________________
શ્રી મુનિસુવ્રતસ્વામીનું સ્તવન
૧૨૧ તેલમાં સુગંધની વાસના લાવવાના કાર્યને કરવામાં પુષ્પ જ પ્રબળ કારણ છે પરંતુ તે પુષ્પો તેલનાં કે તેલની વાસનાનાં વિનાશક નથી. તે માટે તેને પુણકારણ કહેવાય છે.
ઉપર કહેલી વાત પ્રમાણે આરાધક આત્મા એ મુક્તિસુખનું ઉપાદાન કારણ છે અને શ્રી અરિહંત પરમાત્મા એ મુક્તિસુખરૂપ કાર્યના પ્રબળ નિમિત્તકારણ છે. કારણકે આ આત્માને જે મુક્તિસુખ સાધવું છે તે મુક્તિસુખ અરિહંત પરમાત્મામાં પ્રગટ થયેલું છે માટે જ સાધક આત્માને શ્રી અરિહંત પરમાત્મા મુક્તિસુખ પ્રાપ્ત કરાવવામાં પ્રબળ નિમિત્તકારણ બને છે.
જો તે મહાપુરુષની વિધિપૂર્વક સેવા થાય તો એમની સેવાથી જ મુક્તિસુખ પ્રાપ્ત થાય. આ રીતે પરમાત્માની સેવા એ પુષ્ટ નિમિત્ત કારણ જાણવું. | ૩ || દંડ દંડ નિમિત્ત અપુષ્ટ ઘડાતણો રે નવિ ઘટતા તસુ માંહિ II સાધક સાધક પ્રધ્વંસકતા અછે રે તિણે નહીં નિયત પ્રવાહ II
ઓલગાડી | ૪ | ગાથાર્થ - હવે અપુષ્ટ નિમિત્તકારણ જણાવે છે - જેમ દંડ એ ઘડાનું અપુષ્ટ નિમિત્તકારણ છે કારણ કે તે દંડમાં ઘટપણું નથી. આ અપુષ્ટ નિમિત્તકારણ કાર્યનું સાધક પણ છે અને કાર્યનું વિધ્વંસક પણ છે. તેથી તે અપુષ્ટકારણ નિશ્ચિતપ્રવાહવાનું નથી. || ૪ ||
વિવેચન :- હવે અપુષ્ટ નિમિત્ત કારણ દેખાડે છે. જેમ દંડ એ ઘટનું અપુષ્ટ નિમિત્તકારણ છે. કારણ કે જેમ ફુલમાં સુગંધની વાસના છે જેનાથી તેલ પણ સુગંધિત થાય છે તેવી રીતે દંડમાં ઘટાત્મક કાર્યના કોઈ ઘર્મ નથી. પટતા – ઘડાપણું તણુમાંહિ નવિ – તે દંડમાં વર્તતું નથી. કર્તાની પ્રેરણાથી દંડ એ ઘટનું નિમિત્ત બને છે અને કર્તા
