભગવંતના શિષ્યો-મુનિઓએ યથાયોગ્યતાનુંસાર શિષ્ય-પ્રશિષ્યાદિ પરિવારને વિનયપૂર્વક શાસ્ર નિર્દિષ્ટ વિધિ-મર્યાદા પૂર્વક ગુરૂ' પાસેથી મુખપાઠ રીતે દ્વાદશાંગીનો અભ્યાસ કરતા હતાં, લખીને કે લખેલ પુસ્તકો દ્વારા ભણવા અંગે તત્કાળે પરંપરા ન હતી. પ્રથમ વાચના :- વીર પ્રભુના નિર્વાણબાદ તેમની પટ્ટુ પરંપરામાં પાંચમા કેવલી તરીકે પ્રસિધ્ધ શ્રી ભદ્રબાહુ સ્વામીજીના સમયમાં વિષમકાલના બલના પ્રભાવે ભયંકર બાર વર્ષીય દુકાલ પડ્યો સાધુઓ અનુકૂળતા મુજબ વેર વિખેર થયાં, સાથો સાથ વીર નિ. સં. ૧૫૫ લગભગમાં નંદવંશના સામ્રાજ્યનો પલટો થયો, દેશમાં ભયંકર આંધી વ્યાપી, જૈન શ્રમણોના વિહારના કેન્દ્રરૂપ મગધદેશની "પ્રા ૢ થના १ संपादक श्री For Private And Personal Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir રાજધાની પટણા અને પંજાબ વચ્ચેના પ્રદેશો ભીષણ પરિસ્થિતિમાં મૂકાયા, શ્રમણ સમુદાયના વિખરાઈ જવાથી આગમોનું પઠન-પાઠન ખુબ જ અવ્યવસ્થિત થયું, જ્ઞાની પુરૂષોમાંથી કેટલાયે સ્વર્ગે પધાર્યા, મુખપાઠની પધ્ધતિ પર એક જબરદસ્ત ધક્કો લાગ્યો પરિસ્થિતિને સુધારવા વીર નિ. સં.-૧૬૦ લગભગમાં પાટલીપુત્ર નગરે (પટના-બિહાર) શ્રી સ્કુલભદ્ર સ્વામીની અધ્યક્ષતામાં શ્રમણ સંઘ એકત્રિત થયો, ગીતાર્થોની સલાહ મુજબ દ્વાદશાંગીની સંકલના વ્યવસ્થિત કરવાનો પ્રયાસ કર્યો, પ્રાયઃ આ પ્રથમ આગમ વાચના થઈ તેનું નામ “શ્રી દ્વાદશાંગશ્રુતસંકલન' નામે પંકાયાનો ઇતિહાસ મળે છે. દ્વિતીય વાચના :- તેમના પછી જિનકલ્પીના અભ્યાસક આર્ય મહાગિરીજીના ગુરૂ ભ્રાતા પૂ. આ. શ્રી આર્ય સુહસ્તિ સૂરિ પ્રતિબોધિત પ્રભુ શાસનના ચરમ ભક્ત સમ્રાટ સંપ્રતિએ ઉજ્જૈનમાં આર્ય સુહસ્તિ મ. ને વિનંતી કરી તેમના સાનિધ્યમાં વીર નિ. સં. ૨૪૫ થી ૨૮૧ના વર્ષોમાં જિનાગામની સાચવણી સુરક્ષિત રહે તેવા યથાર્થ પ્રયાસો કર્યા, પઠન-પાઠનની વ્યવસ્થામાં આવેલી ખામીને દૂર કરી જેથી આ બીજી વાચનાનું નામ “આગમ સંરક્ષણ વાંચના દૃષ્ટિ ગોચર થાય છે. તૃતીય વાચના:- મૌર્ય રાજવંશીઓનો સેનાપતિ પુષ્યમિત્રે રાજદ્રોહ કરી રાજા બન્યો ધર્માધ બનેલા સમ્રાટ સંપ્રતિની શાસન પ્રભાવનાને નામ શેષ કરવા તેણે જૈન શ્રમણો તથા બૌધ્ધ શ્રમણોના શિરચ્છેદ કરાવી કાળો કેર વર્તાવ્યો, સાધુઓ પ્રાણ રક્ષાર્થે કરિંગ દેશ તરફ ચાલ્યા ગયા, કલિંગાધિપતિ મહામેઘવાહન ખારવેલ મહારાજા પરમ જૈન હતાં. આ પ્રમાણે પ્રાણ બચાવવાની વ્યથામાં જિનાલયો તથા, આગમ પઠન-પાઠનની વ્યવસ્થાને જબરદસ્ત હાની થવા પામી, કલિંગ દેશના રાજા ભિખુરાય ખારવેલે તેનો પરાજય કરી ફરી જીવંત કરવા પ્રયાસ કર્યો વીરનિ. સં. ૩૦૦ થી ૩૩૦ સુધીના મધ્યાહ્ન કાલમાં મુનિ સમેલનમાં જિનકલ્પિની તુલના કરનાર પૂ.આ. મહાગિરીના શિષ્યોપ્રશિષ્યો આ. બલિસ્સહ સૂ.મ. આ. દેવાચાર્ય, આ. ધર્મસેન વિગેરે ૨૦૦ શ્રમણો, આ. સુસ્થિત સૂરિ વગેરે સ્થવિર કલ્પિ ૩૦૦ શ્રમણો, આર્યા પોઈણી વિગેરે ૩૦૦ શ્રમણીઓ, સીવંદ, ચૂર્ણક, સેલગ વગેરે ૭00 શ્રાવકો અને પૂર્ણ મિત્રાહિ ૭૦૦ શ્રાવિકા દ્વારા ત્રીજી આગમ પ્રાથનો | संपादक श्री | For Private And Personal Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir વાચનામાં અગિયાર અંગો અને દશ પૂર્વોના પાઠોને વ્યવસ્થિત કરવામાં આવ્યા. ચતુર્થ વાચના:- કાલાધિન અંતિમ દશપૂર્વધર, બાલ વૈરાગી, અનુપમ સંવેગી શ્રી વજસ્વામીએ અંતિમ સમયે સ્વ પટ્ટધર શ્રીવજસેન સુ.મ.ને ભયંકર દુકાલના ચરમ સમયની જાણમાં ‘લાખ સોનૈયા આપીને એક હાંડી ભાતની ચડશે તેના બીજા દિવસથી સુકાલ થશે' આ વાત જણાવી આવો ભયંકર દુકાળ વીર વિ. સં. ૫૮૦ થી ઉત્તર ભારતમાં વ્યાપ્ત થયો. જેમાં ગણો-કુલો-વાચકવંશો માત્ર નામશેષ થઈ ગયા. આગમ વારસો ટકાવનાર મુનિપુંગવોની સંખ્યા જૂજ થઈ ગઈ કાળ-બળ ક્ષયે ધારણા શક્તિની અનુકૂળતા પ્રમાણે પણ જો આગમનું સંકલન કરવામાં નહીં આવે તો રહ્યા સાધુઓ પણ રહેલા આગમના વારસાને સાચવવા સમર્થ ન નિવડી શકે માટે ભવિષ્યના અલ્પશક્તિવાળા પણ મેઘાવી સાધુઓને રાખવામાં વિષયાનુસંધાન દ્વારા સુગમતા સાંપડે તેથી સમકાલીન અન્ય પ્રભાવક આચાર્યોની સંમત્તિ લઈ શ્રી આર્યરક્ષિત સૂરિ મ. ચાર અનુયોગની વ્યવસ્થા કરી. આગમોને ચિરંજીવ બનાવ્યા વીર નિ. સં.પ૯૨ લગભગમાં દશપુર (મંદસૌર) (માલવા) નગરે ચોથી વાચના થઈ. પંચમ વાચના:- વીર સં. ૮૩૦ થી ૮૪૦ લગભગમાં પૂ.આ. સ્કંદિલ સૂરિએ ઉત્તરાપથના મુનિઓને મથુરામાં તથા નાગેન્દ્રવંશીય પરમ પ્રભાવક શ્રી હિમવંત ક્ષમા શ્રમણના શિષ્ય આ. શ્રી નાગાર્જુન સૂરિએ દક્ષિણાપથના મુનિઓને વલભીમાં આગમોની સંકલના કરવા એકઠા થયા કીંતુ તે સમયની દેશગત અંધાધુંધીના કારણે એક જ સાથે ભિન્ન-ભિન્ન સ્થળે આગમવાચનાઓ કરી ભવિષ્યમાં માથુરી અને વલભીવાચનાઓના પાઠ ભેદોનું સમન્વય સહજ થઈ જશે આ હેતુપૂર્વક પાંચમી વાચના કરી. ષષ્ઠી વાચના:- તેજ ભાવનાઓ અનુસાર માથુરી વાચનાના વારસદાર આ. શ્રી દેવદ્ધિગણી ક્ષમાશ્રમણે તથા વલભીવાચનાના| વારસદાર આ. શ્રી કાલક સૂરિએ ભેગા મળી. શ્રમણ સંઘને એકત્રિત કરી, કાલક્રમે વિણસી જતા આગમના ખજાનાને સ્થાયી બનાવવાના શુભ આશયથી શ્રી શત્રુંજ્યાધિષ્ઠાયક શ્રી કપર્દીય આદિ દૈવીક સહાયકથી ૫00 આચાર્યાદિઓએ મળી વલભીપુર(વળા સૌરાષ્ટ્ર)માં || શૌપ્રા-ઋથનો ] संपादक श्री For Private And Personal Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir પુસ્તકારૂઢ રૂપ આગમ વાચના કરી, આ વાચનામાં ચોરાશી આગમોનું વ્યવસ્થિત સંકલન તાડપત્રના પાના ઉપર લિપિબધ્ધ કરી આગમોને પુસ્તકારૂઢ કરવાનું કાર્ય સાધુ ભગવંતોએ કર્યું. તેમજ અન્ય મહત્ત્વના ગ્રંથોનું પુસ્તકાલેખન કાર્ય થયેલ, ત્યારબાદ સાધુ સત્યમિત્ર સ્વર્ગે ગયા અને વીર વિ. સં. ૧000માં વર્ષ પૂર્વજ્ઞાનનો વિચ્છેદ થયો તેમ મનાય છે. પ્રભુવીરના શાસનમાં ઉપરોક્ત “છ” વાચનાઓના માધ્યમે ૧000 વર્ષના ગાળામાં થયેલ શ્રતોધ્ધારનો ઇતિહાસ મોજૂદ છે. ત્યાર પછી ૧૫00 વર્ષ સુધી આગમ વાચનાનો કે શ્રતોધ્ધારનો કોઈ ઉલ્લેખ નથી મળતો. તેમજ વિષમકાળના પ્રભાવથી ૧૦મી સદીની સમાપ્તિ કાળથી શિથિલાચારની વૃધ્ધિ થવાથી આગમિક જ્ઞાનની પરંપરા સુવિહિત ગીતાર્થ, આચાર સંપન્ન શ્રમણોના હાથમાં રહી નહીં પરિણામે હસ્તલિખિત પ્રતોમાં રહેલ આગમાં અધિકારીને પણ મળવા દુર્લભ બન્યા. છેવટે વીસમી સદીના ઉત્તરાર્ધના પ્રારંભકાળે સુવિહિત સંવેગી સાધુઓમાં આચાર નિષ્ઠા, વિશિષ્ટ વૈરાગ્યની પ્રબલ ભૂમિકા આદિ સુદઢ હોવા છતાંય આ બધાને ટકાવવા માટેના જરૂરી સંજોગો ન મળતાં આગમિક જ્ઞાનની માત્રા પઠન-પાઠનની શાસ્ત્રીય પરંપરા સુરક્ષિત ન રહી શકવાના કારણે ખુબ જ અલ્પ માત્રામાં રહેવા પામી આવા અવસરે શ્રમણસંઘની ૧૮ પ્રસિધ્ધ શાખાઓમાં વધુ પ્રભાવશાળી ‘સાગરશાખા'ના અદ્વિતીય પ્રતિભા સંપન્ન પ્રૌઢધીષણશાલી અનેકવાદો કરી તપાગચ્છની વિજય પતાકા ફેલાવનાર પૂ. મુનિરાજ શ્રી ઝવેરસાગરજી મ.ના. એક માત્ર શિષ્ય નવ માસના ટૂંકા ગાળાનો જ ગુરૂ સહવાસ છતાં પૂર્વજન્મની આરાધનાના બળે એકલે હાથે ન્યાય-વ્યાકરણ, આગમટીકા આદિ અનેક સાધના ગ્રંથોનું અગાધ વિદ્વત્તા પૂર્ણ જ્ઞાન મેળવી પૂ. ગુરૂદેવ શ્રી ઝવેરસાગરજી મ.ની આગમોની પારદેશ્વતાના વારસાને તે ગુરૂદેવશ્રીના અન્તિમ સમયના “ બારમો શ્રા ગમ્યાન વરોવર સ્રરના” શબ્દ પાછળ રહેલ ઉંડા અંતરના આશિષના બળે આગમિક તલસ્પર્શી અગાધ માર્મિક જ્ઞાન આપ મેળે મેળવી વીર નિ. સં. ૨૪૪૦ વિ.સં. ૧૯૭૦માં કો'ક મંગલ ચોઘડીએ જિનશાસનના એક મહાન ધુરંધર સમર્થક પ્રભાવક શાસ્ત્રોના પારગામી | પ્રાથના | संपादक श्री For Private And Personal Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsur Gyanmandir સૌજન્ય સં. ૨૦૫૮ વર્ષે શ્રી સિધ્ધક્ષેત્ર મોટી ટોળી જૈન સંઘના ઉપક્રમે પૂ.મુનિ શ્રી પૂર્ણચન્દ્રસાગરજી મ.સા.ના ચાતુર્માસમાં પર્યુષણ પર્વ દરમ્યાન વાર્ષિક કર્તવ્ય-૧૧ પૈકીના શ્રુતભક્તિના કર્તવ્યની પ્રેરણાને અવલંબી પાલીતાણા નિવાસી શ્રમણોપાસિકા નિર્મલાબેન હીરાલાલ અમૃતલાલ સલોતના ૬૪ પ્રહરી પપધ નિમિત્તે સ્વ. હીરાલાલ અમૃતલાલ સલોત પરિવાર પુત્ર-ભરતભાઈ-તરૂણભાઈ-ધીરેનભાઈ પુત્રીપારૂલ, પૌત્રી-રૂચી ભરતભાઈ માનસી ભરતભાઈ દીશા ભરતભાઈ-સેલજા તરૂણભાઈ ઈશા તરૂણભાઈ-નિશીતા ધીરેનભાઈ આદિ નિજલમી સદવ્યય દ્વારા આ આગમ ગ્રન્થ મુદ્રણનો લાભ લીધેલ છે. – — — For Private And Personal Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobairt.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir આચાર્યભગવંતો વર્ષો જૂની શ્રમણ સંઘની ફરજ અને જવાબદારી રૂપ આગમોના અણમોલ વારસાને સુરક્ષીત રાખવાના પ્રશ્ન ફરીથી ઉપસ્થિત કરી. રાજ્યદ્વારી ઉપદ્રવો, ધર્માધ ઝનૂન, બ્રિટીશ હકૂમત, જનતામાં ફેલાયેલ ક્રાન્તિકારી વિચારધારા, પશ્ચાત્ય કેળવણીના સંસ્કાર ||આદિ સંઘર્ષ કાળમાં પુસ્તકો પ્રતો મેળવવી અતિકઠીન હતી તે સમયે જુદા જુદા ખૂણે રહેલી હસ્તપ્રત-તાડપત્ર આદિ પરથી સંશોધન કરી જાત મહેનતે પ્રેસકોપીથી માંડીને સુધારવા સુધીની સંપૂર્ણ દેખરેખ જવાબદારીથી આગમ ગ્રંથોની મર્યાદિત પ્રતિઓ છપાવી સામુદાયિક વાચનાઓ વિ. સં. ૧૯૭૧થી ૧૯૭૭ સુધીમાં પાટણ-કપડવંજ-અમદાવાદ-સુરત આદિ ક્ષેત્રોમાં છ-છ મહીનાની વાચનાઓ ગોઠવી સેંકડો સાધુસાધ્વીઓને આગમોને વાંચવાની પરિપાટી આદિનો સંપૂર્ણ ખ્યાલ કરાવ્યો સાત સામુહીક વાચનાઓમાં ૨૬ ગ્રંથો વાંચ્યા તેમાં લગભગ ૨,૩૩,૨૦૦ શ્લોકની વાચના આપી તથા આગમ દિવાકર પૂ. મુનિશ્રીપુણ્યવિજયજી મ. આદિને પણ આ ક્ષેત્રે આગળ વધવા અંગૂલ નિર્દેશ કરી આ મહાપુરુષે શ્રુત સરિતાને ધોધમાર વહેતી કરી છે. આ મહાપુરુષ તે પ્રાતઃ સ્મરણીય ગુજરાત-માલવા-રાજસ્થાન-બંગાલ- બિહાર આદિ અનેક ક્ષેત્ર સંઘો તથા સુરત સંઘના આમૂલચૂલ ઉપકારી, આગમોધ્ધારક ધ્યાનસ્થ સ્વર્ગસ્થ ૫.પૂ. આયાર્યશ્રી આનંદસાગર સૂરીશ્વરજી મહારાજ જેઓ “પૂ. સાગરજી મ.’ ના લાડીલા, હૂલામણા નામથી પણ પ્રસિદ્ધ હતાં તેમના જ સંશોધિત આગમો અમને પ્રતાકારે પુર્ન મુદ્રિત કરાવવાનો લાભ પ્રાપ્ત થયો છે. તા.ક. વર્તમાન કાળે ગ્રન્થો, શાસ્ત્રો, સુવિદિત ગીતાર્થ આચાર્ય ભગવંતો, ઈતિહાસકારો પાસેથી પ્રાપ્ત થતી માહિતી અનુસાર વીર નિર્વાણના ૧૦૦૦ વર્ષમાં છ-છ વાચના-સંકલન બાદ ૧૫૦૦ વર્ષ સુધીમાં આવું કોઈ કાર્ય થયેલ જણાતું નથી ત્યાર બાદ એકલા હાથે આપ બળે સૌ|| પ્રથમ આગમ ઉધ્ધારના ભગીરથ કાર્ય કરનાર ગુરૂદેવને કોટી-કોટી વંદના... પ્રાથનો संपादक श्री For Private And Personal Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ संजोगा विप्पमुकस्स, अणगारस्स भिक्खुणो । विणयं पाउक्करिस्सामि, आणुपुव्विं सुणेह मे ॥१॥ आणानिद्देसकरे, गुरुणमुववायकारए | इंगियागारसंपत्रे, से विणीएत्ति वुच्चइ ॥२॥ आणा निद्देसकरे, गुरुणमणुववायकारए । पडिणीए असंबुद्धे, अविणीएत्ति, वुच्चइ ॥३॥ जहा सुणी पूइकण्णी, णिक्कसिज्जा सव्वसो । एवं दुस्सीलपडिणीए, मुहरी निक्कसिज्जइ ॥४॥ कणकुंडगं जहि (चइ )त्ताणं, विट्ठ भुंजड़ सूयरो । एवं सीलं जहित्ताणं, दुस्सीले रमइ मिए ॥५॥ सुणिया भावं साणस्स, सूयरस्य नरस्स य । विणए ठविज्ज अप्पाणं, इच्छंतो हियमप्पणो ॥६॥ तम्हा विणयमेसिज्जा, सीलं पडिलभे जओ । बुद्ध( वुत्ते नियागट्ठी, न निक्कसिज्जड़ कण्डूइ ॥७॥ णिसंते सिया अमुहरी, बुद्धाणमंतिए सया । अटुजुत्ताणि सिक्खिज्जा, निरद्वाणि 3 (वि) वज्जए ॥८ ॥ अणुसासिओ न कुप्पिज्जा, खंतिं सेवेज्ज पंडिए /बाले (खुइडे )हिं सह संसग्गिं, हासं कीडं च वज्जए ॥९॥ मा य चंडालियं कासी, बहुयं मा य आलवे । कालेण य अहिजित्ता, तत्तो झाइज्ज इकओ ॥१०॥ आहच्च चंडालियं कट्टु, न निण्हइज कण्हुइ कंड कडंति भासिज्जा, अकडं नोकडंति य ॥१॥ मा गलियस्सेव कसं, वयणमिच्छे पुणो पुणो । कसं व दट्टुमाइने, पावगं ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ १ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir परिवजइ (ए) ॥२॥ अणासवा थूलवया कुसीला, मिपि चंडं पकरंति सीसा । चित्ताणुया लहु दक्खोववेया, पसायए ते हु| दुरासयंपि ॥३॥णापुट्ठो वागरे किंचि, पुट्ठो वा नालियं वए । कोहं असच्चं कुविजा, धारिजा पियमप्पियं ॥४॥अप्पामेव दमेयव्वो, अप्पा हु खलु दुद्दमो । अप्पा दंतो सुही होइ, अस्सिं लोए पत्थ य ॥५॥ वरं मे अप्पा दंतो, संजमेणं तवेण य । माऽहं परेहिं दम्मंतो, बंधणेहिं वहेहि य ॥६॥ पडिणीयं च बुद्धाणं, वाया अदुव कम्मुणा। आवि वा जइवा रहस्से, नेव कुजा कयाइवि ॥७॥ ण पक्खओ ण पुरओ, णेव किच्चाण पिटुओ न जुंजे उरुणा अरुं, सयणे ण पडिस्सुणे ॥८॥ नेव पल्हत्थियं कुजा, पक्वपिंड वसंजए । पाए पसारिए वावि, न चिटे गुरुणंतिए ॥९॥आयरिएहिं वाहितो ( हित्तो), तुसिणीओ ण कयाइविपसायट्ठी नियागढी, उवचिडे गुरुं सया ॥२०॥आलवंते लवंते वा, ण णिसीजा कयाइवि।चइत्ता आसणं धीरो, जओ जत्तपडिस्सुणे ॥१॥आसणगओ ण पुच्छिज्जा, णेव सिज्जागओ क्या आगम्मुक्कुडुओ संतो, पुच्छिज्जा पंजलीगडे ॥२॥ एवं विणयजुत्तस्स, सुत्तं अत्थं तदुभयो पुच्छमाणस्स सिस्सस्स, वागरिज्ज जहासुयं ॥३॥ मुसं परिहरे भिक्खू, न य ओहारिणी वए । भासादोसं परिहरे, मायं च वजए सया ॥४॥ण लविज पुट्ठो सावज, न निहुं न मम्मयं । अप्पणट्ठा परद्धा वा, उभयस्संतरेण वा ॥५॥ समरेसु अगारेसुं, गिहसंधिसु य महापहेसु । एगो एगित्थीए सद्धि, नेव चिढे न संलवे ॥६॥ जं मे वुद्धाऽणुसासंति, सीएण (सीलेण) फसेण वा । मम लाभुत्ति पेहाए पयओ य (तं) पडिस्सुणे ॥७॥ अणुसासणमोवायं , दुक्कडस्स य पेर(प्र० चोय )णं । हियं तं मनए पन्नो, पीसंती ॥ श्रीउत्ताध्ययनसूत्र । पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirm.org Acharya Shti Kailashsagarsun Gyanmandir निप्टेि फासु वा घुसुलणे असंसत्तं । कत्तणि असंखचुन चुनं वा जा अचोक्खलिणी ॥२॥ उवदृणि संसत्तेण वावि अट्ठीलए|| न घटे । पिंजाणपमहणेसु य पच्छाकम्मं जहा( हिं) नयि ॥३॥ सेसेसु य पडिवक्खो न संभवइ कायगहणमाईसुपडिवक्खस्स |अभावे नियमा उ भवे तयग्गहणं ॥४॥ सच्चित्ते अच्चित्ते मीसग उम्मीसगंमि चउभंगो आइतिए पडिसेहो चरिम भंगमि भयणा ५॥ जह चेव य संजोगा कायाणं हे?ओ य साहरणे । तह चेव य उम्मीसे होइ विसेसो इमो तत्थ १६॥ दायव्वमदायव्वं च दोऽवि दव्वाई देइ मीसे । ओयणकुसुणाईणं साहरण तयन्नहिं छोड़े ॥७॥ तंपिय सुक्के सुर भंगा चत्तारि जह 3 साहरणे अप्पबहुएऽवि चउरो तहेव आइन्नऽणाइन्ने ॥८॥ अपरिणयंपिय दुविहं दव्ये भावे य दुविहमेशवं । दव्यंमि होइ छक्कं भावंमि य होइ सझिलगा ॥१॥ जीवत्तमि अविगए अपरिणयं परिणयं गए जीवे । दिढतो दुद्धदही इय अपरिणयं परिणयं तं च ॥१०॥ दुगमाई सामन्ने.जइ परिणमई उ तत्थ एगस्स देमित्ति न सेसाणं अपरिणयं भावओ एयं ॥१॥एगेण वावि एसिं मणमि परिणामियं नइयरेणं । तंपि हु होइ अगिझं सझिलगा सामि साहू वा ॥२॥घेत्तव्यमलेवकडं लेवकडे मा हु पच्छकश्माई न य रसगेहिपसंगो इस वुत्ते चोयगो भणइ ॥३॥ जइ पच्छकम्मदोसा हवंति मा चेव भुंजऊ सययं । तवनियमसंजमाणं चोयग ! हाणी खमंतस्स ॥४॥ लित्तंति भाणिऊणं छम्मासा हायए चउत्थं तु । आयंबिलस्स गहणं असंथरे अप्पलेवं तु ॥५॥ आयंबिलपारणए छम्मास निरंतरं तु खविऊणं । जइ न तरह छम्मासे एगदिणूणं तओ कुणउ ॥६॥ एवं एक्कक्कदिणं आयंबिलपारणं खदेऊणं । दिवसे दिवसे ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirm.org Acharya Shri Kailashsagarsur Gyanmandir | गण्हउ आयंबिलमेव निल्लेवं ॥७॥ जइ से न जोगहाणी संपइ एसे व होइ तो खाओ । खमणंतरेण आयंबिलं तु नियम तवं कुणइ ॥८॥ हेट्ठावणि कोलसगा सोवीरगकूरभोइणो मणुया । जइ तेऽवि जति तहा किं नाम जई न जाविति ? ॥९॥ तिय सीयं समणाणं तिय उण्ह गिहीण तेणऽणुनायं । तत्काईणं गहणं कट्टरमाईसु भइयव्यं ॥६२०॥ आहारउवहिसेजा तिण्णिवि उपहा गिहीण सीएऽवि तेण उ जीरइ तेसिं दुहओ उसिणेण आहारो ॥१॥एयाई चिय तिन्निवि जईण सीयाई होति गिम्हेवि । तेणुवहम्मइ | अग्गी तओ य दोसा अजीराई ॥२॥ ओयणमंडगसत्तुगकुम्मासारायमासकलवट्टा । तूयरिमसूरमुग्गा मासा य अलेवडा सुक्का ॥३॥ उब्भिनपिज्जकंगू तक्कोल्लणसूवकंजिकढियाई ।एए 3 अप्पलेवा पच्छाकम्मं तहिं भइयं ॥४॥खीर दहि जाउ कट्टर तेल्ल घेयं फाणियं सपिंडरसं । इच्चाई बहुलेवं पच्छाकम्मं तहिं नियमा ॥५॥ संसट्टेयरहत्थो मत्तोऽविय दव्व सावसेसियरं । एएसु अट्ठ भंगा नियमा गहणं तु ओएसु ॥६॥ सच्चित्ते अचित्ते मीसग तह छड्डणे य चउभंगो । चउभंगे पडिसेहो गहणे आणाइणो दोसा ॥७॥ उसिणस्स छड्डणे देतओ व डझेझ कायदाहो वा । सीयपडणमि काया पडिए महुबिंदुआहरणं ॥८॥णामं ठवणा दविए भावे घासेसणा मुणेयव्वा ।दव्वे मच्छाहरणं भावंमि य होइ पंचविह। ॥९॥ चरिय व कप्पियं वा आहरणं दुविहमेव नायव्वं । अत्थस्स साहणट्ठा इंधणमिव ओयणटाए १६३०॥अह मंसंमि पहीणे झायंत मच्छियं भणइ मच्छो । किं झायसि तं एवं? सुण ताव जहा अहिरिओऽसि ॥१॥तिबलागमुहम्मुक्को, तिक्खुत्तो वलयामुहे। तिसत्तक्खुत्तो जालेणं, सइ छिन्नोदए दहे ॥२॥एयारिसं ममं सत्तं, सढं घट्टियघट्टणी ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir इच्छसि गलेण घेत्तुं, अहो ते अहिरीयया ॥३॥ बायालीसेसणसंकडंमि गहणमि जीव ! न हु छलिओ । इण्हिं जह न छलिजसि|| भुंजतो रागदोसेहिं ॥४॥ घासेसणा 3 भावे होइ पसत्था तहेव अपसत्था । अपसत्था पंचविहा तस्विवीया पसत्था ७ ॥५॥ दवे भावे संजोअणा उदव्वे दहा बहि अंतो । भिक्खं चिय हिंडतो संजोयंतमि बाहिरिया ॥६॥ खीरदहिसवकट्टरलंभे गुडसप्पिवडगवालुंके । अंतो उ तिहा/पाए लंबण वयणे विभासा 3॥७॥ संयोयणाए दोसो जो संजोएइ भत्तपाणं तु। दव्वाई रसहे वाघाओ तस्सिमो होइ॥८॥ संजोयणा 3 भावे संजोएऊण ताणि दव्वाइं संजोयइ कम्मेणं कम्मेण भवं तओ दुक्ख॥९॥ पत्ते य पउरलंभे भुत्तुव्वरिए य सेसगमणवा । दिट्ठो संजोगो खलु अह कमो तस्सिमो होइ १६४०॥ रसहेउं पडिसिद्धो संयोगो कप्पए गिलाणद्वा । जस्स व अभत्तछंदो सुहोचिओऽभाविओ जो य ॥१॥ बत्तीस किर कवला आहारो कुच्छिपूरओ भणिओ। पुरिसस्स महिलियाए अट्ठावीसं भवे कवला ॥२॥ एत्तो किणाइ हीणं अद्धं अद्धद्धगं च आहारं । साहुस्स बिंति धीरा जायामायं च ओमं च ॥३॥ पगामं च निगामं च जो पणीयं भत्तपाणमाहारे । अइबहुयं अइबहुसो पमाणदोसो मुणेयवो ॥४॥ बत्तीसाइ परेणं पगाम निच्चं तमेव उ निकामं ।जं पुण गल्तनेहं पणीयमिति तं बुहा बेति ॥५॥ अइबहुयं अइबहुसो अइप्पमाणेण भोयणं भोत्तुं । हाएज व वामिज व मारिज व तं अजीरंत ॥६॥ बहुयातीयमइबहुं अइबहुसो तिनि तिन्नि व रेणं । तं चिय अइम्पमाणं भुंजइ जंवा अतिप्पंतो ॥७॥ हियाहारा मियाहारा, अप्पाहारा य जे नरा न ते विजा तिगिच्छंति, अप्पाणं ते तिगिच्छगा ॥८॥ ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobaim.org Acharya Shri Kalashsagaset Cyamandi तेल्लदहिसमाओमा अहिओ खीरदहिकंजियाणं च । पत्थं पुण रोगहरं न य हेऊ होइ रोगस्स ॥९॥ अद्धमसणस्स सव्वंजणस्स कुज्जा दवस्स दो भागे । वाऊपवियारणहा छब्भायं ऊणयं कुजा ॥६५०॥ सीओ उसिणो वेस्सं भवइ असाहुणो ॥८॥ हियं विगयभया बुद्धा, फरुसमप्यऽणुसासणं । वेस्सं तं होइ मूढाणं, खंतिसुद्धि (सोहि )करं पयं ॥९॥ आसणे उवचिद्विजा अनुच्चेऽकुक्कुए (अकुए) थिरे । अप्पुत्थाई निरुत्थाई, निसीजा अप्पकुक्कुई ॥३०॥ कालेज शिक्खमे भिक्खू, कालेण य पडिक्कमे। अकालं च विवजित्ता, काले कालं समायरे ॥१॥ परिवाडिए ण चिट्ठिज्जा, भिक्खू दत्तेसणं चरे । पडिरूवेण एसित्ता, मियं कालेण भक्खए ॥२॥ नाइदूरे अणासण्णे, नऽन्नेसिं चक्खुफासओ एगो चिटेज भत्तटुं (डी), लंधित्ता तं नऽइक्कमे ॥३॥ नाइउच्चे नाइनीए (व नीए वा), नासने नाइदूरओ। फासुयं परकडं पिंडं, पडिगाहिज्ज संजए ॥४॥ अप्पपाणेऽप्पबीए वा, पडिच्छन्ने य संवुडे । समयं संजओ भुंजे, जयं अप्परिसाडियं ॥५॥ सुकडंति सुपकंति, सुछिन्नं सुहडे मडे । सुनिट्टिए सुलहित्ति, सावज वजए मुणी ॥६॥ रमए पंडिए सासं, हयं भदं व वाहए । बालं सम्मइ सासंतो, गलिअस्समि( स्स)व वाहए ॥७॥खड्डुयाहिं चवेडाहिं, अक्कोसेहिं वहेहि य (प्र० खड्डुया मे चवेडा मे, अक्कोसा य वहा य मे)। कल्लाणमणुसासंत( संतो), पावदिद्वित्ति मन्नइ ॥८॥ पुत्तो मे भाय नाइत्ति, साहू कल्लाण मन्नइ । पावदिट्ठी 3 अप्पाणं, सासं दासं व मन्नइ ॥९॥ण कोवए आयरियं, अप्पाणंपि ण कोवए । बुद्धोवधाई न सिया, न सिया तोत्तगवेसए ॥४०॥ आयरियं कुवियं नच्चा, पत्तिएणं पसायए । विझविजा पंजलिउडे, ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित || For Private And Personal Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalasteagarsuri Gyanmandir वएजा न पुणोति य ॥१॥ धम्मज्जियं च ववहार, बुद्धेहाऽऽयरियं सया । तमायरंतो ववहारं ( मेहावी), गरहं नाभिगच्छइ ॥२॥ मणो गयं (रुई) वक्तगयं, जाणित्ताऽऽयरियस्स उतं परिगिझ वायाए, कम्मुणा उववायए ॥३॥ वित्ते अचोइए खियं (निच्चं), खिप्पं हवइ सुचोयए (पसने थामवं करे)। जहोवइटुं सुकडं, किच्चाई कुव्वई सया ॥४॥णच्चा णमइ मेहावी, लोए कित्ती य (सि) जायइ । किच्चाणं सरणं होइ, भूयाणं जगई जहा ॥५॥ पुजा जस्स पसीयंति संबुद्धा पुव्वसंथुया । पस संपात्रा लंभइस्संनि, विडलं अट्ठियं सुयं ॥६॥ स पुजसत्थे सुविनीयसंसए, मणिच्छियं (मुणोरुई) संपयमुत्तमं गया (चिटुइ कम्मसंपयं)। तवोसमायारीसमाहिसंवुडे, महजुई पंच वयाई पालिया ॥७॥ सदेवगंधष्वमणुस्सपूइए, चइत्तु देहं मलपंकपुव्वयं। सिद्ध वा हवइ |सासए, देवे वा अप्परए महिड्ढिए॥४॥ ति बेमि, विणयम्झयणं१॥ सुयं मे आउसंतेणं भगवया एवमक्खायं इह खलु बावीस परीसहा समणेण भगवया महावीरणं कासवेणं पवेइया जे भिक्षु सुच्चा नच्चा जिच्चा अभिभूय भिक्खायरियाए परिव्वयंतो पुट्ठो नो विनिहनेजा, कयरे ते खलु बावीसं २० जे०?, इमे खलु ने बावीसं ५० जे० तंजहा दिगिछापरीसहे पिवासापरीसहे सीयपरीसहे उसिणपरीसहे दंसमसगपरीसहे अचेलपरीसहे अइपीसहे इत्थीपरीसहे चरियापरीसहे निसीहीयापरीसहे सिज्जापरीसहे १० अक्कोसपरीसहे वहपरीसहे जायणापरीसहे अलाभपरीसहे रोगपरीसहे तणफासपरीसहे जल्लपरीसहे सक्कारपुरकारपरीसहे पण्णापरीसहे अनाणपरीसहे सण (सम्मत्त परीसहे २२११। 'परीसहाणं ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalasteagarsuri Gyanmandir पविभत्ती, कासवेणं पवेइया। ते, (२) मे उदाहरिस्सामि, आणुपुट्विं सुणेह मे॥९॥ दिगिंछापरिंगते देहे (छापरियावेणं), तवस्सी | भिक्खु थामवीन छिंदे न छिंदावए, न पए न पयावए॥५०॥ कालीपव्वंगसंकासे, किसे धमणिसंतए।मत्त मायनोऽसणपाणस्स, अदीणमणसो चरे॥१॥ तओ पुट्ठो पिवासाए, दुगुंछी लज्ज(द्ध संजमो सीओदगंण सेवेजा, वियडस्सेसणं चरे॥२॥ छिनावाएसु पंथेसुं, आरे सुपिवासिए। परिसुक्कमुहेऽदीणे, सव्वतो य परिव्वए (तं तितिक्खे परीसह)॥३॥ चरंतं विरयं लूहुं, सीयं फुसइ एगया। नाइवेलं विहनिजा, पावदिट्ठी विहनइ (मुणी गच्छे, सोच्चाणं जिणसासणं)॥४॥ण मे णिवारणं अत्थि, छवित्ताणं न विजइ। अहं तु अग्गि सेवामि, इइ भिक्खू न चिंतए।५॥ उसिणपरितावेण, परिदाहेण तजिओ। प्रिंसु वा परितावेणं, सायं ण परिदेवए॥६॥ उपहाहितत्तो मेहावी, सिणाणं नाभि (णो वि) पत्थए। गायं न परिसिंचेजा, न विजि( वीइ )जाय अप्पयं ॥७॥ पुट्ठो य दसमसएहिं, समरे व महामुणी। नागो संगामसीसे व, सूरे अभिभवे परं॥८॥ण संतसे ण वारिज्जा, मणंपिणो पउस्सए। उवेहे नो ह्रणे पाणे, भुंजते मंससोणिए॥९॥ परिजुनहिं वत्थेहिं, होक्खामित्ति अचेलए। अदुवा सचेलए होक्खं, इइ भिक्खू न चिंतए॥६०॥ एगया अचेलए (अचेलए सयं) होई सचेले यावि एगया। एयं धम्महियं गच्चा, नाणी णो परिदेवए॥१॥ गामाणुगामं रीयंत, अणगारमकिंचणी अरई अणुप्पविसे, तं तितिक्खे परीसहं ॥२॥ अरई पिटुओ किच्चा, विरओ आयरक्खिए। धम्मारामे निरारंभे, उवसंते मुणी चरे॥३॥ संगो एस मणुस्साणं, जाओ लोगंसि इथिओ। जस्स एया परिण्णाया, सुकडं (२) तस्स सामण्णं॥४॥ ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir एवमादाय मेहावी, पंकभूयाउ इथिओ (जहा एया लहुस्सगं)। न ताहिं विणिहण्णिजा, चरे अत्तगवेसए॥५॥ एग एव'चरे लाढे, अभिभूय परीसहे। गामे वा नगरे वावि, णिगमे वा रायहाणिए॥६॥असमाणो चरे भिक्खू, नेव कुज्जा परिग्गही असंसत्तो गिहत्थेहि, अनिकेओ परिव्वए।७॥सुसाणे सुन्नगारे वा, रुक्खमूले यएगओ।अकुक्कुए निसीएजा, न य वित्तासए परं॥८॥तत्थ से चिट्ठमाणस्स वसग्गेऽभिधारए (उवसग्गभयं भवे)। संकाभीओ न गच्छेज्जा, उद्वित्ता अण्णमासणं॥९॥ उच्चावयाहि सिजाहिं, तवस्सी भिक्खु थामवी णाइवेलं विहणिज्जा, पावदिट्ठी विहण्णइ॥७०॥ पइरिक्कुवस्सयं लद्ध, कल्लाणं अदुव पावगी किमेगरायं करिस्सइ?, एवं तत्थऽहियासए॥१॥ अक्कोसेज परो भिक्खू, न तेसिं पड़ संजले सरिसो होइ बालाणं, तम्हा भिक्खू न संजले॥२॥ सोच्चाणं फरुसा भासा, दारुणे गामकंटए। तुसिणीओ उवेक्खिजा, ण ताओ मणसीकरे॥३॥ हओ ण संजले भिक्खू, मणंपिणो परस्सए। तितिक्खं परमं णच्चा, भिक्खुधभ्ममि चिंतए॥४॥ समणं संजयं दंतं, हणिजा कोऽवि कथवि। नस्थि जीवस्स नासुति, न य पेहे असाधुयं (एवं पेहिग्ज संजतो)॥५॥ दुकरं खलु भो! णिच्चं, अणगारस्स भिक्खुणो। सव्वं से जाइयं होइ, नस्थि किंचि अजाइयोः ॥ गोयग्गपविटुस्स, हत्थे नो सुप्पसारए। सेओ अगारवासोति, इइ भिक्खू न चिंतए॥७॥ परेसु गासमेसिज्जा, भोयणे परिणिहिएलद्धे पिंडे आहारिजा, अलद्धे नाणुतप्पए( नाणुतप्पिज पंडिए)॥८॥ अजेवाहं ण लब्भामि, अवि लाभो सुए सिया जो एवं पडिसंचिक्खे, अलाभो तं न तजए॥९॥णच्चा उप्पइयं दुक्खं, वेदणाए दुहहिहिए। अदीणो ठावए पण्णं, पुढो In श्रीउत्तराध्ययनसूत्र ।। पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir तत्थऽहियासए॥४०॥ तेगिच्छं नाभिनंदिजा, संचिक्खऽत्तगवेसए। एयं खु तस्स सामण्णं, जन कुजा न कारवे॥१॥ अचेलगस्स |लूहस्स, संजयस्स तवस्मिणो। तणेसु सुयमाणस्स, हुजा गायविराहणा॥२॥ आयवस्स निवाएणं, तिद( अ )ला हवइ वेयणा। एयं णच्चा न सेवति, तंतयं (तंतुज) तणतजिया॥३॥ किलिनगाए मेहावी, पंकेणं वरएण वा। प्रिंसु वा परितावेणं, सायं नो परिदेवए॥४॥ एग्ज निजापेही, आरियं धम्मणुत्तरं। जाव सरीरभेओत्ति, जल्लं कारण धारए॥५॥ अभिवादणं अब्भुटाणं, सामी कुज्जा निमंतणीजे ताई पडिसेवंति, न तेसिं पीहए मुणी ॥६॥ अणुक्कसाई अप्पिच्छे, अण्णाएसी अलोलुए। रसेसुनाणुगिल्झिज्जा, नाणुप्पिज पण्णव॥