Jain Darshan ke Navtattva

Author(s): Dharmashilashreeji
Publisher: Prachya Vidyapith Shajapur

Page 427

४००
जैन-दर्शन के नव तत्त्व
निश्चयनयस्य एवं, आत्मा आत्मनि आत्मने सुरतः ।
सः भवति खलु सुचरित्रः योगी सः लभते निर्वाणम् ।।२६८ ।। १४३. संस्कृत-छाया-परिशोधन-पं. बेचरदासजी दोशी-समणसुत्तं-"लो. २६९,
२७८, पृ. ८८, ९० क) यद् ज्ञात्वा योगी, परिहारं करोति पुण्यपापानाम् ।
तत् चारित्रं भणितम, अविकल्पं कर्मरहितैः ।।२६९ ।। ख) अतिशयमात्मसमुत्थं, विषयातीतमनुपममनन्तम् ।
अव्युच्छिन्नं च सुखं, शुद्धोपयोगप्रसिद्धानाम् ।।२७८ ।। १४४. उ. नि. श्लो. २६३, पृ. ८६
___ अशुभाद्विनिवृत्तिः, शुभे प्रवृत्तिश्च जानीहि चरित्रम्। व्रतसमितिगुप्तिरूपं,
व्यवहारनयात् तु जिनभणितम् ।।२६३ ।। १४५. कुंदकुंदाचार्य - कुन्दकुन्द-भारती (ज्ञानाधिकार), गा. ६
संपज्जदि णिव्वाणं देवासुरमणुयरायविहवेहिं। जीवरय चरित्तादो
दंराणणाणप्पहाणादो ।।६।। १४६. जैनेंद्रसिद्धांतकोश - भाग २ - पृ. २८४
संसारकारणनिवृत्तिम्व्रत्यागूणो अक्षीणाशयः सराग इत्युच्यते। प्राणीन्द्रियेष्यशुभप्रवृत्तेविरतिः संयमः। सरागस्य संयमः सरागो या संयमः
सरागसंयमः। १४७. संस्कृत-छाया-परिशोधन-पं. बेचरदासजी दोशी-समणसुत्तं श्लो. २८०, पृ.
१०, ६२ क) निश्चयः साध्यस्वरूपः सरागं तस्यैव साधनं चरणम् । तस्मात् द्वे अपि
च क्रमशः प्रतीष्यमाणं प्रबुध्यध्वम् ।।२०८ ।। ख) अभ्यन्तरशुद्ध्या, बायशुद्धिरपि भवति नियमेन।
अभ्यन्तरदोषेण हि, करोति रः बाह्यन् दोषान् ।।२८१।। १४८. क्षु. जिनेंद्रवणी - जैनेंद्रसिद्धांतकोश - भाग २, पृ. २६५
शुद्धात्मनः सकाशादन्यबाह्याभ्यन्तरपरिग्रहरूपम् सर्व त्याज्यमित्युत्सों "निश्चय नयः” सर्वपरित्यागः परमोपेक्षासंयमो वीतरागचारितं शुद्धोपयोग इति
यावदेकार्थः। १४६. क्षु. जिनेंद्रवर्णी - जैनेंद्र सिद्धांत कोश - भाग २, पृ. २६४ क) आराध्यं दर्शनं ज्ञानमाराध्यं तत्फलत्वतः। सहभावेऽपि ते हेतुफले
दीपप्रकाशवत्।
ख) सम्मं विणा सण्णाणं सच्चरितंण होइ णियमेण। पृ. २६३ १५०. उ. नि. पृ. २८६