Prabuddha Jivan 2017 12

Author(s): Sejal Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 27

હાલતમાં છે. • તીર્થ અંગેના સ્તવન આદિ
શંખેશ્વર અતિ પ્રાચીન તીર્થ છે. એને લગતા કલ્પો, સ્તોત્રો, સ્તુતિ, શ્લોક, છંદ, સ્તવન વગેરે પૂર્ણ કે અપૂર્ણ અવસ્થામાં મળે છે. આ બધામાંથી આ તીર્થસ્થળની ઐતિહાસિક સામગ્રી મળી રહે છે અને એ બધું આ તીર્થની પ્રાચીનતા અને એનો મહિમા સૂચવે છે.
આ તીર્થમાં બિરાજમાન શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ પ્રભુનું કાનો માત્ર વિનાનું એક સરળ છતાં દુર્લભ સ્તવન મળે છે જે નીચે મુજબ છે.
સકલ કરમખલદલન કમઠ શઠ પવન કનક નગ ધવલ પરમ પદારમન, જગતજન અમલ કમલ બગ, પરમતજલધર પવન, સજલ ધનસમાન સમકર પર અધર જહર જલદ, સકલ જનનત ભવભયહર. યમદલને નરકપદ છકર, અગમ અટત ભવજલ તરન, વર સબલમદન વનહર દહન, જયજય પરમ અભય કરન.
સકલ દુષ્ટ કર્મોનો નાશ કરનાર, કમઠ રૂપી વાયુને રોકવામાં સુમેરુ, નિર્મળ મોક્ષપદમાં વિચરનાર, જગતજનોરૂપી સ્વચ્છ કમલોને ખીલવવામાં સૂર્ય સમાન, અન્ય મતો રૂપી વાદળોને દૂર કરવામાં પવન સમાન, જલભર્યા મેઘ સમાન વર્ણવાળા, અન્યોની પાપરૂપી રજ ધોવામાં મેઘ સમાન, વિનમ્ર જનોનો સંસાર ભય દૂર કરનાર, યમને દમનારા, નરકબંધન તોડનારા, ઊંડા ને કિનારા વિહોણા ભવસાગરમાંથી તારનારા, બળવાન કામદેવરૂપી વનને બાળવામાં અગ્નિસમા પરમ અભય કરનારા શ્રી પાર્શ્વનો જય હો!
(નોંધ :- આ પાર્શ્વ સ્તવનમાં એક પણ અક્ષર દીર્ઘ નથી, એ એની મોટામાં મોટી ખૂબી છે. કાનો-માત્રા વિનાની આ પ્રકારની રચનાઓ મળવી દુર્લભ છે.).
ઉપરાંત કવિ દુર્લભજી ગુલાબચંદ રચિત (વલ્લભીપુર) પાર્શ્વનાથ પ્રભુજીના અકારાદિ પ્રમાણેના બધા નામોની સ્તુતિ મળે છે જે ખૂબ આસ્વાદ્ય છે, જે નીચે મુજબ છે.
(સયા-એકત્રીશા) કેશરીઆજી, કુર્કટેશ્વર, કલિકુંડ કાપરડા નામ, કાશી, કુંડલપુર, કંબોઈ, કરહડા, કલ્યાણ પ્રણામ; કોકા, કંકણ, ખોહામંડણ, ખામણા, ગપ્ત, ગિરૂઆ નામ, ગોડી, ગાલ્લવીઆ, ગંભીરા, ધૃતકલ્લોલ, ઘીયા પ્રણામ. ૧ ચિંતામણિ, ચારૂપમંડણ, ચલ્લણ, જગવલ્લભ પ્રભુનામ, જસોદરા, જોટવા , જગડીઆ, જગન્નાથપુરી જિન પ્રણામ; જીરાવલા, ટાંકલા, ડોહલા, ડોસલા, તિવારી, જિનનામ, દોલત, દોક્કડિયા, દાદા, નવખંડા, નવલખા, પ્રણામ. ૨ નવસારી, નવફણા, નવપલ્લવ, નાગફણા, નાકોડા નામ,
