________________
ભુતાન પ્રવાસના સંસ્મરણો ઃ ૩.
કિશોરસિંહ સોલંકી ૪. વિષ્ણુની સવાર
થતી વાન્ગ ચૂ (નદી) ઉપર લુંગટમ ઝામ્પા (Lungtem Zampa) થિક્ની સવાર. ગઈકાલે રાતે અંધારા ઓઢીને થિમ્ફને પુલ નદીના પૂર્વ-પશ્ચિમ કિનારાને જાડ છે. પામવાનો પ્રયત્ન કરેલો પણ વ્યર્થ ગયેલો, વરસાદના કારણે ગાડી થિમ્સ યુ બફીલા મેદાન પ્રદેશમાં લગભગ ૨૩૦૦૦ ફૂટની ઉપરની બેગ સંપૂર્ણ ભીની થઈ ગઈ હતી. કપડાં પણ. રાત્રે બેગ ઊંચાઈ સુધી પહોંચે છે. તેમાં હિમાલયની ટોચ ઉપરથી આવતી ખાલી કરીને સૂકવ્યા. જમ્યા પછી સૂઈ ગયા.
ઘણી નાની-મોટી નદીઓ મળતી હોવાના કારણે થિમ્બુ ખીણની - સવારમાં ઠંડીનો ચમકારો હતો. તૈયાર થઈને થિન્ક દર્શને ભંગોલિક પરિસ્થિતિનું નિર્માણ કરે છે. થિકુ ખીણની રચના જ જવાનું હતું. આ ભુતાનનું સૌથી મોટું શહેર અને પાટનગર છે. એવી છે કે નદી કિનારાથી છેક પૂર્વ છેડા સુધી ખૂબ જ સીધી ઊંડી ભુતાનના મધ્ય પશ્ચિમે ચારેબાજુ ખીણની વચ્ચે આવેલું છે. ઢાળવાળી ખીણની રચના કરે છે. આ નદીના પશ્ચિમ કિનારાથી ભુતાનની ૨૭'' ૨૮” ૦૦'' ઉત્તરે ૮૯” ૩૮” ૩૦” પૂર્વમાં ડેન્ચોલીંગ (Dechencholing) અને સીમતોખા (simtokha) સુધી શિખુ શહેર આવેલું છે. ૧૯૫૫માં પુનાખા જૂની રાજધાનીને પ્રસરેલી છે. બદલીને થિન્કની સ્થાપના થઈ અને ૧૯૬૧માં દેશની રાજધાની ખીણમાંથી ટેકરીઓની હારમાળા ઉત્તર-દક્ષિણમાં એવી રચના તરીકે ત્રીજા રાજા તૃક ગ્યાલ્પોજીશ્મા દોરજી વૉન્ગ યુકે (Druk કરે છે, જે ચોમાસામાં ભેજવાળા પવનો હિમાલયના અંદરના Gyalpojigme Dorji wang chuck) જાહેર કરી.
ભાગને અને નીચે આવેલી ખીણોના બરફને ઓગાળી નાંખે છે. થિન્ક વૉન્ગ (નદી)ની ખીણોના પશ્ચિમ કિનારે ઉત્તર-દક્ષિણ ચોમાસામાં ગાઢ વાદળો અને વીજળીના ગડગડાટ સાથે વરસાદ દિશામાં વિસ્તરેલું છે. વિશ્વમાં ઊંચા શહેરોમાં ત્રીજા નંબરની પડે છે જેના કારણે જમીન ધસી પડે છે, રસ્તાઓ બંધ થઈ જાય ઊંચાઈએ આવેલ રાજધાની થિન્ક શહેર. ૨૩૦૦ મી. અને ૨૬૪૮ છે. નદીઓ અને વરસાદી પ્રવાહો મોટા પ્રમાણમાં જંગલોનો કચરો મી.ની વચ્ચેની ઊંચાઈએ આવેલું છે.
