________________
જીવમાં સગરના બોધ જ્ઞાનસ્વરૂપ વૈરાગ્ય થવાની સંભાવના છે. પરંતુ દુઃખ ટળ્યા પછી સંસારના સુખ પ્રત્યે અભિલાષા જાગે તો સંસાર વૃદ્ધિ પામે છે. અને વૈરાગ્ય નિષ્ફળ જાય છે.
મોહગર્ભિત વૈરાગ્ય તો પ્રારંભથી જ વિષસમાન છે તે કહેવાતો વૈરાગ્ય છે. જીવને પાપમાં ધકેલી દે છે. એવા જીવો સાધુવેશ લઈને કેવળ માન પ્રતિષ્ઠાની પાછળ વૈરાગ્યને લજવે છે. માયા પ્રપંચમાં પડે છે. શાસ્ત્રકાર લખે છે કે ભલે ચૌદપૂર્વી હોય તોપણ મહાપ્રમાદ સેવી નિગોદને વરે છે. આ વાત વેશધારી સાધુજનો પોતે જ જણાવે છે. છતાં મોહની પકડમાં પડેલા પોતે જાણતા નથી કે આ તો મને જ લાગુ પડે છે.
વળી સંસારવાસી જીવોને સંસારના સુખનું લક્ષ હોવાથી તેઓ ચતુર છતાં લોભવશ આવા સાધુજનોના સંપર્કમાં રહીને જીવન ધર્મવિમુખ બનાવે છે.
શાસ્ત્ર ઉપદેશ મનોરંજન માટે હોય તેમ ઉત્સવોમાં જાતજાતની તકીબો બતાવે છે, જેમાં ઘણા આરંભ હોવા છતાં તેને ધર્મને નામે ચઢાવે છે અને શ્રીમંત વ્યક્તિઓ પણ સ્વાર્થવશ ધનવૃદ્ધિની આકાંક્ષામાં તે પ્રકારોમાં ધર્મ માની વાસ્તવમાં ધર્મથી વિમુખ થાય છે.
લગભગ ત્રણસો જેવાં વર્ષ પહેલાં ઉપાધ્યાયશ્રી યશોવિજયજીએ પોકારી પોકારીને કહ્યું કેઃ
ધામધૂમે ધમાધમ ચલી, – મોક્ષમાર્ગ રહ્યો દૂર રે. તેમાં આજે વિવેકરહિત, અમર્યાદની ધમાલો વધી રહી છે અને સાધુ શ્રાવક બંને વર્ગ માને છે કે ધર્મની વૃદ્ધિ થઈ રહી છે. તેમાં કોઈ તત્ત્વવેત્તા સદ્દગુરુ સાચો માર્ગ બતાવે કે સ્વયં આદરે તો તેમાંથી વિપરીતતા શોધી તેમના ઉપદેશને ગૌણ કરે છે, કારણ કે તેમના બોધમાં સંસારના કોઈ પ્રકારના લાભની લાલચ નથી. કેવળ સન્માર્ગે કેમ જવું તે દર્શાવે છે. જીવને સંસારની પ્રિયતા હોવાથી સન્માર્ગે જવાના બોધને ગ્રહણ કરતો નથી.
૯૪ * હૃદયપ્રદીપનાં અજવાળાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