७॥ से नूणं मए पुवं, कम्माऽणाणफला कडाजेणाहं नाभिजाणामि, पुट्ठो केणइ कण्हुई॥८॥ अह पच्छ। उइजति, कम्पाऽणाणफला कडा॥ एवमासासिअप्पाणं, णच्चा कम्मविवागय॥९॥ निरीगं मि विरओ, मेहुणाओ सुसंवुडो। जो सक्खं नाभिणाणामि, धम्म कल्लाण पावगं॥९०॥ तवोवहाणमायाय, पडिम् पडिवजिया(जओ) एवंपि मे विहरओ, छउमंग |णियति॥१॥ त्यि णूणं परे लोए, इड्डी वावि तवस्सिणो। अदुवा वंचिओ मित्ति, इइ भिक्खू ण चिंतए॥२॥ अभू जिणा अयि जिणा, अद्वावि भविस्सइ। मुसं ते एवमाहंसु, इति भिक्खू न चिंतए॥३॥ एए परीसहा सव्वे, कासवेण पवेइया।जे भिक्खू ण विह िपुट्ठो केणइ कण्हुइ॥१४॥ ति बेमि। परीसहल्झयणं॥२॥ - चत्ताविरमगाणि, दुल्लहाणिह जंतुणो माणुसत्तं सुई सद्धा, संजमंमि य वीरिय॥१५॥ समावण्णाण संसारे, णाणागोतासु II श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir जाइसु। कम्मा णाणाविहा कट्ट, पुढो विस्संभिया पया ॥६॥ एगया देवलोंएस, नरएसुवि एगया। एगया आसुरे कार्य, आहाकम्मेहिं गच्छइ ॥७॥ एगया खत्तिओ होइ, तओ चंडालबुकसो। तओ कीडपयंगो य, तओ कुंथू पिवीलिया ॥८॥ एवमावट्टजोणीसु, पाणिणो कम्मकिव्विसा । ण णिव्विजंति संसारे, सव्वद्वेसु (ट्ठ ३)व खत्तिया ॥९॥ कर्म्मसंगेहिं संमूढा, दुक्खिया बहुवेयणा । अमाणुसासु जोणीसु, विणिहम्मंति पाणिणो ॥१००॥ कम्माणं तु पहाणार, आणुपुव्वी कयाइ ३। जीवा सोहिमणुप्पत्ता, आययंति (जायन्ते) मणुस्सयं ॥१॥ माणुस्सं विग्गहं लद्धं, सुती धम्मस्स दुल्लह।। जं सोच्चा पडिवजंति, तवं खंतिमहिंसयं ॥ २ ॥ आहच्च सवणं लघुं, सद्धा परमदुल्लहा । सोच्या णेयाज्यं मग्गं, बहवे परिभस्सइ ॥ ३ ॥ सुई च लदधुं सद्धं च वीरियं पुण दुल्लहं । बहवे रोयमाणावि, णो य णं पडिवज्जइ ॥४॥ माणुसत्तंमि आयाओ, जो धम्मं सोच्च सद्दहे । तवस्सी वीरियं लधुं, संवुडो निदधुणे रयं ॥ ५ ॥ सोही उज्जुभूयस्स, धम्मो सुद्धस्स चिट्ठति । णिव्वाणं परमं जाइ, घयसित्तेव पावए ॥६॥ विगिंच कम्मुष्णो हे जसं / संचिणु खंतिए । पाढवं सरीरं हिच्चा, उड्ढं पक्कमती दिसं ॥७॥ विसालिसेहिं सीलेहिं, जक्खा उत्तरउत्तरा। महासुक्का व दिप्पंता, मन्त्रंता अपुणोच्चयं ॥ ८ ॥ अप्पिया देवकामाणं, कामरूवविउ व्विणो । उड्ढं कप्पेसु चिट्ठति, पुव्वा वाससया बहू ॥९ ॥ तत्थ विच्चा जहाठाणं, जक्खा आउवखए चुया । उवेंति माणुसं जोणिं, से दसंगे ऽभिजायइ ॥ ११० ॥ खित्तंवत्थु हिरण्णं च, पसवो दासपोरुसी चत्नारि कामखंधाणि, तत्थ से उववज्जइ ॥१॥ मित्तवं नाइवं होइ, उच्चागोते य वण्णवं । अप्पायंके महापत्रे, अभिजायजसोबले ॥२॥ भोच्चा माणुस्सए भोए, ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ ११ पू. सागरजी म. संशोधित Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra For Private And Personal Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatiren.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir अप्पडिरूवे अहाउयो पुब्बि विसुद्धसद्धम्मे, केवलं बोहि बुझ्यिा ॥३॥ चरंगं दुल्लभं मच्चा, संजमं पडिवज्जिया। तवसा धुतकम्मसे,|| सिद्ध भवति सासए॥४॥ चाउरंगिजज्झयणं॥३॥ __ असंख्यं जीविय मा पमायए, जरोवणीयस्स हु नत्थि ताणी एवं(णं) वियाणाहि जणे पमत्ते, कन्नू विहिंसा अजया गहिति॥ जे पावकम्मेहिं धणं मणुस्सा, समाययंती अमतिं गहायो पहाय ते पासपयट्टिए नरे, वेराणुबद्धा नरयं उति॥६॥ तेणे जहा संधिमुहे गहीए, सकम्मुणा किच्चइ पावकारी एवं पया पिच्छ(च्च )इहं च लोए, कडाण कम्माण न मोक्खो अस्थि॥७॥ संसारमावत्र परस्स अट्ठा, साहारणं जं च करेति कम्मी कम्मस्स ते तस्स 3 वेयकाले, न बंधवा बंधवयं उति॥८॥ वित्तेण ताणं न लभे पमत्ते, इममि लोए अदुवा पत्थो दीवपणढे व अणंतमोहे, नेयाउयं दमदमेव॥९॥ सुत्तेसु आवी पडिबुद्धजीवी, नो विस्ससे ||पंडियआसुम्पने घोरा मुहुत्ता अबलं सरीरं, भारंडपक्खीव चरऽपमत्तो॥१२०॥चरे पयाई परिसंकमाणो, जंकिंचि पासं इह मनमाणो। लाभंतरे जीविय व्हइत्ता, पच्छा, परिण्णायमलावधंसी ॥१॥ छंदं णिरोहेण उवेति मुक्खं, आसे जहा सिक्खियवस्मधारी। पुवाई वासाई चरऽप्पमत्तो, तम्हा मुणी खिप्पमुवेति मुक्ख॥२॥स पुवमेवं णलभेज्ज पच्छा, एसोवमा सासयवाइयाणी विसीदति सिढिले आउयंमि, कालोवणीए सरीरस्स भेए॥३॥ खिप्पं न सकेइ विवेगमेडं, तम्हा समुट्ठाय पहाय कामो समेच्च लोअं लाभं) समता महेसी, आयाणरक्खी चरमप्पमत्तो॥४॥ मुहं मुहं मोहगुणे जयंत, अणेगरूवा समणं चरंती फासा फुसंति असमंजसं च, ण तेसु HD श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥] पू. सागरजी म. संशोषित For Private And Personal Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir भिक्खू मणमा पस्से ॥५॥ मंदा य फासा बहुलोभणिज्जा, तहप्पगारेसु मणं ण कुजा। रक्खेज कोहं विणएज माणं, मायं ण|| सेवेज पहिज्ज लोह ॥६॥ जे संख्या तुच्छपरप्पवादी, ते पेजदोसाणुगया परझा। एए अहम्मुत्ति दुगुंछमाणो, कंखे गुणे जाव सरीरभेए॥१२७॥ ति बेमि, असंखिजज्झयणी४॥ ____ अण्णवंसि महोहंसि, एगे तरइ दुरुत्ती तत्थ एगे महापण्णे, इमं पण्हमुदाहरे॥८॥ संतिमेय( ए दुवे ठाणा, अक्खाया मारणंतिया। अकाममरणं चेव, सकाममरणं तहा॥९॥ बालाणं अकामं तु, मरणं असतिं भवे। पंडियाणं सकामं तु, उक्कोसेण सतिं भवे॥१३०॥ तस्थिमं पढम् ठाणं, महावरिण देसियो कामगिद्धे जहा बाले, भिसं कूराणि कुव्वति॥१॥ जे गिद्धे कामभोगेसु, एगे कूडाय गच्छहोने मे दिढे परे लोए, चक्खुदिहा इमा रती॥२॥ हत्यागया इमे कामा, कालिया जे अणागया। को जाणा परे लोए, अस्थि वा नत्यि वा पुणो?॥३॥ जणेण सद्धि होक्खामि, इति बाले पगमको कामभोगाणुरागेणं, केसं संपडिवजइ॥४॥ तओ (तउसे) दंडं समारभति, तसेसुं थावरेसु यो अढाए । अणढाए, भूयगामं विहिंस३॥५॥ हिंसे बाले मुसावाई, माइले पिसुणे सढे. भुंजमाणे सुरं मंस, सेयमेयंति मन्नइ ॥६॥ कायसा वयसा मते, वित्ने गिद्धे य इत्थिसु। दुहओ मलं संचिणइ, सिसुनागुव्व मट्टिय॥७॥ तओ पुट्ठो आर्यकेण, गिलाणो परितप्पति। पभीओ परलोगस्स, कम्माणुप्पेही अप्पणो॥४॥ सुया मे णरए ठाणा, असीलाणं च जा गती। बालाणं कूरकमाणं, पगाढा जत्थ वेयणा॥॥ तत्थोववाइयं ठाणं, जहा मे तमणुस्सुयी आहाकम्मेहिं ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www kebatirm.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandit गच्छन्तो, सो पच्छा परितप्पति॥१४०॥ जहा सागडिओ जाणं, सम्म हिच्या महापही विसमं मग्गमोतिण्णो( गाढो), अक्खे भग्गमि|| सोयइ॥१॥ एवं धम्म विउक्कम, अहम् पडिवजिया। बाले मच्चुमुहं पत्ते, अक्खे भग्गेव सोयइ॥२॥ तओ से मरणंतंमि, बाले संतस्सई भया। अकाममरणं मरई, थुत्ते वा कलिणा जिए॥३॥ एयं अकाममरणं, बालाणं तु पवेइयो इत्तो सकामभरणं, पंडियाण सुणेह मे॥४॥ मरणंपि सपुण्णाणं, जहा मे तमणुस्सुयं विप्पसण्णमणाघायं, संजयाणं वुसीमओ॥५॥ न इमं सव्वेसु भिक्खूसुं, ण इमं सव्वेसु गारिसुोनाणासीला य गारत्था, विसमसीला य भिक्खुणो॥६॥संति एगेहिं भिक्खूहि, गारत्था संजमुत्तोगारत्थेहि यसव्वेहि, साहवो संजमुत्तरा॥७॥चीराजिणं निगिणिणं, जडी संघाडि मुंडिणीएयाइपि न तायंति, दुस्सील परियागत॥८॥ पिंडोलए व दुस्सीलो, नरगाओ न मुच्चइ। भिक्खाए वा गिहत्थे वा, सुव्वए कमती दिवं॥९॥ अगारिसामाइयंगाई सड्ढी कारण फासए। पोसहं दुहओ पक्खं, एगराई न हावए ॥१५०॥ एवं सिक्खासमावत्रो, गिहवासेऽवि सुव्वओ। मुच्चति छवि पव्वाओ, गच्छे जक्खसलोगय॥१॥ अह जे संवुडे भिक्खू, दुण्हमेग( मण्ण यरे सिया। सव्वदुक्खपहीणे वा, देवे वावि महिड्ढिए॥२॥ उत्तराई विमोहाई, जुइमंताणुपुव्वसो। समाइण्णाइं जक्खेहिं, आवासाई जसंसिणो॥३॥ दीहाउया दित्तिमंत्ता( इड्ढिमंता), समिद्धा कामरूविणो। अहुणोववत्र संकासा, भुजो अच्चिमालिप्यभा॥४॥ ताणि ठाणाई गच्छंति, सिर्खित्ता संजमं तवं भिक्खाए वा गिहत्थे वा, जे संति परिनिव्वुडा॥५॥ तेसिं सुच्चा सपुजाणं, संजयाणं वुसीमओ। ण संतसंति प्ररणंते, सीलवंता बहुस्सुआ॥६॥ ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir तुलिया विसेसमायाय, दयाधम्मस्स खंतिए । विप्पसीइज मेधावी, तहाभूएण अप्पणा ॥७॥ तओ काले अभिप्पेए, सड्ढी तालिसमंतिए । विणएज लोमहरिसं, भेयं देहस्स कंखए ॥८ ॥ अह कालंमि संपत्ते, आघायाय समुच्छ्यं । सकाममरणं मरति, तिण्हमन्त्रयरं मुणी ॥ १५९ ॥ त्ति बेमि, अकाममरणिज ऽज्झयणं५ ॥ जावंतऽविज्जा पुरिसा, सव्वे ते दुक्खसंभवा(ते सव्वे दुक्खमज्जिया)। लुप्यंति बहुसो मूढा, संसारंमि अनंत ॥ १६० ॥ समिक्ख पंडिए तम्हा (तुम्हा समिक्ख मेहावी), पास जाइपहे बहू । अप्पणा (अत्तट्ठा) सच्चमेसेज्जा, मित्तिं भूएहिं कप्पए ॥१॥ माया पिया ण्डुसा भाया, भज्जा पुत्ता य ओरसा। नालं ते मम ताणाय, लुभ्यंतस्स सकम्मुणा ॥ २ ॥ एयमहं सपेहाए, पासे समियदंसणे । चिंध गेहिं सणिहं च, ण कंखे पुव्वसंथवं ॥३॥ गवासं मणिकुंडलं, पसवो दासपोरुसं । सव्वमेयं चइत्ताणं, कामरूवी भविस्ससि ॥४॥ थावरं जंगमं चेव, धणं धण्णं उवक्खरं । पच्चमाणस्स कम्मेहिं, नालं दुक्खाउ मोयणे ॥५॥ अब्भत्तं सव्वओ सव्वं, दिस्स पाणें पिया( उ )ए। न हणे पाणिणो पाणं, भयवेराओ उवरए ॥६॥ आयाणं नरयं दिस्स, नायइज्ज तणामवि। दोगुंछी अप्पणो पाते, दिन्नं भुंजेज्ज भोयणं ॥७॥ इहमेगे उ मन्नंति, अप्पच्चक्खाय पावगं । आय (याss )रियं विदित्ताणं, सव्वदुक्खा विमुच्च ॥८॥ भणंता अकरिंता य बंधमोक्खपइण्णिणो । वायाविरियमेत्तेणं, समासासेति अप्पगं ॥९॥ न चित्ता तायए भासा, कओ विज्जाणुसासणं? । विसण्णा पावकम्मे (किच्चे )हिं, बाला पंडियमाणिणो ॥ १७० ॥ जे केइ सरीरे सत्ता, वण्णे रूवे य सव्वसो । ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित १५ For Private And Personal Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobairm.org Acharya Shri Kalassagersuri Gyanmandie मणसा कायवक्केणं ( वयसा चेव), सव्वे ते दुक्खसंभवा ॥१॥ आवण्णा दीह मद्धाणं, संसारंमि अणतए। तम्हा सव्वदिसं पसं (पप्प), अप्पमत्तो परिव्वए॥२॥ बहिया उड्ढमायाय, नावकंखे कयाइवि,पुवकम्मक्खयहाए, इभं देहमुदाहरे॥३॥ विवि( गि)च्च कम्मणो हेर्ड, कालकंखी परिव्वए। मायं पिंडस्स पाणस्स, कडं लथूण भक्खए॥४॥ सनिहिं च न कुविजा, लेवमायाय संजए। पक्खी पत्तं समायाय, निखेक्खो परिव्वए॥५॥ एसणासमिओ लज्जू, गामे अनियओ चरे।अप्पमत्तो पमत्तेहिं, पिंडवातं गवेसए॥६॥/ एवं से उयाहु अनुत्तरनाणी अनुत्तरदंसी अणुत्तरनाणदंसणधरे। अरहा णायपुत्ते भयवं वेसालीए वियाहिए( एवं से उदाह अरिहा पासे पुरिसादाणीए भगवं वेसालीए बुद्धे परिणिव्वुए)॥१७७॥ त्ति बेमि, खुड्डागनियंठिज्जऽज्झयणं॥६॥ ___ जहाऽऽएसं समुहिस्स, कोइ पोसेज्ज एलयो ओयणं जवसं देना, पोसेज्जावि सयंगणे॥८॥ तओ स पुढे परिवूढे, जायमेदे| महोयरे। पीणिए विपुले देहे, आदेसं परिकंखए॥९॥ जाव न (त्र) एज्जति (एइ) आएसो, ताव जीवति सेऽदुही। अह पत्तंमि आएसे, सीसं छेत्तूण भुजति॥१८०॥ जहा खलु से ओरब्भे, आएसाए समीहिए। एवं बाले अहम्भिटे, ईहति निरयाउयं॥१॥ हिंसे ( कोही) बाले मुसावाई, अद्धाणमि विलोवए। अण्णदत्तहरे तेणे( बालो), माई कण्हुहरे सढे ॥२॥ इत्थीविसयगिद्धे य, महारंभपरिग्गहे। भुंजमाणे सुरं मंसं, परिवूढे दमे॥३॥ अयकक्कभोई य, तुंदिले चियलोहिए। आउयं नरए कंखे, जहाऽऽएसंव एलए॥४॥ आसणं सयणं जाणं, वित्ते कामाणि (मे य) भुंजिया। दुस्साहडं धणं हिच्चा, बहुं संचिणिया रयं॥५॥ ततो कम्मगुरू ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir ||जंतू, पच्चुप्पण्णपरायणेोअएव्व आगयाऽऽएसे (कंखे), मरणंतमि सोयति॥ तओ आउ परिक्खीणे, चुत ओ देहा विहिंसगा। आसुरियं दिसंबाला, गच्छंति अवसा तम॥७॥ जहा कागिणीए हेडं, सहस्सं हारए नरो। अपत्थं अंबगं भोच्चा, राया रज्जंतु हारए॥८॥ एवं माणुस्सगा कामा, देवकामाण अंतिए। सहस्सगुणिया भुजो, आउँ कामा य दिव्विया॥९॥ अणेग वासा नव्या, जा सा पण्णवओ ठिई जाई जीयंति( हारेंति) दुमेहा, जाण(ऊणे) वाससयाउए॥१९०॥ जहा य तिण्णि वणिया, मूलं घेत्तूण निग्गया। एगोऽत्थ लभते लाभं, एगो मूलेण आगओ॥१॥ एगो मूलंपि हारित्ता, आगओ तत्य वाणिओ ववहारे उवमा एसा, एवं धम्मेवि जाणह॥२॥ माणुसत्तं भवे मूलं, लाभो देवगई भवामूलच्छेएण जीवाणं, नरगतिरिक्खत्तणं धुवं॥३॥ दुहओ गती बालस्स, आवती वहमूलिया। देवत्तं माणुसतंच, जं जिए लोलुआसढे ॥४॥ ततो जिए सई होइ, दुविहं दुग्गतिं गते दुल्लहा तस्स उभ्मज्जा, |अद्धाए सुचिरादवि॥५॥ एवं जियं सपेहाए, तुलिया बालं च पंडिया मूलियं ते पविस्संति, माणुसं जोणिमिति जो॥ मायाहिं सिक्खाहिं, जे नरा गिहि सुव्वया। उविति माणुसं जोणी, कम्मसच्चा(त्ता हु पाणिणो॥७॥ जेसिं तु विउला सिक्खा, मूलियते अतिच्छिया( अतिट्टिया)। सीलवंता सविसेसा, अहीणा जंति देवयं॥॥ एवं अदीणवं भिक्खू, अगारि च विजाणिया। कह। जिच्चमेलिक्खं, जिच्चमाणो न संविदे॥९॥जहाकुसग्गे उदयं, समुद्देण समं मिणोएवं माणुस्सगा कामा, देवकामाण अंतिए॥२००॥ कुसग्गमित्ता इमे कामा, सनिरुद्धंमि आउए।कस्स हे पुरा काउं, जोगखेमं न संविदे?॥१॥ इह कामानियट्टस्स, अत्तडे अवरज्झति। In श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir सुच्चा( पत्तो) नेयाज्यं मग्गं, जं भुजो परिभस्सति॥२॥ इह कामा नियहस्स, अत्तढे नावरझति। पूतिदेहनिरोहेणं भवे देवेत्ति मे|| सुय॥३॥ इड्ढी जुती जसो वन्नो, आउँ सुहमणुत्तरे। भुजो जत्थ मणुस्सेसुं, तत्थ से उववज्जति॥४॥ बालस्स पस्स बालतं, अहम्म पडिवजिआणिोचिच्चा धम्म अहमिटे, नरएसूववजइ ५॥धीरस्स पस्स धीरत्नं, सव्वधम्माणुवत्तिणो। चिच्चा अधम्म धमिटे, देवेसु उववजइ ६ ॥ तुलिआण बालभावं, अबालं चेव पंडिए। चइऊण बालभावं, अबालं सेवए मुणी॥२०७॥ ति बेमि, एलइजऽज्झयणं॥७॥ ___ अधुवे असासयंमि (अधुवंमि मोहगहणए), संसारंमि दुक्खपउराए। किं नाम होज तं कम्मयं?, जेणाहं दुग्गइं न गच्छेज्जा/ (ईतो मुच्चेजा) ॥ विजहित्तु पुव्वसंजोगं, न सिणेहं कहिंचि कुब्बिज्जा। असिणेह सिणेहकरेहिं, दोसपउसे(ए)हिं मुच्चई| भिक्खू॥९॥ तो नाणदंसणसमग्गो, हियनिस्सेसाए र सव्वजीवाणी तेसिं विमोक्खणढाए भासइ मुणिवरो विगयमोहो॥२१०॥ सव्वं गंथं कलहं च, विप्पजहे तहाविहं (हो) भिक्खू। सव्वेसु कामजाएसु, पासमाणो न लिप्पई ताई॥१॥ भोगामिसदोसविसत्रे, हियनिस्सेयसबुद्धिवोच्चत्थे। बाले य मंदए मूढे, बझए मच्छियाव खेलमि॥२॥ दुष्परिच्च्या इमे कामा, नो सुजहा अधीरपुरिसेहि। अह संति सुव्वया साहू, जे तरंति अतरं वणियावा वणियाव समुदं)॥३॥ समणा मु एगे वदभाणा, पाणवहं मिया अजाणंता। |मंदा निरयं गच्छंति, बाला पावियाहिं दिट्ठीहिं ॥४॥न हु पाणवहं अणुजाणे, मुच्चेन्ज कयाइ सव्वदुक्खाणी एवमारिएहिमक्खायं, ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ [ १८ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir जेहिं इमो साहधम्मो पन्नत्तो॥५॥ पाणे य नाइवाइज्जा, से समियत्ति वुचई ताई। तओ से पावयं कम्म, निजाइणिण्णाइ) उदगंव|| थलाओ॥६॥ जगनिस्सिएहिं भूएहिं, तसनामेहिं थावरेहिं च (जगनिस्सियाणं भूयाणं, तसाणं थावराण य)। नो तेसिमारभे दंड, मणसावयसाकायसा चेव॥७॥ सुद्धेसणा ३ णच्चाणं, तत्य ठवेज्ज भिक्खू अप्पाणी जाताए घासमेसिज्जा, रसगिद्धे न सिया भिक्खाए॥८॥ पंताणि चेव सेविज्जा, सीयपिंडं पुराणकुम्मासी अदु बुक्कसं पुलागं वा, जवणढाए निसेवा हव)ए मंथु॥९॥ जे लक्खणं च सुविणं च, अंगविजं च जे पउंति। न हु ते समणा वुच्चंति, एवं आयरिएहिं अक्खाय॥२२०॥ इह जीवियं अनियमित्ता, पब्भट्ठा समाहिजोगेहि। ते कामभोगरसगिद्धा, उववन्जंति आसुरे काए॥१॥ तत्तोऽविय उवट्टित्ता, संसारं बहु (अणु परियडंति। बहुकम्मलेवलित्ताणं, बोही होइ(जत्य) सुदुल्लहा तेसिं॥२॥ कसिणंपि जो इमं लोयं, पडिपुन दलेन्ज एगस्स|| तेणावि से ण संतुस्से तुसेज्जा), इइ दुप्पूरए इमे आया॥३॥ जहा लाभो नहा लोभो, लामा लोभो पवड्ढतिदोमासकयं कज्ज, कोडीएविन निद्विय॥४॥ नो रक्खसीसु गिझेज्जा, गंडवच्छासु णेगचित्तासुजाओ पुरिसं पलोभित्ता, खेल्लंति जहा व दासेहिं ॥५॥ नारीसु नो पगिज्झिज्जा, इत्थीविप्पजहे अणगारे।धमंच पेसलं णच्चा, तत्थ ठवेज्न भिक्खु अप्पाण॥६॥ इइ एस धम्मे अक्खाए, कविलेणं च विसुद्धपण्णेणी तरिहिंति जे 3 काहिंति, तेहिं आराहियां दुवे लोगु॥२२७॥ त्ति बेमि, काविलिजज्झयणं। चइऊण देवलोगाओ उववन्नो माणुसंमि लोगमि। उवसंतमोहणिज्जो सरती पोराणियं जाई॥८॥ जाइं सरित्तु भयवं सहसंबुद्धो ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्र ॥ पू. सागरजी म. संशोषित For Private And Personal Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirem.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir |अणुत्तरे धम्मो पुतं ठवित्तु रज अभिनिखमति नमी राया॥९॥ सो देवलोगसरिसे अंतेश्वरंगतो वरे भोए। भुंजित्तु णमी राया बुद्धो भोगे परिच्चय॥२३०॥ मिहिलं सपुरजणवयं बलमोरोहं च परियणं सव्वीचेच्चा अभिनिक्खंतो एगंतमहिडिओ भयव॥१॥ कोलाहलगभूतं आसी मिहिलाए पव्वयंतंमितिइया रायरिसिम्मि नमिम्मि अभिनिक्खमंतंमि॥२॥अब्भुद्वियंरायरिसिं, पव्वजाठाणमुत्तम सक्को माहणरूवेणं, इमं वयणमष्बवी॥३॥ किं नु भो अज्ज मिहिलाए, कोलाहलगसंकुला। सुव्वंति दारुणा सहा, पासाएस |गिहेसु ॥४॥एयमढे निसामित्ता, हेउकारणचोइओततो णमी रायरिसी, देविदं इणमब्बवी॥५॥ मिहिलाए चेइए वच्छे, सीतच्छाए मणोरमे। पत्तपुष्फफलोवेते, बहूणं बहुगुणे सता॥६॥ वारण हीरमाणंमि, चेइयंमि मणोरमे। दुहिया असरणा अत्ता, एए कंदंति भो! खगा॥७॥ एयमढे निसामित्ता० देविंदो० ॥ एस अग्गीय वाओ य, एयं डझति मंदिर। भगवं! 'अंतेडरतेणं, कीस णं नावपि(याक्खह?॥९॥ एय०२४०॥ सुहं वसामो जीवामो, जेसि मो नत्यि किंचणं। मिहिलाए डज्झमाणीए, न मे डझाइ किंचण॥१॥ चत्तपुत्तकलत्तस्स, निव्वावारस्स भिक्खुणो। पियं न विजई किंचि, अप्पियंपि न विजइ॥२॥ बहुं खु मुणिणो भई, अणगारस्स भिक्खुणो। सव्यतो विप्पमुक्कस्स, एगंतमणुपस्सओ॥३॥ एय०४॥ पागारं कारइत्ताणं, गोपुरऽट्टालगाणि योउस्सूलए सयग्घी य, ततो गच्छसि खत्तिया॥५॥ एय०॥६॥सद्ध णगरि किच्चा, नवसंवरमग्गली खंतिं निउणपागारं, तिगुत्तं. दुप्पधंसय॥७॥ घणुं परक्कम किच्चा, जीवं च ईरियं सदाधिई च केयणं किच्चा, सच्चेणं परिमंथए॥८॥ तवनारायजुत्तेणं, भेत्तूणं कम्मकंचुओ/ In श्रीउत्तयध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir ||मुणी विगयसंगामो, भवाओ परिमुच्चति॥९॥एय०॥२५०॥ पासाए काइना, वड्ढमाणगिहाणि यो वालग्गपोइयाओ 2,|| तओ०॥१॥ एय०॥२॥ संसयं खलु सो कुणइ, जो मग्गे कुणई घर जत्थेव गंतुमिच्छेज्जा, तत्थ कुव्विज्ज सासयं ॥३॥ एय०॥४॥ आमोसे लोमहारे य, गंठिभेए य तक्करे। णगरस्स खेमं काऊणं, ततो० ॥५॥ एय० ॥६॥ असई तु मणुस्सेहिं मिच्छादंडो पउंजड़। अकारिणोऽत्य बझंति, मुच्चई कारओ जणो॥७॥ एय०८॥ जे केइ पत्थिवा तुब्ध, नानमंति नराहिवा!। वसे ते ठावइत्ताणं, तओ०॥९॥ एय० ॥२६०॥ जो सहस्सं सहस्साणं, संगामे दुजए जिणे एगं जिणेज अप्पाणं, एस से परमो जओ॥१॥अप्पाणमेव जुल्झाहि, किं ते जुझेण बल्झओ? अप्पणामेव अप्पाणं, जिणित्ता सुहमेहति ॥२॥ पंचिंदियाणि कोहं माणं मायं तहेव लोहं चो दुजयं चेव अप्पाणं, सव्वमप्पे जिए जित॥३॥ एय०॥४॥ जइत्ता विउले जन्ने, भोइत्ता समणमाहणे। दच्चा जच्चा य भोच्चा य, ततो०॥५॥ एयं०॥६॥ जो सहस्सं सहस्साणं, मासे मासे गवं दए। तस्सावि संजमो सेओ, अदितस्सवि किंचण॥७॥ एय०॥८॥ घोरासमं चइत्ताणं, अन्नं पित्थेसि आसमीइहेव पोसहरओ, भवाहि मणुयाहिवा!॥९॥एय०॥२७०॥ मासे मासे 3 जो बालो, कुसग्गेणं तु भुंजइ। न सो सुक्खा( यक्खा यधम्मस्स, कलं अग्घइ सोलसिं॥१॥ एय०॥२॥ हिरण्णं सुवणं मणिमोत्तं, कंसं दूसंच/ वाहणं (सवाहणं)। कोसंच वड्ढइत्ताणं, तओ०॥३॥एय० ॥४॥सुवण्णरूप्पस्स य पव्वया भवे, सिया हु केलाससमा असंखया || नरस्स लुद्धस्स न तेहिं किंचि, इच्छा हु आगाससमा अणंतया ॥५॥ पुढवी साली जवा चेव, हिरण्णं पसुभिस्सहपडिपुन नालमेगस्स, In श्रीउत्तराध्ययनसूत्र ॥ | २१ । पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir इइविज्जा तवं चरे॥६॥ एय० ॥७॥अच्छेरगमब्भुदए, भोए जहित्तु( चयसि) पत्थिवा (खत्तिया)।अशंते कामे पत्थेसि, संकप्पेण|| विहम्मसि ८॥ एय० ॥९॥ सल्लं कामा विसं कामा, कामा आसीविसोपमा कामे पत्थेमाणा, अकामा जति दुग्गइं॥२८०॥ अहे वयइ कोहेणं, माणेणं अहमा गई। माया गइपडिग्घाओ, लोहाओ दुहओ भय॥१॥ अवउझिऊण माहणरूवं विविऊण इंदत्ती वंदति अभित्थुणतो इमाहिं महराहिं वग्गृहि ॥२॥ अहो ते णिज्जिओ कोहो, अहो माणो पराइओ। अहो ते णिरकिया माया, अहो लोभो वसीकओ॥३॥ अहो ते अजवं साहू, अहो ते साहू! भहवी अहो ते उत्तमा खंती, अहो ते मुत्ति उत्तमाः॥४॥ इहं सि उत्तमो भंते!, पेच्चा होहिसि उत्तमोलोगुत्तमुत्तमं ठाणं, सिद्धिं गच्छसि नीरओ॥५॥एवं अभित्थुणंतो रायरिसिं उत्तमाए सखाए। पायाहिणं करेंतो पुणो पुणो वंदती सक्को॥ तो वंदिऊण पाए चक्कंकुसलक्खिए मुणिवरस्सा आगासेणुप्पतिओ ललियचवलकुंडलतिरीडी॥७॥णमी णमेइ अप्पाणं, सक्खं सक्केण चोइओ। चइऊण गेहं वइदेही, सामण्णं पज्जुवडिओ॥४॥ एवं करिति संबुद्धा, पंडिया पवियक्खणा। विणियद्वृति भोगेसु, जहा से णमिरायरिसि॥९॥ति बेमि, णमिपध्वजऽझ्यण ॥९॥ __ दुमपत्तए पंडुयए जहा, निवडइ राइगणाण अच्छए। एवं मणुयाण जीवियं, समयं गोयम! मा पमायए॥२९०॥ कुसग्गे जह ओसबिंदुए, थोवं चिटुति लंबमाणए। एवं मणुयाण जीवियं, समयं०॥१॥ इइ इत्तरियमि आउए, जीवितए बहुपच्चवायए( एवं मणुयाण जीविए, एसरिए बहुपच्चवायए)। विहणाहि स्यं पुराकडं, समयं०॥२॥ दुलहे खलु माणुसे भवे, चिरकालेणवि ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्र ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirm.org Acharya Shri Kailashsagarsur Gyanmandir सव्वपाणिणी गाढा य विवाग कम्मुणो, समयं०॥३॥ पुढवीकायमइगओ, उक्कोसं जीवो य संवसे। कालं संखातीयं, समयं०॥४॥l आउकायम०॥५॥ तेउवाय०॥६॥ वाउचाय०॥७॥ वणस्सइकाय० कालमणंतदुरंतं, समयं०॥८॥ बेइंदियकायक कालं संखिज्जसणियं, समयं०॥९॥ तेइंदिय०॥३००॥ चरिदिय०॥१॥ पंचिंदियकायमइगओ। सत्तभवग्गहणे, समयं०॥२॥ देवे णेरइए य अइगओ०। एक्केक्कभवग्गहणे, समयं०॥३॥ एवं भवसंसारे संसरति सुभासुभेहिं कम्मेहि। जीवो पमायबहुलो, समयंका॥ लक्ष्णऽवि माणुसत्तणं, आरियतणं पुणरावि दुल्लभी बहवे दसुया मिलक्खुया, समय० ॥५॥ लक्षूणऽवि आरियतणं, अहीणपंचिंदियया हु दुल्लहा। विगलिंदियता हु दीसइ, समयं०॥६॥ अहीणपंचिंदियत्तंपि से लहे, उत्तमधम्मसुती हु दुल्लहा। |मिच्छत्तनिसेवए जणे, समयं०॥७॥ लधूणवि उत्तमं सुई, सद्दहणा पुणरावि दुलहा। मिच्छत्त०, समयं०॥८॥ धमपि हु सद्दहत्या, दुल्लभया काएण फासया। इह कामगुणेहिं मुच्छिया, समयं०॥९॥ परिजूरइ ते सरीरयं, केसा पंडुरगा (य) भवंति तसे सोयबले ||य हायइ, समयं ॥३१०॥ परि० चक्खुबले० ॥१॥ परि० । घाणबले० ॥२॥ परि० जिब्म( रसण )बले० ॥३॥० फासबले० ॥४॥० सव्वबले० ॥५॥ अरई गंडं विसूइया, आयंका विविहा फुसंति ते विहडइ विद्धंसइ ते सरीरयं, समयं० ॥६॥ वुच्छिंद सिणेहमप्पणो, कुमुयं सारइयं व पाणियोसे सव्वसिणेहवज्जिए, समयं०॥७॥चिच्चाण धणं च भारियं, पव्वइओ हि सि अणगारियो मा वंतं पुणोवि आविए, समय० ॥८॥ अवउझिय मित्तबंधवं, विउलं चेव धणोहसंचयो मा त बिइयं गवेसए, समयं० ॥९॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir ण हु जिणे अज्ज दीसड़, बहुमए दीसड़ मग्गदेसिए । संपइ ने आउए पहे, समयं० ॥ ३२० ॥ अवसोहिय कंटगापहं, ओइन्नोऽसि पहं महालयं । गच्छसि मग्गं विसोहिया, समयं० ॥ १ ॥ अबले जह भारवाहए, मा मग्गे विसमेऽवगाहिया । पच्छा पच्छाणुतावए, समयं० ॥२॥ तिष्णो हु सि अण्णवं महं, किं पुण चिट्ठसि तीरमागओ? | अभितुर पारं गमित्तए, समयं० ॥३ ॥ अकलेवर सेणिमूसिया, सिद्धिं गोयम! लोयं (य) गच्छसि। खेमं च सिवं अणुत्तरं, समयं ० ॥४॥ बुद्धे परिणिव्वुए चरे, गामगए नगरे व संजए। संतिमग्गं च वूहए, समयं गोयम! मा पमाए ॥५॥ बुद्धस्स निसम्म भासियं, सुकहियमद्वपदोवसोहियं । रागं दोसं च छिंदिया, सिद्धिगई गए गोयमे ॥ ३२६ ॥ त्ति बेमि, दुमपत्तयज्झयणं १० ॥ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org संजोगा विप्पमुकस्स, अणगारस्स भिक्खुणो । आयारं पाउक्करिस्सामि, आणुपुव्विं सुणेह मे ॥७॥ जे यावि होइ निव्विज्जे, थद्धे लुद्धे अनिग्गहे । अभिक्खणं उल्लवई, अविणीए अबहस्सुए ॥८॥ अह पंचहिं ठाणेहिं, जेहिं सिक्खा ण लब्भः । थंभा कोहा पमाएणं, रा(रोगेणालस्सएण ये॥९॥ अह अट्ठहिं ठाणेहिं, सिक्खासीलेत्ति वुच्चा । अहस्सिरे सयादंते, न य मम्ममुयाहरे ॥ ३३० ॥ नासीले ण विसीले, ण सिया अइलोलुए। अकोहणे सच्चरए, सिक्खासीलेत्ति वुच्चइ ॥१॥ अह चोद्दसहिं ठाणेहिं, वट्टमाणो उ संजए। अविणीए वुच्चती सो उ, णिव्वाणं च ण गच्छइ ॥ २ ॥ अभिक्खणं कोही भवइ, पबंधं च पकुव्वइ । मित्तिज्जमाणो वमति, सुयं लधूण मज्जइ ॥३॥ अवि पावपरिक्खेवी, अवि मित्तेसु कुम्पति । सुप्पियस्सावि मित्तस्स, रहे भासड़ पावगं ॥४॥ पइण्णवाई ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित २४ For Private And Personal Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir दुहिले, थद्धे लुद्धे अनिगहे।असंविभागी अचियत्ते, अविणीएत्ति वुच्चइ॥५॥अह पन्नरसहिं ठाणेहि, सुविणीएत्ति वुच्चकोनीयावित्ती|| अचवले, अमाई अकुऊहले॥६॥ अयं च अहिक्खिवति, पबंधं च ण कुव्वइ। मित्तिज्जमाणो भजति, सुयं लधुं न मज्जति॥ न य पावपरिक्खेवी, न य मित्तेसु कुष्पति। अप्पियस्सावि मित्तस्स, रहे कल्लाण भासइ॥८॥ कलहडमरवज्जए, बुद्धे (अ) अभिआइए। हिरिमं पडिसंलीणो, सुविणीएत्ति वुच्चइ॥९॥ वसे गुरुकुले निच्चं, जोगवं उवहाणवी पियंकरे पियंवाई, से सिक्खं लधुमरिहति॥३४०॥ जहा संखंमि पयं निहियं, दुहओवि विरायइ। एवं बहुस्सुए भिक्खू, धम्मो कित्ती तहा सुयं॥१॥ जहा से कंबोयाणं, आइन्ने कथए सिया।आसे जवेण पवरे, एवं हवइ बहुस्सुए॥२॥जहाऽऽइन्नसमारुढे, सूरे दढप्ररक्कमोउमओ नंदिघोसेणं, एवं०॥