Book Title: Gujarati Sahitya Kosh Part 02
Author(s): Chandrakant Topiwala, Raman Soni, Ramesh R Dave
Publisher: Gujrati Sahitya Parishad
View full book text
________________
શૂળ અને શમણાં – શેઠ અમૃતલાલ દલપતરામ
શૂળ અને શમણાં (૧૯૫૪) : અમૃત ‘ઘાયલ’ને ગઝલસંગ્રહ. માંથી બી.એ. (ફાઇન). ૧૯૬૧માં એમ.એ. (ફાઇન). ૧૯૬૬ માં તેમાં સાદી અને સરળ બાનીમાં હૃદયના કોમળ ભાવો અસરકારક રૉયલ સ્કૂલ ઑવ આર્ટ, લંડનમાંથી એ.આર.સી.એ. ૧૯૬૦થી રીતે અભિવ્યકત થયા છે. પ્રિયમિલનની આતુરતા અને વિરહની ૧૯૬૯ સુધી મ. સ. યુનિવર્સિટીની ફેકલ્ટી ઑવ ફાઇન આર્ટમાં વેદનાને વ્યકત કરતી આ ગઝલોમાં સૂફી રહસ્યવાદને સ્પર્શ છે. વ્યાખ્યાતા, ૧૯૭૯ થી ૧૯૮૨ સુધી રીડર અને ૧૯૮૨ થી મુશાયરા દ્વારા લોકપ્રિય બનેલી કેટલીક ગઝલમાં સ્વર-વ્યંજનની પ્રોફેસર તથા ચિત્રકલા વિભાગના અધ્યક્ષ. ‘ક્ષિતિજ', ‘
વિશ્વસંવાદી યોજનાથી સધાયેલું લય-માધુર્ય નેધપાત્ર છે. ફારસીને માનવ’, ‘સાયુજય'માં કલાવિભાગનું સંપાદન. ૧૯૮૩માં બદલે ગુજરાતી ભાષાની વિવિધ લઢણ અને રોજિંદી બોલચાલની પદ્મશ્રી ઍવોર્ડ. ભાષાના શબ્દોના વિનિયોગથી ગુજરાતી રૂપ ધારણ કરતી આ ‘અથવા' (૧૯૭૪) કાવ્યસંગ્રહમાં આધુનિક ગુજરાતી ગદ્યગઝલે પરંપરાથી અલગ પડે છે.
કવિતાનું તેમ જ કાલધર્મી કવિતાકલા સાથે સ્થલધર્મી ચિત્રકલાના
નિ.વો. તરીકાઓના સંયોજનનું એક નવું પરિમાણ જોવા મળે છે. શબ્દો શેખ અબ્દુરશીદ અબ્દુલમજીદ હસેટી : જન્મ ભરૂચ જિલ્લાના દ્વારા ઊપસતાં દૃશ્યસંયોજનની શ્રેણીમાંથી બનતા કાવ્યપટ
હાંસોટ ગામમાં. ત્યાં જ પ્રાથમિક શિક્ષણ. ૧૯૬૦માં એસ.એસ.સી. વિશિષ્ટ વાનરીતિઓને તાકે છે. આથી પદબંધની અને વાક્યપછી સિનિયર પી.ટી.સી. અને હિન્દી શિક્ષક સનદ. સુરત બંધની અપૂર્વ ચમત્કૃતિ ઊભી થાય છે. કયારેક નિષિદ્ધ ક્ષેત્રનાં જિલ્લાના કોસંબી ગામની શાળામાં શિક્ષક. સમાજશિક્ષણનાં સાહચર્યોથી ભાવપતને ક્ષુબ્ધ કરી આધુનિક સંવેદનાને નીપજાકાર્યોમાં સક્રિય રસ. પત્રકાર.
વવા પ્રયત્ન પણ જોવાય છે. આ ઉપરાંત ‘અમેરિકન ચિત્રકળા' એમની પાસેથી ‘ વિશ્વપ્રકાશજોત’, ‘ઇસ્લામ ધર્મની વાર્તા, ' (૧૯૬૪) એમને અનુવાદગ્રંથ છે.
ચંટો. ‘ભારતના કર્ણધારો', ‘મહમદ પયગંબર સાહેબનું જીવનચરિત્ર', ‘જમશેદજી તાતા’ વગેરે ધર્મપ્રેરક અને ચરિત્રલક્ષી પુસ્તકો મળ્યાં શેખ મુખતારઅહમદ મેહમ્મદયુસુફ, ‘મંઝર નવસારવી’ છે. “વીણેલાં મોતી' (૧૯૭૮) એમને બેધક પ્રસંગકથાઓને (૧૩-૯-૧૯૩૩) : કવિ. જન્મ નવસારીમાં. કૉટન ઍન્ડ સિક સંગ્રહ છે.
મિલ, નવસારીમાં નોકરી.
