Gurutattvavinischay Part 1

Author(s): Yashovijay Upadhyay, Rajshekharsuri
Publisher: Jain Sahitya Vikas Mandal

Page 372

[ स्वोपक्षवृत्ति-गुर्जरभाषाभावानुवादयुते मध्यम ५ मध्यमजघन्य ६ जघन्योत्कृष्ट ७ जधन्यमध्यम ८ जघन्यजघन्य ९ भेदानां गुरुलघुलघुस्वपक्षाणामेतावतामेव भावात् ॥२८४॥
નવ પ્રકારના આપત્તિતપના દાનતપના ત્રણ ભેદથી થતા સત્તાવીશ ભેદ કહે છે:
ગુરુ આદિ ત્રણે પક્ષોમાં પ્રત્યેકના ઉત્કૃષ્ટોત્કૃષ્ટ આદિ (૫) આપવાથી નવ રીતે २ यता सत्तावीश हो थाय छे. ते २॥ प्रमाणे :- (१) Gष्टोत्कृष्ट, (२) कृष्ट मध्यम, (3) दृष्ट न्य, (४) मध्यभोट, (५) मध्यम मध्यम, (६) मध्यम धन्य, (७) धन्या८, (८) धन्य मध्यम, (6) vधन्य धन्य. 3x+=२७ [२८४] उक्तमेव सप्तविंशतिविधं दानतपो व्यक्तीकुवन्नाह
जिढे बारसदसममा य मज्झि दसमट्ठमा छहो ।
अट्ठमछट्टचउत्था, गुरुपक्खि जहन्नए दाणं ॥२८५॥ 'जिद्वेत्ति । 'ज्येष्ठे' पाण्मासिकपञ्चमासिकाख्योत्कृष्टापत्तिपक्षे द्वादशदशमाष्टमानिउत्कृष्टोत्कृष्टं द्वादशं तपः, उत्कृष्टमध्यम दशमम् , उत्कृष्टजघन्य चाष्टमं 'दान' दानतपो ज्ञेयम् । तथा 'मध्ये' इति चातुर्मासिकत्रिमासिकाख्यमध्यमापत्तिपक्षे दशमाष्टमौ षष्ठं च मध्यमोत्कृष्ट दशमम् , मध्यममध्यममष्टमम् , मध्यमजघन्यं षष्ठं दानतपो ज्ञेयम् । 'जघन्ये' द्विमासिकगुरुमासिकाख्यजघन्यापत्तिपक्षेऽष्टमषष्ठचतुर्थानि-जघन्योत्कृष्टमष्टमम् , जघन्यमध्यमं षष्ठम् , जघन्यजघन्यं च चतुर्थ गुरुपक्षे दानतपो ज्ञेयम् ||२८५।। ઉક્ત સત્તાવીશ પ્રકારના દાનતપને સ્પષ્ટ કરે છે :
છ માસ-પાંચમાસ નામના ઉત્કૃષ્ટ (ગુરુતમ) આપત્તિ પક્ષમાં ઉત્કૃષ્ટ ઉત્કૃષ્ટ પાંચ, ઉત્કૃષ્ટ મધ્યમ ચાર, ઉત્કૃષ્ટ જઘન્ય અઠ્ઠમ દાન તપ છે. ચાર માસ-ત્રણ માસ નામના મધ્યમ ( ગુરુતર) આપત્તિપક્ષમાં મધ્યમત્કૃષ્ટ ચાર, મધ્યમ મધ્યમ અઠ્ઠમ, મધ્યમ જઘન્ય છઠ્ઠ દાન તપ છે. બે માસ-એક માસ નામના જઘન્ય ( ગુરુ) આપત્તિ પક્ષમાં જઘન્ય ઉત્કૃષ્ટ અઠ્ઠમ, જઘન્ય મધ્યમ છડું, જઘન્ય જઘન્ય એક ઉપવાસ દીન તપ છે. ગુરુ पक्षमा माहान त५ on४. [२८५] अथ लघुपक्षे दर्शयति ...
दसमहमछट्टऽढमछट्टच उत्था य हुंति लहुपक्खे ।
छट्टचउत्थायामा, जितु मज्झे जहन्ने य ॥२८६॥ 'दसम'त्ति । लघुपक्षे 'ज्येष्ठे' लघुमासाख्योत्कृष्टापत्तिपक्षे दशमाष्टमषष्ठानि-उत्कृष्टोत्कृष्टं दशमम् , उत्कृष्टमध्यममष्टमम् , उत्कृष्टजघन्यं च षष्ठं दानतपः । 'मध्ये' भिन्नमासाख्यमध्य
૪ અહીં ગુરુતમ અને ઉત્કૃષ્ટ એ બંને એક રૂપ છે. ગુરુતર અને મધ્યમ એ બંને એક રૂ૫ છે. ગુરુ અને જઘન્ય એ બંને એક રૂપ છે. એ જ પ્રમાણે લઘુ અને લઘુસ્વ પક્ષમાં પણ જાણવું,