३॥ जहा करेणुपरिकिण्णे, कुंजरे सहिहायणे। बलवंते अपडिहए, ॥४॥ जहा से तिक्खसिंगे, जायक्खंधे विरांयही वसभे| जूहाहिवती,०॥५॥ जहा से तिक्खदाढे, ओदग्गे दुष्पहंसए। सीहे मियाण पवरे,०॥६॥ जहा से वासुदेवे, संखचक्रगदाधरे। अप्पडिहयबले जोहे, ॥७॥ जहा से चाउरते, चक्कवट्टी महिड्ढिए। चोइसरयणाहिवई,०॥८॥ जहा से सहस्सक्खे, वजपाणी पुरंदरे। सक्के देवाहिवई,०॥९॥ जहा से तिमिरविद्धंसे, उत्तिटुंति दिवागरे। जलंते इव तेएणं,०॥३५०॥ जहा से उडुवई चंदे, नक्खत्तपरिवारिए। पडिपुण्णे पुण्णिमासीए,०॥१॥ जहा से सामाइयाण( सामाइयंगाणं), कोडागारे सुरक्खिए। नाणाधण्णपडिप्पुण्णे,०॥२॥जहा सा दुमाण पवरा, जिंबूनाम सुदंसणा।अणाढियस्स देवस्स,०॥३॥जहा सा नईण पवरा, सलिला ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir सागरंगमा।सीया नीलवंतपय महा॥४॥जहा से नगाण पवरे, सुमहं मंदरे गिनाणोसहीपञ्चलिए,०॥६॥जहा से सयंभूरमणे.|| उदही अक्खओदए। नाणारयणपडिपुण्णे, एवं भवइ बहुस्सुए॥६॥ समुहगंभीरसमा दुरासया, अचकिया केणइ दुप्पहंसया। सुयस्स) पुण्णा विलस ताइणो, खवेत्तु कम्मं गहमुत्तमं गया॥७॥ तम्हा सुयमहिडेजा, उत्तमट्ठगवेसए। जेणऽप्पाणं पर चेव, सिदि |संपाणिज्जासि॥३५८॥ ति बेमि, बहुस्सुयपूयअयणं११॥ सोवागकुलसंभूओ, गु(अ)णुत्तरघरो मुणी। हरिएसबलो नाम, आसि भिक्खू जिइंदिओ॥९॥इरिएसणभासाए, उच्चारसमिईसु यो जओ आयाणणिक्खेवे, संजओ सुसमाहिओ॥३६०॥ मणगुत्तो वयगुत्तो, कायगुत्तो जिइंदिओ। भिक्खडा बंभइग्बंमि. जन्नवाडमुवडिओ॥१॥ तं पासिऊणमिजतं, तवेण परिसोसिया पंतोवहिउवगरणं, उवहसंति अणारिया॥२॥ जाइमयं पडियद्धा, हिंसगा अजिइंदिया। अबंभचारिणो बाला, इमं वयणमब्यवी॥३॥ कयरे( कोरे) आगच्छई दित्तरूवे?, काले विकराले फुक्कनासे। ओमचेलए पंसुपिसायभूए, संकरदूसं परिहरिय कंठे॥४॥ कयरे( कोरे) तुम इय अदंसणिज्जे?, काए व आसाए इहमागओऽसि? ओमचे लगा पंसुपिसायभूया, गच्छ क्खलाहि किमिहं ठिओऽसि?॥५॥ जक्खो तहिं निंदयरुक्खवासी, अणुकंपओ तस्स महामुणिस्सा पच्छायइत्ता नियगं सरीरं, इमाई वयणाई उदाहरित्था॥॥ समणो अहं संजउ बंभयारी, विरओ धणपयण( सयण) परिग्गहाओ। पप्पवित्तस्स उभिक्खकाले, अन्नस्स अट्ठा इय( हमागओ मि॥७॥ वियरिजइ खजइ भुजड़ य, अन्नं पसू(भूयं In श्रीउत्तराध्ययनसूत्र । पू. सागरजी म. संशोपिता For Private And Personal Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir ||भवयाणमेयी जाणाहि मे जाय(ण)जीवि वणुत्ति, सेसावसेसं लहओं ऊ तवस्सी॥८॥ उवक्खड भोयण माहणाणं, अत्तद्वियं सिद्धमिहेगपक्खी न ऊ (उच्व )यं एरिसमनपाणं, दाहामु तुझं किमिहं ठिओसि?॥९॥ थलेसु बीयाई वयंति कासया, तहेव निनेसु य आससाए। एयाइ सद्धाइ दलाह मझं, आराहए( हा) पुण्णमिणं खु खित्त ॥४७०॥ खित्ताणि अहं विझ्याणि लोए, जहिं पकिना विरुहंति पुण्णा जे माहणा जाइविज्जोववेया, ताई तु खित्ताई सुपेसलाई॥१॥ कोहो य माणो य वहो य जेसिं, मोसं अदत्तं च पिग्गहं चीते माहणा जाइवजाविही हूणा, ताई तु खित्ताई सुपावयाई॥२॥ तुभित्थ भो! भारहरा गिराणं, अटुं न याणाह अहिज्ज वेए। उच्चावयाई मुणिणो चरंति, ताई तु खित्ताई सुपेसलाई॥३॥ अझावयाणं पडिकूलभासी, पभाससे किन्नु सगासि अम्हं?। एयं विणस्सउ अन्नपाणं, न य णं दाहामु तुमं नियंठा!॥४॥ समिईहिं मन्झं सुसमाहियस्स, गुत्तीहिं गुत्तस्स जिइंदियस्सा जइ मे न दाहित्य अहेसणिज, किमज्ज जत्राण लभित्थ लाभं?॥५॥ के इत्थ खत्ता उवजोइया वा, अज्जावया वा सह खंडिएहिं?। एयं खु दंडेण फलेण हंता, कंठमि चित्तूण खलिज जो गोद ॥ अन्झावयाणं वयणं सुणित्ता, उद्धाइया तत्थ बहू कुमारा। दंडेहिं वित्तेहिं कसेहिं चेव, समागया तं इसि ( मुणि) तालयंति॥७॥रण्णो तहिं कोसलियस्स धूया, भद्दत्ति नामेण अणिंदियंगी। तं पासिया संजय हम्ममाणं, कुद्धे कुमारे परिनिव्ववेइ॥८॥ देवाभिओगेण निओइएणं, दिना मुरण्णा मणसा न झाया। नरिंददेविंद भिवंदिएणं, जेणामि वंता इसिणा स एसो॥९॥ एसो हु सो उग्गतवो महप्पा, जिइंदिओ संजओ बंभयारी। ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥] | २७ । पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatiram.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir ||जो मे तया निच्छाई दिजमाणी, पिठणा सयं कोसलिएण रणा॥३८०॥ महाजसो एस महाणुभागो, घोरवओ घोरपरक्कमो यो |मा एयं हीलह अहीलणिचं, मा सव्वे तेएण मे निदहिज्जा ॥१॥ एयाई तीसे क्यणाई सुच्चा, पत्नीइ भहाइ सुभासियाही इसिस्स वयावडियदुयाए, जक्खा कुमारे विणिवारयति॥२॥ते घोररूवा ठिअ अंतलिक्खे, असुरा नहिं तं जणं तालयंतिते भित्रदेहे रुहिरं वमंते, पासित्तु भदा इणमा भुजो१३॥ गिरि नहेहि खणह, अयं देतेहिं खायहो जायतेयं पायेहिं हणह, भिक अवमन्नह ॥४॥ आसीविसो उम्गतको महेसी, कोरयो घोरपरक्कमो यो अगणिं व पक्खंद पयंगसेणा, जे भिक्खू भतकाले कहा सीसेण एवं सरणं उबेह, समागया सव्वजणेण तुम्हे जा इच्छह जीवियं वा धणं वा, लोगपि एसो कुविओ डहिग्वाहा। अवहेडिय( आवडिए पिडिसउत्तमंगे. पसारियाबाह अकम्मच्छिानि मेरियच्छे रुहिरं वर्मते, उड्डमुहे निग्गयजीहनिताने पासिया खंडिय कहभूए, विमणो विवसत्रो अह माहणो सो। इसिं पसाए। सभारियाओ, हीलं च निंदं च खमाह भंते!४॥ बालेहि मूढेहिं अयाणएहि, हीलिया तस्स खमाह भते! महप्पसाया इसि मुणि णो हवंति, नहु मुणी कोक्पा हवंति॥ पुचि च इणिंह च अणागयं च (पच्छा व तहेव मझे), मणप्पओसो न मे अत्यि कोहोजक्खा हु वेया वडियं करेंति, जम्हा हु एए निहया कुमारा॥३९०॥ अत्थं च धम्मच वियाणमाणा, तुम्मे नवि कुप्पह भूइपना तुमंतु पाए सरणं उपेमो, समागया सव्वजणेण अम्हे ॥१॥ अच्चेमु ते महाभाग!, 7 ते किंचन नाचिन अ) चिमो। भुंजाहि सालिम कूर, नाणावंबणसंजुयो॥२॥ इमं च मे | श्रीउत्तराध्ययनसूत्र । ३. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirih.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir अस्थि पभूयमन्नं, तं भुंजसू अह अणुग्गहठ्ठा। बादति पडिच्छइ भत्तपाणं, मासस्स ऊ पारणए महप्या॥३॥ तहियं गंधोदयपुष्फवासं,|| दिव्वा तहिं वसुहारा य वुढापहया दुंदुहीओ सुरेहिं, आगासे अहोदाणं च धुटुं॥४॥सक्खं खुदीसइ तवोविसेसो, न दीसई जाइविसेस कोई। सोवागपुत्तं हरिएससाहं, जस्सेरिसा इड्ढि महाणुभागा॥५॥ किं माहणा! जोइ समारभंता, उदएण सोहिं बहिया विभग्गहा? जं मग्गहा बाहिरियं विसोहिं, न तं सुदिटुं कुसला वयंति॥६॥ कुसं च जूवं तणकट्ठमग्गि, सायं च पायं उदयं फुसंता। पाणाई भूयाई विहेडयंता, भुजोऽवि मंदा! परेह पाव॥७॥ कह रे भिक्खु! वयं जयामो?, पावाई कम्माई पणुल्लयामो। अक्खाहि णे संजय जखपूइआ, कहं सुजटुं कुसला वयंति?॥८॥ छज्जीवकाए असमारभंता, मोसं अदत्तं च असेवमाणा। परिग्गहं इत्थि माणमायं, एयं परित्राय चरंति दंता॥९॥ सुसंवुडा पंचहि संवरेहिं, इह जीवियं अणवकंखमाणो। वोसहकाओ सुइचत्तदेहो, महाजयं जयई जनसिटुं॥४००॥ के ते जोई के व ते जोइठाणा?, का ते सूया किं च ते कारिसंग?। एहा य ते कयरा संति भिक्खू!, करेण होमेण हुणासि जोइं?॥१॥ तवो जोई जीवो जोइठाणं, जोगा सुया सरीरं कारिसंगो कम्म एहा संजमजोग संती, होम हुणामी इसिणं पसत्थं ॥२॥ के ने हरए के य ते संतितित्थे?, कहंसि हाओ व रयं जहासि? आयख णे संजय जखपूइया!, इच्छामु नाउँ भवओ सगासे॥३॥ धमे हरए बंभे संतितित्थे, अणाविले अत्तपसनलेसे। जहिंसि हाओ विमलो विसुद्धो, सुसीइभूओ( सुसीलभूओ पजहामि दोस॥४॥ एयं सिणाणं कुसलेण दिg, महासिणाणं इसिणं पसत्यो जहिंसि व्हाया विमला || श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir विसुद्धा, महाहिस्सी उत्तम ठगणं पत्ति॥४०५॥ ति बेमि, हरिएसझयणं १२॥ जाईपराजिओ खलु कासि नियाणं तु हथिणपुरंमि।चुलणीइ बंभदत्तो उववन्नो नलिण (पउम्) गुम्माओ॥६॥ कंपिल्ले संभूतो चित्तो पुण जाओ पुस्मितालमिी सिद्धिकुलंमि विसाले धम्म सोऊण पवइओ॥७॥ कंपिल्लमि य नयरे समागया दोऽवि चित्तसंभूया। सुहदुक्खफलविवागं कहिति ते इकमिकरसा॥चक्कवट्टी महिड्डीओ, बंभदत्तो महायसोभायरं बहुमाणेण, इमं वयणमब्बवी॥९॥ आसिमो भायरा दोऽवि, अनमत्रवसाणुगा। अनमत्रमणुरत्ता, अनमत्रहिएसिणो ॥१०॥ दासा दसत्रये आसी, मिआ कालिंजरे नगे। हंसा मयंगती राए, सोवागा कासिभूमिए॥१॥ देवा य देवलोगमि, आसि अम्हे महिड्डिआइमा णो भे) छट्ठिया जाई, अन्नमन्नेण जा विणा ॥२॥ कमा लियाणप्पगडा, तुमे राय! विचिंतिया। तेसिं फलविवागेणं, विप्पओगमुवागया॥३॥ सच्चसोअप्पगडा, कम्मा मए पुरा कडाते अज परिभुंजामो, किं नुचित्तेवि से तहा?॥ सव्वं सुचिएणं सफलं नाणं, कडाण कम्माण न मुक्खु अत्थिा अत्येहि कामेहि य उत्तमेहिं, आया ममं पुण्णफलोववेओ५॥ जाणाहि संभूय! महाणुभाग, महिड्ढियं पुण्णफलोववेयो चित्तंपि जाणाहि तहेव रायं!, इड्ढी जुई तस्सवि अप्पभूआ॥६॥ महत्थरूवा वयणप्पभूया, गाहाणुगीया नरसंघमझेोज भिक्खुणो सीलगुणोववेया, इहऽज्यंते समणोऽम्हि जाओ॥७॥ उच्चोअए महकक्के य बंधे, पवेइया आवसहा य (इ) रम्मा। इमं गिहं विचित्तषणप्पभूयं, पसाहि पंचालगुणोववेय।। ॥ नटेहि गीएहि य वाइएहि, नारीजणाहिं परिवारयंतो (पवियारियंतो) भुंजाहि ॥ श्रीउनयम्ययास्त्र । पू. सागरजी म. संशोभित। For Private And Personal Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir भोगाइं इमाई भिक्खू!, मम रोअई पव्वजा हु दुक्ख ॥९॥ तं पुवनेहेण कयाणुरागं, नराहिवं कारगुणेसु गिद्धी पम्मस्सिओ तस्स/ हियाणुपेही, चित्तो इमं वयणमुदाहरित्या॥४२०॥ सव्वं विलवियं गीयं, सव्वं नर्से विडंबणा। सव्वे आभरणा भारा, सव्वे कामा दुहावहा॥१॥ बालाभिरामेसु दुहावहेसु, ननं सुहं कामगुणेसु राय विरत्तकामाण तवोधणाणं, जं भिक्खुणं सीलगुणे रयाणं॥२॥ नरिंदजाई अहमा नराणं, सोवागजाई दुहओ गयाणी जहिं वयं सव्वजणस्स वेसा, वसीअ सोवागनिवेसणेसु॥३॥ तीसे अ जाईड उ पावियाए, वुच्छ। मुसोवागनिवेसणेसुोसव्वस्स लोगस्स दुगुंछणिज्जा, इहं तु कम्माई पुरेकडाई॥४॥सो दाणि सिं राय महाणुभागो, महिड्ढिओ पुण्णफ्लोववेओ। चइत्तु भोगाई असासयाई, आयाणहेङ अभिनिक्खमाहि ( मेवा अणुचिंतयाही)॥ इह जीविए) राय! असासयंमि, धणियं तु पुण्णाइँ अकुव्वमाणो से सोअई मच्चुमुहोवणीए, धम्म अकाऊण परंमि लोगे॥६॥ जहेह सीहो व मियं गहाय, मच्चू नरं नेइ हु अंतकालेन तस्स माया व पिया व भाया, कालंमि तम्मंसहरा भवंति७॥न तस्स दुक्खं विभयंति नायओ, न मित्तवग्गा न सुआ न बंधवा। इक्को सयं पच्चणुहोइ दुक्खं, कत्तारमेवं अणुजाइ कम्म८॥ चिच्चा दुपयं च चउप्पयं च, खितं गिहं धणण्णं च सव्वी कम्मप्पवीओ अवसो पयाई, परं भवं सुंदर पावगं वा॥९॥ तं इक्कगं तुच्छसरीरगं से, चिईगयं दहिउँ पावगेणी भज्जा य पुत्ताविय नायओ अ, दायारमन्न अणुसंकमंति॥४३०॥ उणिज्जई जीवियमप्यमायं, वण्णं जरा हरइ नरस्स रायं!। पंचालाया! वयणं सुणाहि, मा कासि कम्माई महालयाई॥१॥ अहंपि जाणामि जहेह साह! (जो एत्थ सारो), || श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir ज मे तुम साहसि वक्कमेयो भोगा इमे संगकरा भवंति, जे दुजया अजो! अम्हारिसेहि॥२॥ हत्यिणपुरंमि चित्ता! दतॄणं नरवई महिड्ढीयो कामभोगेसु गिद्धेणं, नियाणमसुभं कडं ॥३॥ तस्स मे अप्पडिकंतस्स, इमं एयारिसं फली जाणमाणोऽवि जं धम्म, कामभोगेसु मुच्छिओ॥४॥ नागो जहा पंकजलावसनो, दटुं थलं नाभिसमेइ तीरी एवं वयं कामगुणेसु गिद्धा, न भिक्खुणो मग्गमणुव्वयामो॥५॥ अच्चेइ कालो तूरंति राइओ, न यावि बोगा पुरिसाण निच्चा अविच्च भोगा पुरिसंचयंति, दुमं जहा खीणफलं व पक्खी ॥६॥ जईजत सि भोगे चहउं असत्तो, अजाई कम्माई करेहि रायं। धम्मे ठिओ सव्वपयाणुकंपी, तं होहिसि देवो इओ विउव्वी॥७॥ न तुझ भोगे चइऊण बुद्धी, गिद्धो सि आरंभपरिग्गहेंसु। मोहं कओ इति विप्पलावो, गच्छामि रायं! आमंतिओऽसि॥४॥ पंचालरायाऽविय बंभदत्तो, साहुस्स नस्स वयणं अकाउंी अणुत्तरे भुंजिय कामभोगे, अणुत्तरे सो नए पविट्ठो॥९॥ चित्तोऽवि कामेहिं विरत्तकामो, उदनचारित्ततवो महेसी अणुत्तरं संजय पालइत्ता, अणुत्तरं सिद्धिगई गओnesoul ति बेमि, चित्तसंभूइज्जज्झयणं१३॥ देवा भवित्ताण पुरे भवंमी, केई चुया एगविमाणवासी। पुरे पुराणे इसुयारनामे खाए समिद्धे सुरलोगरम्म॥१॥ सकम्मसेसेण पुराकएणं, कुलेसु उग्गे (सुदत्ते ) सु य ते पसूनिविण्णसंसारभया जहाय, जिणिंदमग्गं सरणं पवना॥२॥ पुमनमागम कुमार दोऽवि, पुरोहिओ तस्स जसा य पत्ती विसालकिती य तहेसुआरो, रायऽत्थ देवी कमलावई य॥३॥ गाईजामच्चुभयाभिषणा ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्र ।। [३२] For Private And Personal Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatim.org Acharya Shri Kalashsagarsun Gyanmandit (ए), वहिविहाराभिणिविचित्ता। संसारचक्कस्स विमुक्खणहा, दठूण ते कामगुणे विरत्ता॥४॥ पियपुत्तगा दुनिवि माहणस्स. सकमसीलस्स पुरोहियस्सोसरित्तु पोराणिय तत्थ जाई, तहा सुचिण्णं तव संजमंचा५॥ते कामभोगेसु असज्जमाणा, माणुस्सएसुं जे यावि दिव्वा मुक्खाभिकंखी अभिजायसद्धा, तातं उवागम्म इमं उदाहु ॥६॥असासयं दतु इमं विहारं, बहुअंतरायं न य दीहमाउं| तम्हा गिहंसी न रई लभामो, आमंतयामो चरिसामु मोण॥७॥ अह तायओ तत्थ मुणीण तेसिं, तवस्स वाघायकर वयासी। इमं वयं वेयविओ वयंति, जहा न होई असुआण लोगो॥८॥ अहिज्ज वेए परिविस्स विष्णे, पुत्ते परिदुप्प गिहंसि जाया (ए) भुच्चाण भोए सह इत्थियाहिं, आरण्णगा होह मुणी पसत्था॥९॥ सोअग्गिणा आयगुणिंधणेणं, मोहानिला पजलणाहिएणीसंत(स)त्तभावं परितप्पमाणं, लोलु (लाल) पमाणं बहुहा बहुं च॥४५०॥पुरोहियं तं कमसोऽणुणंत, निमंतयंतं च सुए धणेणीजहक्कम कामगुणेहि चेव, कुमारगा ते पसमिक्ख वक्कं ॥१॥ वेआ अधीआ न भवंति ताणं, भुत्ता दिया निति तमं तमेणी जाया य पुत्ता न हवंति ताणं, को नाम ते अणुमन्निज एवं?॥२॥ खणमित्तसुक्खा बहुकालदुक्खा, पगामदुक्खा अणिगामसुक्खा। संसारमुक्खस्स विपक्वभूआ, खाणी अणत्थाण 3 कामभोगा॥३॥ परिव्वयंते अनियतकामे, अहो यराओ परितप्पमाणे। अन्नप्पमत्ते धणमेसमाणे, पप्पुत्ति मच्चुं पुरिसो जरं च॥४॥ इमं च मे अस्थि इमं च नथि, इमं च मे किच्च इमं अकिच्ची तं एवमेवं लालप्पमाणं, हरा हरतित्ति कह पमाओ?॥५॥ धणं पभूयं सह इत्थियाहिं, सयणा तहा कामगुणा पगामा। तवं कए तप्पइ जस्स लोगो, तं सव्व ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir साहीणमिहेव तुझ६॥ धणेण किं धमधुराहिगारे?, सयणेण वा कामगुणेहिं चेवा समणा भविस्सामु गुणोहधारी, बहिविहारा|| अभिगम्म भिक्ख ॥७॥ जहा य अग्गी अरणीउऽसंतो, खीर घयं तिल्लमहा तिलेसु। एमेव जाया सरीरंमि सत्ता, संमुच्छई नासह नावचितु॥८॥नो इंदियग्गिझुअमुत्तभावा, अमुत्तभावा चिय होइ निच्चो।अझत्थहे निययऽसबंधो, संसारहेउंच वयंति बंधार जहा वयं धम्ममजाणमाणा, पावं पुरा कम्ममकासि मोहा। ओरुज्झमाणा परिरक्खयंता, तं णेव भुजोऽवि समायरामो॥४६०॥ अब्भाहयंमि लोगंमि, सव्वओ परिवारिए।अमोहाहिं पड़तीहिं, गिर्हसि नरई लभे॥१॥केण अब्भाहओ लोओ, केण वा परिवारिओ? का वा अमोहा वुत्ता?, जाया! चिंतावरो हुमि॥२॥ मच्चुणाऽब्भाहलो लोओ, जराए परिवारिओ। अमोहा रयणी वुत्ता, एवं ताय! वियाणह ॥३॥ जा जा वच्चइ रयणी, 7 सा.पडिनियत्तई अहम कुणमाणस्स, अहला जति राइओ॥४॥ जा जा वच्चइ रयणी, न सा पडिनियत्तई। धम्मं तु कुणमाणस्स, सफला जति राइओ॥५॥ एगओ संवसित्ताणं, दुहओ सम्मत्तसंजुया। पच्छ। जाया गमिस्सामो, भिक्खमाणा कुले कुले॥६॥ जस्सऽत्यि मच्चुणा सक्खं, जस्स वऽस्थि पलायणी जो जाणइ न मरिस्सामि, सो हु कंखे सुए सिया॥७॥ अज्जेव धम्म पडिवजयामो, जहिं पवना न पुणब्भवामो। अणांगयं नेव य अस्थि किंची, सद्धा खमं नो विणइत्तु रागा॥ पहीणपुत्तस्स हु नत्यि वासो, वासिद्धि! भिक्खायरियाइ कालो। साहाहिं रुक्खो लहई समाहि, छिनाहिं साहाहिं तमेव खाणुं॥९॥ पंखाविहूणा व जहेव पक्खी, भिच्चव्विहूणो व रणे नरिंदो। विवनसारो वणिउव्व पोए, पहीणपुत्तो मि तहा || श्रीउत्तराध्ययनसूत्र ॥ | ३४ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org अहंमि ॥४७० ॥ सुसंभिया कामगुणा इमे ते, संपिंडिया अग्गरसा पभूया । भुंजासु ता कामगुणे पगामं, पच्छा गमिस्सामु पहाणमग्गं ॥१ भुत्ता रसा भोड़ ! जहाइ णे वओ, न जीवियट्ठा पजहामि भोए। लाभं अलाभं च सुहं च दुक्खं, संचिक्खमाणो चरिसामि मोणं ॥ २ ॥ मा हू तुमं सोदरियाण संभरे, जुन्नो व हंसो पडिसोयगामी । भुंजाहि भोगाई भए समाणं, दुक्खं खु भिक्खायरिया विहारो ॥३॥ जहा य भोई ( भोगा )! तणुयं भुयंगे, निम्मोअणि हिच्च पलाइ भुत्तो। एमेए जाया पजर्हति भोए, तेऽहं कहं नाणुगमिस्समिक्को ? ॥४॥ छिंदित्तु जालं अबलं व रोहिया, मच्छा जहा कामगुणे पहाये । धोरेयसीला तवसा उदारा, धीरा हु भिक्खायरियं चरंति ॥५ ॥ नहेव कुंचा समइक्कमंता, तयाणि जालाणि दलित्तु हंसा। पलिंति पुत्ता य पई य मज्झं, तेऽहं कहं नाणुगमिस्समिक्का ॥६॥ पुरोहियं तं ससुयं सदारं, सुच्चाऽभिनिक्खम्म पहाय भोए । कुटुंबसारं विलुत्तमं तं रायं अभिक्खं समुवाय देवी ॥७॥ वंतासी पुरिसो रायं!, न सो होइ पसंसिओ। माहणेण परिच्चत्तं, धणं आदाउमिच्छसि ॥८ ॥ सव्वं जगं जइ तुह, सव्वं वावि धणं भवे। सव्वंपि ते अपज्जत्तं, नेव ताणाय तं तव ॥९॥ मरिहिसि रायं! जया तया वा, मणोरमे कामगुणे पहाय। इक्को हु धम्मो नरदेव! ताणं, न विज्जई अन्न (ज) मिहेह किंचि ॥४८० ॥ नाहं रमे पक्खिणि पंजरे वा, संताणछिन्ना चरिसामि मोणं। अकिंचणा उज्जुकडा निरामिसा, परिग्गहारंभनियत्त दोसा ॥१॥ दवग्गिणा जहा रण्णे, डज्झमाणेसुं जंतुसु । अन्ने सत्ता पमोयंति, रागद्दोसवसं गया ॥ २ ॥ एवमेव वयं मूढा, कामभोगेसु मुच्छिया ।। उज्झमाणं न बुज्झामो, रागद्दोसग्गिणा जगं ॥३ ॥ भोगे भुच्चा वमित्ता य, लहुभूयविहारिणो । आमोअमाणा गच्छंति, दिया कामकमा ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित ३५ Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsur Gyanmandir ||san इमे य बद्धा फंदंति, मम हत्थऽज्जमागया। वयं च सत्ता कामेसु, भविस्सामो जहा इमे॥५॥ सामिसं कुललं दिस्सा, बझमाणं निरामिसी आमिसं सव्वमुल्झित्ता, विहरिस्सामो निरामिसा॥६॥ गिद्धोवमे र नच्चाणं, कामे संसारवड्ढणे। उगो |सुवण्णपासिव्व, संकमाणो तणुं चरे॥७॥ नागुव्व बंधणं छित्ता, अप्पणो वसहिं वए। एयं पत्थं ( इति एत्थं) महारायं!, सुआरित्ति मे सुय॥८॥ चइत्ता विपुलं रज्जं, कामभोगे अ दुच्चए। निव्विसया निरामिसा, निनेहा निप्परिग्गहा॥९॥ सम्मं धम्म वियाणित्ता, चिच्चा कामगुणे चोतवं पगिऽहक्खायं, घोरं घोरपरक्कमा॥४९०॥एवं ते कमसो बुद्धा, सव्वे धम्मपरायणा जम्ममन्चमाव्विग्गा, ||दुक्खस्संतगवेसिणो॥१॥ सासणि विगयमोहाणं, पुव्विं भावणमाविया। अचिरेणेव कालेणं, दुक्खस्संतमुवागया॥२॥ राया सह देवीए, माहणो 3 पुरोहिओ। माहणी दारगा चेव, सव्वे ते परिनिव्वुडि ॥४९३॥त्ति बेमि, उसुयारिजल्झयणं१४॥ मोणं चरिस्सामि समिच्च धम्म, सहिए उज्जुकडे नियाणछिन। संथवं जहिज्ज अकामकामे, अन्नायएसी परिवए जेस भिक्खू॥राओवरयं चरिज लाडे, विरए वेदवियाऽऽयरखिए।पने अभिभूय सव्वदंसी, जे कम्हिविन मुच्छिए स भिखा५॥ अक्कोसवहं विदित्तु धीरे, मुणी चरे लाढे निच्चमायगुत्ते। अव्वग्गमणे असंपहिडे, जो कसिणं अहिआसए स भिक्खू॥६॥ पंत सयणासणं भइत्ता, सीउण्हं विविहं च दंसमसगी अव्वग्गमणे असंपहिढे, जो कसिणं अहिआसए स भिक्खू७॥ नो सक्कियमिच्चई म पूअं, नोविय वंदणगं कुओ पसंसं? से संजए सुव्वए तवस्सी, सहिए आयगवेसए स भिक्ख ॥८॥ जेण पुणो जहाइ जीवियं, In श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोपित For Private And Personal Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir | मोहं वा कसिणं नियच्छई। नरनारि पयहे सया तवस्सी, न य कोऊहलं उवेइ स भिक्खू॥९॥ छिन्नं सरं भोमं अंतलिक्खं, सुविणं लक्खणं दंडं वत्थुविजी अंगविगारं सरस्स विजयं, जो विजाहिं न जीवई स भिक्खू॥५००॥ मंतं मूलं विविहं विज्जचिंतं, वमणविरेयणधूमनित्तसिणाणीआउरे सरणं तिगिच्छियंच, तं परिन्नाय परिव्वए स भिक्खू॥१॥खत्तियगण उग्गरायपुत्ता, माहणभोई य विविही सिप्पिणो नो तेसिं वयइ सिलोगों, तं परिन्नाय परिव्वए स भिक्खू॥२॥ गिहिणो जे पव्वइएण दिहा, अप्पव्वइएण व संथुया हविजा। तेसिं इहलोयफलट्टयाए, जो संथवं न करेइ स भिक्खू॥३॥ सयणासणपाणभोयणं, विविहं खाइमसाइमं परेसिंग अदए पडिसेहिए नियंठे, जे तत्थ ण पओसई स भिक्खू॥४॥ जंकिंचाहारपाणगं विविहं, खाइमसाइमं परेसिं लद्धं जो तं तिविरुण नाणुकंपे, मणवयकायसुसंवुडे जे स भिक्खू॥५॥ आयामगं चेव जवोदणं च, सीयं सोवीर जवोदगं चोनो हीलए पिंडं नीरसं तु, पंतकुलाणि परिव्वए जे स भिक्खू॥६॥ सहा विविहा भवंति लोए, दिव्या माणुसया तहा तिरिच्छ।। भीमा भयभेरवा उराला, जो सुच्चा ण बिहिज्जई स भिक्खू॥७॥ वायं विविहं समिच्च लोए, सहिए खेयाणुगए अ कोवियप्पा। पन्ने अभिभूय सव्वदंसी, उवसंते अविहेडए स भिक्खू॥८॥असिप्पजीवी अगिहे अमित्ते, जिइंदिओ सव्वओ विष्पमुके। अणुक्कसाई लहु अपभक्खी, चिच्चा गिहं एगचरे स भिक्खू५०९॥ सभिक्खुअज्झ्यणं १५॥ सुअं मे आउसं! तेणं भगवया एवमक्खायं इह खलु थेरेहिं भगवंतेहिं दस बंभचेरसमाहिठाणा पन्नत्ता जे भिक्खू सुच्चा निसम्म ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित | ३७ For Private And Personal Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir ||संजमबहले संवरबहले गुत्ते गुत्तिदिए गुत्तबंभयारी सया अप्पमत्ते विहरिज्जा। कयरे खलु धेरैहिं भगवतेहिं दसबंभचेरसमाहिट्ठाणा|| पत्रता०?, इमे खलु ते जाव विहरिज्जा, तंजहा विवित्ताई सयणासणाई सेविजा से निग्गंथे, गोइत्पीपसुपंडगसंसत्ताई सयणासणाई सेवित्ता हवइ से निग्गंथे, तं कह इति चेदायरियाऽऽह निग्गंथस्स खलु इस्थिपसुपंडगसंसत्ताई सपणासणाई सेवमाणस्स बंभयारिस्स बंभचेरे संका वा कंखा वा वितिगिच्छ। वा समुप्पज्जिजा, भेयं वा लभिज्जा, उम्मायं वा पाणिज्जा, दीहकालियं वा रोगायंकं हविजा, केवलिपन्नत्ताओ धम्माओ वा भंसिज्जा, तम्हा नो इस्थिपसुपंडगसंसत्ताई सयणासणाई सेवित्ता हवाइ से निरगंथे।३। नो इत्थीणं कहं कहित्ता हवइ से निग्गंथे, तं कहमिति चेदायरियाऽऽह निगंथस्स खलु इत्थीणं कहं कहेमाणस्स बंभयारिस्स० भंसिज्जा रानम्हा नो इत्थीणं कहं कहिजा नो इत्थीहिं सद्धि संनिसिज्जागए विहरित्ता हवड़ से निग्गंथे, तं कह इति चेदायरियाऽऽह निग्गंथस्स खलु इत्थीहिं सद्धिं संनिसिग्जागयस्स बंभचेरे० मंसिज्जा, तम्हा खलु नो निग्गंथे इत्थीहिं सद्धिं संनिसिजागए विहरहतीनो इत्थीणं इंदियाई मणोहराई मणोरमाई आलोइत्ता निझाइत्ता हवइ से निग्गंथे, तं कहं इति चेदायरियाऽऽह निग्गंथस्स खलु इत्थीणं इंदियाई मणोहराई मणोरमाई जाव निझाएमाणस्स बंभचेरे० भंसिजा, तम्हा खलु निग्गंथे नो इत्थीणं इंदियाई निझाइजानो निग्गंथे इत्थीणं कुडंतरंसि वा दूसंतरंसि वा भित्तिअंतरंसि वा कूइयसह वा रुइयसई वा गीयसदं वा हसियसई वा थणियसई वा कंदियसई वा विलवियसई वा सुणित्ता हवड़ से निग्गथे, तं कह इति चेदायरियाऽऽह इत्थीणं कुडतरंसि वा दूसंतरसि वा भित्तिअंतरंसि ID भीउतराष्ययनसूत्रं ॥ | ३८ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalasteagarsuri Gyanmandir ||वा जाव विलवियस वा सुणमाणस्स बंभयारिस्स जाव भंसिज्जा, तम्हा खलु निगंथे नो इत्थीणं कुड्डत्तरंसि वा जाव सुणेमाणे|| विहरिज्जानो निग्गंथे पुव्वरयं । कीलियं अणुसरित्ता हवइ, तं कहं इति चेदायरियाऽऽह निग्गंथस्स खलु इत्थीणं पुव्वरयं पुवकीलियं अणुसरमाणस्स बंभयारिस्स बंभचेरे० भंसिज्जा, तम्हा खलु नो निगंथे इत्थीणं पुवरयं पुव्वकीलियं अणुसरिज्जा नो निग्गंथे पणीयं आहारं आहारित्ता हवइ से निग्गंथे, तं कह इति चेदायरियाऽऽह निग्गंथस्स णं पणीयं पाणभोयणं आहारेमाणस्स बंभयारिस्स० भंसेज्जा, तम्हा खलु नो निगंथे पणीयं आहारं आहारिजानो अइमायाए पाणभोयणं आहारित्ता हवइ से निग्गंथे, तं कह इति चेदायरियाऽऽह अइमायाए पाणभोयणं आहारेमाणस्स बंभयारिस्स० भंसेजा, तम्हा खलु नो निग्गंथे अइमायाए पाणभोयणं भुंजिज्जा १० नो विभूसाणुवाई हवइ से निग्गंथे, तं कहं इति चेदायरियाऽऽह विभूसावत्तिए विभूसियसरीरे इत्थि जणस्स अभिलसणिज्जे हवइ, तओ णं तस्स इथिजणेणं अभिलसिज्जमाणस्स बंभयारिस्स० भंसिज्जा, तम्हा खलु नो निग्गथे विभूसाणुवाई सिया।११। नो सहरूवरसगंधफासाणुवाई हवइ से निग्गंथे, तं कहं इति चेदायरियाऽऽह निग्गंथस्स खलु सहरूवरसगंधफासाणुवाइयस्स बंभयारिस्स० लभिज्जा उम्मायं वा पाउणिज्जा दीहकालियं वा रोगायंकं हविज्जा केवलिपननाओ धमाओ वा भंसिज्जा, तम्हा खलु नो निगंथे सहरूवरसगंधफासाणुवाई हवइ से निग्गंथे, दसमे बंभचेरसमाहिठाणे हवइ।१२।। भवन्ति य एत्य सिलोगा तंजहा जं विवित्तमणाइन्न, रहियं थीजणेण यो बंभचेरस्स रक्खडा, आलयं तु निसेवए॥५१०॥ ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ | ३९ । पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org मणपल्हायजणणी, कामरागविवड्डणी। बंभचेररंओ भिक्खू, थीकहं तु विवज्जए ॥१॥ समं च संथवं थीहिं, संकहं च अभिक्खणं । बंभचेररओ भिक्खू, निच्चसो परिवज्जए ॥ २ ॥ अंगपच्चंगसंठाणं, चारुल्लवियपेहियं । बंभचेररओ थोणं, सोअगिज्झं विवज्जए ॥ ३ ॥ कुइयं रुइअं ग्रीयं, हसियं थणियं कंदियं । बंभनेररओ थीणं, सोअगिज्झं विवज्जए ॥४॥ हासं खिड्ड रखं दध्यं, सहसावतासियाणि यो बंभचेररओ थोणं, नाणुचिंते कयाइवि ॥५॥ पणीयं भत्तपाणं च खिष्यं मयविवड्ढणंी बंभचेररओ भिक्खू, निच्चसो परिवज्जए ॥६॥ धम्मलद्धं (म्मं लधुं ) मियं काले, जत्तत्थ पणिहाणवं । णाइमत्तं तु भुंजिज्जा, बंभबेररओ सया॥७॥ विभूसं परिवज्जिज्जा, सरीरपरिमंडणी बंभचेररओ भिक्खू, सिंगारत्थं न धार ॥८ ॥ सद्दे रूवे य गंधे य, रसे फासे तहेव या पंचविहे कामगुणे, निच्चसो परिवज्जए ॥९॥ आलओ थीजणाइन्नो, थीकहा य मणोरमा। संथवो चेव नारीणं, तासिं इंदियदरिसणं ॥ ५२० ॥ कुइयं रुइयं. गीयं, हसियं भुत्तासियाणि या पणीयं भत्तपाणं च, अइमायं पाणभोयणं ॥१॥ गत्तभूसणमि च कामभोगा य दुज्जया । नरस्सऽत्तवगेसिस्सा, विसं तालउडं जहा ॥२॥ दुज्जए कामभोगे य, निच्चसो परिवज्जए । संकठाणाणि सव्वाणि, वज्जिज्जा पणिहाणवं ॥ ३ ॥ धम्मारामे चरे भिक्खू, धिईमं धम्मासारही । धम्मारामरए दंते, बंभचेरसमाहिए ॥४॥ देवदाणवगंधव्वा, जक्खरक्खसकिन्न ।। बंभयारिं नमसंति, दुक्करं जे करंति तं (ते ) ॥५॥ एस धम्मे धुवे नियए, सासए - जिणदेसिए। सिद्धा सिज्झति चाणेणं, सिन्झिस्संति तहावरे ॥ ५२६ ॥ त्ति बेंमि, बंभचेरसमाहिठाणऽज्झयणं १६ ॥ ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ ४० Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir For Private And Personal पू. सागरजी म. संशोधित Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirtin.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir जे केइ ३ (जे के इमे) पव्वइए नियंठे, धम्म सुणित्ता विणओववन्ने सुदुल्लह लहिउ बोहिला, विहरिज पच्छ। य जहासुहं || तु॥७॥ सिजा दढा पाउरणं मि अत्थि, उप्यजई भुत्तु तहेव पाउं जाणामि जं वइ आउसुत्ति!, किं नाम काहामि सुएण? भंते!॥८॥ जे केई 3 पव्वइए, निहासीले पगामसो। भुच्चा पिच्चा सुहं सुअई, पावसमणित्ति वुच्चई॥९॥ आयरियउव-झाएहिं, सुअं विणयं च गाहिए। ते चेव खिसई बाले, पावसमणित्ति वुच्चई ॥५३०॥ आयरियउवझायाणं, सम्मं नो पडितप्पई। अप्पडिपूअए थद्धे, पावसमणित्ति वुच्चई॥१॥ संमहमाणे पाणाणि, बीयाणि हरियाणि यो असंजए संजय मत्रमाणे, पावसमणित्ति वुच्चई॥२॥ संथारं फलगं पीढं, निसिजं पायकंबली अप्पमज्जियमारुहई, पावसमणित्ति वुच्चई॥३॥ दवदवस चरई, पमत्ते अ अभिक्खणी उल्लंघणे यचंडे य, पावसमणित्ति वुच्चई॥४॥पडिलेहेइ पमत्तो, अवउज्झइ पायकंबलीपडिलेहाअणाउत्ते, पावसमणित्ति वुच्चई ॥५॥पडिलेहेइ |पमत्ते, से किंचि हु निसामिआ।गुरुं परिभावए निच्चं, पावसमणित्ति वुच्चई॥६॥ बहुमाई पमुहरी, थद्धे लुद्धे अणिग्गहे। असंविभागी अचियत्ते, पावसमणित्ति वुच्चई॥७॥विवायं च उदीरेइ, अधमे अत्तपण्हह।वुग्गहे कलहे रत्ते, पावसमणित्ति वुच्चई॥८॥अथिरासणे कुक्कुईए, जत्थ तत्थ निसीअई। आसणंमि अणाउत्ते, पावसमणित्ति वुच्चई॥९॥ ससरक्खपाओ सुअई, सिजन पडिलेहइ। संथारए अणाउत्तो, पावसमणित्ति वुच्चई ॥५४०॥ दुद्धदहीविगईओ, आहारेइ अभिक्खणी अरए य तवोकम्मे, पावसमणित्ति वुच्चई॥१॥ |अत्यंतमि य सूरंमि, आहारेइ अभिक्खणी चोइओ पडिचोएइ, पावसमणित्ति वुच्चई॥२॥ आयरियपरिच्चाई, पपासंडसेवए। ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir गाणंगणिए दुब्भूए, पावसमणित्ति वुच्चई ॥ ३ ॥ सयं गेहं परिच्चज, परगेहंसि वावरे (ववहरे)। निमित्तेण य ववहरई, पावसमणित्ति वुच्चई ॥४॥ संनाइपिंडं जेमेइ, निच्छई सामुदाणियं । गिहिनिसिज्जं च वाहेइ, पावसमणित्ति वुच्चई ॥ ५ ॥ एयारिसे पंच कुसीलसंवुडे, रूवंधरे मुणिपवराण हिडिमे । अयंसि लोए विसमे व गरहिए, न से इहं नेव परत्थलोए ॥ ६ ॥ जे वज्ज एए उ सदा उ दोसे, से सुव्वए होइ भुणीण मज्झे । अयंसि लोए अमयं व पूइए, आराहए दुहओ लोगमिणं ॥ ५४७ ॥ ति बेमि, पावसमणिज्ज्ज्ज्झयणं १७॥ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org कंपिल्ले नयरे राया, उदित्रबलवाहणे । नामेणं संजओ नाम, मिगव्वं उवनिग्गए ॥८ ॥ हयाणीए गयाणीए, रहाणीए तहेव या पायत्ताणीए महया, सव्वओ परिवारिए ॥९॥ भिए छुभित्ता हयगओ, कंपिल्लुज्जाणकेसरे । भीए संते मिए तत्थ, व्हेइ रसमुच्छिए ॥५५० ॥ अह केसरंमि उज्जाणे, अणगारे तवोधणे । सज्झायझाणजुत्तो, धम्मज्झाणं झियायइ ॥१॥ अप्फोवमंडवंमी, झायई झवियासवे । तस्सागए भिए पासं, व्हेइ से नराहिवे ॥ २ ॥ अह आसगओ राया, खिष्पमागम्म सो तहिं । हए मिए उपासित्ता, अणगारं तत्थ पासई ॥ ३ ॥ अह राया तत्थ संभंतो, अणगारो मणाऽऽहओ। मए उ मंदपुण्णेणं, रसगिद्धेण घंतुणा ॥४॥ आसं विसज्जइत्ताणं, अणगारस्स सो निवो। विणएणं वंदई पाए, भगवं ! इत्थ मे खमे ॥ ५ ॥ अह मोणेण सो भगवं, अणगारो झाणमस्सिओ। रायाणं न पडिमंतेइ तओ राया भयदुओ ॥६॥ संजओ अहमस्सीति, भगवं! वाहराहि मे । कुद्धे तेएण अणगारे, दहिज्जा नरकोडिओ ॥७॥ अभओ पत्थिवा! तुझं, अभयदाया भवाहि या अणिच्चे जीवलोगंमि, किं हिंसाए पसज्जसि ? ॥८॥ जया (हा )सव्वं परिच्चज, ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ ४२ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir गंतव्वमवसस्स ते। अणिच्चे जीवलोगंमि, किं रज्जंमि पसज्जसि ? ॥९ ॥ जीवियं चेव रूवं च, विज्जुसंपायचंचलं । जत्थ तं मुज्झसी रायं!, पिच्चत्थं नावबुज्झसी ॥ ५६० ॥ दाराणि य सुया चेव, मित्ता य तह बंधवा । जीवंतमणुजीवंति, मयं नाणुवयंति य ॥ १ ॥ |नीहरंति मयं पुत्ता, पियरं परमदुक्खिया । पियरो य तहां पुत्ते, बंधू रायं! तवं चरे ॥ २ ॥ तओ तेण ज्जिए दव्वे, दारे य परिरक्खिए। कीलंतन्त्रे नरा रायं!, हट्टतुट्टमलंकिया ॥३॥ तेणावि जं कयं कम्मं, सुहंवा जड़वा दुहं । कम्मुणा तेण संजुत्तो, गच्छइ 3 पर भवं ॥ ४ ॥ सोऊण तस्स सो धम्मं, अणगारस्स अंतिए । महया संवगेनिव्वेयं, समावन्नो नराहिवो ॥५॥ संजओ चइउं रजं, निक्खतो जिणसासणे । गद्दभालिस्स भगवओ, अणगारस्स अंतिए ॥६॥ चिच्चा खं पव्वइओ, खत्तिओ परिभासई । जहा ते दीसई रूवं, पसन्नं ते तहा मणो ॥७॥ किंनामे किंगुत्ते, कस्सईआए व माहणे? | कहं पडियरसी बुद्धे ?, कहं विणीयत्ति वुच्चसि ? ॥८ ॥ संजओ नाम नामेणं, तहा गुत्तेण गोयमो । गद्दभाली ममायरिया, विज्जाचरणपारगा ॥९॥ किरियं अकिरिअं विणयं, अन्नाणं च महामुणी !। एएहिं चउहिं ठाणेहिं मे अन्ने किं पभासई ? ॥ ५७० ॥ इइ पाउकरे बुद्धे, नायए परिनिव्वुडे । विज्जाचरणसंपन्ने, सच्चे सच्चपरक्रमे ॥ १ ॥ पडंति नरए घोरे, जे नरा पावकारिणो । दिव्वं च गई गच्छंति, चरिता धम्ममारियं ॥ २ ॥ मायाबुइयमेयं तु, मुसा भासा निरत्थिया । संजममाणोऽवि अहं, वसामि इरियामि य॥३॥ सव्वे ते विड़या मज्झं, मिच्छादिट्ठी अणारिया । विजमाणे परे लोए, सम्मं जाणामि अप्पगं ॥४॥ अहमासी महापाणे, जुइमं वरिससओवमे । जा सा पानी महापाली, दिव्वा वरिसस ओवमा ॥५ ॥ से चुए बंभलोगाओ, माणुस्सं ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ ४३ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir भवभागए। अप्पणो य परेसिं च, आउ जाणे जहा तहा॥६॥ नाणा रुई च छंदं च, परिवजिज्ज संजओ। अणट्ठा जे य सव्वत्था, इइ विजामणुसंचरे॥७॥ पडिक्कमामि पसिणाणं, प्रमंतेहिं वा पुणो। अहो उहिओ अहोरायं, इइ विज्जा तवं चरे॥८॥ जं च मे पुच्छसी काले, सम्मं सुद्धेण (बुद्धेण) चेयसा ताई पाउकरे बुद्धे, तं नाणं जिणसासणे॥९॥ किरियं च रोए धीरो, अकिरियं परिवज्जए। दिट्ठीए दिद्विसंपन्नो, धम्म चरसु दुच्चरं ॥५८०॥ एयं पुण्ण(ण )पयं सुच्चा, अत्थधम्मोवसोहियो भरहोऽवि भारहं वासं, चिच्चा कामाई पव्वए॥१॥ सगरोऽवि सागरंत, भरहवासं नराहिवो। इस्सरियं केवलं हिच्चा, दयाए परिनिव्वुडे ॥२॥ चइत्ता भारह वासं, चक्कवट्टी महिड्ढिओ। पव्वज्जमब्भुवगओ, मघवं नाम महाजसो॥३॥सणंकुमारो मणुसिंदो, चक्कवट्टी महिड्ढिओ। पुत्तं रज्जे ठवित्ताणं, सोऽवि राया तवं चरे॥४॥ चइत्ता भारहं वासं, चक्कवट्टी महिड्ढिओ।संती संतिकरो लोए, पत्तो गइमणुत्तरं ॥५॥ इक्खागरायवसहो, कुंथू नाम नरेस विक्खायकित्ती धिइमं ( भयवं), मुक्खं गओ अणु (त्तो गइमणु) तरं॥६॥सागरंतं जहिताणं, भरहवासं नरे (नवरी) सरो। अरे य अयं(सं) पत्तो, पत्तो गइमणुत्तरं ॥७॥ चइत्ता भारहं वासं, चक्कवट्टी महिड्ढिओ।चिच्चा य उत्तमे भोए, महापउमो दमं चरे॥८॥ एगच्छत्तं पसाहित्ता, महिं माणनिसूरणो। हरिसेणो मणुस्सिदो, प्रत्तो गइमणुत्तरं॥९॥अन्निओ रायसहस्सेहि, सुपरिच्चाई दमं चरे। जयनामो जिणक्खाय( ओ), पत्तो गइमणुत्तरं॥५९०॥ दसण्णरजं मुइयं, चइत्ताणं मुणी चरे। दसण्णभद्दो निक्खंतो, सक्खं सक्केण चोइओ॥१॥ नमी नभेइ अप्पाणं, सक्खं सक्केण चोइओ। जहित्ता रज्ज ( चइऊण देहं ) वइदेही, ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ | ४४ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.ong सामने पज्जुवद्विओ । (१ प्रक्षिमा ) । करकंडू कलिंगाणं (गेसु), पंचालाण (लेसु) य दुम्मुहो। णमी राया विदेहाणं ( हेसु), गंधाराण (रेसु ) य नगई ॥ २ ॥ एए नरिंदवसभा, निक्खता जिणसासणे । पुत्ते रज्जे ठवित्ताणं, सामने पज्जुवद्विआ ॥३॥ सोवीररायवसभो, चइत्ताण मुणी चरे। उदायणो पव्वइओ, पत्तो गइमणुत्तरं ॥४॥ तहेव का सिरायावि, सेओ सच्चपरक्कमो । कामभोगे परिच्चज, पहणे कम्ममहावणं ॥ ५ ॥ तहेव विजओ राया, अणट्टा ( आणट्ठा) कित्तिपव्वए । रज्जं तु गुणसमिद्धं, पयहित्तु महायसो ॥६॥ तहेवुग्गं तवं किच्चा, अव्व(स) क्खित्तेण चेयसा । महाबलो रायरिसी, अद्दा (आदा) य सिरसा (सो) सिरं (रिं) ॥७॥ कहं धीरो अहे ऊहिं, उम्मत्तोव्व महिं चरे ? | एए विसेसमादाय, सूरा दढपरक्कमा ॥८॥ अच्चंतनियाणक्खमा, एसा (सव्वा ) मे भासिया वई । अतरिंसु तरंतेगे (ऽण्णे), तरिस्संति अणागया ॥ ९ ॥ कहं धीरे अहे ऊहिं, अद्दायं परियावसे । सव्वसंगविणिभ्भुक्को, सिद्धे भवइ नीरए ॥ ६०० ॥ ति बेमि, संजइज्जं १८॥ सुग्गीवे नयरे रम्मे, काणणुज्जार्णसोहिए। राया बलभददुत्ति, मिया तस्सऽग्गमाहिसी ॥१॥ तेसिं पुत्ते बलसिरी, मियापुत्तत्ति विस्सुए। अभ्मापिऊहिं दइए, जुवराया दमीसरे ॥ २ ॥ नंदणे सो उ पासाए, कीलए सह इत्थिहिं । देवो दोगुंदगो चेव, निच्चं मुझ्यमाणसो ॥३॥ मणिरयणकुट्टिमलतले, पासायालोअणे ठिओ । आलोएइ नगरस्स, चउक्कतियचच्चरे ॥४॥ अह तत्थ अइच्छंतं, पासई समणसंजयं । नवनियमसंजमधरं, सीलड्ढं गुणआगरं ॥ ५ ॥ तं पेहई मियापुत्ते, दिट्ठीए अणिमिसाइ 31 कहिं मन्नेरिसं रूवं, ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित ४५ For Private And Personal Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatiran.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir दिट्ठपुव्वं मए पुरा?॥६॥साहुस्स दरिसणे तस्स, अन्झवसाणमि सोहणेोमोहं गयस्स संतस्स, जाईसरणं समुष्पन्न ॥७॥ देवलोगचुओ |संतो, माणुसं भवभागओ। सन्निनाणे समुप्पन्ने, जाई सरइ पुराणयार प्र०॥ जाईसरणे समुप्पण्णे, मियापुत्ते महिड्ढिए। सरह पोराणिअंजाइं, सामण्णं च पुराकयं॥८॥ विसएसु अरज्जतो, रज्जंतो संजमंमि यो अम्मापियरं उवागम्म, इमं वयणमब्बवी॥९॥ सुआणि मे पंच महव्वयाणि, नरएसु दुक्खं च तिरिक्खजोणिसु निविण्णकामो मि महण्णवाओ, अणुजाणह पव्वइस्सामि अम्मो! |६१०॥ अम्मताय! मए भोगा, भुत्ता विसफलोवमा पच्छ। कडुयविवागा, अणुबंधदुहावहा॥१॥ इमं सरीरं अणिच्चं, असुई असुइसंभवी असासयावासमिणं, दुक्खकेसाण भायणं॥२॥ असासए सरीरंमि, रई नोवलभामऽहं। पच्छ। पुरा व चझ्यव्वे, फेणबुब्बुयसंनिभे॥३॥ माणुस्सत्ते असारंमि, वाहीरोगाण आलए।जरामरणवत्थंमि, खणंपिन रमामऽहं ॥४॥जम्म दुक्खं जरा दुक्खं, रोगा य मरणाणि यो अहो दुक्खो हु संसारो, जत्थ कीसति जंतुणो।५॥ खित्तं वत्थु हिरण्णं च, पुत्तदारं च बंधवा। चइत्ताण इमं देहं, गंतव्वमवसस्स मे॥६॥जह किंपागफलाणं, परिणामो न सुंदरो। एवं भुत्ताण भोगाणं, परिणामो न सुंदरो॥७॥ अद्धाणं जो महंतं तु, अपाहेज्जो पव्वन्ज(ड्ढ )ई। गच्छंतो से दुही होइ, छुहातण्हाइपीडिओ॥८॥ एवं धर्म अकाऊणं, जो गच्छइ परं भवी गच्छंतो से दुही होई, वाहिरो गेहिं पीडिओ॥९॥ अद्धाणं जो महंतं तु, सपाहेज्जो पवजई। गच्छंतो से सुही होइ छुहातहाविवज्जिओ॥६२०॥ एवं धम्मपि काऊणं, जो गच्छइ परं भवी गच्छंते से सुही होइ, अप्पकम्मे अवेयणे॥१॥ जहा गेहे ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ | ४६ । पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalashsagasun Gyarmant पलितंमि, तस्स गेहस्स जो पहू। सारभंडाणि नीणेइ, असारं अवउज्झइ॥२॥ एवं लोए पलितमि, जराए मरणेण यो अप्पाणं तारइस्सामि, तुब्भेहिं अणुमत्रिओ॥३॥ तं बिंतऽभ्मापियरो, सामन्नं पुत्त! दुच्च। गुणाणं तु सहस्साणि, धारेयव्वाई भिक्खु॥४॥ समया सव्वभूएसुं, सत्तुमित्तेसु वा जगे। पाणाइवायविरई, जावज्जीवाय दुक्करं ॥५॥ निच्चकालऽप्पमत्तेणं, मुसावायविवजणी भासियव्वं हियं सच्चं, निच्चाउत्तेण दुकरं ॥६॥ दंतसोहणमाइस्स, अदनस्स विवज्जणी अणवच्चेसणिज्जस्स, गिण्हणा अवि दुक्करं ॥७॥विरई अबंभचेरस्स, कामभोगरसन्नुणा उग्गं महव्वयं बंभ, धारेयव्वं सुदक्करं ॥८॥धणधनपेसवागेसु, परिगहविवजणी सव्वारंभपरिच्चागो, निम्ममत्तं सुदुक्करं ॥९॥चविहेऽविआहारे, राईभोयणवज्जणा संनिहीसंचओ चेव, वन्जेयव्वो सुदुक्करं ॥६३०॥ छुहा तण्हा य सीउण्हं, दंसमसगा य वेयणा। अक्कोसा दुक्खसिज्जा य, तणफासा जल्लमेव य॥१॥ तालणा तज्जणा चेव, वहबंधपरीसहा। दुक्खं भिक्खायरिया, जायणा य अलाभया॥२॥ कावोया जा इमा वित्ती, केसलोओ य दारुणो। दुक्खं बंभव्वयं धोरं, धारेउ अमहप्पणो॥३॥ सुहोइओ तुम पुत्ता!, सुकुमालो सुमजिओ। न हुसी पभू तुम पुत्ता!, सामन्त्रमणुपालिया॥४॥ जावजीवमविस्सामो, गुणाणं तु महब्भो। गरुओ लोहभारुव्द, जो पुत्ता! होइ दुव्वहो॥५॥आगासे गंगसोउव्व, पडिसोउव्व दुत्तरो। बाहाहिं सागरो चेव, तरियव्यो य गुणोयही ॥६॥वालुयाकवले चेव, निरस्साए 3 संजमे। असिधारागमणं चेव, दुक्करं चरिउ तवो ॥७॥ अहीवेगंतदिट्ठीए, चरित्ने पुत्त! दुच्चरे। जवा लोहमया चेव, चावेयव्वा सुदुक्करं ॥८॥ जहा अग्गिसिहा दित्ता, पाउं होइ सुदुक्कर।। ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ | ४७ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatiram.org Acharya Shri Kailashsagarsun Gyanmandir तह दुक्करं करे जे, तारुण्णे समणतण॥९॥ जहा दुक्खं भरे जे, होइ वायस्स कुत्थलो। तहा दुक्खं करे जे, कीवेणं ||सभणतणं ॥६४०॥ जहा तुलाए तोलेड, दुक्करं मंदरो गिरी। तहा णिहुअणीसंकं, दुक्करं समणतणं॥१॥ जहा भुयाहिं तरिउ, दुक्कर रयणायरो तहा अणुवसंतेणं, दुक्करं दमसायरो॥२॥ भुंज माणुस्सए भोए, पंचलक्खणए तुमी भुत्तभोगी तओ जाया! पच्छ। धम चरिस्ससि॥३॥ सो (तो) बेअम्मापियरे, एवमेयं जहाफुडं। इहलोगे निप्पिवासस्स, नस्थि किंचिवि दुक्करं ॥४॥ सारीरमाणसा चेव, वेयणा 3 अणंतसो। मए सोढाओ(ई)भीमाओ(ई), असई दुक्खभयाणि य॥५॥ जरामरणकंतारे, चाउरते भयागरे। मया सोढाणि भीमाई, जम्माई मरणाणि य॥६॥ जहा इहं अगणी उण्हो, इत्तोऽणंतगुणो तहिं। नरएसु वेयणा उण्हा, अस्साया वेइया मए॥जहा इहं इमं सीयं, इत्तोऽणंतगुणं(णा) तहि नरएसु वेयणासीया, अस्साया वेड्या मए॥८॥कंदंतो कंदुकुंभीसु, उद्धपाओ अहोसिरो। हुयासणे जलंतंमि, पक्कपुचो अणंतसो॥९॥ महादवग्गिसंकासे, मरुमि वइरवालुए। कालंबवालुआए 3, दड्ढपुव्वी अणंतसो ॥६५०॥रसंतो कंदुकुंभीसु, उड्ढं बद्धो अबंधवो। करवत्तकरकयाईहिं, छिनपुवो अणंतसो॥१॥ अइतिक्खकंटगाइण्णे, ||तुंगे सिंबलिपायवे। खेवियं पासबद्धेणं, कड्ढोकड्ढाहिं दुक्करं ॥२॥ महाजतेसु उच्छूवा, आरसंतो सुभेरवी पीलिओ मि सम्मेहि, पावकम्मो अणंतसो॥३॥ कूवंतो कोलसुणएहिं, सामेहिं सबलेहि यो पाडिओ फालिओ छिनो, विप्फुरंतो अणेगसो॥४॥ असी( अरसा )हिं अयसिवण्णेहिं, भल्लीहिं पट्टिसेहि यो छिनो भित्रो विभित्रो य, उववत्रो( उइण्णो) पावक-मुणा॥५॥अवसो लोहरहे ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ | ४८ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra. www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir जुत्तो, जलते (त) समिलाजुए। चोइओ तुत्तजुत्तेहिं, रुज्झो वा जह पाडिओ ॥ ६ ॥ हुआसणे जलतंमि, चिआसु महिसोविव। दद्धो पक्को य अवसो, पावकम्मेहिं पाविओ ॥७॥ बला संडासतुंडे हिं, लोहतुंडेहिं पक्खिहिं। विलुत्तो विलवंतोऽहं, ढंक गिद्धेहिंडणंतसो ॥८॥ तण्हाकिलंतो धावंतो, पत्तो वेयरणिं नई। जलं पाहंति चिंतंतो, खुरधाराहिं विवाइओ ॥९॥ उण्हाभितत्तो संपत्तो, असिपत्तं महावणं । असिपत्तेहिं पडतेहिं, छिन्नपुव्वो अणेगसो ॥६६० ॥ मुग्गरेहिं मुसुंढीहिं, सूलेहिं मुसलेहि य। गयासंभग्गगत्तेहिं, पत्तं दुक्खं अनंतसो ॥१॥ खुरेहिं तिक्खधाराहिं, छुरियाहिं कप्पणीहि यो कम्पिओ फालिओ छिन्नो, उक्कित्तो य अणेगसो ॥ २ ॥ पासेहिं कूडजालेहिं, मिओ वा अवसो अहं । वा (ग) हिओ बद्धरुद्धो य, विवसो चेव विवाइओ ॥ ३ ॥ गलेहिं मगरजालेहिं, वच्छोवा अवसो अहं । उल्लिओ फालिओ गहिओ, मारिओ य अनंतसो ॥४॥ विदंसएहिं जालेहिं, लिप्पाहिं सउणोविव। गहिओ लग्गो य बद्धो य, मारिओ य अनंतसो ॥५॥ कुहाडपरसुमाईहिं, वड्ढईहिं दुमोविव। कुट्टिओ फालिओ छिन्नो, तच्छिओ य अनंतसो ॥६॥ चवेडमुट्टिमाईहिं, कुमारेहिं अयंपिव। ताडिओ कुट्टिओ भिन्नो, चुण्णिओ य अनंतसो ॥७॥ तत्ताई तंबलोहाई, तउआई सीसगाणि यो पाइओ कलकलंताई, आरसंतो सुभेरवं ॥ ८ ॥ तुह प्पियाई मंसाई, खंडाई मुलगाणि या खाविओ मि समंसाई, अग्गिवण्णाई णेगसो ॥ ९ ॥ तुहं पिया सुरा सीहू, मेरओ य महूणि या पज्जिओ मि जयंतीओ, वसाओ रुहिराणि य॥६७० ॥ निच्चं भीएण तत्थेणं, दुहिएण वहिएण यो परमा दुहसंबद्धा, वेयणा वेइया भए ॥१॥ तिव्वचंडष्पगाढाओ, घोराओ अइदुस्सहा। महम्भयाओं (महालयाओ) भीमाओ, नरएसुं ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित ४९ For Private And Personal Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir वेइया मए॥२॥ जारिसा माणुसे लोए, ताया! दीसंति वेयणा। इत्तो अणंतगुणिया, नरएसुं दुक्खवेयणा॥३॥ सव्वभवेसु अस्साया, वेयणा वेइया भए। निमिसंतरमित्तंपि, जं साया नस्थि वेयणा॥४॥ तं बिंतऽभ्मापियरो, छंदेणं पुत्त! पव्वया नवरं पुण सामण्णे, दुक्खं निष्पडिकम्मया॥५॥ सो बितऽम्मापियरो!, एवमेयं जहाफुडं। परिकम को कुणई, अस्ने मिगपक्खिणं?॥६॥ एगब्भूओ अरने वा, जहा ३ चरई मिगो। एवं धम्म चरिस्सामि, संजमेण तवेण य॥७॥ जया मिगस्स आयंको, महारण्णमि जायई। अच्छंत रुक्खमूलंमि, को णं ताहे चिगिच्छई॥८॥ को वा से ओसहं देइ, को वा से पुच्छई सुहं को से भत्तं व पाणं वा, आहरित्तु पणामई?॥९॥ जया य से सुही होइ, तया गच्छइ गोअरं। भत्तपाणस्स अट्ठाए, वल्लराणि सराणि य॥६८०॥ खाइत्ता पाणियं पाउं, वल्लरेहिं सरेहि यो भिगचारियं चरित्ताणं, गच्छई भिगचारिय॥१॥ एवं समुट्ठिए भिक्खू, एवमेव अणेगए ( अणिएयणे) मिगचारियं चरित्ताणं, उड्ढे पक्कमई दिसं॥२॥ जहा मिए एग अणेगचारी, अणेगवासे धुवगोअरे यो एवं मुणी गोयरियं पवितु, नो हीलए नोविय खिसइज्जा॥३॥ भिगचारियं चरिस्सामि, एवं पुत्ता! जहासुहं। अम्मापिऊहिंऽणुण्णाओ, जहाइ उवहिं तओ॥४॥ भिगचारियं चरिस्सामो, सव्वदुक्खविमुक्खणिं तुब्भेहिं अब!ऽणुण्णाओ, गच्च पुत्त! जहासुहं ॥५॥ एवं सो अम्मापियरं, अणुमाणित्ताण बहुविह। ममत्तं छिंदई ताहे, महानागुव्व कंन्य॥६॥ इड्ढी वित्तं च मित्ते य, पुत्तदारं च नायरेणुयं व पडे लागं, निद्धणित्ताण निग्गओ॥७॥ पंचमहव्वयजुत्तो पंचसमिओ तिगुत्तिगुत्तो योसभितरबाहिरिए तवोकम्ममि उज्जुओ॥८॥ निम्ममो निरहंकारो, निस्संगो ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir चत्तगारवो। समो य सव्वभूएसु, तसेसु थावरे य॥९॥ लाभालाभे सुहे दुक्खे, जीविए मरणे तहा। समो निंदापसंसासु, तहा माणवमाणओ ॥ ६९० ॥ गारवेसु कसाएसु, दंडसल्लभएस या नियत्तो हाससोगाओ, अनियाणो अबंदणो ॥१ ॥ अणिस्सिओ इहं लोए, परलोए अणिस्सिओ। वासी चंदणकप्पो य, असणे अणसणे तहा ॥२॥ अप्पसत्येहिं दारेहिं, सव्वओ पिहियासवो। अज्झष्पझाणजोगेहिं, पसत्थदमसासणो ॥ ३ ॥ एवं नाणेण चरणेण, दंसणेण तवेण या भावणाहिं विसुद्धाहिं, सभ्मं भावित्तु अप्पयं ॥ ४ ॥ बहुयाणि उ वासाणि, सामन्नमणुपा लिया। मासिएण उ भत्तेणं, सिद्धिं पत्तो अणुत्तरं ॥ ५ ॥ एवं करंति संबुद्धा (संपन्न), पंडिया पवियक्खणा । विणियद्वंति भोगेसु, मियापुत्ते जहामिसी ॥६॥ महय्यभावस्स महाजमस्स, मियाइपुत्तस्स निसम्म भासिय। तवप्पहाणं चरियं च उत्तमं, गइप्पहाणं च तिलोअविस्सुतं ॥७॥ वियाणिया दुक्खविवड्ढणं धणं, ममत्तबंधं च महाभयावहं । सुहावहं धम्मधुरं अणुत्तरं, धारेह निव्वाणगुणावहं महं ॥९८॥ भिगापुत्तिज्जं ९१ ॥ सिद्धाण नमो किच्चा, संजयाणं च भावओ। अत्थधम्मगई तच्छं, अणुसिद्धिं सुणेह मे॥९॥पभूयरयणो राया, सेणिओ मगहाहिवो। विहारजत्तं निज्जाओ, मंडिकुच्छिंसि चेइए ॥७०० ॥ नाणादुमलयाइत्रं, नाणापक्खिनिसेवियं । नाणाकुसुमसंछण्णं, उज्जाणं नंदणोवमं ॥१॥ तत्थ सो पासए साहुं, संजयं सुसमाहियं । निसन्नं रुक्खमूलंमि, सुकुमालं सुहोइयं ॥ २ ॥ तस्स रूवं तु पासित्ता, राइणो तंमि संजए। अच्वंतपरमो आसी, अग्लो रूवविम्हओ ॥ ३ ॥ अहो वन्नो अहो रूवं, अहो अज्जस्स सोमया । अहो खंती अहो मुत्ती, अहो भोगे असंगया ॥ ४ ॥ - तस्स पाए उ वंदित्ता, काऊण य पयाहिणं । नाइदूरमणासन्ने, पंजली ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित ५१ For Private And Personal Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuni Gyanmandir पडिपुच्छई॥५॥ तरुणोऽसि अजो! पव्वइओ, भोगकालंमि संजया!। उवढिओऽसि सामन्ने, एअभटुं सुणेमु ता॥६॥ अणाहो मि|| महारायं!, नाहो मज्झन विजई।अणुकंपयं सुहिं वावि, कंची नाहि तु( भिस )मेमऽहं ॥७॥तो सो पहसिओ राया, सेणिओ मगहाहिवो। एवं ते इड्डिम तस्स, कहं नाहो न विजई?॥८॥होमिनाहो भयंताणं, भोगे भुंजाहि संजया!भित्तनाईपरिवुडो, माणुस्संखुसुदुल्लह ॥९॥ अप्पणावि अणाहोऽसि, सेणिया! मगहाहिवा। अप्पणा अणाहो संतो, कह(स्स)हो भविस्ससि?॥७१०॥ एवं वुत्तो नरिंदो सो, सुसंभंतो सुविम्हिओ। क्यणं अस्सुअपुव्वं, साहुणा विम्हयं निओ॥१॥ अस्सा हत्थी मणुस्सा मे, पुरं अंतेउरं च मे। भुंजामि माणुसे भोए, आणा इस्सरियं च मे॥२॥ एरिसे संपयग्गं( यायं )मि, सव्वकामसमप्पिओ। कहं अणाहो भवई?, मा हु भंते! (भंते! मा हु) मुसं वए॥३॥ न तुम जाणसिऽ( ने अ) नाहस्स, अत्थं पुच्छ( त्थं च पत्थिवा!। जहा अणाहो भवई(सि), सणाहो वा नराहिव!॥४॥ सुणेहि मे महारायं!, अव्वक्खित्तेण चेयसा। जहा अणाहो भवई, जहा मेअ पवत्तिय॥५॥ कोसंबीनाम नयरी, पुराणपुरभेयिणी (नगराण पुडभेयणी) तत्थ आसी पिया मझं, पभूयधणसंचओ६॥ पढमे वए महारायं!, अउला मे अच्छिवेयणा। अहुत्था तिउलो दाहो, सव्वगत्तेसु पत्तिवा!॥७॥ सत्थं जहा परमतिक्खं, सरीरविवरंतरे। पविसिज्ज अरी कुद्धो, एवं मे अच्छिवेयणा॥८॥ तिअं मे अंतरिच्छं, च, उत्तिमंगं च पीडई। इंदासणिसमा घोरा, वेयणा परमदारुणा॥९॥ उवढ़िया मे आयरिया, विज्जामंतचिगिच्छगा। अबीआ सत्थकुसला( नानासत्थकुसला), मंतमूलविसारया ॥७२०॥ ते मे तिगिच्छं कुव्वंति, चाउम्पायं ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥] ५. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsur Gyanmandir जहाहियोन य मे दुक्खा विमोयंति, एसा मझ अणाहया॥१॥ पिया मे सव्वसारंपि, दिजाहि मम कारणानि य दुक्खा विमोयेति,|| एसा मझ अणाहया॥२॥ माया (वि) मे महाराय!, पुत्तसोगदुहहिया। न य दुक्खा विमोयेति, एसा मझ अणाहया॥३॥ भाय। मे महाराय!, सगा जिटुकणिढगा। न य दुक्खा विमोयंति, एसा मझ अणाहया॥४॥ भइणीओ मे महाराय!, सगा जिटुकणिटुगा। निय दुक्खा विमोयंति, एसा मझ अणाहया ६॥ भारिया में महाराय!, अणुरत्तमणुव्वया। अंसुपुत्रेहिं नयणेहि, रं मे परिसिंचई॥६॥ अन्नं पाणंच हाणं च नारिसं रोगमावण्णे , गंधमलविलेवणी मए नायमनायं वा, सा बाला नोव जई॥७॥खणंपि मे महाराय!, पासाओविन फिट्टहीन य दुक्खा विमोएइ, एसा मन अणाहयातओऽहं एवमाहंसु, दुक्खमाह पुणो पुणो वेयणा अणुहविडं जे, संसारंमि अणंतए॥९॥ सयं च जइ मुंचिग्जा, वेयणा विउला इओ। खंतो दंतो निरारंभो, पव्वइए अणगारिय॥७३०॥ एवं च चिंतइत्ताणं, पासुत्तो मि नराहिवा!। परियत्नंतीइ राईए, वेयणा मे खयं गया॥१॥ तओ कल्ले पभायंमि, आउच्छिताण बंधवे। खंतो दंतो निरारंभो, पव्वइओ अणगारिय॥ततोऽहं नाहो जाओ, अप्पणो अपरस्स यो सव्वेसिं चेव भूयाणं, तसाणं थावराण य॥३॥ अप्पा नई वेयरणी, अप्या मे कूडसामली। अप्पा कामदहा घेणू, अया मे नंदणं वर्ण४॥ अया कत्ता विकता य, दुहाण य सुहाण यो अप्पा मित्तममित्तं च, दुप्पट्टियसुपडिओ५॥ इमा हु अन्नावि अणाहया निवा!, तामे गचित्तो निहओ सुणेहि मे। नियंठधमं लहियाणवी जहा, सीयंति एगे बहकायरा न॥६॥ जे पव्वइत्ताण महव्वयाई, सम्म (च) नो फासयई पमाया। ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्र ॥ ५. सागरजी म. संशोधित | For Private And Personal Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir |अणिग्गहप्पा य रसेसु गिद्धे, न मूलओ छिंदइ बंधणं से॥७॥ आउत्तया जस्स य नत्यि कावि, इरियाइ भासाइ तहेसणाए। आयाणनिक्खेवदुगुंछणाए, न वीरजायं अणुजाइ मग ८॥ चिरंपि से मुंडरुई भवित्ता, अथिरव्वए तवनियमेहिं भट्ठोचिरंपि अप्पाण किलेसइत्ता, न पारए होइ हु संपराए॥९॥ पुल्लेव( पोल्लार )मुट्ठी जह से असारे, अयंतिते कूडकहावणे यो रातामणी वेरुलियप्पगासे, अमहग्धए होइ हु जाणएसु॥७४०॥ कुसीललिंगं इह धारइत्ता, इसिज्झयं जीविय वूहइत्ता। असंजए संजय विणिघायमागच्छइ से चिरंपि॥१॥ विसं तु पीयं जह कालकूड, हणाइ सत्थं जह कुग्गहीओ एमेव धम्मो विसओववत्रो, हणाइ वेयाल इवाविवत्रो( बंधणो)॥२॥ जो लक्खणं सुविण पउंजमाणो, निमित्तकोऊहलसंपगाढे। कुहेडविज्जासवदारजीवी, न गच्छई सरणं तंमि काले॥३॥ तभंतमेणेव 3 से असीले, सया दुही विप्परियासुवेइ। संधावई नगतिरिक्खजोणी, मोणं विराहित्तु असाहरूवे॥४॥ उद्देसियं कीयगडं नियागं, न मुच्चई किंचि अणेसणिज्जी अग्गी विवा सव्वभक्खी भवित्ता, इओ चुओ गच्छइ कटु पावनतं अरी कंठ छित्ता रेइ, जंसे करे अप्पणिया दुरप्यासे नाहिई मच्चुमुहं तु पत्ते, पच्छाणुतावेण दयाविहूणा॥६॥ नित्थया नग्गरुई उ तस्स, जे उत्तमढे विवयासमेइ। इमेवि से नत्थि परेवि लोए, दुहओऽवि से झिझइ तत्थ लोए॥७॥ एमेवऽहाछंदकुसीलरूवे, मागं विराहित्तु जिणुत्तमाणी कुरीविवा भोगरसाणुगिद्धा, निरटुसोया परितावमेइ ॥८॥ सुच्चाण मेहावि सुभासियं इमं, अणुसासणं नाणगुणोववेयी मगं कुसीलाण जहाय सव्वं, महानियंठाण वए पहेणं॥९॥ चरित्तमायारगुणनिए तओ, ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्र ।। पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalasteagarsuri Gyanmandir अणुत्तरं संजम पालियाणी निरासवे संखवियाण कम्म, उवेइ ठाणं विलुत्तमं धुवं॥७५०॥ एवुग्गदंतेऽवि महातवोधणे, महामुणी|| महापइणे महायसे।महानियंठिजमिणं महासुयं, से काहए महया वित्थरेणं॥१॥तुट्ठोय सेणिओराया, इणमुदाहु कयंजली अणाहयं जहाभूयं, सुतु मे उवदंसिय॥२॥ तुझे सुलद्धं खु मणुस्स जम्म, लाभा सुलद्धा य तुमे महेसी!! तुब्भे सणाहा य सबंधवा य, जं भेठिया मग्गि जिणुत्तमाणं॥३॥ तंसि नाहो अणाहाणं, सव्वभूयाण संजया! खामेमि ते महाभाग!, इच्छामि अणुसासि ॥४॥ पुच्छिऊण मए तुब् , झाणविग्धो यजंकओनिमंतिया य भोगेहि, तं सव्वं मरिसेहि मे॥५॥एवं थुणित्ताण से रायसीहो, अणगारसीह परमाइ भत्तिएसओरोहो य सपरियणो (सबंधवो य), धम्माणुरत्तो विमलेण चेयसा॥६॥ ऊससियरोमकूवो, काऊण य पयाहिणी अभिवंदिऊण सिरसा, अइयाओ नराहिवो ॥७॥ इयरोऽवि गुणसमिद्धो निगुत्तिगुत्तो तिदंडविरओ यो विहगइव विष्पमुक्को विहरइ | वसुहं विगयमोह ॥७५८॥ ति बेमि, महानियंठिज्ज २०॥ चंपाए पालिए नाम, सावए आसि वाणिए। महावीरस्स भगवओ, सीसो सो 3 महप्पणो॥९॥ निग्गंथे पावयणे, सावए से विकोविए। पोएण ववहरंते, पिहुंडं नयरमागए।७६०॥ पिहंडे ववहरंतस्स, वाणिओ देइ धूअरं तं ससत्तं पइगिझ, सदेसमह |पत्थिओ॥१॥ अह पालियस्स घरणी, समुदंमि पसवइ। अह दारए तहिं जाए, समुद्दपालित्ति नामए॥२॥ खेमेण आगए चंपं, सावए| वाणिए घरं। संवड्ढई घरे तस्स, दारए से सुहोइए॥३॥ बावत्तरीकलाओ य, सिक्खिए (जाए य) नीइकोविए। जुवणेण य ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuni Gyanmandir |अप्फु( संपण्णे, सुरूवे पियदंसणे॥४॥ तस्स रूववई भज, पिया आणेइ रूविणि पासाए कीलए रम्भे, देवो दोगुंदगो जहा॥५॥ अह अन्नया कयाई, पासायालोअणे ठिओ। वन्झमंडणसोभागं, वझं पासइ बझग६॥ तं पासिऊण संविग्गो, समुद्दपालो इणमब्बवी। अहो असुहाण कमाणं, निजाणं पावगं इम॥७॥ संबुद्धो सो तहिं भयवं, पमं संवेगमागओ। आपुच्छऽम्मापियो, पव्वए अणगारिय॥८॥ जहिज्ज सग्गंथ (तु संगं च) महाकिलेसं, महंतमोहं कसिणं भयाणगी परियायधम्म चभिरोअइज्जा, वयाणि सीलाणि परीसहे य॥९॥अहिंस सच्चं च अतेणगंच, तत्तो अबंभ ( अब्बभ) अपरिह'गह चोपडिवजिया पंच महव्वयाणि, चरिज धम्मं जिणदेसियं विऊ ॥७७०॥ सव्वेहि भूएहिं दयाणुकंपी, खंतिक्खमे संजयबंभयारी। सावजजोगे परिवजयंतो, चरिज भिक्खू सुसमाहिइंदिए॥१॥ कालेण कालं विहरिज रहे, बलाबलं जाणिय अपणो यो सीहोव सद्देण न संतसिज्जा, वइजोग |सुच्चा न असब्भमाहू॥२॥ उवेहमाणो ३ परिव्वइज्जा, पियमप्पियं सव्व तितिक्खइजा। न सव्व सव्वत्थ भरोअइज्जा, न यावि पूयं गरिहं च संजए॥३॥अणेगछंदामिह माणवेहिं, जे भावओ से परेइ भिक्खू भयभेरवा तत्थ उई(३)ति भीमा, दिव्वा मणुस्सा अदुवा तिरिच्छ।॥४॥ परीसहा दुविसही अणेगे, सीयंति जत्था बहुकायरा नरा॥ से तत्थ पत्ते न वहिज्ज पंडिए, संगामसीसेइव नागराया॥५॥ सीओसिणा दंसमसगा य फासा, आयंका विविहा फुसंति देह। अकुकुओ( अकक्करे तत्थाहियासइजा, रयाई खविज पुराकडाई॥६॥ पहाय रागं च तहेव दोसं, मोहं च भिक्खू सययं वियक्खणे। मेरुव्व वारण अकंपमाणे, परीसहे आयगुत्ते ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित || For Private And Personal Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirti.com Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir सहिज्जा ॥७॥ अणुत्रए नावणए महेसी, न यावि पूयं गरिहं च संजए।से उज्जुभावं पडिवज संजए, निव्वाणमगं विरए उदेइ॥८॥l अरइरइसहे पहीणसंथवे, विरए आयहिए पहाणवी परमटुपएहिं चिटुई, छिनसोए अममे अकिंचणे॥९॥ विवित्तलयणाई भइज्ज ताई, निरोवलेवाई असंथडाई। इसीहिं चिनाई महायसेहिं, कारण फासिज्ज परीसहाई॥७८०॥ सण( सणाणनाणोवगए महेसी, अणुत्तरं चरियं धम्मसंचयी अगु)णुत्तरे नाणधरे जसंसी, ओभासई सूरिए वंऽतलिक्खे॥१॥ दुविहं खदेऊण य पुत्रपावं, निरज गाणे सवओ विष्पमुक्के। तरित्ता समुई व महाभवोह, समुद्दपाले अपुणागमं गए॥७८२॥ ति बेमि, समुद्दपालिज्ज २१॥ सोरियपुरंमि नरे, आसि राया महड्ढिए। वसुदेवत्तिनामेणं, रायलक्खणसंजुए॥३॥ तस्स भज्जा दुवे आसि, रोहिणी देवई| तहा। तासिं दुण्हंपि दो पुत्ता, इट्ठा (जे) रामकेसवा॥४॥ सोरियपुरंमि नयरे, आसि राया महड्ढिए। समुद्दविजये नाम, रायलक्खणसंजुए॥५॥ तस्स भजा सिवा नामं, तीसे पुत्तो महायसो भयवं अरिष्टनेमित्ति, लोगनाहे दमीसरे ॥६॥ सोऽरिष्टनेमिनामो अ, लक्खणस्सरसंजुओ।अट्ठसहस्सलक्खणधरो, गोयमो कालगच्छवी ॥७॥वज्जरिसहसंघयणो, समचरंसो झसोदरोतस्स राईमई कन, भजं जायइ केसवो॥८॥अह सा रायवरकत्रा, सुसीला चारुपेहिणी। सव्वलक्खणसंपना, विज्जुसोआमणिप्यभा॥९॥अहाह जणओ तीसे, वासुदेवं महड्डियो इहागच्छउ कुमरो, जा से कनं ददामऽहं ॥७९०॥ सव्वासहीहिं ण्हविओ, क्यकोऊयमंगलो। दिव्वजुयलपरिहिओ, आभरणेहिं विभूसिओ॥१॥ मत्तं च गंधहत्थिं च, वासुदेवस्स जियो आरूढो सोहई अहियं, सिरे चूडामणी ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kobatirth.org Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir जहा ॥ २ ॥ अह ऊसिएण छत्तेण, चामराहि यं सोहिओ। दसारचक्केण तओ, सव्वओ परिवारिए ॥ ३ ॥ चउरंगिणीए सेणाए, रइयाए जहक्कमं । तुडियाणं सन्निनाएणं, दिव्वेणं गगणं फुसे ॥४ ॥ एयारिसीइ इड्ढीए, जुईए उत्तमाइ यो नियगाओ भवणाओ, निज्जाओ वहिपुंगवो ॥५॥ अह सो तत्थ निज्र्ज्जतो, दिस्स पाणे भयददुए। वाडेहिं पंजरे हिं च, संनिरुद्धे ( बद्धे) सुदुक्खिए ॥६॥ जीवियंतं तु संपत्ते, मंसट्ठा भक्खियव्वए । पासित्ता से महापण्णे, सारहिं इणमब्बवी ॥७॥ कस्स अट्ठा इमे पाणा, एए सव्वे (बहुपाणे) सुहेसिणो। वाडेहिं पंजरे हिं च, संनिरुद्धा य अच्छहि ? ॥८ ॥ अहसारही तओ भणइ, एए भद्दा उ पाणिणो । तुज्झं विवाहकज्जंमि, भोआवेउं बहु जणं ॥९॥ सोऊण तस्स वयणं, बहुपाणिविणासणं । चिंतेड़ से महापत्रे, साणुक्को से जिए हिओ ॥ ८०० ॥ जइ मज्झ कारणा एए, हम्मंति सुबहू जिया । न मे एयं तु निस्सेसं, परलोगे भविस्सई ॥ १ ॥ सो कुंडलाण जुयलं, सुत्तगं च महायसो। आभरणाणि य सव्वाणि, सारहिस्स पणामई ॥ २ ॥ मणपरिणामो अ कओ देवा य जहोइयं समोइन्ना । सव्विड्ढीइ सपरिसा निक्खमणं तस्स काउं जे ॥३॥ देवमणुस्सपरिवुडो सिबियारयणं तओ समारूढो । निक्खमिय बारगाओ खेययंमि ठिओ भयवं ॥४॥ उज्जाणे संपत्तो ओइन्नो उत्तमाउ सीयाओ। साहस्सीए परिवुडो अह निक्खमड़ उ चित्ताहिं ॥ ५ ॥ अह सो सुगंधगंधिए, तुरियं मउअकुंचिए । सयमेव लुंचई केसे पंचट्ठी (ट्टा)हिं समाहिओ ॥६॥ वासुदेवो अ णं भणई, लुत्तकेसं जिइंदियं । इच्छियमणो रहे तुरियं, पावसू तं दमीसर॥ ! ॥७॥ नाणेणं दंसणेणं च, चरित्रेणं तवेण या खंतीए मुत्तीए, वद्धमाणो भवाहि ॥८॥ एवं ते रामकेसवा, दसारा य बहू जणा। अरिट्ठनेमिं वंदित्ता, ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित ५८ For Private And Personal Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir अइगया बारगाउरिं ॥ ९ ॥ सोऊण रायकन्ना, पव्वज्जं सा जिणस्स उ । णीहासा उ निराणंदा, सोगेण उ समुच्छिया ॥ ८१० ॥ राईमई विचिंतेड़, धिरत्थं मम जीवियं । जाऽहं तेणं परिचत्ता सेयं पव्वइउं मम ॥१॥ अह सा भमरसंनिभे, कुच्चपणगप्पसाहिए। सयमेव लुंचई केसे, धिइमंती ववस्सिया ॥२॥ वासुदेवो अ णं भणड़, लुत्तकेसिं जिइंदियं । संसारसागरं घोरं, तर कन्ने ! लहुं लहं ॥ ३ ॥ सा पव्वइया संती, पव्वावेसी तहिं बहु । सयणं परियणं चेव, सीलवंता बहुस्सुआ ॥४॥ गिरिं रेवययं जंती, वासेणोल्ला उ अंतरा । वासंते अंध्यारंमि, अंतो लयणस्स सा ठिया ॥ ५ ॥ चीवराणि विसारंती, जहा जायत्ति पासिया। रहनेमी भग्गचित्तो, पच्छा दिट्ठो अ तीइवि ॥६॥ भीया य सा तहिं दठ्ठे, एगंते संजयं तयं। बाहाहिं काउ संगुप्कं, वेवमाणी निसीयई ॥७॥ अह सोऽवि रायपुत्तो, समुद्दविजयंगओ । भीयं पवेविरं ददठ्ठे, इमं वक्कमुदाहरे ॥८ ॥ रहनेमी अहं भद्दे !, सुरूवे ! चारुभासिणी! ममं भयाहि सुअणु!, न ते पीला भविस्सई ॥९ ॥ एहि ता भुंजिमो भोगे, माणुस्सं खु सुदुल्लहं । भुत्तभोगा पुणो पंच्छा, जिणमग्गं चरिस्सिमो ॥८२० ॥ दट्ठूण रहनेमिं तं भग्गुज्जोयपराइयं । राईमई असंभंता, अप्पाणं संवरे तहिं ॥१॥ अह सा रायवरकन्ना, सुट्टिया नियमव्वएं। जाई कुलं च सीलं च, रक्खमाणी तयं वदे ॥२॥ जइऽसि रूवेण वेसमणो, ललिएण नलकूबरो। तहावि ते न इच्छामि, जइऽसि सक्खं पुरंदरो ॥३ ॥ धिरत्यु ते जसोकामी!, जो तं जीवियकारणा। वतं इच्छसि आवेउ, से यं ते मरणं भवे ॥४॥ अहं च भोगरायस्स, तं चसि अंधगवण्हिणो । मा कुले गन्धणा होमो, संजमं निहुओ चर ॥५॥ जड़ तं काहिसि भावं, जा जा दिच्छसि नारिओ | वायाविद्धव्व हडो, अट्ठिीअप्पा ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित ५९ For Private And Personal Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirem.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir भविस्ससि॥६॥ गोवालो भंडद)वालो वा, जहा तहव्व णिस्स। एवं अणीसरो तंपि, सामनस्स भविस्ससि॥७॥ तीसे सो वयणं सुच्चा, संजईए सुभासियो अंकुसेण जहा नागो, धमे संपडिवाइओ॥८॥ मणगुत्तो वयगुत्तो, कायगुत्तो जिइंदिओ। सामन्नं निच्चलं फासे, जावज्जीवं दढव्वओ॥९॥ उग्गं तवं चरित्ताण, जाया दुनिवि केवली। सव्वं कम्मं खवित्ताणं, सिद्धिं पत्ता अणुत्तरं॥४३०॥jl एवं करेंति संबुद्धा, पंडिया पवियक्खणा। विनियति भोगेसु, जहा सो पुरुसोत्तमो॥४३१॥ ति बेमि, रहनेमिज्जं २२॥ जिणे पासित्ति नामेणं, अरहा लोगपूइए। संबुद्धप्पा य सव्वनू, धम्मतित्थयरे जिणे (अरिहा लोयविस्सुए। सव्वनु सव्वदंसी य, धम्मतित्थस्स देसए)॥२॥ तस्स लोगपईवस्स, आसि सीसे महायसे। केसी कुमारसमणे, विजाचरणपारगे॥३॥ ओहिनाणसुए बुद्धे, सीससंघसमाउले। गामाणुगाम रीयंते, सेऽवि सावत्यि( सावत्थिनयरि )भागए॥४॥ तिंदुयं नाम उजाणं, तंमि नयरमंडले। फासुएसिजसंथारे, तत्थ वासमुवागए॥५॥ अह तेणेव कालेणं, धम्मतित्थयरे जिणे। भयवं वद्धमाणुत्ति, सव्वलोगमि विस्सुए॥६॥ तस्स लोगपईवस्स, आसि सीसे महायसे।भयवं गोयमे नाम, विन्जाचरणपारगे॥७॥बारसंगविऊ बुद्धे, सीससंघसमाउलेोगामाणुगाम रीयंते, सेऽविसावत्थिमागए॥८॥कुटुगं नाम उजाणं, तंमिनयरमंडलेोफासुएसिजसंथारे, तत्थ वासमुवागए॥९॥केसीकुमारसमणे, गोयमे अ महायसे। उमओऽवि तत्थ विहरिसु, अल्लीणा सुसमाहिया॥८४०॥ उमओ सीससंधाणं, संजयाणं तवस्सिणी तत्थ चिंता समुप्पत्रा, गुणवंताण ताइणं॥१॥ केरिसो वा इमो धम्मो, इमो धम्मो व केरिसो? आयारधम्मप्पणिही, इमा वा सा व केरिसी?॥२॥ ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra. Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir चाउज्जामो अ जो धम्मो, जो इमो पंचसिक्खिओ। देसिओ वद्धमाणेणं, पासेण य महाभुणी ॥३॥ अचेलगो अ जो धम्मो, जो इमो संतरुत्तरो। एगकज्जपवन्नाणं विसेसे किं नु कारणं ? ॥४॥ अह ते तत्थ सीसाणं, विण्णाय पवियक्किय। समागमे कथमई, उभओ के सिगोयमा ॥ ५ ॥ गोअमो, पडिरुवन्नू, सीससंघसमाउले । जिटुं कुलभविक्खतो, तिदुयं वणमागओ ॥ ६ ॥ केसी कुमारसमणे, गोअमं दिस्समागयं । पडिरूवं पडिवत्ति, सम्मं संपडिवज्जई ॥७॥ पलालं फासुअं तत्थ, पंचमं कुस्तणाणि या गोयमस्स निसिज्जाए, खिष्पं संपणामए ॥८ ॥ केसी कुमारसमणे, गोयमे य महायसे । उभओ निसन्ना सोहंति, चंदसूरसमप्पहा ॥९ ॥ समागया बहू तत्थ, पासंडा कोउगासिया (मिगा)। गिहत्थाण अणेगाओ, साहस्सीओ समागया ॥ ८५० ॥ देवदाणवगंधव्वा, जक्खरक्खसकिंनरा । अद्दिस्साण य भूयाणं, आसि तत्थ समागमो ॥ १ ॥ पुच्छामि ते महाभाग !, केसी गोयममब्बवी । तओ केसिं बुवंतं तु, गोयमो इणमब्बवी ॥२॥ पुच्छ भंते! जहिच्छं ते, केसिं गोयममब्बवी । तओ केसी अणुन्नाए, गोयमं इणमब्बवी ॥ ३ ॥ चाउज्जामो य जो धम्मो, जो इमो पंचसिक्खिओ। देसिओ वद्धमाणेणं, पासेण य महामुणी ॥४॥ एगकज्जपवन्नाणं, विसेसे किं नु कारणं? | धम्मे दुविहे मेहावी, कहं विष्पच्चओ न ते ? ॥५ ॥ तओ केसिं बुवंतं तु, गोयमो इणमब्बवी । पन्ना समिक्खए धम्मं तत्तं तत्तविणिच्छियं ॥६॥ पुरिमा उज्जुजड्डा उ. वक्क (वंक ) जड्डा य पच्छिम । मज्झिमा उज्जुपन्ना उ, तेण धम्मे दुहा कए ॥ ७ ॥ पुरिमाणं दुव्विसुज्झो उ, चरिमाणं दुरणुपालओ, कप्पो मज्झिमगाणं तु, सुविसुज्जो सुपालओ ॥८॥ साहु गोयम् ! पन्ना ते(पण्णाए ), छिन्नो मे संसओ इमो । ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित www.kobatirth.org ६१ For Private And Personal Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir अन्नोवि संसओ मझं, तं मे कहसु गोयमा!॥९॥ अचेलओ य जो थम्भो, जो इमो संतरुत्तरी। देसिओ वद्धमाणेणं, पासेण य|| महामुणी( जसा)॥८६०॥ एकजपवन्नाणं, विसेसे किं नु कारण?। लिंगे दुविहे मेहावी!, कहं विप्पच्चओ न ते?॥१॥ केसि एवं बुवाणं तु, गोयमो इणमब्बवी। विन्नाणेण समागम्म, धम्मसाहणमिच्छियं॥२॥ पच्चयत्थं च लोगस्स, नाणाविहविकप्पणी जत्तत्थं गहणत्थं च, लोगे लिंगपओअणं ॥३॥ (इ)ह भवे पइन्न। 3, मुक्खसब्भूयसाहणा। नाणां च दंसणं चेव, चरित्तं चेव निच्छ५॥४॥साह गोयम! पन्ना ते, छिन्नो मे संसओ इमो। अन्नोऽवि संसओ मझ, तं मे कहसु गोयमा! ॥५॥अणेगाण सहस्साणं, मझं चिट्ठसि गोयमा!। ते य ते अभिगच्छंति, कहं ते निज्जिया तुमे?॥६॥ एगे जिए जिया पंच, पंच जिए जिया दसा दसहा 3 जिणित्ताणं, सव्वसत्तू जिणामऽहं ॥७॥ सत्तू य इइ के वुत्ते?, केसी गोयममब्बवी। तओ केसी बुवंतं तु, गोयमा इणमब्बवी ॥८॥ एगऽप्ये अजिए सत्तू, कसाया इंदियाणि यो ते जिणित्तु जहानायं, विहरामि अहं मुणी! ॥९॥ साह गोयम! पत्रा ते, छिन्नो मे संसओ इमो। अन्नोऽवि संसओ मझं, तं मे कहसु गोयमा! ॥८७०॥ दीसंति बहवे लोए, पासबद्धा सरीरिणो। मुक्कपासो लहुब्भूओ, कहं तं विहरसी मुणी!॥१॥ ते पासे सव्वसो छित्ता, निहतूण उवायओ। मुक्कपासो लहुन्भूओ, विहरामि अहं भुणी! ॥२॥ पासा य इइ के वुत्ता?, केसी गोयमभब्बवी। केसिं एवं बुवंतं तु, गोयमो इणमब्बवी॥३॥ रागहोसादओ तिव्वा, नेहपासा भयंकरा ते छिंदित्तु जहानायं, विहरामि जहक्कम॥४॥ साह गोयमं! पन्ना ते, छिन्नो मे संसओ इभो। अन्नोऽवि संसओ मझं, तं मे कहसु ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ ६२ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir | गोयमा!॥५॥ अंतो हिअयसंभूया, लया चिटुइ गोयमा!। लेइ विसभक्खीणं, सा 3 उद्धरिया कह?॥६॥ तं लयं सव्वसो छित्ता,। उद्धरित्ता समूलिया विहरामि जहानायं, मुक्को मि विसभक्खणं ॥७॥ लया य इति का वुत्ता?, केसी० ॥८॥ भवतण्हा लया वुत्ता, भीमा भीमफलोदया। तमुच्छित्तु जहानायं, विहरामि महामुणी! ॥९॥ साह गोयम! पन्ना ते, छिन्नो मे संसओ इमो अन्नोऽवि संसओ मज्झंतं मे कहसंगोयमा! |८८०॥ संपज्जलिया घोरा. अम्गी चिदड गोयमा! जे डहतिजा डहेति) तुमे?॥१॥ महामेहपसूयाओ, गिज्झ वारि जलुत्तमा सिंचामि सययं तेउ, सित्ता नो व डहति मे॥२॥अग्गी य इइ के वुत्ते?, केसी०॥३|| कसाया अग्गिणो वुत्ता, सुअसीलतवो जली सुयधाराभिहया संता, भिन्ना हु न डहति ॥४॥ साहु गोयम! पन्ना ते, छिन्नो मे संसओ इमो। अन्नोऽवि संसओ मझं, तं मे कहसु गोयमा! ॥५॥ अयं साहस्सिओ भीमो, दुहस्सो परिधावई। जसि गोयम! आरूढो, कहं तेण न हीरसि?॥६॥ पहावंतं निगिण्हामि, सुयरस्सीसमाहियो न मे गच्छइ उम्मग्गं, मगं च पडिवज्जइ॥७॥ अस्से अ इइ के वुत्ते?, केसी गोयममब्बवी। तओ केसिं बुवंतं तु, गोयमो इणमब्बवी ॥८॥मणो साहस्सिओ भीमो, दुट्ठस्सो पनिधावइ। तं सम्म तु निगिण्हामि, धमसिक्खाइ कंथगं॥९॥ साहु गोयम! पन्ना ते, छिन्नो मे संसओ इमो. अन्नोऽवि संसओ मझं, तं मे कहसु गोयमा! ॥८९०॥ कुष्पहा बहवे लोए, जेसिं नासंति जंतवो। अद्धाणे कह वढेतो, तं न नाससि गोयमा!?॥१॥ जे मग्गेण गच्छंति, जे अ उम्मन्गपट्ठिया। ते सव्वे विइया भझं, तो न नस्सामऽहं मुणी!॥२॥ मागे अ इति के वुत्ते?, केसी गोयम० ॥३॥ कुष्पवयणपासंडी, ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ www.kobatirth.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir सव्वे उम्मग्गपट्टिया । सम्मगं तु जिणक्खायं, एस मग्गे हि उत्तमे ॥४॥ साहु गोयम! पन्ना ते, छिन्नो मे संसओ इमो । अन्नोऽवि संसओ मज्झं, तं मे कहसु गोयमा ! ॥५॥ महाउदगवेगेणं, वुज्झमाणाण पाणिणंी सरणं गई पड़ट्टं च, दीवं कं मन्नसी? मुणी ! ॥६॥ अत्थि एगो महादीवो, वारिमज्झे महालओ । महाउदगवेगस्स, गई तत्थ न विज्जई ॥ ७ ॥ दीवे अ इइ के वुत्ते ?, केसी गोयममब्बवी । तओ केसिं बुवंतं तु, गोयमो इणमब्बवी ॥८ ॥ जरामरणवेगेणं, वुज्झमाणाण पाणिणी धम्मो दीवो पइट्टा य, गई सरणमुत्तमं ॥ ९ ॥ साह गोयम ! पन्ना ते, छिन्नो मे संसओ इमो । अन्नोऽवि संसओ मज्झं, तं मे कहसु गोयमा ! ॥ ९०० ॥ अन्नवंसि महोहंसि, नावा विपरिधावई । जंसि गोयममारूढो, कहं पारं गमिस्ससी ? ॥१॥ जा उ अस्साविणी नावा, न सा पारस्स गामिणी । जा निरस्साविणी नावा, सा उ पारस्स गामिणी ॥२॥ नावा अ इड का वुत्ता?, केसी गोयममब्बवी । तओ केसिं बुवंतं तु, गोयमो इणमब्बवी ॥३॥ सरीरमाहु नावत्ति, जीवो वुच्चइ नाविओ। संसारो अन्नवो वुत्तो, जं तरंति महे सिणो ॥४॥ साहु गोयम ! पन्ना ते, छिन्नो मे संसओ इमो । अन्नोऽवि संसओ मज्झं, तं मे कहसु गोयमा ! ॥५॥ अंध्यारे तमे घोरे, चिट्ठेति पाणिणो बहू। को करिस्सइ उज्जोयं?, सव्वलोगंमि पाणिणं ॥६॥ उग्गओ विमलो भाणू, सव्वलोगपभंकरो । सो करिस्सइ उज्जोयं, सव्वलोगंमि पाणिणं ॥७॥ भाणू अ इति के वुत्ते ?, केसी गोयम ॥८ ॥ उग्गओ खीणसंसारो, सव्वण्णू जिणभक्खरो । सो करिस्सइ उज्जोयं?, सव्वलोगंमि पाणिणं ॥९॥ साहु गोयम् ! पन्ना ते, छिन्नो मे संसओ इमो । अन्नोऽवि संसओ मज्झं, तं मे कहसु गोयमा ! ॥ ९९० ॥ सारीरमाणसे दुक्खे, बज्झ (पच्च )माणाण पाणिणं । खेमं ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ६४ For Private And Personal Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirt.com Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir सिवं अणाबाह, ठाणं किं मन्नसी? मुणी! ॥१॥ अत्थि एगं धुवं ठाणं, लोगग्गंभि दुरारुही जत्थ नस्थि जरा मच्चू, वाहिणो वेयणा तहा॥२॥ ठाणे अ इइ के वुत्ते?, केसी०॥३ ॥ निव्वाणंति अबाहंति, सिद्धी लोगग्गभेव यो खेमं सिवं अणाबाहं, जं तरंति महेसिणो॥४॥ तं ठाणं सासयं वासं, लोगग्गंमि दुरारुही जं संपत्ता न सोयंति, भवोहंतकरा मुणी॥५॥ साहु गोयम! पन्ना ते, छिन्नो मे संसओ इमो नमो ते संसयाईय!, सव्वसुत्तमहोयही॥६॥ एवं तु संसए छिन्ने, केसी घोरपरक्कम। अभिवंदित्ता सिरसा, गोयमं तु महायसं ॥७॥ पंचमहव्वयं धम्म, पडिवच्चइ भावओ। पुरिमस्स पच्छिमंमी, मग्गे तत्थ सुहावहे ॥८॥ केसीगोअमओ निच्चं, तमि आसि समागमे।सुयसीलसमुक्करिसो, महत्थत्यविणिच्छओ॥९॥तोसिया परिसा सव्वा, सम्भग्गं समुवट्ठिया। संथुया ते पसीयंतु, भयवं केसीगोयमु॥९२०॥ त्ति बेमि, केसिगोयभिज्ज २३॥ अटुप्पवयणमायाओ, समिई गुत्ती तहेव या पंचेव य सभिईओ, तओ गुत्तीउ आहिया॥१॥ इरियाभासेसणाऽऽदाणे, उच्चारे समिई इयो मणगुत्ती वयगुत्ती, कायगुत्ती 3 अट्ठमा॥२॥ एयाओ अट्ठ समिईओ, समासेण वियाहिया। दुवालसंगं जिणक्खायं, |मायं जत्थ उ पवयणं ॥३॥ आलंबणेणं कालेणं, मग्गेण जयणाइ यो चउकारणपरिसुद्धं, संजए इरियं रिए॥४॥ तत्थ आलंबणं | नाणं, सणं चरणं तहा। काले य दिवसे वुत्ते, मग्गे उप्पहवज्जिए॥५॥ दवओ खित्तओ चेव, कालओ भावओ तहा। जयणा चन्विहा वुत्ता, तं मे कित्तयओ सुण॥६॥ दव्वओ चक्खुसा पेहे, जुगमित्तं च खित्तओ। कालओ जाव रीइज्जा, उत्तो य ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir भावओ ॥७॥ इंदियत्थे विवज्जित्ता, सज्झायं चेव पंचहा। तम्मुत्ती तप्पुरक्कारे, उवउत्ते रियं रिए ॥ ८ ॥ कोहे माणे य माया य, लोभे य उवउत्तया। हासभ्य ( तहेव भय) मोहरिए विगहासु ( विगहा य) तहेव य ॥९॥ एयाई अट्ठ ठाणाई, परिवज्जित्तु संजओ । असावज्जं मियं काले, भासं भासिज्ज पन्नवं ॥ ९३० ॥ गवेसणाए गहणेयाणेणं), परिभोगेसणाणि य (यजा ) । आहारो वहि सिज्जाए आहारमुवहि सेज्जं च ), एए तिन्नि विसोहए (हिया ) ॥ १ ॥ उग्गमुष्यायणं पढमे, बीए सोहिज्ज एसणं । परिभोगंभि चउक्कं, विसोहिज्ज जयं जई ॥ २ ॥ ओहोवहोवग्गहियं, भंडयं दुविहं मुणी । गिण्हंतो निक्खिवंतो य, पउंजिज्ज इमं विहिं ॥३ ॥ चक्खुसा पडिलेहित्ता, पमज्जिज्ज जयं जई। आदिए निक्खिविज्जा वा, दुहओऽवि समिए सया ॥४॥ उच्चारं पासवणं, खेलं सिंघाण जल्लियं ।। आहारं उवहिं देहं अन्नं वावि तहाविहं ॥ ५ ॥ अणावायमसंलोए, अणावाए चेव होइ संलोए। आवायमसंलोए, आवाए चेव संलोए ॥६॥ अणावायमसंलोए, परस्सऽणुवधाइए। समे अज्झसिरे वावि, अचिरकालकथंमि य॥७॥ विच्छिन्ने दूरभोगाढे, णासन्ने बिलवज्जिए । तसपाणबीयर हिए, उच्चाराईणि वोसिरे ॥८ ॥ एयाओ पंच समिईओ, समासेण वियाहिया । इत्तो उ तओ गुत्तीओ, वुच्छामि अणुपुव्वसो ॥९॥ सच्चा तहेव मोसा य, सच्चामोसा तहेव यो चउत्थी असच्चमोसा ये, भणगुत्ती चउव्विहा ॥ ९४० ॥ संरंभसमारंभे, आरंभे य तहेव यो मणं पवट्टमाणं तु, नियत्तिज्ज जयं जई ॥१॥ सच्चा० । वयं० ॥२॥ संरं० । वयं० ॥३॥ ठाणे निसीयणे चेव, तहेव य तुयट्टणे। उल्लंघणे पल्लंघणे, इंदियाण य जुंजणे ॥४॥ संरं ॥ कार्य० ॥५॥ एयाओ पंच समिईओ, चरणस्स ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित ६६ For Private And Personal Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobairt.org Acharya Shri Kailashsagarsur Gyanmandir |य पवत्तणे। गुत्ती नियत्तणेऽवुत्ता, असुभत्थेसु य सव्वसो ॥६॥ एया पवयणमाया, जे सम्म आयरे मुणी। सो खिय्यं सव्वसंसारा,|| विष्यमुच्चइ पंडिए॥९४७॥ ति बेमि, पवयणमायज्झयणं २४॥ माहणकुलसंभूओ, आसी विथ्यो महायसो। जायाई जमजन्नमि, जयघोसत्ति नामओ॥८॥ इंदियग्गामनिगाही, मग्गगामी महामुणी। गामाणुगामं रीयंते, पत्तो वाणारसिं पुरि॥९॥ वाणारसीइ बहिया, उजाणंमि मणोरमे। फासुएसिजसंथारे, तत्थ वासमुवागए॥९५०॥ अह तेणेव कालेणं, पुरीए तत्थ माहणे। विजयधोसत्ति नामेणं, जन जयइ वेयवी॥१॥ अह से तत्थ अणगारे, मासक्खमणपारणे विजयघोसस्स जन्नंमि, भिक्खभट्टा(स्सऽट्ठा) उवहिए॥२॥समुवट्ठियं तहिं संतं, जायगो पडिसेहए।न हु दाहामि ते भिक्खं, भिक्खू! जायाहि अन्नओ॥३॥जे य वेयविऊ विष्या, जन्नमट्ठा य जे दिया। जोइसंगविऊ जे य, जे य धम्माण पार॥॥४॥ जे समत्था समुद्धत्तुं, परं अप्पाणमेव यो तेसिमन्नमिणं देयं, भो भिक्खू! सव्वकाभियं॥५॥ सो तत्थ एव पडिसिद्धो, जायगेण महामुणी। नवि रुट्टो नवि तुट्ठो, उत्तमढगवेसओ॥६॥ नऽण्णटुं पाणहे वा, नवि निव्वाहणाय वा। तेसिं विमुक्खणठाए, इमं वयणमब्बवी ॥७॥ नवि जाणसि वेयमुह, नवि जन्नाण जं मुहं। नक्खत्ताणं मुहं जंच, जं च धम्माण वा मुहं ॥८॥ जे समत्था०|| न ते तुमं विजाणासि, अह जाणासि तो भण॥९॥ तस्सऽक्खेवपमुक्खं च, अचयंतो तहिं दिओ। सपरिसो पंजलीहोउं, पुच्छई || तं महामुणी॥९६०॥ वेयाणं च मुहं बूहि, बूहि जनाण जं मुहं। नक्खत्ताण मुहं बूहि, बूहि धम्माण वा मुहं ॥१॥ जे समत्था०॥ ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobairt.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandit |एयं मे संसयं सव्वं, साहू! कहय पुच्चिओ॥२॥ अग्गिहत्तमुहा वेया, जनट्ठी वेयसा मुहं । नक्खत्ताणं मुहं चंदो, धम्माणं कासवो|| मुहं ॥३॥जहा चंदं गहाईया, चिटुंती पंजलीउड।वंदभाणा नमसंता, उत्तम भणहारिणो॥४॥अजाणगा जन्नवाई, विज्जामाहणसंपया। मूढा सज्झायतवसा, भास च्छन्ना इवऽग्गिणो॥५॥ जो लोए बंभणो वुत्तो, अग्गी वा महिओ जहा। सदा कुसलसंदिटुं, तं वयं बूम माहणं॥६॥ जो न सज्जइ आगंतुं, पव्वयंतो न सोअई। रमए अज्जवणंमि, तं०॥७॥ जायरूवं महामटुं, निद्धतमलपावर्गो रागहोसभ्याईयं, तं०॥८॥ तवस्सियं सिं दंतं, अवचियमंससोणिीसुव्वयं पत्तनिव्वाणं, तं० ॥९॥ तसे पाणे वियाणित्ता, संगहेण य(स) थावरे। जो न हिंसइ तिविहेणं, तं० ॥९७०॥ कोहा वा जइवा हासा, लोह। वा जइवा भया। मुसं न वयई जो 3, तं० |॥१॥ चित्तमंतमचित्तं वा, अप्पं वा जड़वा बहु। न गिण्हइ अदत्तं जो, तं० ॥२॥ दिव्वमाणुस्सतेरिच्छं, जो न सेवेइ मेहुणी मणसा कायवक्केणं, तं वयं बूम माहणं॥३॥ (चइत्ता पुव्वसंजोगं, नाइसंगे य बन्धवे। जो न सजइ एएसु, तं वयं बुम भाहणं प्र० ३॥) जहा पोम्म जले जायं, नोवलिप्पइ वारिणा एवं अलितं काहिं, त०॥४॥अलोलुयं मुहाजीविं, अणगारं अकिंचणी असंसत्तं ||निहत्थेहिं, तं वयं बूम माहणं ॥५॥ पसुबंधा सव्ववेया, जटुं च पावकम्मुणो। न तं तायंति दुस्सीलं, कम्माणि बलवंतिह॥६॥ नवि मुंडिएण समणो, न ॐकारेण बंभणो। न मुणी रण्णवासेणं, कुसचीरेण न तावसो॥७॥ समयाए समणो होइ, बंभचेरेण ||बंभणो। नाणेण य मुणी होइ, तवेण होइ तावसो॥८॥ कम्मुणा बंभणो होइ, कम्भुणा होइ खत्तिओ। वइस्सो कम्मा होइ, सुद्दो ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalashsagarsur Gyanmandit हवइ कम्मुणा॥९॥एए पाउक्करे बुद्धे ( पाउकरा धम्मा), जेहिं होइ सिणायसव्वकम्मविणिमुक्कं , तं वयं बूम माहणं॥९८०॥ एवंगुणसमाउत्ता, जे हवंति दिउत्तमाते समत्था उ उद्धत्तुं, परं अप्पाणमेव य॥१॥एवं तु संसए छिन्ने, विजयघोसे य बंभ( माह )। समुदाया (संजाणं) तओ तं तु, जयघोसं महामुणिं॥२॥ तुढे य विजयघोसे, इणमुद्दाहु कयंजली। माहणत्तं जहाभूयं, सुठु मे उवदंसियं ॥३॥ तुब्भे जइया जनाणं, तुब्भे वेयविदो विऊो जोइसंगविऊ तुब्भे, तुब्भे धम्माण पारगा॥४॥ तुब्भे समत्था उद्धत्तुं, परं अप्पाणमेव यो तथणुग्गहं रेहऽहं , भिक्खू (क्खे )णं भिक्खुउत्तमा॥५॥ न कर्ज मज्झ भिक्खेणं, खियं निक्खभसू दिया! मा भमिहिसि भयावत्ते, धोरे (भवावत्ते, दीहे ) संसारसागरे॥६॥ उवलेवो होइ भोगेसु, अभोगी नोवलिप्पइ। भोगी भभइ संसारे, अभोगी विष्पमुच्चई॥७॥ उल्लो सुक्को य दो छूढा, गोलया मट्टियामया। दोवि आवडिया कुड्डे, जो उल्लो सोऽत्थ लागई॥