Book Title: Agam 11 Vipak Shrut Gujarati Translation
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Dipratnasagar, Deepratnasagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/035612/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo namo nimmaladaMsaNassa bAla brahmacArI zrI neminAthAya namaH pUjya Ananda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara-gurUbhyo namaH | Agama- 11 vipAkazyatA AgamasUtra gujarAtI bhAvAnuvAda anuvAdaka ane saMpAdaka Agama divAkara munidIparatnasAgarajI ' [ M.Com. M.Ed. Ph.D. zruta maharSi ] Agama gujarAtI anuvAda zreNI puSpa-11 Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkaththatA namo namo nimmaladaMsaNassa bAla brahmacArI zrI neminAthAya nama: pUjya Ananda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara-gurUbhyo nama: [ (11) vipAkakRta AgamasUtra gujarAtI bhAvAnuvAda prakAzana tArIkha 30/03/2020 somavAra tithI- 2074, caitra suda-6 anuvAdaka ane saMpAdaka Agama divAkara muni dIparatnasAgarajI [M.Com. M.Ed. Ph.D. zrata maharSi 00: saMparka :00 jainamuni Do. dIparatnasAgara [M.Com., M.Ed., Ph.D., zratamaharSi Email: - jainmunideepratnasagar@gmail.com Mob M obile: - 09825967397 Web address:- (1) , (2) Deepratnasagar.in -: TAIpa seTiMga :AsutoSa prinTarsa, 09925146223 -: prinTarsa:navaprabhAta prinTIMga presa 09825598855 muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 2 Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkaththatA 45 Agama vargIkaraNa sUtra bha krama - AgamanuM nAma AgamanuM nAma sUtra / 01 AcAra 02 | sUtrakRt 03 sthAna aMgasUtra-1 aMgasUtra-2 aMgasUtra-3 aMgasUtra-4 aMgasUtra-5 25 / AturapratyAkhyAna 26 / mahApratyAkhyAna 27 bhaktaparijJA 28 taMdulavaicArika payannAsUtra-2 payannAsUtra-3 payannAsUtra-4 payannAsUtra-5 payannAsUtra-6 samavAya saMstAraka bhagavatI jJAtAdharmakathA agasUtra-6 payannAsUtra-7 07 upAsakadazA 08 | aMtakRt dazA 09 anuttaropapAtikadazA | praznavyAkaraNadazA vipAkazruta 12 aupapAtika 30.1 gacchAcAra 30.2 candravedhyaka 31 gaNividyA devendrastava 33 / | vIrastava 34 | nizItha aMgasUtra-7 aMgasUtra-8 aMgasUtra-9 aMgasUtra-10 aMgasUtra-11 upAMgasUtra-1 upAMgasUtra-2 upAMgasUtra-3 10 11 35 bRhatkalpa rAjaprazriya vyavahAra 14 jIvAjIvAbhigama 37 upAgasUtra-4 15 prajJApanA | sUryaprajJapti candraprajJapti jaMbUdvIpaprajJapti payannAsUtra-7 payannAsUtra-8 payannAsUtra-9 payannAsUtra-10 chedasUtra-1 chedasUtra-2 chedasUtra-3 chedasUtra-4 chedasUtra-5 chedasUtra-6 mUlasUtra-1 mUlasUtra-2 mUlasUtra-2 mUlasUtra-3 mUlasUtra-4 cUlikAsUtra-1 cUlikAsUtra-2 dazAzrutaskandha 38 / jItakalpa 39 mahAnizItha 40 / Avazyaka 41.1 oghaniyukti 41.2 | piMDaniyukti 42 dazavaikAlika upAMgasUtra-5 upAMgasUtra-6 18 upAgasUtra-7 19 nirayAvalikA upAMgasUtra-8 20 kalpavataMsikA upAMgasUtra-9 21 upAMgasUtra-10 43 uttarAdhyayana puSpikA puSpacUlikA vRSNidazA 44 - nandI upAMgasUtra-11 upAMgasUtra-12 payannAsUtra-1 45 anuyogadvAra 24 / catu:zaraNa muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkazruta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 3 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkakSutA AgamasUtra- 11 'vipAka zruta' aMgasUtra-11 gujarAtI bhAvAnuvAda kyAM zuM jozo ? | viSaya | pRSTha krama | krama viSaya pRSTha 39 cha | 0 | 42 ja | 42 zrutaskaMdha- 1 mRgAputra ujjItaka abhagnasena sagaDa bRhaspatidatta naMdIvardhana UMbaradatta zauryadatta | devadattA | aMju zrutaskaMdha- 2 06 | subAhu 12 | 2 bhadranaMdI 17 | 3 | sujAta 2 | 4 | suvAsava 24 | 5 | jinadAsa 26 | 6 | vaizramaNa 29 | 7 | mahAbala 32 8 | bhadranaMdI 34 | 9 | mahayyada 38 | 10 | varadatta 42 42 42 43 muni dIparatnasAgara kRt "(vipAkakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 4 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. [11 AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkakSutA muni dIparatnasAgarajInuM A pUrvenuM sAhitya-sarjana AgamasAhitya AgamasAhitya kramA sAhitya nAma buksa | krama sAhitya nAma buksa mUla Agama sAhitya:147 | 5 | mAmi manuma sAhitya: 09 | -1- sAmALi-mUne print [49]. -1- Agama viSayAnukrama- (mULa) 02 -2- bALamajuttALa-mUi Net [45] -2- gAma viSayAnurama (sI) 04 -3- mAgamamaNUSA (mUna prata). [53]. -3- Agama sUtra-gAthA anukrama 03 Agama anuvAda sAhitya: 165 Agama anya sAhitya: 10 -1- AgamasUtra gujarAtI anuvAda -1- Agama kathAnuyoga 06 -2- mAmasUtra hindI anuvAduNet [47]. -2- mAma saMvaMthI sAhitya 02 -3- Aagam Sootra English Trans. -3-RSibhASita sUtrANi 01. -4- AgamasUtra saTIka gujarAtI anuvAda [48] . -4- kAmiya sUmlvatI 01 -5- mAmasUtra hindI anuvAH print [12] Agama sAhitya-kula pustaka 518 Agama vivecana sAhitya: Agama sivAyanuM anya sAhitya -1- sAmasUtra sIvaM [46] | 1 tattvAbhyAsa sAhitya-2- gAma mUtra parva vRtti -1 [51] | 2 | sutrAbhyAsa sAhitya 06 -3- mA!Ama mUlaM vaM vRtti -2 [09] | 3 | vyAkaraNa sAhitya 05 | -4- kAma pUrNa sAhitya [09] [ 4 vyAkhyAna sAhitya 04 | -5- savRtti bAmasUtrA-1. [40] | 5 | jinabhakti sAhitya| -6- savRtti bApAmasUtrApa-2 [08] [ 6 vidhi sAhitya|-7-scuurnnik AgamasuttANi | [08] | 1 | ArAdhanA sAhitya Agama koSa sAhitya: 16 | 8 | paricaya sAhitya| -1- mAyAma dvono [04] | 9 | pUjana sAhitya-2- gAma vaEIvono [01] | 10 | tIrthakara saMkSipta darzana -3- nAma-sAra-vAreSa: [05] | 11 | prakIrNa sAhitya| -4- mAmazallAdisaMgraha (AI--S) [04] | 12 | dIparatnasAgaranA laghuzodhanibaMdha | | -6- pAma vRhat nAma vakoSa: [02]. Agama sivAyanuM sAhitya kUla pustaka 35 171 13 09 04 05 05 1-Agama sAhitya (kula pustaka) 518 2-Agametara sAhitya (kula pustaka) 085 dIparatnasAgarajInuM kula sAhitya 603 muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 5 Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkakSutA che [11] vipAkata aMgasUtra-10- gujarAtI bhAvAnuvAda zrutaskaMdha.1duHkhavipAka sUtra-1 te kALe, te samaye(avasarpiNIkALanA cothA ArAmAM, bhagavAna mahAvIra vicaratA hatA tyAre) caMpA nAme nagarI hatI. tyAM izAna khUNAmAM pUrNabhadra nAme caitya hatuM. (nagarI ane caityanuM varNana uvavAI sUtra anusAra karavuM) te kALe te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIranA ziSya Arya sudharmA aNagAra, jAtisaMpanna, caudapUrvI, cAra jJAnA sahita Adi guNa yukta hatA, 500 aNagAro sAthe parIvarI pUrvAnupUrvI vicaraNa karatA yAvat pUrNabhadra caitya padhAryA ane tyAM yathApratirUpa avagraha laI yAvat vicaratA hatA. dharmakathA zravaNa mATe parSadA nIkaLI, dharma sAMbhaLI, avadhArI yAvata je dizAmAMthI Avela te dizAmAM pAchI gaI. te kALe, te samaye Arya sudharmAnA ziSya Arya jaMbU aNagAra, je sAta hAtha UMcA tathA gautamasvAmInI jema yAvat dhyAnarUpI koThAmAM rahI, AtmAne bhAvita karatA vicaratA hatA. tyAre Arya jaMbU aNagAre jAtazraddha thaI yAvatu Arya sudharmA aNagAra pAse AvI, traNa vakhata AdakSiNapradakSiNA karI, karIne vaMdana-namaskAra karIne yAvat paryApAsatA A pramANe kahyuM - sUtra-2 he pUjya ! jo zramaNa bhagavaMta mahAvIra yAvat nirvANa saMprApta dazamAM aMga prazna vyAkaraNano A artha kahyo, to he bhaMte ! agiyAramAM vipAkazrutano bhagavaMte zo artha kahyo che ? tyAre Arya sudharmAe jaMbU aNagArane Ama kahyuM - he jaMbU ! zramaNa yAvat nirvANa prApta bhagavaMte agiyAramAM aMga vipAkamRtanA be zrutaskaMdha kahyA che - duHkhavipAka ane sukhavipAka he bhaMte ! zramaNa yAvat nirvANa prApta bhagavaMte 11mAM aMga vipAkazrutanA be zrutaskaMdha kahyA che, to pahelA zrutaskaMdha duHkhavipAkanA zramaNa yAvat nirvANa prApta bhagavaMte keTalA adhyayano kahyA che ? tyAre Arya sudharmAe jaMbU aNagArane kahyuM - he jaMbU ! Adikara tIrthaMkara zramaNa bhagavaMta mahAvIre duHkha vipAkanA daza adhyayano kahyA che. te A pramANesUtra-3 mRgAputra, ujijhataka, agni, zakaTa, bRhaspati, naMdI, ubara, zauryadatta, devadattA, aMjU. (A daza adhyayano che.) adhyayana.1 mRgAputra sUtra-4 bhaMte ! jo Adikara tIrthakara yAvat nirvANa prApta bhagavaMte duHkhavipAkanA daza adhyayano kahyA che to bhaMte! pahelA duHkha vipAka adhyayanano zo artha kahyo che? tyAre sudharmA aNagAre jaMbU aNagArane kahyuM - he jaMbU! te kALe, te samaye mRgagrAma nagara hatuM, varNana, te mRgagrAma nagaranI bahAra IzAna dizibhAgamAM caMdana pAdapa nAme udyAna hatuM. te sarvaRtuka phaLa puSpAdi yukta hatu. tyAM sudharmayakSanuM jUnuM, yakSAyatana hatuM je pUrNabhadra caitya jeTaluM prAcIna hatuM. muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 6 Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA te mRgagrAma nagaramAM vijaya nAme kSatriya rAjA hato. te vijaya kSatriyane mRgA nAme pUrNa paMcendriya rANI hatI. te vijaya kSatriyano putra ane mRgA rANIno Atmaja mRgAputra nAme putra hato. te jAtiaMdha, jAtimUka, jAti badhira, jAtipaMgula, huMDa, vAyuvALo hato. te bALakanA hAtha, paga, kAna, AMkha, nAka na hatA. kevaLa tene te aMgopAMganI AkRti mAtra AkArarUpa hato. pachI te mRgAdevI, te mRgAputra bALakane gopavIne bhUmi gharamAM gupta rIte bhojana-pAna vaDe poSatI rahe che. sUtra-5. te mRgagrAma nagaramAM eka jAtiaMdha puruSa raheto hato. te eka cakSuvALA puruSa vaDe daMDa vaDe AgaLa kheMcAto-kheMcAto jato hato. tenA mastakanA keza phUTelA ane atyaMta vikharAyelA hatA. mAkhInA jhuMDa tenI pAchaLa baNabaNatA hatA. Avo te aMdha miyagrAma nagaramAM ghera ghera dayA upajAvato AjIvikAne karato raheto hato. te kALe, te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIra yAvatu padhAryA. yAvatuM parSadA nIkaLI. tyAre te vijaya kSatriya A. kathAnA arthane pAmIne koNika rAjAnI jema nIkaLyo yAvat paryupAsavA lAgyo. tyAre te jAti aMdha paruSe te moTA jana zabdane yAvata sAMbhaLIne, teNe kahyuM - devAnupriya ! zuM Aje mRgagrAma nagare indramahotsava Adi che? yAvat te mATe badhA nagarajana jaI rahyA che. tyAre eka cakSu puruSe jAti aMdha puruSane kahyuM - he devAnupriya ! Aje indramahotsava Adi nathI, yAvat te mATe loko jatA nathI. paNa zramaNa bhagavaMta mahAvIra yAvat padhAryA che, te kAraNe badhA jaI rahyA che. tyAre te aMdha puruSe te ekAkSI puruSane kahyuM - devAnupriya ! cAlo, ApaNe paNa bhagavaMta mahAvIranI pAse jaIne yAvat paryApAsIe. tyAre te jAti aMdha puruSa AgaLa cAlatA puruSa vaDe lAkaDIthI doravAto bhagavaMta mahAvIra pAse Avyo, AvIne traNa vakhata pradakSiNA karI, karIne vaMdana-namana karyA, yAvat paypAsavA lAgyo. tyAre bhagavaMte te vijaya kSatriya ane parSadAne dharma kahyo. parSadA yAvat pAchI gaI. vijaya rAjA paNa gayo. sUtra te kALe, te samaye bhagavaMtanA mukhya ziSya indrabhUti aNagAra yAvat vicaratA hatA. pachI te gautamasvAmIe te jAtkaMdha puruSane joyo. joIne jAtazraddha Adi thaIne kahyuM - bhagavad ! koI puruSa jAlaMdha, jAyaMdharUpa hoya ? hA, hoya. bhagavan! te puruSa jAtiaMdha, jAtiaMdharUpa kevI rIte che? he gautama ! A ja mRgagrAma nagaramAM vijaya kSatriyano putra, mRgAdevIno Atmaja evo mRgAputra nAme bALaka jAtiaMdha, jAtiaMdharUpa che, te bALakane avayavo nathI yAvat AkRti mAtra che. mRgAdevI yAvat tenuM pAlana kare che. tyAre gautamasvAmIe zramaNa bhagavad mahAvIrane vaMdana-namana karyA, karIne kahyuM - he bhagavan ! huM ApanI. AjJA pAmIne mRgAputra bALakane jovA icchuM chuM. he devAnupriya ! sukha upaje tema karo. tyAre gautamasvAmI bhagavaMtanI AjJA pAmIne hRSTa-tuSTa thaI bhagavad pAsethI nIkaLyA, nIkaLIne atvarita yAvat iryAsamiti zodhatA mRgagrAma nagare AvyA, AvIne mRgagrAma nagara madhyethI mRgAdevIne ghera AvyA. tyAre mRgAdevI gautamasvAmIne AvatA joIne hRSTa-tuSTa thaI yAvat bolI- devAnupriya! ApanA AgamananuM prayojana che? te jaNAvo. tyAre gautamasvAmIe mRgAdevIne kahyuM - he devAnupriyA ! huM tamArA putrane jovAne jaladI Avelo chuM. tyAre mRgAdevIe mRgAputra bALakanI pachI janmelA cAre putrone sarvAlaMkAra vibhUSita karyA, karIne gautamasvAmInA page lagADyA pachI kahyuM - bhagavad ! A mArA cAra putro, tame juo. tyAre gautamasvAmIe mRgAdevIne kahyuM - devAnupriyA ! huM tamArA A putrone jovA jaladI nathI Avyo. muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkazruta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 7 Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkakRtA tamAro je moTo putra mRgAputra' je jAtiaMdha, jAtiaMdharUpa che, jene tame chUpI rIte bhoMyarAmAM rAkhIne guptapaNe bhojanapAna vaDe pAlana-poSaNa karo cho, tene jovA Avyo chuM. tyAre te mRgAdevIe gautamasvAmIne pUchyuM - he gautama ! te koNa evA tathArUpI jJAnI ke tapasvI che? jeNe Apane mArA A rahasTika arthane zIdhrapaNe kahyo, jethI tame A arthane jANo cho? tyAre gautamasvAmIe mRgAdevIne kahyuM - he devAnupriya ! mArA dharmAcArya zramaNa bhagavaMta mahAvIra che, jenAthI huM A vRttAMta jANu . mRgAdevI, gautamasvAmI sAthe A vAta karatI hatI teTalAmAM mRgAputra bALakanI bhojanaveLA thaI gaI. tyAre mRgAdevIe gautamasvAmIne kahyuM - bhaMte ! Apa ahIM ja UbhA raho. jethI huM tamane mRgAputra bALaka batAvuM. ema kahI bhojanapAna gRhe gaI jaIne vastra parAvartana karyA, karIne kASThanI gADI grahaNa karI, karIne vipula azana-pAna-khAdima-svAdima bharyA. bharIne te kASThanI gADIne kheMcatI kheMcatI gautamasvAmI pAse AvI, pachI gautamasvAmIne kahyuM tame Avo, mArI pAchaLa cAlo, huM tamane mRgAputra bALaka batAvuM. tyArapachI gautamasvAmI mRgAdevInI pAchaLa cAlyA. tyAre te mRgAdevI kASThanI gADIne kheMcatA kheMcatA. bhUmigRhe AvyA, AvIne catuSpada vastra vaDe mukha bAMdhya, mukha bAMdhatA gautamasvAmIne kahyuM, tame paNa bhagava! muhapatti vaDe mukhane bAMdho tyAre gautamasvAmIe paNa mukhane bAMdhyuM. pachI mRgAdevIe avaLu mukha rAkhI bhUmigRhanA dvAra ughADyA. temAMthI je gaMdha nIkaLI, te sarpanuM mRtaka, sarpanuM kalevara yAvatu tenAthI paNa aniSTatara evA prakAre gaMdha hatI. tyAre te mRgAputra bALaka te vipula azana-pAna-khAdima-svAdimanI gaMdhathI abhibhUta thaIne te vipu azana, pAna AdimAM mUcchita thaI te vipula azanAdino, temAM AkarSAIne AhAra karyo, AhAra karIne jaladIthI te AhAra vidhvaMsa thayo, pachI te paru-lohIpaNe parINamyo, te paru-lohIno AhAra karyo. tyAra pachI gautamasvAmI, te mRgAputra bALakane joIne AvA prakAre saMkalpa utpanna thayo - aho ! A bALaka purANA-duSTa rIte AcarelA, duppatikAMta azubha pApakRt karmonA pApaka phaLa-vRtti vizeSane anubhavato rahyo che. naraka ke nArakIne pratyakSa joyA nathI paNa A puruSa naraka pratirUpa vedanA vede che. ema vicArI mRgAdevIne pUchIne mRgAdevInA gherathI nIkaLe che, nIkaLIne mRgAgrAma nagaranI madhyethI nIkaLIne zramaNa bhagavaMta mahAvIra pAse AvyA. AvIne bhagavaMtane traNa vakhata AdakSiNa-pradakSiNA karI, vaMdana-namana karIne pUchyuM - huM ApanI AjJA pAmIne mRgagrAma nagaranI madhyethI pravezIne mRgAdevInA ghera gayo tyAM te mRgAdevI mane Avato joyo, joIne harSita thaI ityAdi badhuM yAvat te mRgAputra, paru ane lohIne AhAre che sudhI kahevuM. tyArapachI mane Avo manogata saMkalpa thayo ke - aho ! A bALaka tenA jUnA karmone vaza yAvatu rahelo che. sUtra-7 bhagava! te puruSa pUrvabhave koNa hato ? tenuM nAma ke gotra zuM hatA ? kayA gAma ke nagaramAM, zuM ApIne ke bhogavIne, zuM AcarIne ? pUrvanA kevA karmothI yAvatu vicare che ? he gautama ! ema saMbodhIne zramaNa bhagavaMta mahAvIre gautamasvAmIne A pramANe kahyuM - he gautama ! te kALe, te samaye A ja jaMbudvIpanA bharatamAM zatadvAra nAme nagara hatuM. je Rddha-stimita samRddha ityAdi hatuM. te zatadvAra nagaramAM dhanapati nAme rAjA hato. te zatadvAra nagaranI kaMIka samIpe dakSiNa-pazcima dizAbhAgamAM vijaya vartumAna nAme kheTaka hatuM, te RddhatimitAdi hatuM. te vijaya vartumAna kheTakanI pAchaLa bIjA 500 gAmo hatA. muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 8 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA vijayavardhamAna kheTakamAM ikkAI nAme rASTrakUTa hato. te adhArmika yAvat dupratyAnaMda hato. 500 gAmano adhipati thaI yAvat pAlana karato raheto hato. te vijayavardhamAna kheTakanA 500 gAmone ghaNAM kara, bhAra, vRddhi, utkoTa, parAbhava, ya, bhedya, kuMta, laMchapoSa, AdIpana, paMthakoTTa vaDe pIDA karato, dharmarahita karato tarjanA-tADanA-karato ane nirdhana karato karato raheto hato. tyArapachI te ikkAI rASTrakUTa vijayavaddhamAna kheTakanA ghaNA rAjA, izvara, talavara, mADaMbika, kauTuMbika, zreSThI, sArthavAhone tathA bIjA paNa ghaNA grAmyapuruSone ghaNA kAryo-kAraNomAM, rahasya-nizcaya-vyavahAromAM sAMbhaLavA chatAM na sAMbhaLyuM kaheto, na sAMbhaLyA chatAM sAMbhaLyuM ema kaheto e pramANe jovAmAM - bolavAmAM - levAmAM - jANavAmAM karato hato. tyAre te ikkAI rASTrakUTane AvA karmamAM, AvI pradhAnatAmAM, AvI vidyAmAM, evA AcaraNamAM ghaNA pApakarmone ane kalahaheturUpa pApakarmone upArjato vicarato hato. tyArapachI te ikkAI rASTrakUTane anya koI divase zarIramAM eka sAthe soLa rogAMtaka utpanna thayA. te A pramANe - sUtra-8 zvAsa, khAMsI, jvara, dAha, kukSizULa, bhagaMdara, masA, ajIrNa, netrazULa, mastaka zULa, aruci, netrapIDA, karNapIDA, kharaja, jalodara, koDha. sUtra-9 tyArapachI te ikkAI rASTrakUTe 16-rogAMtakathI abhibhUta thaIne kauTuMbika puruSone