________________
તા. ૧૬-૧૦-૭૬
* પ્રબુદ્ધ જીવન
• • •
વેગળા રહેજે. આ છે પ્રથમ પગલા અંગેને થતો બીજો અર્થ.
સંઘના સમાચાર - આ પરથી એવું મંતવ્ય તારવી શકાય કે ચાલચલાવીને અનિષ્ટ જોડે વહેવાર ન પાડીશ. પણ જો પાડશે જ પડે ? તે બીજા શ્રી મુંબઈ જૈન યુવક સંઘની નવજીવનપ્રેરક નવી પ્રવૃત્તિ: ' પગલામાં કેવી રીતે ચાલવું તેની ભલે નકારાત્મક પણ હિતસૂચના
(૧) પ્રેમળ જ્યોતિ છે. અનિષ્ટ કરીને અનિષ્ટને સામને ન કરીશ. અહીં આ બીજા પગલાને તાજેતરમાં સંઘે નવી ત્રણ પ્રવૃત્તિઓ શરૂ કરવાનો નિર્ણય બારીકાઈથી જુઓ; તે શું જણાશે? પ્રથમ પગલાને અર્થ ગભિતપણે કર્યો છે, તેને લગતી આછી રૂપરેખા નીચે પ્રગટ કરવામાં આવે છે:] રહે છે. એમાં બે વિકલ્પ છે; નું પ્રતિકાર નહિ કરે, તે ચાલશે, સમાજને પ્રગતિશીલ વિચાર આપવા અને બદલાતા સમય કે જેથી તારી દ્રારા અનિટને અવકાશ નહિ રહે, પણ જો પ્રતિકાર ' સાથે સૌ સ્વતંત્ર રીતે વિચારતા થાય, આ દરિદ્ધિદુને ક્યમાં રાખી કરવાને જ હોય તો અનિષ્ટ વડે તો નહિ જ.
અમારા સંધની બે વ્યાખ્યાનમાળાઓ અને અભ્યાસ વર્તુળ નિયમિત આમ બીજા પગલામાં અનિષ્ટને દુરસ્ત કરવામાં નકારાત્મક રીતે ચાલે છે. આ ઉપરાંત પણ પુસ્તકાલય - વાચનાલય, વૈદ્યકીય સુચના છે; ક્રમશ: ચોથા પગલામાં તે ભાવાત્મક સ્વરૂપ ધારણ કરે રાહત અને પાક્ષિક ‘પ્રબુદ્ધ જીવન” સંઘની પ્રવૃત્તિઓ છે; પરંતુ છે અને સ્પષ્ટપણે એવું બોલી ઊઠે છે કે, અનિષ્ટની દુરસ્તી ઈષ્ટ વડે કેટલાક સમયથી “કંઈક સક્રિય” અને “કંઈક રચનાત્મક” કાર્ય જ હોઈ શકે.
પણ કરવું એવું અમારા ઘણા મિત્રના મનમાં હતું. ત્યાં જ, રંભાતે કેવી રીતે? એક બાજુ પ્રતિકાર કરે છે. બીજી બાજુ
બહેને અનુવાદ કરેલ લેખ “આવું કંઈક કરીયે તો” અમને મળ્યો કેવળ ઈષ્ટ વડે જ તે અનિષ્ટોને સમારવાનું છે. આ વલણ-કહો કે પગલું
અને ‘પ્રબુદ્ધ જીવનમાં અમે એ પ્રકટ કર્યો. અમારા પ્રમુખે પણ સંકુલ પ્રકારનું છે. કેવી રીતે એ કાર્ય સાધે? તેને ઉકેલ આ છે:
આના સંદર્ભમાં “ અપીલ’ કરી અને મને ખૂબ જ પ્રેરણાત્મક નિષભાવે અનિષ્ટોને જાણથી કે સમજથી પ્રતીત કરાવીએ કે જે જવાબ મળ્યા. કેટલીક આર્થિક રકમ તથા એ માટેનાં વચનો પણ અનિષ્ટ છે તે ઈષ્ટને માફક હોઈ શકે નહિ. વિશ્વના પરમેચ્ચ હેતુને
મળ્યા એટલે, અમે આ સૌ સેવાભાવી ભાઈ-બહેનની મીટિંગપણ તે માફક હોઈ શકે નહિ. પૂરી આત્મનિષ્ઠા હોય તો જ તે સંકુલ બેલાવી . વિચારોના બાદ
બેલાવી - વિચારોના આદાન - પ્રદાન ર્યા અને આના સુંદર નવપગલું પાર પાડી શકાય. કારણ કરવું પડે માટે બહાર પ્રગટ થતું જાત રૂપે ‘પ્રેમળ જ્યોતિ' ને જન્મ થયો. આચરણ પ્રતિકારનું હાઈ કંઈક નકારાત્મક છે; જયારે ભીતરે ઈષ્ટ
આ “પ્રેમળ જયોતિ’ નાં કન્વીનર તરીકે અમે શ્રીમતી નીરુબહેન આશય અને સમજપૂર્વકની હિતબુદ્ધિ છે. એટલે તેમાં પ્રેરેલાં અસહ- શાહને નિમ્યાં છે. અત્યારે પ્રેમળ જ્યોતિ’ એનું કાર્યક્ષેત્ર કાર વ. સાધને પૂરાં કસી જોવાં જોઈએ. તે જ આ ચેકું પગલું સીમિત રાખશે અને ત્યારબાદ એને વિસ્તાર કરશે. ‘પ્રેમળ જ્યોતિ'ની નિશ્ચિતપણે નિશ્ચયાત્મક નીવડી શકે–સિદ્ધ થઈ શકે. ઈષ્ટ પરિણામ એક મીટિંગ સોમવાર તા. ૧૧-૧૦-૭૬ ના રોજ સંઘના જ તેનું લક્ષ્ય હોઈ શકે, માટે જ તે વિધેયાત્મક (Positive) કાર્યાલયમાં મળી હતી. આ મીટિંગમાં બહેનોની ઉપસ્થિતિ ઘણી ભાવાત્મક છે.
