________________
પ્રકરણ-૨
એટલે જ ચતુર્વિંશતિ.
આયરિયાણં-ઉવજઝાયાણં અને લોએ સવ્વસાહૂણં એ સ્પષ્ટપણે ગુરુવંદન છે. તેમાંથી દેવના ધ્યાન માટેની ધારણા પ્રાપ્ત થાય છે.
૧૫
એસો પંચનમુક્કારો, સવ્વપાવપ્પણાસણો એ પ્રતિક્રમણ છે. અને તેનું ફળ પ્રત્યાહાર છે. મંગલાણં ચ સવ્વસિં કાયોત્સર્ગમાં જ સર્વ મંગલ રહેલાં છે. કાયોત્સર્ગ સર્વ મંગલ સ્વરૂપ છે.
‘પઢમં હવઇ મંગલં' કાયોત્સર્ગમાં પ્રવેશ માટે પ્રત્યાખ્યાન જ પ્રથમ મંગલ છે. છ એ આવશ્યકોની આ અર્થ ભાવના છે. પંચ અવસ્થા ભાવન
અરિહંત—આલંબને
સિદ્ધ–આલંબને
આચાર્ય—આલંબને
ઉપાધ્યાય—આલંબને સાધુ–આલંબને
અભય થવું.
અકરણ થવું-યોગ નિરોધ કરવો. અહમિન્દ્ર-પોતે સર્વતંત્ર-સ્વતંત્ર
તુલ્ય-પોતાને પરમાત્મતુલ્ય ભાવવું.
કલ્પ અવસ્થા (તે જ એટલે પોતે પરમાત્મા છે એમ સર્વ રીતે ભાવવું તે કલ્પસાધુપદ છે)
પંચ અવસ્થા ભાવન
પાંચ પદની ભાવનાઓ આત્મસાત્ બને એટલે શ્રીનવકાર આત્મસાત્ બને. સ્વઆત્મપૂર્ણતાની અનુભૂતિ થાય. પહેલાં ચાર પદ સંભેદ પ્રણિધાન એટલે ભેદયુક્ત એકાગ્રતા છે. પાંચમાં પદમાં અભેદ પ્રણિધાન એટલે પોતે જ પરમાત્મા છે એમ ભાવવું.
શ્રીનવકાર ત્યાં જૈનત્વ
શ્રીનવકાર જાણે તે જૈન અને શ્રી નવકાર ગણે તે જૈન. એમ
૧૬
ત્રૈલોક્યદીપક મહામંત્રાધિરાજ નવકારમંત્રનો સંક્ષિપ્ત સાર જ્ઞાન અને ક્રિયા બંનેનું સ્વરૂપ, મોક્ષમાર્ગનું આરાધન, પ્રત્યેક જૈનને રહેલું છે. સર્વ પાપનો અર્થાત્ સ્વાર્થભાવનાનો તેથી નાશ થાય અને સર્વ મંગલમાં પ્રધાન પરોપકાર ભાવરૂપ મંગલની પ્રાપ્તિ થાય છે. જૈન એટલે જ્ઞાન દર્શન ચારિત્ર વડે રાગ-દ્વેષ અને મોહને જીતવાની જિનાજ્ઞાનું મન વચન કાયાથી પાલન કરનાર.
નમસ્કાર ધર્મનો મર્મ, એના પ્રકારો વગેરે ઘણા મહત્વના છે. યોગદૃષ્ટિએ નમસ્કાર અને એના આઠ અંગો વગેરે વિચારણા આ પછીનાં પ્રકરણમાં જોઈએ.