નિ.. ‘દર્પણ' (૧૯૭૮) અને ‘ગઝલિયાને મંઝર' (૧૯૭૯) એમનાં શેખ અબ્દુલકરીમ ભીખુભાઈ (૧૫-૬-૧૯૩૫): કવિ. જન્મ
કાવ્યપુસ્તકો છે.
ચંટો. અમદાવાદમાં. ૧૯૫૩માં મૅટ્રિક. ૧૯૫૭માં અંગ્રેજી વિષય સાથે બી.એ. ૧૯૫૬માં એ જ વિષયમાં એમ.એ. ૧૯૬૫ થી આજ શેખ યુસુફઅલી બાકરભાઈ : ‘ઇ'ગ્લાંડમાં પ્રવાસના કર્તા. સુધી હ. કા. આર્ટ્સ કોલેજ, અમદાવાદમાં અંગ્રેજીના વ્યાખ્યાતા.
મુ.મા. એમના ‘તમારી વસ્તુ'(૧૯૮૦) કાવ્યસંગ્રહમાં કૃતિનાં વસ્તુ શેખ સાદી: બાળવાર્તાઓ ‘રસાદીની પ્રસાદી'-ભા. ૧-૨ (૧૯૫૩) અને આકૃતિના દ્વન્દ્રમાં પડયા વગર પોતાને અભિપ્રેત છે તે વ્યકત -ના કર્તા. થયું છે. અહીં ગીત અને અછાંદસ રચનાઓ કરતાં સોનેટ અને
મુ.મા. ગઝલમાં કવિત્વ વિશેષ છે. પરંપરાશીલ અને પ્રશિષ્ટ રીતિની શેખાદમ આબુવાલા : જઓ, આબુવાલા શખાદમ મુલ્લાં શુજાઉદ્દીન. એમની આધુનિકતા ધ્યાનાર્હ છે.
શેઠ અજિત વૃન્દાવનદાસ (૧૯-૯-૧૯૩૨): જન્મ મુંબઈમાં.
વતન મેંદરડા.બી.કૅમ., બી.એ. મુંબઈમાં એડ્રોઇટ ઍડવર્ટાઇઝિંગ શેખ અબ્દુલમજીદ ગુલામરસુલ, ‘સાગર નવસારવી”
ઍન્ડ માર્કેટિંગ કંપનીના સંચાલક, ભારતીય વિદ્યાભવનમાં કલા (૧૨-૪-૧૯૩૫): કવિ. જન્મ નવસારી (જિ. વલસાડ)માં. વિભાગના નિયામક. રવીન્દ્રસંગીતના ગાયક. સંગીત નિર્દેશક. ૧૯૬૫માં બી.એ. ૧૯૭૬ માં એલએલ.બી. ૧૯૫૯માં ગુજરાત ‘ગુજર ગયા વહ જમાના' (૧૯૮૧)માં પંકજ મલ્લિકનું આત્મજેલ ડિપાર્ટમેન્ટમાં જુનિયર કલાર્ક તરીકે જોડાઈ ૧૯૭૯માં જેલર
કથાત્મક અને સંસ્મરણાત્મક આલેખન તથા મૂલ્યાંકન છે. તરીકે નિવૃત્ત.
મૃ.માં. એમણે ગઝલસંગ્રહ “અવતરણ' (૧૯૭૨) અને યાદ’(૧૯૭૭)
શેઠ અમૃતલાલ દલપતરામ (૨૫-૮-૧૮૯૧, ૩૦-૬-૧૯૫૪): આપ્યા છે.
નાટયલેખક. જન્મ લીંબડીમાં. અભ્યાસ મૅટિક સુધી. ઘેરબેઠાં
વકીલાતનો અભ્યાસ કરી હાઈકોર્ટ-પ્લીડરની પદવી મેળવી શેખ અબ્દુલરઝાક અબદુલસાગર, ‘નાદાન’: કથાકૃતિ “વાઘમાર
સુરેન્દ્રનગરમાં વકીલાત આરંભી. ૧૯૧૮ થી લીંબડી રાજયના યાને બીકણ બહાદુર'ના કર્તા.
ન્યાયાધીશપદે. ૧૯૨૧ માં રાણપુરમાં ‘સૌરાષ્ટ્ર” પત્રની શરૂઆત. ૨.૨.દ.
૧૯૩૦માં ધોલેરા સત્યાગ્રહનાં મંડાણ અને બે વર્ષને કારાવાસ. શેખ ગુલામમહમ્મદ તાજમહમ્મદ (૧૬-૨-૧૯૩૭): કવિ. જન્મ ૧૯૩૪માં ‘ડેઈલીસન’ અને ‘જન્મભૂમિ' પત્રોની સ્થાપના.
વઢવાણમાં. ૧૯૫૫ માં મૅટ્રિક. ૧૯૫૯ માં મ.સ. યુનિવર્સિટી- ૧૯૪૨માં “નૂતન ગુજરાત'ની સ્થાપના. ઇન્ડિયન લેંગ્રેજીસ
૬૦૨: ગુજરાતી સાહિત્યકોશ -૨
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.ainelibrary.org
