________________
હવે આપનો પ્રશ્ન છે કે અત્યારે એટલા બધા જીવો મોક્ષે પડવું જેવા જોગ સંજોગ પણ સર્જાઈ જતા હોય છે. એવા ગયા છે કે વિશ્વની વસ્તી કૂદકે ને ભૂસ્કે વધતી જાય છે? પણ કેટલાય પ્રસંગ જોવા મળશે કે દેવની ભક્તિ કરવા આપના પ્રશ્ન માનવવસ્તીને સૂ ચવે છે જ્યારે છતાં સફળતા મળતી નથી. આમાં દેવોને નહિ પણ પોતાના અવ્યવહારરાશિમાંથી નીકળે લો પૃથ્વીકાય આદિ કર્મોનો જ વાંક હોય છે. આ એમનું સત્કાર્ય જ હોય જરૂરી એકેન્દ્રિયમાંથી પસાર થતો થતો પંચેંદ્રિયમાં પહોંચે છે નથી. ઋણાનુબંધ પણ હોઈ શકે. એમના કર્મબંધ પ્રમાણે. અવ્યવહારરાશિમાંથી નીકળીને તરત જ મનુષ્ય થઈ જતો એ મનુષ્ય કે તિર્યંચગતિમાં જઈ શકે છે. દેવ માણસને હેરાન નથી. તેમજ મનુષ્યની વસ્તી કેટલી પણ વધે તો ૨૯ અંક પરેશાન કરે એમાં પૂર્વભવનું વેર હોઈ શકે છે. વેરાનુબંધ (ડિજિટ)થી વધારે ન વધી શકે એનો રેશિયો ઓછો વધુ થઈ વગર કોઈને હેરાન ન કરી શકે. દેવમાંથી મનુષ્ય કે તિર્યંચ શકે. જેમ ૧૦૦ અને ૯૯૯ બને ત્રણ ડિજિટની સંખ્યા છે ગતિમાં જ જવાય છે. એમાં એકથી કરીને ૯૯૯ જેટલો ફરક આવી શકે. એમ ૨૯ પ્ર.૪ સીંગતેલ અને હળદર પ્રથમ દષ્ટિએ કંદમૂળ ગણાય. સીંગતેલ અંકની સંખ્યા માટે સમજવું એટલે મનુષ્યોની વસ્તી મનુષ્ય અને હળદરથી બનેલ આહાર જેન સંતો-સાધુઓ વહોરે છે ક્ષેત્રમાં ૨૯ અંકથી વધી જ ન શકે કદાચ અહી વધતી લાગે તો તેમને દોષ ન લાગે? કેટલાક જૈન સાધુ સૂંઠ પણ તો બીજા ક્ષેત્રમાં ઘટીને સરભર થઈ જશે.
વહોરે છે. માટે મોલમાં ગયેલાને અને વસ્તી વધારેને કોઈ કનેક્શન જ. સીંગતેલ અને હળદર બંને વનસ્પતિકાયના અચેત પર્યાયો નથી. અને મનુષ્ય કિંવા એકેન્દ્રિયથી પંચેંદ્રિયમાં જીવની છે માટે એને વહોરવામાં કોઈ વાંધો નથી. અહીં કંદમૂળ સંખ્યાની વધઘટ ડિજિટની અંતર્ગત જ થાય છે.
એટલે સાધારણ વનસ્પતિકાયના અર્થમાં લેવાનું છે. પ્ર.૩ કેટલાક માનવીઓ કેટલાંક દેવોની સ્તુતિ, ભક્તિ વિગેરે કરીને પ્રજ્ઞાપનાસૂત્રમાં કંદમૂળ નહિ પણ સાધારણ વનસ્પતિ જે
પ્રસન્ન કરે છે. પ્રસન્ન થયેલા દેવો ધન, સંપત્તિ કે પુત્ર પ્રદાન પણ અનંતકાય છે એની હિંસા કરવાની મનાઈ છે. સાધારણ ૧૧ કરે છે. તો આ સકર્મોનું ફળ દેવોને ભોગવવું પડે? કઈ જમીનની અંદર ઉગતી હોય અને બહાર પણ ઉગતી હોય છે. ગતિમાં?
