________________
વિટંબણને લીધે હું આ માગે વળી શક્યો છું, અને રાજાને ઉપદેશ આપતા આ તાપસે કહ્યું કે “હે રાજન, આ સંસારમાં ત્રણ પ્રકારના જીવો હોય છે. ઉત્તમ માણસે તે આપમેળે ધર્મ કરે છે. મધ્ય કક્ષાના અન્યની પ્રેરણાથી અને નીચ માણસે તે પ્રેરણા મળવા છતાં પણ ધર્મ આચરતા નથી. શાસ્ત્રમાં કહ્યું છે કે,
उत्तमा धर्मचिन्ता स्यात्, कामचिन्ता तु मध्यमा । अघमा त्वर्थचिन्ता स्यात्, पर चिन्ताऽधमाधमा ॥
આ ધર્મચિંતાને કઈ આત્મચિંતા કે તત્ત્વચિંતન કહે છે. પિતાને કલ્યાણમિત્ર ગણે જાણી રાજા અગ્નિશર્મા ઉપર મનમાં ને મનમાં એવારી ગમે ત્યાર પછી રાજાએ પિતાને ગુનાપાત્ર ગણ્ય ગુણસેનને બદલે પિતાને અગુણસેન કહી નિંદવા લાગ્યા.
- પારણા માટે વિનંતી અને વિદન
હવે રાજાએ આ તાપસને પિતાને ત્યાં પારણું માટે પધારવા વિનંતી કરી તાપસે નિમંત્રણ સ્વીકાર્યું તેથી રાજા ખુશ થયે.
પારણાના દિવસે અગ્નિશર્મા તાપસ રાજાના મહેલ તરફ ગયે. પણ વિધિની વકતાથી તાપસને આહાર ન મળ્યો. તે દિવસે ગુણસેન રાજાને પણ શિવેદના ઊપડી હતી. એટલે મહેલમાંના બધા કર્મચારીઓ અને વૈદ્યો રાજાની પરિચર્યામાં પડ્યા હતા, એટલે તાપસના આગમન તરફ કઈ વ્યક્તિનું દયાન ન ગયું. રાજાને કઈ પણ પ્રકારની શાંતિ થતી ન હતી તેથી હવે મંત્રીઓની સલાહથી પુરોહિતે પૂજાપાઠ અને મંત્ર ભણવા લાગ્યા. વેદપાઠને જાપ કરવા લાગ્યા. સમગ્ર રાણીવાસ દુઃખી હતા. રાજાની રાણી અને દાસીઓ રડતી હતી. હવે કઈ પણ જાતને આનંદ-ઉત્સવ મહેલમાં કે અંતઃપુરમાં જણાતે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org