Laghu Kshetra Samasa athwa Jain Bhugol

Author(s): Ratnashekharsuri, Pratapvijay, Dharmvijay
Publisher: Muktikamal Jain Mohan Mala

Page 78

શ્રી લષ ક્ષેત્ર સમાસ વિસ્તરાર્થ સહિત ધાન્યના છૂટા છૂટા કણ વેરાયેલા પડ્યા હોય તે કર્ણને જેમ કેઈ દાણે દાણો વીણને એકત્ર કરે તેમ આ ગ્રંથકર્તા એ ધ્વનિતાત્પર્ય દર્શાવે છે કે – શાસ્ત્રમાં ક્ષેત્ર વિચાર રૂપી કણો છૂટા છૂટા ગુંથાયેલા છે (એટલે કિંચિત્ કિંચિત ક્ષેત્ર વિચાર જૂદા જૂદા શાસ્ત્રોમાં ટે છૂટો કહે છે) તે સર્વ લેશેને હું આ ગ્રંથમાં (ક્રમશ:) સંગ્રહિત કરું છું. અહિં ૩છામિ એવો પણ બીજે પાઠ હવાથી ક્ષેત્ર વિચારના લેશોને “ કહીશ” એ અર્થ પણ થાય. ૧ છે
અવતઃ–હવે આ મધ્યલોકમાં (તીચ્છી લેકમાં) દ્વીપ અને સમુદ્રોની કુલ સંખ્યા કેટલી છે? તે દર્શાવાય છે [અથવા અસંખ્યાતા દ્વીપ સમુદ્રોની સંખ્યાનું પ્રમાણ કાળના એક ભેદની સાથે સરખાવાય છે ].
तिरि एगरज्जुखित्ते, असंखदीवोदहीउ ते सव्वे । उद्धारपलिअपणवीस, कोडिकोडिसमयतुल्ला ॥ २॥
શબ્દાર્થ – તિરિક્તાછ
તે સર્વે તે સર્વે =એકરાજ
૩પરિચ=ઉદ્વાર પલ્યોપમ (સૂફમ) ત્તેિ=ક્ષેત્રમાં
વીસ વોટી=પચીસ કડાકડી સંવ=અસંખ્યાતા
સમ=સમયે હીર=દ્વીપ ૩૩િ =સમુદ્રો
તુe=તુલ્ય, જેટલા,
સંસ્કૃત અનુવાદ. तिर्यगेकरज्जुक्षेत्रे, असंख्येय द्वीपोदधयस्ते सर्वे ।
उद्धारपल्यपंचविंशतिकोटिकोटिसमयतुल्याः ॥२॥
થાર્થ – એક રજજુ પ્રમાણ તીથ્થક્ષેત્રમાં અસંખ્યાતા દ્વીપ અને અસંખ્યાતા સમુદ્રો છે, તે બન્ને મળીને પચીસ કેડીકેડી સૂક્ષ્મ ઉદ્ધાર પલ્યોપમના સમય જેટલા છે ! ૨ !
માથે આ તીર્થાલંક ઘંટીના પડ સરખો ગોળ [ ચપટગોળી છે, તેની જાડાઈ ૧૮૦૦ યોજન અને લંબાઈ પહોળાઈ એક રજજુ પ્રમાણ છે [એટલે અમુક સંખ્યાવાળા અસંખ્યાતા જન પ્રમાણ છે], સર્વથી છેલ્લો
૧ મેરૂ પર્વતની તલાટી રૂપ સપાટીથી [સમભૂતલથી] ૮૦૦ એજન ઉપર અને ૮૦૦ જન નીચે એ રીતે ૧૮૦૦ જન જાડે તોછલક જાણ.