bolAvIne kahyuM - he devAnupriyo! tame jAo, vijaya vardhamAna kheTakanA zRMgATaka, trika, catuSka catvara, mahApatha, pathamAM moTAmoTA zabdothI udghoSaNA karatA-karatA A pramANe kaho - devAnupriya ! ahIM ikkAI rASTrakUTanA zarIramAM 16rogAtako utpanna thayA che, te A -zvAsa, khAMsI yAvat koDha. he devAnupriyo ! je koI vaidya-vaidyaputra, jJAyaka-jJAyakaputra, cikitsaka-cikitsakaputra, je ikkAI rASTrakUTanA te 16-rogAMtakamAMno eka paNa rogAtakane zamAvI de, tene ikkAI rASTrakUTa vipula arthasaMpadA Apaze. bIjI-trIjI vakhata A udghoSaNA karIne mArI A AjJA mane pAchI soMpo. tyAre te kauTuMbika puruSoe te pramANe karIne yAvat AjJA pAchI soMpI. tyAre te vijaya vartumAna kheTakamAM A AvA prakAranI udghoSaNA sAMbhaLI, samajIne ghaNA vaidya Adi potAnA hAthamAM zastrakoSa laIne pota-potAnA gherathI nIkaLyA, nIkaLIne vijaya vartumAna kheTaka madhye thaIne ikkAI rASTrakUTanA ghera AvyA, AvIne ikkAI rASTrakUTanA zarIrane tapAsIne, te roganuM nidAna pUchyuM, pUchIne ikkAI rASTrakUTane ghaNA atyaMgana, udvartanA, snehapAna, vamana, virecana, apadrAvaNa, apasnAna, anuvAsanA, vastikarma, nirodha, zirovedha, takSaNa, prakSaNa, zirovasti, tarpaNa, puTapAka, chAla, mUla, kaMda, patra, puSpa, phaLa, bIja, zilikA, gulikA, auSadha ane bheSaja vaDe - te soLa rogotakamAMthI ekapaNa rogAtakane zamAvavA prayatna karyo, paNa temAnA ekane paNa zamAvavA samartha na thayA. tyAre te ghaNA vaidyo, vaidyaputro Adi jyAre soLamAMnA eka paNa rogAtakane upazamAvI na zakyA tyAre zrAMta, tAMta, paritAMta thaIne je dizAmAMthI AvyA hatA, te ja dizAmAM pAchA gayA. tyArapachI ikkAI rASTrakUTa, vaidya vagere badhAe niSedha karyo, tenA paricArakoe paNa teno tyAga karyo. te auSadha ane bheSaja karavAthI paNa kheda pAmyo, soLa rogAMtakothI parAbhava pAmelo te rAjya, rASTra yAvat aMtaHpuramAM mUcchita, rAjya ane rASTrano AsvAda-prArthanA-icchA-abhilASA karato, Arta-duHkhArta-vazArta thaI 250 varSanuM muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 9 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazruta utkRSTa Ayu pALI kALamAse kALa karIne A ratnaprabhA pRthvImAM utkRSTa sAgaropamanI sthitivALA nArakIone viSe nArakIpaNe utpanna thayo. tyArapachI tyAMthI anaMtara cyavIne A mRgagrAma nagaramAM vijaya kSatriyanI mRgAdevInI kukSimAM putrapaNe utpanna thayo. tyAre te mRgAdevInA zarIramAM ujjavaLa yAvatu javalaMta vedanA utpanna thaI jyArathI mRgAputra dAraka mRgAdevInI kRSimAM garbhapaNe utpanna thayo che, tyArathI mRgAdevI vijayarAjAne aniSTa, akAMta, apriya, amanojJa, amaNAma thaI. tyArapachI te mRgAdevIe anya koI divase madhyarAtrie kuTuMba jAgarikAthI jAgatA A AvA prakArano manogata saMkalpa utpanna thayo - e pramANe huM vijaya kSatriyane pUrve iSTa Adi, dhyeyA, vizvasanIyA, anumatA hatI. jyArathI mArI kukSimAM A garbha garbhapaNe utpanna thayo che, tyArathI huM vijaya kSatriyane aniSTa yAvat amanojJa thaI chuM. vijaya kSatriya mArA nAma ke gotrane paNa grahaNa karavA icchatA nathI. to mArI sAme joyuM ke bhogopabhoga to kyAMthI ja hoya ? tethI mAre nizce A garbhane ghaNA garbhazAtana-pAtana-gAlana-mAraNa vaDe zAtanA Adine yogya che. A pramANe vicAra karyo. vicArIne ghaNA ja khArA, kaDavA, tUrA Adi garbhazAtana auSadhane khAtI ane pItI te garbhanuM zAtana Adi karavAne icchavA lAgI, paNa te garbhanuM zAsana-pAtana-galana-maraNa na thayuM. tyAre teNI zrAMta, tAMta, paritAMta, akAmita, parAdhIna thaI duHkhe duHkhe garbhane vahevA lAgI. te bALaka garbhamAM hato tyAre ja tene ATha nADI zarIramAM ane ATha nADI zarIranI bahAra vahetI hatI, ATha parune ane ATha lohIne vahAvatI hatI. banne nADI kAnanA chidramAM, babbe AMkhamAM, babbe nAkamAM, babbe dhamanImAM vAraMvAra paru-lohIne jharatI hatI. te bALaka garbhamAM hato tyArathI ja agnika nAme vyAdhi pragaTelo, tethI te bALaka je kaMI khAto, te turaMta vidhvaMsa pAmato hato ane paru tathA lohIpaNe pariNamato hato. te paNa te paru ane lohI khAI jato. pachI te mRgAdevIe anya koI divase nava mAsa pratipUrNa thatA bALakane janma Apyo, je jAtiaMdha yAvat AkRti mAtra hato. tyAre te mRgAdevI te bALakane hUMDa ane aMdharUpa jue che. joIne bhayabhIta Adi thaIne aMbedhAtrIne bolAve che. aMbadhAtrIne kahyuM - he devAnupriyA ! tame A bALakane ekAMta ukaraDAmAM pheMkI do. tyArapachI te aMbadhAtrIe mRgAdevIne 'tahatti' kahI A arthane svIkAryo. svIkArIne vijaya kSatriya pAse AvI, AvIne be hAtha joDI, Ama kahyuM - he svAmI! mRgAdevIe nava mAsa pUrNa thatAM yAvat AkRti mAtra che. pachI te mRgAdevI, te huMDa ane aMdharUpane joIne bhayabhIta, trasta, udvigna, saMjAtabhaya thaIne mane bolAvIne A pramANe kahyuM - he devAnupriya! tuM jA ane A bALakane ekAMtamAM ukaraDAmAM pheMkI do. to he svAmI ! AjJA Apo ke A bALakane ekAMtamAM ukaraDAmAM pheMku ke nahIM? tyAre te vijaya kSatriye, te aMbadhAtrI pAse A vAta sAMbhaLI, te rIte ja saMbhrAMta thaI Ubho thayo, thaIne mRgA. devI pAse Avyo, AvIne mRgAdevIne kahyuM - he devAnupriyA ! A tAro pahelo garbha che, jo tuM Ane ekAMta ukaraDAmAM pheMkIza, to tArI prajA sthira thaze nahIM, to tuM A bALakane gupta rIte bhoMyarAmAM koI na jANe tema bhojana-pAna vaDe pAlana-poSaNa karatI vicara. to tArI prajA sthira thaze, tyAre mRgAdevIe vijaya kSatriyanI A vAtane 'tahatti' kahI vinaya vaDe svIkArI, svIkArIne te bALakane gupta rIte bhoMyarAmAM koI na jANe tema bhojana-pAna vaDe pAlana karatI rahI. he gautama ! mRgAputra bALaka pUrva kALakRt ciraMtana yAvat karmane anubhavatA vicare che. muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkazruta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 10 Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazruta sUtra-10 bhagavan! mRgAputra ahIMthI kALamAse kALa karIne kyAM jaze ? kyAM upajaze ? te 26-varSa paramAyu pALIne kALamAse kALa karI A ja jaMbUdvIpanA bharatanA vaitADhyagiri taLeTImAM siMhakuLamAM siMharUpe janmaze. te siMha tyAM adhArmika yAvat sAhasika thaI ghaNA pApane yAvat bhegA karaze. karIne kALamAse kALa karIne A ratnaprabhA pRthvImAM utkRSTa sAgaropama sthitimAM yAvat upajaze. tyAMthI anaMtara udvartIne sarIsarpamAM upajaze. tyAM kALa karIne bIjI pRthvImAM utkRSTa traNa sAgaropama sthitivALo thaze. tyAMthI udvartI pakSImAM upajaze. tyAM marIne trIjI pRthvImAM sAta sAgaropama sthiti thaze. tyAMthI siMhamAM. pachI cothI narake, tyAMthI uragamAM, tyAMthI pAMcamI narake, pachI strI, pachI chaThThI narake, tyAMthI manuSya, pachI sAtamI. nArakImAM. tyAMthI cyavIne A jalacara paMcendriya tiryaMca yonimAM matsya, kAcabo, grAha, magara, suMsumArAdi sADA bAra lAkha jAti kulakoTi pramukha kahI che, temAM eka eka yonimAM aneka lAkhavAra utpanna thaze. tyAMthI udvartIne catuSpada uraparisarpa, bhUjaparisarpa, khecaramAM, cAra-traNa-be indriyamAM, vanaspatimAM, kaDavA vRkSamAM, kaDavA rasavALI vanaspatimAM, vAyukAya-teukAya-apakAyamAM aneka lAkha vakhata janmaze-maraze. tyAMthI nIkaLI anaMtara supratiSThapuramAM vRSabhapaNe thaze. te bAlyAvasthA mUkI yAvat pAmaze. koI vakhata pahelI varSARtumAM gaMgA mahAnadIne kAMThe bhekhaDa khaNatA, bhekhaDa paDavAthI mRtyu pAmI, supratiSThapuramAM zreSThInA kuLamAM putra thaze. tyAM bAlyabhAvathI mukta thaI yAvat yauvana pAmIne tathArUpa sthavira pAse dharma sAMbhaLI, samajI, muMDa thaI gRhavAsa choDI aNagArika dIkSA leze. te tyAM aNagAra thaze. iryAsamita yAvat brahmacArI. te tyAM ghaNA varSa zrAmANya paryAya pALI, AlocanA-pratikramaNa karI, kALamAse kALa karI saudharmakalpa devapaNe upajaze. te tyAMthI anaMtara cyavIne mahAvideha kSetramAM je Adya kuLo che, tyAM janmaze. daDhapratijJanI jema vaktavyatA kahevI, kaLA zIkhIne yAvat siddha thaze. he jaMbU ! zramaNa bhagavaMta mahAvIra yAvat nirvANa prApta bhagavaMte duHkhavipAkanA pahelAM adhyayanano A artha kahyo che, te huM kahuM chuM. 1ne vara. adhyayana-1 no muni dIparatnasAgare karela gujarAtI anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 11 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA adhyayana.2 ujjitaka sUtra-11 bhaMte! jo zramaNa bhagavaMta mahAvIre yAvatu duHkhavipAkanA pahelA adhyayanano A artha kahyo che, to bIjAno yAvat zo artha kahyo che ? tyAre sudharmA aNagAre jaMbU aNagArane A pramANe kahyuM - he jaMbU ! te kALe, te samaye vANijyagrAma nAme Rddha-svimita-samRddha nagara hatuM. te vANijyagrAmanI uttara-pUrva dizAmAM dUtipalAza nAme caitya hatuM, temAM sudharma yakSanuM yakSAyatana hatuM. te vANijyagrAmamAM mitta nAme rAjA hato. tene zrI nAme rANI hatI. te vANijyagrAmamAM kAmadhvajA nAme gaNikA hatI, je pUrNa paMcendriyA yAvat surUpA, 72-kalAmAM nipuNA, 64-gaNikAnuNa yuktA, 29 vizeSomAM krIDA karanArI, 21-ratiguNapradhAna, 32-puruSopacAra kuzalA, nava sukha aMgo jAgRta thayelI, 18-dezI bhASA vizAradA, zRMgAranA AgAra sama, suMdara vezavALI, gIta-rati-gaMdharva-nRtya kuzalA, manane AkarSita karanArI, suMdara cAlavALI, hAsya, bola,vilAsa, lAlitya AdimAkIzAla, suMdarastanavALI, dhvajA UMcI karelI, hajAranA mUlyanI prApta, rAjA dvArA chatra-cAmararUpI vALa vyaMjanikA arpita, karNaratha vaDe gamanAgamana karatI, bIjI ghaNI hajAro gaNikAnuM Adhipatya karatI vicaratI hatI. sUtra-12 te vANijyagrAmamAM vijayamitra nAme Adya sArthavAha vasato hato. tene subhadrA nAme pUrNa paMcendriya patnI. hatI. te vijayamitrano putra ane subhadrA bhAryAno Atmaja ujjitaka nAme sarvAga saMpanna yAvat surUpa putra hato. te kALe te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIra padhAryA, parSadanA nIkaLI, rAjA paNa koNika mAphaka nIkaLyo, bhagavaMte dharma kahyo, parSadA pAchI gaI, rAjA paNa pAcho gayo. te kALe, te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIranA paTTaziSya indrabhUti aNagAra yAvat chaThTha-chaThTha vaDe jema bhagavatImAM kahyuM tema tapokarma karatA, pAraNAnA divase yAvat vANijyagrAme AvyA. ucca-nIcAdimAM bhikSArthe bhramaNa karatA rAjamArge pasAra thayA. tyAM ghaNA hAthI sannaddha-baddha-varmita-guDiya-uSmIlita-kacchavALA, ghaMTa bAMdhelA, vividha maNi-ratnaraiveyaka-uttara kaMcUka vizeSathI zaNagArelA hAthI hatA. te dhvaja-patAkA vaDe zobhita, mastake pAMca pAMca zikharo laTakAvelA hatA. te hAthIo upara Ayudha ane praharaNa grahaNa karelA mahAvato beThA hatA. tyAM ghaNA azvo joyA, je sannaddha-baddha-varmita-guDita hatA, temanA zarIranA rakSaNArthe pAkhara nAmaka upakaraNo bAMdhelA hatA. uttara kaMcUka upakaraNo bAMdhelA hatA. mukhamAM cokaDA hatA, tenAthI nIcenA hoTha bhayaMkara lAgatA hatA. cAmara-darpaNathI kaTibhAga zobhato hato. tenI upara Ayudha ane praharaNa grahaNa karelA asavAro hatA. bIjA paNa tyAM ghaNA puruSo joyA. te paNa sannaddha-baddha-varmita-kavaca hatA. dhanuSarUpI paTTikA upara pratyaMcA caDAvela hatI, kaMThe raiveyaka paherela, nirmaLa zreSTha cihnapaTTa bAMdhela hato. Ayudha ane praharaNo temaNe grahaNa karelA. te puruSonI madhye rahela puruSane joyo, jene avaLA mukhe bAMdhelo, nAka-kAna kApelA, zarIra cIkAzavALuM karela, vadhya hovAthI be hAtha kaTideze bAMdhelA, kaMThamAM rAtA kaNeranI mALA paherAvelI, geru cUrNathI zarIra raMgeluM hatuM. te vadhya prANapriya talatala chedAno, alpa mAMsanA TUkaDA khavaDAvAto hato. te pApI, seMkaDo cAbUkothI prahAra karAto, aneka nara-nArIthI parIvarelo, core-cauTe phUTelA Dhola vaDe ghoSaNA karAto hato. A AvA prakAranI ghoSaNA teNe sAMbhaLI - he loko ! A ukjhitaka bALakane pakaDIne rAjA ke rAjaputra e muni dIparatnasAgara kRt "(vipAkazruta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 12 Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA koI aparAdha karyo nathI, paNa tenA potAnA karelA karmo ja aparAdhI che. sUtra-13 tyArapachI gautamasvAmIe te puruSane joIne, Avo manogata saMkalpa thayo ke - A puruSa yAvatu narakapratirUpa vedanA vede che, ema vicArI vANijyagrAma nagaramAM ucca-nIca-madhyama kuLamAM yAvatuM bhramaNa karatA, yathAparyApta sAmudAnika bhikSA grahaNa karIne vANijyagrAma nagaranI madhyethI nIkaLI yAvat gaucarI dekhADI. bhagavaMtane vAMdI-namIne A pramANe pUchyuM - he bhagavan ! huM ApanI anujJA pAmIne vANijyagrAma nagaramAM yAvat pUrvavat kahevuM. bhagavan! te puruSa pUrvabhavamAM koNa hato ? yAvat AvA kaSTaanubhavato vicare che ? he gautama ! te kALe, te samaye A ja jaMbUdvIpanA bharatakSetramAM hastinApura nAme RddhimAnuM nagara hatuM. tyAM sunaMda nAme mahAna rAjA hato. te nagaranA bahumadhya dezabhAgamAM eka moTo gomaMDapa hato, je aneka seMkaDo staMbha upara rahelo ane prAsAdIya Adi hato. tyAM ghaNA sanAtha-anAtha pazuo, nagaranI gAyo-baLado-vAcharaDA-pADA-sAMDho rahetA hatA. temane mATe puSkaLa ghAsa ane pANI hatA, tethI teo nirbhaya-nirupasarga-sukhe sukhe rahetA hatA. te nagaramAM bhIma nAme kUTagrAhI hato, je adhArmika yAvat duSkRtyAnaMda hato. te bhIma kUTagrAhanI utpalA nAme sarvAga saMpanna patnI hatI. te utpalA kUTagrAhiNI koI divase garbhiNI thaI. teNIne traNa mAsa paripUrNa thatA AvA dohada utpanna thayA. te mAtAo dhanya che, punyavatI che ityAdi yAvat teNInA janma ane jIvitanuM sAruM phaLa prApta thayuM che, jeo nagaranA ghaNA sanAtha-anAtha pazuonA yAvat vRSabhonA udham, stana, vRSaNa, puccha, kakuda, vadha, kAna, AMkha, nAka, jIbha, hoTha, kaMbala, (A avayavo) pakAvelA, taLelA, zekelA, svayaM sUkAI gayelA, teno lavaNAdithI saMskAra karyo hoya, te sAthe surA, madhu, meraka, jAti, sIdhu, prasannAne AsvadatI, visvAdatI, bhogavatI, bhAga pADatI dohadane paripUrNa kare che. to huM paNa ghaNA nagaranA pazu yAvat paripUrNa karuM. ema vicArI, te dohada paripUrNa na thatA zuSka, bhukha, nirmAsa, avaruNA, avaruNazarIrI, nisteja, dIna-vimana vadanavALI, pAMDuraka mukhavALI, nIcA namelA nayanavadanakamalA, yathocita puSpa-vastra-gaMdha-mALA-alaMkAra-AhArane na bhogavatI, hatheLImAM masaLelI kamaLanI mALAnI jema karamAyelI yAvatuM ciMtA kare che. A avasare bhIma phUTagrAha, utpalA kUTagrAhiNI pAse Avyo. AvIne teNIne ciMtAmagna yAvatuM joI joIne kahyuM - he devAnupriyA ! tuM kema apahRta manavALI ane ciMtAmAM cho ? tyAre te utpalA bhAryAe bhIma kUTagrAhane kahyuM - devAnupriya ! mane traNa mAsa pUrNa thatA dohada utpanna thayo che ke - te mAtAo dhanya che, je ghaNA pazuonA udham ityAdine surAdi sAthe AsvAdatI Adi dohadane pUrNa kare che. paNa huM te dohadane pUrNa karI zakI nahIM hovAthI yAvat ciMtAmagna chuM. tyAre te bhIma kuTagrAhe utpalAne kahyuM - devAnupriyA ! tuM ciMtAmagna na thA. huM evuM kaMIka karIza, jethI tArA dohado saMprApta thaze. teNIne ISTAdi vANI vaDe yAvat AzvAsita karI. pachI te bhImakUTagrAha ardharAtrikALa samayamAM ekalo, bIjAnI sahAya rahita, bakhtara bAMdhI yAvat praharaNa laI potAnA gherathI nIkaLyo, nIkaLIne hastinApura nagaranI madhyethI gomaMDapa pAse Avyo, ghaNA ja nagaranA pazu yAvat vRSabhomAMnA keTalAkanA udham chede che yAvat keTalAkanA kaMbala chede che, keTalAkanA anya anya aMgopAMgane vikalA karyA, karIne potAne ghera Avyo. AvIne te utpalA kUTagrAhiNIne ApyA. muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkazruta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 13 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkakRtA tyArapachI te utpalA, te ghaNA gomAMsane pakAvI, madirAdinuM AsvAdana karatI, te dohalA pUrNa kare che. tyArapachI te utpalA kUTagrAhInA dohada saMpUrNa thayA, saMmAnita thayA, vinita thayA, bucchinna thayA, saMpanna thayA, te garbhane sukhe sukhe vahana kare che. teNIe anya koI divase nava mAsa paripUrNa thatA eka bALakane janma Apyo. sUtra-14 te bALaka janmatAnI sAthe moTA moTA zabdothI ghoSa karato, virasa zabda karato, bUmo pADavA lAgyo. te bALakanI bUmo Adi zabdo sAMbhaLI, samajI hastinApura nagaranA ghaNA nagarapazu yAvat vRSabho bhayabhIta thayA, udvigna thayA, sarve dizAmAM bhAgI gayA. tyAre tenA mAtApitAe A pramANe nAma pADyuM - amAro A bALaka janmatA ja moTA moTA zabdothI cIso pADavA lAgyo te sAMbhaLIne nagaranA pazu Adi bhayabhIta thaIne cAre dizAmAM bhAgI gayA, tethI amArA A bALakanuM nAma gotrAsa thAo. pachI gotrAsa bALaka bALabhAva choDI, yuvAna thayo. pachI koI divase te bhIma kUTagrAma maraNa pAmyo. tyArapachI te gotrAsa ghaNA mitra, jJAti, nijaka, svajana saMbaMdhI, parIjana sAthe parIvarIne roto-iMdana karatovilApa karato, bhIma kUTagrAhanuM nIharaNa karyuM, karIne ghaNA laukIka mRtaka kRtyo karyA. pachI sunaMda rAjAe gotrAsane anya koI dine svayaM ja kUTagrAhIpaNe sthApyo. pachI gotrAsa phUTagrAha adhArmika yAvat dupratyAnaMda thaI gayo. pachI te pratidina ardharAtri kALa samaye ekalo, advitIya, bakhtarakavaca bAMdhI yAvat Ayudha-praharaNa laIne potAnA gherathI nIkaLato, gomaMDape Avato. AvIne ghaNA nagarapazuo je sanAtha-anAtha hoya yAvat temane aMgarahita karato hato. pachI potAnA ghera AvIne te ghaNA gomAMsa pakAvIne sUrA, madyAdi sAthe AsvAdato, visvAdato yAvat vicarato hato. tyArapachI te gotrAsa kUTAya Avo pApakarmI, AvA vijJAna ane AcAravALo thaI atyaMta pApakarmane upArjana karIne 500 varSanuM Ayu pALIne Arta-duHkhArUM thaI kALamAse kALa karI, bIjI