________________
૪૦
વિનયદ્વાચિંશિકા/બ્લોક-૧૮–૧૯ અન્વયાર્ચ -
વિનર્વ પ્રઢિમા નો વિનયને ગ્રહણ કરાવાતા=ગુરુ દ્વારા વિનયને ગ્રહણ કરાવાતા, વા=જે સાધુ, મૃતૂપાન-મૃદુ ઉપાયથી, તિ=કોપ પામે છેઃ વિનયઅર્થક મૃદુ એવા ગુરુવચનથી કોપ પામે છે, સૌ=આ સાધુ નારાજો ઉત્તમ શ્રિયં આવતી એવી ઉત્તમ કલ્યાણની પરંપરાને ડેન મનિતિ=દંડ વડે દૂર કરે છે. ll૧૮ શ્લોકાર્થ :
વિનયને ગ્રહણ કરાવાતા ગુરુ દ્વારા વિનયને ગ્રહણ કરાવાતા, જે સાધુ મૃદુ ઉપાયથી કોપ પામે છે=વિનય અર્થક મૃદુ એવા ગુરુવચનથી કોપ પામે છે, આ સાધુ આવતી એવી ઉત્તમ કલ્યાણની પરંપરાને દંડ વડે દૂર કરે છે. II૧૮ ભાવાર્થ -
કોઈ સાધુ સંયમની અન્ય આચરણાઓ સુંદર પણ કરતા હોય, પરંતુ પ્રકૃતિ નમ્ર ન હોય તો ગુણવાનનો વિનય કરવો તેમને ફાવે નહિ. તેવા સાધુને કોઈ ગુરુ વિનય કરવાનો આગ્રહ કરે અને મૃદુ વચનથી તેમને વિનયનું મહત્ત્વ સમજાવે; છતાં અનમ્ર સ્વભાવના કારણે જો તે કોપ કરે, તો તે સાધુ પોતાની પાસે આવતી ઉત્તમ કલ્યાણની પરંપરાને કોપરૂપ દંડથી દૂર કરે છે અર્થાત્ જો તે સાધુએ ગુરુના વચનને સ્વીકારીને વિનયમાં પ્રવૃત્તિ કરી હોત, તો વિનય ગુણના કારણે પુણ્યાનુબંધી પુણ્ય દ્વારા અને નિર્જરાની પ્રાપ્તિ દ્વારા સદ્ગતિઓની પ્રાપ્તિ થાત અને અંતે મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાત. તે સર્વ કલ્યાણની પરંપરા વિનય પ્રત્યેના અનાદરના કારણે દૂર થાય છે. ll૧૮ બ્લોક :
त्रैलोक्येऽपि विनीतानां दृश्यते सुखमगिनाम् ।
त्रैलोक्येऽप्यविनीतानां दृश्यतेऽसुखमगिनाम् ।।१९।। અન્વયાર્થ :વિનીતાનાં ૩ીની—વિનયવાળા જીવોને, નીચેડપિ=ત્રણે લોકમાં પણ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
