________________
૧૧૪
શ્રી દેવચંદ્રજી કૃત ચોવીશી ભાગ : ૨
નથી. તેમ જીવ પણ કર્મનો અબંધક જ થઈ જાય. પરંતુ આમ બનતું નથી. તેથી આ આત્માનું કર્તાપણું તથા વીર્યગુણ અનાવૃત્ત જ રહે છે. ભલે અલ્પમાત્રામાં હોય પણ ઉઘાડા હોય છે અવશ્ય જ.
મોહના ઉદયની તીવ્રતાના કારણે આ આત્મા વિભાવસ્વભાવનો કર્તા બન્યો છે તેના કારણે સમયે સમયે કર્મો બાંધે છે જેથી આશ્રવ અને બંધ થાય છે. આ બાજી પલટવાનું કામ આ આત્મા જો કરે તો જરૂર થાય તેમ છે. અશક્ય નથી.પરંતુ શક્ય છે.
આપણી ગાડી જે ગામ જવું છે તે ભણીને બદલે બીજા ગામ ભણી જાય છે આવો ખ્યાલ ગાડી ચલાવનારને જ્યારે આવે છે ત્યારે ગાડી ચલાવનાર સ્વતંત્ર હોવાથી તુરત જ ગાડીને બ્રેક મારે છે અને ત્યાંથી પાછી વાળીને પોતાના ઇષ્ટસ્થાન તરફ ગાડીને દોડાવે છે તેમ
આ જીવ પોતાની ચેતનાને અને પોતાના વીર્યગુણને બાધક ભાવોમાંથી રોકીને સાધકભાવોમાં જોડે છે.માત્ર આવી જાગૃતિ આવવી જોઈએ.
પોતાનું સઘળું ય કારકચક્ર જે બાધકભાવમાં પ્રવર્તતું હતું. તેને ત્યાંથી રોકીને સાધકભાવમાં જોડે છે તેનાથી કર્મોનું વિદારણ કરવાનું કામ થાય છે. કર્મો તુટતાં જાય અને ગુણપરિણતિ પ્રગટ થતી જાય છે.
આ પ્રમાણે આ આત્મા (૧) સ્વધર્મનો કર્તા તે કર્તાકારક, (૨) સ્વધર્મમાં પરિણમન થવું તે કર્મકારક, (૩) સ્વધર્માનુયાયી ગુણપરિણતિની પ્રાપ્તિ તથા તેવા પ્રકારની ચેતનાશક્તિ અને વીર્યશક્તિનો ઉઘાડ થવો તે કરણકા૨ક (૪) સાધનભૂત ગુણશક્તિનું આત્મામાં પ્રગટ થવું તે સંપ્રદાનકારક, (૫) પૂર્વકાલીન વિભાવદશાવાળા મોહોદયજન્ય વિકારી ભાવોનું જે નિવર્તન તે અપાદાનકારક (૬) પ્રગટ થતા સ્વગુણનું આધાર પડ્યું તે આધારકારક.
