________________
૧૨૬
શાનદાર જેને મધ્યભાગ અગાધ છે એવા સંસારસમુદ્રનું અજ્ઞાનરૂપ વજથી બનેલું તળી છે, જ્યાં સંકટરૂપ પર્વતની શ્રેણી વડે ધાયેલા અને દુઃખે જઈ શકાય એવા વિષમ માગે છે, (૧)
જ્યાં તૃષ્ણ–વિષયાભિલાષરૂપ મહાવાયુથી ભરેલા કોઠાદિ ચાર કષાયરૂપ પાતાલલશ મનના વિકલ્પરૂપ વેલાની વૃદ્ધિ (ભરતી) કરે છે. (૨)
જવાં મધ્યભાગમાં સનેહ-રાગ (જળરૂ૫) ઇંધનવાળો કંદર્પરૂપ વડવાનલ હંમેશા બળે છે. જે (સંસારસાગર) આકરા રેગ-શેકાધિરૂપ માછલા અને કાચબા વડે ભરપૂર છે. (૩)
જ્યાં દુબુદ્ધિ-માઠી બુદ્ધિ, ગુણેમાં રોષ કરવારૂપ મત્સર, દ્રોહ-અપકાર કરવાની બુદ્ધિરૂપ વિજળી, ભયંકર વાયુ અને ગર્જના વડે સાંયાત્રિક (વહાણવટી) લેકે ઉત્પાતરૂપ સંકટમાં પડે છે.(૪)
એવા અત્યન્ત ભયંકર સંસારસમુદ્રથી નિત્ય ભયભીત થયેલા જ્ઞાની તે ભવસમુદ્રને સર્વ પ્રકારના પ્રયત્નથી તરી જવાના ઉપાયને ઇચ્છે છે. (૫) રૂપ સમુદ્રથી. નિત્યદ્વિપન =હંમેશાં ભયભીત થયેલા. જ્ઞાનીક જ્ઞાની પુરૂષતસ્ય તેને. તરીયં-તરવાના ઉપાયને. વચન=સર્વ પ્રયત્ન વડે. ક્ષતિ ઈચ્છે છે. (૫)
