________________
૧૬ ૨
શ્રી દેવચંદ્રજી કૃત ચોવીશી ભાગ ૨ વિવેચનઃ- તથા શુદ્ધતા એકતા અને તીક્ષ્ણતા આ ત્રણે ગુણોનો બીજો અર્થ ઘટાવે છે :- શુભ ભાવો તથા અશુભ ભાવો એમ બન્ને પ્રકારના ભાવોને યથાર્થપણે જાણવા છતાં તેનો નિર્ણયાત્મક બોધ હોવા છતાં તમે એકે ભાવમાં લેપાયા નથી. આ જ તમારી શુદ્ધતા નામનો મોટો ગુણ છે.
હે પરમાત્મા! કેવલજ્ઞાન નામના જ્ઞાનગુણથી શુભાશુભ ભાવોને જાણ્યા છે. તેનો નિર્ણયાત્મક બોધ કર્યો છે. પરંતુ તમે ત્યાં ક્યાંય રાગ-દ્વેષીપણે શુભાશુભભાવ કર્યો નથી. તમે ક્યાંય જરા પણ લેપાયા નથી. પોતાના આત્મભાવમાં જ એક પરિણામ પામ્યા છો આ જ તમારો મોટો એકતાગુણ છે.
ચારિત્ર ધર્મમાં પણ રાગરહિત તથા ઠેષરહિત પરિણતિપૂર્વક જ પરિણામ પામ્યા છો. આવી શુદ્ધ અને નિરાવરણ પરિણામકતા તે ભાવે જે વીર્યગુણ છે તેના તમે કર્તા બન્યા છો. સારાંશ કે આ આત્મામાં વિર્યાન્તરાય કર્મના ક્ષાયિકભાવથી અનંત વીર્ય પ્રગટ તો થાય છે પરંતુ જો આ આત્મા રાગ-દ્વેષી હોય તો પોતાના તે વીર્યગુણને રાગ-દ્વેષમાં જ એટલે કે વિભાવભાવમાં જ પ્રjજે તેને બદલે તમે સઘળો વીર્યગુણ રાગ-દ્વેષ રહિતપણે થઈને સ્વગુણોમાં જ પ્રવર્તાવ્યો છે.
એટલે પોતાના પરિણામિકભાવના ગુણોના જ કર્તા બન્યા છો. પરભાવનું તો સર્વથા અક્રિયપણું જ પ્રાપ્ત કર્યું છે તે માટે પરમાત્મા! તમે વિભાવદશાના તો અકર્તા છો જ. પરંતુ સ્વભાવદશાની સાધકતાભાવના પણ અકર્તા છો. કારણ કે તમે તમારા શુદ્ધ એવા બધા જ ગુણો પ્રાપ્ત કરી લીધા છે એટલે હવે સ્વભાવદશાનું શુદ્ધગુણોનું પણ સાધકપણું હવે રહ્યું નથી. પરંતુ સ્વગુણોનું સિદ્ધપણું પ્રાપ્ત કર્યું છે એટલે કે કૃતકૃત્ય બન્યા છો.હવે તમારે કંઈ કરવાનું બાકી જ રહેતું નથી. ૪ ||