pRthvImAM utkRSTa traNa sAgaropama sthitika nairayikamAM nairayikapaNe utpanna thayo. sUtra-15 tyAre te vijayamitra sArthavAhanI subhadrA nAme patnI jAtaniMdukA hatI. tenA utpanna thayelA putro vinAza pAmatA hatA. pachI gotrAsa phUTagrAha bIjI pRthvIthI anaMtara udvartIne A ja vANijya grAma nagaramAM vijayamitra sArthavAhanI subhadrA patnInI kukSimAM putrapaNe upajyo. pachI te subhadrA sArthavAhI anya koI divase nava mAsa bahu pratipUrNa thatA bALakane janma Apyo. tyAre te subhadrA sArthavAhIne putra utpanna thatA turaMta ekAMte ukaraDAmAM pheMkAvyo, pheMkAvIne pachI bIjIvAra grahaNa karAvyo. karAvIne anukrame tene saMrakSatI-saMgopatI-saMvardhana karatI hatI. tyArapachI te bALakanA mAtApitAe sthitipatitA karI, caMdra-sUryanA darzana, jAgarikAne mahARddhi-satvara samudAya kare che. tyArapachI te bALakanA mAtApitAe agiyArame divase nivRtta thatA, bAramo divasa prApta thatA A AvA prakAranuM gauNa ane guNaniSpanna nAma karyuM. jyArathI amAro A bALaka janmyo, tyAre ekAMte ukaraDAmAM tyAga karelo, te kAraNe A putranuM nAma ujijhataka ho. pachI ujhitaka bALaka pAMca dhAtrIoe grahaNa karyo. te A - kSIradhAtrI, majjanadhAtrI, maMDanadhAtrI, krIDApanA dhAtrI ane aMkadhAtrI. sarve daDhapratijJanI jema kahevuM yAvat nirvAghAta parvatanI guphAmAM rahelA caMpakanA vRkSanI jemAM sukhe sukhe vicaravA lAgyo. muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 14 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkakSutA tyArapachI te vijayamitra sArthavAha anya koI divase gaNima, dharima, meya, pArichedya e cAra prakAranA bhAMDa grahIne lavaNasamudramAM vahANa vaDe vepAra karavA gayA. temanuM vahANa lavaNasamudramAM bhAMgI gayuM, sArabhUta bhAMDa bUDI gayA. te atrANa, azaraNa thaI maraNa pAmyo. pachI vijayamitra sArthavAhane je ghaNA izvara-talavara-mADuMbika-kauTuMbika-ibhya-zreSThI-sArthavAhoe jyAre lavaNasamudramAM vahANa bhAMgI gayuM yAvat maraNa pAmyo, jANyuM tyAre hAthohAtha lIdhela saMpatti tathA bAhya bhAMDasArane laIne ekAMtamAM cAlyA gayA. jyAre subhadrA sArthavAhIe vijaya sArthavAhane mRtyu pAmyo jANI, patinA viyoganA moTA zokathI ati pIDA pAmIne teNI kuhADAthI kapAyela caMpakalatAnI mAphaka dhasa karatI jamIne paDI gaI. pachI muhUrtavAra pachI sAvadhAna thaI ghaNA mitro sAthe yAvatu parIvarI rudana-iMdana-vilApa karatI vijayamitra sArthavAhanA laukIka mRtaka kArya kare che, pachI subhadrA sArthavAhI koI divase vijaya sArthavAhanuM lavaNasamudramAM javuM, lakSmIno vinAza thavo, vahANano vinAza thavo, patinuM maraNa thavuM e badhuM ciMtavatI mRtyu pAmI. sUtra16 tyArapachI nagara ArakSakoe subhadrA sArthavAhIne mRtyu pAmelI jANIne ujhitakane tenA potAnA gharamAMthI kADhI mUkyo, kADhI mUkIne te ghara bIjAne ApI dIdhuM. tyArapachI te ujhitaka potAnA gherathI kADhI mUkAyelo vANijyagrAma nagaramAM zRMgATaka yAvat mArgomAM jugAranA sthAnomAM, vezyAgRhomAM, madirApAna gRhomAM sukhe sukhe moTo thayo tyArapachI te ujhitaka koI jAtanI rokaToka vinAno, anivArita, svacchaMda mati, svaira pravicArI, madyamAM Asakta, corI-dhuta-vezyA Asakta thaI gayo. pachI te anya koI dine kAmadhvajA gaNikA sAthe Asakta thayo. kAmadhvajA gaNikA sAthe vipula, udAra, mAnuSI, bhogopabhoga bhogavato rahyo. te vakhate te vijayamitra rAjAnI zrI nAmanI rANIne koI divase yonizULa utpanna thayuM. tethI te rAjA zrIdevI sAthe udAra evA mAnuSI bhogopabhoga bhogavato vicaravAne asamartha thayo. tyArapachI te vijayamitra rAjAe koI divase ujhitakane kAmadhvajA gaNikAnA gherathI kADhI mUkyo. kADhI mUkIne kAmadhvajA gaNikAne aMtaHpuramAM rAkhI, rAkhIne kAmadhvajA sAthe udAra bhoga bhogavato rahyo. tyAre te ukjhitaka kAmadhvajA gaNikAnA gherathI kADhI mUkAtA, kAmadhvajAmAM mUcchita, vRddha, grathita, ati Asakta thavAthI bIje kyAMya smRti rati dhRti na pAmavAthI teNIne vize ja citta-mana-lezyA-adhyavasAnavALo thaIne teNInA viSaya pariNAmavALo, tatsaMbaMdhI kAmabhogomAM prayatnazIla, teNInI bhAvanA bhAvato, kAmadhvajAnA ghaNA aMtara-chidra-vivarane zodhato vicare che. tyArapachI te ucchitaka anya koI dine kAmadhvajA gaNikAnA aMtarAne pAmyo. teNInA gharamAM gupta rIte pravezyo, pravezIne kAmadhvajA sAthe udAra mAnuSI bhogopabhoga bhogavato vicaravA lAgyo. A tarapha mitra rAjA snAna karI yAvatu prAyazcitta karI, sarvAlaMkAra vibhUSita thaI, manuSyarUpI vAgurA vaDe vyApta thaI kAmadhvajAne ghera Avyo, AvIne tyAM ujhitakane kAmadhvajA gaNikA sAthe udAra bhoga bhogavato yAvat rahelo joyo, joIne krodhita thaI, kapALe traNa valIvALI bhUkUTI caDAvIne, ujhitakane potAnA sevako pAse pakaDAvyo, pakaDAvIne pachI lAkaDI, mukkA,DhIMcaNa ane koNInA prahAra vaDe tenA zarIrane bhAMgI naMkhAvyuM. mathita karAvyuM. karAvIne avakoTaka baMdhana karAvyuM. pachI A rIte karAvIne vadha karavAnI AjJA ApI. muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkazruta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 15 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkakSutA he gautama ! A rIte ukjhitaka jUnA-purANA karmone yAvatu anubhavato vicarI rahyo che. sUtra-17 bhagavan! ujjitadAraka ahIMthI kALamAse kALa karIne kyAM jaze ? kyAM utpanna thaze? he gautama! ukjhitaka dAraka 25-varSanuM parama Ayu pALIne Aje ja traNa bhAga divasa bAkI haze tyAre zULI vaDe bhedAIne kALamAse kALa karI A ratnaprabhA prathvImAM nairayikapaNe upajaze. te tyAMthI anaMtara udvartIne A ja jaMbUdvIpa dvIpanA bharatakSetramAM vaitADhya parvatanI taLeTImAM vAnarakuLamAM vAnararUpe upajaze. te tyAM bAlyabhAvathI mukta thaIne tiryaMcanA kAmabhogomAM mUcchita, vRddha, grathita, ati Asakta thaIne utpanna thatA-thatA vAnaranA bALakone mArI nAMkhavA mAMDaze. AvA pApakarmavALo, AvA karma karavAmAM tatpara, AvA ja vijJAnavALo, AvA ja AcAravALo te kALamAse kALa karIne A ja jaMbadvIpa dvIpamAM bharatakSetramAM indrapura nagaramAM gaNikAnA kuLamAM putrapaNe utpanna thaze. tyArapachI te dArakanA mAtApitA tenA janmatA ja vardhitaka-khasI karaze, tene napuMsaka karma zIkhavADaze. te bALakanA mAtApitAe bAra divasa vItyA pachI AvuM A prakAranuM nAma karaze - priyasena nAme napuMsaka thAo. tyArapachI priyasena napuMsaka bAlyabhAvathI mukta thaI, yauvanane anukrame pAmI, vijJAna pariNata thatAM rUpayauvana ane lAvaNyavALo tathA utkRSTa, utkRSTa zarIrI thaze. tyArapachI te priyasena napuMsaka indrapura nagaranA ghaNA rAjA, izvara yAvat AvA badhA lokonA hRdayanI zUnyatAne karanArA, nihravaNa, pahaSaNa, vazIkaraNa, Abhiyoga vaDe Abhiyogika karanArA ghaNA vidyAprayoga vaDe, maMtra ane cUrNanA prayoga vaDe vaza karIne manuSya saMbaMdhI udAra kAmabhoga bhogavato vicaraze. tyArapachI te priyasena napuMsaka AvA pApakarmAdithI ghaNA ja pApakarmo ekaThA karIne 121-varSanuM paramANu pALIne maraNa samaye maraNa pAmIne A ratnaprabhA pRthvImAM nairayikapaNe upajaze. tyAMthI sarisarpomAM susumAramAM yAvatuM pahelA adhyayana mAphaka yAvat sarve naraka kahevI. tyAMthI udvartIne A ja jaMbudvIpamAM bharatamAM caMpAnagarImAM pADo thaze. koI divase te tyAM goSThika vaDe mArI naMkhAze. te ja caMpA nagarInA zreSThIkuLamAM putrapaNe janmaze. te tyAM bAlyabhAvathI mukta thaI, tathArUpa sthavira pAse kevala bodhi aNagAra thaI, saudharmakalpa ityAdi pahelA adhyayana mujaba mokSe jaze. adhyayana-2 no muni dIparatnasAgare karela gujarAtI anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 16 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkakRta adhyayana-3 abhagnasena' sUtra-18 bhaMte ! jo zramaNa bhagavaMta mahAvIre yAvat duHkhavipAkanA bIjA adhyayanano A artha kahyo che, to trIjAno yAvat zo artha kahyo che ? tyAre sudharmA aNagAre jaMbU aNagArane A pramANe kahyuM - he jaMbU ! te kALe te samaye purimatAla nAme RddhivALuM nagara hatuM. te purimatAla nagaranI uttara pUrva dizAmAM 'amoghadarzana' udyAna hatuM. temAM amoghadarzI yakSanuM yakSAyatana hatuM. te purimatAlamAM mahAbala nAme rAjA hato. te nagaranA uttara-pUrva dizAbhAgamAM dezane cheDe eka aTavI hatI. aTavImAM zAlA aTavI nAme coranI pallI hatI. te corapallI viSama girikaMdarAne cheDe rahelI, vAMsanI jhADImaya vADarUpI killAthI vIMTAyelI hatI. parvatIya phATamAM rahelA viSama khADArUpI khAI vaDe vyApta hatI, te pallImAM ja pANI maLatuM hatuM. tenI bahAranA bhAgamAM pANI durlabha hatuM. manuSyone nAsI javA mATe temAM aneka chIMDIo hatI. gupta hovAthI jANItA loko ja AvAgamana karI zakatA, lUMTIne lAvela mAla pAcho levA AvanArA ghaNA mANaso paNa te pallIno nAza karI zake tema na hatA. te zAlATavI corapallImAM vijaya nAme cora senApati raheto hato, te adhArmika yAvat haNa, cheda, bheda vinAzaka vacano bolanAra hato, raktaraMjita hAthavALo, ghaNA nagaromAM prasiddha yazavALo, zUra, daDhaprahArI, sAhasika, zabdavedhI hato. te talavAra ane lAThI prahAra karavAmAM agraNI malla hato. te tyAM zAlATavI corapallImAM 500 coranA adhipati rUpe rahelo hato. sUtra-19 tyAre te cora senApati, ghaNA coro, pAradAriko, graMthibhedako, saMdhi chedako, vastrakhaMDa dhArako tathA bIjA paNa ghaNA chedI-bhedIne bahISkRt karAyelA mATe phaDaMga samAna hato. chI te vijaya corasenApati purimatAla nagaranA uttara-pUrvIya janapadanA ghaNA gAma-nagarano ghAtaka gAya AdinA grahaNa vaDe, baMdIgrahaNa vaDe, paMthakoTTa ane khAtara pADanAra vaDe pIDA karato-pharato, nAza karato-karato, tarjanA-tADanA karato, sthAna-dhana-dhAnya rahita karato vicarato hato. mahAbala rAjAnA karane vAraMvAra laI leto. te vijaya cora senApatine skaMdazrI nAme patnI hatI, te ahIna pUrNa paMcendriyAdi hatI. te vijaya corano putra ane skaMdazrIno Atmaja abhagnasena nAme putra hato. te ahIna pUrNa paMcendriya zarIrI, vijJAna pariNata, anukrame yauvanane pAmyo. te kALe te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIra purimatAla nagare padhAryA, parSadA nIkaLI, rAjA nIkaLyo, bhagavaMte dharma kahyo, parSadA ane rAjA pAchA gayA. te kALe, te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIranA mukhya ziSya gautama yAvat rAjamArge cAlyA. tyAM ghaNA hAthI joyA, ghaNA ghoDA ane bakhtara-kavacAdi paherelA puruSo joyA. te puruSonI madhye eka puruSane joyo. te avakoTaka baMdhane bAMdhelo yAvatu udghoSaNA karAvato hato. pachI te puruSane rAjapuruSoe pahelA catvare besADyo - besADIne tenI sanmukha tenA ATha kAkAone mAravA lAgyA, mArIne cAbUkanA prahArathI tADana karatA-karatA karuNA upaje te puruSane mAMsanA TUkaDA khavaDAvavA lAgyA, pachI lohIrUpI jaLa pAvA lAgyA. tyArapachI bIjA catvare ATha kAkI ke laghumAtAne, mAravA lAgyA. e pramANe trIjA catvare ATha moTA kAkAne, cothA catvare ATha mahAmAtAne, pAMcame putrone, chake putrIone, sAtame jamAIone, AThame putravadhUne, navame pautrone, dazame pautrIne, agiyArame pautrInA patione, bArame pautronI patnIone, terame phUvAone, caudame phoIone, paMdarame mAsAone, soLame mAsIone, sattarame mAmIone, aDhArame catvare bAkI mitra-jJAtijana-nijaka-svajanasaMbaMdhI-parijanone, tenI samakSa mAratA hatA, mArIne cAbUkanA prahArathI tADana karatA karatA karuNAspada te puruSane muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkakRta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 17 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA mAMsanA TUkaDA khavaDAve che, lohIrUpI pANI pIvaDAvatA hatA. sUtra-20 tyAre te gautamasvAmIe te puruSane joyo, joIne A AvA prakAre AdhyAtmika, prArthita vicAra Avyo. yAvat pUrvavat tyAMthI nIkaLyA, ema kahyuM - bhagavad ! huM ApanI AjJA pAmI pUrvavat gaucarI levA nIkaLyo yAvat A puruSane AvA kaSTamAM joyo, to he bhagavana ! A puruSa pUrvabhave koNa hato ? Adi. he gautama ! te kALe te samaye A jaMbUdvIpa dvIpanA bharatakSetramAM purimatAla nAme nagara hatuM. tyAM uditoditA nAme mahAna rAjA hato. te purimatAlamAM nirNaya nAme iMDAno vepArI hato. te dhanADhya yAvat aparibhUta, adhArmika yAvat duSmatyAnaMda hato. te nirNaya aMDavaNike ghaNA puruSone dainika vetana ane bhojana ApIne rAkhelA, jeo haMmezA koddAla ghAsanA TopalA Adine grahaNa karatA hatA. purimatAla nagaranI cotarapha ghaNA kAgaDI-ghuvaDakabUtarI-TIMToDI-bagalI-mayUrI-kUkaDInA iMDAne tathA bIjA paNa ghaNA jalacara-sthalacara-khecaranA iMDAne grahaNa karatA, karIne vAMsanA TopalA bharatA, bharIne nirNaya aMDavaNika pAse AvatA, AvIne tene TopalA ApatA. tyAre te nirNaya aMDavaNike bIjA ghaNA puruSone dainika vetana ane bhojanAdithI ghaNA kAgaDInA yAvatu kUkaDInA iMDAne tathA bIjA paNa ghaNA jalacara-sthalacara-khecarAdinA iMDAne tavA, kavallI, kaMDuka, bharjanaka ane aMgArAmAM taLatA-zekatA-pakAvatA hatA. e rIte taLIne-bhUjIne-zekIne rAjamArgamAM-madhyamAM iMDAo vecavA vaDe AjIvikA karatA vicaratA hatA. te nirNaya aMDavaNika pote paNa ghaNA kAgaDI yAvat kUkaDInA iMDA ke je rAMdhelataLela-bhUjela hatA, tenI sAthe surA Adine AsvAdato, visvAdato vicarato hato. tyAre te nirNaya aMDavaNika A pApakarmathI ghaNA ja pApakarmane upArjana karIne 1000 varSanuM paramAyu pALIne mRtyu avasare marIne trIjI narakamAM utkRSTa sAta sAgaropama sthitika nairayikamAM nArakapaNe utpanna thayo sUtra-21 te tyAMthI udvartIne anaMtara A ja zAlATavI corapallImAM vijaya cora senApatinI skaMdazrI patnInI kukSimAM putrapaNe utpanna thayo. pachI skaMdazrIne anya koI dine traNa mAsa pratipUrNa thatA A AvA svarUpano dohada utpanna thayo. te mAtAo dhanya che, je ghaNA mitra-jJAti-nijaka-svajana-saMbaMdhI-parijana mahilAo tathA bIjI paNa cora mahilA sAthe parIvarI, snAna karI, balikarma karI yAvat prAyazcitta karI, sarvAlaMkAra vibhUSita thaI, vipula azanapAna-khAdima-svAdima ane surAne AsvAdatI, visvAdatI rahe che. bhojana karyA pachI ucita sthAne AvI puruSaveza laI, sannaddha-baddha yAvat praharaNa-Ayudha grahaNa karIne, DhAlane hAthamAM laI, khagane myAnamukta karI, bANanA bhAthAne khabhe laTakAvI, dhanuSa upara pratyaMcA caDAvI, bANane UMcA karI, mALAne lAMbI karI athavA viziSTa praharaNane ullAsita karI, jaMghAe ghUgharA laTakAvI, zIdhra vAjiMtra vagaDAvI, moTA moTA utkRSTa yAvat samudra rava vaDe yukta evA karatI zAlATavI corapallInI sarva dizA-vidizAmAM jotI-jotI, pharatI-pharatI potAnA dohada pUrNa kare che. tethI huM paNa yAvat dohada pUrNa karuM, ema vicArI, te dohada pUrNa na thavAthI yAvat ciMtAmagna banI. tyAre te vijaya cora senApati skaMdazrIne apahata manavALI yAvat joI joIne kahyuM ke - he devAnupriyA ! tuM kema apahata manavALIyAvat ciMtAmagna che ? tyAre skaMdazrIe vijayane kahyuM - he devAnupriya! e pramANe mane traNa mAsa paripUrNa thatA, AvA prakAre dohada utpanna thayela che, te pUrNa na thatA yAvat huM ciMtAmagna chuM. tyAre vijaya cora senApatie skaMdazrInI pAse A artha sAMbhaLI yAvat samajIne skaMdazrIne Ama kahyuM - he devAnupriyA ! tane sukha upaje tema kara. A vacana sAMbhaLIne, pachI te skaMdazrI, vijaya cora senApatinI anujJA pAmIne harSita ane saMtuSTa thaI, muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkazruta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 18 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazruta ghaNI mitra yAvat bIjI paNa cora mahilA sAthe parIvarIne, snAna yAvat vibhUSita thaI, vipula azanAdi ane surAne AsvAdatI, visvAdatI vicare che. bhojana karyA pachI ucita sthAne AvIne, puruSaveza laI sannaddhabaddha thaI yAvat pharatI-pharatI dohadane pUrNa kare che. tyArapachI te skaMdazrI DohalA-saMpUrNa, saMmAnita, vinIta, bucchinna, saMpanna thavAthI garbhane sukha-sukhe vahana kare che. tyArapachI te skaMdazrI cora senApatiNIe nava mAsa bahu pratipUrNa thatA bALakane janma Apyo. tyAre te vijaya corasenApatie te bALakanI mahARddhi satkArapUrvaka daza rAtrinI sthitipatitA kare che. pachI te vijaya corasenApati te bALakanA (janmanA) agiyAramA divase vipula azanAdi taiyAra karAvI, mitra-jJAtijana Adine AmaMtre che. AmaMtrIne yAvat te ja mitra-jJAtijana pAse Ama kahe che - je kAraNe amAro A bALaka garbhamAM Avyo tyAre A AvA prakAranA dohada utpanna thayelA, te kAraNathI amArA bALakanuM alagnasena nAma thAo. pachI abhagnasena kumAra pAMca dhAtrIo vaDe yAvatuM moTo thAya che. sUtra-22 tyArapachI te abhagnasena kumAra bAlabhAvathI mukta thayo. ATha kanyA sAthe lagna thayA, yAvat AThano dAyajo maLyo. uparI prAsAdamAM bhoga bhogavato vicare che. pachI te vijaya cora senApati koI divase mRtyu pAmyo. pachI te abhagnasenakumAra 500 coro sAthe parIvarI rudana-kaMdana-vilApa karato vijaya corasenApatinuM mahARddhi satkAranA samudayathI nIharaNa karyuM, karIne ghaNA laukIka mRtakAryo karyA. karIne keTaloka kALa jatAM alpazokavALA thayA. tyArapachI te 500 coroe koI divase abhagnasena kumArane zAlATavI corapallImAM moTA-moTA corasenApati paNe abhiSeka karyo. pachI te abhagnasenakumAra cora senApati thayo. te adhArmika Adi banIne yAvat nIkaTanI nagarIne lUMTavA lAgyo. tyAre te dezanA loko alagnasena corasenApatie ghaNA gAmono ghAta karavAthI, tApa pAmIne, ekabIjAne bolAvIne A pramANe kahyuM - he devAnupriyo ! nizca abhagnasena cora senApati purimatAla nagaranI uttare rahelA dezane, ghaNA gAmanA ghAta vaDe yAvatu nirdhana