________________
૧૧૬
સમ્યક્ સાધની અને પાપમાંથી જ દુખ જન્મે છે. જે તે રોકાઈ જાય તે પાપ કે દુખ થતાં નથી, જે દુ ખ ઉત્પન્ન કરનાર પા૫ રોકાય તે દુખ જ ઉત્પન્ન થાય નહિ, માટે જ્ઞાનીઓ કહે છે કોઈ પ્રાણીઓ પાપ ન કરે તે તમોને દુ ખ થશે નહિ, માટે દુ ખ ન જોઈતુ હોય તે હે માનવ ? તું દુ ખ ઉત્પતીનુ જે કારણ પાપ તેને ત્યાગ કર. ૭
હુ આત્મા જ્ઞાન સ્વરૂપ છું, રાગ, ૫, મેહ, કરે તે માટે સ્વભાવ નથી, હુ તે તેને જાણવાવાળે છું જ્ઞાતા છું તે ય છે આમ જે આત્માને ઓળખીને સ્વભાવમાં સ્થિર થાય તેના રાગ, દ્વેષ, મોહ, આદિ વિકારોને નાશ થાય, વિકૃતીને નાશ થયે પાપનો નાશ થાય, અને પાપને નાશ થતા અનાદિના દુખનો અંત આવે અને અવિનાશી સુખ સાંપડે. ૮
સવ સ્વાર્થ અને પાપનું મૂળ દેહાધ્યાસ જ છે તમે પિતાને દેહરૂપ માને છે. તે અભિમાનથી પછી મમત્વ ભાવ પ્રગટે છે. તમે તમારી જાતને તમારી પત્ની, સ તાન, ઘર, વગેરે સાથે એકરૂપ માની છે આ ભ્રમણ અથવા મેહપાથ જ બંધન, દુ ખ અને સર્વ પાપનું મૂળ છે ગામમાં, દેશમાં, હજારે માન મરે તો તમોને દુખ થતું નથી કારણ કે ત્યાં તમારાપણ નહોતું, આસક્તિ ન હતી, પરતું પિતાને નાને બાલક ફકત બે પાંચ દિવસને પણ ભરણ શરણ થતા તમે ધ્રુસકે ધ્રુસકે રડે છે. મારૂ” એ શબ્દ મન પર અદ્દભૂત અસર કરે છે. બધેડે મરી ગયો છે.” “મારે ઘોડે મરી ગયો છે' આ બે શબ્દ સાંભળે, ત્યારે મનમાં જે વિભિન્ન અસર થાય, તેની નોંધ લે આ હું અને મારું અહં ને મમ ને જ્ઞાનચક્ષુથી ઓળખીને તેને નાશ કરો. ૯
પ૭ : ભાવનાબી સારી રીતે મનનો ક્ષય કરવાના પાચ રસ્તા છે. (૧) જ્યારે જ્યારે વિચાર ઉદભવે કે તરત જ દૂર કરો તે વિચાર મારે નથી ભારે નથી હું નિર્વિકક૫ આત્મા છું.(૨) પ્રતિપક્ષ ભાવના ભયને બદલે નિર્ભયતાને