સારી હતી અને જે ચર્ચા-વિચારણા થઈ એને ટૂંક સાર આ મુજબ, આ પગલું ધર્મી હૃદયની સન્ક્રિયારૂપે છે. અન્યાયના અનિષ્ટથી
હતો : ઘવાયેલને પણ પ્રથમ તે તેની વ્યથા–દુ:ખ જ છે. પિતાના જીવન
* આપણે હવે કર્મભૂમિ ઉપર તન મન અને ધનથી સેવા ભરના ઈષ્ટ આચારણને સાંપડેલ આવે જામ, જીરવ કપરે પણ
કરવાની છે. છે, પણ અનિષ્ટને અનિષ્ટ વડે પ્રતિકાર, એ દુનિયાદારીને રાહ છે,
પ્રત્યેક વ્યકિતમાં પરમાત્મા છે અને આ કામ આપણે અનાએ વિશે ઈષ્ટજનને શંકા નથી. એમાં માનવના સત્ત્વગુણની ચરિ
સકતભાવે કરવાનું છે. uતા નથી તે વિશે તેની ઊંડી સમજ છે. એટલે યોગ્ય ક્ષમામાર્ગ
સામાજિક કામ કરનારમાં જે સચ્ચાઈનો રણકો હશે તે કામ પણ ઈષ્ટવડે જ, એ તેની શ્રદ્ધા દઢ થાય છે. અન્યાય પામેલાના
સફળ થશે. દયમાં જે આટલું અમૃત શકય હોય તો જ અપરાધીના હૃદયમાં
* દિન- દુ:ખીની સહાય એટલે આપણાં જ ચિત્તની શુદ્ધિ. યશ્ચિતબુદ્ધિનું પુણ્ય પાંગરી શકે. અહીં કલાપીની પંકિતઓ
* આચરણ એ જ દીવે છે. ' આપણા આ સંદર્ભમાં સંભારવા જેવી છે:
આ મીટિંગમાં સર્વાનુમતે એવો નિર્ણય લેવા કે ગુરુવારે “દેખી બુરાઈ ના ડરું, શી ફિકર છે પાપની?
'૨૧મી ઓકટોબરે, ધનતેરશને દિવસે, જૈન ક્લિનિકમાં બપોરે ' એ પાપને ધોવા બધી ગંગા વહે છે આપની.”
૧-૩૦ થી ૩-૩૦ બાળકોનાં વોર્ડમાં બાળકોની પાસે બેસવું. એમને આ પુણ્યવંતી ગંગા કઈ? ૧. અન્યાયઅપરાધને વારે તેવી
પ્રેમથી બોલાવવા અને એમની જરૂરિયાત જાણવી અને વિદાય જીવનભરની જાગૃતિ. અને ૨. તેને હૃદયસમર્પણ સમારી
લેતી વખતે ફૂટસ, બિસ્કીટ, તથા રમકડાં આપવાં. આ પછી પ્રત્યેક વલ કરે, તે અન્યાય પામેલાની ચેતનામાં પડેલે સક્રિય ક્ષમાને
અઠવાડિયામાં બે દિવસ જૈન કિલનિકના જુદા જુદા વેડની મુલા, અંશ.
કાતના રહેશે અને મહિનામાં એક દિવસ “દાદર બ્લાઈન્ડ કલ મને લાગે છે કે સાચે ક્ષમાધર્મ અને સાચી અનિષ્ટ દુરસ્તી, ફેર ગ” તથા આવી બીજી સંસ્થાઓની મુલાકાતને રહેશે. આવાં હોય - - હીરાબેન પાઠક
‘પ્રેમળ જ્યોતિ' એ સેવાની નાનકડી જ્યોત છે. આ નાનકડી પરમાનંદ કુંવરજી કાપડિયા પારિતોષિક
જ્યોત પ્રસન્નતા પ્રકટાવે અને નિરાશ તથા હતાશ જીવનમાં, આશાને
એકાદ કિરણ પણ પ્રકટાવશે તે મને કંઈક કર્યાને સંતોષ થશે. - ગુજરાતી સાહિત્ય પરિષદને પરમાનંદ કાપડિયા સમારક" “પ્રેમળ જ્યોતિ', આપનાં તન મન ધનના સહકારની અપેક્ષા
એ રૂ. ૫૦૦૦/- આપ્યા છે, તેના વ્યાજમાંથી રૂા. ૫૦૦/- રાખે છે. ' તોષિક, સમાજ શિક્ષણ વિષયક અને ચિન્તનાત્મક લેખ અંગે આ પ્રવૃત્તિને માટે નીચેની રકમ ભેટ મળી છે, જેને અમો ૧૪ અને ૧૯૭૫ના બે વર્ષના ગાળાની શ્રી અમૃતલાલ યાજ્ઞિક સાભાર સ્વીકાર કરીએ છીએ:
“આત્મગંગેત્રીનાં પુનિત જળ” ને આપવાનું ગુજરાત ૫,૦૦૧ સ્વ. મેનાબહેન નરોત્તમદાસ શેઠના સ્મરણાર્થે... દત્ય પરિષદે જાહેર કર્યું છે. . '
હા: શ્રી પ્રવિણચંદ્ર હેમરદ અમરદ, દર વર્ષે એક હજાર