karato vicare che. tethI nize he devAnupriyo ! purimatAla nagaramAM jaI ApaNe mahAbala rAjAne A vRttAMta jaNAvavo zreyaskara che. tyArapachI te jAnapada puruSoe A vRttAMtane paraspara svIkAryo, svIkArIne mahArtha, mahAI, mahArda, rAjAuM prAbhRtane grahaNa karyuM. karIne purimatAla nagare AvyA, mahAbala rAjA pAse AvyA, AvIne mahAbala rAjAne te mahAI yAvat prAbhRta dharyuM, be hAthanI aMjali karI mahAbala rAjAne A pramANe kahyuM - nize he svAmI ! zAlATavI corapallImAM cora senApati rahe che, te amane ghaNA gAmonA ghAta vaDe yAvat nirdhana karato vicare che. to he svAmI ! ame icchIe chIe ke - tamArI bAhunI chAyAmAM grahaNa karAyelA ame bhaya ane upasarga rahita sukhe sukhe rahIe. Ama kahI, rAjane page paDI, be hAtha joDI mahAbala rAjAne A vRttAMta vijJapta karyo. tyAre te mahAbala rAjAe te jAnapada puruSo pAse A artha sAMbhaLI, avadhArI, ati krodhita thaI yAvat dhamadhamatA traNa saLa-vALI bhrakUTIne kapALamAM caDAvI daMDanAyakane bolAvyo, bolAvIne kahyuM - he devAnupriya ! tuM jA, zAlATavI corapallIno nAza karI nAza karIne abhagnasena cora senApatine jIvato pakaDa pakaDIne mArI pAse lAva. tyAre te daMDanAyake tahatti' kahI, te vAta svIkArI. pachI te ghaNA puruSo sAthe sannaddha baddha thaI yAvat Ayudho. sAthe temanI sAthe parIvarIne hAthamAM pAza ane DhAla laI yAvat zIdhra vAgatA vAjiMtro vagADAtA, moTA yAvat utkRSTa zabda yAvat karatA purimatAlanagaranI vaccovaccethI nIkaLIne zAlATavI corapallIe javA nIkaLyA. tyAre te abhagnasena cora senApatinA cAra puruSo A vRttAMtane jANIne zAlATavI corapallImAM abhagnasenA muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkazruta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 19 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA pAse AvyA, AvIne be hAtha joDI yAvat Ama kahyuM - he devAnupriya ! purimatAla nagaramAM mahAbala rAjAe moTA subhaTonA samUha sahita daMDanAyakane AjJA karI che ke - he devAnupriyo ! tame jAo ane zAlATavI corapallIno nAza karo, abhagnasena cora senApatine jIvato grahaNa karo. grahaNa karIne mArI pAse lAvo. tethI te daMDanAyaka moTA subhaTonA samUha sahita zAlATavI corapallI AvavA nIkaLela che. tyAre te abhagnasene cora senApati te cAra puruSo pAse A vRttAMta sAMbhaLI, samajIne 500 corone bolAvyA, bolAvIne Ama kahyuM - he devAnupriyo ! nizca purimatAla nagare mahAbala yAvat (daMDanAyaka) javAne nIkaLyo che, te AvI rahyo che. tyAre alagnasene 500 corone kahyuM - he devAnupriyo ! ApaNe te daMDanAyakane zAlA aTavI corapallI prApta thatA pahelA mArgamAM ja pratiSedha karavo zreya che. tyAre te 500 coroe A vAta tahatti' kahI tenI A vAta svIkArI. tyArapachI te abhagnasena cora senApati vipula azana, pAna, khAdima, svAdima taiyAra karAve che, karAvIne 500 coro sAthe snAna yAvatu prAyazcitta karI bhojana maMDapamAM te vipula azanAdine surA sAthe AsvAdita Adi karatA vicare che. bhojana karyA pachI ucita sthAne AvIne Acamana karI, mukhazuddhi karI, ati pavitra thaI 500 coro sAthe AAcarma upara besIne sannaddha-baddha thaI yAvat praharaNa grahaNa karI, hAthamAM pAza grahaNa karI yAvat zabdo sAthe madhyAhna kALa samaye zAlATavI corapallIthI nIkaLe che. nIkaLIne viSama-dUrga-gahanamAM rahI, bhojana-pANI grahaNa karIne te daMDanAyakanI rAha joto tyAM rahyo. tyArapachI te daMDanAyaka agnisena cora senApati pAse Avyo, AvIne alagnasena cora senApati sAthe yuddha karavA lAgyo. pachI abhagnasena cora senApatie te daMDanAyakane jaladIthI hata-mathita yAvat pratiSedha karyo. tyAre te daMDanAyaka agnisena cora senApati vaDe hata-mathita-pratiSadhita thatA teja-baLa-vIrya-puruSAkAra parAkrama rahita thayo. tethI adhAraNIya che, ema jANIne purimatAla nagare mahAbala rAjA pAse Avyo, AvIne be hAtha joDIne A. pramANe kahyuM - he svAmI ! nizca abhagnasena cora senApati viSama-dUrga-gahanamAM rahIne, bhojana-pANIne grahaNa karIne rahyo che. koIpaNa ati moTA azva-hAthI-yoddhA-ratha sainyathI ema caturaMga sainyathI paNa sAkSAt grahaNa karI zake tema nathI. tethI zAma-bheda-upapradAna vaDe vizvAsa pamADIne vaza karavA lAyaka che. vaLI je tenA atyaMtara ziSya samAna tathA mitra, jJAti, nijaka, svajana, saMbaMdhI, parijanane vipula dhanakanaka-ratna-uttama sArabhUta dhana vaDe bheda pAmaze. te abhagnasena cora senApatine paNa vAraMvAra mahArtha-mahAImahAI prAbhRta mokalI agnisena cora senApatine vizvAsa pamADAze. sUtra-23 tyArapachI te mahAbalarAjAe anya koI divase purimatAla nagaramAM eka moTI mahati mahAlikA kUTAkArazALA karAvI. te aneka zata staMbha upara rahelI, prAsAdIya, darzanIya hatI. pachI mahAbala rAjAe anya koI dine purimatAlA nagare zulka rahita yAvat daza divasano pramoda-mahotsavanI ghoSaNA karAvI, pachI kauTuMbikapuruSone bolAvIne kahyuM - he devAnapriyo ! tame zAlATavI corapallImAM jAo, tyAM tame abhagnasena cora senApatine be hAtha joDIne kaho - he devAnupriya ! nizca purimatAla nagare mahAbala rAjA uzUlka yAvat daza divasano mahotsava ghoSita karAvela che. to he devAnupriya ! tamAre mATe vipula azanAdi, puSpa-vastra-mALA-alaMkAra zIdhra ahIM mokalIe ke tame jAte ja tyAM Avazo ? tyAre kauTuMbika puruSoe mahAbala rAjAnI AjJAne be hAtha joDI yAvat svIkArI, svIkArIne muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 20 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazruta purimatAla nagarathI nIkaLyA. pachI bahu lAMbA nahIM evA mArgamAM sukhethI vasatA ane bhojanAdi karatA zAlATavI corapallIe AvyA. tyAM abhagnasena cora senApatine be hAtha joDIne Ama kahyuM - he devAnupriya ! purimatAla nagare mahAbalA rAjAe zulka rahita mahotsava jAhera karyo che to yAvatu tame jAte ja Avazo ? tyAre abhagnasena cora senApatie kahyuM - he devAnupriyo ! huM jAte ja purimatAla nagare AvIza. te kauTuMbika puruSono satkAra karI vidAya ApI. tyArapachI te abhagnasena cora senApati, ghaNA mitrothI yAvatuM parivRtta thaIne snAna karI yAvatuM prAyazcitta karI, sarvAlaMkAra vibhUSita thaI zAlATavI corapallIthI nIkaLyo. nIkaLIne purimatAla nagare mahAbala rAjA pAse Avyo, AvIne be hAtha joDI, mahAbala rAjAne jaya-vijayathI vadhAvyA, vadhAvIne mahArtha yAvat bhaTaNuM dharyuM. tyAre mahAbala rAjAe agnisenanA te mahArtha bhaTaNAne yAvat svIkAryuM. teno satkAra, sanmAna karI vidAya ApIne kUTAgArazALAmAM rahevAnuM sthAna ApyuM. tyArapachI agnisena, mahAbala rAjA pAsethI vidAya pAmIne kUTAgAra zALAe Avyo. pachI mahAbala rAjAe kauTuMbika puruSone bolAvIne kahyuM - he devAnupriyo ! tame jAo, vipula azana-pAna-khAdima-svAdima taiyAra karAvo. te vipula azanAdi ane surAne tathA ghaNA ja puSpa-gaMdha-mALA-alaMkArane abhagnasena cora senApatinI kUTAgArazALAmAM laI jAo. kauTuMbika puruSo hAtha joDI yAvatuM laI gayA. tyAre te agnisena ghaNA mitra, jJAtijana sAthe parIvarI snAna karI yAvat sarvAlaMkAra vibhUSita thaI te vipula azanAdi ane surAne AsvAdita karato pramAdI thaI vicaravA lAgyo. tyArapachI mahAbala rAjAe kauTuMbika puruSone bolAvyA, bolAvIne kahyuM - he devAnupriyo ! tame jaIne purimatAla nagaranA dvArone baMdha karo ane agnisenane jIvato pakaDIne mArI pAse lAvo. tyAre te kauTuMbika puruSoe be hAtha joDI yAvat svIkAra karyo, svIkArIne purimatAla nagaranA dvAro baMdhA karyA. abhagnasena cora senApatine jIvato pakaDIne mahAbala rAjA pAse lAvyA. tyAre mahAbala rAjAe agnisena cora senApatine A vidhAnathI vadha karavAnI AjJA karI. he gautama ! A rIte alagnasena cora senApati jUnA-purANA (potAnA karmothI) yAvat vicare che. bhagavad ! agnisena maraNa avasare marIne kyAM jaze ? kyAM utpanna thaze ? he gautama ! te 37 varSanuM paramANu pALIne Aje traNa bhAga zeSa divasa bAkI rahetA zULIe bhedAIne kALA mAse kALa karIne A ratnaprabhA pRthvImAM utkRSTa sthitika nairayikapaNe upajaze. te tyAMthI anaMtara udvartIna, e pramANe prathama adhyayanavat tenuM saMsAra paribhramaNa jANavuM. yAvat narakamAMthI udvartIne vArANasI nagarImAM sUkarapaNe utpanna thaze. te tyAM sUkarapaNAmAM jIvitathI rahita thaIne te ja vArANasI nagarImAM zreSThI kuLamAM putrapaNe janmaze. te tyAM bAlyabhAvathI mukta thaI, prathama adhyayanavat aMta karaze. nikSepa kahevo. adhyayana-3 no muni dIparatnasAgare karela gujarAtI anuvAda pUrNa | muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 21 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkakRta adhyayana-4 ' zakaTa' sUtra-24 bhaMte ! jo zramaNa bhagavaMta mahAvIre yAvat duHkhavipAkanA trIjA adhyayanano A artha kahyo che, to cothAno yAvat zo artha kahyo che ? tyAre sudharmA aNagAre jaMbU aNagArane A pramANe kahyuM - he jaMbU! te kALe, te samaye sAhaMjaNI nAme nagarI hatI, te Rddha-nirbhaya-samRddha hatI. te sAhaMjaNInI bahAra uttara-pUrva dizibhAgamAM devaramaNa nAme udyAna hatuM. temAM amogha yakSanuM purAtana yakSAyatana hatuM. te sAhaMjaNImAM mahAcaMdra nAme mahAn rAjA hato. tene susena nAme sAma-bheda-daMDa vaDe nigraha karavAmAM kuzaLa amAtya hato. sudarzanA nAme gaNikA hatI. te sAhaMjaNI nagarImAM subhadra nAme RddhimAna sArthavAha raheto hato. tene subhadrA nAme ahIna pUrNa paMcendriya surupA patnI hatI. te subhadrano putra ane bhadrAno Atmaja evo zakaTa nAme sarvAga saMpanna putra hato. te kALe, te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIra padhAryA. parSadA ane rAjA nIkaLyA, bhagavaMte dharma kahyo, parSadA pAchI gaI. te kALe, te samaye bhagavaMta mahAvIranA moTA ziSya yAvat rAjamArge pravezyA. tyAM ghaNA hAthI, ghoDA, puruSo hatA. te puruSo madhye eka strI sahita puruSane joyo. tene avakoTaka baMdhane bAMdhela, nAka-kAna kApela, yAvat udghoSaNA karAvAtI hatI. gautamasvAmIne pUrvavat vicAra Avyo, bhagavaMtane pUchyuM yAvat bhagavaMte uttara Apyo - he gautama ! te kALe, te samaye A ja jaMbudvIpa dvIpamAM bharatakSetramAM chagalapura nAme nagara hatuM. tyAM siMhagiri nAme mahAn rAjA hato. te nagaramAM chaNika nAme kasAI raheto hato. te RddhimAnuM, adhArmika yAvat dupratyAnaMda hato. te chaNika kasAI ghaNA bakarA, gheTA, rojha, baLada, sasalA, sUkara, paya, siMha, haraNa, mora ane pADAne seMkaDohajAronI saMkhyAmAM vADAmAM bAMdhI rAkhato hato. bIjA paNa tyAM ghaNA puruSo dainika vetana ane bhojanathI ghaNA bakarA yAvat pADAnuM rakSaNa ane pAlana karatA hatA. bIjA paNa ghaNA puruSo bakarA Adine yAvat gharamAM ruMdhelA-rAkhatA hatA. bIjA paNa ghaNA puruSo dainika vetana ane bhojanathI rAkhelA je seMkaDo-hajAro bakarA Adine mArI nAMkhatA hatA, tenA mAMsane charI AdithI kApIne kakaDA karatA hatA, karIne chaNika kasAIne ApatA hatA. bIjA paNa ghaNA puruSo te ghaNA bakarA yAvat pADAnA mAMsane tavA-kavallI-kaMdUka-bharjanaka-aMgArAmAM taLatA-mUMjatA-pakAvatA ane rAjamArgamAM AjIvikAne karatA rahetA hatA. te chaNika kasAI pote paNa ghaNA bakarA yAvatu bheMsanA mAMsane pakAvI-taLI-mUMjIne surA sAthe AsvAdato vicarato hato. tyAre te chaNika kasAI, A karmothI ghaNA ja malina pApakarmone upArjita karI 700 varSanuM parama Ayu pALIne maraNa avasare mRtyu pAmI cothI nArakImAM utkRSTa daza sAgaropama sthitika nairayikapaNe upajyo. sUtra-25 tyAre subhadra sArthavAhanI patnI bhadrA yAvat jAtaniMdukA hatI. janmatA-janmatA bALako vinAza pAmatA. hatA. tyAre te chaNika kasAIno jIva cothI pRthvIthI anaMtara udvartIne A ja sAhaMjaNI nagarImAM subhadra sArthavAhanI bhadrA nAme patnInI kukSimAM putrapaNe utpanna thayo. pachI koI divase bhadrA sArthavAhIe pUrA nava mAse putra prasavyo. te bALakane janmatA ja tenA mAtApitAe gADAnI nIce sthApyo, pharI grahaNa karAvI, anukrame saMrakSaNa, saMgopana, saMvardhana karatA ukjhitakanI jema kahevuM. yAvat A bALaka janmatA ja zakaTa-gADA nIce sthApelo, tethI A bALakanuM nAma zakaTa thAo. bAkI badhuM ujijhataka mAphaka jANavuM. subhadra lavaNasamudramAM mRtyu pAmyo, mAtA paNa mRtyu pAmI. te paNa potAnA gherathI kADhI mUkAyo. tyAre zakaTa muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 22 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA bALaka potAnA gherathI kADhI mUkAyelo zRMgATaka AdimAM pUrvavat yAvat sudarzanA gaNikA sAthe lubdha thayo. tyArapachI susena amAtye te zakaTane koI divase sudarzanA gaNikAnA gherathI kADhI mUkyo ane sudarzanA gaNikAne potAnA gharamAM strIrUpe sthApI. pachI sudarzanA gaNikA sAthe udAra evA mAnuSI kAmabhoga bhogavato rahyo. tyArapachI te zakaTa, sudarzanAnA gharathI kADhI mUkAyelo evo, bIje kyAMya smRti-rati-dhRti na pAmatA, koI divase guptapaNe sudarzanAnA ghera pravezyo, pravezIne sudarzanA sAthe udAra kAmabhoga bhogavato vicaravA lAgyo. A tarapha susena amAtya snAna yAvat vibhUSA karI manuSyarUpI vAgarA sAthe sudarzanA gaNikAne ghera Avyo. AvIne zakaTane sudarzanA gaNikA sAthe udAra kAmabhoga bhogavato joyo, joIne ati krodhita thaI yAvat dhamadhamato kapALamAM tripalI caDAvI zakaTane puruSo pAse pakaDAvyo, pakaDAvIne lAkaDI, muThThI AdithI yAvat mathita karyo, avakoTaka baMdhane bAMdhyo. bAMdhIne mahAcaMdra rAjA pAse Avyo. AvIne be hAtha joDI yAvat A pramANe kahyuM - he svAmI ! e pramANe zakaTe mArA aMtaHpuramAM pravezarUpa aparAdha karyo che. tyAre mahAcaMdra rAjAe suleNa amAtya ne kahyuM - he devAnupriya ! tame ja zakaTano daMDa karo. tyAre suleNa amAtye mahAcaMdra rAjAnI anujJA pAmIne zakaTane ane sudarzanA gaNikAne AvA prakAre vadha karavAnI AjJA ApI. he gautama ! e pramANe zakaTadAraka pUrva janmanA jUnA pApakarmano anubhava karato vicare che. sUtra26 bhagavan! zakaTa mRtyu pAmIne kyAM gayo ? kyAM utpanna thayo ? he gautama ! zakaTadAraka pa7-varSa paramANu pALIne Aje ja tribhAga divasa zeSa bAkI rahetA, eka moTI loDhAnI tapAvelI agnivarNa sama strInI pratimAne AliMgana karAvAyelo maraNa samaye maraNa pAmIne A ratnaprabhA pRthvImAM nairayikapaNe utpanna thaze. te tyAMthI anaMtara udvartIne rAjagRha nagaramAM mAtaMgakuLamAM yugalapaNe janma leze. tyAre te bALakanA mAtApitA bAra divasa pUrA thatA A AvuM guNasaMpanna nAma karaze - amArA A putranuM nAma zakaTa ane putrInuM nAma sudarzanA thAo. pachI zakaTa bALaka, bAlyabhAvathI mukta thaIne yauvanane pAmaze. tyAre te sudarzanA putrI paNa bAlyabhAva choDI anukrame yauvanane pAmaze, teNI rUpa-yauvana ane lAvaNyathI utkRSTA, utkRSTa zarIrI thaze. tyAre te zakaTa, sudarzanAnA rUpa-yauvana ane lAvaNyathI mUcchita thaI sudarzanA sAthe udAra bhoga bhogavaze. ripachI zakaTa anya koI divase svayaM ja phUTagrAhIpaNAne svIkArIne raheze. tyArapachI te zakaTa kUTagrAha thaze, adhArmika yAvat duSkRtyAnaMda thaze. A azubha karmo vaDe ghaNuM ja pApakarmane upArjita karIne, kALamAse kALa karIne A. ratnaprabhA pRthvImAM nairayikapaNe utpanna thaze. te ja pramANe teno saMsAra yAvat sAtamI pRthvI sudhI che. te tyAMthI anaMtara udvartIne vArANasI nagarImAM matsyapaNe upajaze. te tyAM mAchImAra vaDe vadha pAmIne te ja vArANasI nagarImAM zreSThInA kuLamAM putrapaNe utpanna thaze. tyAre te samakita pAmI, pratibodha pAmI, dIkSA grahaNa karI, saudharmakalpa deva thaze. tyAMthI cyavI mahAvideha kSetramAM dIkSA laI siddhi pAmaze. nikSepa0 duHkhavipAkanA cothA adhyayanano A artha kahyo. adhyayana-4 no muni dIparatnasAgare karela gujarAtI anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 23 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkakSutA adhyayana-5 bRhaspatidatta' sUtra-27 bhaMte ! jo zramaNa bhagavaMta mahAvIre yAvat duHkhavipAkanA cothA adhyayanano A artha kahyo che, to pAMcamAMno yAvat zo artha kahyo che ? tyAre sudharmA aNagAre jaMbU aNagArane A pramANe kahyuM - | he jaMbU ! nize te kALe, te samaye kauzAMbI nAme Rddha, nirbhaya, nagarI hatI. tenI bahAra caMdrottaraNa udyAnA hatuM. tyAM zvetabhadra yakSanuM yakSAyatana hatuM. te kauzAMbI nagarImAM zatAnIka nAme mahAnuM rAjA hato, mRgAvatI nAme rANI hatI. te zatAnIkano putra ane mRgAdevIno Atmaja udAyana nAme ahIna paMcendriya kumAra hato, te yuvarAja hato. te udAyana kumArane padmAvatI nAme patnI hatI. te zatAnIka rAjAno somadatta nAme RgvadAdine bhaNela purohita hato. te somadattanI vasudattA nAme patnI hatI. te somadattano putra ane vasudattAno Atmaja bRhaspatidatta nAme ahIna pUrNa paMcendriya bALaka hato. te kALe, te samaye bhagavAna mahAvIra padhAryA. te kALe, te samaye gautamasvAmI pUrvavat yAvat rAjamArge nIkaLyA. pUrvavat hAthI, ghoDA, puruSo madhye eka puruSane joyo. gautame pUrvavat vicAryuM. pUrvavat prazna karyo. bhagavaMta tene uttara Ape che. he gautama ! nize te kALe, te samaye A ja jaMbUdvIpamAM bharatakSetramAM sarvatobhadra nAme Rddha-stimita-samRddha nagara hatuM. tyAM jitazatru rAjA hato. te rAjAne mahezvaradatta nAme purohita hato. je RgvadAdimAM yAvat kuzala hato. tyArapachI mahezvaradatta purohita jitazatrurAjAnA rAjya ane sainyanI vRddhi nimitte haMmezA eka-eka brAhmaNa putra, kSatriya putra, vaizya putra ane zudra putrane pakaDAvato hato. pakaDAvIne temanA jIvatAnA ja hRdayanA mAMsane grahaNa karato ane jitazatrunI zAMtine mATe homa karato. tyAre te mahezvaradatta purohita AThama, caudaze babbe-brAhmaNa, kSatriya, vaizya, zUdranA bALakane, cAra mAse cAra-cAra brAhmaNa AdinA bALakane, cha