८॥ एवं लग्गति दुम्मेहा, जे नरा कामलालसा विरत्ता उन लग्गति, जहा से सुक्कगोलए॥९॥ एवं से विजयघोसे, जयघोसस्स अंतिए। अणगारस्स निक्खंतो, धम्म सु( सो)च्चा अणुत्तरं (ण केवलं)॥९९०॥खवित्ता पुवकमाई, संजमेण तवेण योजयघोसविजयधोसा, सिद्धिं पत्ता अणुत्तरं ॥९९१॥ ति बेमि, जन्नइज २५॥ सामायारि पवक्खामि, सव्वदुक्खा विमुक्खणि जं चरित्ताण निगंथा( क्खंता), तिण्णा संसारसागरं ॥२॥ पढमा आवस्सिया नाम, बिइया य णिसीहिया। आपुच्छणा य तइया, चउत्थी पडिपुच्छणा॥३॥ पंचमा छंदणा नाम, इच्छाकारो अ छट्ठओ। सत्तमो ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatiri.org Acharya Shri Kailashsagarsun Gyanmandie मिच्छकारो य, तहक्कारो य अट्ठमो॥४॥ अब्भुट्ठाणं नवमा, दसमा उवसंपया। एसा दसंगा साहूणं, सामायारी पवेइया॥५॥ गमणे|| आवस्सियं कुज्जा, ठाणे कुज्जा निसीहियो आपुच्छणा सयंकरणे, प्रकरणे पडिपुच्छणा॥६॥ छंदणा दव्वजाएणं, इच्छकारो अ सारणे मिच्छाकारो अनिदाए, तहक्कारो पडिस्सुए॥७॥ अब्भुट्ठाणं गुरुपूया, अच्छणे उवसंपया। एवं दुपंचसंजुत्ता (एसा दसंगा साहणं) सामायारी पवेइया॥८॥ पविलंमि चउभागे, आइच्चमि समुद्विए। भंडयं पडिलेहिता, वंदित्ता यतओ गुरुं॥९ पंजलिउडो, किं कायव्वं मए इहं?। इच्छं निओइउं भंते!, वेयावच्चे व सञ्झाए॥१०००॥ वेयावच्चे निउत्तेणं, कायव्वमगिलायओ। सज्झाए वा निउत्तेणं, सव्वदुक्खविमुक्खणे॥१॥दिवसस्स चउरो भागे, कुज्जा भिक्खू वियक्कणोतओ उत्तरगुणे कुज्जा, दिणभागेसु चउसुवि॥२॥ पढमं पोरिसिं सज्झायं, बीय झाणं झियायई। तइयाए भिक्खायरियं, पुणो चउत्थीइ सज्झायं॥३॥ आसाढे मासे दुपया, पोसे मासे चउप्पया। चित्तासोएसु मासेसु, तिपया हवइ पोरसी ॥४॥ अंगुलं सत्तरत्तेणं, पक्खेणं तु दुअंगुली वड्ढए हायए वावि, मासेणं चउरंगुलं॥५॥ आसाढबहुलपक्खे भद्दवए कत्तिए य पोसे यो फगुणवइसाहेसु य नायव्वा ओमरत्ता 3॥६॥ जिहाभूले आसाढ सावणे छहिं अंगुलेहिं पडिलेहा। अट्ठहिं बिइयतियंमी तइए दस अट्ठहिं चउत्थे॥७॥ रत्तिपि चउरो भाए, भिक्खू कुज्जा वियकणो। तओ उत्तरगुणे कुज्जा, राईभा( भोगेसु चउसुवि॥८॥ पढम पोरिसि सझायं, बीयं झाणं झियायई। तइयाए निद्दमुक्खं तु, चउत्थी भुजोवि सझायं॥९॥ जं नेइ जया रत्तिं नक्खत्तं तंमि नहच्उब्भाए। संपत्ते विरभिज्जा सझाय ५ओसकालंमि॥१०१०॥ || श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www kchairm.org Acharya Sri Kalashsagarsuti Gyanmandit तम्मेव य नक्खत्ते गयणं चउभाग सावसेसंमिवेरत्तियपि काल पडिलेहिता मुणी कुज्जा॥१॥ पुचिल्लंमि चउब्भागे, पडिलेहिताण|| भंडयो गुरुं वंदित्तु सझायं, कुन्जा दुक्खवि मुक्खणिं॥२॥ पोरिसीए चउब्भागे, वंदित्ताण तओ गुरुं। अपडिक्षमित्तुं कालस्स, भायणं पडिलेहए॥३॥ मुहपत्तिं पडिलेहिता, पडिलेहिज्ज गुच्छयो गुच्छगलइयंगुलिओ, वत्थाई पडिलेहए॥४॥ उडढं थिरं अतुरियं पुद्वि ता वत्थमेव पडिलेहे। तो बिइयं पप्फोडे तइयं च पुणो पमजिजा॥५॥ अणच्चावियं अवलियं अणाणुबंधि अभोसलिं चेवा छप्पुरिमा नव खोडापाणीपाणिविसोहणंपमज्जणं)॥६॥आरडा सम्मदा वजेयव्वा य मोसली तइया।पफोडणा चउत्थी विक्खित्ता वेइया छट्ठा॥७॥ पसिढिलपलंबलोला एामोसा अणेगरूवधुणा(या)। कुणति पमाणि ५मायं संकिय गणणावगं कुज्जा॥८॥ अणूणाइरित्तपडिलेहा, अविवच्चासा तहेव यो पढ८ पयं पसत्थं, सेसाणि 3 अप्पसत्थाणि॥९॥ पडिलेहणं कुणतो मिहो कह कुणइ जणवयकहं वा। देइ व पच्चक्खाणं वाएइ सयं पडिच्छइ वा ॥१०२०॥ पुढवीआउक्काएतेऊवणस्सइतसाणी| पडिलेहणापमत्तो छण्हंपि विराहओ होइ॥१॥ तइयाए पोरिसीए, भत्तं पाणं गवेसए। छण्हं अण्णयरागंमि, कारणमंमि समुट्टिए॥२॥ वेयण वेयावच्चे इरियट्ठाए य संजमढ़ाए। तह पाणवत्तियाए छठें पुण धम्मचिंताए॥३॥ निग्गंथो थिइभतो निग्गंथीवि न करिज|| छहिं चेवा ठाणेहिं तु इमेहिं अणइक्कमणा य से होइ॥४॥ आयंके उत्सग्गे तितिक्खया बंभचेरगुत्तीसुं। पाणिदया तवहे || सरीरवुच्छेयणढाए॥५॥अवसेसं भंडगं गिझा, चक्खुसा पडिलेहए। परमद्धजोअणाओ, विहारं विहरे मुणी ॥६॥चउत्थीए पोरिसीए, ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ | ७१ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Oyanmandir निक्खिवित्ताण भायणी सझायं च तओ कुजा, सव्वभावविभावणं( दुक्खविभोक्खणं)॥७॥ पोरिसीए चउन्माए, वंदित्ताण तओ|| गुरुं। पडिक्कमित्ता कालस्स, सिज्ज तु पडिलेहए॥८॥ पासवणुच्चारभूमिं च, पडिले हिज्ज जयं जई। काउस्सग्गं तओ कुजा, सव्वदुक्खविमुक्खणं॥९॥ देसियं च अईयारं, चिंतिज अणुपुव्वसो। नाणमि दंसणे चेव, चरित्तमि तहेव य॥१०३०॥ |पारियकाउस्सगो, वंदित्ता य तओ गुरुं। देसियं तु अईयारं, आलोइज्ज जहक्कम॥१॥ पडिक्कमित्ताण निस्सलो, वंदित्ताण तओ |गुरुं। काउस्सगं तओ कुज्जा, सव्वदुक्खविमुक्खणं॥२॥ सिद्धाणं संथवं किच्चा, वंदित्ताण तओ गुरुं। थुइमंगलं च काऊणं, कालं संपडिलेहए॥३॥ पढम पोरिसिं सझायं, बीयं झाणं झियायई। तइयाए निद्दमुक्खं तु, चउत्थी भुजोवि सझाय॥४॥ पोरिसीए चउत्थीए, कालं तु पडिलेहए। सम्झायं तु तओ कुजा, अबोहंतो असंजए॥५॥ पोरिसीए चउन्माए, वंदिताण तत्तो गुरुं। पडिक्कमित्तु कालस्स, कालं तु पडिलेहए॥६॥आगए कायवुस्सग्गे, सव्वदुक्खविमुक्खणेकाउस्सग्गं तओ कुज्जा, सव्वदुक्खविमुक्खणं॥७॥ राईयं च अईयारं, चिंतिज अणुपुव्वसो। नाणंमि, दंसणमि, चरित्तमि तवंमि य॥८॥ पारियकाउस्सग्गो, वंदित्ताण तओ गुरुं। राईथं तु अईयारं, आलोइज्ज जहक्कम ॥९॥ पडिक्कभित्तु निस्सल्लो, वंदित्ताण तओ गुरुं। काउस्सगं तओ कुजा, सव्वदुक्खविमुक्खणं॥१०४०॥ किं तवं पडिवजामि?, एवं तत्थ विचिंतए। काउस्सग्गं तु पारित्ता, करिज्जा जिणसंथव॥१॥ पारियकाउस्सग्गो, वंदित्ताण तओ गुरुं। तवं संपडिवजित्ता, करिज सिद्धाण संथव॥२॥ एसा सामायारी, समासेण वियाहिया। In श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥] पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.ong Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir जं चरिता बहू जीवा, तिन्ना संसारसागरं ॥१०४३ ॥ ति बेमि, सामायारी अज्झयणं २६ ॥ थेरे गणहरे गग्गे, मुणी आसि विसारए । आइने गणिभावम्मि, समाहिं पडिसंघ ॥४॥ वहणे वहमाणस्स, कंतारं अइवत्तए । जोए वहमाणस्स, संसारो अइवत्तए ॥५॥ खलुंके जो उ जोएइ, विहंमाणे किलिस्सई । असमाहिं च वेएइ, तुत्तओ य से भज्जई ॥ ६ ॥ एगं डसइ पुच्छंमि, एवं विधइ भिक्खणं । एगो भंजइ समिलं, एगो उप्पहपट्टिओ ॥ ७ ॥ एगो पडड़ पासेणं, निवेसइ निविज्जई ।। उक्कुद्दइ उफिडई, सढे बालगवी वए॥८। माई मुद्धेण पडइ, कुद्धे गच्छइ पडिवहं । मयलक्खेण चिट्ठाई, वेगेण य पहावई ॥९॥ छिन्नाले छिंदई सिल्लिं, दुर्द्दते भंजई जुगं । सेऽविय सुस्सुयाइत्ता, उज्जुहित्ता पलायई ॥१०५० ॥ खलुंका जारिसा जुज्जा, दुस्सीसाविह तारिसा । जोइया धम्मजाणंमि, बजंता धिइदुब्बला ॥ १ ॥ इड्ढीगारविए एगे, एगित्थ रसगारवे । सायागारविए एगे, एगे सुचिरकोहणे ॥२॥ भिक्खाऽऽलसिए एगे एगे ओमाणभीरुए थद्धे । एगं च अणुसासंमी, हेऊहिं कारणेहि य॥३॥ सोऽवि अंतर भासिल्लो, दोसमेव पकुव्वई ( पभासइ )। आयरियाणं तं वयणं, पडिकूलेइ अभिक्खणं ॥ ४ ॥ न सा मम वियाणाइ, नवि सा मज्झ दाहिई। निग्गया होहिई मन्त्रे, साहू अन्नोऽत्थ वच्च३ ॥ ५ ॥ पे (पो)सिया पलिउंचंति, ते परियंति समंतओ। रायविट्ठि व भन्नंता, करिति भिउडिं मुहे ॥ ३ ॥ वाइया संगहिया चेव, भत्तपाणेहिं पोसिया । जायपक्खा जहा हंसा, पक्कमंति दिसोदिसिं ॥७॥ अह सारही विचिंतेड़, खलुंकेहिं समागए। किं मज्झं दुट्ठसीसेहिं ?, अप्पा मे अवसी अई ॥८ ॥ जारिसा मम सीसा उ, तारिसा गलिगद्दहा । गलिगद्दहे ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ ७३ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Sh Kailashsagarsuri Gyanmandir चइत्ताणं, दढं पगिण्हइ तवं॥९॥ मिउमद्दवसंपन्ने, गंभीरे सुसमाहिए। विहरइ महिं महप्या, सीऊभूएण अप्पण॥१०६०॥ त्ति बेमि,|| खलुंकिज २७॥ __ मुक्खमागगई तच्चं (त्थं), सुणेह जिणभासियो चउकारणसंजुत्तं, नाणदंसणलक्खणं॥१॥ नाणं च दसणं चेव, चरित्तं च तवो तहा। एस मग्गुत्ति पन्नत्तो, जिणेहिं वरदंसिहि ॥२॥ नाणं च दंसणं चेव, चरित्तं च तवो तहा। एयं मग्गमणुप्पत्ता, जीवा, गच्छंति सुग्गई॥३॥ तत्थ पंचविहं नाणं, सुअं आभिणिबोहियो ओहियनाणं तइयं, मणनाणं च केवल४॥ एयं पंचविहं नाणं, दव्वाण य गुणाण यो पजवाणं च सव्वेसिं, नाणं नाणीहिं देसिय॥५॥ गुणाणं आसओ दव्वं, एगदव्वस्सिया गुणा। लक्षणं पज्जवाणं तु, उभओ अस्सिया भवे॥६॥धम्मो अधम्मो आगासं, कालो पुग्गल जंतवो एस लोगुत्ति पनत्तो, जिणेहिं वरदंसिहि ॥७॥ धम्मो अधम्मो आगासं, दव्वं इक्विकमाहियो अणंताणि य दव्वाणि, कालो पुग्गल जंतवो॥८॥ गइलक्खणो उ धम्मो, अहम्मो ठाणलक्खणो। भायणं सव्वदव्वाणं, नहं ओगाहलक्खणं॥९॥ वत्तणालक्खणो कालो, जीवो उवओगलक्खणो। नाणेणं दंसणेणं व, सुहेण य दुहेण य॥१०७०॥ नाणं च दंसणं चेव, चरित्तं च तवो तहा। वीरियं उवओगो य, एयं जीवस्स लक्खण॥१॥ सबंधयार उज्जोओ, पभा छायाऽऽतवृत्ति वा। वण्णरसगंधफासा, पुग्गलाणं तु लक्खणं॥२॥ एगत्तं च पुहत्तं च, संखा संठाणमेव यो संजोगा य विभागा य, पजवाणं तु लक्खणं॥३॥ जीवाऽजीवा य बंधो य, पुण्णं पावाऽऽसवो तहा। संवरो निजरा मुक्खो, || श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalasteagarsuri Gyanmandir संतेए तहिया नव॥४॥ तहियाणं तु भावाणं, सब्भावे उवएसणी भावेण सद्दहंतस्स, सम्मत्तं ति( तं) वियाहिय॥५॥ निसग्गुवएसरुई,|| आणारुइ सुत्तबीयरुइमेव। अभिगमवित्थाररुई, किरियासंखेवधम्मरुई॥६॥ भूअत्थेणाहिगया जीवाऽजीवा य पुण्ण पावं च। सहसंमुइआ आसवसंवर रोएइ ३ निसगो॥७॥ जो जिणदिढे भावे चविहे सदहाइ सयमेवो एमेव नऽन्नहत्ति य निसग्गरुइत्ति नायव्वो॥८॥ एए चेव ७ भावे उवढे जो परेण सद्दहइ। छउमत्थेण जिणेण व उवएसरुइति नायव्वो॥९॥ रागो दोसो मोहो अन्नाणं जस्स अवगयं होइ। आगाए रोयंतो सो खलु आणारुईनाम॥१०८०॥ जो सुत्तमहिज्जतो सुएण ओगाहई उ सम्मत्त। अंगण बाहिरेण व सो सुत्तरुइत्ति णायव्यो॥१॥ एगेण अणेगाई पयाइं जो पसरई उ सम्मत्ती उदयव्व तिल्लबिंदू सो बीयरुइत्ति नायव्वो॥२॥ सो होइ अभिगमरुई सुअनाणं जस्स अत्थओ दिट्ठी इकारस अंगाई पइण्णगं दिहिवाओ य॥३॥ दव्वाण सव्वभावा सव्वपमाणेहिं जस्स उवलद्धा सव्वाइं नयविहीहि य वित्थाररुइत्ति नायव्यो॥४॥सणनाणचरित्ते तवविणए सच्चसमिइगुत्तीसु।जो किरियाभावरुई| सो खलु किरियारुई नाम॥५॥अणभिग्गहियकुदिट्ठी संखेवरुइत्ति होइ नायव्वो। अविसारओ पवयणे अणभिग्गहिओ य सेसेसु॥६॥ जो अस्थिकायधम्म सुयधम्मं खलु चरित्तधम्म च। सहहइ जिणाभिहियं सो धम्मरुइत्ति नायव्यो॥७॥ परमत्थसंथवो वा सुदिपरमत्थसेवणा वावि। वावनकुदंसणवजणा य सम्मत्तसहहणा॥८॥ नत्थि चरित्तं सम्मत्तविहूणं दंसणे 3 भइयव्व। सम्भत्तचरित्ताई जुगवं पुव्वं व सम्मत्त॥९॥णादसणिस्स नाणं नाणेण विणा न हुंति चरणगुणा। अगुणिस्स नत्थि मुक्खो नत्थि || श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित | ७५ । For Private And Personal Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kchairm.org Acharya Shri Kalashsagarsur Gyanmandir अमुक्खस्स निव्वाणं॥१०९०॥ निस्संकिय निकंखिय निव्वितिगिच्छं अमूढदिट्ठी यो उववूह थिरीकरणं वच्छल्ल पभावणेऽतुते॥१॥l सामाइयऽत्थ पढम छेदोवद्वावणं भवे बितिया परिहारविसुद्धीयं सुहुमं तह संपरायं च॥२॥अकसाय अहक्खायं, छउभत्थस्स जिणस्स वा। एयं चयरित्तकर, चारित्तं होइ आहिय॥३॥ तवो अ दुविहो वुत्तो, बाहिरऽब्र्भतरो तह। । बाहिरी छव्विहो वुत्तो, एवमभिंतरो तवो ॥४॥ नाणेण जाणई भावे, सम्मत्तेण य सद्दहे । चरित्तेण निगिण्हाइ तवेण परिसुझई ॥५॥ खवित्ता पुवकम्माई संजमेण तवेण य । सव्वदुक्खप्पहीणहा, पक्कमंति महेसिणो ॥१०९६॥ ति बेमि, मोक्खमग्गगइअझयणं २८॥ सुमे आउसंतेण भगवया एवमक्खायं-इह खलु सम्मत्तपरक्कमे नामऽज्झ्यणे समणेणं भगवया महावीरेणं कासवेणं पवेइए जं सम्म सद्दहइत्ता पत्तियाइत्ता रोयइत्ता फासइत्ता पालइत्ता सोहइत्ता तीरइत्ता किट्टइत्ता आराहइत्ता आणाए अणुपालइत्ता बहवे जीवा सिझंति बुझंति मुच्चंति परिनिव्वायंति सव्वदुक्खाणमंतं रेंति ११३। तस्स णं अयमढे एवमाहिज्जइ, तंजहा संवेगे निव्वेए धम्मसद्धा गुरुसाहम्मियसुस्सूसणया आलोयणया निंदणया गरिहणया सामाइए चउवीसत्थए वंदणए १० पडिक्कमणे काउस्सग्गे पच्चक्खाणे थयथुइमंगले कालपडिलेहणया पायच्छित्तकरणे ख्मावणया सझाए वायणया परिपुच्छणया २० परियट्टणया अणुप्पेहा धमकहा सुयस्स आराहणया एगग्गमणसंनिवेसणया संजमे तवे वोदाणे सुहसाए अप्पडिबद्धया ३० विवित्तसयणासणसेवणया विणियट्टणया संभोगपच्चक्खाणे उवहिपच्चक्खाणे आहारपच्चक्खाणे कसायपच्चक्खाणे जोगपच्चक्खाणे सरीरपच्चक्खाणे ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirm.org Acharya Shri Kailashsagarsuni Gyanmandir सहायपच्चक्खाणे भत्तपच्चक्खाणे ४० सब्भावपच्चक्खाणे पडिरूक्या वेयावच्चे सव्वगुणसंपण्णया वीयरागया खंती मुत्ती महवे|| अजवे भावसच्चे ५० करणसच्चे जोगसच्चे मणगुत्त्या वयगुत्त्या कायगुत्त्या मणसमाधारणया वयसमाधारणया कायसमाधारणया नाणसंपन्नया दंसणसंपन्नया ६० चरित्तसंपन्नया सोइंदियनिग्गहे चक्खिदियनिग्गहे धाणिंदियनिग्गहे जिभिदियनिग्गहे फासिंदियनिग्गहे | कोहविजए माणविजए मायाविजए लोभविजए पिज्जदोसमिच्छादसणविजए सेलेसी अकमया ७३।१४। संवेगेणं भंते! जीवे किं जणयइ ? संवेगेणं अणुत्तरं धम्मसद्ध जणयइ, अणुत्तराए धम्मसद्धाए संवेगं हव्वमागच्छइ, अणंताणुबंधिकोहमाणमायालोभे खवेइ, कम न बंधइ, तप्पच्चइयं च भिच्छत्तविसोहि काऊण दसणाराहए भवइ सणविसोहीए णं विसुद्धाए अत्थेगइया तेणेव णं भवग्गहणेणं सिझंति बुझंति विमुच्चंति परिनिव्वायंति सव्वदुक्खाणमंतं करेंति, सोहीए य णं विसुद्धाए तच्चं पुणो भवगहणं नाइक्कमति १५ निव्वेएणं भंते ! जीवे किं जणयइ ?, निव्वेएणं दिव्वमाणुस्सतिरिच्छिएसु कामभोएसु निव्वेयं हव्वमागच्छइ. सव्वविसएसु विरज्जइ, सव्वविसएसु विरज्जमाणे आरंभपरिच्चायं करेइ, आरंभपरिच्चायं करेमाणे संसारमगं वुच्छिदइ सिद्धिभग्गपडिक्ने य हवइ ११६। धम्मसद्धाए णं भंते! जीवे किं जणयइ?, धम्म० सायासुक्खेसु रजमाणे विरज्जइ अगारधम्म च णं चयइ, अणगारिए णं जीवे सारीरमाणसाणं दुक्खाणं छेयणभेयणसंजोगाईणं वुच्छेयं करेइ अव्वाबाहं च णं सुहं निवत्तेइ १७] गुरुसाहम्मियसुस्सूसणयाए णं भंते ! जीवे किं जणेइ?, गुरु० विणयपडिवत्तिं जणेइ, विणयपडिवने णं जीवे ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ | ७७ । पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.ong Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir | अणच्चासायणसीले नेरइयतिरिक्खजोणियमणुस्सदेवदुग्गईओ निरुं भइ, वण्णसंजलणभत्तिबहुमाणयाए माणुस्सदेवसुग्गईओ निबंधड़ सिद्धिसुगई च विसोहेइ पसत्थाई च णं विणयमूलाई सव्वकज्जाई साहइ अन्ने य बहवे जीवे विणइत्ता हवइ । १८ । आलोयणाए णं भंते ! जीवे किं जणेइ ?, आलोयणाए मायानियाणमिच्छादरिसणसल्लाणं मुक्खमग्गविग्घाणं अनंतसंसारवद्धणाणं उद्धरणं करेइ उज्जुभावं च जणेइ, उज्जुभावं पडिवन्ने य णं जीवे अमाई इत्थीवेयं णपुंसगवेयं च न बन्धइ पुव्वबद्धं च णं निज्जरइ | १९|| निंदणयाए णं भंते ! जीवे किं जणेइ ?, निंदणयाए पच्छाणुतावं जणेड़ पच्छाणुतावेणं विरज्जमाणे करणगुणसेटिं पडिवज्जइ, करणगुणसेढिपडिवन्ने य अणगारे मोहणिज्जं कम्मं उग्धाएइ | २० | गरिहणाए णं भंते ! जीवे किं जणेइ ?, गरहणाए अपुरक्कारं जणेइ अपुरक्कारगए णं जीवे अप्पसत्थेहिंतो जोगेहिंतो नियत्तइ पसत्थेहि य पडिवज्जइ, पसत्थ जोगं पडिवन्ने य णं अणगारे अनंतघाईपज्जवे खवेइ (२१) सामाइएणं भंते! जीवे किं जणेइ ?, सामाइएणं सावज्जजोगविरइं जणयड़ | २२ | चउवीसत्थएणं भंते ! जीवे किं जणेड़ , चवीसत्थएणं दंसणविसोहिं जगइ | २३ | वंदणएणं भंते ! जीवे किं जणेड़ ?, वंदणएणं! नीयागोयं कम्मं खवेइ उच्चागोयं निबंधइ सोहग्गं च णं अप्पडिहथं आणाफलं निवत्तेइ दाहिणभावं च णं जणेइ । २४ । पडिक्कमणेणं भंते! जीवे किं जणेड़ ? पडिक्कमणेणं वयछिद्दाई पिहेइ, पिहियवयछिद्दे पुण जीवे निरुद्धासवे असबलचरिते अट्टसु पवयणमायासु उवउत्ते अपुहुत्ते सुप्पणिहिए विहरइ (२५) काउस्सग्गेणं भंते! जीवे किं जणेइ ? काउस्सग्गेणं तीयपडुप्पत्रं पायच्छित्तं विसोहइ, ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित ७८ For Private And Personal Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir विसुद्धपायच्छित्ते य जीवे निव्वयहियए ओहरियभरुव्व भारवहे धम्मज्झाणोवगए सुहंसुहेणं विहरइ । २६ । पच्चक्खाणं भंते जीवे किं जणेइ ? पच्चक्खाणेणं आसवदाराई निरुंभइ (२७ । थयथुइमंगलेणं भंते ! जीवे किं जणेइ ?, थयथुइमंगलेणं नाणदंसणचरित्त बोहिलाभं संजणइ नाणदंसणचरितबोहिला भसंपन्ने णं जीवे अंतकिरियं कष्पविभाणोववत्तियं आराहणं आराहेइ (२८ । कालपडिलेहणाए णं भंते ! जीवे किं जणेड़? काल० नाणावरणिजं कम्मं खवेइ (२९। पायच्छित्तकरणेणं भंते! जीवे किं जणेइ ? पावकम्मविसोहिं जणेइ निरइयारे आविभवइ, सम्मं च णं पायच्छित्तं पडिच्छित्तं पड़िवज्जमाणे मग्गं च मग्गफलं च विसोहेइ आयारं आयारफलं च आराहेइ (३०) खमावणयाए णं भंते ! जीवे किं जणेइ ?, खमा० पल्हायणभावं जणेइ. पल्हायणभावमुवग्गए य सव्वपाणभूयजीवसत्तेसु भित्तीभावं उप्पाएड. मित्तीभावमुवगए य जीवे भावविसोहिं काऊण निब्भए भवइ ||३१ । सज्झाएणं भंते ! जीवे किं जणेइ ?, सज्झाएणं नाणावरणिजं कम्मं खवेइ |३२| वायणयाए णं भंते ! जीवे किं जणेड़ ?. वायणाए निज्जरं जणेइ. सुअस्स य अणुसज्जणाए अणासायणाए वट्टइ. सुयरस य अणुसज्जणाए अणासायणाए वट्टमाणे तित्थधम्मं अवलंबइ, तित्थधम्ममवलंबमाणे महानिज्जराए महापज्जवसाणे हवइ ।३३। पडिपुच्छणाए णं भंते ! जीवे किं जणेइ ? पडि० सुत्तत्थतदुभयाइं विसोहेइ, कंखामोहणिजं कम्मं वुच्छिदेइ (३४ । परियट्टणयाए णं भंते ! जीवे किं जणेइ ?, परिवंजणाइं जणेइ वंजणलद्धिं च उप्पाएइ (३५ । अणुप्पेहाए णं भंते! जीवे किं जणेइ ?, अणु० आउयवज्जाओ सत्त कम्मपयडीओ धणियबंधणबद्धाओ ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित www.kobatirth.ong ७९ For Private And Personal Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir | सिढिलबंंधणबद्धाओ पकड़, दीहकालट्ठिईयाओ हस्सकालठीईयाओ पकरेइ, तिव्वाणुभावाओ मंदाणुभावाओ पकरेइ, बहुप्पएसग्गाओ अप्पपएसग्गाओ पकरेइ, आउं च णं कम्मं सिय बंधइ सिय नो बंधइ, अस्सायावेयणिजं च णं कम्मं नो भुजो भुज्जो उवचिणइ, अणाइयं च णं अणवयग्गं दीहमद्धं चाउरंतसंसारकंतारं खिप्पामेव वीड़वयइ | ३६ | धम्मकहाए णं भंते ! जीवे किं जणेइ ?, कम्मनिज्जरं जणेइ, धम्मकहाए णं पवयणं पभावेइ, पवयणपभावए णं जीवे आगमिस्सभद्दत्ताए कम्मं निबंध (३७) सुयस्स आराहण्याए णं भंते ! किं जणेइ ?, सुयअन्नाणं खवेइ, न य संकिलिस्सा (३८ । एगग्गमणसंनिवेसणाए णं भंते ! जीवे किं जणेइ ?, एग० चित्तनिरोहं करेइ (३९) संजमेणं भंते ! जीवे किं जणेइ ?, संजमेणं अणण्हयत्तं जणेइ (४० । तवेणं भंते ! जीवे किं जणेड़ ? तवेणं वोयाणं जणेइ १४१ । वोयाणेणं भंते ! जीवे किं जणेइ ?, वोयाणेणं अकिरियं जणेइ, अकिरियाए भवित्ता तओ पच्छा सिज्झइ० । ४२ । सुहसाएणं भंते ! जीवे किं जणेइ ?, सुह० अणुस्सुयत्तं जणेइ, अणुस्सुए णं जीवे अणुकंपए अणुब्भडे विगयसोगे चरितमोहणिज्जं कम्मं खवेइ । ४३ । अपडिबद्धयाए णं भंते ! जीवे किं जणेइ ?, अप० निस्संगतं जणेइ. निस्संगत्तेणं जीवे एगे एगग्गचित्ते दिया य राओ य असजमाणे अप्पडिबद्धे आवि विहर (४४) विवित्तसयणासणयाए णं भंते ! जीवे किं जणेइ ?, विवि० चरित्तगुत्तिं जणेड़, चरितगुत्ते णं जीवे विवित्तहारे दढचरिते एगंतरए मुक्खभावपडिवन्ने अट्ठविहं कम्मगंठिं निज्जरेइ ||४५ । विणियट्टणयाए णं भंते ! जीवे किं जणेइ ?, विनि० पावकम्माणं अकरणयाए अब्भुट्ठेइ पुव्वबद्धाण य निज्जरणयाए पावं ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित ८० For Private And Personal Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirt.com Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir नियत्तेइ, तओ पच्छ। चाउरंत संसारकंतारं वीईवयइ ४६। संभोगपच्चक्खाणेणं भंते ! जीवे किं जणेइ ?, संभो० आलंबणाई खवेइ, निरालंबणस्स य आययट्ठिया जोगा भवन्ति, सएणं लाभेणं संतूसइ परस्स लाभं नो आसाएइ नो तक्केइ नो पीहेइ नो पत्थइ नो अभिलसइ, पस्स लाभं अणासाएमाणे अतक्केमाणे अपीहेमाणे अपत्थेमाणे अणभिलसेमाणे दुच्चं सुहसिज उवसंपज्जित्ताणं |विहरइ १४७) उवहिपच्चक्खाणेणं भंते ! जीवे किं जणेइ?, उव० अपलिमंथं जणेइ, निरुवहिए णं जीवे निईखे उवहिमंतरण य न संकिलिस्सइ १४८ आहारपच्चक्खाणेणं भंते ! जीवे किं जणेइ ?. आहा० जीवियासंसप्पओगं वुच्छिदइ, जीवियासंसप्पओगं| वुच्छिदित्ता जीवे आहारमंतरेण न संकिलिस्सइ १४९। कसायपच्चक्खाणेणं भंते ! जीवे किं जणेइ?, कसा० वीयरायभावं जणेइ, वीयरायभावं पडिवन्नेऽविय णं जीवे समसुहदुक्खे भवइ ५० जोगपच्चक्खाणेणं भंते!० अजोगयं जणेइ, अजोगी णं जीवे नवं कम्मन बन्धइ पुव्वबद्धं निजरेइ ५१। सरीरपच्चक्खाणेणं भंते० सिद्धाइसयगुणतणं निवत्तेइ, सिद्धाइसयगुणसंपन्ने य णं जीवे लोगग्गभावमुवगए परमसुही भवइ ५२। सहायपच्चक्खाणेणं भंते० एगीभावं जणेइ, एगीभावभूए य जीवे एगग्गं भविमाणे अप्पसद्दे अप्पझंझे अप्पकलहे अप्पकसाए अभ्यतुमंतुमे संजमबहुले संवरबहुले समाहिए आविभवइ ५३। भत्तपच्चक्खाणेणं भंते० अणेगाई भवसयाई निरंभइ ५४। सब्भावपच्चक्खाणेणं भंते० अनियहि जणयइ, अनियष्टि पडिवन्ने य अणगारे चत्तारि केवलिकम्मंसे खवेइ, तंजहा-वेयणिजं आउयं नामं गोयं, तओ पच्छा सिझ३० १५५१ पडिरूवयाए णं भंते० लाघवियं जणेइ, In श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir |लहभूए णं जीवे अप्पमत्ते पागडलिंगे पसत्थलिंगे विसुद्धसम्मत्ते सत्तसभिइसमत्ते सव्वाणभूयजीवसत्तेसु वीससणिजरूवे अपडिलेहे| जिइंदिए विपुलतवसमिइसमन्नागए आवि भवइ ५६। वेयावच्चेणं भंते० तित्थयरनामगुत्तं कम्म निबंधइ ५७। सव्वगुणसंपुन्याए ज भंते० अपुणरावत्तिं जणेइ, अपुणरावत्तिं पत्तए णं जीवे सारीरमाणसाणं दुक्खाणं नो भागी भवइ ५८ वीयरागयाए णं भंते० नेहाणुबंधणाणि तहाणुबंधणाणि य वुच्छिदइ. मणुण्णामणुण्णेसु सहरूवरसफरिसगंधेसु सच्चित्ताचित्तीभीसएसु चेव विरज्जइ ५९ खंतीए णं भंते० परीसहे जिणेइ ६०। मुत्तीए णं भंते० अकिंचणं जणेइ, अकिंचणे य जीवे अत्थलोलाणं पुरिसाणं अपत्थणिज्जे भवइ ६१।अजवयाए णं भंते० काउज्जुययं भावुजुय्यं भासुजुय्यं अविसंवायणं जणेइ, अविसंवायणसंपन्नयाए णं जीवे मस्स आराहए भवइ ६२॥ महवयाए णं भंते० अणुस्सियत्तं जणेइ, अणुस्सियत्तेणं जीवे मिउमद्दवसंपन्ने अट्ठ मयट्ठाणाई निद्ववेइ । ६३|| भावसच्चेणं भंते० भावविसोहिं जणेइ, भावविसोहिं जणेइ, भावविसोहीए वट्टमाणे अहंतपन्नत्तस्स धम्मस्स आराहणयाए अब्भुढेइ, अरहंत्पन्नत्तस्स धम्मस्स आराहणयाए अब्भुद्वित्ता परलोगधम्मस्स आराहए भवइ ६४ करणसच्चेणं भंते० करण सत्तिं जणेइ, करणसच्चे वट्टमाणो जहा वाई तहा कारी भवइ ६५। जोगसच्चेणं भंते! णं जीवे. जोगे विसोहेइ १६६। मणगुत्तयाए णं भंते० |एगग्गंजणेइ, एगग्गचित्तणं भणगुत्ते संजमाराहए भवइ ६७ वयगुत्त्याए णं भंते० निम्विकारत्तं जणेइ, निस्विकारे णं जीवे वइगुत्ते |जोगे अन्झप्पजोगसाहणजुत्ते यावि भवइ ६८। कायगुत्तयाए णं भंते० संवरं जणयइ, संवरेणं कायगुत्तेणं पुणो पावासवनिरोह ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्र ॥ | ८२ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir करेइ १६९। मणसमाधारणयाए णं भंते० एगग्गं जणेइ त्ता नाणपज्जवे जणयइ त्ता सम्मत्तं विसोहेइ मिच्छत्तं च निजरेइ १७०/ वयसमाहारणयाए णं भंते० व्यसाहारणं दंसणपनवे विसोहेइ त्ता सुलह बोहियत्तं च निव्वत्तेइ दुल्लहबोहियत्तं णं जीवे चाउरते संसारकंतारन विणस्सइ जहा सूई ससुत्ता, पडिया नविणस्सई तहा जीवे ससुत्ते, संसारे नविणस्सई ॥१०९७॥ कायसमाहारणयाए णं भंते! जीवे किं ज्णयइ? काय समाहारणयाए णं चरित्त पज्जवे विसोहेइ चरित्त पज्जते विसोहित्ता अहक्खाय चरित्तं विसोहेइ, अहक्खाय चरित्तं विसोहित्ता चत्तारि केवली कम्मंसे खवेइ तओ पच्छा सिझाइ - बुझइ मुच्चइ-परिनिव्वाइ सव्व दुक्खाणभंत करे३ ॥६०॥ नाण संपन्नयाए णं भंते! जीवे किं जणयइ ? नाण संपन्नयाए णं सव्वभावाहिगमं जणयइ, नाण संपन्ने अणं जीवे चाउरते संसार कंतारे न विणस्सइ "जहा सूइ ससुत्ता पडिआवि न विणस्सइ! तहा जीवे ससुत्ते संसारे न विणस्सइ॥" नाणविणयतवचरित्तजोगे संपाउणइ, ससमयपरविसारए य(अ)संघायणिजे भवद ७३ दंसणसंपन्याए णं भंते० भवमिच्छत्तछेयणं करेइ परं न विझायइ, अणुत्तरेणं नाणदंसणेणं अप्पणं संजोएमाणे सम्म भावमाणे विहरइ ७४। चरित्तसंपत्याए णं भंते० सेलेसीभावं जणेइ, सेलेसिं पडिवन्ने अणगारे चत्तारि कम्मसे खवेइ तओ पच्छ। सिन्झइ० ७५। सोहंदियनिग्गहेणं भंते० मणुन्नामणुन्नेसु सद्देसुरागद्दोसणिग्गहं तप्पच्चइयं चणं कम्मं न बंधइ पुव्वबद्धं च निजरेइ ७६ एवं चक्खिदिय ७७ घाणिंदिय० ७८ जिब्मिंदिय० ७९। फासिंदिय० ८० कोहविजएणं भंते!