Book Title: Gyandhara 06 07
Author(s): Gunvant Barvalia
Publisher: Saurashtra Kesari Pranguru Jain Philosophical and Literary Research Centre
View full book text
________________
વ્યાધિગ્રસ્ત પ્રાણી જગતનું કરુણ દૃશ્ય દાખવીને સાવધાન કર્યા છે. અને જ્યારે ક્યાંય આત્મા સમજતો નથી ત્યારે થોડો છણકો કરીને કહે છે, “સમુહ વિન યુરૂં” બોધ પામ, કેમ બોધ
પામતો નથી?
આત્મસુધારણા કરવાની તક પધ્ધવિ તે પાયા' કહીને પાછલી વયે પણ થઈ શકે છે તો શ્રી આચારાંગ સૂત્રના રજા(બીજા) અધ્યયનમાં અને શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્રના ૮મા અધ્યયનમાં કહે છે કે જ્યાં સુધી પાંચે ઈન્દ્રિયોની જ્ઞાનશક્તિ ક્ષીણ થઈ નથી, ત્યાં સુધીમાં સાધકે આત્મહિતાર્થ સંયમ તપનું સમ્યકપ્રકારે પાલન કરી લેવું જોઈએ. ‘જીનું ખાદિ મંડિ' આત્મસુધારણાની ક્ષણને ઓળખી જાણીને સમજી લે તે જ પંડિત છે, આત્મતત્ત્વજ્ઞ છે. (શ્રી આચારાંગ સૂત્ર ૨/૧/૫)
આજકાલ Toptenનો જમાનો છે તો જિનાગમનું નવનીત પણ મેં Toptenમાં સમાવવાનો પ્રયત્ન કર્યો છે. જો કે બધા જ આગમો સર્વોત્તમ છે પણ ૧૦ મિનિટમાં તેનો સમાવેશ કરવાનો હોવાથી Toptenનો અભિગમ પસંદ કર્યો છે.
(૧) આત્મસુધારણાની સાધના અને મુક્તિધામની મહાયાત્રા અહિંસાથી શરૂ થાય છે. અહિંસા એ તો ધર્મનો રાજમાર્ગ છે. જિનાગમમાંથી જો અહિંસાની બાદબાકી થઈ જાય તો છેવટે શૂન્ય જ રહે, એ કક્ષાએ જૈનધર્મમાં અહિંસા વણાઈ ગઈ છે. અને તે પણ સ્થૂલથી ત્રસ કે સ્થાવ૨ કોઈ જીવની હત્યા કરવી નહીં તેટલું જ નથી પણ સૂક્ષ્મથી પ્રાણાતિપાત કહીને કોઈ જીવના પ્રાણને (દશ પ્રાણમાંથી) પણ પીડા પહોંચાડવી નહીં તેમ કહે છે. તે ત્યારે જ શક્ય બને છે જ્યારે સાધક સમૂળભૂયા અર્થાત્ જગતના જીવોને પોતાની સમાન સમજે (શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર ૪/૯)
સને નીવા વિ રૂતિ, નીવિડ ન મરિગ્નિનું (શ્રી દશવૈકાલિક સૂત્ર-૬/૧૧) જગતના સર્વ જીવો જીવનને ઈચ્છે છે, કોઈ પણ પ્રાણી મ-ત્યુને ઈચ્છતું નથી એવું જાણી જે આત્મા અહિંસક બને છે તેને પાપકર્મો જેમ ઊંચા સ્થળેથી જળ આપોઆપ સરી જાય છે
જ્ઞાનધારા ૬-૭ અને
૧ ૯
જૈનસાહિત્ય જ્ઞાનસત્ર ૬-૭)
-
