________________
૨૮
જેનહિતેચ્છુ.
છે તે દૂર થાય તથા કોઈ પણ જાતની ખટપટ વગર પિતાની રીતે હમેશ પૂજન થઇ શકે એવો માર્ગ દેશપ્રેમી અને ધાર્મિક લાગણુંવાળા પ્રજાકીય આગેવાનના પંચ દ્વારા કરી લેવો, એ જ અમારી પ્રાર્થના છે. આ પ્રાર્થના કરનારા સારી રીતે જાણે છે કે, દિગમ્બર વેતામ્બર આગેવાનો પોતે જ એકઠા મળીને ધરમેળે હમજી લઈ દરેક તીર્થ પર બને સંપ્રદાયવાળાને પોતપોતાની રીતે-પણ ટંટા થવા ન પામે એવી રીતે-પૂજન કરવાની સગવડ કરવામાં આવે એ સૈાથી વધારે માનભર્યો રસ્તે છે; પણ મુશ્કેલી એ છે કે બન્ને સંપ્રદાયમાં પંડિતજી જેવા કેટલાક મતાગ્રહી અને કલાપ્રેમી ભાઈઓ પણ મોજુદ હોવાથી ત્રીજાને વચ્ચે નાખ્યા સિવાય કામ બનવું કઠીન છે અને તેથીજ હિંદના સૌથી વધારે વિશ્વાસપાત્ર, દેશદાઝવાળા અને ધર્મભાવનાવાળા અગ્રેસરને “પંચ ” બનાવી એમની પાસેથી “ ન્યાય” મેળવવાની સૂચના કરી છે. ૨ “લોભ ખાતર મુકદમા છોડવાની ભલામણ કરી નથી.
હમે પૈસા જાળવી રાખો, લોભી બને, ધર્મ રક્ષા ખાતર શા માટે પૈસા ફેંકી દે છે?” એ લેશ માત્ર ઇસારો પણ અમોએ કર્યો નથી. અમે તે લખ્યું હતું કે, આજકાલ આ દેશની એ સ્થિતિ છે કે “પૈસાને ટાટે છે, ઉદારતાની ન્યતા છે. માટે જે ડુંઘણું ધન આ દેશમાં રહેવા પામ્યું છે હેને ઉપયોગ માંહામાં લડી ભરવામાં ન કરતાં દુનિયાને ધર્મમય-પવિત્ર–ઉચ્ચ સંસ્કારવાળી બનાવવામાં તે પૈસાને ઉપયોગ વિવેકપૂર્વક કરો. ખર્ચ કરવાના રસ્તાને “વિવેક” કરવાનું કહેવામાં અધર્મીપણું નથી, પણ આંખે બંધ કરીને સમાજ અને દેશનું બળ તેડવામાં પૈસાન–અને તે પણું પારકા પૈસાન-વ્યય કરાવવામાં મહા અધર્મ છે; કહે કે એના જેવું દેશદ્રોહી, ધર્મદ્રહી અને સમાજદ્રોહી કય બીજું એક પણ ન હોઈ શકે. શાસ્ત્રનો પુનરૂદ્ધાર અને પ્રચાર કરવાનું કામ, ન્યાયસં૫ન ધન મેળવી ઉદરનિર્વાહ કરી શકાય એવી વિદ્યાનાં સાધનો ઉભાં કરવાનું કામ, સમાજમાંથી નિરૂદ્ધમતાને હાંકી કહાડયા વગર ધર્મભાવના મજબુત થવી મુશ્કેલ છે માટે નિરૂધમતાને દૂર કરનાર ખાતાં ખોલવાનું કામ, સમાજમાંની કુપ્રથાઓને બાળી નાખવાને લગતી હિલચાલો ઉપાડવાનું કામ, દેશમાં શાન્તિ-ઐક્ય-આબાદીસ્વાતંત્ર્ય ન હોય તે દેશમાં ચાલતા ધમેન પણ રક્ષણને બાધા