________________
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX
ધમપરીક્ષા
व्यावहारिकत्वमिति यत् प्रधानं व्यवहारिकलक्षणं, तत्परित्यागेन तेषां = अभव्यानां अव्यक्तेत्यादि, अभव्यानामव्यक्तमिथ्यात्वमेवेति य एकान्तः, तत्स्वीकारादिरूपा या विरूद्धा शास्त्रविपरीता प्रक्रिया, तस्याः असिद्धेः ।
=
इदमत्र तात्पर्यम् - सास्नावत्त्वं मुख्यं गोलक्षणम् । अत्र यदि कश्चिद् द्विपादवत्त्वं गोत्वं इति परिभाषां आश्रयति, तर्हि तन्मतेन मनुष्यादयो गावः स्युः, न पारमार्थिका गावः । एवं च अत्र परिभाषान्तराश्रयणेन यद्यपि गवामगोत्वं सिद्ध्यति । तथापि तावन्मात्रेण तात्त्विकगवां सास्नावत्त्वदुग्धदातृत्वादिकं नापगच्छति । अत्र च स परिभाषान्तराश्रयिता यदि ब्रूयात् "ननु मत्परिभाषान्तरापेक्षया इमा न गावः, ततश्च न ता: सास्त्रावत्यः, दुग्धदात्र्यो वा" तर्हि न लोकविरुद्धा इयं प्रक्रिया सिद्धिमाप्नोति ।
एवमत्रापि परिभाषान्तराश्रयणेन अभव्यानां अव्यवहारित्वं भवतु, किन्तु मुख्यलक्षणानुसारेण तु ते व्यवहारिण एव । ततश्च व्यक्तादिमिथ्यात्ववन्तोऽपि भवन्ति । अत्र यदि पूर्वपक्षो ब्रूयात् अस्मत्परिभाषान्तरापेक्षयाऽभव्या अव्यवहारिणः, ततश्च न ते व्यक्तमिथ्यात्विनः इति,
तर्हि न एषा शास्त्रविरूद्धा प्रक्रिया सिद्धिमाप्नोति ।
-
=
एतदेवाह - न हि परिभाषा स्वकीया नूतना विवक्षा वस्तुस्वरूपं त्याजयति विनाशयति । न हि "रक्तरूपवत्त्वं जलत्वम्" इति परिभाषा रक्तरूपवन्तमग्नि उष्णस्पर्शं त्याजयित्वा जलस्य शीतस्पर्शं प्रापयतीति प्रकटमेव ।
=
ચન્દ્ર ઃ ઉપાધ્યાયજી : જો બહુશ્રુતો તમારી નવી પરિભાષાને પ્રમાણભૂત માનતા હોય, તો ભલે ને તમે એ બીજી પરિભાષા સ્વીકારો. (આનો અર્થ એમ કે બહુશ્રુતો જો એ પરિભાષાને પ્રમાણભૂત ન ગણે તો તો એ પરિભાષા ન જ સ્વીકારાય.)
પણ તમે એ સ્વીકારો તો એમાં અમને કોઈ વાંધો નથી. કેમકે અભવ્યોમાં મુખ્ય પ્રધાન વ્યવહારીલક્ષણનો ત્યાગ કરવા દ્વારા તેઓમાં અવ્યક્તમિથ્યાત્વનો એકાંત સ્વીકારવાદિ રૂપ શાસ્ત્રવિરૂદ્ધ પ્રક્રિયા સિદ્ધ = સાચી = मान्य थर्ध शती ४ नथी.
(भ "सास्नावत्त्वं" से गायनुं सक्षरा छे. हवे हो जा लक्षा छोडीने “जे પગવાળાપણું” ને ગાયનું લક્ષણ બનાવે, નવી પરિભાષા બનાવે, તો એ પરિભાષા પ્રમાણે મનુષ્યાદિ જ ગાય કહેવાય. સાચી ગાય ગાય ન કહેવાય.
પણ આમ કહીને પેલો એમ કહે કે “મારી પરિભાષા પ્રમાણે આ ખરી ગાયો ગાય મહામહોપાધ્યાય યશોવિજયજી વિરચિત ધર્મપરીક્ષા - ચન્દ્રશેખરીયા ટીકા ન ગુજરાતી વિવેચન સહિત * ૧૧૭
