________________
પ૬
વિનય દ્વાચિંશિકા/બ્લોક-૨૮-૨૯ અન્વયાર્થ :
ચમાર્તમાકુના=અને પ્રચંડ એવા સૂર્યના મંડળમાંથી, પ્રકૃર્તન અંશુનાજોન=નીકળેલ કિરણોના સમૂહથી, તમસીવ અંધકારની જેમ વિ7= ખરેખર, વિનવેન કોપ =વિનયથી દોષો મોહના પરિણામરૂપ દોષો, ક્ષત્તેિ ક્ષીણ પામે છે. ૨૮ શ્લોકાર્ય :
અને પ્રચંડ એવા સૂર્યના મંડળમાંથી નીકળેલાં કિરણોના સમૂહથી અંધકારની જેમ, ખરેખર વિનયથી દોષો મોહના પરિણામરૂપ દોષો, ક્ષય પામે છે. રિટા ભાવાર્થ :
યોગમાર્ગના પ્રારંભથી યોગમાર્ગની નિષ્ઠા સુધી સર્વ પ્રવૃત્તિઓમાં વિનય મુખ્ય કઈ રીતે છે ? તે દૃષ્ટાંતથી બતાવતાં કહે છે --
જેમ પ્રચંડ સૂર્યના મંડળમાંથી કિરણો નીકળતાં હોય ત્યારે પૃથ્વી ઉપર અંધકાર નાશ પામે છે, તેમ કોઈ સાધક શાસ્ત્રઅધ્યયનની ક્રિયાથી માંડીને શાસ્ત્રને સમ્યક્ પરિણમન પમાડવા માટે શક્તિના પ્રકર્ષથી ઉદ્યમ કરતો હોય, તો તેનામાં વર્તતો વીતરાગ પ્રત્યેનો વિનય વીતરાગભાવની નિષ્પત્તિનું પ્રબળ કારણ બને છે. તેથી તે પ્રવૃત્તિમાં વર્તતો વિનયનો પરિણામ વીતરાગભાવને પ્રતિકૂળ એવા મોહના સંસ્કારો પ્રતિક્ષણ નાશ કરીને યોગમાર્ગનો વિસ્તાર ફેલાવે છે. ૨૮II અવતરણિકા :
વળી, વિનયનું માહાભ્ય બતાવે છે – શ્લોક :
श्रुतस्याप्यतिदोषाय ग्रहणं विनयं विना । यथा महानिधानस्य विना साधनसन्निधिम् ।।२९ । ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
