________________
શ્લોકનાં કે ગ્રંથનાં ગૂઢ રહસ્યોને નહિ જાણનારો. અનેક રચનાઓમાં ખોવાયેલો રહે છે, કારણ કે તેવા રહસ્ય બોધને જાણનારી તેની પાસે સૂક્ષ્મતા નથી. સોયનું નાકું ઝીણું હોય ત્યારે આંખને ઝીણી કરવી પડે. તેમ શ્લોક કે ગ્રંથમાંથી બીજરૂપ સૂક્ષ્મબોધને ગ્રહણ કરવા સૂક્ષ્મ-તત્ત્વ દૃષ્ટિ જોઈએ.
શાસ્ત્રકાર કહે છે વિશેષ કહેવાથી શું?
તને આત્મસ્વરૂપની સંજીવની મળે પછી તારે બાહ્ય પદાર્થના પથારાની શી જરૂર છે?
ક્યાં ચૈતન્ય આત્માનો સ્વભાવ અને ક્યાં જડ પદાર્થોની વિલક્ષણતા? ક્યાં આત્માનું સામર્થ્ય અને ક્યાં જડકર્મની પ્રકૃતિ ? સ્વભાવના સામર્થ્યરૂપ સંજીવની તારી પાસે છે પછી તું પુણ્ય કે પુણ્યની સામગ્રીનાં ઓસડિયાં ઊંચકીને શા માટે ફરે છે? હે જીવ એક વાર તારા સામર્થ્યનું જ્ઞાન-બહુમાન કર.
અનાદિનાં વળગેલાં જડ કર્મો સ્વભાવાલંબનથી નાશ થશે. તારા સ્વભાવનું આલંબન લઈ, ઉપાદાનનું લક્ષ કરી, શુદ્ધ ચૈતન્યનની શ્રદ્ધા કરી તેમાં ઠરી જા, કર્મ આપોઆપ નાશ પામશે.
માત્ર ગ્રંથોનો અભ્યાસ કરી, થોડાં પ્રવચનો કરી, લોકરંજન કરવાથી ભલું નથી. ભગવાનનો ઉપદેશ ધર્મની વૃદ્ધિ માટે છે. કેવળ માત્ર બહારના નિમિત્તને જાણવાથી કે પકડવાથી ધર્મવૃદ્ધિ ન થાય. પણ ઉપાદાનને જાગૃત કરે તે પરમાર્થ છે.
“સાધના માટેનો મજાનો લય : એક ગ્રંથ, એક પરમાત્મા, એક જ સાધનારીતિ.
એક ગ્રંથ સદ્દગુરુ પાસેથી મળ્યો, તે ખૂબ ઘૂંટાયો, અસ્તિત્વના સ્તર પર મૂકી દીધો. હવે જન્મ બદલાશે ગ્રંથની સ્મૃતિ ભૂંસાશે નહિ.
એ ગ્રંથ ખૂબ ઘૂંટ્યો છે, તે વખતે આજુબાજુનું વાતાવરણ પણ જોડે જ ઘૂંટાયું, આત્મપ્રદેશ પર છવાયું.
બીજા જન્મમાં એ ગ્રંથની એક પંક્તિ સંભળાશે, અને ગત
૧૪ જ હૃદયપ્રદીપનાં અજવાળાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org