० खंतिं जणेइ कोहवेयणिज कम्मन बंधइ पुव्वनिबद्धंच ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalasteagarsuri Gyanmandir ||निजरेइ८१। एवं माणविजए महवं० ८२। माया • अज्जवं ८३। लोग० संतोसं १८४। पिजदोसिच्छादसणविजए णं भंते०|| नाणदंसणचरित्ताराहणयाए अब्भुढे अविहस्स कम्मगतिविमोयणयाए, तप्पढमयाए जहाणुपुब्बिं अट्ठावीसविहं मोहणिज कम्म उग्धाएइ पंचविहं नाणावरणिज्जं नवविहं दंसणावरणिज्ज पंचविहं अंतराइयं एए तिन्नि कम्मसे जुगवं खवेइ, तओ पुच्छ। अणुत्तरं अणतंकसिणं पडिपुन निरावरणं वितिमिरं विसुद्धं लोगागोलप्पभासगं केवलवरनाणदंसणं समुप्पाडेइ, जाव सजोगी हवइ ताव य इरियावहियं कम्मं निबंधइसुहफरिसं दुसमयहिईयं, तं पढमसमए बद्धं बिइयसमए वेइयं तइयसमए निजिन्न, तं बद्धं पुढे उदीरियं वेइयं निजिन्न, सेयाले अकम्म चावि भवइ ८५। अहाउयं पालइत्ता अंतोमुहुत्तद्धावसेसाए जोगनिरोहं करेमाणो सुहुमकिरियं अप्पडिवाईसुक्कझाणं झायमाणे तप्पढभ्याए मणजोगं निरंभइ, वयजोगं निरंभइ,आणापाणनिरोहं करेइ, ईसिपंचहस्सक्खरुच्चारणद्धाए य णं अणगारे समुच्छिन्नकिरियं अणियट्टिसुक्कझाणं झियायमाणे वेयणिज्ज आउयं नामं गुत्तं य एए चत्तारिवि कम्मसे जुगवं खवेइ १८६। तओ ओरालियं कम्माइं च सव्वाहिं विष्पजहणाहिं विष्पजहित्ता उज्जुसेढीपत्ते अफुसमाणगई उड्ढे एगसमएणं अविगहेणं तत्थ गंता सागारोवउत्ते सिन्झइ जाव अंतं रेइ ८७ एसो खलु सम्मत्तपरकमस्स अझयणस्स अट्ठे समणेणं भगवया महावीरेणं आधविए पत्रविए परूविए दंसिए निदंसिए उवदंसिए ८८ त्ति बेमि, सम्मत्तपरकम २९॥ जहा 3 पावगं कम्म, रागहोसमज्जियं । खवेइ तवसा भिक्खू, तमेगागमणो सुणे ॥१०९८॥ पाणिवहभुसावाया ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ [ ८४ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir अदत्तमेहुणपरिग्गहा विरओ । राई भोयणविरओ, जीवो भवइ अणासवो ॥९॥ पंचसमिओ तिगुत्तो, अवसाओ जिइंदिओ । अगारवो य निरसल्लो, जीवो भवइ अणासवो ॥११०० ॥ एएसिं तु विवज्जासे, रागद्दोससमज्जियं । खवेइ तं जहा भिक्खू, तं मे एगमणा सुण ॥१॥ जहा महातलागस्स, संनिरुद्धे जलागमे । उस्सिंचणाए तवणाए, कमेणं सोसणा भवे ॥ २ ॥ एवं तु संजयस्सावि, पावकम्मनिरासवे । भवकोडीसंचियं कम्मं, तवसा निज्जरिज्जइ ॥३॥ सो तवो दुविहो वृत्तो, बाहिर ब्यंतरी तहा । बाहिरो छव्विहो वुत्तो, एवमब्भिंतरी तवो ॥४॥ अणसणभूणोअरिया भिक्खायरिया य रसपरिच्चाओ । कायकिलेसो संलीणया य बज्झो तवो होइ ॥ ५ ॥ इत्तरियमरणकाला य, अर्णसणा दुविहा भवे । इत्तरिया सावकंखा, निरवकंखा उ बिइज्जिया ॥६॥ जो सो इत्तरियतवो, सो समासेण छव्विहो । सेढितवो पयरतवो, घणो य तह होइ वग्गो य ॥७॥ तत्तो य वग्गवग्गो उ पंचमो छट्टओ पड़न्त्रतवो । मणइच्छियचित्तत्थो नायव्वो होइ इत्तरिओ ॥८ ॥ जा सा अणसणा मरणे, दुविहा सा वियाहिया । सवीयारमवीयारा, कायचिट्ठ पई भवे ॥९॥ अहवा सपरिकम्मा, अपरिकम्मा य आहिया । नीहारिमणीहारी, आहारच्छेअओ दुसुवि ॥११९१० ॥ ओमोअरणं पंचहा, समासेण वियाहियं । दव्वओ खित्तकालेणं, भावेणं पज्जवेहि य ॥१॥ जो जस्स उ आहारो, तत्तो ओमं तु जो करे । जहन्नेणेगसित्थाई, एवं दव्वेण ऊ भवे ॥२॥ गामे नगरे तह रायहाणिनिगमे य आगरे पल्ली। खेडे कब्बडदोणमुहपट्टणमडंबसबाहे ॥ ३ ॥ आसमपए विहारे संनिवेसे समा(भा)यघोसे य । थलिसेणाखंधारे सत्थे संवट्ट कोट्टे य ॥४॥ वाडेसु य रत्यासु य घरेसु वा एवमित्तियं खित्तं ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित ८५ For Private And Personal Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatiran.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir । कप्पइ उ एवमाई एवं खित्तेण ऊ भवे ॥५॥ पेडा य अद्धपेडा गोमुत्ति पयंगवीहिया चेव । संबुक्कावट्टायय गंतुंपच्चागया छठ्ठा | ॥६॥ दिवसस्स पोरिसीणं चउण्हंपि उ जत्तिओ भवे कालो । एवं चरमाणो खलु कालोमाणं मुणेयव्वं ॥७॥अहवा तइयपोरिसीए, ऊणाए घासमेसंतो । चउभागूणाए वा, एवं कालेण ऊ भवे ॥८॥ इत्थी वा पुरिसो वा अलंकिओ वाऽणलंकिओ वावि । अन्नयरवयत्थो वा अण्णयरेणं च वत्थेणं ॥९॥ अण्णेण विसेसेणं वण्णेणं भावमणुमुअंते ३ । एवं चरमाणा खलु भावोभोणं मुणेयव्वं ॥११२०॥ दव्वे खित्ते काले भावंमि य आहिया 3 जे भावा । एएहिं ओमचरओ पज्जवरचरओ भवे भिक्खू ॥१॥ अविहगोयग्गं तु, तहा सत्तेव एसणा । अभिग्गहा य जे अने, भिक्खायरियभाइ( हि )या ॥२॥ खीरदहिसप्पिमाई, पणीयं पाणभोयणं । परिवजणं रसाणं तु, भणियं रसविवजणं ॥३॥ठाणा वीरासणाईया, जीवस्स 3 सुहावहा । उग्गा जहा रिजति, कायकिलेसं तमाहियं ॥४॥एगंतमणावाए, इत्थीपसुविवजि ये । सयणासणसेवणया, विवित्त सयणासणं ॥५॥ एसो बाहिरगतवो, समासेण वियाहिओ । अभिंतरं तवं इत्तो, वुच्छामि अणुपुव्वसो ॥६॥ पायच्छित्तं विणओ वेयावच्चं तहेव सझाओ । झाणं |च विउस्सग्गो, एसो अभितरो तवो ॥७॥ आलोअणारिहाईयं, पायच्छित्तं तु दसविहं । जे भिक्खू वहई सम्म, पायच्छित्तं तमाहियं ॥८॥ अब्भुट्टाणं अंजाणंजलिकरणं, तहेवासणदायणं । गुरुभत्तिभावसुस्सूसा, विणओ एस वियाहिओ ॥९॥ आयरियमाइयंमि, वेयावच्चे य दसविहे । आसेवणं जहाथाम, वेयावच्चं तमाहियं ॥११३०॥ वायणा पुच्छणा चेव, तहेव परियणा । अणुप्पेहा ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir धम्मकहा, सझाओ पंचहा भवे ॥१॥ अट्टरुहाणि वजित्ता, झाइज्जा सुसमाहिए । धम्मसुक्काई झाणई, झाणं तं तु बुहा वए|| (वयन्ति) ॥२॥ सयणासण ठाणे वा, जे उ भिक्खू ण वावरे । कायस्स विउस्सागो, छट्ठो सो परिकित्तिओ ॥३॥ एवं तवं|| तु दुविहं, जं सम्भं आयरे मुणी । से खिप्पं सव्वसंसारा, विष्पमुच्चइ पंडिए ॥११३४॥ त्ति बेमि, तवमग्गिज ३० ॥ चरणविहिं पवक्खामि, जीवस्स 3 सुहावहं । जं चरित्ता बहू जीवा, तिना संसारसागरं ॥५॥ एगओ विरई कुजा, एगओ अ पवत्तणं । अस्संजमे नियत्तिं च, संजमे य पवत्तणं ॥६॥ रागहोसे य दो पावे, पावकम्मपवत्तणे । जे भिक्खू रुंभइ निच्चं, से न अच्छइ मंडलं ॥७॥ दंडाणं गारवाणं च, सल्लाणं च तियं तियं । जे भिक्खू० ॥८॥ दिव्वे य जे उवसग्गे, तहा तेरिच्छमाणुसे जे भिक्खू० ॥९॥ विगहाकसायसन्नाणं, झाणाणं च दुयं तहा।जे भिक्खू० ॥११४०॥ वएसु इंदियत्थेसु, समिईसु किरियासु, यो जे भिक्खू० ॥१॥ लेसासु छसु काएसु, छक्के आहारकारणे । जे भिक्खू० ॥ पिंडुग्गहपडिमासु, भयहाणेसु सत्तसु । जे भिख्खू० ॥३॥ भएसु बंभगुत्तीसु, भिक्खुधम्ममि दसविहे। जे भिक्खू०॥४॥ उवासगाणं पडिमासु, भिक्खूणं पडिमासु यो जे भिक्खू०॥५॥ किरियासु भूयगामेसु, परमाहम्मिएसु यो जे भिक्खू०॥६॥ गाहासोलसएहि, तहा अस्सं जमंमि यो जे भिक्खू०॥७॥ बंभंमि नायझ्यणेसु, ठाणेसु यऽसमाहिए। जे भिक्खू०॥८॥ इक्कवीसाए सबलेसु, बावीसाए परीसहे। जे भिक्खू०॥९॥ तेवीसईसुयगडे, रूवाहिएसु सुरेसु य । जे भिक्खू०॥११५०॥ पणवीसा भावणाहिं च, उद्देसेसु दसाइणं । जे भिक्खू०॥१॥ ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ | ८७ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir अणगारगुणेहिं च, पगप्पंमि तहेव यो जे भिक्खू० ॥२॥ पावसुयप्पसंगेसु, मोहठ्ठाणेसु चेव य । जे भिक्खू० ॥३॥ सिद्धाइगुण जोगेसु, तित्तीसायणासु य । जे भिक्खू जयई निच्चं, से न अच्छइ मंडले ॥४॥ इइ एएसु जे भिक्खू, ठाणेसु जयई सया । खिप्पं से सव्वसंसारा विध्यमुच्चइ पंडिए ॥११५५॥ त्ति बेमि, चरणविहिजं ३१॥ अच्चंतकालस्स समूलयस्स, सव्वस्स दुक्खस्स 3 जो ५(३) मोक्खो । तं भासओ में पडिपुनचिता!, सुणेह एगग्गहियं |हियत्थं ॥६॥णाणस्स सव्व( च्च )स्स पगासणाए, अनाणमोहस्स विवजणाए । रागस्स दोसस्स य संखएणं, एगंतसुक्खं समुवेइ मोक्खं ॥७॥ तस्सेस मग्गो गुरुविद्धसेवा, विवजणा बालजणस्स दूरा । सझायएगंतनिसे( निवेस)वणा य, सुत्तत्थसंचिंतणया धिई य ॥८॥ आहारमिच्छे भियमेसणिज, सहायमिच्छे निउत्थबुद्धिं । नियमिच्छेज्ज विवेगजोगं, समाहिकामे समणे तवस्सी ॥९॥ न वा लभिज्जा निउणं सहायं, गुणाहियं वा गुणओ समं वा । एगोवि पावाई विवजयंतो (अणायरंतो), विहरेज कामेसु असजमाणो ॥११६०॥ जहा य अंडप्पभवा बलागा, अंडं बलागष्यभवं जहा य । एमेव मोहाययणं खु तण्हं, मोहं च तण्हाययणं वयंति ॥१॥ रागो य दोसोविय कम्मबीयं, कम्मं च मोहप्यभवं व्यंति । कम्मं च जाईभरणस्स मूलं, दुक्खं च जाईभरणं व्यंति ॥२॥ दुक्खं हयं जस्सन होइ मोहो मोहो हओ जस्स न होइ तण्हा । तण्हा हया जस्सन होइ लोभी, लाभा हआ जस्स न किंचणाई ॥३॥रागं च दोसंच तहेव मोहं, उद्धत्तुकामेण समूलजालं। जे जे उवाया पडिवजियव्वा, ते कित्तइस्सामि अहाणुपुस्विं ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ | ८८ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalasteagarsuri Gyanmandir ॥४॥ रसा पगाभं न हु सेवियव्वा, पायं रसा दित्तिका नराणं । दित्तं च कामा समभिवंति, दुर्म जहा साउफलंव पक्खी ॥५॥ जहा दवागी परिधणे वणे, समारुओ नोवसमं उवेइ । एविंदिग्गीवि पगामभोइणो. न बंभयारिस्स हियाय कस्सई ॥६॥ विवित्तसिजासणजंतियाणं, ओमासणाणं (ई) दमिइंदियाणं । न रागसत्तू धरिसेइ चित्तं, पराइओ वाहिरिवोसहेहिं ॥७॥ जहा बिरालावसहस्स मूले, न भूसगाणं वसही पसत्था । एमेव इत्थीनिलयस्स भन्झे, न बंभयारिस्स खभो निवासो ॥८॥ न रूवलावण्णविलासहासं न जंपियं इंगिय पेहियं वा । इत्थीण चित्तंसि निवेसइत्ता, दटुं ववस्से समणे तवस्सी ॥९॥ अदंसणं चेव अपत्थणं च, अचिंतणं चेव अकित्तणं च । इत्थीजणस्सारियाणजुग्गं, हियं सया बंभवए रयाणं ॥११७०॥ कामं तु देवी हिवि भूसियाहिं, न चाइया खोभइ तिगुत्ता ।तहावि एगंतहियंति नच्चा, विवित्तवासो मुणिणं पसत्थो ॥१॥ मुक्खाभिकंखिस्सवि माणवस्स, संसारभीरुस्स ठियस्स धम्मे । नेयारिसं दुत्तरमत्थि लोए, जहत्थिओ बालमणोहराओ ॥२॥ एए य संगा समइक्कभित्ता, सुहुत्तरा चेव हवंति सेसा । जहा महासागरमुत्तरित्ता, नई भवे अवि गंगासमाणा ॥३॥ कामाणुगिद्धिप्पभवं खु दुक्खं, सव्वस्स लोगस्स सदेवगस्स । जं काइयं माणसियं च किंचि, तस्संतयं गच्छइ वीयरगो ॥४॥ जहा य किंपागफला मणोरमा, रसेण वत्रेण य भुजमाणा ते खुद्दए जीविय पच्चमाणा, एओवमा कामगुणा विवागे ॥५॥ जे इंदियाणं विसया मणुण्णा, न तेसु भावं निसिरे क्याई । न या मणुन्नेसु मणंपि कुजा, समाहिकामे समणे तवस्सी ॥६॥ चक्खुस्स रूवं गहणं वयंति, तं रागहे तु मणुन्नमाह। ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirm.org Acharya Shri Kailashsagarsuni Gyanmandir तं दोसहेउं अमणुन्नमाहु, समो य जो तेसु स वीयरागो ॥७॥ रूवस्स चक्खं गहणं वयंति, चक्खुस्स रूवं गहणं वयंति । रागस्स|| हे समणुन्नमाहु, दोसस्स हे अमणुन्नमाह ॥८॥ रूवेसु जो गिद्धिमुवेइ तिव्वं, अकालियं पावइ सो विणासं । रागाउरे से जह वा पयंगे, आलोअलोले समुवेइ मच्चुं ॥९॥ जे यावि दोसं समुवेइ तिव्वं, तंसि खणे से 3 वेइ दुक्खं । दुइंतदोसेण सएण जंतू, न किंचि रूवं अवरज्झई से ॥११८०॥ एगंतरत्तो रुइरंसि रूवे, अतालिसे से कुणई पओसं । दुक्खस्स संपीलमुवेइ बाले, न लिप्पई तेण मुणी विरागे ॥१॥रूवाणुगासाणुगए य जीवे, चराचरेहिं सयणेगरूवे चित्तेहिं ते परियावेइ बाले, पीलेइ अत्तगुरू किलिडे ॥२॥ रूवाणुवाएण परिग्गहेण, उपायणे रक्खणसंनिओगे । वए विओगे य कहं सुह से, संभोगकाले य अतित्तलाभ। ॥३॥रूवे अतित्ते य परिग्गहमि, सत्तोवसत्तो न उवेइ तुष्टुिं । अतुहिदोसेण दुही परस्स, लोभाविले आययई अदत्तं ॥४॥तहाभिभूयस्स अदत्तहारिणो, रूवे अतित्तस्स परिग्गहे य । मायामुसं वड्ढइ लोभदोसा, तत्थावि दुक्खा न विभुच्चइ से ॥५॥ भोसस्स पच्छ। य पत्थओ य, पओगकाले य दुही दुरंते । एवं अदत्ताणि समायअंतो, रूवे अतित्तो दुहओ अणिस्सो ॥६॥रूवाणुरत्तस्स नरस्स एवं, कत्तो सुहं हुज्ज कयाइ किंचि ? तत्थोवभोगेऽवि किलेसदुक्खं, निवत्तई जस्स कएण दुक्खं ॥७॥ एमेव रूवंमि गओ पओसं, उवेइ दुक्खोहपरंपराओ। पदुद्दचित्तो य चिणाइ कम्म, जं से पुणो होइ दुहं विवागे ॥८॥ रूवे विरत्तो मणुओ विसोगो, एएण दुक्खोहपरंपरेण । न लिप्पई भवमझेवि संतो, जलेणवा पुक्खरिणीपलासं ॥९॥ सोयस्स सदं गहणं० ॥११९०॥ सहस्स सोयं ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ | ९० पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobairt.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir गहणं० । ० स वीयरागो ॥१॥ सद्देसु जो गेहिमुवेइ० ॥२॥जे यावि दोसं०॥३॥ एगंतरत्ते रुइरंसि सहे०॥४॥ सद्दाणुगासाणु०॥५॥ सहाणुवाएण परिगहेण०॥६॥ सहे अतित्ते०॥७॥ तण्हाभिभूयस्स०॥८॥ मोसस्स पच्छ। य०॥९॥ सदाणु.॥१२००॥ एमेव समि०॥१॥ सद्दे वित्तो०॥२॥ घाणस्स गंधं गहणं वयंति०॥३॥ गंधस्स घाणं०॥४॥ गंधेसु जो गेहि० रागाउरे ओसहिगंधगिद्धे, सप्पे बिलाओविव निक्खभंते॥५॥ जे यावि दोसं०॥६॥ एगंतरत्तो रुइरंमि गंधे०॥७॥ गंधाणु०॥८॥ गन्धाणुवा०॥९॥ गंधे अतित्ते०॥१२१०॥ तण्हा०॥१॥ मोसस्स०॥२॥ गंधाणु०॥३॥ एमेव गंधमि०॥४॥ गंधे विरत्तो०॥५॥ जिब्भाए रसं गहण०॥६॥ रसस्स जीहं गहणं वयंति०॥७॥ रसेसु जो गेहि०। रागाउरे बडि सविभित्रकाए, मच्छे जहा आमिसभोगगिद्धे ॥८॥ गाथाः १३॥१२२८॥ कायस्स फासं गहणं वयंति०॥९॥ फासस्स कायं गहणं०॥१२३०॥ फासेसु जो गेहिमु० रागाउरे सीयजलावसन्ने, गाहग्गहीए महिसे व रन्ने॥१॥ एवं फासाभिलावे गाथा:१३॥१२४१॥ मणस्स भावं गहणं० ॥२॥ भावस्स मणं ग०॥३॥ भावेसु जो गेहि० । रागाउरे कामगुणेसु गिद्धे, करेणुभग्गावहिएव नागे। भावाभिलावे गाथाः १३॥१२५४॥ एविंदियत्था य मणस्स अत्था, दुक्खस्स हे मणुयस्स रागिणो। ते चेव थेवपि कयाइ दुक्खं, न वीयरागस्स करिति किंचि॥५॥ न कामभोगा समयं उविति, न यावि भोगा विगई उविंति। जे तपओसी य परिग्गही य, सो तेसु मोह। विगई उवेइ ॥६॥ कोहं च माणं च तहेव मायं, लोभ दुगुंछं अरई रई चोहासं भयं सोग भित्थिवेयं, नपुंसवेयं विविहे य भावे॥७॥ आवजई एवमणेगरूवे, एवंविहे कामगुणेसु सत्तो। ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्र ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir अन्ने य एयप्पभवे विसेसे, कारुण्णदीणे हिरिमे वइस्सो॥८॥ कप्पं न इच्छिज्ज सहायलिच्छू, पच्छाणुतावेण तवप्पभावी एवं विकारे अभियप्पयारे, आवजई इंदियचोरवस्से॥९॥ तओ सि जायंति पओअणाई, निमज्जि मोहमहन्नवंमि। सुहेसिणो दुक्खविणोयणट्ठा, तप्पच्चयं उज्जमए अरागी॥१२६०॥ विरज्जमाणस्स य इंदियत्था, सदाइया तावइयप्पगारा। न तस्स सव्वेवि मणुनयं वा, निवत्तयंती अमणुन्नयं वा॥१॥ एवं ससंकप्पविकप्पणासु, संजायई समयमुवट्ठियस्सो अत्थं च संकप्पयओ तओ से, पहीयए कामगुणेसु तोहा॥२॥ सो वीयरागो कयसव्वकिच्चो, खवेइ नाणावरणं खणेणी तहेव जं दरिसणमावरेइ, जं चंतायं|| परेइ कम्मं ॥३॥सव्वं तओ जाणइ पासई य, अमोहणो होइ निरंतराए।अणासवे झाणसमाहिजुत्तो, आउक्खए मुक्खमुवेइ सुद्धे ॥४॥ सो तस्स सव्वस्स दुहस्स मुक्खो, जं बाहई समयं जंतुमेयो दोहामयव्विप्पमुक्को पसत्थो, तो होइ अच्चंतसुही कयत्थो॥५॥ अणाइकालप्पभवस्स एसो, सव्वस्स दुक्खस्स पमुक्खभगो। वियाहिओ जं समुविच्च सत्ता, कमेण अच्चंतसुही भवंति॥१२६६३|| त्ति बेमि, पमायठाणं ३२॥ ___ अट्ठ कम्माई वुच्छामि, आणुपुब्दि जहक्कमी जेहिं बद्ध अयं जीवे, संसारे परिव(य)त्तए॥७॥ नाणस्सावरणिजं, दसणावणं| तहा। वेयणिज्जंतहा मोहं, आउम्मं तहेव य॥८॥नामकम्मं च गोयं च, अंतरायं तहेव योएवभेयाई कम्माई, अद्वेव य समासओ॥९॥ नाणावरणं पंचविहं, सुअं आभिणिबोहियो ओहिं नाणं तईयं, मणनाणं च केवलं॥१२७०॥ निहा तहेव पयला निहानिदा य|| ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir पयलपयला यो तत्तो य थीणगिद्धी पंचमा होइ नायव्वा ॥१॥ चक्खुमचक्खू ओहिस्स, दंसणे, केवले य आवरणे । एवं तु नवविगणं, नायव्वं दंसणावरणं ॥ २ ॥ वेयणियंपि हु (य) दुविहं, सायमसायं च आहिय। सायस्स उ बहू भेया, एमेवासायस्सवि ॥३॥ मोहणियंपिय दुविहं, दंसणे चरणे तहा। दंसणे तिविहं वृत्तं, चरणे दुविहं भवे ॥४॥ सम्मत्तं चैव मिच्छत्तं, सम्मामिच्छत्तमेव या एयाओ तिन्नि पयडीओ, मोहणिज्जस्स दंसणे ॥५ ॥ चरितमोहणं कम्मं, दुविहं तु वियाहियं । कसायमोहणिज्जं च, नोकसायं तहेव य॥६॥ सोलसविह भेएणं, कम्मं तु कसायजं। सत्तविहं नव विहं वा, कम्मं नोकसायजं ॥७॥ नेरइयतिरिक्खाऊ, मणुस्साउं तहेव य। देवाऊयं चउत्थं तु, आउकम्मं चउव्विहं ॥८ ॥ नामकम्मं दुविहं, सुहमसुहं च आहिय। सुहस्स उ बहू भेया, एमेव य असुहस्सवि॥९॥ गोयं कम्मं दुविहं, उच्चं नीयं च आहियं । उच्चं अट्ठविहं होइ, एवं नीयंपि आहियं ॥ १२८० ॥ दाणे लाभे य भोगे य, उवभोगे वीरिए तहा | पंचविहमन्तरायं, समासेण वियाहियं ॥१॥ एयाओ मूलपयडीओ, उत्तराओ अ आहिया । पए सग्गं खित्तकाले य, भावं चादुत्तरं सुण॥२॥ सव्वेसिं चेव कम्माणं, पएसग्गमणंतगं। गंठिप(य) सत्ताडणाई ( ईयं), अंतो सिद्धाण आहियं ॥ ३ ॥ सव्वजीवाण कम्मं तु, संगहे छद्दिसागयं । सव्र्व्वसुवि पएसेसु, सव्वं सव्वेण बद्धगं ॥४॥ उदहीसरिसनामाणं, तीसई कोडिकोडीओ। उक्कोसिया होड़ ठिई, अंतमुहुत्तं जहनिया ॥ ५॥ आवरणिज्जाण दुण्हंपि, वेयणिज्जे तहेव या अंतराए य कम्मंमि, ठिई एसा वियाहिया ॥६॥ उयही सरिसनामाणं, सत्तरिं कोडिकोडिओ | मोहणिजस्स उक्कोसा, अंतमुहत्तं जहन्निया ॥७॥ तित्तीससागरोवमा, ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org ९३ For Private And Personal Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir उक्कोसेणं वियाहिया। ठिई उ आउकम्मस्स, अंतमुहुत्तं जहन्निया ॥८ ॥ उदहीसरिसनामाणं, वीसई कोडिकोडिओ। नामगोआण उक्कोसा, अन्तमुहुत्ता जहन्निया ॥९॥ सिद्धाणणंतभागो, अणुभागा हवंति । सव्र्व्वसुवि पएसग्गं, सव्वजीवेसु (स) इच्छियं ॥१२९० ॥ तम्हा एएसि कम्माणं, अणुभागे वियाणिया । एएसिं संवरे चेव, खवणे य जए बुहे ॥ १ ॥ त्ति बेमि, कम्मपयडी ३३ ॥ www.kobatirth.ong सज्झणं पवक्खामि, आणुपुव्वि जहक्कम। छण्हंपि कम्मलेसाणं, अणुभावे सुणेहि मे ॥ २ ॥ नामाई वण्णरसगंधफासपरिणामलक्खणं ठाणंी ठिई गई च आउं, लेसाणं तु सुणेह मे ॥३॥ किव्हा नीला य काऊ य, तेऊ पहा तहेव यो सुक्का लेसा य छट्टा 3, नामाई तु जहक्कमं ॥४॥ जीमूतनिद्धसंकासा, गवलरिट्ठगसंनिभा । खंजंजणनयणनिभा, किण्हलेसा उ वण्णओ ॥ ५ ॥ नीला सोगसंकासा, चासपिच्छ समप्पभा। वेरु लियनिद्धसंकासा, नीललेसा उ वण्णओ ॥६॥ अयसीपुष्पसंकासा, कोइलच्छदसंनिभा पारेवयगीवनिभा, काउलेसा उ वण्णओ ॥७॥ हिंगुलुयधाउसंकासा, तरुणाइच्चसंनिभा। सुयतुंड पईवनिभा, तेउलेसा उवण्णओ ॥८ ॥ हरियाल भेयसंकासा, हलिद्दाभेदसंनिभा । सणासणकुसुमनिभा, पम्हलेसा उ वण्णओ ॥९॥ संखंककुंदसंकासा, खीरधारसमप्पभा। रययहारसंकासा, सुक्कलेसा उ वण्णओ ॥१३०० ॥ जह कड्डुयतुंबयरसो निंबरसो कड्डयरोहिणिरसो वा । इत्तोवि अनंतगुणो रसो उ किण्हाइ नायव्वो ॥१॥ जह तिकडुयस्स रसो तिक्खो जह हत्थिपिप्पलीए वा । इत्तोवि० नीलाइ० ॥२॥ जह तरुणअंबयरसो तुयरकवित्थस्स वावि जारिसओ २० काऊइ० ॥ ३ ॥ जह परिणयंबगरसो पक्ककवित्थस्स वावि जारिसओ |० तेऊइ० ॥४॥ ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित ९४ For Private And Personal Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.ong वरवारुणीइ व रसो विविहाण व आसवाण जारिसओ। महुमेरगस्स व रसो इत्तो पहाड़ परएणं ॥ ५ ॥ खज्जूरमुद्दियरसो खीररसो खंडसकररसो वा । इत्तो 30 सुक्काइ० ॥ ६ ॥ जह गोमडस्स गंधो सुणगमडस्स व जहा अहिमडस्सा इत्तोवि अनंतगुणो लेसाणं अप्पसत्थानं ॥७॥ जह सुरहिकुसुमगंधो गंधवासाण पिस्समाणाणी इत्तोवि अनंतगुणो पसत्यलेसाण तिहंपि॥८ ॥ जह करण्यस्स फासो गोजिब्भाए व सागपत्ताणं । इत्तोवि० अप्पसत्याणं ॥ ९ ॥ जह बूरस्सवि फासो नवणीयस्स व सिरीसकुसुमाणं इत्तोवि० तिण्हंपि॥१३१०॥ तिविहो व नवविहो वा सत्तावीसइविहिक्कसीओ(हो) वा दुसओ तेयालो वा लेसाणं होइ परिणामो ॥ १ ॥ पंचासवप्पमत्तो तीहिं अगुत्तो छसू अविरओ या तिव्वारंभपरिणओ खुद्दो साहस्सिओ नरो ॥२॥ निर्द्धधसपरिणामो, निस्संसो अजिइंदिओ। एयजोगसमाउत्तो, कण्हलेसं तु परिणमे ॥ ३ ॥ इस्सा अमरिस अतवो, अविज्ज माया अहीरिया । गेही पओसे य सढे, रसलोलुए सायगवेसए य॥४॥ आरंभा अविरओ, खुद्दो साहस्सिओ नरो । एय०, नीललेसं० ॥५ ॥ वंके वंकसमायारे, नियडिल्ले अणुज्जुए। पलिउंचग ओवहिए, मिच्छदिट्ठी अणारिए ॥ ६ ॥ उष्फलगदुट्टवाई य, तेणे अ(या)विय मच्छरी । एय०, काउलेसं० ॥७॥ नीआवित्ती अचवले, अमाई अखुऊहले । विणीयविणए दंते, जोगवं उवहाणवं ॥ ८ ॥ पियधम्मे दढधम्मे, वजभीरू हिएसए । एय०, तेउलेसं० ॥९॥ पयणुक्कोहमाणो य, मायालोभे य पयणुए। पसंतचित्ते दंतप्पा, जोगवं उवहाणवं ॥ १३२० ॥ तहा य पयणुवाई य, उवसंते जिइंदिए। एय० पम्हलेसं० ॥ १ ॥ अट्टरुद्दाणि वज्जित्ता, धम्मसुक्काणि साहए। पसंतचित्ते दंतप्पा, समिए गुत्ते य गुत्तिसु ॥ २ ॥ ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित ९५ Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsun Gyanmandir सरागे वीयरागे वा, उवसंते जिइंदिए। एय०, सुक्कलेसं तु परिण॥३॥ अस्संखिजाणोसप्पिणीण उस्सप्पिणीण जे समया। संखाईया | लोगा लेसाण हवंति ठाणाई॥४॥ मुत्तद्धं तु जहन्ना तित्तीसा सागरा मुहुत्तहियो उक्कोसा होइ ठिई णायव्वा किण्हलेसाए॥५॥ मुहुत्तद्धं तु जहन्ना दसउदहिपलियमसंखभागमब्भहिया नीललेसाए॥६॥मुहुत्तद्धं तु जहन्ना तिण्णुदही पलियमसंखभागमभहिया० काउलेसाए॥७॥ मुहुत्तद्धं तु जहन्ना दोण्हुदही पलियमसंखभागमभहिया० तेउलेसाए॥८॥ मुहुत्तद्धं तु जहन्ना दसउदही होइ मुहुत्तमब्भहिया।० पम्हलेसाए॥९॥ मुहुत्तद्धं तु जहन्ना तित्तीसं सागरा मुहुत्तहिया० सुक्कलेसाए०॥१३३०॥ एसा खलु लेसाणं ओहेण ठिई उ वणिया होइ। चउसुवि गईसु इत्तो लेसाण ठिई 3 वुच्छामि॥१॥ दसवाससहस्साई काऊइ ठिई जहनिया होइ। तिनोदही पलियअसंखेजभागं च उक्कोसा॥२॥ तिण्णुदहीपलिओवभमसंखभागो जहन्न नीलठिई। दसउदहीपलिओवमभसंखभाग च उक्कोसा॥३॥ दसउदहीपलिओवममसंखभागं जहनिया होइ। तित्तीससागराई उक्कोसा होइ किण्हाए॥४॥ एसा नेरइयाणं लेसाण ठिई 3 वणिया होइ तेण परं वुच्छामि तिरियमणुस्साण देवाणं॥५॥ अंतो मुहत्तमद्धं लेसाण ठिई जहिं जहिं जा 31 तिरियाण नराणं वा वज्जित्ता केवलं लेस६॥ मुहुत्तद्धं तु जहन्ना उक्कोसा होइ पुव्वकोडी 30 नवहिं वरिसेहिं ऊणा नायव्वा सुक्कलेसाए॥७॥ एसा तिरियनराणं लेसाण ठिई 3 वणिया होइ। तेण परं वुच्छामि लेसाण ठिई 3 देवाण ८॥ दसवाससहस्साई किण्हाए लिई जहन्निया होइ। पलियमसंखिज्जइमो उक्कोसो होइ किण्हाए॥९॥ जा किण्हाइ ठिई खलु उक्कोसा सा उ समयमब्भहिया। जहन्त्रेणं || श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir नीलाए पलियमसंखं च उक्कोसा ॥१३४०॥ जा नीलाइ ठिई खलु उक्कोसा सा उ समयमभहिया। जहन्नेणं काअए पलियमसंखं च उक्कोसा॥१॥ तेण परं वुच्छामी तेऊलेसा जहा सुरगणाणी भवणवइवाणमंतरजोइसवेमाणियाणं च॥२॥ पलिओवमं जहन्ना उक्कोसा सागरा उ दुण्हऽहिया। पलियमसंखिज्जेणं होई भागेण तेऊए॥३॥ दसवाससहस्साई तेऊइ ठिई जहन्निया होइ। दुन्नुदही पलिओवम असंखभागं च उक्कोसा॥४॥जा तेजइ ठिई खलु उक्कोसा सा 3 समयमभहिया। जहन्नेण पम्हाए दस मुहुत्तहियाई उक्कोसा।जा पम्हाइ० जहन्नेणं सुक्काए तित्तीस मुत्तमब्भहिया॥६॥ किण्हा नीला काऊ तित्रिवि लेसाउ अहम्मलेसाउएयाहिं तिहिवि जीवो दुग्गई उववज्जई ॥७॥ तेऊ पम्हा सुक्का तन्निवि एयाउ धम्मलेसा। एयाहिं तिहिवि' जीवो सुग्गई उववज्जई॥८॥ लेसाहिं सव्वाहिं पढमे समयंमि परिणयाहिं तु न हु कस्सइ उववत्ती परे भवे अस्थि जीवस्स॥९॥ लेसाहिं सव्वाहिं चरमे समयंमि परिणयाहिं तु। न०॥१३५०॥ अंतमुहत्तंमि गए अंतमुत्तमि सेसए चेवा लेसाहिं परिणयाहिं जीवा गच्छंति परलोय॥१॥ तम्हा एयासि लेसाणं, अणुभावं वियाणिया। अप्पसत्थाउ वज्जित्ता, पसत्थाओ अहिए॥१३५२॥ त्ति बेमि, लेसज्झ्यणं ३४॥ सुणेह मे एगमणा, भग्गं सम्वन्नु(बुद्धेहिं) देसियो जमायरंतो भिक्खू, दुक्खाणंतको भवे॥३॥ गिहवासं परिच्चज्जा, पव्वजामस्सिए मुणी। इमे संगे वियाणिज्जा, जेहिं सजति माणवा॥४॥ तहेव हिंसं अलियं, चोजं अब्बभसेवणी इच्छाकामं च लोभं च, संजओ परिवजए॥५॥ मणोहरं चित्तधरं, मल्लधूवणवासियो सकवाडं पंडरुल्लोयं, मणसावि न पत्थए ॥३॥ इंदियाणि In श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatim.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandi उ भिक्खुस्स, तारिसंमि उक्स्सए। दुक्कराई निवारे(तु धारेउ), कामरागविवड्ढणे॥७॥सुसाणे सुन्नगारे वा, रुक्खमूले व इको पइरिक्के पकडे वा, वासं तत्थ भिरोयए॥८॥ फासुयंमि अणाबाहे, इत्थीहिं अणभिदुए। तत्थ संकप्पए वासं, भिक्खू परमसंजए॥९॥ न सयं गिहाई कुविजा, नेव अन्नेहिं कारए। गिहम्मसमारंभे, भूयाणं दिस्सए वहो॥१३६०॥ तसाणं थावराणं च, सुहुमाणं बायराण यो तम्हा गिहसमारंभं, संजओ परिवज्जए॥१॥ तहेव भत्तपाणेसु, प्यणे प्रयावणेसु यो पाणभूयदयद्वाए, न पए ण पयावए ॥२॥ जलधननिस्सिया जीवा, पुढवीकट्ठनिस्सिया। हम्मति भत्तपाणेसु, तम्हा भिक्खू न प्यावए॥३॥ विसप्पे सव्वओधारे, बहपाणविणासणे नत्थि जोइसमे सत्थे, तम्हा जोई नदीवए|४|| हिरण्णं जायरूवंच, मणसाविन पत्थए समलिट्ठकंचणे भिक्खू, विरए क्यविक्कए॥५॥ किणंतो कइओ होइ, विक्किणंतो य वाणिओ। क्यविक्कयंमि वढ्तो, भिक्खू हवइ न तारिसो॥६॥ भिक्खियव्वं न केयव्वं, भिक्खुणा भिक्खवित्तिा। कयविकओ महादोसो, भिक्खावित्ती सुहावहा॥७॥ समुयाणं उंछमेसिज्जा, जहासुत्तमणिंदियोलाभालाभंमि संतुढे, पिंडवायं चरे मुणी ॥८॥अलोलो न रसे गिद्धो, जिब्भादतो अमुच्छिओ। न रसट्टाए @जिज्जा, जवणढाए महामुणी॥९॥ अच्चणं रयणं चेव, वंदणं पूअणं तहा। इड्ढीसकारसम्माणं, मणसावि न पत्थए॥१३७०॥ सुकं झाणं झियाइज्जा, अणियाणे अकिंचणे। वोसढकाए विहरिन्जा, जाव कालस्स पज्जओ॥१॥ निजूहिऊण आहारं, कालधमे उवहिए। चइऊण माणुसं बुदि, पहू दुक्खा विमुच्चइ॥२॥ निम्ममो निरहंकारो, वीयराओ अणासवो। संपत्तो ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ | ९८ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir केवलं नाणं, सासयं परिनिव्वुडे ॥१३७३॥ ति बेमि, अणगारमग्गं ३५॥ जीवाजीवविभत्ति मे, सुमेहेगमणा इज जाणिऊण भिक्खू, सम्म जयइ संजमे॥४॥ जीवा चेव अजीवा य, एस लोए वियाहिए। अजीवदेसमागासे, ओलए से वियाहिए॥५॥ दव्वओ खित्तओ चेव, कालओ भावओ तहा। परूवणा तेसिं भवे, जीवाणमजीवाण य॥६॥रूविणो चेवऽरूवा य, अजीवा दुविहा भव।अरूवी दसहा वुत्ता, रूविणोऽविचाविहा॥७॥धम्मस्थिकाए तहेसे, तप्पएसे य आहिए। अधमे तस्स देसे य, तप्पएसे य आहिए॥८॥ आगासे,तस्स देसे य, तप्पएसे य आहिए। अद्धासमए चेव, अरूवी दसहा भवे ॥९॥ धमाधमे य दोऽवेए, लोगभित्ता वियाहिया। लोगालोगे य आगासे, समए समयखित्तिए॥१३८०॥ धमाधम्मागासा, तित्रिवि एए अणाइया। अपज्जवसिया चेव, सव्वद्धं तु वियाहिया॥१॥ समएवि संतई पप्प, एवमेव वियाहिए। आएसं पथ्य साईए, सपजवसिएऽविय॥२॥ खंधा य खंधदेसा य, तप्पएसा तहेव यो परमाणुणो अ बोद्धव्वा, रुविणो अ चाविहा॥३॥ एगत्तेण पुहुत्तेणं, खंधा य परमाणू ओलोएगदेसे लोए अ, भइअव्वा ते 3 खित्तओ। एत्तो कालविभागं तु, तेसिं वुच्छं चव्विहं ॥४॥ संतई पप्प तेऽणाई, अप्पज्जवसिआविओ ठिई पडुच्च साईआ, सप्पज्जवसिआविओ५॥ असंखकालमुक्कोस, इदं समयं जहन्नयो अजीवाण य रूवीणं, लिई एसा विआहिआ॥६॥ अणंतकालमुक्कोस, इक्वं समयं जहण्णय। अजीवाण य रूवीणं, अंतरेयं विआहि॥७॥ वत्रओ गंधओ चेव, रसओ फासओ तहा। संठाणओ य विन्नेओ, परिणामो तेसिं पंचहा॥॥ || श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संसमिया For Private And Personal Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobairm.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir वन्नओ परिणया जे 3, पंचहा ते पकित्तिया। किण्हा नीला य लोहिया, हालिहा सुक्किला तहा॥९॥ गंधओ परिणया जे य|| दुविहा ते वियाहिया। सुब्भिगंधपरिणामा, दुब्भिगंधा तहेव य॥१३९०॥ रसओ परिणया जे 3, पंचहा ते पकित्तिया। |तित्तकडुयकसाया, अंबिला महरा तहा॥१॥ फासओ परिणया जे 3, अनुहा ते पकित्तिया। कक्खडा मज्या चेव, गुरुया लहुया तहा॥२॥ सीया उण्हा य निद्धा य, तहा लुक्खा य आहिया। इति फासपरिणया एए, पुग्गला समुदाहिया॥३॥ संठाणपरिणया |जे 3, पंचहा ते पकित्तिया। परिमंडला य वट्टा य, तंसा चरंसमायया॥४॥ वण्णओ जे भवे किण्हे, भइए से 3 गंधो रसओ फासओ चेव, भइए संठाणओऽविय॥५॥ वण्णओ जे भवे नीले, भइए०॥६॥ वण्णओ लोहिए जे 3, भइए से 3 गंधारसओ फासओ चेव, भइए संठाणओविय॥७॥वण्णओ पीअए जे 3, भइए से 3 गंधरसओ फासओ चेव, भइए संठाणओऽवि॥८॥ वण्णओ सुक्किले जे 3, भइए से 3 गंधओ। रसओ फासओ चेव, भइए संठाणओऽवि॥९॥ गंधे जे भवे सुब्भी, भइए से 3 वण्णओ। रसओ फासओ चेव, भइए संठाणओऽवि॥१४००॥ गंधओ जे भवे दुब्भी, भइए से 3 वण्णओ। रसओ फासओ) चेव, भइए संठाणओविय॥१॥रसओ तित्तओ जे 3, भइए से 3 वनओ। गंधओ फासओ चेव, भइए संठाणओविय॥२॥ रसओ कडुए जे 3, भइए से 3 वण्णओ। गंधओ फासओ चेव, भइए संठाणओविय॥३॥ रसओ कसाए जे 3, भइए से 3 वण्णओ। |गंधओ फासओ चेव, भइए संठाणओविय॥४॥ रसओ अंबिले जे 3, भइए से 3 वण्णओ। गंधओ फासओ चेव, भइए ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ | १०० पू. सागरजी म. संशोधित || For Private And Personal Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir |संठाणओऽवि॥५॥ रसओ महरए जे 3, भइए से 3 वण्णओ। गंधओ रसओ चेव, भइए संठाणओविय॥६॥ फासओ कक्खडे || जे 3, भइए से 3 वण्णओर गंधओ रसओ चेव, भइए संठाणओविय॥७॥ फासओ मउए जे 3, भइए से 3 वण्णओ। गंधओ रसओ चेव, भइए संठाणओवियो॥८॥ फासओ गुरुए जे 3, भइए से 3 वण्णओ। गंधओ रसओ चेव, भइए संठाणओविय॥९॥ फासओ लहुए जे उ, भइए से 3 वण्णओ। गंदओ रसओ चेव, भइए संठाणओविय॥१४१०॥ फासओ सीअए जे 3, भइए से 3 वण्णओ। गंधओ रसओ चेव, भइए संठाणओविय॥१॥ फासओ उण्हए जे 3, भइए से 3 वण्णओ। गंधओ रसओ चेव, भइए संठाणओविय॥२॥ फासओ निद्धए जे 3, भइए से 3 वण्णओ। गंधओ रसओ चेव, भइए संठाणओविय॥३॥ फासओ लुक्खए जे 3, भइए से 3 वण्णओ। गंधओ रसओ चेव, भइए संठाणओविय॥४॥ परिमंडलसंठाणे, भइए से 3 वण्णओ गंधओ/ रसओ चेव, भइए फासओवियो५॥ संठाणओ भवे वट्टे, भइए से 3 वण्णओ। गंधओ रसओ चेव, भइए फासओविय॥६॥ संठाणओ भवे तंसे, भइए से 3 वण्णओ गंथओ रसओ चेव, भइए फासओऽविया ॥ संठाणओ च चरंसे, भइए से 3 वण्णओ। |गंधओ रसओ चेव, भइए फासओविय॥८॥ जे आयसंठाणे, भइए से 3 वन्नओ। गंपओ रसओ चेव, भइए फासओविय॥९॥ |एसा अजीवविभत्ती, समासेण वियाहिया। इत्तो जीवविभत्ति, वुच्छामि आणुपुव्वसो॥१४२०॥ संसारत्त्था य सिद्धा ३, दुविहा/ जीवा वियाहिया। सिद्धा णेगविहा वुत्ता, तं मे कित्तयओ सुण॥१॥ इत्थी पुरिससिद्धा य, तहेव य नपुंसगा। सलिंगे अन्नलिंगे In श्रीउत्तराध्ययनसूत्र । पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir य, गिहिलिंगे तहेव य॥२॥ उको सोगाहणाए य, जहन्नमज्झिमाइ यो उड्ढं अहे य तिरियं च, समुईमि जलंमि ॥३॥ दस य|| नपुंसएसु, वीसं इत्थियासु यो पुरिसेसु य अट्ठसयं, समए णेगेण सिझई॥४॥ चत्तारि य गिहिलिंगे, अन्नलिंग दसेव यो सलिंगेण य अट्ठसयं, सभए णेगेण सिझई॥५॥ उदोसोगाहणाए 3, सिझंते जुगवं दुवे। चत्तारि जहनाए, जवमझठुत्तरं सयं॥६॥ चरुड्ढलोए य दुवे समुद्दे, तओ जले वीसमहे तहेवा सयं च अठुत्तर तिरियलोए, समए णेगेण 3 सिझई धुव॥७॥ कहिं पडिहया सिद्धा?, कहिं सिद्धा पइडिया?कहिं बुदिं चइत्ताणं?, कत्थ गंतूण सिझइ?॥८॥ अलोए पडिहया सिद्धा, लोयग्गे य पइट्ठिया। इहं बुदिं चइत्ताणं, तत्थ गंतूण सिझई॥१॥ बारसहिं जोयणेहिं, सव्वटुस्सुवरि भवे। ईसीपब्भारनामा 3, पुढवी छत्तसंठिया॥१४३०॥ पणयाल सयसहस्सा, जोअणाणं तु आयया। तावइयं चेव विच्छित्री, तिगुणो साहिय( तस्सेव) परिरओ॥१॥ अट्ठजोयणबाहला, सा मामि विया हिया। परिहायंती चरिमंते, मच्छीपत्ताउ तणुययरी॥२॥ अजुणसुवनगमई सा पुढवी निम्मला सहावेणीउत्ताणयछत्तयसंठिया य भणिया जिणवरेहिं॥३॥संखंककुंदसंकासा, पंडुरा निम्मला सुभा। सीआए जोअणे तत्तो, लोयंतो 3 वियाहिओ॥४॥जोअणस्स उ जो तत्थ, कोसो उवरिमो भवे। तस्स कोसस्स छन्भाए, सिद्धाणोगाहणा भवे॥५॥ तत्थ सिद्धा महाभागा, लोगग्गमि पटिया। भवप्पवंचउम्मुक्का, सिद्धिं वरगई गया॥६॥ उस्सेहो जस्स जो होइ, भवंमि चरममि उतिभागहीणा तत्तो य, सिद्धाणोगाहणा भवे॥७॥ एगत्तेण य साईया, अपज्जवसियाविया पुहुत्तेण अणाईया, अपज्जवसियाविय॥८॥ अरूविणो ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित | १०२ For Private And Personal Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobaim.org Acharya Shri Kailashsagarsur Gyanmandit जीवगणा, नाणदसणसनिया। अलं सुह संपत्ता, उवमा जस्स नत्यि ॥९॥ लोएगदेसे ते सव्वे, नाणदंसणसनिया || संसारपारनिथिन्ना, सिद्धिं वरगई गया॥१४४०॥ संसारत्था उ जे जीवा, दुविहा ते वियाहिया। तसा यथावरा चेव, थावरा तिविहा तहिं॥१॥ पुढवी आउजीवा य, तहेव य वणस्सई इच्चेए थावरा तिविही, तेसिं भेए सुणेह मे॥२॥ दुविहा पुढविजीवा 3, सुहुमा बायरा तहा। पज्जत्तमप्पजत्ता, एवमेव दुहा पुणो॥३॥ बायरा जे उ प्रज्जत्ता, दुविहा ते वियाहिया। सण्हा खरा य बोद्धव्वा, सण्हा सत्तविहा तहिं ॥४॥ किण्हा नीला यरुहिरा य, हालिहा सुक्किला तहा। पंडुपणग मट्टिया, खरा छत्तीसईविहा॥५॥ पुढवी यसक्का वालुया य उवले सिला य लोणूसे। अयतउयतंबसीसगरुप्पसुवने य वइरे य॥६॥ हरियाले हिंगुलुए मणोसिला सासगंजण पवाले। अब्भपडलऽब्भवालुय बायरकाए मणिविहाणा॥७॥ गोभिज्जए य रुयगे अंके फलिहे य लोहियक्खे या मरगय भसारगल्ले भुयमोयग इंदनीले य॥८॥ चंदण गेरुय हंसगब्बे पुलए सोगंधिए य बोद्धव्वे। चंदप्पम वेरुलिए जलकंते सूरकंते य॥९॥ एए खरपुढवीए, भेया छत्तीसमाहिया। एगविहमनाणत्ता, सुहमा तत्थ वियाहिया॥१४५०॥ सुहमा य सव्वलोगमि, लोगदेसे य बाय।। एत्तो कालविभागं तु, तेसिं वुच्छं चव्विहं॥१॥ संतई पप्पऽणाईया, अपज्जवसियाविया ठिई पडुच्च साईया, सपज्जवसियाविय॥२॥ बावीससहस्साई, वासाणुक्कोसिया भवे आउठिई पुढवीणं, अंतोमुहुत्तं जहनिया॥३॥ असंखकालमुक्कोसा, अंतमुहत्तं जहन्नयो कायलिई पुढवीणं, कायं तु अमुंचओ॥४॥अणंतकालमुक्कोसं, अंतोमुहुत्तं जहन्नयो विजमि सए काए, पुढविजीवाण अंतरं ॥५॥ ॥ श्रीउत्ताध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir एएसिं वन्नओ चेव, गंधओ रसफासओ। संठगणादेसओ वावि, विहाणाई सहस्ससो ॥६॥ दुविहा आउजीवा उ, सुहमा बायरा तहा।|| पज्जत्तमपज्जत्ता, एवमेव दुहा पुणो ॥७॥ बायरा जे उपजत्ता, पंचहा ते पकित्तिया। सुद्धोदए य उस्से य, हरयणू महिया हिमे ॥८॥ एगविहमनाणत्ता, सुहमा तत्थ वियाहिया । सुहमा सव्वलोगंमि, लोगदेसे य बाय ॥ ॥ ९ ॥ संतई० ॥ १४६० ॥ सत्तेव सहस्साईं, वासाणुकोसिया भवे । आउठिई आऊणं, अंतोमुहुत्तं जहन्नयं ॥१॥ असंखकालमुकोसा ॥ कांयठिई आऊणं० ॥२॥ अनंतकालमुक्कोसं० । विजढंमि सए काए, आउजीवाण अंतरं ॥ ३ ॥ एएसिं वनओ० ॥४॥ दुविहा वणस्सईजीवा, सुहुमा बायरा तहा। पजत्तमपजत्ता, एवमेव दुहा पुणो ॥ ५ ॥ बायरा जे 3 पज्जत्ता, दुविहा ते वियाहिया । साहारणसरीरा य, पत्तेगा य तहेव य॥६॥ पत्तेयसरीरा उ, णेगहा ते पकित्तिया । रुक्खा गुच्छा य गुम्मा य, लगया वल्ली तथा तहा ॥७॥ वलय पव्वया कुहणा, जलरुहा ओसही तिणा । हरियकाया उ बोद्धव्वा, पत्तेया इति आहिया ॥८॥ साहारणसरीरा उ णेगहा ते पकित्तिया । आलुए मूलए चेव, सिंगबेरे तहेव य॥९॥ हिरिली सिरिली सिस्सिरीली, जावई केय कंदली । पलंडुल्हसुण कंदे य, कंदली य कुहव्वये ॥१४७० ॥ लोही णीहू य थीहू य, तुहगा य तहेव या कण्हे य वज्जकंदे य, कंदे सूरण तहा ॥१॥ अस्सकन्नी य बोद्धव्वा, सीहकन्नी तहेव यो मुसुंढी य हलिद्दा य, णेगहा एवमायओ ॥२॥ एगविहमणाणत्ता० ॥३॥ संतई पप्पऽणाईआ०॥४॥ दस चेव सहस्साई, वासाणुकोसिया भवे। वणस्सईणं आऊं तु अंतोमुहुत्तं जहन्त्र्यं ॥ ५ ॥ अनंतकाल० । कायठिई पणगाणं० ॥६॥ असंखकालमुक्कोसा, अंतोमुहुत्तं जहन्नयं । ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित www.kobatirth.org १०४ For Private And Personal Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir विझढंमि सए काए, पणगजीवाण अंतरं ॥७॥ एएसिं वण्णओ० ॥८॥ इच्चेए थावरा तिविहा, समासेण वियाहिया । इत्तो उ तसे तिविहे, वुच्छामि अणुपुव्वसो ॥९॥ तेऊ वाऊ य बोद्धव्वा, ओराला य तसा तह।। इच्चेए तसा तिविहा, तेसिं भेए सुणेह मे ॥१४८० ॥ दुविहा तेउजीवा उ, सुहमा बायरा तहा। पज्जत्तमपज्जत्ता, एवमेव दुहा पुणो ॥ १ ॥ बायरा जे 3 पज्जत्ता, णेगहा ते वियाहिया । इंगाले मुम्मुरे अगणी, अच्चि जाला तहेव य॥२॥ उक्का विज्जू य बोद्धव्वा, णेगहा एवमायओ। एगविहमनाणत्ता, सुहमा ते वियाहिया ॥ ३ ॥ सुहुमा० ॥४॥ संतई पप्प० ॥५॥ तिन्नेव अहोरत्ता, उक्कोसेण वियाहिया । आउठिई तेऊणं, अंगेमुहत्तं जहन्नयं ॥६॥ असंखकालमुक्कोसा० । कायठिई तेऊणं० ॥७॥ अनंतकालमुक्कोसं, अंतोमुहुत्तं जहन्नयं । विझढंमि सए काए, ते जीवाण अंतरं ॥८॥ एएसिं वन्नओ० ॥९॥ दुविहा वाउजीवा य, सुहमा बायरा तहा। पज्जत्तमपज्जत्ता, एवमेव दुहा पुणो ॥१४९० ॥ बायरा जे उ पज्जत्ता, पंचहा ते पकित्तिया । उक्कलिया मंडलिया, घण गुंजा सुद्धवाया य ॥१॥ संवट्टगवाए य, णेगहा एवमाअओ। एगविहमणाणत्ता, सुहमा तत्थ वियाहिया ॥२॥ सुहुमा सव्वलो ० ॥३॥ संतई पप्प० ॥४॥ तिन्नेव सहस्साई, वासाणुकोसिया भवे । आउटिई वाऊगं अंतोमुहुत्तं जहन्नयं ॥ ५ ॥ असंखकाल० । कायठिई वाऊणं० ॥६॥ अनंतकालमुक्कोसं० । विजढंमि सए काए, वाउजीवाण अंतरं ॥७॥ एएसिं वन्नओ० ॥८॥ ओराला तसा जे उ, चउहा ते पकित्तिया । बेइंदिय तेइंदिय, चउरो पंचिंदिया चेव ॥९॥ बेइंदिया उ जे जीवा, दुविहा ते पकित्तिया पजत्तमपज्जत्ता, तेसिं भेए सुणेह मे ॥ १५०० ॥ किमिणा सोमंगला चेव, अलसा माइवाहया । वासीमुहा य ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ १०५ पू. सागरजी म. संशोधित www.kobatirth.org For Private And Personal Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir सिप्पीया, संखा संखणगा तहा॥१॥ पल्लोयाऽणुल्लया चेव, तहेव य वराडगा। जलूगा जालगा चेव, चंदणा य तहेव य॥२॥ इति|| बेइंदिया एए, गह। एवमायओ। लोएगदेसे ते सव्वे, न सव्वत्थ् वियाहिया॥३॥ संतई०॥४॥ वासाइं बारसेव 3, उक्कोसेण वियाहिया।बेइंदियआउठिई, अंतोमुत्तं जहन्नयी ॥संखिन्जकालमुक्कोसा, अंतोमुत्तं जहन्नयोबेइंदियकायठिई०॥६॥अणंतकाल बेइंदियजीवाणं, अंतरेयं वियाहिय॥७॥ एएसिं वनओ०॥८. तेइंदिया य जे जीवा, दुविहा ते पकित्तिया। पजत्तमपज्जत्ता, तेसिं भेए सुणेह मे॥९॥ कुंथु पिवीलिउइंसा, उक्लुदेहिया तहा। तणहारा कठ्ठहारा य, मालुगा पत्तहारगा॥१५१०॥ कप्पासिऽद्विमिजा य, तिंदुगा उसभिजगा। सदावरी य गुम्भी य, बोद्धव्वा इंदगाइ य॥१॥ इंदगोवसमाईया, गहा एवमायओलोएगदेसे ते सव्वे, न सव्वत्थ वियाहिया॥२॥ संतई पप्प०॥३॥ एगूणवत्रऽहोरत्ता, उक्कोसेण वियाहिया। तेइंदियआउठिई, अंतोमुहुत्तं जहन्नयी४॥ संखिज्जकालमुक्कोसा० तेइंदियकायठिई०५॥ अणंतकालमुक्कोसं० तेइंदियजीवाणं०॥६॥ एएसिं वत्रओ०॥७॥ चरिदिया उ जे जीवा, दुविहा ते पकित्तिया। पजत्तमपज्जत्ता, तेसिं भेए सुणेह मे ॥८॥ अंधिया पुत्तिया चेव, मच्छिया मसगा तहा। भमरे कीड पयंगे य, ढिंकणे कुंकणे तहा ॥९॥ कुक्कडे सिंगिरीडी य, नंदावते य विच्छिए। डोले भिंगिरिडिओ, विरिली अच्छिवेहए। | ॥१५२०॥ अच्छिरे माहले अच्छि (रोडए), विचित्ते चित्तपत्तए । ओहिंजलिया जलकारी य नीया तंबबगाइया ॥१॥इइ चरिदिया एए, णेगहा एवमायओ।लोगस्स एगदेसंमि, ते सव्वे परिकित्तिया ॥२॥ संतई प५०॥३॥ छच्चेव य मासाऊ, उक्कोसेण वियाहिया ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsur Gyanmandir चरिदियआउठिई, अंतोमुहत्तं जहन्य॥४॥संखिन्जकालमुक्कोस, अंतोमुहुत्तं जहन्यो चारिदियकायठिई०॥५॥अणंतकालमुक्कोस.|| अंतोमुहुत्तं जहन्नयं०॥६॥ एएसिं वनओ०॥७॥ पंचिंदिया उजे जीवा, चव्विहा ते वियाहिया। नेरइया तिरिक्खा य, मणुया देवा य आहिया॥८॥ नेरइया सत्तविही, पुढवीसू सत्तसू भवे। रयणाम सक्कराभा, वालुयाभा य आहिया॥१॥ पंकामा धूमाभा, तमा तमतमा तहा। इइ नेरइया एए, सत्तहा परिकित्तिया॥१५३०॥ लोगस्स एगदेसंमि, ते सव्वे 3 वियाहिया। इत्तो कालविभागं तु, तेसिं वुच्छं चउविहं ॥१॥ संतई पप्प०॥२॥सागरोवममेगं तु, उक्कोसेण वियाहिया। पढमाइ जहन्नेणं, दसवाससहस्सिया॥३॥ तिनेव |य सागराऊ, उक्कोसेण वियाहिया।दुच्चाए जहन्नेणं, एगं तू सागरोवमी४॥ सत्तेव सागराऊं, उक्कोसेण वियाहिया। नईयाए जहनेणं, | तिनेव 3 सागरोवमा॥५॥ दससागरोवमाऊ, उक्कोसेण वियाहिया। चउत्थीइ जहन्नेणं, सत्तेव 3 सागरोवमा॥६॥ सत्तरससागराऊ, ||उक्कोसेण वियाहिया। पंचमाए जहन्नेणं, दस चेव उ सागरा॥७॥ बावीससागराऊ, उक्कोसेण वियाहिया। छट्ठीइ जहन्नेणं, सत्तरस सागरोवमा ८॥ तित्तीससागराऊ, उक्कोसेण वियाहिया। सत्तमाए जहनेणं, बावीसं सागरोवमा॥९॥ जा चेव उ आउठिई, नेरइयाणं| वियाहिया। सा तेसिं कायठिई, जहनुकोसिया भवे॥१५४०॥ अणंतकालमुक्कोसं०। रइयाणं तु अंतरं॥१॥ एएसिं वनओ चेव०॥२॥ पंचिंदियतिरिक्खा 3, दुविहा ते वियाहिया। संमुच्छिमतिरिक्खा 3, गब्भवतिया तहा॥३॥ दुविहावि ते भवे तिविहा, जलयरा थलयरा तहा। खहयरा य बोद्धव्वा, तेसिं भेए सुणेह मे॥४॥ मच्छ। य कच्छभा य, गाहा य मगरा तहा। सुसुमारा य ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir | बोद्धव्वा, पंचहा जलयराऽऽहिया॥५॥ लोएगदेसे ते सव्वे, न सव्वत्थ वियाहिया। इत्तो कालविभागं तु, तेसिं वुच्छं चाविहं ॥६॥ संतई १५०॥७॥ इक्का य पुवकोडीओ, उक्कोसेण वियाहिया। आउठिई जलयराणं, अंतोमुहुत्तं जहन्नय॥८॥ पुव्वकोडीपुहुत्तं तु, उक्कोसेण वियाहिया। कायलिई जलयराणं, अंतोमुहुत्तं जहन्नय॥९॥ अणंतकालमुक्कोसं० जलयराणं तु अंतरं॥१५५०॥ एएसिं| वनओ०॥१॥ चउप्पया य परिसप्या, दुविहा थलया भवे। चउप्प्या चविही 3, ते मे कित्तयओ सुण॥२॥ एगखुरा दुखुरा चेव, गंडीपय सनष्फया। हयमाइ गोणमाई, गयमाई सीहमाइणो॥३॥ भुओरगपरिसप्पा, परिसय्या दुविहा भवे। गोहाई अहिमाईया, इक्किक्का गहा भवे॥४॥ लोएगदेसे ते सव्वे, न सव्वत्थ वियाहिया। इत्तो कालविभागं तु, तेसिं वुच्छं चव्विहं ॥५॥ संतइं| पप्प०॥६॥ पलिओवमा उ तित्रि 3, उक्कोसेण वियाहिया। आउठिई थलयराणं, अंतोमुत्तं जहन्नय॥७॥ पलिओवमा उ तिनि 3, उक्कोसेणं वियाहिया। पुवकोडीपुहत्तं तु, अंतोमुहत्तं जहन्नयं ॥८॥ कायठिई थलयाणं, अंतरं तेसिमं भवे। कालं अणंतमुक्कोस, अंतोमुहत्तं जहन्नयं॥९॥ विझमि सए काए, थ्लयराणं तु अंतरं। चम्मे 3 लोमपक्खीया, तइया समुग्गपक्खिया॥१५६०॥ विययपक्खी य बोद्धव्वा, पक्खिणो य चव्विहा। लोएगदेसे ते सव्वे, न सव्वत्थ वियाहिया॥१॥ संतई पथ्य० ॥२॥ पलिओवमस्स भागो, असंखिजइमो भवे। आउठिई खहयाणं, अंतोमुहुत्तं जहन्नयं॥३॥ असंखभागो पलियस्स, उक्कोसेण 3 साहिओ। पुव्वकोडीपुहुत्तेणं, अंतोमुहत्तं जहन्नय॥४॥ कायठिई खहयराणं, अंतरं ते( रेयं )वियाहियो अणंतकालमुक्कोस, अंतोमुहत्तं ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ | १०८ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www khatim.org Acharya Shri Kalashsagarsuti Gyamandir ||जहन्नय॥५॥ एएसिं वनओ०॥६॥ मणुया दुविहभेया 3, ते मे कित्तयओ सुणो संमुच्छिमाइ मणुया, गब्भवक्कंतिया तहा॥७॥ गब्भवतिया जे 3, तिविहा ते वियाहिया। अकम्मकम्मभूमा य, अंतरद्दीवगा तहा॥८॥ पनरस तीसइविहा, भेआ अट्ठवीसई) संखा 3 कमसो तेसिं, इह एसा वियाहिया॥९॥ संमुच्छिमाण एसेव, भेओ होइ आहिओ। लोगस्स एगदेसंमि, ते सव्वेऽवि वियाहिया॥१५७०॥ संतई प५०॥१॥ पलिओवमाई तित्रि 3, उक्कोसेण वियाहिया। आउठिई मणुयाणं, अंतोमुहुत्तं जहन्नयं॥२॥ पलिओवमाइं तित्रि 3, उक्कोसेण वियाहिया। पुव्वकोडिपुहुत्तेणं, अंतोमुहुत्तं जहन्नयं॥३॥ कायठिई मणुयाणं, अंतरं तेसिमं भवे। अणंतकालमुक्कोसं, अंतोमुहुत्तं जहन्नय॥४॥ एएसिं वन्नओ०॥५॥ देवा चव्विहा वुत्ता, ते मे कित्तयओ सुणो भोमिज वाणमंतर, जोइस वेमाणिया तहा॥६॥ दसहा 3 भवणवासी, अट्ठहा वणचारिणो। पंचविहा जोइसिया, दुविहा वेमाणिया तहा॥७॥ असुरा नाग सुवण्णा, विजू अग्गी य आहिया। दीवोदही दिसा वाया थणिया भवणवासिणो॥८॥ पिसाय भूया जक्खा य, रक्खसा किन्नरा य किंपुरिसा। महोरगा य गंधव्वा, अट्ठविह। वाणमंतरा॥९॥ चंदा सूरा य नक्खत्ता, गहा तारागणा तहा। दिसाविचारिणो चेव, पंचही जोइसालया॥१५८०॥ वेमाणिया जे देवा, दुविहा ते पकित्तिया। कप्पोवा य बोद्धव्वा, कप्पाईया तहेव य॥१॥ कप्पोवगा बारसहा, सोहम्भीसाणा तहा। सणंकमारमाहिंदा, बंभलोगा य लंतगा॥२॥ महासक्का सहस्सारा, आणया पाणया तह आरणा अच्चुया चेव, इइ कप्पोवगा सुरा॥३॥ कल्याइया उजे देवा, दुविहा ते वियाहिया। गेविजगाणुत्तरा चेव, गेविज्जा ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ [ १०९ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir नवविह। तहिं ॥४॥ हिट्टिमाहिट्टिमा चेव, हिट्टिमामज्झिमा तहा। हिट्टिभाउवरिमा चेव, मज्झिमाहिट्टिमा तहा ॥ ५ ॥ मज्झिमामज्झिमा चेव, मज्झिमावरिमा तहा । उवरिमाहिट्ठिमा चेव, उवरिमामज्झिमा तहा ॥६॥ उवरिमाउवरिमा चेव, इइ गेविजगा सुरा। विजया वैजयंता य, जयंता अप्पराजिया । सव्वट्टसिद्धगा चेव, पंचहाऽणुत्तरा सुरा । इइ वेमाणिया एए, णेगहा एवमायओ ॥८॥ लोगस्स एगदेसंभि, ते सव्वे परिकित्तिया । इत्तो कालविभागं तु, तेसिं वुच्छं चउव्विहं ॥१॥ संतई पप्पनाईया, अपज्जवसियाविय। ठिङ्गं पडुच्च साईया, सपज्जवसियाविया ॥१५९० ॥ साहीयं सागरं इक्कं, उक्कोसेण ठिई भवे। भोमिज्जाण जहन्त्रेणं, दसवाससह स्सिया ॥१॥ पलि ओवममेगं तु, उक्कोसेण वियाहियां वंतराणं जहन्त्रेणं, दसवाससहस्सिया ॥२॥ पलिओवममेगं तु, वासलक्खेण साहियां पलिओवभट्ट भागो, जोइसेसु जहन्निया ॥ ३ ॥ दो चेव सागराई, उक्कोसेणं वियाहिया । सोहम्मंमि जहन्नेणं, एगं च पलिओवमं ॥४॥ सागरा साहिया दुन्नि, उक्कोसेण वियाहिया । ईसाणंमि जहन्नेणं, साहियं पलि ओवमं ॥ ५ ॥ सागराणि य सत्तेव, उक्कोसेण ठिई भवे । सणकुमारे जहन्नेणं, दुन्नि ऊ सागरोवमा ॥ ६ ॥ सागरा साहिया सत्त, उक्कोसेण वियाहिया। माहिंदंभि जहन्नेणं, साहिया दुन्नि सागरा ॥७॥ दस चेव सागराई, उक्कोसेण वियाहिया । बंभलोए जहन्नेणं सत्त उ सागरोवमा ॥८ ॥ चउद्दस उ सागराई, उक्कोसेण वियाहिया । लंतगंमि जहन्नेणं, दस उ सागरोवमा ॥९॥ सत्तरस सागराई, उक्कोसेण वियाहिया । महासुक्के जहन्नेणं, चउद्दस सागरोवमा ॥१६०० ॥ अट्ठारस गाराई, उक्कोसेण वियाहिया । सहस्सारे जहन्नेणं, सत्तरस सागरवोमा ॥१॥ सागरा अउणवीसं तु, उक्कोसेण ठिई भवे । आणयंमि जहन्नेणं, ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित ११० For Private And Personal Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir अट्ठारस सागरोवमा॥२॥ वीसं तु( सई सागराइं तु, उक्कोसेण ठिई भवापाणयंमि जहन्नेणं, सागरा अउणवीसई॥३॥सागरा इकवीसं| तु, उक्कोसेण ठिई भवे। आरणमि जहन्नेणं, वीसई सागरोवमा॥४॥ बावीस सागराई, उक्कोसेण ठिई भवे। अच्चुयंमि जहन्नेणं, सागरा इक्वीसई॥५॥ तेवीससागराई, उक्कोसेणं ठिई भवो पढममि जहन्नेणं, बावीसं सागरोवमा॥६॥ चवीसं सागराई, उकोसेण लिई भवे। बिइयंमि जहन्नेणं, तेवीसं सागरोवमा॥७॥ पणवीस सागरा ॐ, उक्कोसेण ठिई भवे। तइयंमि जहन्नेणं, चवीस सागरोवमा॥८॥ छब्बीस सागराई, उक्कोसेण ठिई भवेोचउत्थयंमि जहन्नेणं, सागरा पणवीसई॥९॥ सागरा सत्तवीसंतु, उक्कोसेण ठिई भवे। पंचमंमि जहन्नेणं, सागरा 3 छवीसई॥१६१०॥ सागरा अहवीसं तु, उक्कोसेणं ठिई भवे। छटुंमि जहन्नेणं, सागरा सत्तवीसई॥१॥ सागरा अणतीसं तु, उक्कोसेण ठिई भवे। सत्तमंमि जहन्नेणं, सागरा अट्ठवीसई॥२॥ तीसं तु सागराई, उक्कोसेणं ठिई भवे। अट्ठमंमि जहन्नेणं, सागरा अणतीसई॥३॥ सागरा इक्वतीसं तु, उक्कोसेण लिई भवे। नवमंमि जहन्नेणं, तीसई | सागरोवमा॥४॥ तित्तीस सागरा ऊ, उक्कोसेण ठिई भवेोचउसुंपि विजयाईसुं, जहन्ना इक्कतीसई॥५॥अजहन्नमणुक्कोसं, तित्तीस ||सागरोवमा। महाविमाणसव्वद्वे, लिई एसा वियाहिया॥६॥ जा चेव 3 आउठिई, देवाणं तु वियाहिया। सा तेसिं कायठिई, जहन्नमुक्कोसिया भवे॥७॥ अणंतकालमुक्कोसं, अंतो० देवाणं हुज्ज अंतरं॥८॥ एएसिं वन्नओ०॥९॥ संसारत्था य सिद्धा य, इह (इ) जीवा वियाहिया रूविणो चेवरूवी य, अजीवा दुविहाविय॥१६२०॥ इइ जीवमजीवे य, सुच्चा सहहिऊण योसव्वन्याण ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirm.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir अणुभए, रमिज्जा संजमे मुणी॥१॥तओ बहूणि वासाणि, सामन्नमणुपालिया।इमेणं कमजोगेणं, अप्पाणं संलिहे मुणी॥२॥ बार 3 वासाई, संलेहुक्कोसिया भवे। संवच्छरं मझिभिया, छम्मासा य जहन्निया॥३॥ पढमे वासचउक्कंमि, विगई निजूहणं करे। बिइए वासचउक्कंमि विचित्तं तु तवं चरे॥४॥ एगंतरमा थाम, कटु संवच्छरे दुवे। तओ संवच्छरऽद्धं तु, विगिढ़ तु तवं चरे॥५॥ तओ संवच्छरद्धं तु, नाइविगिटुं तवं चरे। परिभियं चेव आयामं, तंमि संवच्छरे करे॥६॥ कोडीसहियभायाभ, कटु संवच्छरे मुणी। भासद्धमासिएणं तु, आहारेण तवं चरे॥७॥कंदप्यमाभिओगं किब्विसियंमोहमासुरत्तं चोएयाओ दुग्गईओ मरणमि विराहिया( ए )हुंति॥८॥ मिच्छादसणरत्ता, सनियाणा हु हिंसगा।इय जे मरंति जीवा, तेसिं पुण दुल्लहा बोही॥९॥ सम्मइंसणरत्ता अनियाणा सुक्कलेसमोगाढा। इय जे मरंति जीवा सुलभा तेसिं भवे बोही॥१६३०॥ मिच्छादसणरत्ता सनियाणा कण्हलेसमोगाढा। इय जे भरंति जीवा तेसिं पुण दुल्लहा बोही॥१॥ जिणवयणे अणुरत्ता जिणवयणं जे करेंति भावेणी अमला असंकिलिहा ते हंति परित्तसंसारी॥२॥ बालमरणाणि बहुसो अकाममरणाणि चेव बहुयाणि। मरिहंति ते वाया जिणवयणं जे न याणंति॥३॥ बहुआगमविनाणा समाहिउपायगा य गुणाही। एएण कारणेणं अरिहा आलोयणं सो॥४॥ कंदम्य कोक्कुईया तहसीलसहाव हासविगहाहिं। विम्हावितोय परं कंदथ्यं भावणं करइ ॥५॥ मंताजोगं काउं भूईकम्मं च जे पउंजंति। सायरसइड्ढिहेउ अभिओगं भावणं कुणइ॥६॥ नाणस्स केवलीणं धम्मायरियस्स संघसाहूणी भाई अवनवाई किब्बिसियं भावणं कुणइ॥७॥ अणुबद्धरोसपसरो तह य निमित्तंमि ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ॥ पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir For Private And Personal Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailashsagarsuri Gyanmandir होइ पडिसेवी। एएहिं कारणेहिं आसुरियं भावणं कुणइ॥८॥ सत्थागहणं विसभक्खणं च जलणं च जलपवेसो यो अणयारभंडसेवी जम्भणमरणाणि बंधंति॥९॥ इति पाउरे बुद्धे, नायए परिनिव्वुए। छत्तीसं उत्तझाए, भवसिद्धीयसंमए॥१६४०॥ त्ति बेमि, जीवाजीवविभत्ती ३६॥ सूत्राणि॥८८॥ इति श्री उत्तराध्ययनं सूत्रं संपूर्ण ॥ प्रभु महावीरस्वामीनी परंपरानुसार कोटीगण-वैरी शाखा-चा- ल् प्रचंड प्रतिभा संपन्न, वादी विजेता पभोपास्य पू. मुनि श्री झवेरसागरजी म.सा. शिष्य बहुश्रुतोपासक, सैलाना नरेश प्रतिबोधक, देवसूर तपागच्छ, समाचारी संरक्षक, आगमोध्धारक पूज्यपाद आचार्यदेवेश् श्री आनंदसागर सूरीश्वरजी महाराजा शिष्य प्रौढ प्रतापी-सिध्धचक्र आराधक समाज संस्थापक पूज्यपाद आचार्य श्री चन्द्रसागर सूरीश्वरजी म. सा. शिष्य चारित्र चूडामणी, हास्य विजेतामालवोध्धारक महोपाध्याय श्री धर्मसागरजी म.सा. शिष्य आगम विशारद, नमस्कार महामंत्र समाराधक पूज्यपाद पंन्यास प्रवर श्री अभयसागरजी म. सा. शिष्य शासन प्रभावक, नीडर वक्ता पू. आ. श्री अशोकसागर सूरिजी म.सा. शिष्य परमात्म भक्ति रसभूत पू. आ. श्री जिनचन्द्रसागर सू.म.सा. लधुगुरुभ्राता प्रवचन प्रभावक पू.आ. श्री हेमचन्द्रसागर म.सा. शिष्य पू. गणी श्री पूर्णचन्द्रसागरजी म. सा. आ आगमिक सूत्र अंगे सं. २०५८ /५९/६० वर्ष दरम्यान संपादन कार्य माटे महेनत करी प्रकाशन दिने पू. सागरजी म. संस्थापित प्रकाशन कार्यवाहक जैनानंद पुस्तकालय, सुरत द्वारा प्रकाशित करेल छे... ॥ श्रीउत्तराध्ययनसूत्रं ।। पू. सागरजी म. संशोधित For Private And Personal Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra w.kobatirth.org Acharya Shri Kalashsagarsuri Gyanmandir श्री उत्तराध्ययन सूत्रम् ॥ For Private And Personal Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra ww.kobatirt.org Acharya Shri Kalashsagarsun Gyanmandir કાંશોધન કરી 72101ka he tale એક ફચ એg જેઓએ એ કલા , હા મીની કાર પૂ. આચાર્ય દેવ શ્રી આનંદસાગરસૂરીશ્વરજી મ.સા. ના ચરણે શત્ શત્ વંદol... For Private And Personal