________________
પ્રકરણ-૧
૧૧ વચલા બે પદ ગહ અને છેલ્લા બે પદો અનુમોદન અને તેના ફળને સૂચવે છે. આ રીતે આદિ, મધ્ય અને અંત મંગલ પણ તેમાં ગુંથાયેલા છે.
પ્રશ્ન પનો જવાબ સર્વમંત્ર શિરોમણી શ્રીનવકાર સર્વ કર્મોમાં મુખ્ય મોહનીય કર્મ છે. તેનાં ક્ષયનું અસાધારણ કારણ શ્રીનવકારમંત્ર છે. મોહનીયમાં પણ માન-મોહનીય માનવને સર્વ દુરિતોમાં શિરોમણીભૂત છે. અર્થાતુ માનવને વધુમાં વધુ દુ:ખ દેનારું અને પાડનારું છે. તેનો નાશ કરવાનું સામર્થ્ય નમસ્કાર મહામંત્રમાં છે. તેથી તે મંત્ર સર્વમંત્રમાં શિરોમણિ ગણાય છે. મદ અને માનનો ક્ષય, વિનય અને નમ્રતા ગુણથી જ સધાય છે. તે સિવાય બીજા બધા પ્રયત્નો તે બે દોષને વધારનારા જ થાય છે.
હવે નવપદથી નવ પુન્ય, છ આવશ્યક વગેરે પર આછી નજર કરીએ.
પ્રકરણ-૨ નવપદ એટલે નમસ્કાર મહામંત્રના “નમો અરિહંતાણંથી માંડીને “પઢમં હવઇ મંગલ’ સુધીના નવપદ દરેક પદ જુદા જુદા પુણ્યનું ઉપાર્જન કરે છે.
નવપદ અને નવપુન્ય
૧. નમો અરિહંતાણં-અરિહંત
૨. નમો સિદ્ધાણં—સિદ્ધ
(૧) અન્ન પુન્ય :- પુન્યતત્ત્વના ઉપદેશક અરિહંત છે. તેમની મુખ્ય આજ્ઞા અહિંસા છે. એનો અર્થ અભયદાન. પ્રાણરક્ષા. અન્નદાનથી પ્રાણની રક્ષા થાય છે. માટે અન્ન પુન્યથી એમની આજ્ઞાનું પાલન અને અરિહંત પદની ઉપાસના થાય છે. (૨) જલપુન્ય :- બાહ્ય તૃષા હરવાનું સાધન જલ છે. તેના દ્વારા અન્યની તૃષા શાંત કરવાથી અંતે બાહા-અભ્યતર સર્વ તૃષ્ણાઓનો અંત થાય છે. સિદ્ધ દશા એ તૃષ્ણાઓના અભાવરૂપ હોવાથી જલપુન્ય એ સિદ્ધપદનું પ્રતીક છે. (૩) વસ્ત્ર પુન્ય :- વસ્ત્ર દ્વારા શીલ અને સંયમનું રક્ષણ થતું હોવાથી વસ્ત્રપુચ એ આચાર્યનું
૩. નમો આયરિયાણં-આચાર્ય