________________
293
જૈન ધર્મ અને વિજ્ઞાનઃ શંકા તથા સમાધાન
આ રીતે વ્યવહારનયની અપેક્ષાએ અહીં પુદ્ગલ સ્કંધોના વર્ગીકરણમાં તેજસ્કાયિક જીવો અને વાયુકાયિક જીવોનું ગ્રહણ કરવામાં આવ્યું છે, એવું માની લેવાથી આ વર્ગીકરણ યોગ્ય જણાય છે, અને આપણે અગ્નિને સ્પષ્ટ રૂપે આંખો દ્વારા જોઈ શકીએ છીએ. તેનો સ્પર્શ કરતાં ઉષ્ણ સ્પર્શનો અનુભવ પણ થાય છે. જ્યારે વાયુ જ્યારે ગતિમાન થાય છે ત્યારે ફક્ત સ્પર્શથી જ ઈન્દ્રિયગોચર થાય છે. માટે અગ્નિને (પ્રકાશ નહિ પરંતુ પ્રકાશ ઉત્પન્ન કરનાર જયોતને) બાદર-સૂક્ષ્મ વિભાગમાં અને વાયુને સૂક્ષ્મ-બાદર શ્રેણીમાં મૂકવા ઉચિત જ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org