________________
એ પોતાની 5
જાય, તેથીના મીઠાશમાં
૪૯ આંતર અવલોકન હું જ્ઞાન સ્વરૂપી આત્મા તે રાગ- પ. મોહથી જુદું છું. લાગણીઓથી જુદા છુ. આવી શ્રદ્ધાથી અંતરમાં એટલે જ્ઞાન સ્વભાવમાં એકાગ્રતા કરતા સતનો અનુભવ થાય ૧.
હે ભવ્ય, જે તું રાગાદિની સાથે પોતાની એકતા માટે રાગમાં, મેહમાં અને તેની મીઠાશમાં અટકી જાય તે મેલના થરના થર જામી જાય, તેથી આત્મ અનુભવ થાય નહિ મેલમાં અટકેલું જ્ઞાન આત્મસ્વભાવ તરફ વળતું નથી ?
હે આત્મન્ ? મન ઈન્દ્રિયોમાં તારું જ્ઞાન રોકાણુ તો તારી દયા તું જ કર બીજાની દયામાં પાપ રકાય, પુષ્ય બધાય પરંતુ સ્વધ્યા આમવ્યા વિના કલ્યાણ ન થાય બંધનથી ન છુટાય માટે આમની સ્વની વ્યા લાવીને વીતરાગ ભાગે ચાલે ન ઈન્દ્રિયોની પેલી પાર મેલના થરની પેલી પાર એવા માત્ર એક અતીન્દ્રિય જ્ઞાન વડે આત્મા અનુભવાય છે જેણે આમ અનુભવ કર્યો તેને ધન્ય છે ?
શુભ ભાવ અને ધર્મ તે બન્ને જુદી જુદી વસ્તુઓ છે ધર્મ શુભ ભાવથી જુદો છે રાગ ત્યાં ધર્મ સ્થિર રહેતો નથી, ધર્મ તે આત્મસ્વભાવ છે અને આત્મસ્વભાવને આધારે ધમ રહ્યો છે તે શુભભાવમાં ન જ હોય. ૪
હે પ્રવાસી ? તારા ચૈતન્ય તત્વને મન, વચન, ઈન્દ્રિથી ભિન્ન રૂપે એક વાર તો છે, એકવાર તો સ્વભાવ સમ્મુખ થા, તો તને અહિં બેઠા આત્મભગવાનના દર્શન થશે ૫
સ્વ સન્મુખ જ્ઞાન વડે અમૂર્ત રવભાવવાળા નિત્ય આત્માનું ભાન થાય છે, બીજા કોઈ ઉપાય વડે આત્મદર્શન થાય તેમ નથી કે
પ્રવાસી ? ક્યાં સુધી તુ આ તરમા રહેલે ભગવાનને લક્ષમાં નહિ લે ત્યા સુધી પરિભ્રમણ અટકે તેમ નથી, જ્ઞાનને પરમા અટકાવે તે પરિભ્રમણ ત્રણ કાળમાં પણ ટળે નહિ. ૭
