________________
જ્ઞાન સાથે
(૫) કાયકલેશ-ટાઢ તડકામાં કે આસને વગેરેથી શરીરને
કસવું. (૬) લીનતા–બાધાવિનાના એકાંત સ્થાનમાં વસવું.
અથવા મન, વચન, કાયા, કષાય અને ઈનિ .
સંકેચ કરે એ છ પ્રકારનું બાહ્ય તપ છે. प्रायश्चित्तं वैयावृत्त्यं स्वाध्यायो विनयोऽपि च । व्युत्सर्गोऽथ शुभ ध्यानं षोत्याभ्यन्तरं तपः ॥८४॥ (૧) પ્રાયશ્ચિત્ત-વ્રતાદિમાં લાગેલા દોષની શુદ્ધિ માટે જે
અનુષ્ઠાન કરવામાં આવે છે. (૨) વૈયાવૃત્ય-સેવા, શુશ્રષા. (૩) રવાધ્યાય (૪) વિનય (૫) વ્યુત્સર્ગ સદોષ અને જતુ સહિત અન્ન પાનાદિ અને કવાયાને ત્યાગ કરવા. (૬) ધ્યાન. એમ છ પ્રકારનું
આભ્યન્તર તપ છે. (૮૪) दीप्यमाने तपोवह्नौ बाह्ये चाभ्यन्तरेऽपि च । यमी जरति कर्माणि दुर्जराण्यपि तत्क्षणात् ॥८५॥
સંયમી પુરુષ બાહ્ય અને આત્યંતર પરૂપી પ્રજવલિત અગ્નિમાં કફથી હાય થાય એવાં તીવ્ર કર્મોને પણ તત્કાલ નાશ કરી નાખે છે. (૮૫)
૧૦ ધર્મસ્વાખ્યાત ભાવના स्वाख्यातः खलु धर्मोऽयं भगवद्भिर्जिनोत्तमैः । यं समालम्बमानो हि न मज्जेद् भवसागरे॥८६॥
કેવલજ્ઞાની ભગવંત જિનાએ ધર્મ સારી રીતે કહે છે. જેનું આલંબન લેનારે પ્રાણ ભવસાગરમાં બૂડતે