________________
३६२ ]
[ स्वोपज्ञवृत्ति - गुर्जर भाषाभावानुवादयुते शुद्धेन चिकित्सा क्रियते तदा तेषां मुनिवृषभाणां चत्वारो गुरुकाः, एतच्चासामाचारीप्रवृत्तिनिषेधार्थं प्रायश्चित्तम् ; या पुनरनिच्छतोऽसमाधिप्रवृत्तेरनागाढादिपरितापनाऽन्यदेव पृथगिति । एवमतिप्रसङ्गादिनिमित्तकमपि ॥। ३२६||
ઉક્ત ગાથાનું' જ વિવર્ણ કરે છે :
અગતા સાધુની ચિકિત્સા શુદ્ધ ન મળતાં અશુદ્ધથી કરવામાં આવે ત્યારે અયતના કરવામાં આવે કે અશુદ્ધ છે' એમ પ્લાનને કહેવામાં આવે તા અયતના કરનાર અને કહેનાર ઉત્તમ મુનિએને ચતુર્માંસ ગુરુ પ્રાયશ્ચિત્ત આવે. ભાવાર્થ : જે અતના કરવાથી કે કહેવાથી ગ્લાનને ખખર પડી જાય કે અશુદ્ધથી મારી ચિકિત્સા કરવામાં આવે છે તે તે ઉત્તમ મુનિઓને ચતુર્ગુરુમાસ પ્રાયશ્ચિત્ત આવે. અસમાચારી ન પ્રવર્તે માટે આ પ્રાયશ્ચિત્ત છે. તે અશુદ્ધ ન ઇચ્છેન લે, તેથી તેને અલ્પ પીડા વગેરે જે થાય એ નિમિત્તે વળી બીજી જ પ્રાયશ્ચિત્ત આવે. એ પ્રમાણે અધિક દોષસેવન વગેરે નિમિત્તે પણ जीभुं प्रायश्चित्त भावे [२६]
तदेव सम्मतिग्रन्थं परिसमाप्योपसंहरति
आयरिआई तम्हा, भिण्णा पडि सेवणाइभेएणं ।
पुरिसंतरे व एसो, ओ भणियं जओ जीए ॥ ३२७॥
'आयरिआई' त्ति । तस्मादाचार्यादयः प्रतिसेवन' दिभेदेन भिन्नाः । एष भेदः पुरुषान्तरेsपि ज्ञेयः, यतो भणितं 'जीते' जीतकल्पे || ३२७||
या प्रमाणे साक्षीभथ (व्य. उ. १गा. ४२५) ने सभाप्त उरीने उपसार उरे छे:આથી આચાય વગેરે દોષસેવન આદિના ભેદથી ભિન્ન છે. આ ભેદ્ય અન્ય પુરુષમાં પણ भगुवो र भिम (नीचे प्रभाषे) उद्धु ं छे. [३२७]
पुरिसा गीआगीआ, सहासहा तह परिणामापरिणामा अपरिणामा य
साई | वत्थूणं ॥ ३२८ ॥
'पुरिस' ति । पुरुषा गीतार्थाः - अधिगतनिशीश्रान्तश्रुताः, अगीतार्थाः - तदितरे, सहा:सर्वप्रकारैः समर्थाः, असहा:- असमर्थाः, तथा केचिच्छठा :- मायाविनः, अशठाः -सरलात्मानः, परिणामका अपरिणामका अतिपरिणामकाच वस्तूनाम् ॥३२८॥
तह धिसंघयणोभयसंपन्ना तदुभएण हणाय । आयपरो भयनोभयतरगा तद्द अन्नतरगा य ॥ ३२९ ॥
'तह' ति । तथा धृतिसंहननोभयसंपन्नाः अत्र चत्वारो भङ्गाः -- धृतिसम्पन्नाः संहन-नहीना इति प्रथमः १, संहननसंपन्ना धृतिहीना इति द्वितीय: २, उभयेन धृतिसंहननाख्येन
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
