________________
શ્રીનમસ્કાર નિષ્ઠા
દષ્ટિ. કરુણપૂત તે દૃષ્ટિમાં હોય છે અશ્રુ જગતભરના જીવોની ભીષણ ભવવ્યથાનાં. ભવવ્યથાને રખે કઈ સામાન્ય પ્રકારની વ્યથા કે વેદના સમજી લેતા ! ધાણું-ચણાની જેમ ભૂંજાય છે જીવ, એ ભવવ્યથાની ભીષણ આગમાં.
નમો અરિહંતાણું ” પદમાં ઘૂઘવાતા વિશ્વમૈત્રીના મહાસાગરમાં ડૂબકી મારી શકે તે જ ભવ્યાત્માને-જીવને ચાર ગતિવાળા આ સંસારમાં કેવાં કેવાં દુઃખો વેઠવો પડે છે અને તેના પરિણામે તેમના મનમાં કેવા કેવા દુર્ભાતરંગે જન્મે છે, તેને યથાર્થ ખ્યાલ આવે. કારણ કે મિત્રીની માત્રા વધે નહિ, ત્યાં સુધી અન્ય જીવોના દુઃખનું સ્પષ્ટ દર્શન થઈ શકે નહિ. સ્વ-પરને અનાદિનો ભેદ ટળે નહિ. તે ભેદ ટળે નહિ ત્યાં સુધી પરનું દુઃખ, દુખરૂપ જણાય જ નહિ. સ્વસુખની માત્રાની વિશેષતા આડે પરના ડુંગર જેવડાં દુઃખ પણ આપણને તણખલાં જેવાં અને સ્વનું તણખલા જેવડું દુઃખ પણ ડુંગરા જેવડું લાગે છે તેનું મૂળ કારણ છે અજ્ઞાન, મિથ્યાત્વ, ભેદભાવભરી દષ્ટિ, અંગતતાની આંધળી પૂજા, સ્વને બાઝી રહેવાને તીવ્રતર મેહ.
અંગતતાના આ મહામહને સર્વથા નાબૂદ કરવાને અચિંત્ય પ્રભાવ “નમે અરિહંતાણં' પદમાં છે. તેને સહાગ, આંતગ, મહાગ અને પરમાગ ઘરના ખૂણે લમણે હાથ દઈને બેઠેલા માનવીને અલ્પ સમયમાં વિશ્વમાનવની શ્રેણિમાં મૂકી દે છે. “હાય હાય, હવે મારું શું થશે ” એમ બેલીને ઊનાં અશ્રુ સારનારે તે જ માનવી