એના લક્ષણ બતાવ્યા છે એના આધારે નક્કી કરવાનું છે. વાણવ્યંતર દેવો કેટલાક માણસોને હેરાન-પરેશાન કરે છે મુખ્યત્વે ચાર લક્ષણ છે. (૧) ગુપ્ત શિરા (૨) ગૂઢ-ગુપ્ત તો તેમને પણ આ ખરાબ કર્મનું ફળ ચાર ગતિમાંથી કઈ (સ્પષ્ટ ન જણાય તેવા) સંધિસ્થાન (૩) પ-ધડ-ડાળ ગતિમાં ભોગવવું પડે?
વગેરેના સાંધાઓ અને જેને ભાંગતા સરખા ભાગ થાય જ.૩ દેવો ભક્તિવશાત્ કે અનુગ્રહવશાત્ જે કાંઈ પણ મદદરૂપ અર્થાત્ જે મૂળને તોડવાથી તેમા અત્યંત સમાન ચક્રના
ધનસંપદા આપે છે તે એમની પોતાની માલિકીની કે આકારના ભાગ દેખાઈ આવે એ બધા સાધારણ વનસ્પતિના દેવલોકની નથી હોતી કારણકે એ વૈકિય પુદ્ગલોની વસ્તુઓ લક્ષણો છે. આ લક્ષણો મૂળ, કંદ, સ્કંધ, ત્વચા, શાખા, મનુષ્ય માટે કામની હોતી નથી વૈકિયરૂપથી બનાવેલી વસ્તુ
પ્રવાસ પાંદડા, ફળ, ફૂલ, બીજ (વનસ્પતિના ૧૦ અંગ)ને ૧૫ દિવસથી વધારે ટકતી પણ નથી એટલે મનુષ્યલોકની
તોડવાથી સમાન ભંગ થાય તો અનંત જીવવાળા સમજવા જ વસ્તુઓ ગમે ત્યાંથી લઈને આપી શકે છે. એ એમની એ જ રીતે પૂર્વોક્ત વનસ્પતિના મૂલાદિ દસ અંગને વૈકિયશક્તિનું પરિણામ છે. દેવોને અવધિજ્ઞાન હોય છે એના ભાંગવાથી હીર = વિષમ છેદ દેખાય સમાન ભંગ ન દેખાય આધારે એ જેમને મદદ કરવા ઈચ્છે છે એમના ભાગ્યમાં એ
તો તેને પ્રત્યેક શરીરી સમજવા. જે મૂળનું કાષ્ઠ અર્થાત્ વસ્તુઓ છે કે નહિ એ પણ જાણી લે છે એ પ્રમાણે સહાય મધ્યવર્તી સાર ભાગની અપેક્ષાએ છાલ અધિક મોટી હોય પણ કરે છે દેવો સંપત્તિ, સંતતિની લિંક પણ જાણતા હોય
તો તે છાલને અનંત જીવવાળી સમજવી જોઈએ એ જ રીતે છે જેમ કે કોની સંપત્તિ કોને આપવી કે સંતતિનું પણ કંદ, સ્કંધ અને શાખાના સારભાગ કરતાં છાલ મોટી મોટી સાહરણ કોની સાથે કરવું વગેરે. જેમ કે શાલિભદ્રને ત્યાં
હોય તો અનંત જીવવાળા હોય અને એનાથી વિપરીત ૯૯ પેટી ઉતરતી હતી તો વળી દેવકીના છ પુત્રને સલાસાને પાતળી છાલવાળા હોય તો પ્રત્યેક જીવવાળા અર્થાત્ ૧ ત્યાં મૂકવામાં આવ્યા આ બધામાં એમનો જ્ઞાત હોય અથવા શરીરમાં ૧ જીવવાળા હોય. કોઈ દેવ જ્યાં અવતરવાના હોય ત્યાં જઈને કહે પણ ખરા કે
(સંદર્ભ - પ્રજ્ઞાપના સૂત્ર) આપને ત્યાં પુત્ર થશે વગેરે. ઘણી વાર કાગનું બેસવું ડાળને એ અપેક્ષાએ સાંગમાં અનંતકાયના કોઈ લક્ષણ નથી માટે
ડિસેમ્બર - ૨૦૧૭
પ્રવ્રુદ્ધજીવુળ
