________________
૩૬
વિનયદ્વાત્રિંશિકા/મ્લોક-૧૬
विरुध्यते, भावस्यापि आगमाख्यया आगमनाम्ना सद्भावकारणत्वोक्तेः= पुष्टालम्बनत्ववचनादस्वारसिककारणस्थल एवोक्तनियमादिति । भावलेशस्तु मार्गानुसारी यत्र क्वचिदपि मार्गोद्भासनार्थं वन्दनादिविनयार्हतानिमित्तमेव ભૂવને
यदुक्तं बृहत्कल्पभाष्ये
"दंसणनाणचरित्तं तवविणयं जत्थ जत्तियं पासे ( जाणे ) ।
जिणपन्नत्तं भत्तीइ पूयए तं तहिं भावं" ।।
-
ટીકાર્ય ઃन चैवं માવં" ।। અને આ રીતે=પૂર્વશ્લોકમાં કહ્યું એ રીતે જ્ઞાન માટે પ્રગટસેવીનો પણ વિનય કરાયે છતે, આનું=જ્ઞાનાર્થ વિનયનું, ભાવપણું હોવાથી અપવાદિક વિનયના ઉપદેશપદાદિ પ્રસિદ્ધ દ્રવ્યત્વની ઉક્તિ વિરોધ પામે છે, એમ ન કહેવું; કેમ કે ભાવનું પણ આગમ નામથી=બૃહત્કલ્પભાષ્ય૪૫૫૦માં અપવાદિક વંદનનાં કારણ બતાવ્યાં તેમાં ‘આગમ' એ પ્રકારનું જે કહેલ છે તેનાથી, સદ્ભાવ કારણત્વની ઉક્તિ હોવાથી=પુષ્ટઆલંબનપણાનું વચન હોવાથી, અસ્વારસિક કારણના સ્થળમાં જ=જ્ઞાનાદિની વૃદ્ધિરૂપ કારણથી અન્ય એવા અસ્વારસિક કારણના સ્થળમાં જ, ઉક્ત નિયમ છે. પ્રગટસેવીને દ્રવ્યથી વંદન કરવાનો નિયમ છે. ‘કૃતિ' શબ્દ શ્લોકા સ્પર્શી ટીકાની સમાપ્તિ માટે છે.
(માષ્ય ગાથા-૪૫૫૩) III I
અહીં પ્રશ્ન થાય કે પ્રગટસેવીને ઉપદેશપદાદિમાં દ્રવ્યથી વંદન ક૨વાનું કહ્યું છે, તે નિયમ પ્રમાણે પ્રગટસેવી પાસે ભણતી વખતે દ્રવ્યવંદનનો સ્વીકાર કરવામાં આવે, પરંતુ જ્ઞાન માટે પ્રગટસેવીને વંદન કરવું ઉચિત નથી, એમ સ્વીકારવામાં આવે, તો શું વાંધો ? તેથી કહે છે
-
વળી, જ્યાં ક્યાંય પણ માર્ગાનુસારી ભાવ લેશ માર્ગઉદ્ભાસન માટે વંદનાદિ વિનયની યોગ્યતાનું નિમિત્ત જ સંભળાય છે, જે બૃહત્કલ્પભાષ્યમાં કહેવાયું છે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