mAse ATha-ATha bALakane, varase soLa-soLa bALakone tathA jyAre jyAre jitazatru rAjAne zatrunA sainya sAthe yuddhano prasaMga Avato tyAre te mahezvaradatta purohita 108-108 brAhmaNa, kSatriya, vaizya, zUdra bALakone puruSo pAse pakaDAve che. pakaDAvIne temanA jIvatAnA ja hRdayamAMthI mAMsanI pezIo kaDhAvato hato. kaDhAvIne jitazatru rAjAnI zAMti nimitte homa karato hato. tethI te zatrusainya zIdhrapaNe nAza pAmatu hatu athavA chinnabhinna thaIne nAzI jatu hatu. sUtra-28 tyArapachI te mahezvaradatta purohita ukta azubhakarma vaDe ghaNA ja pApakarmone upArjIne 3000 varSanuM parama Ayu pALIne, mRtyu avasare mRtyu pAmI pAMcamI narakamAM utkRSTa 17-sAgaropama sthitika narakamAM utpanna thayo. te tyAMthI anaMtara udvartIne A ja kauzAMbI nagarImAM somadatta purohitanI vasudattA patnInA putrapaNe utpanna thayo che. te bALakanA mAtApitAe bAra divasa pUrA thatA A AvA svarUpanuM nAma karyuM. je kAraNe amAro A bALaka somadatta purohitano putra ane vasudattAno Atmaja che, tethI amArA A putranuM nAma bRhaspatidatta thAo. pachI te bALaka pAMca dhAtrI vaDe vRddhi pAmyo. tyArapachI te bRhaspatidatta bAlyabhAvathI mukta thaI, yauvana vaya pAmyo, vijJAna pariNata thayo. te udAyanA kumArano priya bAlamitra thayo. kema ke teo sAthe jamyA, sAthe vRddhi pAmyA, sAthe dhULamAM ramelA hatA. koI divase zatAnIka rAjA mRtyu pAmyo. tyArapachI udAyanakumAre ghaNA rAjA, izvara yAvat sArthavAha Adi muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkazruta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 24 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA sAthe parIvarIne rudana-iMdana-vilApa karatA zatAnIka rAjAnuM mahARddhi, satkAranA samadayathI nIharaNa karyuM. ghaNA laukIka mRtaka kArya karyA. tyArapachI ghaNA rAjA, izvara yAvatu sArthavAhe udAyana kumArane mahAna rAjAbhiSekathI siMcita karyo. tyAre te udAyanakumAra mahAna rAjA thayo. tyAre te bRhaspatidatta, udAyana rAjAnuM purohitakarma karato sarva sthAnomAM, sarva bhUmikAmAM ane aMtaHpuramAM icchA mujaba gamanAgamana karanAro thayo. tyArapachI te bRhaspati purohita udAyana rAjAnA aMtaHpuramAM veLAe-aveLAe, kALe-akALe, rAtrimAMvikAlamAM praveza karato hato. koI divase padmAvatI rANI sAthe saMpralagna thaIne padmAvatI rANI sAthe udAra kAmabhoga bhogavato vicaravA lAgyo. tarapha udAyana rAjA snAna karI yAvat vibhUSita thaI padmAvatI devI pAse Avyo. bRhaspatidatta purohitane padmAvatI rANI sAthe udAra kAmabhoga bhogavato joIne ati krodhita thaI, kapALamAM tripalI karI, bhakUTi caDAvI bRhaspatidattane puruSo pAse pakaDAvI dIdho yAvatu AvA prakAre vadhanI AjJA ApI. he gautama ! A pramANe nikSe bRhaspatidatta jUnA-purANA karmone yAvat bhogave che. bhagavad ! bRhaspatidatta ahIMthI mRtyu pAmIne kyAM jaze ? kyAM utpanna thaze ? gautama ! bRhaspati purohita 64-varSanuM parama Ayu pALIne Aje tribhAga divasa zeSa rahetA zULI vaDe bhUdAI mRtyu avasare mRtyu pAmI, A ratnaprabhA pRthvImAM utpanna thaze. te ja rIte sAte pRthvImAM utpanna thavArUpa saMsAra kahevo. tyAMthI hastinApura nagaramAM mRgapaNe utpanna thaze. te tyAM vAgarika vaDe haNAIne, tyAM hastinApura nagaramAM zreSThI kuLamAM putrapaNe utpanna thaI bodhi pAmI, saudharma kalpa upajI, mahAvidehe mokSe jaze. nikSepa kahevo. adhyayana-5 no muni dIparatnasAgare karela gujarAtI anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 25 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA adhyayana-6 naMdIvardhana' sUtra-29 bhaMte ! jo zramaNa bhagavaMta mahAvIra yAvat duHkhavipAkanA pAcamAM adhyayanano A artha kahyo che, to chaThAno yAvat zo artha kahyo che ? tyAre sudharmA aNagAre jaMbU aNagArane A pramANe kahyuM - he jaMbU! te kALe, te samaye mathurA nAme nagarI hatI. bhaMDIra udyAna hatuM, tyAM sudarzana yakSanuM yakSAyatana hatuM. tyAM zrIdAma rAjA, baMdhuzrI rANI, naMdIvardhanakumAra sarvAMgasaMpanna yuvarAja hato. zrIdAmano subaMdhu nAme zAmadaMDa Adi nItijJa amAtya hato. subaMdhu amAtyano bahumitraputra nAme pUrNa paMcendriya bALaka hato. te zrIdAma rAjAno citra nAme alaMkArika-vANaMda hato. zrIdAma rAjAnuM AzcaryakArI ane bahuvidha alaMkArika karma karato, sarva sthAnomAM, sarva bhUmikAmAM ane aMtaHpuramAM icchitapaNe vicarato hato. te kALe, te samaye bhagavaMta mahAvIrasvAmI padhAryA, parSadA nIkaLI, rAjA paNa nIkaLyo, yAvat parSadA pAchI gaI. te kALe, te samaye bhagavaMta mahAvIranA mukhya ziSya gautama yAvat rAjamArge nIkaLyA. pUrvavat hAthI, ghoDA, puruSo joyA. te puruSo madhye eka puruSane joyo yAvat te nara-nArI vaDe parIvarelo hato. tyArapachI te puruSane rAjapuruSoe cauTAmAM tapAvelA loDhAnA agnivarNA siMhAsane besADyo. tyArapachI puruSo madhye rahela te puruSane loDhAnA ghaNA kaLazothI tapAvI agnisama varNavALA karI, keTalAkamAM tAMbAno, keTalAkamAM taravAno, keTalAkamAM sIsAno rasa bharyo. keTalAkamAM ukALelA pANI bharyA, keTalAkamAM kSAra sahita ukALelA tela bharyA, tenA vaDe moTA-moTA rAjyAbhiSeke karIne abhiSeka karyo. tyArapachI tapta lohamaya agni jyotiSa rUpa loDhAnI sANasI vaDe laIne hAra paherAvyo, pachI ardhahAra yAvat paTTa, mugaTa paherAvyA. gautamane pUrvavat vicAra Avyo yAvat bhagavaMtane pUchyuM, yAvata bhagavaMte uttara Apyo. he gautama ! nize, te kALe te samaye A ja jaMbUdvIpanA bharatakSetramAM siMhapura nAme Rddha samRddha nagara hatuM. te siMhapura nagaramAM siMharatha nAme rAjA hato. te siMha rAjAne duryodhana nAme cAragapAlakanA AvA svarUpanA kedakhAnAnA upakaraNo hatA - ghaNI lohaphaMDIo hatI. keTalIka tAMbAnA, keTalIka taravAnA, keTalIka zIzAnA rasathI bharelI hatI. keTalIka ukALelA pANIthI, keTalIka kSAra ane telathI bharelI hatI. te badhI kuMDIo agnikAya upara ukaLatI ja hatI. te duryodhana cAragapAlakane ghaNA mATInA kuMDA hatA, temAM keTalAka azvamUtrathI, keTalAka hastimUtrathI, keTalAka gomUtrathI, keTalIka bheMsamUtrathI, keTalIka uMTanA mUtrathI, keTalIka bakarAnA mUtrathI, keTalIka gheTAnA mUtrathI bharelI hatI, e rIte saMpUrNa bharelI hatI. te duryodhana cAragapAlaka pAse ghaNA hastAMduka hatA, pAdAMduka hatA, heDo, nigaDa, sAMkaLonA ghaNA puMja ane nIkaro tenI pAse hatA. te duryodhana cAragapAlakanI pAse ghaNI veNulatA, veMtalatA, AMbalInI soTI, komaLa carma cAbUka, carma soTI, vaTavRkSAdi chAlanI soTIo vagerenA ghaNA puMja ane nikara rahelA hatA. te duryodhana pAse ghaNI zilA, lAkaDI, murgAro, kanaMgaronA puMja ane nikaro hatA. te duryodhana pAse ghaNI tAMto, vastrA, carmanI dorI tathA vALa, sutaranA doraDAnA ghaNA puMja ane nikara hatA. te duryodhananI pAse ghaNA asipatra, karapatra, surapatra, kalaMbacIra patronA puMja ane nikara hatA. tenI pAse ghaNA loDhAnA khIlA, vaMzazalAkA, carmapaTTA, allapalanA puMja ane nikara hatA. te duryodhananI pAse ghaNI soyo, DuMbhaNo, koTillonA puMja ane nikaro hatA. tenI pAse ghaNA zastromuni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 26 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkakRtA pracchanaka, pippala, kuhADA, nakhachedaka, darbhatRNanA puMjo ane nikaro rahetA hatA. tyAre te duryodhana cAragapAla siMharatha rAjAnA ghaNA cora, pAradArika, graMthibhedaka, rAja apakArI, RNadhAraka, bAlaghAtaka, vizvAsaghAtI, jugArI ane dhUrtAdine puruSo pAse pakaDAvato, pakaDAvIne temane cattA pADato, loDhAnA daMDathI temanA mukhane phADato, pachI keTalAkane tapelA tAMbAno, keTalAkane taruAno e pramANe sIsAno rasa pIvaDAvato, ukaLatu pANI, kSAratela pIvaDAvato, temaja keTalAkano A badhA vaDe abhiSeka karato hato. keTalAkane cattA pADIne ghoDAnuM mUtra pIvaDAvato. keTalAkane hAthInuM mUtra yAvat gheTAnuM mUtra pIvaDAvato hato. keTalAkane UMdhA mukhe pADIne saDasaDa zabdathI vamana karAvato, keTalAkanA mastake te ja mUtranA kuMDa mUkato, keTalAkane hasta baMdhane bAMdhato, keTalAkane pAdabaMdhane, e rIte heDa baMdhane, nigaDa baMdhane bAMdhato hato. keTalAkanA aMgane saMkocI-maraDIne bAMdhato hato. keTalAkane sAMkaLa baMdhane bAMdhato, keTalAkanA hAtha chedato yAvat zastrothI vidArato hato. keTalAkane vesulatAthI yAvat vaTavRkSAdinI chAlanI soTI marAvato hato. keTalAkane cattA pADI, tenI chAtI upara zilA mUkAvato, tenA upara moTuM lAkaDuM mUkAvI, tene puruSo pAse kaMpAvato hato. keTalAkane tAMto vaDe yAvat sutaranA doraDA vaDe hAtha-paga baMdhAvato, baMdhAvIne kUvAmAM udhe mastake laTakAvI, DUbADI pANI pIvaDAvato. keTalAkane khaga vaDe yAvat kalaMbacIrathI chedAvato hato, pachI temAM bhAratela vaDe atyaMgana karAvato. keTalAkanA kapALamAM, kaMThamAM, koNImAM, DhIMcaNamAM, paganI pIMDImAM loDhAnA ane vAMsanA khIlA ThokAvato, vIMchInA AMkaDA khosAvato. keTalAkanA hAtha ke paganI AMgaLIomAM soyone, DaMbhanakone mudgarathI ThokAvato, pachI tenA vaDe bhUmine khaNAvato. keTalAkanA zastra yAvatu nakha chedatI vaDe aMgane chedAvato, pachI tene DAbha-kuza-Ardra vAdharI vaDe baMdhAvato, baMdhAvIne taDakAmAM tapAvato, sUkelI cAmaDI cIrAvato. tyArapachI te duryodhana cArakapAla AvA azubhakarma vaDe ghaNA ja pApakarmonuM upArjana karIne 3100 varSanuM paramAyu pALIne maraNa avasare mRtyu pAmIne chaThThI narakamAM utkRSTa bAvIsa sAgaropama sthitika nairayikapaNe utpanna thayo. sUtra-30 te duryodhana narakathI anaMtara udvartIne A ja mathurA nagarImAM zrIdAma rAjAnI baMdhuzrI rANInI kukSimAM putrapaNe utpanna thayo. pachI baMdhuzrIe nava mAsa paripUrNa thatA yAvat putrane janma Apyo. yArapachI te bALakanA mAtApitAe bAra divasa vItyA pachI A AvA prakAranuM nAma karyuM. amArA putranuM naMdIvardhana nAma thAo. tyArapachI te naMdIvardhanakumAra pAMca dhAtrIthI pAlana karAto yAvatuM moTo thayo. tyAre te naMdIvardhanakumAra bAlyabhAvathI mukta thaI yAvat vicare che. yauvana pAmI, yuvarAja thayo. pachI te naMdIvardhana kumAra rAjyamAM yAvat aMtaHpuramAM mUcchita thaI, zrIdAma rAjAne jIvitathI rahita karavAne tathA pote ja rAjyalakSmIne potAnI karavAne ane pAlana karato vicaravA icche che. tyArapachI te naMdIvardhanakumAra, zrIdAma rAjAnA ghaNA aMtara, chidra, vivarane zodhato vicare che. tyArapachI naMdIvardhanakumAra, zrIdAma rAjAnA aMtara Adi prApta na thatA, anya koI divase citta alaMkArikane bolAve che, bolAvI A pramANe kahyuM - he devAnupriya ! tuM zrIdAma rAjAnA sarva sthAnomAM, sarva bhUmimAM ane aMtaHpuramAM svacchaMdapaNe vicarato ane zrIdAma rAjAnuM vAraMvAra alaMkArika karma karato vicare che. tethI he devAnupriya ! tuM zrIdAmarAjAnuM alaMkArika karma karatA, tenA gaLAmAM charA vaDe kApI nAMkhe to huM tane muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkazruta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 27 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA aDadhu rAjya ApuM, jethI tuM amArI sAthe udAra kAmabhoga bhogavato vicarIza. tyAre te citta alaMkArika, naMdIvardhanakumAranA A arthavALA vacanane svIkAryuM. pachI te citta alaMkArikane AvA svarUpano yAvat utpanna thayo - jo mArA A kAryane zrIdAma rAjA jANaze, to huM nathI jANato ke mane kevA azubha kumaraNa vaDe mAraze ? Ama vicArI bhaya pAmelo te zrIdAma rAjA pAse gayo. zrIdAma rAjAne gupta rIte be hAtha joDI A pramANe kahyuM - he svAmI! nizca naMdIvardhana kumAra rAjyamAM yAvat mUcchita thaIne Apane jIvitathI rahita karavA icche che, svayaM ja rAjyazrI karato - pALato vicaravA icche che. tyAre te zrIdAma rAjA citta alaMkArikanA A arthane sAMbhaLI, samajIne ati krodhita thaI yAvat bhUkUTi caDAvI, naMdIvardhana kumArane sevako pAse pakaDAvyo. pachI A prakAre vadhanI AjJA ApI. he gautama ! te naMdIvardhana AvuM duHkha anubhavI rahyo che. naMdIvardhanakumAra ahIMthI cyavIne maraNa samaye marIne kyAM jaze? kyAM upajaze? he gautama ! naMdIvardhanakumAra 60 varSanuM parama Ayu pALIne mRtyu avasare mRtyu pAmI, A ratnaprabhA pRthvImAM nArakapaNe utpanna thaze, sarva saMsAra te pramANe pUrvavat kahevo. tyAMthI cyavI hastinApura nagaramAM matsyapaNe upajaze. te tyAM mAchImArathI vadha karAIne tyAM ja zreSThIkuLamAM janmI, pachI dIkSA laI, saudharmakalpa jaIne, pachI mahAvideha kSetramAM janma laI siddha-buddha-mukta-parinivRtta thaI sarve duHkhono aMta karaze. he jaMbU! ahI nikSepa kahevo tema huM kahuM chuM. adhyayana-6 no muni dIparatnasAgare karela gujarAtI anuvAda pUrNa | muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 28 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA adhyayana.7*ubaradatta sUtra-31 bhaMte ! jo zramaNa bhagavaMta mahAvIre yAvat duHkhavipAkanA chaThAadhyayanano A artha kahyo che, to sAtamAMno yAvat zo artha kahyo che ? tyAre sudharmA aNagAre jaMbU aNagArane A pramANe kahyuM - he jaMbU ! te kALe, te samaye pADalakhaMDa nagara hatuM, tyAM vanakhaMDa nAme udyAna hatuM, uMbaradatta yakSanuM yakSAyatanA hatuM. te nagaramAM siddhArtha rAjA hato. tyAM pADalasaMDa nagaramAM sAgaradatta nAme RddhimAn sArthavAha hato, tenI patnI gaMgadattA hatI. te sAgaradattano putra ane gaMgadattAno Atmaja ubaradatta nAme pUrNa paMcendriya zarIrI putra hato. te kALe, te samaye bhagavaMta padhAryA, yAvat parSadA pAchI gaI. te kALe, te samaye gautamasvAmI pUrvavat pADalasaMDa nagare AvyA. pADalasaMDa nagaranA pUrva dvArethI pravezyA. tyAM eka puruSane joyo, tene kharaja, koDha, jalodara, bhagaMdara, artha, kAma ane zvAsano roga hato. sojA caDela hatA - tenA mukha, hAtha, paga sojAvALA hatA. tenA hAtha ane paganI AMgaLI tathA kAna-nAka saDI gayA hatA. tenA. zarIramAMthI rasI ane paru vahetA hatA. tenA zarIramAM ghaNA vraNo hatA. te vraNonA mukhamAM kIDA khadabadatA hatA. tenAthI pIDAto hato. temAMthI paru ane lohI vahetA hatA. tenA nAka-kAnamAMthI rasI nIkaLatA hatA. te vAraMvAra paru-lohI-kRminA kogaLAnuM vamana karato hato. te kaSTakAraka, karuNA upajAve tevA, nIrasa zabdane bolato hato. mArgamAM mAkhIono moTo samUha tene anusarato hato. kezano samUha phUTelo hovAthI tenA mastaka paranA kezo atyaMta vikharAyelA hatA. teNe khaMDita-phATela vastra paherela hatuM, tenA hAthamAM phUTela ThIbaru ane phUTelo ghaDo hato. A rIte te puruSa ghera-ghera bhIkha mAMgIne AjIvikA karato pharato hato. tene gautamasvAmIe joyo. tyAre gautamasvAmI ucca-nIca kuLomAM yAvat gaucArI mATebhramaNa karI rahyA hatA. yathAparyApta bhikSA grahaNa kare che. pADalIjhaMDathI nIkaLIne bhagavaMta mahAvIra pAse AvI, bhojana-pAna dekhADyA, bhagavaMtanI anujJA pAmIne yAvat bilamAM sApa jAya tema AhAra karI saMyama-tapathI AtmAne bhAvatA rahyA. pachI te gautamasvAmI bIjA chaThTha tapanA pAraNe pahelI porisImAM sajhAya karI yAvat pADalImaMDa nagaranA dakSiNa dvArethI pravezyA. te ja puruSa joyo ke je kharaja Adino rogI hato, ityAdi sarve pUrvavatu. yAvatu saMyama ane tapathI AtmAne bhAvatA vicare che. tyArapachI gautamasvAmI trIjI vakhata chaThThanA pAraNe pUrvavat yAvat pazcima dvArathI pravezatA te ja kharajAdi vyAdhi vALA puruSane joyo. cothA chaThThane pAraNe uttara dvArethI pravezatA tene ja joIne gautamasvAmIne Avo vicAra utpanna thayo ke aho ! A puruSa potAnA pUrvanA jUnA upArjana karelA karmonuM phaLa bhogave che yAvat bhagavaMtane kahyuM - bhagavad ! nizca huM chaTTanA pAraNe yAvat bhramaNa karatA pADalasaMDa nagare pahoMcyo, pahoMcIne pADalImaMDanA pUrva dvArethI pravezyo, tyAM meM eka kharaja AdinA vyAdhivALA puruSane joyo yAvat bhikSAthI te AjIvikA karato hato. thAvata cothA chaThThanA pAraNe uttara dvArethI pravezatA te ja puruSane yAvat AjIvikA karato rahelo joIne vicAra Avyo. A pramANe pUrvabhava pUchatA, bhagavaMte uttara Apyo - he gautama ! nize te kALe, te samaye A jaMbudvIpanA bharatakSetramAM vijayapura nAme nagara hatuM. te vijayapura nagare pramANe - kumArabhRtya, zAlAkya, zalyahatya, kAyacikitsA, jaMgola, bhUtavidyA, rasAyaNa, vAjIkaraNa. te vaidya zivahasta(roga dUra karI rogIonuM kalyANa kartA)-sukhahasta(sukha ApI dardIonuM zubha kartA)-laghuhasta(roganuM muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 29 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA nidAna ane upacAra karavAmAM kuzaLa) hato. tyArapachI te dhavaMtarI vaidya vijayapuramAM kanakaratha rAjAne, aMtaHpurane, bIjA paNa ghaNA rAjA, izvara yAvat sArthavAhane tathA bIjA paNa durbaLa, glAna, vyAdhita, rogIne tathA anAtha ane sanAthane, zramaNa-brAhmaNa-bhikSakakAroTika- kApAlikane A sarve AturomAM keTalAkane matsya-mAMsano upadeza Apato. keTalAkane kAcabAnuM mAMsa, e pramANe grAha-magara-suMsumAra-bakarA-gheTA-rojha-suvara-haraNa-sasalA-gAya-bheMsanuM mAMsa khAvAno, keTalAkane titara-vartaka-kalApa-kapota-kUkaDA -mayuranA mAsano, bIjA paNa ghaNA jalacara-sthalacara-khecara AdinA mAMsane khAvAno upadeza Apato hato. te dhavaMtarI vaidya paNa te ghaNA matsya yAvat moranA mAMsane ane ghaNA jalacara-sthalacara-khecaranA mAMsane sekIne, taLIne, bhUMjIne surA Adi sAthe AsvAdato vicarato hato. tyArapachI te dhavaMtarI vaidya AvA azubha karmothI ghaNA pApakarmane upArjita karI 3200 varSanuM parama Ayu pALIne kALa mAse kALa karI chaThThI narakamAM utkRSTa bAvIsa sAgaropama sthitika nairayikapaNe utpanna thayo. tyAre gaMgadattA, je jAtaniMdukA