________________
શ્રીનમરકાર નિષ્ઠા વાણી કહે છે. જે વાણી આકાંક્ષા, ઇચ્છા, નિશ્ચય, શાપ, વરદાન, આરિરૂપે અંતઃકરણમાંથી નીકળે છે તેને “સંકલ્પ અથવા “પરા” વાણી કહે છે. મતલબ કે વાણીના સંકલ્પ, વિચાર, ભાવ અને ઉચ્ચાર, એમ ચાર પ્રકારે છે.
- દુર્ભેદ્ય વજદિવાલોને પણ ભેદીને આગળ વધવાનીસર્વત્ર વિસ્તરવાની અમાપ શક્તિ શબ્દમાં રહેલી છે. એટલે જે કઈ એમ માનતું હોય કે મૌનપણે થતે જાપ દુનિયાને કઈ રીતે લાભ કર્તા નીવડે ? તો તે માન્યતા બરાબર નથી. ખરી તાકાત જ માનસ જાપમાં છે, તેનાથી ઓછી. ઉપાંશુમાં અને તેનાથી ઓછી ભાષ્યમાં.
વૈખરી વાણુ કરતાં શતગુણ વધુ અસર મધ્યમાં વાણું કરે છે. મધ્યમાં કરતાં શતગુણ વધુ અસર પશ્યન્તી વાણ કરે છે અને પશ્યન્તી કરતાં શતગુણી વધુ અસર પરા વાણીની થાય છે. માટે જ પ્રગટ કાર્ય કરતાં અપ્રગટ, કાર્યનું આ સંસારમાં અનાદિકાળથી વિશેષ મહત્ત્વ છે. અપ્રગટ એટલે કે છૂપું પાપકાર્ય જેમ ઘણા અંતરાયે જન્માવે છે, તેમ છૂપું પુણ્યકાર્ય પણ સંસારી જીવને ઘણી જ સાનુકૂળતાએ બક્ષે છે.
પાકને ખરી પડતા ફળ જેવા ઉચારની અસરથી આપણે જેટલા પરિચિત છીએ, તેટલા ભાવ વિચાર અને સંકલ્પની અસરથી પરિચિત નથી, અને તેથી જ આપણું ધ્યાન તેના તરફ બરાબર ખેંચાતું નથી.
વ-પર શ્રેયવાંછુ આત્માએ બને ત્યાં સુધી સંકલ્પના