________________
ધ્યિાન
૫૭ આત્માને આનંદ અનુભવ્યા પછી આ વિશ્વને કોઈ પણ પદાર્થ તેના મનને આપી શકતો નથી, અને તેને બીજુ જાણવાની કે પ્રાપ્ત કરવાની ઈચ્છા રહેતી નથી. ૨૭ વિતરાગ, નિવિકલ્પતા વાળી સમાધિ તે કેવલ જ્ઞાનનું બીજ છે. ૨૮
એક આત્માને જાણે તેણે સર્વ જાણ્ય. ૨૯ વિતરાગ ભાવ વાળી નિર્વિકલ્પ સમાધિ મેહરૂપ વાદળોના સમુહને નાશ કરે છે. ૩૦
જેઓ પરમાત્માના શુદ્ધ સ્વરૂપનું ધ્યાન એક ક્ષણ માત્ર પણ કરે, તે તેના પહાડ સરખો પાપને ટગલે હોય તે નાશ પામે, આવું શુદ્ધ આત્મ ધ્યાનનું સામર્થ્ય છે. ૩૧
શુદ્ધ આત્મ તત્વને મૂકીને દેહાદિ પરભાવમાં મનને ન જવા દેવુ તે આગળ વધવાને માર્ગ છે. ૩૨
-આત્મ ધ્યાન કરવાથી આત્માનું અને તે સુખ પ્રગટે છે, તેના સુખની આગળ આ વિશ્વનું સુખ તૃણ સમાન પણ નથી. ૩૩
મનની સવ સંક૯પ રૂપી જાળને સર્વથા નિરોધ કરીને, વીતરાગ, નિવિકલ્પ સ્વ સંવેદન જ્ઞાનમાં એકતાર જે થાય છે. તેને આત્મિક સુખને અનુભવ થાય છે. આ સુખ પિતાને પિતા થકી અનુભવાતું હોવાથી સ્વસવેદન કહેવાય છે. આ સુખ અનુભવવામાં બીજા કોઈની સહાયતા કે કોઈ વસ્તુની અપેક્ષાની જરૂરીયાત રહેતી નથી. ૩૪
શુદ્ધ આત્મા જ ધ્યાન કરવા યોગ્ય છે. ૩૫
જેઓ શુદ્ધ આત્માનું ધ્યાન કરે છે તે ધ્યાન કરતાં કરતા પરમાત્મા સ્વરૂપ બને છે. ૩૬
પરમાત્માના ધ્યાનમાં આરૂઢ થયેલો જ્ઞાની, સુખ દુખને સમભાવે સહન કરે છે. ૩૭
વીતરાગ, ચિદાન દ, સ્વભાવ વાળા દયાનમાં એકાગ્ર થવું, લીન થવુ તે આત્માની આત્મા સાથે અભેદ સ્થિતી છે. આ સ્થિતીમાં શુભાશુભ કર્મોની નિર્જરા થાય છે. પર દ્રવ્યની ઈચ્છા ન કરવા રૂપ ઈચ્છા નિરોધ તપ પણ થવાથી આવતા કમબંધ થવા સાથે પૂર્વ કર્મની નિર્જરા થાય છે. ૩૯
