________________
આત્મ વિશ્વાસ
૧૦૯ સર્વ જાતની ઉન્નતીને આધાર મારા આત્મ વિશ્વાસ ઉપર જ અવલ બી રહ્યો છે. હું ધારું છું કે કદાચ હુ આ કામ કરી શકીશ, અથવા કરવા પ્રયત્ન જરૂર કરીશ. એમ કહેવું બેસવુ અને આ કાર્ય હું અવશ્ય કરી શકીશ જ, કરીશ જ એમ કહેવું એ બન્ને આત્મશ્રદ્ધામાં ઘણું અંતર છે પ્રથમના વિચારે નબળા અને ડગમગતી શ્રદ્ધા વાળાના છે, બીજા વિચારમાં પ્રબળતાને શકિતની હતા છે બીજા નબરને માનવ વીર છે, તે અવશ્ય કાયને સિદ્ધ કરશે જ. ૨
આખુ જગત એક વખત મારી સિદ્ધિના માર્ગમાં વિદ્ય રૂપ હોય વિરૂદ્ધ હોય, છતા આત્મવિશ્વાસથી હુ તેને પાર કરીશ જગત મારી વિરૂદ્ધ થાય તેથી મારૂ કાર્ય અટકે નહિ કેમકે માયાવી જગત અને આત્મ શક્તિ બન્ને વચ્ચે મહાન અંતર રહેલું છે. ૩
હુ જો એમ માનુ કે આ આત્મક વિકાસનું કાર્ય કરવાને હુ અશકત છું. તો આ જગતમાં કોઈપણ એવી શકિત નથી કે, જે મને મારા સિદ્ધત્વના કાર્યમાં સહાય કરી શકે, આત્મ વિશ્વાસ અને પ્રબળ પુરૂષાર્થ વિના કઈ પણ કાર્યની સિદ્ધિ સંભવે જ નહિ. ૪
પિતાના જ્ઞાન, દર્શન, ચારીત્ર સિવાય બધું જ મેક્ષ માગથી વિપરીત છે, સમ્યક જ્ઞાન દર્શન જ સારભૂત છે પર તારકને ભાવ બધે જ અસાર છે. આ પ્રમાણે પિતાના ઉપર વિશ્વાસ કરનાર કોઈ પણ માનવ ગમે તેટલે મનને નબળો હશે, તે પણ વિશ્વાસના વિચારોને વારસ્વાર મનન દ્વારા પોતાની નબળાઈ જરૂર દૂર કરીને વિજ્યને વરશે ૫
આત્મામા અન ત શકિતઓ ભરેલી પડી છે પણ તેને પ્રબળ વિચારોની મદદ આપીને જાગૃત કરવાની જરૂર છે પરંતુ તે વિચાર શકિતને મદદ આપવાને બદલે વિભાવને મદદ ન આપે. બુઝાયા જેવો દેખાતો અગ્નિ પણ પંખા વડે પવનના બળની મદદ મળતા દેદીપ્યમાન થઈ જાય છે. તો અન ત શકિતથી પૂર્ણ આત્મા પ્રબળ વિચારોના બળના પ્રોત્સાહનથી જરૂર પ્રદિપ્ત થાય તેમાં કંઇજ આશ્ચર્ય નથી ૬