________________
આંતર અવલોકન
૧૦૩ મુમુક્ષુ જીવોને અજ્ઞાન સિવાય બીજો ભય હાય નહિ. ૩૫
પર પદાર્થોમાં જીવ નિબુદ્ધિ કરે, તે પરિભ્રમણ પામે છે, અને નિજને વિશે નિજબુદ્ધિ કરે તો પરિભ્રમણ દશા નાશ પામે છે. ૩૬
શ્રી જિન, આત્મ પરિણામની સ્થિરતાને સમાધિ કહે છે, અને આત્મ પરિણામની અસ્થિરતાને અસમાધિ કહે છે ૩૭
આત્માને અંતવ્યપાર (અ તર પરિણામનીધારા) બધ અને મોક્ષને હતુ (કારણ) છે, માત્ર શરીરચેષ્ટા બંધ મોક્ષની વ્યવસ્થાનો હેતુ
નથી ૩૮
જે જીવો મેહનિદ્રામાં સુતા છે, તે અમુનિ છે નિર તર આત્મ વિચાર કરી, મુનિ તો સદા જાગૃત રહે છે પ્રમાદીને સર્વથા ભય છે, અપમાદીને કઈ રીતે ક્ય નથી. ૩૯
અન્ય પરિણામમાં જેટલી તાદાત્મ્ય વૃત્તિ છે તેટલે મોક્ષ દૂર છે. ૪૦
સર્વ શાસ્ત્રો ભણવાને સારી માત્ર આત્મજ્ઞાન કરવું તેજ છે જે આત્મજ્ઞાન ન થાય તે શાસ્ત્રો ભણ્યા તે નિષ્ફળ જ છે. ૪૧
જે પુરૂષએ વસ્ત્ર જેમ શરીરથી જુદુ છે. એમ આત્માથી શરીર જુદું છે એમ અનુભવ્યું તે પુરૂષને ધન્ય છે. ૪૨
જ્ઞાનદશા વિના વિષયનું નિમૂળપણ થવું સંભવતું નથી ૪૩ વિભાવ પરિણામ તેજ હાનીકર, અને તેજ આત્મધર્મનું મરણ છે. ૪૪ - દેહથી ભિન્ન એવા સ્વ પર પ્રકાશક પરમ જ્યોતિ સ્વરૂપ આત્મામા નિમગ્ન થાઓ, હે ભવ્ય ? એ તમુખ થઈ સ્થિર થઈને આત્મામાં જ રહે તે અનન અપાર આત્માન દને અનુભવશો. ૪૫
મારૂં ચિત્ત મારી ચિત્તવૃત્તિએ એટલી શાંત થઈ જાઓ કે કોઇ મૃગ પણ આ શરીરને જોઈ જ રહે ભય પામી નાશી ન જાય ૪૬
મારી ચિતવૃત્તિ એટલી શાન્ત થઈ જાઓ કે, કેઈ વૃદ્ધ મૃગ જેના માથામાં ખુજલી આવતી હોય, તે આ શરીરને જડ પદાર્થ જાણીને પિતાનું માથું ખૂજલી મટાડવા આ શરીરને ઘસે. ૪૭