________________
આત્મજ્ઞાનના સાથેન
૧૪૧
જોડતા નથી. એમ આત્મા વડે ઉપેક્ષા કરાયેલું મન કદી પણ ઇન્ડિયાના આશ્રય કરતું નથી. તેથી પાતપેાતાના વિષયમાં ઇન્દ્રિયો પ્રવ્રુત્ત થતી નથી. જ્યારે આત્મા મનને પ્રેરણુા કરતા નથી, મન ઇન્દ્રિયાને પ્રેરતુ નથી ત્યારે ઉભય ભ્રષ્ટ થયેલું મન સ્વયં વિનાશ પામે છે. (૩૪-૩૫) नष्टे मनसि समन्तात्सकले विलयं च सर्वतो याते । निष्कलमुदेति तत्त्वं निर्वात स्थायिदीप इव ॥ ३६ ॥
જયારે મન ભસ્મથી ઢંકાયેલા અગ્નિની પેઠે દેખાતુ' નથી અને કલા સહિત સથા પાણીના પ્રવાહની અંદર પડેલા અગ્નિની પેઠે વિલય પામે છે ત્યારે પવન વિનાના સ્થાનમાં રહેલા દીવાની પેઠે સંપૂર્ણ આત્મજ્ઞાનરૂપ તત્ત્વ પ્રગટ થાય છૅ, (૩૬) अङ्गमृदुत्वनिदानं स्वेदनमर्दन विवर्जनेनापि । स्निग्धीकरण मतैलं प्रकाशमानं हि तत्त्वमिदम् । ३७॥
આત્મજ્ઞાન જેને પ્રાપ્ત થાય છે તેનુ શરીર સ્વેદન અને મદન સિવાય પણ કામળતા ધારણું કરે છે, અને તેલ વિના પણ સ્નિગ્ધતા પ્રાપ્ત કરે છે. (૩૭) अमनस्कतया संजायमानया नापिते मनः शल्ये । शिथिलीभवति शरीरं छत्रमित्र स्तब्धतां त्यक्त्वा । ३८ ॥
અમનસ્કતાની પ્રાપ્તિ વડે મનરૂપ શય નાશ પામે છે ત્યારે શરીર છત્રની પેં જડતાને તજી શિથિલ થાય છે.