hatI. tenA bALako janmatA ja maraNa pAmatA hatA. tyAre te gaMgadattA sArthavAhIe anya koI divase madhyarAtri kALa-samaye kuTuMba ciMtAthI jAgatI hatI. tyAre Avo vicAra utpanna thayo, nizce huM sAgaradatta sArthavAha sAthe ghaNA varSothI udAra mAnuSI kAmabhogo bhogavatI vicaruM chuM, paNa meM eka paNa bALaka ke bAlikAne janma Apyo nathI. te mAtAo dhanya che, puNyavAna che, kRtArtha-kRtalakSaNa che ke je mAtAonA potAnI kukSithI utpanna thayelA bALako stana dUdha lubdhaka, madhura vacana bolatA, manmana karatA, stanamULa kakSa dezA bhAge sarakatA, mugdha hoya, vaLI komaLa kamaLanI upamAvALA hAtha vaDe tene grahaNa karI khoLAmAM besADe che tyAre te bALako madhura ullApane Ape che, maMjula zabdo bole che. (paNa) huM adhanya-apu -akRt punya chuM. AmAMnuM kaMIpaNa na pAmI. mAre mATe zreyaskara che ke yAvat sUrya jAjvalyamAna thatA sAgaradatta sArthavAhane pUchIne ghaNA puSpa-vastragaMdha-mALA -alaMkAra laIne, ghaNA mitra-jJAti-nijaka-svajana-saMbaMdhI-parijana mahilAo sAthe pADalasaMDa nagarathI nIkaLIne bahAra ubaradatta yakSanA yakSAyatane jaIza. jaIne tyAM ubaradatta yakSanI mahAI puSpArjana karIne, DhIMcaNane pRthvI para rAkhI, page paDI AvI mAnatA karuM - he devAnupriya ! jo huM koI bALaka ke bAlikAne janma ApIza, to huM tamArA yAga, dAna, bhAga ane akSaya nidhimAM vRddhi karIza. ema karIne mAre mAnatA mAnavI te kalyANakAraka che, A pramANe vicArI, bIje | sUrya jAjavalyamAna thayo tyAre sAgaradatta sArthavAha pAse AvI. AvIne sAgaradatta sArthavAhane A pramANe kahyuM - nize he devAnupriya ! huM tamArI sAthe bhoga bhogavuM chuM yAvat eke bALaka na pAmI. he devAnupriya ! tamArI AjJA pAmIne yAvat (ubaradatta yakSanI) mAnatA mAnavAne icchuM chuM. tyAre sAgaradatte gaMgadattAne kahyuM - he devAnupriyA ! mAro paNa A ja manoratha che, tuM kayA upAyathI putra ke putrIne janma ApIza? gaMgadattAne anujJA ApI. tyAre te gaMgadattA, sAgaradatta sArthavAhanI anujJA pAmIne ghaNA puSpa Adi laI yAvat mahilAo sAthe potAnA gherathI nIkaLI. nIkaLIne pADalasaMDa nagaranI vaccovaccethI nIkaLI. nIkaLIne puSkariNIe AvI. AvIne puSkariNInA kinAre ghaNA puSpa-vastra-gaMdha-mAlA-alaMkAra lAvIne puSkariNImAM UtarI, UtarIne jaLasnAna karyuM. karIne jalakrIDA karatI, snAna karI, kautuka-maMgala-prAyazcitta karI, bhInA paTazATakane paherIne puSkariNImAMthI bahAra AvI. te puSpAdi laIne ubaradatta yakSanA yakSAyatane AvI, AvIne ubaradatta yakSane jotA ja praNAma karyA, karIne morapIMchI vaDe pramArjana karyuM. karIne jaLadhArA vaDe snAna karAvyuM. karAvIne bArIka vastra vaDe gAtrayaSTine lUMchI, pachI muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 30 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazruta yakSane zveta vastra paherAvyA. mahAI puSpa-vastra-gaMdha-cUrNA rohaNa karyuM. karIne dhUpa uvekhyo. DhIMcaNathI page paDIne Ama kahyuM - devAnupriya ! jo huM bALaka ke bAlikAne janma ApIza, to tamArI akSayanidhimAM vRddhi karIza yAvat mAnatA mAnI, mAnIne je dizAmAMthI AvelI, te dizAmAM pAchI gaI. tyArapachI te dhavaMtarI vaidyano jIva te narakomAMthI anaMtara udvartIne A ja jaMbudvIpamAM pADalasaMDa nagaramAM gaMgadattAnI kukSimAM putrapaNe utpanna thayo. tyArapachI te gaMgadattAne traNa mAsa bahu pratipUrNa thatA AvA svarUpano dohada utpanna thayo - te mAtAo dhanya che yAvatu temanuM jIvita saphaLa che je vipula azana, pAna, khAdima, svAdimAM taiyAra karAve che, karAvIne ghaNI strIo sAthe yAvat parIvarIne te vipula azanAdi ane surAne tathA puSpa Adine yAvatu grahaNa karIne pADalasaMDa nagaranI vaccovaccathI nIkaLe che, nIkaLIne puSkariNI jAya che. jaIne puSkariNImAM Utare che, snAna yAvat prAyazcitta karI, te vipula azanAdi ghaNA mitra, jJAtijana yAvat strIo sAthe AsvAdatI. potAnA dohadane pUrNa kare che. A pramANe vicAryuM. vicArIne bIje divase yAvat sUrya jAjvalyamAna thatA sAgaradatta pAse AvIne Ama kahyuM - te mAtAo dhanya che yAvat dohada pUrNa kare che to huM paNa yAvat tema icchuM chuM. tyAre sAgaradatta sArthavAhe gaMgadattAne A vAta mATe anujJA ApI. tyAre te gaMgadattA sAgaradattanI anujJA pAmavAthI vipula azana, pAna, khAdima, svAdima taiyAra karAve che. te vipula azanAdi ane surA Adi tathA ghaNA puSpAdi ekaThA karAve che. pachI yAvat snAna karI, balikarma karI ubaradattanA yakSAyatane yAvat dhUpa uvekhI, puSkariNIe jAya che. pachI te mitra yAvat mahilAo gaMgadattA sArthavAhIne sarvAlaMkArathI vibhUSita kare che. tyArapachI gaMgadattA te mitra, jJAtijana, bIjI paNa ghaNI nagara strIo sAthe te vipula azanAdi ane surAne AsvAdatA. dohadane pUrNa kare che, karIne je dizAmAMthI AvelI te dizAmAM pAchI jAya che. te gaMgadattA prazasta dohadavALI thaIne garbhane sukhe sukhe vahana kare che. pachI teNI nava mAsa bahu pratipUrNa thatA yAvatu bALakane janma Ape che. sthitipatitA kare che yAvat je kAraNe A bALaka ubaradatta yakSanI mAnatAthI prApta thayo, tethI A bALakanuM ubaradatta nAma thAo. pachI te uMbaradatta bALaka pAMca dhAtrI vaDe grahaNa thaI uchare che. tyArapachI sAgaradatta sArthavAha 'vijayamitranI jema yAvatuM maraNa samaye maraNa pAmyo. gaMgadattA paNa maraNa pAmI, uMbaradatta ukjhitakanI mAphaka gharamAMthI bahAra kADhI mUkAyo. tyArapachI uMbaradattane anya koI divase zarIramAM eka sAthe soLa rogAtako utpanna thayA. te A - zvAsa, kAsa yAvat koDha. tyAre te uMbaradatta soLa rogAMtakathI. abhibhUta thaIne saDelA hAthavALo Adi thaIne yAvat vicare che. he gautama ! nizca A pramANe ubaradatta tenA jUnA-purANA saMcita karmone yAvat anubhavato rahe che. bhagavan! ubaradatta 72-varSanu parama Ayu pALIne maraNa avasare maraNa pAmI A ratnaprabhA pRthvImAM nairayikapaNe upajaze. saMsAra bhramaNa pUrvavatu. pachI hastinApuramAM kUkaDA rUpe janmaze. goSThI dvArA vadha pAmI pUrvavat hastinApuramAM zreSThI kuLamAM upajaze. bodha pAmI, dIkSA laI saudharma kalpe jaI, mahAvidehe janmI, dIkSA laI siddha thaze. adhyayana-7 no muni dIparatnasAgare karela gujarAtI anuvAda pUrNa | muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 31 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkakSutA adhyayana-8 zauryadatta' sUtra-32 bhaMte ! jo zramaNa bhagavaMta mahAvIre yAvat duHkhavipAkanA sAtamAM adhyayanano A artha kahyo che, to AThamAno yAvat zo artha kahyo che ? tyAre sudharmA aNagAre jaMbU aNagArane A pramANe kahyuM - he jaMbU ! te kALe, te samaye zauryapura nagara hatuM, zauryAvartasaka udyAna hatuM, zaurya yakSa hato, zauryadatta rAjA hato te zauryapura nagaranI bahAra IzAnakhUNAmAM mAchImArono eka pADo-mahollo hato. tyAM samudradatta nAme mAchImAra raheto hato. te adhArmika yAvatu dupratyAnaMda hato. te samudradattanI samadradattA nAme pUrNa paMcendriya zarIrI patnI hatI. te samudradattano putra, samudradattAno Atmaja zauryadatta nAme sarvAga saMpanna putra hato. te kALe, te samaye svAmI padhAryA yAvat parSadA pAchI gaI. te kALe, te samaye gautamasvAmI yAvat zauryapura nagaranA ucca, nIca, madhyama kuLomAM yathA paryApta samudAna bhikSA laIne zauryapurathI nIkaLyA. te mAchImAra mahollAnI kaMIka najIkathI pasAra thatA mahA-moTI manuSyaparSadAnI madhya joyuM ke eka puruSa zuSka, bhUkhyo, nirmAsa dekhAto hato, asthi-carmathI maDhela hADakAnuM paMjara jevu zarIra hatuM. hADakA kaDakaDa karatA hatA. teNe bhInuM vastra pahereluM. tenA gaLAmAM mAchalIno kAMTo lAgelo hato. tethI te kaSTakArI, karuNa, visvare AkraMda karato hato. vAraMvAra te paru, lohI ane kRminA kogaLA vamato hato, tevA puruSane joyo, joIne gautamasvAmIne Avo vicAra thayo -A puruSa nakkI tenA jUnA karmonuM phaLa bhogave che. A pramANe vicArI bhagavaMta mahAvIra pAse AvyA yAvat te puruSano pUrvabhava pUchayo yAvat bhagavaMte uttara Apyo - he gautama ! te kALe, te samaye A ja jaMbUdvIpamAM bharatakSetramAM naMdIpura nagara hatuM, mitra rAjA hato, te rAjAne zrIyaka nAme rasoyo hato. te adhArmika yAvat dupratyAnaMda hato. te zrIyaka rasoIyAne ghaNA macchImAra, vAgurika, zAnika dainika bhojana-vetanathI hatA. te roja ghaNA nAnA matsya yAvat patAkAtipatAka matsya, bakarA yAvat pADA, titara yAvat morane jIvitathI rahita karIne zrIyaka rasoIyA pAse lAvatA. bIjA paNa ghaNA titara yAvatuM morane pAMjarAmAM pUrIne rahetA hatA. bIjA paNa ghaNA puruSo dainika bhojana-vetanathI ghaNA titara yAvatuM morane mArI nAMkhIne zrIyakane ApatA. tyAre te zrIyaka rasoIyo ghaNA jalacara, sthalacara, khecaranA mAMsane kApaNI vaDe kApI rAkhato, te A - sUkSma, goLa, dIrgha, hrasva kakaDA karI, hImamAM pakAvI, jamma-dhammavega vAyuthI pakAvI, kALA-hIMgaloka varNavALA karI, chAsa-AmaLA-drAkSa-koSTha-dADama-macchInA rasathI mizra karI, pachI tene agnie mUkI, tela AdithI taLIne, bhUjIne, pakAvIne taiyAra karato hato. bIjA paNa ghaNA matsya, mRga, tetaranA mAMsanA rasa yAvatuM moranA mAMsanA rasa tathA bIjuM vipula lIluM zAka Adi taiyAra karAvato hato, mitra rAjAnA bhojana samaye laI jato. te zrIyaka rasoIyo pote paNa ghaNA mAMsa Adi yAvat jalacara AdinA mAMsanA rasa, lIlA zAka e sarve zekelA, taLelA, rAMdhelA hatA, te sarvenA bhojananI sAthe madirAnuM AsvAdana karato hato. tyAre te zrIyaka rasoIyo, A azubha karmathI ghaNA pApakarma upArjIne 3300 varSanuM paramANu pALIne mRtyu avasare marIne chaThThI narakamAM utpanna thayo. tyAre te samudradattA niMdU hatI. teNInA janmatA bALako ja nAza pAmatA. hatA. gaMgadattAnI jema vicAryuM, pUchIne mAnatA mAnI, dohada thayo yAvat bALaka thayo. yAvat amAro A putra zaurya yakSanI mAnatAthI prApta thayo. tethI amArA A putranuM zauryadatta nAma thAo. zauryadatta putra, paMcadhAtrI vaDe pAlana karAto yAvat bAlyabhAvathI mukta thaIne, vijJAna pariNata mAtra thaI, yauvanane pAmyo. muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 32 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkaththatA tyAre te samudradatta koI divase mRtyu pAmyo. pachI te zauryadatte ghaNA mitra-jJAtijana sAthe rudana karatA samudradattanuM nIharaNa karyuM, laukIka mRtaka kAryo karyA. koI divase svayaM mAchImArano mahattaraka thaIne vicaravA lAgyo. tyAre te zauryadatta mAchImAra, adhArmika yAvatu dupratyAnaMda thayo. tyAre te zauryadatte ghaNA puruSone dainika bhojana ane vetanathI rAkhelA, je roja vahANa vaDe yamunA mahAnadImAM pravezatA ane ghaNA drahagAlana vaDe draha mathana-vahanapravahaNa vaDe acaMpala, paMcapula, matsyabaMdha, matsyapuccha, jaMbhA, tisirA, misirA, dhisarA, hillIrI, jhilIrI, jALa, gala, phUTapAza jAtinI mAchalA pakaDavAnI jALo vaDe, chAlabaMdhana-sutarabaMdhana-vALabaMdhana vaDe ghaNA nAnA masyo yAvat. patAkAtipatAkA matsyone grahaNa karI, eka nAvamAM bharI, kAMThe lAvIne matsyakhala karatA, tene taDako ApatA. bIjA paNa ghaNA puruSo dainika bhojana-vetanathI te taDakA dIdhelA matsyone pakAvI, taLI, bhUMjIne rAjamArge AjIvikA karatA vicaratA hatA. te zauryadatta pote paNa ghaNA zlaSNa matsya yAvatu patAkApatikone pakAvI, bUjIne surAdi sAthe AsvAdato raheto hato. tyAre te zauryadatta mAchImAra anya koI divase te mAMsanA TUkaDA pakAvI-taLI-mUMjIne AhAra karatA matya kaMTaka gaLe lAgI gayo. tyAre te zauryadatta mahA vedanAthI abhibhUta thaIne kauTuMbika puruSone bolAvyA, bolAvIne kahyuM - he devAnupriyo! tame jAo, zauryapuranA zRMgATaka yAvat mArgamAM moTA-moTA zabdothI udghoSaNA karAvatA kaho ke - he devAnupriyo ! zauryadattane malyano kAMTo gaLAmAM bharAI gayo che, to je koI vaidya Adi zaurya mAchImAranA gaLAthI mAchalIno kAMTo kADhI Apaze, tene zauryadatta vipula arthasaMpadA Apaze. tyAre te kauTuMbika puruSoe ukta udghoSaNA karAvI. tyAre te ghaNA vaidya Adi AvI udghoSaNA karAtI sAMbhaLIne zauryadattanA ghera AvyA. zaurya mAchImAra pAse AvI, ghaNI aupapAtikI Adi buddhi vaDe pariNAma pAmelA, teoe vamana-chardana-utpIDana-kavalagrAhazalyoddharaNa-vizalyakaraNa vaDe zaurya mAchImAranA matsyakaMTakane gaLAmAMthI kADhavAne icchaDyo paNa tene kADhavA ke vizodhi karavAmAM samartha na thayA. tyAre te ghaNA vaidyAdi jyAre zauryanA matyakaMTakane gaLAmAMthI kADhavA samartha na thayA tyAre thAkIne yAvat je dizAmAMthI AvelA, te ja dizAmAM pAchA gayA. tyArapachI zaurIka mAchImAra vaidyanA pratikArathI kheda pAmyo, te duHkha vaDe moTo parAbhava pAmI, zuSka thaI yAvatu vicare che. he gautama ! A rIte zauryadatta jUnA purANA karmone anubhavato vicare che. bhagavan! zaurya mAchImAra ahIMthI marIne kyAM jaze ? kyAM upajaze ? gautama! 70-varSanuM paramANu pALIne, mRtyu pAmI, ratnaprabhA pRthvImAM jaze, te pramANe sAte pRthvIno saMsAra kahevo. pachI hastinApuramAM mAchalo thaze. tyAM mAchImAra dvArA haNAIne, tyAM ja zreSThI kuLamAM janmI saudharmakalpa jaI, anukramemahAvidehe janma laI, mokSe jaze. adhyayana-8 no muni dIparatnasAgare karela gujarAtI anuvAda pUrNa | muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 33 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkakSutA adhyayana-9 " devadattA. sUtra-33 bhaMte ! jo zramaNa bhagavaMta mahAvIra yAvat duHkhavipAkanA sAtamAM adhyayanano A artha kahyo che, to AThamAno yAvat zo artha kahyo che ? tyAre sudharmA aNagAre jaMbU aNagArane A pramANe kahyuM - he jaMbU ! te kALe, te samaye rohItaka nAme Rddha-samRddha nagara hatuM. pRthvIvataMsaka udyAna hatuM. dharaNa yakSanuM yakSAyatana hatuM. vaizramaNa datta rAjA, zrI rANI, puSpa naMdIkumAra yuvarAja hato. te rohItaka nagaramAM datta nAme Alya gAthApati raheto hato, tene kRSNazrI nAma patnI hatI. te dattanI putrI ane kRSNazrI bhAryAnI AtmajA devadattA nAme putrI hatI. te sarvAMgasuMdara yAvat utkRSTA, utkRSTa zarIrI hatI. te kALe, te samaye svAmI padhAryA yAvat parSadA nIkaLI. kALe, te samaye gautamasvAmI chaThTha tapanA pAraNe pUrvavat yAvat rAjamArge padhAryA. hAthI-ghoDA-puruSane joyo. te puruSo madhye eka strIne joI. teNI avakoTaka baMdhane bAMdhelI, nAka-kAna chedAyelA hatA yAvatu zULa vaDe bhedAyelI joI. pUrvavat vicAra thayo, yAvat kahyuM - A strI pUrvabhavamAM koNa hatI ? bhagavaMte kahyuM - he gautama! nize - te kALe, te samaye A ja jaMbudvIpanA bharatakSetramAM supratiSTha nAme RddhasamRddha nagara hatuM. tyAM mahasena rAjA hato, tene dhAriNI Adi 1000 rANI aMtaHpuramAM hatI. te mahAsena rAjAno putra, dhAriNI devIno Atmaja siMhasena kumAra hato. te sarvAga saMpanna yAvatuM yuvarAja hato. tyAre te siMhasenakumAranA mAtApitAe koI divase 500 UMcA prAsAdAvAMsako karAvyA. tyArapachI te siMhasenakumArane koI divase zyAmA Adi 500 zreSTha rAjakanyAo sAthe eka divase pANigrahaNa karAvyuM. 500500 no dAyajo Apyo. pachI rsiMhasena zyAmAM Adi 500 devI sAthe uparI prAsAdamAM yAvat vicaravA lAgyo. te mahasena rAjA koI divase mRtyu pAmyo. nIharaNa karyuM. siMhasena mahAna rAjA thayo. pachI siMhasena rAjA zyAmAM rANImAM mUcchita Adi thayo. bAkInI rANIno Adara karato nathI, jANato nathI. e rIte Adara nA karato, na jANato te vicarato hato. tyArapachI 499 rANIonI 499 dhAvamAtAo A vRttAMta jANIne vicAravA. lAgI ke nice siMhasena rAjA zyAmAM rANImAM mUcchitAdi thaI ApaNI putrIono Adara na karato, na jANato vicare che. to ApaNe zreyaskara che ke ApaNe zyAmA rANIne agni-viSa-zastra prayogathI mArI nAMkhavI. A pramANe zyAmA rANInA aMtara-chidra-vivarone zodhatI-zodhatI vicaravA lAgI. tyAre zyAmA devIe A vRttAMta jANIne Ama kahyuM - he svAmI ! mArI 499 zaukyo ane tenI 49 mAtAo A vRttAMtane jANIne paraspara ema kahetI hatI ke - siMhasena rAjA zyAmA rANImAM mUcchita thayo che, yAvatu zodhatI vicare che. to na jANe mane kevA kumaraNa vaDe mAraze. ema vicArIne bhaya pAmI kopagharamAM gaI. jaIne apahatA manavALI thaI yAvat ciMtA karavA lAgI. tyAre te siMhasena rAjA A vRttAMta jANIne kopagharamAM zyAmA rANI pAse Avyo, AvIne teNIne apahata manavALI yAvat joI joIne A pramANe kahyuM - he devAnupriyA ! tuM kema yAvat ciMtAmagna cho ? tyAre zyAmA rANIe, siMhasena rAjAne Ama kahetA sAMbhaLIne uSNa vacano vaDe siMhasena rAjAne kahyuM - nize he svAmI ! mArI 499 sapatnI ane tenI 499 mAtAo tamAro mArA upara rAga jANI, teoe paraspara kahyuM ke - siMhasena rAjA zyAmA. rANI upara mUcchita che yAvat chidrAdi zodhatI rahI che, na jANe kaI rIte mAraze yAvat tethI ciMtAmAM chuM. tyAre siMhasena rAjAe zyAmA rANIne kahyuM - devAnupriyA ! tuM apahata yAvat ciMtAmagna na thA. huM tevI rIte muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkazruta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 34 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazruta yatna karIza ke jethI tArA zarIrane koIthI paNa AbAdhA, prabAdhA na thAya, ema kahI tene iSTa Adi vANI vaDe AzvAsita karI, tyArapachI tyAMthI nIkaLI, teNe kauTuMbika puruSone bolAvIne kahyuM - he devAnupriyo! tame jAo ane supratiSTha nagaranI bahAra eka mahA kUTAgAra zAlA karAvo, je aneka staMbha sanniviSTa hoya, prAsAdiyAdi karAvo. pachI mArI AjJA pAchI Apo. tyAre te kauTuMbika puruSoe be hAtha joDI yAvat AjJA svIkArIne supratiSTha nagaranI bahAra pazcima dizA bhAgamAM eka moTI kUTAgAra zALA yAvat karAvI, je aneka staMbha saMniviSTa, prAsAdiyAdi hatI. pachI siMhasena rAjA pAse AvIne