Gyanarnava Prakaranam Gyanbindu Prakaranam Savivaranam

Author(s): Yashovijay Gani
Publisher: Gulabchandra Devchandra

Page 202

S
a
kanda
Achatya Sas
s
Gym
BAPERCEDUCARE
प्यकार:-"तु समुच्चयवयणाओ, काई साइंदिओवलद्वी वि । मई एवं सइ सोउ-गहादिओ होति मईभेया॥१२३॥"(ज्ञानाना०प०
श्रोत्रेन्द्रियो१३) अपवादमाह-मुक्त्वा द्रव्यश्रुतं पुस्तकपत्रादिन्यस्ताक्षररूपं,तदाहितायाः शब्दार्थपोलोचनात्मिकायाः शेषेन्द्रियोपलब्धेरपि
पलब्धेः श्रुश्रुतत्वात् । अक्षरलाभश्च यः शेषेष्वपीन्द्रियेषु शब्दार्थपर्यालोचनात्मकः, न तु कालः, तस्येहेहादिरूपत्वात्, तमपि मुक्वेति सोपस्कार
| तत्वं द्रव्यव्याख्येयम् । नन्वेवं शेषेन्द्रियेषप्यक्षरलाभस्य श्रुतत्वोक्त श्रोत्रेन्द्रियोपलब्धिरेव श्रुतमिति प्रतिज्ञा विशीर्यत, मैत्रम्। तस्यापि
श्रुतं मुक्त्वाओषेन्द्रियोपलब्धिकल्पत्वादिति बहवः। श्रोत्रेन्द्रियोपलब्धिपदेन श्रोत्रेन्द्रियजन्यव्यञ्जनाक्षरज्ञानाहिता शाब्दी बुद्धिा, द्रव्यश्रुत
शेषेन्द्रियोपदेन च चक्षुरादीन्द्रियजन्यसंज्ञाक्षरज्ञानाहिता सा, अक्षरलाभपदेन च तदतिरिक्तश्रुतज्ञानावरणकर्मक्षयोपशमजनिता बुद्धिगृह्यत
पलब्धेर्मतिइति सर्वसाधारणो धारणाप्रायज्ञानवृत्तिः शब्दसंसृष्टार्थाकारविशेष एवानुगतलक्षणम् । त्रिविधाक्षरश्रुताभिधानप्रस्तावेऽपि
स्वमुपपादिसंज्ञान्यजनयोर्द्रव्यश्रुतत्वेन, लब्धिपदस्य चोपयोगार्थत्वेन व्याख्यानाच । तत्र चानुगतमुक्तमेव लक्षणमिति । इह गोवृषन्यायेन
तम, मतिल्लात्रिविधोपलब्धिरूपभावश्रुतग्रहणमिति स्वस्माकमाभाति । अवग्रहादिक्रमवदुपयोगत्वेनापि च मतिज्ञान एव जनकता,न श्रुतज्ञाने
ने अवग्रहातत्र शाब्दोपयोगत्वेनैव हेतुत्वात्, मतिज्ञाने च-"नानवगृहीतमीयते, नानीहितमपेयते, नानपेतं च धार्यते," इति क्रमनिबन्धनमन्व- १५. दीनां कायव्यतिरेकनियममामनन्ति मनीषिणः। तत्रावग्रहस्येहायां धर्मिज्ञानत्वेन, तवान्तरधर्माकारहायां तत्सामान्यज्ञानत्वेन वा। ईहा- र्यकारणयाश्च तद्धर्मप्रकारतानिरूपिततद्धमिनिष्ठसिद्धत्वाख्यविषयतावदपायत्वावच्छिन्नेतद्धर्मप्रकारतानिरूपिततद्वामिनिष्ठसाध्यत्वारूपविष- भावोपयतावदीहात्वेन,घटाकारावच्छिन्नसिद्धत्वाख्यविषयतावदपायत्वावच्छिन्ने तादृशमाध्यत्वाख्यविषयतावहिात्वन वा,धारणायांचापायस्य समान्प्रकारकानुभवत्वेन,विशिष्टभेदे समानविषयकानुभवत्वेन वा कार्यकारणभावातत्रावग्रहो द्विविधो व्यञ्जनावग्रहार्थावग्र
दर्शनम् ।
CERICA
Fat PW
And Penal Use Only