________________
૨૪
વિનય દ્વાચિંશિકા/શ્લોક-૧૦ કે “સત્વશ્રુતસ્થાપિ'માં ‘પ'થી એ કહેવું છે કે બહુશ્રુતવાળા એવા આચાર્યની હલના તો ગુણનો નાશ કરે, પરંતુ અલ્પશ્રુતવાળા પણ આચાર્યની હીલના ગુણનો નાશ કરે. ટીકા :- नूनमिति-नूनं निश्चितमल्पश्रुतस्याप्यनधीतागमस्यापि कारणान्तरस्थापितस्य गुरोः=आचार्यस्याचारशालिनः पञ्चविधाचारनिरतस्य हीलना गुणं= स्वगतचारित्रादिकं भस्मसात् कुर्यात्, इन्धनमिव वह्निः ।।१०।।
‘સ્વાતવારિત્રદિવ'માં ‘૩મદિ' પદથી જ્ઞાન-દર્શનનું ગ્રહણ કરવું. ટીકાર્ચ -
નૂનં ... વનિઃ + અલ્પશ્રુતવાળા પણ=નહિ ભણેલા આગમવાળા પણ, કારણોત્તરથી સ્થાપિત એવા આચારશાલી ગુરુની હીલના=પાંચ પ્રકારના આચારમાં નિરત એવા આચાર્યની હીલના, ગુણને સ્વગત ચારિત્રાદિ ગુણને, અગ્નિ ઇંધણને ભસ્મ કરે છે, તેમ નિશ્ચિત ભસ્મસાત્ કરે. ૧૦ના ભાવાર્થ –
સામાન્યથી આચાર્ય પદવી ગીતાર્થને જ આપવાની વિધિ છે. અગીતાર્થને આચાર્ય પદવી આપનાર ગુરુને પ્રાયશ્ચિત્તની પ્રાપ્તિ છે. આમ છતાં, વિશિષ્ટ લાભનું કારણ હોય એવા સંજોગોમાં અપવાદથી અગીતાર્થને પણ આચાર્ય પદવી આપવાની વિધિ છે. જેમ કોઈ ગચ્છમાં અન્ય ગીતાર્થ સાધુઓ હોય, આમ છતાં પોતાના ઉત્તરાધિકારને સંભાળવામાં સમર્થ અન્ય કોઈ નવા સાધુ હોય, અને ભણીને ગીતાર્થ થઈ શકે તેમ છે; અને ગીતાર્થ ગુરુને પોતાનું આયુષ્ય અલ્પ જણાય, અને પોતાની હાજરીમાં આમને આચાર્ય પદવી આપવાથી ગચ્છની વ્યવસ્થા સુબદ્ધ રીતે રહી શકે તેમ જણાય, વળી પાછળથી તે વ્યવસ્થા ન થઈ શકે તેવું જણાય, ત્યારે અન્ય ગીતાર્થોને જણાવીને, અગીતાર્થ એવા પણ તે નવા સાધુને આચાર્ય પદવી આપે; અને અન્ય ગીતાર્થોને કહે કે જ્યાં સુધી આ મહાત્મા ભણીને ગીતાર્થ ન થાય ત્યાં સુધી સમુદાયની મર્યાદા તમારે સાચવવાની, અને તે નૂતન આચાર્યને પણ કહે કે જ્યાં સુધી તેઓ શાસ્ત્ર ભણીને ગીતાર્થ ન થાય ત્યાં સુધી સર્વ પ્રયોજનોમાં ગીતાર્થને પૂછીને ઉચિત
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
