________________
सप्तम अध्याय
149
गुणवतों के अतिचार
- ऊर्ध्वाधस्तिर्यग्व्यतिक्रमक्षेत्रवृद्धिस्मृत्यन्तराधानानि।।30॥ सूत्रार्थ - ऊर्ध्वव्यतिक्रम, अधोव्यतिक्रम, तिर्यग्व्यतिक्रम, क्षेत्रवृद्धि और स्मृत्यन्तराधान - ये दिग्विरतिव्रत के पाँच अतिचार हैं।।30।।
दिग्विरति
व्यतिक्रम (मर्यादा का उल्लंघन)
ऊर्ध्व अधो तिर्यग् क्षेत्रवृद्धि स्मृत्यन्तराधान * ऊपर * नीचे * 4 दिशा व * मर्यादा की हुई * मर्यादा को
4विदिशा दिशा के बढ़ाने याद नहीं
का अभिप्राय रखना रखना आनयनप्रेष्यप्रयोगशब्दरूपानुपातपुद्गलक्षेपाः।।31।। सूत्रार्थ - आनयन, प्रेष्यप्रयोग, शब्दानुपात, रूपानुपात और पुद्गलक्षेप - ये - देशविरति व्रत के पाँच अतिचार हैं।।31॥ .
देशविरति
आनयन प्रेष्यप्रयोग
शब्दानुपात रूपानुपात पुद्गलक्षेप
मर्यादित क्षेत्र से बाहर
की वस्तु दूसरे व्यक्ति दूसरे को खाँसी अपना रूप कंकर आदि मँगाना व को काम आदि इशारों से दिखा कार्य पुद्गल फेंक किसी को बताना अपना अभिप्राय करवाना कर अपना बुलाना बताना
कार्य करवाना
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org