temanI AjJA pAchI soMpI. tyAre siMhasena rAjAe koI divase 499 rANI ane 499 mAtAone AmaMtrI. pachI te 499 rANIo ane 499 mAtAone siMhasena rAjAe AmaMtraNa apAtA, sarvAlaMkAra vibhUSita thaI yathAvaibhava supratiSTha nagare siMhasena rAjA pAse AvI. tyAre te si~hasena rAjAe 499 rANIo ane 499 mAtAone lUTAgAra zALAmAM AvAsa Apyo. tyArapachI siMhasena rAjAe kauTuMbika puruSone bolAvyA, bolAvIne kahyuM - devAnupriyo ! tame jAo ane vipula azanAdi lAvo tathA ghaNA ja puSpa-gaMdha-vastra-mALAalaMkArone kUTAgAra zALAmAM laI jAo. tyAre te kauTuMbika puruSo te pramANe laI gayA. tyAre te 499 rANIo ane 499 mAtAone sarvAlaMkArathI vibhUSita karI. karIne te vipula azanAdi ane surA Adi AsvAdana vagere karatI, gaMdharva ane nATaka vaDe upagIta karAtI vicaravA lAgI. tyAre madhyarAtri kALa samaye ghaNA puruSo sAthe saMparIvarIne siMhasenarAjA kUTAgAra zALAe Avyo. AvIne kUTAgAra zALAnA dvAro baMdha karyA, kUTAgAra zALAne cotaraphathI agni saLagAvyo. tyAre 99 rANI, 499 dhAvamAtAo, siMhasena rAjA vaDe baLAtA rotI-kakaDatI atrANa, azaraNa thaI mRtyu pAmI. tyAre siMhasena rAjA AvA azubha karmAdithI ghaNA pApakarmo upArja 3400 varSanuM paramANu pALIne mRtyu avasare mRtyu pAmI chaThThI narakamAM utkRSTa bAvIza sAgaropama sthitimAM utpanna thayo. tyAMthI anaMtara udvartIne A rohItaka nagaramAM datta sArthavAhanI kRSNazrI nAmaka patnInI kukSimAM putrIpaNe utpanna thayo. tyArapachI kRSNazrIe nava mAsa pUrA thatA yAvat putrIne janma Apyo, je sukumAla, surUpI hatI. pachI te kanyAnA mAtApitAe bAra divasa vyatIta thatA vipula azanAdi taiyAra karAvI yAvat mitra jJAtijana sanmukha nAmakaraNa karyuM. amArI A kanyAnuM devadattA nAma thAo. pAMca dhAtrI vaDe parigRhIta thaI yAvat ucharavA lAgI. kALakrame teNI bAlyabhAvathI mukta thaI, yauvana-rUpa-lAvaNya vaDe yAvat ati utkRSTA, utkRSTa zarIrI thaI. tyArapachI te devadattA kanyA koI divase snAna karI yAvat vibhUSita thaI ghaNI dAsI vaDe yAvat parIvarIne uparI AkAzatalamAM suvarNanA daDA vaDe krIDA karatI rahelI. A tarapha vaizramaNa datta rAjA snAna yAvat vibhUSA karI azva upara besI, ghaNA puruSo sAthe saMparIvarIne azva vAhanikAe nIkaLelo hato tyAre datta gAthApatinA gharanI kaMIka samIpathI nIkaLyo. tyAre te vaizramaNa rAjAe yAvat jatA-jatA devadattA kanyAne uparI AkAzataLe suvarNanA daDA vaDe ramatI joI. devadattA kanyAnA yauvana ane lAvaNyathI yAvat vismIta thaIne kauTuMbika puruSone bolAvyA, bolAvIne Ama kahyuM - he devAnupriyo ! A konI putrI che ? tenuM nAma zuM che? tyAre kauTuMbika puruSoe vaizramaNa rAjAne be hAtha joDIne kahyuM - he svAmI! A datta sArthavAhanI putrI, kRSNazrInI AtmajA devadattA nAme rUpa-yauvana ane lAvaNyathI utkRSTa, utkRSTa zarIrI kanyA che. tyAre vaizramaNa rAjA azva vAhanikAthI pAcho pharIne atyaMtara sthAnIya puruSone bolAvyA, bolAvIne kahyuM - he devAnupriyo! tame jAo, dattanI putrI ane kRSNazrI bhAryAnI AtmajA devadattA kanyAne puSpagaMdI yuvarAjanI patnIrUpe mAMgo. tenA muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 35 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA badalAmAM je zulka ApavAnuM hoya te Apajo. tyAre te atyaMtara sthAnIya puruSo vaizramaNa rAjAe Ama kahetA hArSita-saMtuSTa thatA be hAtha joDI yAvat svIkArIne, snAna karI yAvat zuddha prAvezya vastro paherI, dattanA ghera AvyA. tyAre te datta sArthavAhe te puruSone AvatA joIne harSita-saMtuSTa thaIne AsanethI Ubho thayo, Ubho thaIne sAta-ATha pagalA sAme gayo. pachI Asane besavA nimaMtraNA karI, karIne te puruSo Azvasta, vizvasta thaI, uttama sukhAsane beThA. tyAre teNe temane A pramANe kahyuM - he devAnupriyo ! mane AjJA Apo. ApanA AvavAnuM zuM prayojana che ? tyAre rAjapuruSoe datta sArthavAhane kahyuM -devAnupriya ! ame tamArI putrI ane kRSNazrInI AtmajA devadattA kanyAnI puSpanaMdI yuvarAjanI patnIrUpe mAMgaNI karIe chIe. he devAnupriya! jo tame mAnatA ho ke A yogya che, pAtra che, slAdhya che, sadaza saMyoga che to devadattAne puSpanaMdi yuvarAjane Apo. kaho ke ame tenuM zuM zulka ApIe ? tyAre datte atyaMtara sthAnIya puruSone kahyuM - devAnupriya ! vaizramaNa rAjA mArI putrI nimitte je anugraha kare che, te ja mAru zulka che. pachI te sthAnIya puruSono vipula puSpa-vastra-gaMdha-mALA-alaMkAra vaDe satkArI, sanmAnIne vidAya ApI. tyAre te puruSo vaizramaNa rAjA pAse AvyA, AvIne vaizramaNa rAjAne A arthanuM nivedana karyuM. tyArapachI datta gAthApatie koI divase zobhana tithi-karaNa-divasa-nakSatra-muhartamAM vipula azanAdi taiyAra karAvyA, karAvIne mitra, jJAtijanane AmaMtryA. snAna yAvatuM prAyazcitta karI, uttama sukhAsane besI, te mitra Adi sAthe parIvarIne te vipula azanAdine AsvAdita Adi karato rahyo. jamIne Acamana karyu pachI te mitra Adino vipula gaMdha-puSpa yAvat alaMkAra vaDe satkAra, sanmAna karyA. pachI devadattA kanyAne snAna karAvI, vibhUSita zarIrI karI, sahasra puruSavAhinI zibikAmAM besADI, besADIne ghaNA mitra yAvat sAthe parIvarI sarvaRddhi yAvat nAdita rava sAthe rohIDa nagaranI madhye thaIne vaizramaNa rAjAne ghare vaizramaNa rAjA pAse AvI, be hAtha joDI yAvat vadhAve che, vadhAvIne vaizramaNa rAjA pAse devadattA kanyAne arpaNa karI. tyArapachI te vaizramaNa rAjA devadattA kanyAne prApta thayelI joI. joIne harSita-saMtuSTa thaI vipula azanAdine taiyAra karAvyA, karAvIne mitra, jJAtijanane AmaMtre che yAvat satkArIne puSpanaMdI kumArane tathA devadattA kanyAne bAjoThe besADyA, besADIne cAMdI-sonAnA kaLazo vaDe snAna karAvyuM. karAvIne zreSTha vastrAdi paherAvyA. pachI agnino homa karyo. puSpanaMdI ane devadattAnuM pANigrahaNa karAvyuM. pachI vaizramaNa rAjA, puSpanaMdI kumAra ane devadattA kanyAne sarvaRddhi yAvat rava sAthe moTA Rddhi-satkAranA samayathI pANigrahaNa karAvIne devadattAnA mAtA-pitA, mitra yAvatu parIjanone vipula azanAdithI tathA vastra gaMdha, mALA, alaMkAra vaDe satkArI, sanmAnI yAvat vidAya ApI. tyArapachI puSpanaMdI kumAra devadattA sAthe uparI prAsAdamAM, mRdaMganA avAja sAthe, nATyAdi bhogo pUrvaka rahe che. tyAre te vaizramaNa rAjA koI divase mRtyu pAmyo, tenI nIharaNa kriyA karI yAvat puSpagaMdI rAjA thayo. pachI puSpagaMdI rAjA zrIdevI mAtAnI bhaktithI pratidina zrIdevI pAse Ave che, AvIne zrIdevIne pAdavaMdana kare che, pachI zatapAka-sahasaMpAka tela vaDe atyaMgana kare che. asthi-mAMsa-tvacA-carma ane romane sukhakAraka saMbodhanA vaDe saMbodhana kare che, surabhi gaMdhacUrNathI udvartana kare che. traNa prakAranA jaLathI snAna karAve che. te A - uSNa, zIta ane gaMdha udaka vaDe. pachI vipula azanAdi khavaDAve che. zrIdevI snAna yAvat prAyazcitta karI bhojana kare che. pachI potAne sthAne AvIne bese che. tyArapachI rAjA pote snAna kare che, bhojana kare che, udAra mAnuSI kAmabhoga bhogavato vicare. tyAre te devadattA rANIne koI divase madhyarAtrie kuTuMba ciMtAthI jAgatI hatI tyAre A Avo vicAra muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkazruta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 36 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazruta utpanna thayo. nitye puSpagaMdI rAjA zrIdevInI mAtRbhaktithI yAvat vicare che. to A vyAkSepathI huM puSpagaMdI rAjA sAthe udAra bhoga bhogavatI vicaravA samartha thatI nathI. to mAre mATe zreyaskara che ke zrIdevIne agni-zastra-viSamaMtra prayogathI mArI nAMkha. mArIne puSpagaMdI rAjA sAthe udAra bhoga bhogavatI vicaruM. A pramANe vicArIne zrIdevI aMtara Adi zodhatI vicare che. tyAre te zrIdevI koI divase madirApAna karI ekAMte zayyAmAM sukhe sUtI hatI. A tarapha devadattA rANI, zrIdevI mAtA pAse AvI, AvIne zrIdevI madyapAna karI ekAMtamAM sukhe sUtelA joyA - joIne dizAloka karyo. karIne bhojanA gRhamAM AvI, AvIne lohadaMDa lIdho, lohadaMDana tapAvyo, tapIne agnijyotirUpa, kiMzukanA phUla samAna lAla thayo, tene sANasI vaDe grahaNa karyo. pachI zrIdevI pAse AvI. AvIne zrIdevInA apAna sthAnamAM daMDa nAkhyo. tyAre zrIdevI moTA-moTA zabdothI barADatI mRtyu pAmI. tyAre zrIdevInI dAsIe A barADavAnA zabdo sAMbhaLI, samajIne zrIdevI pAse AvI. devadattA rANIne tyAMthI pAchI pharatI joI. hA-hA aho! akArya thayuM ema kahI, rudana-iMdana-vilApa karatI puSpagaMdI rAjA pAse AvIne rAjAne kahyuM - he svAmI ! nize, zrIdevIne devadattA rANIe akALe mArI nAkhyA che. tyAre puSpagaMdI rAjAe te dAsI pAse A arthane sAMbhaLI, samajIne mahA mAtRzokathI sparza karAyelo evo kUhADA vaDe kapAyela caMpakavRkSanI jema dham karato sarvAgathI bhUmitale paDyo. tyArapachI puSpagaMdI rAjA muhUrtamAtra pachI Azvasta, vizvasta thaIne ghaNA rAjA, izvara yAvat sArthavAha tathA mitra yAvatu parijano sAthe rudanAdi karato, zrIdevI mAtAnuM mahARddhi satkArapUrvaka nIharaNa karya, karIne ati krodhita Adi thaI devadattA rANIne puruSo vaDe pakaDAvI, te prakAre vadhya karavAnI AjJA ApI. he gautama! A pramANe nice te devadattA rANI potAnA jUnA saMcita karmo anubhavatI rahI che. bhagavan! devadattA ahIMthI mRtyu avasare mRtyu pAmIne kyAM jaze ? kyAM upajaze ? gautama ! 80 varSanuM paramANu pALIne kALa mAse kALa karI, A ratnaprabhA pRthvImAM nairayikapaNe upajaze. tenuM saMsAra bhramaNa vanaspatikALa kahevuM. tyAMthI anaMtara udvartIne gaMgapura nagare haMsapaNe utpanna thaze. te tyAM zAkunika vaDe vadha karAtA te ja gaMgapura nagaramAM zreSThI kuLamAM utpanna thaI bodhi pAmI, dIkSA laI saudharma upajI, mahAvideha kSetre siddha thaze. tema huM kahuM chuM. adhyayana-9 no muni dIparatnasAgare karela gujarAtI anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 37 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkakSutA adhyayana-10 'aMjUzrI' sUtra-34 bhaMte ! jo zramaNa bhagavaMta mahAvIra yAvat duHkhavipAkanA sAtamAM adhyayanano A artha kahyo che, to AThamAno yAvat zo artha kahyo che? tyAre sudharmA aNagAre jaMbU aNagArane A pramANe kahyuM - jaMbU ! nize, te kALe, te samaye vaddhamAnapura nagara hatuM. vijayavaddhamAna udyAna, mANibhadra yakSa, vijayamitra rAjA. tyAM dhanadeva nAme Adya sArthavAha, tene priyaMgu nAme patnI, aMjU nAme yAvat utkRSTa zarIrI putrI hatI. bhagavaMta padhAryA. parSadA nIkaLI yAvat pAchI gaI. te kALe te samaye gautama svAmI gaucarI mATe yAvat bhramaNa karatA yAvat vijayamitra rAjAnA gharanI azokavATikAnI kaMIka samIpathI pasAra thatA jue che ke - eka strI, zuSka-bhUkhI-nirmAsa-hADakAM kaDakaDa karatI-asthicarmathI vIMTAyela-bhInI sADI paherelI-kaSTakArI - karuNa-virUpa svare zabda karatI joI. gautamasvAmIne pUrvavat vicAra Avyo yAvat kahyuM - bhagavad ! te strI pUrvabhave koNa hatI ? bhagavate kahyuM - he gautama ! te kALe, te samaye A jaMbadvIpanA bharatamAM indrapura nagara hatuM. tyAM rAjA indradatta ane pRthvIthI gaNikA hatI. te gaNikA indrapura nagaranA ghaNA rAjA, izvara ityAdine ghaNA cUrNa prayogathI yAvat abhiyogathI udAra mAnuSyasaMbaMdhI kAmabhoga bhogavatI vicaratI hatI. tyAre te pRthvIzrI, A azubha karmAdithI ghaNA karmo upArjana karI, 3500 varSanu paramAyu pALI, mRtyu pAmI, chaThThI narake utkRSTa nairayikapaNe upajI. tyAMthI udvartIne A vAddhamAnapuramAM dhanadeva sArthavAhanI priyaMgu patnInI kukSimAM putrIpaNe upajI. pachI priyaMgue nava mAse putrI prasavI. aMjUzrI nAma rAkhyuM. bAkI badhuM devadattAvat jANavu. tyAre te vijaya rAjA azva vAhanikAe vaizramaNadattanI jema nIkaLyo, te rIte aMjUne joI. pharka e ke tetalI' mAphaka potAnI bhAryArUpe mAMgI yAvat aMjU sAthe uparI prAsAde yAvat vicare che. pachI aMjUrANIne koI divase yonizULa upajyu. vijaya rAjAe kauTuMbika puruSone bolAvI kahyuM - he devAnupriyo ! jAo, vartumAnapura nagaranA zRMgATakAdie yAvat ema kaho ke - aMjUrANIne yonizULa utpanna thayuM che. je koI vaidya Adi yAvat udghoSaNA karAvI. ghaNAM vaidya Adi A sAMbhaLI, samajIne vijaya rAjA pAse AvyA. AvIne ghaNI autpAtikI Adi buddhi vaDe aMjUdevInA yonizULane upazAmita karavA - pariNAma pAmavA icche che. paNa teo tene upazAmita karavAmAM samartha-saphaLa thayA nahIM. tyArapachI te ghaNAM vaidya Adi, jyAre aMjUdevInA yonizULane zAMta karavAmAM saphaLa na thayA, tyAre zrAMta, tAMta, paritAMta thaI je dizAthI AvelA, te dizAmAM pAchA gayA. tyAre te aMjUdevI te vedanAthI parAbhUta thaI zuSka, bhUkhI, nirmAsa, kaSTakArI, karuNa, virupa svare vilApa karatI rahI. he gautama! nizca, aMjUdevI potAnA jUnA saMcita karmonA. phaLane bhogavatI vicare che. bhagavan! aMjUdevI mRtyu pAmIne kyAM jaze? kyAM upajaze ? gautama ! aMjUdevI 90 varSanuM paramANu pALI, mRtyu pAmI, ratnaprabhAmAM nairayikapaNe upajaze. saMsAra bhramaNa prathama adhyayanavat jANavu yAvat vanaspatikALa. tyAMthI. cyavIne sarvatobhadra nagaramAM morapaNe upajaze. zAnika vaDe vadha pAmI, te sarvatobhadra nagaramAM zreSThIkuLamAM putrapaNe upajaze. bAlyabhAvathI mukta thaI, tathArUpa sthaviro pAse bodha pAmI, dIkSA laI, saudharmakalpa upajaze. tyAMthI cyavIne mahAvidehamAM pahelA adhyayanavat mokSe jaze. jaMbUta bhagavaMta mahAvIre duHkhavipAkanA adhyayana-10no A artha kahyo che. bhagavad ! te ema ja che. | adhyayana-10no muni dIparatnasAgare karela gujarAtI anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 38 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA zrutaskaMdha-2 'sukhavipAka' sUtra-35, 36 35. te kALe, te samaye rAjagRha nagaranA guNazIla caityamAM sudharmAsvAmI padhAryA. jaMbU aNagAre yAvatu. paryupAsanA karatA pUchyuM - bhaMte ! jo zramaNa bhagavaMta mahAvIre yAvat duHkhavipAkano A artha kahyo che, to bhaMte ! zramaNa bhagavaMte sukhavipAkano zo artha kahyo che? tyAre sudharmAsvAmIe jaMbU aNagArane kahyuM - he jaMbU ! zramaNa yAvat nirvANaprApta bhagavaMta mahAvIre sukhA vipAkanA daza adhyayano kahyA che. te A - 36. subAhu, bhadranaMdI, sujAta, suvAsava, jinadAsa, dhanapati, mahAbala, bhadranaMdI, mahAcaMdra ane varadatta. adhyayana-1 "subAhu sUtra-37 bhaMte ! jo zramaNa bhagavaMta mahAvIre sukhavipAkanA daza adhyayano kahyA che, to bhaMte ! tenA pahelA adhyayanano zo artha che? tyAre sudharmAsvAmIe jaMbU aNagArane kahyuM - he jaMbU ! te kALe, te samaye hastazIrSa nAme Rddha-samRddha nagara hatuM. te hastazIrSa nagaranI bahAra IzAnakoNamAM puSpakaraMDaka nAme udyAna hatuM, te sarvaRtuka phaLa-phUla AdithI yukta hatuM. tyAM kRtavana mAlapriya nAmanA yakSanuM divya yakSAyatana hatuM. te nagaramAM adInazatru rAjA hato. te mahAnuM. himavaMta samAna hato. te adInazatru rAjAne dhAriNI Adi hajAra rANI aMtaHpuramAM hatI. te dhAriNI rANIe koI divase te tevA prakAranA vAsagRhamAM svapnamAM siMhane joyo. meghanI jema teno janma Adi kahevuM yAvatu subAhukumAra bhogasamartha thayo jANyo. mAtApitAe ati UMcA 500 prAsAdAvataMsaka karAvyA. bhavana karAvyuM. mahAbala rAjAvat kahevuM. vizeSa e ke puSpacUlA Adi 500 zreSTha rAjakanyA sAthe eka divase pANIgrahaNa karAvyuM. pUrvavat 500no dAyajo, yAvat uparI prAsAde yAvat vicare che. te kALe, te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIra padhAryA. parSadA nIkaLI. koNikanI jema adInazatru nIkaLyo. subAhu paNa jamAlI mAphaka ratha vaDe nIkaLyo yAvat dharma kahyo. rAjA ane parSadA pAchA gayA. tyAre bhagavaMta mahAvIra pAse te subAhukumAre, dharma sAMbhaLI, avadhArI, harSita-saMtuSTa thaI, utthAnathI uThIne yAvat kahyuM - bhagavad ! nircanja pravacananI zraddhA karuM chuM. Apa devAnupriyanI pAse jema ghaNA rAjA, izvara Adi dIkSA le che yAvat he devAnupriya ! huM tema karavA samartha nathI, huM Apa devAnupriya pAse pAMca aNuvrata ane sAta zikSAvratika gRhIdharma svIkAravA icchuM chuM. jema sukha upaje tema karo, pratibaMdha na karo. tyAre te subAhue bhagavaMta pAse pAMca aNuvratika, sAtA zikSAvratika gRhIdharma svIkAryo. svIkArIne, rathArUDha thaI pAcho cAlyo gayo. te kALe te samaye bhagavaMtanA jyeSTha ziSya indrabhUtie yAvat kahyuM - aho bhagavan! subAhukumAra ISTaISTarUpa, kAMta-kAMta rUpa, priya-priyarUpa e rIte manojJa, maNAma, saumya, subhaga, priyadarzana ane surUpa che. bhagavad ! te subAhukumAra, ghaNA lokone iSTa Adi ane saumya che. bhagavad ! sAdhujanane paNa te ISTa Adi yAvatu surUpa che. bhagavan! teNe A, AvI, udAra mAnuSI Rddhi kevI rIte labdha karI-prAptakarI-abhisamanvAgata karI, athavA te pUrvabhave koNa hato ? muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 39 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkakSutA he gautama ! te kALe, te samaye A ja jaMbadvIpa dvIpanA bharatakSetramAM hastinApura nAme Rddha-samRddha nagara hatuM. tyAM sumukha gAthApati raheto hato. te kALe, te samaye dharmaghoSano jAtisaMpanna sthavira yAvatu 500 zramaNo sAthe saMparIvarIne, anukrame cAlatA, eka gAmathI bIje gAma vihAra karatA hastinApura nagare, sahasAmravana udyAnamAM AvyA, AvIne yathA pratirUpa avagraha grahaNa karIne, saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA vicare che. te kALe, te samaye dharmaghoSa sthaviranA ziSya sudattamuni udAra yAvat vipula tejAlezyI hatA, mAsakSamaNano niraMtara tapa karatA vicaratA hatA. te sudatta munie mAsakSamaNane pAraNe pahelI porisImAM sajhAya karI, gautama svAmIvatuM badhuM kahevuM. dharmaghoSa sthavirane