Book Title: Gnatadharmkathanga Sutram Part 02
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
૨૦૮,
माताधर्मकथा 'पएसट्टयाए अखए वि अह अबए पि अह अहिए वि अह' प्रदेशार्थतया-अक्षयोऽप्यहम् असख्यातानामात्मपदेशानामे कस्यापि केनापिप्रकारेण क्षया _ऽभावात् । अव्ययोऽप्यहम्-केनापि प्रकारेणैकस्याप्यात्मप्रदेशस्य नाशाभावात् ।
का भी उत्तर हो जाता है। इस तरहसे मानने पर भी वरा अर प्रत्यय होने में कोई बाधा नही ओती है। और उक्तरीति से आत्मा में हित्व भावता आने पर उसमें श्रोत्रादि विज्ञानों की तथा अवयवो की अनेकतो भी विरुद्ध नहीं पड़ सकती है । यर विरुद्धता तो आत्मा में एक स्वभावता मानने पर ही आती है। मूल में एक रोने पर भी अनेक स्वभाव की मान्यता बाधित नही होती है । जैसे देवदत्त एक पदार्थ में पितृत्व, पुत्रत्व, भ्रातृत्व भादि अनेक स्वभाव एक ही काल में होते हए प्रतीति होते है। एक आत्मा के असख्यात प्रदेश शास्त्र. कारों ने कहे हैं । इन में से कोई भी ऐसा प्रदेश नहीं है जिसका किसी भी प्रकार से क्षय हो सके अतः इस प्रदेश की अपेक्षा से मैं
आत्मा अक्षय है। इसी तरह एक भी आत्मा के प्रदेश का किसी भी तरह से नाश नही हो सक ने के कारण मैं आत्मा अव्यय हूँ। अव्यप शब्द का जो किन्ही २ ने ऐसा अर्थ किया है कि कितनेक प्रदेशों का व्यय नही होता है सो वर आगम से विरुद्ध पड़ता है कारण इस
અનેક છું એ પ્રશ્નને ઉત્તર પણ પુષ્ટ થાય છે આ માન્યતાથી ત્યા “અહની પ્રતીતિમા કેઈણ જાતને વાત જ નથી અને આ રીતે આત્મામ દ્વિસ્વભાવની સ્થાપન થી તેમા શ્રોત્ર વગેરે વિજ્ઞાનની તેમજ અવયની અને કતામાં પણ કઈ પણ જાતને વિરોધ જણાને નથી આત્મામા એક સ્વભાવતા માનવામાજ આ વાધે ઊભે થાય છે આ પ્રમાણે મૂળ રૂપે એક હોવા છતા પણ અનેક સ્વભાવની માન્યતા કોઈ પણ રીતે બાધિત થતી નથી જેમકે દેવદત્ત આ એક પદાર્થમાં પિતૃત્વ પુત્રત્વ ભ્રાતૃત્વ વગેરે ઘણું સ્વભાવની. પ્રતીતિ એકજ કાળમાં થાય છે એક આત્માના અસ ગ્યાત પ્રદેશ રાસ્ત્રકારે એ કહ્યા છે આ અસ ખ્યાત પ્રદેશોમાથી કઈ પણ એવો પ્રદેશ નથી કે જેને કોઈપણ રીતે નાશ થઈ શકે એથી આ પ્રદેશની અપેક્ષાએ હું “આત્મા ” અક્ષય આ રીતે આત્માના એક પણ પ્રદેશને ગમેતે સંજોગોમાં કે ઈપણ રીતે નાશ નહિ થવાથી હ “આત્મા અવ્યય અ ય શબ્દનો અર્થ ? કોઈ એ એવી રીતે કર્યો છે કે “કેટલાક પ્રદેશ નો શ્વય થતું ન હોય તે અવ્યય તે આ અર્થ આગમથી વિરુદ્ધ છે કારણકે આ અર્થને માનવાથી “કેટલાક પ્રદેશને નાશ થાયે છે” આ અર્થ પણ નીકળે છે ” ત્રિકાળમાં
