Supasnahachariyam Part 01

Author(s): Lakshmangani, Hiralal Shastri
Publisher: ZZZ Unknown

Page 222

विजयचंदकहा।
२१५ तस्सग्गे मिगमेगं धरि पभणेइ हणह रे ! एयं । अनह तुह सिरमसिणा निएण हत्थेण छिदिस्सं ॥५२॥ तो निववयणं सोउं चिंतइ कुमरो अहो ! इमो मूढो । जीवंतस्सवि सीहस्स केसरे लुणिउमीहेइ ॥५३॥ अकयवराहं हरिणाइपसुगणं जइ अहं न मारेमि । तो किं इमस्स जुत्तं वोत्तुं एवंविहं, किंतु ॥५४॥ उवयारी मज्झ इमो असमंजसचिटिओवि दयठाणं । पिच्छामि ताव एवं चिंति पडिभणइ तं एवं ॥५५॥ जं तुह जुत्तं तं कुणसु ताव नाहं हणेमि मिगमेयं । मणवायाकाएहिं अवराहविवाज्जियं दीणं ॥५६॥ तंपि करेमि महायस ! जइ किर मरणं न होइ कझ्यावि । इयरावि हु मरियव्वे को नियमधुरं परिचयइ ? ॥ अनिलंदोलिरकमलिणिकमलदललग्गजललवचलाण । पाणाण कए तुज्झवि परपाणविणासणमजुत्तं ॥५८॥ यतः,-- किं एत्तो लज्जणयं उत्तमपुरिसाण जीवलोगम्मि । जे पहरिज्जइ दीणे पलायमाणे पमत्ते वा ? ॥५९॥ लज्जति महासत्ता पहरणमुग्गीरिऊण ईसिपि । पिच्छंता पुरओ वेरियपि मुक्काउहं दीणं ॥६०॥ सुट्ठवि कयावराहे पहरंति न उत्तमा अपहरंते । मन्नति कलंकं नियकुलस्स अग्गप्पहारित्तं ॥६१।। जं पुण सोमसहावेसु निरवराहेसु नस्समाणेसु । तणमित्ताहारजिएसु पहरणं तं महापावं ॥१२॥
एहु धम्मुपरमत्थु कहिज्जइ, जं परपीडि होइ तं न किज्जइ ।
जो परपीड करइ निच्चिंतउ, सो भवि भमइ दुक्खसंतत्तउ ॥६३॥ सव्वेवि दुक्खभीरू सव्वेवि सुक्खाहिलासिणो सत्ता । सव्वेवि जीवणपिया सव्वे मरणाउ बीहंति ॥
तस्याग्रे मृगमेकं धृत्वा प्रभणति जहि रे ! एतम् । अन्यथा तव शिरोऽसिना निजेन हस्तेन छेत्स्यामि ॥५२॥ ततो नृपवचनं श्रुत्वा चिन्तयति कुमारोऽहो ! अयं मूढः । जीवतोऽपि सिंहस्य केसरांल्लवितुमीहते ॥५३॥ अकृतापराधं हरिणादिपशुगणं यद्यहं न मारयामि । ततः किमस्य युक्तं वक्तुमेवंविधं, किन्तु ॥५४॥ उपकारी ममायमसमञ्जसचेष्टितोऽपि दयास्थानम् । पश्यामि तावदेतचिन्तयित्वा प्रतिभणति तमेवम् ।।१५।। यत्तव युक्तं तत्कुरुष्व तावन्नाहं हन्मि मृगमेतम् । मनोवाक्कायैरपराधविवर्जितं दीनम् ॥५६॥ तदपि करोमि महायशः ! यदि किल मरणं न भवेत्कदापि । इतरथापि खलु मर्तव्ये को नियमधुरां परित्यजेत् ।। अनिलान्दोलनशीलकमलिनीकमलदललग्नजललवचलानाम् । प्राणानां कृते तवापि परप्राणविनाशनमयुक्तम् ॥ किमितो लज्जाजनकमुत्तमपुरुषाणां जीवलोके । यत्प्रहियते दीने पलायमाने प्रमत्ते वा ? ॥१९॥ लज्जन्ते महासत्त्वाः प्रहरणमुद्गीर्येषदपि । पश्यन्तः पुरतो वैरिणमपि मुक्तायुधं दीनम् ॥६॥ सुष्ठपि कृतापराधे प्रहरन्ति नोत्तमा अप्रहरति । मन्यन्ते कलङ्क निजकुलस्याग्रप्रहारित्वम् ॥६१॥ यत्पुनः सोमस्वभावेषु निरपराधेषु नश्यत्सु । तृणमात्राहारजीवितेषु प्रहरणं तद् महापापम् ॥६२॥
अयमेव धर्मपरमार्थः कथ्यते, यत् परपीडा भवेत् तन्न क्रियते ।
यः परपीडां करोति निश्चिन्तः, स भवे भ्रमति दुःखसंतप्तः ॥६॥ सर्वेऽपि दुःखभीरवः सर्वेऽपि सौख्याभिलाषिणः सत्त्वाः । सर्वेऽपि जीवनप्रियाः सर्वे मरणाद् बिभ्यति ॥६४॥