________________
શ્રી મલ્લિનાથ પરમાત્માનું સ્તવન
૧૧૩ સ્વરૂપ છે. પોતાના સ્વરૂપનું જ કર્તાપણું તથા પોતાનું સ્વરૂપ જ પ્રાપ્ત કરવા જેવું એ કર્મકારક. પોતાના સ્વરૂપમાં વર્તવાથી જ તે પ્રાપ્ત થાય આ કરણ કારક, પ્રાપ્ત થયેલું આ આત્મસ્વરૂપ આત્માને જ આપવાનું છે તે સંપ્રદાન કારક. આત્મામાંથી જ આ સ્વરૂપ પ્રગટ કરવાનું છે આ અપાદાનકારક, પ્રગટ કરીને પણ આ શુદ્ધ સ્વરૂપ આત્મામાં જ રાખવાનું છે તે આધારકારક એમ છએ કારક પોતાના સ્વરૂપમાં જ પ્રવર્તે છે. મનમાં આ જ કારકચક્ર વસેલું છે. સાધક આત્માના મન સતત તેમાં જ લાગેલું રહે છે.
આ આત્માના જે ગુણો છે અને પર્યાયો છે તે કર્મોથી આચ્છાદિત થાય છે. પરંતુ સ્વભાવો આચ્છાદિત થતા નથી. ગુણો અને પર્યાયો કર્મોથી આવૃત્ત થાય ત્યારે આ જીવની સાધકદશાની પ્રવૃત્તિ નબળી પડે. વિભાવ દશાનું જોર વધે. પરંતુ અક્ષરના અનંતમા ભાગની ચેતના અને સર્વથી અલ્પ વીર્યગુણ તો અનાવૃત્ત જ રહે છે તે ક્યારેય આચ્છાદિત થતા નથી.
પરંતુ પ્રગટ રહેલો આ ચેતનાગુણ અને વીર્યગુણ ક્ષયોપશમ ભાવનો છે અલ્પમાત્રામાં છે મોહના ઔદયિકભાવની પ્રબળતા વધારે છે તેના કારણે અનાદિકાળથી આવી વિપરીત ચાલ હોવાના કારણે આ ચેતના અને આ વીર્યગુણ પરભાવ અનુયાયી જ બન્યો છે.
તેના કારણે પૌલિકભાવોના સુખમાં જ આ જીવ ડુબેલો છે. આમ પરભાવના કર્તાપણાથી કર્મોના આશ્રવ અને બંધનો કર્તા આ જીવ થયો છે. આ અશુદ્ધ કાર્ય થયું છે. પરંતુ આત્માનું કર્તાપણું તથા બીજાં કારકચક્ર કર્મોથી ઢંકાઈ ગયાં હોય તેમ નથી. જો આત્માનું કર્તાપણું અવરાઈ જાય તો કર્મો બાંધવાનું અને આશ્રવ-બંધનું કામ કોણ કરે? જો જીવનું કર્તાપણુ ઢંકાઈ જાય તો જેમ અજીવ કર્મ બાંધતું