pUchIne yAvat bhikSAbhramaNa karatA sumukha gAthApatinA ghera pravezyA. tyAre sumukha gRhapati, sudattamunine AvatA joIne harSita-saMtuSTa thaI, AsanethI Ubho thayo, pAdapIThathI nIce Utaryo, pAdukA kADhI, ekazATika uttarAsaMga karyuM. sudattamuni tarapha sAta-ATha pagalAM sAme : AdakSiNa pradakSiNa karI. vaMdana-namaskAra karyA, bhojanagRhamAM gayo. jaIne svahaste vipula azana-pAnAdi vaDe huM pratilAbhIza ema vicArI tuSTa thayo. tyArapachI te sumukha gAthApatie tevI dravya-dAyaka-pratigrAhaka zuddhithI, trividha-trikaraNa zuddhi vaDe sudattA munine pratilAbhatA potAno saMsAra parimita karyo, manuSyanuM Ayu bAMdhyuM. tenA ghera A pAMca divo pragaTa thayA - vasudhArAvRSTi, paMcavarNA puSpono nipAta, vastrokSepa, AkAzamAM devaduMdubhino dhvani 'ahodAnuM ahodAna' evI udghoSaNA. (te joIne-). hastinApura zRMgATaka yAvat mArgomAM ghaNA loko ekabIjAne ema kahevA lAgyA - he devAnupriya ! sumukha gAthApati dhanya che, sukRtapunya che, kRtalakSaNa che, manuSyajanmanuM phaLa pAmyo che, sukRtArtha che. tethI karIne he devAnupriya ! sumukha gAthApati dhanya che. tyArapachI te sumukha gAthApati ghaNA seMkaDo varSanuM Ayu pALIne, kALamAse kALa karIne A ja hastIzIrSa nagaramAM adInazatru rAjAnI dhAriNI devInI kukSimAM putrapaNe utpanna thayo che. pachI te dhAriNIdevI zayyAmAM sUtIjAgatI calita nidrAvALI hatI, tyAre teNIe svapnamAM siMhane joyo. bAkI pUrvavatu. yAvat uparI prAsAde vicare che. he gautama ! nizca, subAhu vaDe A, AvA svarUpanI mAnuSI riddhi labdha-prApta-abhisamanvAgata karI che. bhagavad zuM subAhukumAra Apa devAnupriyanI pAse muMDa thaIne, gherathI nIkaLI dIkSA levAne samartha che? hA, samartha che. tyAre gautama svAmIe bhagavaMtane vaMdana-namana karyA. saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA rahyA. tyAre zramaNa bhagavaMta mahAvIra koI divase hastizISa nagaranA puSpakaraMDaka udyAnanA kRtavanamAla yakSanA yakSAyatana thI vihAra karyo, karIne bahAranA janapadamAM vicare che. tyAre subAhakumAra zrAvaka thayo, te jIvAjIvano jJAtA thaI yAvatuM pratilAbhato vicare che. tyArapachI subAhakumAra koI divase caudaza-AThama-pUnama-amAsamAM pauSadhazALAe Avyo. pauSadhazALA pramArjI. pachI uccAra-prasavaNa bhUmine paDilehIne darbha-saMstAraka pAtharyo, tenA upara besIne aThThamabhakta svIkAryo, svIkArIne poSadhazALAmAM pauSadhika thaIne aThThamabhaktika pauSadhanuM pAlana karato rahyo. tyAre te subAhukumArane madhyarAtri kALa samaye dharma-jAgarikAthI jAgatA Avo vicAra Avyo ke - te grA nagara yAvat sanniveza dhanya che, jyAre zramaNa bhagavaMta mahAvIra yAvat vicare che. te rAjA, izvara, talavara Adi dhanya che, je zramaNa bhagavaMta mahAvIra pAse muMDa thaI yAvat dIkSA le che. te rAjA, izvarAdi dhanya che, je bhagavaMta pAse pAMca muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 40 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA aNuvrata yAvatuM gRhIdharma svIkAre che. te rAjA, izvarAdi dhanya che, je bhagavaMta pAse dharma sAMbhaLe che. jo te zramaNa bhagavaMta mahAvIra anukrame cAlatA, eka gAmathI bIje gAma cAlatA, eka gAmathI bIje gAmA vicaratA, ahIM AvIne yAvat vicare to huM zramaNa bhagavaMta pAse muMDa thaI yAvat dIkSA lauM. tyAre bhagavaMte subAhukumAra nA AvA AdhyAtmika vicArane yAvatu jANIne anukrame yAvat vicaratA hatizISa nagaranA puSpaka udyAne kRtavanamAla-priya yakSanA yakSAyatane AvyA. AvIne yathApratirUpa avagraha grahaNa karI saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA vicare che. parSadA nIkaLI. pachI te subAhu kumAra pUrvavat nIkaLyo tene ane te moTI parSadAne dharma kahyo. parSadA, rAjA pAchA gayA. tyAre subAhukumAre bhagavaMta pAse dharma sAMbhaLI, avadhArI, harSita-saMtuSTa thaI meghakumAranI jema mAtApitAne pUchyuM. te pramANe niSkramaNAbhiSeka karyo yAvat aNagAra thayA. kevA aNagAra thayA ? iryAsamita yAvat brahmacArI. tyArapachI te subAhu muni bhagavaMtanA tathArUpa sthaviro pAse sAmAyikathI AraMbhIne agiyAra aMgo bhaNyA. ghaNA upavAsa, chaThTha, aThThamAdi tapovidhAnathI AtmAne bhAvatA, ghaNA varSano zrAmaNyaparyAya pALIne, mAsikI saMlekhanA vaDe AtmAne ArAdhI, anazana vaDe 60 bhaktone chedIne AlocanA-pratikramaNa karI, samAdhi pAmI, kALa karI, saudharmakalpa deva thayA. te devalokathI Ayu-bhava-sthitino kSaya thatA anaMtara eNvIne manuSyagati pAmIne, bodha pAmIne tathArUpa sthaviro pAse muMDa thaI yAvat dIkSA leze. tyAM ghaNA varSo thAmaNya pALIne, AlocanA-pratikramaNa karI, samAdhi pAmI, kALa karI sanakumAra kalpe deva thaze. tyAMthI manuSya-tyAMthI brahmaloke, tyAMthI manuSya-mahAzukra, tyAMthI manuSya-Anata kahyuM, tyAMthI manuSyaAraNa kahyuM, tyAMthI manuSya-sarvArthasiddha, tyAMthI cyavIne mahAvideha kSetre yAvat RddhimaMta kuLe utpanna thaI, daDhapratijJanI jema mokSe jaze. he jaMbU ! bhagavaMta mahAvIra yAvatu sukhavipAkanA prathama adhyayanano A artha kahyo che. adhyayana -1 no muni dIparatnasAgare karela gujarAtI anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 41 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkakRta adhyayana-2 thI 10 sUtra-38 | he jaMbU ! te kALe, te samaye RSabhapura nagara, khUbha karaMDaka udyAna, dhanya yakSa, dhanAvaha rAjA, sarasvatI rANI, svapnadarzana, rAjAne kathana, putrajanma, bAlyatva, kalAgrahaNa, yauvana, pANIgrahaNa, dAna, prAsAda, subAhukumAranI jema bhoga varNana. vizeSa e ke - bhadranaMdi kumAra nAma rAkhyuM, zrIdevI Adi 500 sAthe lagna. svAmI padhAryA, zrAvakadharma svIkAra. pUrvabhava pRcchA. mahAvidehamAM puMDarIkiNI nagarI, vijaya kumAra, yugabAhu tIrthaMkarane pratilAbhavA. manuSyAyu bAMdhavuM. ahIM utpanna thavuM. bAkI subAhu mujaba yAvat mahAvideha kSetre siddha-buddha-mukta-parinivRtta thaI sarve duHkhono aMta karaze. sUtra-39 vIrapura nagara, manorama udyAna, vIrakRSNamitra rAjA, zrIdevI, sujAtakumAra, balazrI Adi 500 kanyA, svAmI padhAryA, pUrvabhava pRcchA, iSakAra nagara, RSabhadeva gAthApati, puSpadatta aNagArane pratilAlyA. manuSyAya bAMdhyuM. ahIM utpanna thayo yAvat mahAvidehe mokSe jaze. sUtra-40. vijayapura nagara, naMdanavana, manorama udyAna, azokayakSa, vAsavadatta rAjA, kRSNA rANI, suvAsavakumAra, bhadrA Adi 500 kanyA yAvat pUrvabhave kauzAMbI nagarI, dhanapAla rAjA, vaizramaNa bhadra aNagArane pratilAlyA yAvat mahAvidehe siddha, buddha thai mokSe jaze. sUtra-1 - saugaMdhikA nagarI, nIlAzoka udyAna, sukAla yakSa, apratihata rAjA, sukanyA rANI, mahAcaMdrakumAra, arvattApatnI, jinadAsa putra, tIrthaMkara Agamana, jinadAsano pUrvabhava, madhyamikA nagarI, megharatha rAjA, sudharma aNagArane pratilAvyA yAvat siddha thaze. sUtra-42 kanakapura nagara, zvetAzoka udyAna, vIrabhadra yakSa, priyacaMdra rAjA, subhadrA rANI, vaizramaNakumAra yuvarAja, zrIdevI Adi 500 kanyA sAthe pANIgrahaNa. tIrthaMkaranuM Agamana, dhanapati nAme yuvarAja putra yAvat pUrvabhava, maNivayAnagarI, mitra rAjA, saMbhUti vijaya aNagArane paDilAvyA yAvat siddha thaze. sUtra-43 mahApura nagara, raktAzoka udyAna, raktapAda yakSa, bala rAjA, subhadrA rANI, mahAbalakumAra, raktavati Adi 500 kanyA sAthe pANIgrahaNa, tIrthaMkara Agamana yAvat pUrvabhava-maNipura nagara, nAgadatta gAthApati, indrapura aNagArane dAna yAvat siddha. sUtra-4 sughoSanagara, devaramaNa udyAna, vIrasena yakSa, arjuna rAjA, taHvatI rANI, bhadranaMdI kumAra, zrIdevI Adi 500 kanyA yAvat pUrvabhava - mahAghoSa nagara, dharmaghoSa gAthApati, dharmasiMha aNagArane pratilAvyA yAvat siddha thaze. sUtra-45 caMpAnagarI, pUrNabhadra udyAna, pUrNabhadra yakSa, dattarAjA, raktavatI rANI, mahAcaMdra kumAra yuvarAja, zrIkAMtA Adi 500 kanyA, yAvat pUrvabhava - tirgikI nagarI, jitazatru rAjA, dharmavIrya aNagArane pratilAlyA yAvat siddha, buddha muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 42 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA thai sarva karmano kSaya karI mokSe jaze. sUtra-46 bhaMte ! jo zramaNa bhagavaMta mahAvIre sukhavipAkanA daza adhyayano kahyA che, to bhaMte ! tenA dazamA adhyayanano zo artha kahela che? he jaMbU ! nizve, te kALe, te samaye sAketa nAme nagara hatuM, uttarakuru udyAna, pAsamRga nAmanA yakSa, mitranaMdI rAjA, zrIkAMtA rANI, varadattakumAra, varasenA Adi pa00 rANI, tIrthaMkara Agamana, zrAvaka dharma svIkAra, pUrvabhava pRcchA-manuSya Ayu bAMdhavuM, zatadvAra nagara, vimalavAhana rAjA, dharmarUci aNagArane AvatA joyA, joIne pratilAbhatA manuSyAyuM bAMdhI ahIM utpanna thayo. bAkI badhuM subAhukumAravat jANavu. ciMtA yAvatu pravajyA, kalpAMtarita yAvat sarvArthasiddha. pachI mahAvideha kSetramAM daDhapratijJa mAphaka yAvat siddha-buddha thaI yAvat sarve duHkhono aMta karaze. he jaMbU ! zramaNa bhagavAna mahAvIra yAvat saMprApta sukhavipAkanA dazamAM adhyayanano A artha kahyo che. bhagavan! te ema ja che, ema ja che. adhyayana 2 thI 10 no muni dIparatnasAgare karela gujarAtI anuvAda pUrNa 11- vipAka aMgasUtra gujarAtI anuvAda pUrNa 11 aMgasUtrono gujarAtI anuvAda pUrNa muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 43 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkakRtA munizrI dIparatnasAgarajInA prakAzano-4 [603+DVD] 1,36,000 A prakAzana pUrvenA kula prakAzano- 603, tenA kula pRSTho 1,08,070 mUla Agama sAhitya mULa Agama 3 prakAzanomAM 147 pustakomAM nIce pramANe kula 97850 pRSThomAM 147 07850 [2] 165 2005) mAyAma sujJALa-mUi Printed. A saMpuTamAM amArA kula 49 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 3510 che mAma sujJALi-mUtaM Net. A saMpuTamAM amArA kula 45 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 2810 che mAma sujJALa-maMjUSA Net. A saMpuTamAM amArA kula 53 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 1530 che Agama anuvAda sAhitya Agama bhAvAnuvAda 5 prakAzanomAM165 pustakomAM nIce pramANe kula 20150 pRSThomAM che kAma sUtra-gunarAtI anuvA-mUjI Printed. A saMpuTamAM amArA kula 47 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 3400 che. kAma sUtra-hindI anuvAH Net. A saMpuTamAM amArA kula 47 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 2800 che kAma sUtra-phaMtiza anuvAdri Net. A saMpuTamAM amArA kula 11 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 400 che mAma sUtra-punarAtI anuvAdra-saTI Printed. A saMpuTamAM amArA kula 48 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 10340 che kAma sUtra-hindI anuvAdri Printed. A saMpuTamAM amArA kula 12 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 3110 che Agama vivecana sAhitya Agama vivecana 7 prakAzanomAM 171 pustakomAM nIce pramANe kula 60900 pRSThomAM che. kAma sUtra-saTI Printed. A saMpuTamAM amArA kula 46 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 13800 che kAma mUlaM vaM vRtti-1 Net. A saMpuTamAM amArA kula 51 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 17990 che kAma mUci parva vRtti-2 Net. A saMpuTamAM amArA kula 9 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 2560 che 171 | 60900 muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 44 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 05190 AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA munizrI dIparatnasAgarajInA prakAzano-4 [603+DVD] 1,36,000 A prakAzana pUrvenA kula prakAzano- 603, tenA kula pRSTho 1,08,070 kAma pU sAhitya Net. A saMpuTamAM amArA kula 9 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 2670 che savRtti sAma sUtrAMi-1 Printed. A saMpuTamAM amArA kula 40 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 18460 che savRtti sAma sUtrApa-2 Printed. A saMpuTamAM amArA kula 8 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 2660 che Hylda 31TH HEU Printed. A saMpuTamAM amArA kula 8 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 2760 che Agama koSa sAhitya 16 Agama koSa sAhitya 5 prakAzanomAM 16 pustakomAM nIce pramANe kula 5190 pRSThomAM che 3114 HEOTH Printed. A saMpuTamAM amArA kula 4 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 2100 che kAma nAma va vahA-eoso Printed. A saMpuTamAM amAru 1 prakAzana che, jenA kulA pAnA Azare 210 che kAma sAra els: Net. A saMpuTamAM amArA kula 5 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 1130 che. AVIma zatA isaMgraha[g0 saM0 | ] Printed. A saMpuTamAM amArA kula 4 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 1250 che mAma vRta nAma #oSa: [[, saM0 0 nAma paravA ] Printed. A saMpuTamAM amArA kula 2 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 500 che Agama anya sAhitya Agama anya sAhitya 3 prakAzanomAM 9 pustakomAM kula 1590 pRSThomAM che 31114 YTUT Printed. A saMpuTamAM amArA kula 6 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 2170 che 3111H HO Hilary Printed. A saMpuTamAM amArA kula 2 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 87% che #fua Half Printed. A saMpuTamAM amAru 1 prakAzana che, jenA kula pAnA Azare 80 che. 3Thu Higit Printed. A saMpuTamAM amAru 1 prakAzana che, jenA kula pAnA Azare 100 che [5] 03220 muni dIparatnasAgara kRt "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 45 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 01590 AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA munizrI dIparatnasAgarajInA prakAzano-4 [603+DVD] 1,36,000 A prakAzana pUrvenA kula prakAzano- 603, tenA kula pRSTho 1,08,070 Agama anukrama sAhitya [6] AgamaanukramasAhitya prakAzanomAM 9 pustakomAM nIce pramANe kula 1590 pRSThomAM che mAma viSayAnuruma-mUla Printed. A saMpuTamAM amArA kula 2 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 730 che. kAma viSayAnuma-saTI Net. A saMpuTamAM amArA kula 4 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 430 che mAma sUtra-1thA anukrama Net. A saMpuTamAM amArA kula 3 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 430 che | muni dIparatnasAgara likhita "Agama sivAyanuM anya sAhityamAM 85 | 09270 Agametara sAhitya 12 prakAzanomAM 84 pustakomAM nIce pramANe kula 927o pRSThomAM che tasvAbhyAsa sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 13 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 2090 che sUtrAbhyAsa sAhitya | A saMpuTamAM amArA kula 6 prakAzano che, jenA kulA pAnA Azare 1480 che vyAkaraNa sAhitya A saMpuTamAM amArA kala 5 prakAzano che. jenA kalA pAnA Azare 1050 che. vyAkhyAna sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 4 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 1220 che | jinabhakti sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 9 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 1190 che vidhi sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 4 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 300 che ArAdhanA sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 3prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 430 che paricaya sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 4 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 220 che. pUjana sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 2 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 100 che muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 46 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra 11, aMgasUtra 11, vipAkazrutA dIparatnasAgarajInA prakAzano-4 [603+DVD] 1,36,000 A prakAzana pUrvenA kula prakAzano- 603, tenA kula pRSTho 1,08,070 tIrthakara saMkSipta darzana A saMpuTamAM amArA kula 25 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 680 che prakIrNa sAhitya A saMpuTamAM amArA kula 5 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 290 che | dIparatnasAgaranA laghuzodha nibaMdha A saMpuTamAM amArA kula 5 prakAzano che, jenA kula pAnA Azare 220 che muni dIparatnasAgaranuM sAhitya | muni dIparatnasAgaranuM Agama sAhitya [kula pustaka 518] tenA kula pAnA [98,800] muni dIparatnasAgaranuM anya sAhitya [kula pustaka 85] tenA kula pAnA [09,270] | muni dIparatnasAgara saMkalita 'tattvArthasUtra'nI viziSTa DVD tenA kula pAnA [27,930] amArA prakAzano kula 603 + viziSTa DVD kula pAnAM 1,36,000 amAruM badhuM ja sAhitya on-line paNa upalabdha che ane 5DVD mAM paNa maLI zake che veba sAITa:- 1. WWW.ainelibrary.org 2. deepratnasagar.in Imaila eDresa:- jainmunideepratnasagar@gmail.com mobAila 09825967397 'saMparka:- munizrI dIparatnasAgarajI mahArAja sAheba "pArtha vihAra", jaina derAsarajI, phoresTa resTa hAusa sAme, kAlAvaDa hAIve-cA ' Post: ThebA, Dist-jAmanagara, gujarAta, India. [Pin- 361120] muni dIparatnasAgara kRta "(vipAkahyuta)" AgamasUtra bhAvAnuvAda Page 47 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ namo namo nimmaladaMsaNassa bAla brahmacArI zrI neminAthAya namaH pUjya Ananda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara-gurUbhyo namaH Agama- 11 vipAta AgamasUtra gujarAtI bhAvAnuvAda "veba sAITa:- (1) wwwjainlibrary.org Imela eDresa:- jainmunideepratnasagar@gmail.com (2) deepratnasagar.in mobAila 09825967397