Book Title: Gyandhara 06 07
Author(s): Gunvant Barvalia
Publisher: Saurashtra Kesari Pranguru Jain Philosophical and Literary Research Centre
View full book text
________________
તેમ સહેજે ખરી જાય છે. (શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર-૮૯). પ્રાણીવધ કરનાર અને કરાવનાર સમસ્ત દુઃખોથી છૂટી શકતાં નથી (શ્રી ઉત્તરા. સૂત્ર-૮,૮) આમ, અહિંસા વગર આત્મસુધારણા શક્ય જ નથી.
પણ આ અહિંસાને જીવનની અનિવાર્ય પ્રવૃત્તિમાં કેવી રીતે અપનાવવી? તે દર્શાવતી top first ગાથા તો આ જ છે.
___ जये चरे जयं चिढ़े, जयमासे जयं सए।
जयं भुंजतो भआंसतो, पावकम्मं ण बंधइ અર્થ : યતનાપૂર્વક (ઉપયોગ સહિત) ચાલનાર, ઊભા રહેનાર, બેસનાર, શયન કરનાર, ભોજન કરનાર અને બોલનાર સાધક પાપકર્મને બાંધતા નથી.
(૨) અપરિગ્રહ : અહિંસા અને અપરિગ્રહ વચ્ચે ઘણો સંબંધ છે. અહિંસા અપરિગ્રહ વગર અધૂરી લાગે છે તો અપરિગ્રહ અહિંસા વગર ફિક્કો લાગે છે. સજીવ-નિર્જીવ કોઈ પણ વસ્તુને મમત્વ ભાવથી, આસક્તિપૂર્વક ગ્રહણ કરવામાં આવે તો તે પરિગ્રહ કહેવાય છે. એ મમત્વબુદ્ધિ અને પરિગ્રહવૃત્તિ હિંસાનું કારણ બને
| શ્રી ઉપાસક દશાંક સૂત્રમાં આનંદ શ્રાવક પાસે દસ હજાર ગાયોનું એક ગોકુળ એવા જ ગોકુળ હતા અને ૧૨ ક્રોડ સુવર્ણમુદ્રા હતી. તેમ છતાં તેમને મહાપરિગ્રહી શ્રાવક કહ્યા નથી. કારણકે વ્રત સ્વીકારતી વખતે તેની પાસે જેટલો પરિગ્રહ હતો તેમાં જ સંતોષ રાખ્યો. પરિગ્રહ વૃત્તિને સીમિત કરી, ઈચ્છાઓને સંયમિત કરી તેથી જ આનંદ શ્રાવક સીમિત પરિગ્રહવાળા કહેવાય
છે.
પરિગ્રહથી આસક્ત પુરુષ અજ્ઞાનવશ પાપનાં કર્મો કરીને ધનનું ઉપાર્જન કરે છે અને ધનને અમૃતતુલ્ય સમજીને ગ્રહણ કરે છે, તેનો સંગ્રહ કરે છે. પરંતુ તે ધનને અહીં જ છોડી, રાગદ્વેષની જાળમાં ફસાઈ, વૈરભાવથી બંધાઈ, મરીને નરકગતિમાં ચાલ્યા જાય છે. શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર ૪૨) (જ્ઞાનધારા ૬- ૭
૧૦ જૈિનસાહિત્ય જ્ઞાનસત્ર ૬-૭)
