________________
[ ३६३
गुरुतत्त्वविनिश्चये द्वितीयोल्लासः ] संपन्ना इति तृतीयः ३, तदुभयेन हीनाश्चेति चतुर्थः ४ । तथाऽऽत्मपरोभयानुभयतरका इति, अत्रापि चत्वारो भङ्गाः ....आत्मानुग्राहकं तपः परोपष्टम्भकारकं वैयावृत्त्यं तयोर्द्वयोरपि समर्थाः, परं ये तप एव कुर्वन्ति न वैयावृत्त्यं ते आत्मतरका न परतरका इति प्रथमः १, ये तु वैयावृत्त्यमेव कुर्वन्ति न तपस्ते नाऽऽत्मतरकाः परतरका इति द्वितीयः २, ये तूभय. मपि कुर्वन्ति ते उभयतरका इति तृतीयः ३, ये पुनरुभयमपि न कुर्वन्ति ते नोभयतरका इति चतुर्थः ४। तथा 'अन्नतरग' त्ति अन्यतरका ये तपोवैयावृत्त्ययोरन्यतरदेकमेव कर्तुं शक्नुवन्ति नोभयकरणक्षमा इत्यर्थः ।।३२९।।
કે પુરુષ ગીતાર્થ (નિશીય સુધી ભણેલા) હેય, કેઈ અગીતાર્થ હોય, કેઈ સડનશીલ ( બધી રીતે સમર્થ) હોય, કેઈ અસહનશીલ હેય, કઈ દંભી હૈય, કઈ સરળ હેય, કેઈ પરિણત હોય, કેઈ અપરિત હોય, તે કઈ અતિપરિણત હોય. [૩૨૮]
કોઈ ધ્રુતિ અને સંઘયણ એ બનેથી યુક્ત હોય. અહીં ચાર ભાંગા થાય. (१) तियुश्त, संघया२डित. (२) सघययुत, तिशत (3) मानथी युद्धत. (४) બંનેથી રહિત.
કેઈ સ્વ–પરમાં સમર્થ હેય સ્વ–પરને અનુગ્રહ કરવામાં સમર્થ હોય. કેઈ ને અનુગ્રહ કરનાર તપ અને પરનો અનુગ્રહ કરનાર વિયાવચ્ચ એ બંનેમાં સમર્થ હોય. તથા કોઈ તપ અને વૈયાવચ્ચ એ બેમાંથી કોઈ એક જ કરવા સમર્થ હોય, અર્થાત્ બંને કરવા સમર્થ ન હોય. અહીં પણ ચાર ભાંગા થાય છે. (૧) જેઓ તપ કરે છે, વૈિયાવચ્ચ કરતા નથી, તે સ્વસમર્થ છે. (૨) જેઓ વિયાવચ્ચ કરે છે, તપ કરતા નથી, તે પરસમર્થ છે. (૩) જેઓ બંને કરે છે તે ઉભયસમર્થ છે. (૪) જેઓ બંને કરતા नथी ते उभय असमर्थ छे. [3२८]
कप्पटिआदओ वि य, चउरो जे सेयरा समक्खाया।
साविक्खेयरभेआदओ अ जे ताण पुरिसाण ॥३३०॥ 'कप्पद्विआदओ वि य' त्ति । कल्पस्थिता आदयो येषां ते कल्पस्थितादयश्चत्वारो ये 'सेतराः' सप्रतिपक्षाश्चत्वारः समाख्याता:-कल्पस्थित १ परिणत २ कृतयोगि ३ तरमाणाख्याः ४ अकल्पस्थिताऽपरिणताकृतयोग्यतरमाणाख्याश्च । तत्राऽऽचेलक्यादिदशविधकल्पे स्थिताः प्रथमचरम जिनसाधवः कल्पस्थिताः, मध्यमद्वाविंशतिजिनसाधवो महाविदेहजाश्चाकल्पस्थिताः । परिणतं परिपाकमापन्न जीवेन सहकीभावमागतं चारित्रं येषां ते परिणताः, इतरेऽपरिणताः। कृतयोगिनश्चतुर्थषष्टाष्टमादिभिर्भावितशरीराः, इतरेऽकृतयोगिनः । तरमाणाश्च "शकेश्चयतरतीरपाराः" (सि. ८-४-८६ ) इत्यनेन प्राकृतलक्षणसूत्रेण शक्लृधातोस्तरादेशे कृते शक्नुवानाः-शक्तितुलनां कुर्वाणा इत्यर्थः, इतरेऽतरमाणाः । एते च सापेक्षादयः, सापेक्षाः-गच्छवासिनः, निरपेक्षाःजिनकल्पिकादयः, 'जे' इति पादपूरणे । 'तःण पुरिसाणं'ति इत्यप्रेतनगाथायां संबध्यते ॥३३०॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