ઘસડી લાવે છે. ઊંડા ખાબોચિયાં, ગાઢ કાદવ અને રોડ ઉપર જમીન ૧૯૬૦ પહેલાં થિન્ક એ ખીણમાં છુટા-છવાયા ગામડાઓનો ધસી પડવાને કારણે ઘણી વખત અવરજવર બંધ થઈ જાય છે. સમૂહ હતો. જેમાંના ઘણાં તો આજે જિલ્લા મથકો બની ગયા છે. ૧૯૫૨થી થિષ્ણુને ભુતાનની રાજધાની તરીકે પસંદ કરવામાં વૉન્ગ ચૂક શાસનમાં પ્રદેશમાં શાંતિ અને વિકાસ થયો. ત્રીજા આવેલું, પરંતુ ૧૯૬૧ સુધી કાયદેસર રીતે સ્થાપના થઈ નહોતી. રાજા જિમે દોરજી વાન્ગ ચૂકે જાગીરદારીની પદ્ધતિ અને ગુલામી સમય જતાં નદી કિનારે અને ઊંચા મેદાનના ભાગમાં ધીમે ધીમે પ્રથાનો નાશ કરીને જમીનની ફરીથી વહેંચણી કરી અને વેરાઓનો શહેરનો વિકાસ થતો ગયો. નદીની નીચેના મેદાનો વિકસાવ્યા. અમલ કર્યો. અમલદારોની નિમણૂકોમાં અને ન્યાય પ્રણાલીમાં ૧૯૭૪થી ૪થા રાજા જિમે સિન્ગો વાગચૂકથી આ દેશને સુધારા-વધારા કર્યા. ચોથા રાજા જિગ્મા સીંગી વૉન્ગ ચૂકે દેશને પરદેશીઓની મુલાકાત માટે ખુલ્લો મૂકાયો ત્યારથી તેનો વિકાસ વિકાસ માટે ખુલ્લો મૂક્યો. ભારતે મદદ કરીને એના વિકાસ માટે ઝડપી થવા લાગ્યો. હાલ થિમ્ફની વસ્તી એક લાખ ચાર હજાર છે. પ્રેરણા પૂરી પાડી. ૧૯૬૧થી થિકુ સત્તાવાર રીતે ભુતાનનું શહેરમાં બધી જ સુવિધાઓ ઉપલબ્ધ છે; સાથે પરંપરાગત ઝોન્ગ પાટનગર બન્યું.
(Znongs) મઠો અને ચૉરટન (chorten) આવેલા છે. થિસ્કુનું થિકુમાં રાષ્ટ્રીય બંધારણીય સભાએ ૨૦૦૧માં ભુતાન રાજ્ય આયોજન આધુનિક ગ્રામવિકાસ જેવું કરાયું છે. જેનો ઉદ્દેશ ખીણમાં માટે બંધારણ ઘડવાનું શરૂ કર્યું અને ૨૦૦૫માં ભુતાનના ચોથા નદી અને જંગલો જેવી પર્યાવરણની જાળવણી કરવાનો છે. લોકોની રાજાએ તેના પુત્ર પ્રિન્સ જિમે ખેસર નામગ્યાલ વાન્ગ ચૂકે સત્તા સુખાકારીના સાધનો જળવાઈ રહે અને ઉદ્યોગોમાં વૃદ્ધિ થાય એટલે સોંપી દીધી. ૨૦૦૮માં સંપૂર્ણ રાજાશાહીના શાસનને લોકશાહી મકાનોની ઊંચાઈ માટે પણ નિયમન ક બંધારણના શાસનમાં ફેરબદલી કરવાનો માર્ગ મોકળો મળ્યો. માળખાકીય આયોજનનો મુખ્ય ઉદ્દેશ વેશીઓ ઝોન્ગ જેમાં થિન્કને નવી સરકાર માટે મુખ્ય મથક રાખવામાં આવ્યું. (Tashichheo Dzong), વાન્ગ ચુ (Wang chhu) પાણીના
આ થિન્ક શહેર ઊંચાઈ અને આબોહવામાં ફેરફારના કારણે ઝરણાં અને સુંદર જંગલો વડે ઘેરાયેલી વનરાજીવાળી ટેકરીઓ, ખીણમાં વસ્તીવાળો પ્રદેશ અને વન વિભાગ એમ બે પ્રદેશો જોવા મઠો, મંદિરો, ચૉરટન બધાં ગામડાંઓનો વિસ્તાર સચવાઈ રહે. મળે છે. જો કે ખીણમાં ગાઢ જંગલ પ્રદેશ ઉત્તર-પશ્ચિમ દિશામાં શહેર સીમોખા ઝોન્ગ તરફનું - દક્ષિણ તરફનો પ્રવેશ દ્વાર - ઉત્તર વિસ્તરેલા છે. શહેરના દક્ષિણ ભાગમાં શહેરની મધ્યમાંથી પસાર અને પશ્ચિમ દિશા તરફ વાન્ગ ચૂ ખીણ સુધી વિસ્તાર પામેલ છે.
પ્રqદ્ધજીવલ
ડિસેમ્બર - ૨૦૧૭) |
