________________
વિનય દ્વાચિંશિકા/શ્લોક-૩૧ અવતરણિકા :
વિનય વગરની સંયમની સર્વ ક્રિયાઓ નિષ્ફળ છે, તે બતાવીને મોક્ષમાર્ગમાં વિનય પ્રધાન છે, તે સ્પષ્ટ કરે છે – શ્લોક :छिद्यते विनयो यैस्तु शुद्धोञ्छादिपरैरपि ।
तैरप्यग्रेसरीभूय मोक्षमार्गो विलुप्यते ।।३१।। અન્વયાર્થ:
શુદ્ધવિરદિ=શુદ્ધઉંછાદિમાં તત્પર એવા પણ જે સાધુઓ વડે નિર્દોષ ભિક્ષાચર્યાદિમાં વપરાયણ એવા પણ જે સાધુઓ વડે વિનય =વિનયનો છિદ્યતે–ત્યાગ કરાય છે, તૈરપિ અગ્રેસર મૂકતેઓ વડે પણ અગ્રેસર થઈને ધર્મની પ્રવૃત્તિમાં અગ્રેસર થઈને, મોક્ષમા: વિનુષ્યતે–મોક્ષમાર્ગનો વિલોપ કરાય છે. ૩૧ બ્લોકાર્ય :
શુદ્ધઉછાદિમાં તતાર એવા પણ જે સાધુઓ વડે નિર્દોષ ભિક્ષાચર્યાદિમાં યત્નપરાયણ એવા પણ જે સાધુઓ વડે, વિનયનો ત્યાગ કરાય છે, તેઓ વડે પણ અગ્રેસર થઈને ધર્મની પ્રવૃત્તિમાં અગ્રેસર થઈને મોક્ષમાર્ગનો વિલોપ કરાય છે. [૩૧] ભાવાર્થ :
જે સાધુઓ આત્મકલ્યાણના અર્થી છે, તેથી નિર્દોષ ભિક્ષાચર્યાદિ સંયમની ઉચિત પ્રવૃત્તિઓ કરવામાં તત્પર છે, આમ છતાં પારમાર્થિક બોધના અભાવના કારણે ગીતાર્થ ગુરુના પારતંત્રનો ત્યાગ કરે છે અને સ્વમતિ અનુસાર સંયમની પ્રવૃર્તિઓ કરે છે, તેઓના વડે ગુરુપરતંત્રના ત્યાગથી ગુણવાન એવા ગુરુના વિનયનો પણ ત્યાગ કરાયો છે. તેથી તેવા સાધુ સંયમજીવનમાં અગ્રેસર હોવા છતાં મોક્ષમાર્ગનો વિનાશ કરે છે અર્થાત્ મોક્ષમાર્ગને અનુકૂળ એવી રત્નત્રયીની
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org