નરોડી, નવનિધિ, પલ્લવિઆ, પુષ્પરાવર્ત, પોસીના પ્રણામ; પંચાસરા, પોસલીઆ, પરોલી, પાર્શ્વ ફલોધિ, બલેજા નામ, બદ્રિકેદાર, ભટેવા, ભાભા, ભદ્રેશ્વ૨ જિનરાજ પ્રણામ. ૩ ભીલડીઆ, ભીડભંજન, મુહરિ, મુંડેવા, મોઢેરા નામ, મનવાંચ્છિત,મહાદેવ, મનોરથકલ્પદ્રુમ, મગસીજી પ્રણામ; મનરંજિત, મહિમપુરા જિન, મનમોહન, મનરંજન નમ, રાવણ, રુદ્રવા, રાણકપુર, લોટા, લોઢવા, પ્રણામ.. લોઢણ, વહિ, વાડી, વરસાણા, વલી, વિજયચિંતામણિનામ, શંખેશ્વર, શામળા, શેરિસા, સમેતશિખર જિનરાજ પ્રણામ; સહસ્ત્રફણા, સહસ્ત્રકૂટ, સાંકળા, સાંવલા, સુંવદંતી નામ, સૂરજમંડણ, સોમચિંતામણિ, સુખસાગર, સેસલી, પ્રણામ. ૫ સપ્તફણા, સમેરીઆ સ્થંભન, સેસફશા, સ્વયંભૂ નામ, સુલતાના, સમીના જિનવરજી, સોગટિઆ અમીઝરા પ્રણામ; અજાહરા, અહિછત્રાસ્વામી, અંતરિક્ષ, અવંતિ નામ, ઉપસર્ગહર, પાર્શ્વપ્રભુના અષ્ટોત્તરસમ નામ પ્રણામ. ૬ જન્મકલ્યાણ પોશ દશમી દિન, વિધિસહિત આરઘે જેહ, જરૂર સમાધિ મરણે જાતા, પરભવ સુધારે ભવિ તેહ; 3ૐ હ્રી પાર્શ્વનાથાય નમઃ” ના, અષ્ટોત્તરસય જાપ પ્રભાત, અહર્નિશ ગણતા જેહ ભવિજન, રોગ સોગ નાસે વ્યાઘાત. ૭ ઉદ્વર્યા અધબળતા પન્નગને, આખર સમય દઈ નવકાર, ઓગણી સત્તાણું વિક્રમમાં, જપવાને એ જગદાધાર; પ્રગટપ્રભાવી પાર્શ્વનાથ'ની બુકથી ઉદ્ધરતા એ નામ, મૂળનાયક વળા જિનમંદિર, કર્તા “દુર્લભદાસ” પ્રણામ. ૮
વળી, શહેનશાહ જહાંગીરે શ્રી શાંતિદાસ શેઠને સર્વધર્મ સમભાવ ધરાવતા આ તીર્થ શંખેશ્વર ગામનો ઈજારો રૂ. ૧૦૫૦/- માં આપ્યાનું ફારસી ભાષામાં ફરમાન મળે છે. - શંખેશ્વર તીર્થનો મહિમા કરતા વિવિધ ગ્રંથો, સ્તવનો આદિ મળે છે, જેમાં વિધવિધ રીતે એના વિશિષ્ટ પ્રભાવને વર્ણવવામાં આવ્યો છે જેમ કે (૧) સમેતશિખર, વિમલાચલ, કાશી, નાસિક, પાવાપુરી, અષ્ટાપદ, રેવતગિરિ, રાજગૃહી, મિથિલા વગેરે તીર્થોની યાત્રા અને પૂજાથી જેટલું ફળ મળે, એટલું ફળ માત્ર પાર્શ્વનાથ પ્રભુની મૂર્તિના દર્શન માત્રથી મળી શકે છે. (૨) પાટણમાં કોકા વસતિના મૂળ નાયક શ્રી પાર્શ્વનાથ પ્રભુની ૩૩ આંગળની મૂર્તિમાં પ્રભુ સૂર્યોદયથી ચાર ઘડી એટલે કે દોઢ કલાક સુધી વસતા હોવાથી એ સમય દરમ્યાન એમની પૂજા કરવાથી શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ પ્રભુની પૂજા જેટલું પુણ્ય મળશે એવો સંકેત ખુદ પ્રભુએ શ્રાવક દેલ્હણને સ્વપ્નમાં આપ્યો હતો.
ઉપરાંત, વિવિધ સ્તોત્રો, કાવ્યો વગેરેમાં શંખેશ્વર પાર્શ્વનાથ પ્રભુના પ્રત્યક્ષ પરચા પૂરનાર, રોગાદિ નિવારક, ભવતારણ,
( ડિસેમ્બર - ૨૦૧૭
પ્રવ્રુદ્ધજીવન