________________
૩૦
જ્ઞાનસાર
જેવી. કારણ કે મૈત્રી આદિ ભાવનાની યોજના તૂટતા ધ્યાન માટે રસાયન રૂ૫ છે. (૧૦૧) मा कार्षीत् कोऽपि पापानि मा च भूत् कोऽपि दुःखितः मुच्यतां जगदप्येषा मतिमत्री निगद्यते ॥१०२॥
કઈ પ્રાણ પાપ ન કરે, કઈ દુઃખી ન થાઓ, આખું જગત મુક્ત થાઓ' આવી બુદ્ધિ તે મૈત્રી ભાવના કહેવાય છે. (૧૨) अपास्ताशेषदोषाणां, वस्तुतत्त्वावलोकिनाम् । गुणेषु पक्षपातो यः स प्रमोदः प्रकीर्तितः ॥१०३॥
જેમના દોષ દૂર થઈ ગયા છે, અને જે વસ્તુસ્વરૂપનું અવલોકન કરનારા છે, તેવા મુનિઓના ગુણે વિષે જે પક્ષપાત તે પ્રમાદ ભાવના છે. (૧૩) दीनेष्वार्तेषु भीतेषु याचमानेषु जीवितम् । प्रतीकारपरा बुद्धिः कारुण्यमभिधीयते ॥ १०४॥
દીન, પીડિત, ભાત અને જીવત યાચતા પ્રાણીઓનાં દીનતા વગેરે દૂર કરવાની બુદ્ધિ તે કરુણાભાવના કહેવાય છે. (૧૦૪). क्रूरकर्मसु निःशङ्कं देवतागुरुनिन्दिषु । સામયિgયોપેક્ષા તત્પશ્ચચમુવીરિતા? વાત
નિઃશંકપણે દૂર કર્મો કરનારા, દેવગુની નંદા કરનારા તથા આત્મપ્રશંસા કરનારા લેકે પ્રત્યે ઉપેક્ષાબુદ્ધ તે માધ્યરણ્ય ભાવના કહેવાય છે. (૧૫)
