________________
૩૮
योगारूढः शमादेव शुध्यत्यन्तर्गतक्रियः || ३ || સમાધિયાગ ઉપર ચઢવાને ઇચ્છતા મુનિ બાહ્ય ક્રિયા–આચારને પણ સેવે છે, એ ભાવસાધક ૧ પ્રીતિ, ભક્તિ અને વચનરૂપ શુભ સંકલ્પમય ક્રિયા વડે અશ્રુભ સંકલ્પને દૂર કરતે આરાધક થાય છે. ચેગરૂપ ગિરિશિખર ઉપર ચઢેલા પુરૂષ અન્તગ તક્રિયાવાળા ઉપશમથી જ શુદ્ધ થાય છે. સિદ્ધયેાગી તે રાગદ્વેષના અભાવરૂપ ઉપશમથી જ કૃતાર્થ છે. તેને અસંગ ક્રિયા છે તે લક્ષ્યરૂપ છે. પણ આલંબનરૂપ નથી. ઈચ્છતા. યામિયાં બાજુ ક્રિયાને-આચારને વિપણું. અનેસેવે, આચરે, ચોદ: યાગ ઉપર ચઢેલા અન્તર્ગતગિઃ=અભ્યન્તરક્રિયાવાળા. રામા=શમથી, સમભાવથી = જ. ગુતિ શુદ્ધ થાય છે.
જ્ઞાનસાર
૧ પ્રીતિ, ભક્તિ, વચન અને અસંગ–એમ ચાર પ્રકારના અનુષાન છે. જે ક્રિયામાં અતિશય પ્રયત્ન અને અભ્યુદયકારક અત્યન્ત પ્રીતિ હાય, તેમ ખીજા બધાં કાનો ત્યાગ કરી યાગ્ય સમયે એક નિષ્ઠાથી કરે તે પ્રીત્યનુષ્ઠાન કહેવાય છે. તેજ અનુષ્ઠાન બુદ્ધિશાલી મનુષ્ય બહુ માનપૂર્વક કરે ત્યારે ભકત્યનુષ્ઠાન કહેવાય છે. શાસ્ત્ર વચનને અનુસરી ઉચિતપણે ધમ ક્રિયામાં પ્રવૃત્તિ કરે તે વચનાનુષ્ઠાન અને અતિશય અભ્યાસના બળથી ચન્હનનાગન્ધની પેઠે સ્વરૂપભૂત ક્રિયા થાય તે અસંગાનુષ્ઠાન કહેવાય છે.-જીએ ૧. યાડક
