Jyotish Karandakam

Author(s): Parshvaratnasagar
Publisher: Omkarsuri Aradhana Bhavan

Page 422

अधिकार ओगणीसमो - अमावस्या-पूर्णिमा-चन्द्रनक्षत्रयोग
३८९ चतुर्विंशत्यधिकेन शतेन भागो हियते, लब्धाश्चतुर्दश दिवसाः, शेषा तिष्ठति चतुर्नवतिस्ततो मुहूर्तानयनार्थमेषा त्रिंशता गुण्यते, जातान्यष्टाविंशतिशतानि विंशत्यधिकानि, तेषां चतुर्विंशत्यधिकेन शतेन भागो हियते, लब्धा द्वाविंशतिर्मुहूर्ताः, शेषा तिष्ठति द्वानवतिः ९२, ततश्छेद्यच्छेदकराश्योश्चतुष्केणापवर्तना, लब्धास्त्रयोविंशतिरेकत्रिंशद्भागाः ॥ ३५३-५६ ॥
ગાથાર્થ : સર્પ ૧, ભગ ૨, અર્યમદ્ધિક ૩-૪, હસ્ત પ, ચિત્રા ૬, વિશાખા ૭, મિત્રદેવ ૮, જયેષ્ઠાદિ છે ૧૪, અજ ૧૫, અભિવૃદ્ધિદ્ધિક ૧૬, ૧૭, પૂષ ૧૮, અશ્વ ૧૯, કૃતિકાદિ ષક ૨૫, પિતૃ ૨૬, ભગ ૨૭, અર્યમદ્ધિક ૨૮-૨૯, ચિત્રા ૩૦, વાયુ ૩૧, વિશાખા ૩૨, અનુરાધા ૩૩, જયેષ્ઠા ૩૪, આયુ ૩૫, વિશ્વકૃદ્ધિક ૩૬૩૭, શ્રવણ ૩૮, ઘનિષ્ઠા ૩૯, યમદેવ ૪૦, અભિવૃદ્ધિદ્ધિક ૪૧, ૪૨, અશ્વિની ૪૩, યમ ૪૪, બહુલા ૪૫, રોહિણી ૪૬, સોમ ૪૭, અદિતિ દ્વિક ૪૮-૪૯, પુષ ૫૦, પિતૃ ૫૧, ભાગ પર, અર્યમા પ૩, હસ્ત પ૪, ચિત્રાદિથી જ્યેષ્ઠા વિનાના અભિજિત સુધીના આઠ નક્ષત્રો ૫૫-૬૨, યુગના પૂર્વાર્ધમાં બાસઠ પર્વોમાં આ નક્ષત્રો છે. ૩૫૩-૫૬ ||
ટીકાર્થ : પ્રથમ પર્વની પરિસમાપ્તિમાં સૂર્યનક્ષત્ર સર્પ દેવતાથી ઉપલક્ષિત અશ્લેષા ૧, ભગદેવતા - પૂર્વાફાલ્ગની ૨, અર્યમા દ્રિક ઉત્તરાફાલ્ગની ૩-૪, હસ્ત ૫, ચિત્રા ૬, વિશાખા ૭, મિત્રદેવતા-અનુરાધા ૮, જયેષ્ઠાદિ ષટ્સ, યેષ્ઠા ૯, મૂળ ૧૦, પૂર્વાષાઢા ૧૧, ઉત્તરાષાઢા ૧૨, શ્રવણ ૧૩, ઘનિષ્ઠા ૧૪, અજદેવતા-પૂર્વભાદ્રપદા ૧૫, અભિવૃદ્ધિ - ઉત્તરાભાદ્રપદા ૧૬, ઉત્તરાભાદ્રપદા ૧૭, પૂષ દેવતા-રેવતી ૧૮, અશ્વદેવ - અશ્વિની ૧૯, કૃતિકાદિ ષક - કૃતિકા ૨૦, રોહિણી ૨૧, મૃગશિર ૨૨, આદ્ર ૨૩, પુનર્વસુ ૨૪, પુષ્ય ૨૫, પિતૃદેવતા – મઘા ૨૬, ભગદેવ - પૂર્વા ફાલ્વની ૨૭, ઉત્તરાફાલ્ગની ૨૮, ઉત્તરાફાલ્ગની ૨૯, ચિત્રા ૩૦, વાયુ દેવતા – સ્વાતિ ૩૧, વિશાખા ૩૨, અનુરાધા ૩૩, જયેષ્ઠા ૩૪, આયુદેવતા - પૂર્વાષાઢા ૩૫, વિશ્વગદેવા - ઉત્તરાષાઢા ૩૬, ઉત્તરાષાઢા ૩૭, શ્રવણ ૩૮, ઘનિષ્ઠા ૩૯, પૂર્વ ભાદ્રપદા ૪૦, ઉત્તર ભાદ્રપદા ૪૧, ઉત્તર ભાદ્રપદા ૪૨, અશ્વિની ૪૩, યમદેવ - ભરણી ૪૪, કૃતિકા ૪૫, રોહિણી ૪૬, સોમદેવ-મૃગશિર ૪૭, અદિતિ દ્રિક – પુનર્વસુ ૪૮, પુનર્વસુ ૪૯, પુષ્ય ૫૦, મઘા - ૫૧, પૂર્વાફાલ્ગની પર, ઉત્તરા ફાલ્ગની પ૩, હસ્ત ૫૪, ચિત્રા ૫૫, સ્વાતિ પ૬, વિશાખા પ૭, અનુરાધા ૫૮, મૂળ ૫૯, પૂર્વાષાઢા ૬૦, ઉત્તરાષાઢા